Lekdichtheid van koelinstallaties en ... - Lne.be
Lekdichtheid van koelinstallaties en ... - Lne.be
Lekdichtheid van koelinstallaties en ... - Lne.be
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> <strong>en</strong><br />
koelmiddelproblematiek<br />
Eddy Veraart<br />
Lekdichte <strong>koelinstallaties</strong>:<br />
vrag<strong>en</strong> & mogelijke oplossing<strong>en</strong><br />
www.aximaref-gdfsuez.com<br />
1
Wat vooraf ging …<br />
Stijg<strong>en</strong>de tr<strong>en</strong>d uitstoot F-gass<strong>en</strong><br />
Koelsector meest verantwoordelijk<br />
Problematiek door iedere<strong>en</strong> <strong>be</strong>k<strong>en</strong>d<br />
Het onderwerp kwam al uitgebreid<br />
aan bod in verschill<strong>en</strong>de<br />
pres<strong>en</strong>taties<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 3<br />
Wetgeving over lekdichtheid<br />
Europees <strong>en</strong> Vlarem II<br />
Gevolg <strong>van</strong> Kyoto protocol<br />
Europese F-gass<strong>en</strong>verord<strong>en</strong>ing (842/2006) sinds 4 juli 2007<br />
• Verord<strong>en</strong>ing is e<strong>en</strong> wet die erk<strong>en</strong>d moet word<strong>en</strong> door de lidstat<strong>en</strong>. Ook<br />
Vlaander<strong>en</strong> erk<strong>en</strong>d deze verord<strong>en</strong>ing.<br />
Aantasting <strong>van</strong> ozonlaag (HCFK’s) <strong>en</strong> opwarming aarde (HFK’s )<br />
HCFK’s uitdoof<strong>be</strong>leid (R22 <strong>en</strong> m<strong>en</strong>gsels). HFK’s zijn nu de meest<br />
voorkom<strong>en</strong>de F-gass<strong>en</strong>.<br />
Alle F-gass<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> GWP (Global Warming Pot<strong>en</strong>tial)<br />
• GWP is <strong>be</strong>rek<strong>en</strong>d als het (aard)opwarmingsvermog<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> periode<br />
<strong>van</strong> 100 jaar <strong>van</strong> 1 kg <strong>van</strong> e<strong>en</strong> gas in verhouding tot 1 kg CO2<br />
Uitstoot 10 kg R134a = 13T CO2<br />
Uitstoot 10 kg R410a = 20T CO2<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 4<br />
2
Wetgeving over lekdichtheid<br />
Enkele voor<strong>be</strong>eld<strong>en</strong> (GWP in kg):<br />
R22 ODP 0,055 GWP 1700<br />
R134a ODP 0 GWP 1300<br />
R404A GWP 3780<br />
R507 GWP 3850<br />
NH3 (ammoniak) GWP 0<br />
R744 (CO2) GWP 1<br />
R290 (propan) GWP 3<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 5<br />
TEWI: <strong>be</strong>kijk het totaalplaatje<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 6<br />
3
Vraag om de wetgeving te verstr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>!<br />
Er werd e<strong>en</strong> <strong>en</strong>quête gehoud<strong>en</strong><br />
onder de Europese lidstat<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />
resultat<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> pas vrijgegev<strong>en</strong>:<br />
Meer <strong>be</strong>k<strong>en</strong>dheid gev<strong>en</strong> aan de <strong>be</strong>ste<br />
praktijkregels, lektest<strong>en</strong> methodes,...<br />
Ver<strong>be</strong>ter<strong>en</strong> <strong>van</strong> equipm<strong>en</strong>t, ge<strong>en</strong> flare<br />
verbinding<strong>en</strong> of dichting<strong>en</strong> daar waar<br />
mogelijk<br />
Meer F-gass<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> laag GWP cijfer<br />
gebruik<strong>en</strong><br />
Verminder<strong>en</strong> <strong>van</strong> de F-gass<strong>en</strong>inhoud<br />
<strong>van</strong> de installaties<br />
Gebruik <strong>van</strong> natuurlijke<br />
koudemiddel<strong>en</strong><br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 7<br />
Europese wetgeving teg<strong>en</strong> 2030<br />
De Europese Commissie heeft e<strong>en</strong> op<strong>en</strong>baar overleg over de versterking <strong>van</strong> de F-gas regelgeving gelanceerd,<br />
om in 2030 te kom<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> eliminatie <strong>van</strong> ca. 2/3de <strong>van</strong> de huidige F-gass<strong>en</strong>emissies. Suggesties zijn<br />
onder meer:<br />
