NOx-heffing - Lne.be

ARCADIS Belgium – LDR Milieu-advocaten
Operationalisering van een emissieheffing op NOx emissies naar de lucht met terugsluizing van de inkomsten –
eindrapport
van een antwoord nog altijd van mening is dat het EU-recht wordt geschonden. Deze inbreukprocedure is gebaseerd op
grond van artikel 226 EG-Verdrag 96 .
Naar aanleiding van een inbreukprocedure kan zij een met redenen omkleed advies naar de betrokken lidstaat sturen.
Daarin zet zij duidelijk de redenen voor haar standpunt uiteen en verzoekt zij de lidstaat binnen een bepaalde termijn
aan het EU-recht te voldoen. Deze procedure biedt een kader voor overleg met de betrokken lidstaat om vast te stellen
of inderdaad van een inbreuk op het EU-recht sprake is. Zo ja, dan kan de situatie worden beëindigd of rechtgezet
zonder dat het Hof van Justitie eraan te pas moet komen. Meestal wordt op deze manier een oplossing gevonden.
Indien een lidstaat de inbreuk niet beëindigt, kan de Commissie zich genoodzaakt zien de zaak aanhangig te maken bij
het Europese Hof van Justitie, dat vervolgens bepaalt of er inderdaad sprake is van schending van het EU-recht. De
uitspraken van het Hof zijn in die gevallen tot de lidstaten gericht. Als het Hof oordeelt dat het EU-recht door een lidstaat
wordt geschonden, moet deze alle nodige maatregelen treffen om een eind aan de inbreuk te maken. Als de lidstaat dat
niet doet, kan de Commissie opnieuw naar het Hof stappen en hem vragen de lidstaat een boete op te leggen totdat de
inbreuk is beëindigd. De uitspraken van het Europese Hof van Justitie verschillen evenwel van die van de nationale
rechtbanken. Zij hebben immers geen rechtstreeks gevolg voor uw persoonlijke rechten, ook al was uw klacht bij de
Commissie de aanleiding voor de procedure. Voorts kunnen de uitspraken van het Hof als zodanig geen beslissingen
van nationale overheden vernietigen en kan u hierin geen schadevergoeding worden toegekend. Zodra de procedure is
afgesloten, zijn de uitspraken van het Hof wel juridisch bindend. Niet alleen de klager maar alle burgers en bedrijven
kunnen zich voor een nationale administratieve rechtbank op deze uitspraken beroepen. Het spreekt vanzelf dat deze
formele gerechtelijke procedures tussen een Europese instelling en de regering van een lidstaat lang kunnen duren.
Vaak moet de lidstaat die het EU-recht geschonden heeft zelfs zijn wetgeving aanpassen om aan zijn EU-verplichtingen
te voldoen. De Commissie kan echter geen advies geven over de nationale procedures in individuele gevallen.
Volledigheidshalve kan worden gewezen op een aantal nadelen bij het indienen van een klacht. Vooreerst duurt het
soms jaren voor men duidelijkheid krijgt van de Commissie, zodat een kortgedingprocedure voor de nationale rechter
vaak sneller resultaat zal opleveren. Een ander nadeel betreft het gebrek aan toegang. Ook al kan elke persoon of
ondernemer een klacht indienen, dient te worden vastgesteld dat dit niet geldt voor het indienen van een beroep.
Adressant van een beschikking op grond van artikel 88 is immers de lidstaat, zodat een onderneming enkel een beroep
tegen de beschikking van de Commissie zal kunnen instellen indien zij door de beschikking rechtstreeks en individueel
geraakt wordt. Finaal biedt een klacht geen soelaas indien de concurrerende onderneming een schorsing of
terugbetaling van de steunmaatregel beoogt. Een terugvordering wordt immers enkel bevolen indien de Commissie een
negatieve beschikking neemt, zodat de onderneming zich ook in dergelijk geval beter tot de nationale rechter wendt.
D.1.1.2. Procedures voor de nationale rechter
Indien de belangen van een concurrerende onderneming zijn geschaad door de toekenning van onrechtmatige steun,
kunnen deze ondernemingen bovendien, als alternatief voor of in combinatie met de indiening van een klacht bij de
Commissie, de zaak aan een nationale rechtbank voorleggen. Immers, wegens de rechtstreekse werking van het in
artikel 88, lid 3 EG-Verdrag vervatte aanmeldings- en standstill-verplichting rust op de nationale rechter de verplichting
om de nodige maatregelen te treffen ten aanzien van in strijd met artikel 88, lid 3 EG-Verdrag ten uitvoer gelegd steun.
Het behoort tot de vaste rechtspraak van het Hof van Justitie dat de nationale rechter verplicht is om (rechts)handelingen
waarmee steun ten uitvoer wordt gelegd in strijd met de aanmeldings- of standstill-verplichting ongeldig te verklaren en
96 Indien de Commissie van oordeel is dat een lidstaat een van de krachtens dit Verdrag op hem rustende verplichtingen niet is
nagekomen, brengt zij dienaangaande een met redenen omkleed advies uit, na deze staat in de gelegenheid te hebben gesteld zijn
opmerkingen te maken. Indien de betrokken staat dit advies niet binnen de door de Commissie vastgestelde termijn opvolgt, kan de
Commissie de zaak aanhangig maken bij het Hof van Justitie.
149/167 07/13045/LF