Template : Report - LNE.be

Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan domein Opgrimbie
Kennisgevingsnota
vzw Bisdom Hasselt, vzw Monialen van
Betlehem, HMK Fabiola en stichting Astrida
14 januari 2013
Eindrapport
819050.01

Documenttitel Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan domein Opgrimbie
Kennisgevingsnota
Verkorte documenttitel Kennisgeving plan-MER GRUP domein
Opgrimbie
Status Eindrapport
Datum 14 januari 2013
Projectnaam Plan-MER GRUP domein Opgrimbie
Projectnummer 819050
Auteur(s) Guy Geudens, Lindsey Schroeven
Opdrachtgever vzw Bisdom Hasselt, vzw Monialen van
Betlehem, HMK Fabiola en stichting Astrida
Referentie 819050/R/873131/2
A COMPANY OF
HASKONING BELGIUM NV
Schaliënhoevedreef 20D
B-2800 Mechelen
+32 (0)15 405656 Telefoon
015/405657 Fax
info@haskoning.be E-mail
www.royalhaskoning.com Internet

INHOUDSOPGAVE
A COMPANY OF
1 VOORWOORD 7
1.1 Bijlagen 7
1.2 Doelstelling MER 7
1.3 Leeswijzer 7
1.4 Toelichting over de mogelijkheid tot inspraak 8
1.5 Verdere MER-proces 9
1.6 Verdere mogelijkheid tot inspraak 9
2 INLEIDING 10
2.1 Figuren en bijlagen 10
2.2 Situering en korte schets van het plan 10
2.3 Doelstelling van het plan 11
2.4 Toetsing aan de milieubeoordelingsplicht 11
2.5 Naam van de initiatiefnemer 12
2.6 Team van deskundigen 12
3 PLANBESCHRIJVING 14
3.1 Figuren en bijlagen 14
3.2 Algemene beschrijving plan 14
3.2.1 Bestaande toestand 14
3.2.2 Beschrijving plan 15
4 ALTERNATIEVENONDERZOEK 18
4.1 Alternatieven 18
4.1.1 Nulalternatief 18
4.1.2 Locatiealternatieven 18
4.1.3 Inrichtingsalternatief 18
4.1.4 Uitvoeringsalternatieven 18
4.1.5 Faseringsalternatieven 18
4.1.6 Conclusie 19
5 ADMINISTRATIEVE, JURIDISCHE EN BELEIDSMATIGE ASPECTEN VAN
HET PLAN 20
5.1 Randvoorwaarden 20
6 AAN TE VRAGEN VERGUNNINGEN 37
7 INGREEP-EFFECTSCHEMA EN GEGEVENSOVERDRACHT 37
7.1 Ingreep-effectschema 37
7.2 Gegevensoverdracht 39
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 1 - 14 januari 2013
Blz.

A COMPANY OF
8 BESTAANDE INFORMATIE EN TE VERZAMELEN GEGEVENS 40
9 ALGEMENE AFBAKENING REFERENTIESITUATIE EN METHODOLOGIE
EFFECTVOORSPELLING EN –BEOORDELING 41
9.1 Figuren 41
9.2 Referentiesituatie 41
9.3 Afbakening van het studiegebied 41
9.4 Methodologie effectvoorspelling 41
9.5 Ontwikkelingsscenario’s 42
9.6 Milderende maatregelen 42
9.7 Leemten in kennis 43
10 DISCIPLINE BODEM 44
10.1 Figuren 44
10.2 Afbakening studiegebied 44
10.3 Beschrijving van de referentiesituatie 44
10.4 Topografie 44
10.4.1 Geologie 44
10.4.2 Bodemtypologie 45
10.4.3 Bodemfysische kenmerken in functie van verdichting 46
10.4.4 Bodemgebruik 47
10.5 Methodologie effectbepaling en –beoordeling 48
10.5.1 Wijziging bodemprofiel 48
10.5.2 Verdichting 48
10.6 Effectuitdrukking 48
10.7 Beoordelingskader 48
11 DISCIPLINE WATER 50
11.1 Figuren 50
11.2 Afbakening van het studiegebied 50
11.3 Beschrijving van de referentiesituatie 50
11.3.1 Oppervlaktewater 50
11.3.2 Grondwater 50
11.4 Methodologie effectbepaling en –beoordeling 53
11.4.1 Oppervlaktewater 53
11.4.2 Grondwater 53
11.5 Effectuitdrukking 53
11.6 Beoordelingskader 54
11.7 Watertoets 54
12 DISCIPLINE FAUNA EN FLORA 55
12.1 Figuren 55
12.2 Afbakening studiegebied 55
12.3 Beschrijving van de referentiesituatie 55
12.3.1 Beschermingszones 55
12.3.2 Vegetatie 56
12.3.3 Fauna 57
12.4 Methodologie effectbepaling en -beoordeling 58
12.5 Effectuitdrukking 59
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 2 - 14 januari 2013