nieuwe conv<strong>en</strong>ant<strong>en</strong><br />
verbod op nieuwe product<strong>en</strong> <strong>en</strong> apparatuur<br />
invoering <strong>van</strong> e<strong>en</strong> regeling tot uitfasering <strong>van</strong> de handel <strong>van</strong> HFK's op de Europese markt<br />
De Commissie erk<strong>en</strong>t weliswaar dat de F-gas-regelgeving met succes de groei<strong>en</strong>de tr<strong>en</strong>d <strong>van</strong> de emissies had<br />
doorbrok<strong>en</strong>, maar Connie Hedegaard, Europees commissaris voor Klimaatzak<strong>en</strong>, zei: “Het is duidelijk dat er nog<br />
e<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong>lijke ruimte is voor kost<strong>en</strong>effectieve vermindering <strong>van</strong> de F-gass<strong>en</strong> <strong>en</strong> na het op<strong>en</strong>bare overleg b<strong>en</strong><br />
ik <strong>van</strong> plan om volg<strong>en</strong>d jaar nieuwe wettelijke maatregel<strong>en</strong> voor te stell<strong>en</strong>.”<br />
De Commissie-evaluatie <strong>van</strong> 2006 <strong>van</strong> de F-gas regeling gaat er <strong>van</strong> uit dat de maatregel<strong>en</strong> naar verwachting<br />
bijna de helft <strong>van</strong> de geschatte emissies voor 2050 eliminer<strong>en</strong>, indi<strong>en</strong> tekortkoming<strong>en</strong> in de uitvoering <strong>en</strong><br />
handhaving word<strong>en</strong> overwonn<strong>en</strong>. De Commissie roept de lidstat<strong>en</strong> op hun inspanning<strong>en</strong> op dit gebied te<br />
int<strong>en</strong>siver<strong>en</strong>.<br />
Ondanks het bov<strong>en</strong>staande, is de EU niet echt overtuigd dat de totaal F-broeikasgass<strong>en</strong>emissie op de lange<br />
termijn vermindert <strong>van</strong>wege het groei<strong>en</strong>de gebruik <strong>van</strong> airconditioning <strong>en</strong> koeling. De EU ziet deze terrein<strong>en</strong> als<br />
sector<strong>en</strong> waar het gebruik <strong>van</strong> alternatiev<strong>en</strong> steeds meer haalbaar wordt.<br />
natuurlijke koudemiddel<strong>en</strong> zoals ammoniak zijn klimaatneutraal & <strong>en</strong>ergiezuinig<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 8<br />
4
Wetgeving over lekdichtheid<br />
We hebb<strong>en</strong> er dus alle <strong>be</strong>lang bij<br />
om in de hele cyclus <strong>van</strong> F-gass<strong>en</strong><br />
gebruik de uitstoot te <strong>be</strong>perk<strong>en</strong><br />
We gaan ons nu ev<strong>en</strong> focuss<strong>en</strong> op<br />
de lekdichtheid <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong><br />
Hoe kunn<strong>en</strong> we lekk<strong>en</strong> opspor<strong>en</strong>?<br />
Hoe kunn<strong>en</strong> we lekk<strong>en</strong> opvolg<strong>en</strong>?<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 9<br />
Wetgeving over lekdichtheid<br />
Vlaander<strong>en</strong> voert e<strong>en</strong> str<strong>en</strong>g <strong>be</strong>leid voor<br />
de lekdichtheid <strong>van</strong> installaties die Fgass<strong>en</strong><br />
<strong>be</strong>vatt<strong>en</strong>, meestal<br />
<strong>koelinstallaties</strong>.<br />
5% <strong>van</strong> de totale inhoud <strong>van</strong> de<br />
koelinstallatie mag per jaar weglekk<strong>en</strong>.<br />
Maar liefst hebb<strong>en</strong> we 0%<br />
Vraag 1: Is dat<br />
haalbaar?<br />
Want zoals al aangegev<strong>en</strong><br />
is er e<strong>en</strong> stijg<strong>en</strong>de tr<strong>en</strong>d<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 10<br />
5
Vlaander<strong>en</strong> is één <strong>van</strong> de str<strong>en</strong>gste (Vlarem II)<br />
Als na 1 januari 2007 bij lekdichtheidscontroles <strong>en</strong>/of uit de in het<br />
logboek g<strong>en</strong>oteerde hoeveelhed<strong>en</strong> bijgevuld koelmiddel blijkt dat<br />
na herstelling<strong>en</strong> het lekverlies niet kan word<strong>en</strong> teruggebracht tot<br />
5% per jaar of minder, moet de installatie binn<strong>en</strong> de 12<br />
maand<strong>en</strong> uit gebruik word<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Indi<strong>en</strong> om red<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>van</strong><br />
technische complexiteit die ver<strong>van</strong>ging binn<strong>en</strong> 12 maand<strong>en</strong> niet<br />
mogelijk is, moet de termijn voor ver<strong>van</strong>ging zo kort mogelijk<br />
word<strong>en</strong> gehoud<strong>en</strong> <strong>en</strong> moet dat gemeld word<strong>en</strong> aan de afdeling<br />
[<strong>be</strong>voegd voor milieuhandhaving]<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 11<br />
Soort<strong>en</strong> lekk<strong>en</strong><br />
1. Incid<strong>en</strong>tele lekk<strong>en</strong><br />
Incid<strong>en</strong>tele lekk<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />
Vraag 2: Is e<strong>en</strong> installatie uit di<strong>en</strong>st nem<strong>en</strong><br />
realistisch? En wordt dit gedaan <strong>en</strong> opgevolgd?<br />
Voorstel: e<strong>en</strong> actieplan aan milieudi<strong>en</strong>st voorlegg<strong>en</strong>.<br />
Kunn<strong>en</strong> de verantwoordelijke di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> dat opvolg<strong>en</strong>?<br />
<strong>van</strong> technische aard zijn, zoals<br />
breuk<strong>en</strong> <strong>en</strong> scheur<strong>en</strong> veroorzaakt<br />
door onvoldo<strong>en</strong>de opge<strong>van</strong>g<strong>en</strong><br />
trilling<strong>en</strong><br />
het gevolg zijn <strong>van</strong> onvoldo<strong>en</strong>de of<br />
slecht onderhoud<br />
veroorzaakt word<strong>en</strong> door foutieve<br />
handeling<strong>en</strong> door de eig<strong>en</strong>aar of de<br />
uitbater <strong>van</strong> de koelinstallatie<br />
Dit soort lekk<strong>en</strong> gaat meestal gepaard<br />
met e<strong>en</strong> plots <strong>en</strong> massaal<br />
koudemiddelverlies (100% lekverlies)<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 12<br />
6
Soort<strong>en</strong> lekk<strong>en</strong><br />
Technische oorzak<strong>en</strong><br />
barst<strong>en</strong><br />
breuk<strong>en</strong><br />
losvriez<strong>en</strong><br />
slechte verbinding<strong>en</strong><br />
<strong>be</strong>schadiging door te lage of te hoge<br />
temperatuur<br />
Uitw<strong>en</strong>dige oorzak<strong>en</strong><br />
<strong>be</strong>schadiging door werktuig<strong>en</strong>, voertuig<strong>en</strong>,…<br />
kapp<strong>en</strong>, bor<strong>en</strong> <strong>van</strong> gat<strong>en</strong><br />
corrosie<br />
M<strong>en</strong>selijke fout<strong>en</strong><br />
foutieve koelmiddelhandeling<strong>en</strong><br />
onvoldo<strong>en</strong>de leeg mak<strong>en</strong><br />
onvoldo<strong>en</strong>de controle, onderhoud<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 13<br />
Soort<strong>en</strong> lekk<strong>en</strong><br />
2. Structurele lekk<strong>en</strong><br />
asafdichting<strong>en</strong> <strong>van</strong> op<strong>en</strong> compressor<strong>en</strong><br />
lekk<strong>en</strong> aan spindels <strong>van</strong> afsluiters, aantasting <strong>van</strong> O-ring<strong>en</strong><br />
slechte brazeer-lasverbinding<strong>en</strong><br />
lekk<strong>en</strong> in apparat<strong>en</strong> (bv. bochtjes op verdamper, eindplat<strong>en</strong> shell <strong>en</strong><br />
tu<strong>be</strong> cond<strong>en</strong>sor, verdamper)<br />
fl<strong>en</strong>sverbinding<strong>en</strong> (warm-koud)<br />
ouderdom compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 14<br />
7
Manier<strong>en</strong> <strong>van</strong> lekdetectie<br />
Allereerst mak<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> onderscheid tuss<strong>en</strong>:<br />
nieuwe in di<strong>en</strong>st “te nem<strong>en</strong>” installaties <strong>en</strong><br />
<strong>be</strong>staande “in di<strong>en</strong>st” zijnde installaties<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 15<br />
Manier<strong>en</strong> <strong>van</strong> lekdetectie<br />
Nieuwe installaties<br />
Nadat de installatie is geplaatst <strong>en</strong><br />