A COMPANY OF
12.6 Beoordelingskader 59
13 DISCIPLINE LANDSCHAP, BOUWKUNDIG ERFGOED EN ARCHEOLOGIE 61
13.1 Figuren 61
13.2 Afbakening studiegebied 61
13.3 Beschrijving van de referentiesituatie 61
13.3.1 Historische ontwikkeling van het landschap 61
13.3.2 Beschrijving op macroschaal 62
13.3.3 Beschrijving op mesoschaal 62
13.3.4 Beschrijving op microschaal 63
13.3.5 Archeologische kennis 63
13.4 Methodologie effectbepaling en -beoordeling 64
13.5 Beoordelingskader 65
14 DISCIPLINE MENS 67
14.1 Afbakening studiegebied 67
14.1.1 Geluid 67
14.1.2 Licht 67
14.1.3 Lucht 67
14.1.4 Recreatie 67
14.2 Beschrijving van de referentiesituatie 67
14.2.1 Geluid 67
14.2.2 Licht 71
14.2.3 Lucht 71
14.2.4 Recreatie 72
14.2.5 Ruimteljke en organisatorische aspecten 73
14.3 Methodologie effectbepaling en –beoordeling 73
14.3.1 Geluid 73
14.3.2 Licht 73
14.3.3 Lucht 73
14.3.4 Recreatie 73
14.3.5 Ruimtelijke en organisatorische aspecten 74
14.4 Effectuitdrukking 74
14.5 Beoordelingskader 75
14.6 Grensoverschrijdende effecten 76
15 PASSENDE BEOORDELING 77
15.1 Referentiesituatie: Beschrijving speciale beschermingszones 77
15.1.1 Criteria van de aanwijzing van de gebieden 78
15.1.2 Soortenbescherming 80
15.1.3 Beschrijving integriteit van het
richtlijngebied/instandhoudingsdoelen 83
15.1.4 Andere gebiedsgegevens 98
15.1.5 Plannen en projecten met mogelijk cumulatieve impact 104
15.2 Relatie tussen het plan en de SBZ 104
15.3 Gebiedsomschrijving 104
15.3.1 Beschrijving van de natuurwaarden 104
15.4 Methodologie effectbepaling en –beoordeling 119
15.5 Effectuitdrukking 120
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 3 - 14 januari 2013