gecontroleerd of alles wel op de juiste<br />
manier is gemonteerd <strong>en</strong> aangeslot<strong>en</strong>,<br />
kunn<strong>en</strong> we <strong>be</strong>ginn<strong>en</strong> met de lektest <strong>van</strong> de<br />
installatie<br />
Met inert gas, meestal stikstof<br />
Hier hal<strong>en</strong> we de ev<strong>en</strong>tuele grote lekk<strong>en</strong> uit<br />
de installatie. We kunn<strong>en</strong> dit controler<strong>en</strong><br />
door e<strong>en</strong> zeepm<strong>en</strong>gsel te gebruik<strong>en</strong><br />
(zelfgemaakt zeepsop, uit spuitbuss<strong>en</strong>)<br />
Nadi<strong>en</strong> volgt de druktest <strong>en</strong> opnieuw e<strong>en</strong><br />
lektest<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 16<br />
8
Manier<strong>en</strong> <strong>van</strong> lekdetectie<br />
De doorgedrev<strong>en</strong> lektest<br />
• E<strong>en</strong> doorgedrev<strong>en</strong> lektest kan ge<strong>be</strong>ur<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> inert gas, helium,<br />
waterstof-stikstofm<strong>en</strong>gsel,…<br />
• Vacumer<strong>en</strong> kan ook e<strong>en</strong> manier <strong>van</strong> lektest<strong>en</strong> zijn, maar die methode<br />
geeft <strong>en</strong>kel e<strong>en</strong> ruwe aanwijzing<br />
• In ieder geval moet de installatie op lekdichtheid gecontroleerd word<strong>en</strong><br />
onmiddellijk nadat ze in di<strong>en</strong>st is g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> (1516/2007)<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 17<br />
Manier<strong>en</strong> <strong>van</strong> lekdetectie<br />
Vraag 3 : Wordt er gecontroleerd of de<br />
installatie is opgebouwd volg<strong>en</strong>s de EN378<br />
of e<strong>en</strong> code <strong>van</strong> goede praktijk ?<br />
Wie controleert dat iedere installatie die<br />
in di<strong>en</strong>st wordt g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> daadwerkelijk in<br />
orde is ? (lektest attest)<br />
Zowel op nieuwe als <strong>be</strong>staande installaties<br />
Directe lektestmethode<br />
Elektronische lekzoeker 5 gr/jaar (12-maandelijks te controler<strong>en</strong>)<br />
Visuele inspectie<br />
Ultrasoondetectie (vind<strong>en</strong> <strong>van</strong> grote lekk<strong>en</strong>)<br />
Ultraviolet licht (vloeistof toegevoegd aan koudemiddel)<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 18<br />
9
Manier<strong>en</strong> <strong>van</strong> lekdetectie<br />
Controle werking elektronische lektester<br />
elektronische lekzoeker<br />
voor het <strong>be</strong>gin <strong>van</strong> de werk<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> we iedere lektester<br />
controler<strong>en</strong> met ijkgas (5gr/jaar R134a), zodat we zeker zijn dat de<br />
lekdetectieapparatuur werkt op het mom<strong>en</strong>t <strong>van</strong> de lektest<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 19<br />
Manier<strong>en</strong> <strong>van</strong> lekdetectie<br />
Indirecte lektest methode<br />
Controle <strong>van</strong> de parameters<br />
(druk, temperatuur, compressorstroom, vloeistofniveaus, <strong>en</strong>z.)<br />
E<strong>en</strong> vermoed<strong>en</strong> op lekk<strong>en</strong> bij:<br />
• Abnormale geluid<strong>en</strong>, trilling<strong>en</strong>, ijsvorming<br />
• Olielekk<strong>en</strong>, corrosie, schade aan compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
• Peilglaz<strong>en</strong>, niveau indicator<strong>en</strong><br />
• Schade aan veiligheidsschakelaars, manometers, verbinding<strong>en</strong><br />
met s<strong>en</strong>sor<strong>en</strong>, <strong>en</strong>z.<br />
• Afwijking<strong>en</strong> <strong>van</strong> normale <strong>be</strong>drijfsomstandighed<strong>en</strong><br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 20<br />
10
<strong>Lekdichtheid</strong> controler<strong>en</strong><br />
Vlarem zegt:<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 21<br />
Maar…<br />
De exploitant houdt e<strong>en</strong> attest ter <strong>be</strong>schikking <strong>van</strong> de<br />
toezichthoud<strong>en</strong>de ambt<strong>en</strong>aar…<br />
Wie is de exploitant?<br />
Normaal de eig<strong>en</strong>aar <strong>van</strong> het <strong>be</strong>drijf<br />
Kan ook e<strong>en</strong> <strong>be</strong>drijf zelf (rechtspersoon) zijn<br />
Indi<strong>en</strong> contractueel overe<strong>en</strong>gekom<strong>en</strong> kan dit<br />
ook e<strong>en</strong> koeltechnische firma zijn<br />
Wie is de <strong>be</strong>heerder?<br />
Vlarem art. 5.16.3.3. spreekt <strong>van</strong> <strong>be</strong>heerder<br />
voor het bijhoud<strong>en</strong> <strong>van</strong> het logboek <strong>en</strong> alle<br />
acties die ge<strong>be</strong>ur<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> koelinstallatie (§<br />
8,2)<br />
Europese wetgeving spreekt altijd <strong>van</strong><br />
exploitant<br />
E<strong>en</strong> <strong>be</strong>heerder is e<strong>en</strong> persoon om e<strong>en</strong><br />
<strong>be</strong>paald geheel te regel<strong>en</strong> <strong>en</strong> te onderhoud<strong>en</strong><br />
Vraag 4: Zijn deze attest<strong>en</strong> altijd<br />
<strong>be</strong>schikbaar? Waar <strong>en</strong> bij wie?<br />
Voorstel: de attest<strong>en</strong> aanmeld<strong>en</strong> bij de<br />
overheid = registratie nieuwe installatie. Zo weet<br />
de toezichthoud<strong>en</strong>de ambt<strong>en</strong>aar dat er e<strong>en</strong><br />
nieuwe installatie werd geplaatst. Als bijlage<br />
bij de milieuvergunning?<br />
Vraag 5 : Moet de definitie<br />
<strong>van</strong> ‘exploitant’ <strong>en</strong><br />
‘<strong>be</strong>heerder’ niet duidelijker<br />
word<strong>en</strong> vastgelegd?<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 22<br />
11
Hoe dikwijls lektest<strong>en</strong> ?<br />
Alle maatregel<strong>en</strong> die overe<strong>en</strong>komstig de <strong>be</strong>ste <strong>be</strong>schikbare techniek<strong>en</strong><br />
haalbaar zijn, moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> om het relatief lekverlies zoveel<br />
mogelijk <strong>en</strong> in elk geval tot maximaal 5% per jaar te <strong>be</strong>perk<strong>en</strong><br />
Als het relatieve lekverlies meer dan 5% per jaar <strong>be</strong>draagt moet<strong>en</strong> zo<br />
snel mogelijk <strong>en</strong> uiterlijk binn<strong>en</strong> de [14] dag<strong>en</strong> na vaststelling <strong>van</strong> het<br />
lekverlies de nodige maatregel<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> word<strong>en</strong> om het lek op te<br />
spor<strong>en</strong> <strong>en</strong> te dicht<strong>en</strong><br />
Nieuw koelmiddel mag pas word<strong>en</strong> bijgevuld nadat het defect is verholp<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
controle op lekdichtheid door e<strong>en</strong> <strong>be</strong>voegde koeltechnicus is uitgevoerd<br />
E<strong>en</strong> nieuwe controle op lekdichtheid moet word<strong>en</strong> uitgevoerd binn<strong>en</strong> [e<strong>en</strong> maand] na<br />
de herstelling<br />
Vraag 6 : Betek<strong>en</strong>t binn<strong>en</strong> de maand<br />
mete<strong>en</strong> na de reparatie? Moet het tijdstip<br />
niet vastgelegd word<strong>en</strong> op: tuss<strong>en</strong> 2 <strong>en</strong> 4<br />
wek<strong>en</strong> na de reparatie?<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 23<br />
Wat als alle koelmiddel uit de installatie moet ?<br />
Is er e<strong>en</strong> lek dat moeilijk of niet te vind<strong>en</strong> is? Dan<br />
moet<strong>en</strong> we de installatie uit di<strong>en</strong>st nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> grondig<br />
lektest<strong>en</strong> met bv. e<strong>en</strong> inert gas<br />
Dit is vaak e<strong>en</strong> ingrijp<strong>en</strong>de maatregel maar meestal wel noodzakelijk<br />
Belangrijk is om de totale gevulde hoeveelheid F-gas<br />
opnieuw te weg<strong>en</strong> <strong>en</strong> te <strong>be</strong>pal<strong>en</strong>. Die zal altijd groter<br />
zijn dan de afgetapte hoeveelheid<br />