A COMPANY OF
15.6 Beoordelingskader 120
16 INHOUDSTAFEL MER 121
17 VERKLARENDE WOORDENLIJST 122
18 LIJST VAN AFKORTINGEN 123
19 LITERATUURLIJST 124
Figuren
Figuur 2.1: Situering van het plangebied ........................................................................ 10
Figuur 2.2: Ligging kadastrale eigendommen in het plangebied .................................... 10
Figuur 2.3: Huidige gewestplanbestemming plangebied ................................................ 10
Figuur 3.1: Situering van de deelzones met aangepaste bestemmingsvoorschriften .... 14
Figuur 9.1: Studiegebieden voor de verschillende disciplines ........................................ 41
Figuur 10.1: Digitaal terreinmodel ................................................................................... 44
Figuur 10.2: Bodemkaart (textuur, drainageklasse, profielontwikkeling) ........................ 44
Figuur 10.3: Betreedbaarheidsklassen ........................................................................... 44
Figuur 10.4: Biologische waarderingskaart: bodemgebruik ............................................ 44
Figuur 11.1: Waterlopen en winningen en VMM meetpunten ......................................... 50
Figuur 11.2: NOG-en ROG-gebieden.............................................................................. 50
Figuur 11.3: Watertoetskaart (grondwaterstromingsgevoelig, infiltratiegevoelig,
overstromingsgevoelig) ................................................................................................... 50
Figuur 11.4: Grondwaterwinningen in de ruime omgeving van het plangebied ............. 50
Figuur 11.5: Ligging meetpunten grondwater ................................................................. 50
Figuur 11.6: Kwetsbaarheidskaart grondwater ............................................................... 50
Figuur 12.1: Beschermingszones natuur ........................................................................ 55
Figuur 12.2: Vlaams natuurreservaat Hoge Kempen ...................................................... 55
Figuur 12.3: Waardering volgens de BWK ...................................................................... 55
Figuur 12.4 Kwetsbaarheidskaart ecotoopverlies ........................................................... 55
Figuur 12.5 Kwetsbaarheidskaart verdroging ................................................................. 55
Figuur 12.6: Domeinbossen en openbare bossen .......................................................... 55
Figuur 12.7: BWK-kartering binnen plangebied (2011)................................................... 55
Figuur 13.1: Ferrariskaart ................................................................................................ 61
Figuur 13.2: Vandermaelenkaart ..................................................................................... 61
Figuur 13.3: Traditionele landschappen .......................................................................... 61
Figuur 13.4: Landschapsatlas ......................................................................................... 61
Figuur 13.5: Centraal archeologische inventaris ............................................................. 61
Tabellen
Tabel 2.1: Kadastrale eigendommen binnen het plangebied
Tabel 2.2: Team van MER-deskundigen en medewerkers voor de uitwerking van het
MER
Tabel 3.1: Overzicht van de bestaande en nieuwe bestemmingen
Tabel 3.2: Oppervlakte per gebouw of weg binnen deelzone ‘zone voor
gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut’
Tabel 5.1: Overzicht van de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 4 - 14 januari 2013

A COMPANY OF
Tabel 7.1: Ingreep-effectenschema
Tabel 7.2: Gegevensoverdracht
Tabel 8.1: Gegevensverzameling
Tabel 10.1: Bodemseries binnen kloosterdomein
Tabel 10.2: Verdichtingsgevoeligheidsschaal op basis van textuur en drainageklasse
Tabel 10.3: Overzicht betreedbaarheidsklassen
Tabel 10.4: Bodemgebruik
Tabel 10.5: Beoordelingskader discipline Bodem
Tabel 11.1: Meetpunten van het primair en freatisch grondwatermeetnet gelegen in de
omgeving van het plangebied
Tabel 11.2: Minimum en maximum peildieptes van de meetreeks
Tabel 11.3: Beoordelingskader discipline Water
Tabel 12.1 Voorkomen soorten libellen van Rode Lijst in het domein (sinds 2000)
Tabel 12.2: Voorkomen amfibieën/reptielen van Rode Lijst/Soortenbeschermingsbesluit
in het domein (sinds 2000)
Tabel 12.3: Beoordelingskader voor de discipline Fauna en flora
Tabel 13.1: Lijnrelicten in de omgeving van de plangebieden
Tabel 13.2: Omschrijving vondsten in omgeving plangebied.
Tabel 14.1: gemeten geluidsniveaus
Tabel 14.2: Beoordelingskader discipline mens
Tabel 15.1: Gerapporteerde vogelgegevens van de SBZ-V BE2200727 bij aanmelding
Tabel 15.2: Habitats, vissen en invertebraten waarvoor SBZ-H BE2200035 werd
aangemeld
Tabel 15.3: Overzicht van de actuele staat van instandhouding per habitattype/regionaal
belangrijk biotoop en per deelgebied
Tabel 15.4: Optimale openheid binnen de verschillende landschapstypen vereist voor
verschillende soorten en de gemiddelde territoriumgrootte per soort
Tabel 15.5: Huidige staat van instandhouding van de voorkomende richtlijnsoorten in de
SBZ-V voor aangemelde vogelrichtlijnsoorten (RL=Rode lijst: B: bedreigd, MUB: met
uitsterven bedreigd).
Tabel 15.6: Huidige staat van instandhouding van de voorkomende richtlijnsoorten in de
SBZ-V voor vogelrichtlijnsoorten waarvoor het gebied niet is aangemeld
Tabel 15.7: Huidige staat van instandhouding van de voorkomende Bijlage IIhabitatrichtlijnsoorten
in de SBZ-H BE2200035
Tabel 15.8: Huidige staat van instandhouding van de voorkomende Bijlage IVhabitatrichtlijnsoorten
in de SBZ-H BE2200035
Tabel 15.9: Domeinbossen en openbare bossen rondom het plangebied
Tabel 15.10: Actuele natuurtypes en natuurdoeltypes van de omgeving van plangebied
Tabel 15.11: Voorkomen plantensoorten van de Rode Lijst in Heiwijk-Zuid (sinds 1997)
Tabel 15.12: Voorkomen soorten libellen van Rode Lijst in Heiwijk-Zuid (sinds 2000)
Tabel 15.13: Voorkomen plantensoorten van de Rode Lijst in Isaekshoef (sinds 1997)
Tabel 15.14: Voorkomen plantensoorten van de Rode Lijst in zuidelijk gebied Hoge
Kempen (sinds 1997)
Tabel 15.15: Voorkomen soorten amfibieën/reptielen Rode
Lijst/Soortenbeschermingsbesluit in zuidelijk gebied Hoge Kempen (sinds 2000)
Tabel 15.16: Voorkomen plantensoorten van de Rode Lijst in noorden Hoge Kempen
(sinds 1997)
Tabel 15.17: Voorkomen soorten libellen van Rode Lijst in noorden Hoge Kempen
(sinds 2000)
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 5 - 14 januari 2013