Bij grote installaties speelt bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> het volume gas dat tijd<strong>en</strong>s het<br />
vacumer<strong>en</strong> is wegg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> dus opnieuw moet word<strong>en</strong> bijgevuld<br />
• Bv: op e<strong>en</strong> installatie met 800 kg inhoud was dit 28 kg aan extra<br />
bijgevuld gas<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 24<br />
12
Wat als alle koelmiddel uit de installatie moet?<br />
Hiermee will<strong>en</strong> we aanton<strong>en</strong> dat de reparatie <strong>van</strong><br />
<strong>en</strong>kele kleine lekk<strong>en</strong> dikwijls e<strong>en</strong> groter F-gass<strong>en</strong>verlies<br />
veroorzaakt dan de oorspronkelijke lekk<strong>en</strong> zoud<strong>en</strong> do<strong>en</strong><br />
over één jaar<br />
Het is wel moeilijk te met<strong>en</strong> wat uiteindelijk het verschil zou zijn (<strong>van</strong><br />
toepassing bij grote installaties)<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 25<br />
Voorkom<strong>en</strong> <strong>en</strong> herstell<strong>en</strong> <strong>van</strong> lekk<strong>en</strong><br />
Vraag 7: Hoe wordt dit verschil<br />
verrek<strong>en</strong>d in de freonboekhouding? Hoe te<br />
voorkom<strong>en</strong>? Diep afzuig<strong>en</strong> kan ur<strong>en</strong>, zelfs<br />
dag<strong>en</strong> dur<strong>en</strong><br />
Alle exploitant<strong>en</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> moet<strong>en</strong> ongeacht de<br />
hoeveelheid koudemiddel:<br />
lekk<strong>en</strong> voorkom<strong>en</strong><br />
vastgestelde lekk<strong>en</strong> zo vlug mogelijk lat<strong>en</strong> herstell<strong>en</strong><br />
• En dit door gebruik te mak<strong>en</strong> <strong>van</strong> alle maatregel<strong>en</strong> die technisch<br />
uitvoerbaar zijn <strong>en</strong> ge<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>sporige kost<strong>en</strong> meebr<strong>en</strong>g<strong>en</strong><br />
Perman<strong>en</strong>te lekdetectie voor installaties met<br />
inhoud <strong>van</strong> meer dan 300 kg<br />
Vraag 8: Wie controleert of de installaties<br />
daadwerkelijk word<strong>en</strong> nagekek<strong>en</strong>?<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 26<br />
13
Voorkom<strong>en</strong> <strong>van</strong> lekk<strong>en</strong><br />
Ontwerp<strong>en</strong>, installer<strong>en</strong>,<br />
werk<strong>en</strong>, onderhoud<strong>en</strong><br />
volg<strong>en</strong>s code <strong>van</strong> goede<br />
praktijk (EN378)<br />
Degelijk opgeleide<br />
technici: certificering is<br />
e<strong>en</strong> heel goed <strong>be</strong>gin<br />
Vlaander<strong>en</strong> is koploper in de 5jaarlijkse<br />
hernieuwing<br />
certificering koeltechnicus<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 27<br />
De plaatsing <strong>be</strong>paalt mee het lekverlies<br />
Als e<strong>en</strong> installatie wordt opgebouwd volg<strong>en</strong>s de code<br />
<strong>van</strong> goede praktijk bv. EN 378 zal dit mee e<strong>en</strong> rol<br />
spel<strong>en</strong> in het lekverlies voor de volg<strong>en</strong>de jar<strong>en</strong><br />
Oorzak<strong>en</strong> <strong>van</strong> grote lekk<strong>en</strong> zijn meestal te zoek<strong>en</strong> in<br />
incid<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Bv: slechte <strong>be</strong>ugeling, doortrill<strong>en</strong>,…<br />
Het relatieve lekverlies <strong>van</strong> e<strong>en</strong> installatie is e<strong>en</strong><br />
moving target. Er kan dagelijks e<strong>en</strong> nieuw lekverlies<br />
ontstaan, op om het ev<strong>en</strong> welke installatie<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 28<br />
14
Erk<strong>en</strong>de installateur <strong>en</strong> gecertificeerde technici<br />
Opbouw, opstart: alle koeltechnische<br />
handeling<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel <strong>en</strong> alle<strong>en</strong><br />
uitgevoerd word<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> erk<strong>en</strong>d<br />
koeltechnisch <strong>be</strong>drijf dat gecertificeerde<br />
koeltechnici in di<strong>en</strong>st heeft<br />
Dit is al e<strong>en</strong> heel goede maatregel om de<br />
installatie goed <strong>en</strong> lekdicht op te bouw<strong>en</strong><br />
Vraag 9: Wordt de opbouw<br />
<strong>van</strong> installaties<br />
finaal gecontroleerd? Zo ja wie<br />
voert die dan uit? Moet<br />
de controle mee op<br />
het attest vermeld<br />
word<strong>en</strong>?<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 29<br />
Hoe moet het nu verder ?<br />
Koelmiddelproblematiek<br />
Bestaande synthetische koelmiddel<strong>en</strong><br />
• Beperk<strong>en</strong> in inhoud, minimale vulling<strong>en</strong><br />
• Koelmiddel<strong>en</strong> met lage GWP gebruik<strong>en</strong>, met hoge GWP<br />
uitfaser<strong>en</strong><br />
Gebruik <strong>van</strong> synthetische koelmiddel<strong>en</strong> fiscaal <strong>be</strong>last<strong>en</strong>? (zoals in<br />
Scandinavië)<br />
Beperking <strong>van</strong> de inhoud<br />
Secundaire system<strong>en</strong> toepass<strong>en</strong> bov<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>be</strong>paald vermog<strong>en</strong> zoals<br />
in Luxemburg <strong>en</strong> Scandinavische land<strong>en</strong> al toegepast wordt?<br />
Minimale inhoud, ook lektest<strong>en</strong> wordt dan e<strong>en</strong> stuk e<strong>en</strong>voudiger<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 30<br />
15
Hoe moet het nu verder?<br />
Natuurlijke koudemiddel<strong>en</strong>: opnieuw e<strong>en</strong> hot item<br />
Ammoniak (NH3 , R717)<br />
• Natuurlijke circulatie (thermosifon, free cooling mogelijk bij <strong>be</strong>paalde toepassing<strong>en</strong>)<br />
• Mogelijk voor alle toepassing<strong>en</strong>, <strong>en</strong>kel <strong>en</strong> tweetraps. Nieuwbouw vraagt e<strong>en</strong> grotere investering maar <strong>be</strong>taalt<br />
zich terug. Want ammoniakinstallaties zijn oa. <strong>en</strong>ergiezuiniger<br />
Koolstofdioxide (CO2, R744 )<br />
Propaan (R290)<br />
Propyle<strong>en</strong> (R1290)<br />
• Enkel toepasbaar in industriële omgeving (grote vermog<strong>en</strong>s)<br />
Water (H2O)<br />
Lucht<br />
• Grote machines nodig, <strong>en</strong> daarom <strong>en</strong>ergetisch niet interessant<br />
• Lage temperatur<strong>en</strong> (-70°C, Mayekawa-systeem, slechte COP)<br />
Vraag 10: is de klant er klaar voor?<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 31<br />
Ammoniak: het koudemiddel <strong>van</strong> de toekomst<br />
Eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> <strong>van</strong> NH3<br />
Milieuvri<strong>en</strong>delijk (ODP=0)<br />
Laag <strong>en</strong>ergieverbruik, lager dan<br />
bij CO2<br />
Goedkoop koudemiddel <strong>en</strong><br />
makkelijk verkrijgbaar<br />
Prikkel<strong>en</strong>de geur:<br />
waarneembaar <strong>van</strong>af 5 ppm<br />
> lekk<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> makkelijk<br />
opgespoord word<strong>en</strong><br />
> koudemiddelverlies heeft lage<br />
impact op het milieu<br />
⇒Koel<strong>en</strong> kan op e<strong>en</strong> veilige, <strong>en</strong>ergiezuinige<br />
<strong>en</strong> ozonvri<strong>en</strong>delijke manier, met e<strong>en</strong> minimale<br />
impact op het broeikaseffect<br />
4th G<strong>en</strong>eration<br />
NEW = OLD<br />
Return of NATRURAL REFRIGERANTS<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 32<br />
16
Enkele voor<strong>be</strong>eld<strong>en</strong><br />
E<strong>en</strong> NH3-c<strong>en</strong>trale hoeft niet<br />
altijd groot te zijn<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 33<br />
Borealis Bering<strong>en</strong>, ter ver<strong>van</strong>ging <strong>van</strong> R22<br />
Propyle<strong>en</strong> (R1270)installatie<br />
methanol/water <strong>van</strong> 7°C<br />
naar 2°C<br />
maximale koelvermog<strong>en</strong>:<br />
850 kW (-2/+39°C)<br />
ATEX<br />
Onderhoudscontract:<br />
revisies, periodieke<br />