A COMPANY OF
Tabel 15.18: Voorkomen plantensoorten van de Rode Lijst in Langenberg (sinds 1997)
Tabel 15.19: Voorkomen soorten libellen van Rode Lijst in Langenberg (sinds 2000)
Tabel 15.20: Voorkomen plantensoorten van de Rode Lijst (sinds 1997) in Molenberg
Tabel 15.21: Voorkomen plantensoorten van de Rode Lijst in Pietersembos (sinds 1997)
Tabel 15.22 Voorkomen soorten libellen in koninklijk domein (sinds 2000)
Tabel 15.23: Voorkomen amfibieën/reptielen van Rode
Lijst/Soortenbeschermingsbesluit in koninklijk domein (sinds 2000)
Tabel 15.24: Beoordelingskader voor de discipline Fauna en flora
Tabel 19.1: Indicatie van de gewenste oppervlakte per vegetatietype.
Bijlagen
Bijlage 1.1: RUP-procedure
Bijlage 2.1: Beheerplan
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 6 - 14 januari 2013

1 VOORWOORD
1.1 Bijlagen
Bijlage 1.1: RUP-procedure
1.2 Doelstelling MER
A COMPANY OF
Milieueffectrapportage is een instrument om de doelstellingen van het milieubeleid te
helpen realiseren. Het is een procedure waarbij, voordat een activiteit of ingreep
plaatsvindt, de milieugevolgen ervan worden bestudeerd, besproken en geëvalueerd.
De kennisgevingsnota is de eerste procedurele stap in de opmaak van een
milieueffectrapport (MER). De kennisgevingsnota wordt openbaar gemaakt. Op basis
van deze nota krijgt het publiek, alsook het maatschappelijk middenveld en alle
betrokken instanties, de mogelijkheid om opmerkingen te geven over de gewenste
inhoud van het milieueffectrapport, meer in het bijzonder over welke effecten en
alternatieven dienen bestudeerd te worden. De kennisgevingsnota is dus te
beschouwen als een uitnodiging aan alle betrokkenen om mee te denken over wat in het
MER verder moet uitgewerkt worden.
Deze kennisgevingsnota ligt nu maximaal 30 dagen ter inzage bij de gemeente waarin
het plangebied ligt en bijkomend gemeenten die een invloed ondervinden van de
ingrepen naar aanleiding van het plan die voorgesteld worden in dit MER. Eventuele
opmerkingen over de inhoudsafbakening van het voorgenomen MER dienen aan de
gemeente of aan de administratie te worden bezorgd. Verdere informatie met betrekking
tot de wijze van inspraak staan in paragraaf 1.4.
1.3 Leeswijzer
Voor dit MER is rekening gehouden met de informatie van de dienst Mer
(www.mervlaanderen.be). De inhoudstabel is aangegeven op bladzijden i tot iv.
De eerste twee hoofdstukken zijn inleidend. Het eerste is een beschrijving van de merprocedure.
Het tweede is een algemene beschrijving van het plan, de initiatiefnemer en
het team van deskundigen en beschrijft de toetsing van de mer-plicht.
Hoofdstuk 3 geeft een concrete beschrijving van het plan. In hoofdstuk 4 worden de
mogelijke alternatieven aangegeven. Hoofdstuk 5 geeft de juridische en beleidsmatige
elementen aan die van toepassing zijn op het plan of waarbij in het MER gebruik van
kan gemaakt worden (bijvoorbeeld om de referentiesituatie te beschrijven). In hoofdstuk
6 worden de bestaande en aan te vragen vergunningen opgelijst.
Hoofdstuk 7 bevat het ingreep-effectschema. Hierin worden per ingreep de mogelijke
effecten aangegeven. Hoofdstuk 8 geeft een overzicht van de verschillende
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 7 - 14 januari 2013