controles,<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 34<br />
17
Neste Oil, ter ver<strong>van</strong>ging <strong>van</strong> R22<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 35<br />
Bed<strong>en</strong>king<strong>en</strong><br />
Koelgroep op NH 3 - koelvermog<strong>en</strong>: 700 kW<br />
(-20°C)<br />
Onderhoudscontract: revisies, periodieke<br />
controles,<br />
C<strong>en</strong>trale databank opricht<strong>en</strong> met gegev<strong>en</strong>s <strong>en</strong> logboek<strong>en</strong> <strong>van</strong> alle<br />
<strong>koelinstallaties</strong>. Betere controle mogelijk<br />
De indi<strong>en</strong>stname <strong>van</strong> e<strong>en</strong> nieuwe koelinstallatie meld<strong>en</strong> aan de milieudi<strong>en</strong>st<br />
<strong>van</strong> iedere geme<strong>en</strong>te?<br />
Of de milieudi<strong>en</strong>st <strong>van</strong> iedere geme<strong>en</strong>te verantwoordelijk mak<strong>en</strong> voor<br />
controles <strong>en</strong> inspectie<br />
Milieu-inspecteurs: aantal verhog<strong>en</strong> & meer gerichte controles<br />
Zo blijft de materie op lokaal vlak. En misschi<strong>en</strong> is ook de druk naar<br />
overtreders hoger. Lokale boetes mogelijk, tariev<strong>en</strong> opgelegd door<br />
Vlaander<strong>en</strong><br />
Installaties op NH3, CO2 zijn <strong>be</strong>st goed te realiser<strong>en</strong> maar,…<br />
Nauwelijks wetgeving over natuurlijke koudemiddel<strong>en</strong>. Bijkom<strong>en</strong>de goede<br />
opleiding voor bv. NH3, CO2 is nodig<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 36<br />
18
Besluit: overzicht vrag<strong>en</strong><br />
Vraag 1: Is 5% lekverlies per installatie haalbaar?<br />
Vraag 2: Is het uit di<strong>en</strong>st nem<strong>en</strong> <strong>van</strong> installaties realistisch? Wordt dit toegepast <strong>en</strong> opgevolgd?<br />
Vraag 3: Is er voldo<strong>en</strong>de controle op indi<strong>en</strong>stname attest? Wordt de controle in het logboek<br />
g<strong>en</strong>oteerd? Wordt er e<strong>en</strong> attest opgemaakt? Wie controleert?<br />
Vraag 4: Zijn deze attest<strong>en</strong> altijd <strong>be</strong>schikbaar? Waar <strong>en</strong> bij wie?<br />
Vraag 5 : Moet de definitie <strong>van</strong> ‘exploitant’ <strong>en</strong> ‘<strong>be</strong>heerder’ niet duidelijker word<strong>en</strong> vastgelegd?<br />
Vraag 6 : Betek<strong>en</strong>t binn<strong>en</strong> de maand mete<strong>en</strong> na de reparatie? Moet het tijdstip niet vastgelegd<br />
word<strong>en</strong> op: tuss<strong>en</strong> 2 <strong>en</strong> 4 wek<strong>en</strong> na de reparatie?<br />
Vraag 7: Wie controleert of de perman<strong>en</strong>te detectie daadwerkelijk wordt nagekek<strong>en</strong>?<br />
Vraag 8: Is e<strong>en</strong> laagniveauvlotter of overhittingsmeting ook e<strong>en</strong> lekdetectie?<br />
Vraag 9: Wordt er e<strong>en</strong> eindcontrole op de bouw <strong>van</strong> de installaties uitgevoerd? Zo ja, wie voert die<br />
dan uit? Wordt de controle op het attest vermeld? Attest naar controle-instantie stur<strong>en</strong>?<br />
Vraag 10: Is de klant klaar om natuurlijke koudemiddel<strong>en</strong> te gebruik<strong>en</strong>?<br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 37<br />
Bronn<strong>en</strong><br />
Info voor exploitant<strong>en</strong>, verord<strong>en</strong>ing 842/2006 EU,1516/2007<br />
Vlarem II<br />
Danfoss<br />
Rapport Aminal (2005)<br />
Axima Refrigeration biblio<br />
Eddy VERAART<br />
Manager Service and Maint<strong>en</strong>ance<br />
AXIMA REFRIGERATION (GDF SUEZ)<br />
Slachthuislaan 23 - 2060 Antwerp - BELGIUM<br />
tel. +32 3 270 96 80 - fax +32 3 270 96 89<br />
mob. +32 477 56 83 73<br />
eddy.veraart@aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong><br />
www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong><br />
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 38<br />
19
<strong>Lekdichtheid</strong> <strong>van</strong> <strong>koelinstallaties</strong> | www.aximaref-gdfsuez.<strong>be</strong> 14.05.2012 | 39<br />
20
Change language