A COMPANY OF
gegevensbronnen die gebruikt zullen worden in het MER en hun relatie tot de
verschillende disciplines. In hoofdstuk 9 wordt de referentiesituatie bepaald. Hierbij
wordt rekening gehouden met bestaande en/of toekomstige projecten/plannen in het
gebied. Ook ontwikkelingsscenario’s worden in dit hoofdstuk beschreven.
De hoofdstukken 10 tot en met 14 bevatten, per discipline, een beschrijving van de
referentiesituatie, een voorstel tot methodologie en beoordelingskader.
Hoofdstuk 17 geeft de inhoudstafel voor het MER. De hoofdstukken 18 tot en met 20
bevatten ten slotte een verklarende woordenlijst, een lijst van afkortingen en de
literatuurlijst.
1.4 Toelichting over de mogelijkheid tot inspraak
De kennisgevingsnota ligt gedurende een periode van maximaal 30 dagen ter inzage bij
de gemeenten Maasmechelen (Opgrimbie is hiervan een deelgemeente) en Lanaken.
Op basis van dit document worden alle betrokkenen uitgenodigd om hun visie te geven
op de volledigheid van het geplande onderzoek in het MER. Dit betekent dat het publiek
en alle betrokkenen de officiële en wettelijk opgelegde mogelijkheid hebben om
aanvullingen te formuleren bij de benodigde inhoud van het MER en in het bijzonder
over de noodzakelijk te onderzoeken effecten, alternatieven en maatregelen.
De inspraakreacties kunnen persoonlijk ingediend worden bij de betrokken gemeente.
Ze kunnen ook schriftelijk, via de post, of per mail rechtstreeks aan de Vlaamse
Overheid worden bezorgd op onderstaand adres:
Vlaamse Overheid
Departement Leefmilieu, Natuur en Energie
Dienst Mer
“Plan-MER GRUP domein Opgrimbie”
Koning Albert II-laan 20 bus 8
1000 Brussel
mer@vlaanderen.be
Opmerkingen kunnen bezorgd worden op de wijze vermeld in de publicatie. Bij de
gemeentelijke milieuambtenaar kan meer informatie bekomen worden over de
inspraakprocedure en de wijze waarop geldig kan worden ingesproken.
De inspraakreacties worden enerzijds door de gemeenten en anderzijds rechtstreeks
door de dienst Mer verzameld. Deze reacties worden vervolgens gebundeld bij het de
dienst Mer. De dienst Mer kan een ‘bespreking ontwerprichtlijnen’ organiseren. Op deze
vergadering worden alle bevoegde instanties uitgenodigd en worden de
kennisgevingsnota en bijhorende inspraakreacties besproken. Samen zullen zij bepalen
welke opmerkingen en aanvullingen aanleiding geven tot een uitbreiding of inkrimping
van het onderzoek dat dient te gebeuren in het MER door de MER-deskundigen, erkend
door de minister. De richtlijnen, op deze vergadering besproken, worden betekend aan
de initiatiefnemer en de betrokken instanties. Deze richtlijnen vormen samen met de
kennisgevingsnota het eigenlijke onderzoekskader waarmee de onderzoekers moeten
werken.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 8 - 14 januari 2013

1.5 Verdere MER-proces
A COMPANY OF
Aan de hand van deze richtlijnen wordt het ontwerp-MER opgesteld. Na het indienen
van het ontwerp-MER wordt door de dienst Mer een ‘ontwerptekstbespreking’
georganiseerd met de bevoegde instanties en de initiatiefnemer. Op deze vergadering
kunnen opmerkingen gegeven worden op de ontwerpteksten. Aan de hand van deze
opmerkingen wordt het definitief MER opgesteld en daarna ingediend bij de dienst Mer.
De dienst Mer keurt het definitief MER goed of af binnen de 30 dagen na de indiening
ervan.
1.6 Verdere mogelijkheid tot inspraak
Het voorwerp van dit plan-MER is een ruimtelijke uitvoeringsplan (RUP). Er wordt
gekozen voor het volgen van het generieke spoor, waarbij de opmaak van het RUP
volgt na afwerking van het MER De milieueffectrapportage levert gegevens aan inzake
de mogelijke milieueffecten van het voorgenomen RUP. Deze gegevens worden dan
verwerkt in het kader van het planningsproces voor het RUP. Het plan-MER zal, als
bijlage bij het RUP, ter inzage gelegd worden voor de bevolking bij de bevoegde
instanties. De rol van het plan-MER hierin is om eventuele bezwaren te weerleggen of te
staven. In bijlage 1.1 is de volledige procedure voor het opstellen van een RUP
opgenomen.
Aan de aanvraag van de nodige stedenbouwkundige en milieuvergunningen (zie
hoofdstuk 6), zal eveneens een openbaar onderzoek verbonden zijn.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 9 - 14 januari 2013

2 INLEIDING
2.1 Figuren en bijlagen
Figuur 2.1: Situering van het plangebied
Figuur 2.2: Ligging kadastrale eigendommen in het plangebied
Figuur 2.3: Huidige gewestplanbestemming plangebied
Bijlage 2.1: Beheerplan
2.2 Situering en korte schets van het plan
A COMPANY OF
Het plangebied is gelegen in de provincie Limburg, in de gemeenten Maasmechelen en
Lanaken (figuur 2.1). Het plangebied van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan
(GRUP) omvat de eigendommen op het domein en een aangrenzend eigendom van het
Vlaams Gewest (ANB). Dit is de volledige oppervlakte die op het huidige Gewestplan
Limburgs Maasland 20 de bestemming zone voor koninklijk domein, KD, heeft. Dit
omvat de volgende kadastrale eigendommen (tabel 2.1, figuur 2.2).
Tabel 2.1: Kadastrale eigendommen binnen het plangebied
Eigenaar Oppervlakte (ha) Benaming in dit MER
vzw Bisdom Hasselt 25,5 kloosterdomein
HMK Fabiola en stichting Astrida 132,7 domein van de koninklijke villa
Agentschap voor Natuur en Bos 2,7 ANB
Om onderscheid te maken tussen de eerste twee eigendommen worden in dit MER de
benamingen kloosterdomein en domein van de koninklijke villa gebruikt.
Momenteel wordt de bestemming van het plangebied op het Gewestplan aangeduid met
als hoofdcode 1636, zone voor koninklijk domein, KD (figuur 2.3). De mogelijkheden in
deze gewestplanbestemming wordt geduid als volgt 1 : De hoofdbestemming van deze
zone is groengebied (code 0700). Werken en handelingen worden toegelaten die nodig
of nuttig zijn voor de inrichting van het gebied als koninklijk domein.
De stedenbouwkundige vergunning voor het intussen in gebruik genomen Monasterium
van O.L.V. van het Fiat in het westelijke deel van het plangebied, het kloosterdomein,
werd nietig verklaard door de Raad van State op 31 maart 2009. De huidige
bestemming als zone voor koninklijk domein biedt volgens deze uitspraak van de RvS
geen juridische basis voor een nieuwe stedenbouwkundige vergunningsaanvraag voor
het gebouw en het gebruik ervan als monasterium door de zusters van Bethlehem.
Daarom zullen voor de locatie van het monasterium nieuwe bestemmingsvoorschriften
opgesteld worden in een GRUP.
1 KB van 28.12.72 betreffende de inrichting en de toepassing van de ontwerpgewestplannen
en de gewestplannen. Bijlage 3: teksten aanvullende stedenbouwkundige
voorschriften (per gewestplan). Gewestplan Limburgs Maasland 20, Artikel 13. - Zone voor
koninklijk domein (BVR: 10/07/91)
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 10 - 14 januari 2013

A COMPANY OF
Om de juridische onduidelijkheid over het bestemmingsvoorschrift KD op te lossen,
wordt het plangebied gelijkgesteld met de volledige zone die op het huidige Gewestplan
deze bestemming heeft, dus ook het oostelijke deel op het eigendom van HMK Fabiola
en stichting Astrida, verder domein van de koninklijke villa genoemd en een kleinere
oppervlakte in eigendom van het ANB. In het GRUP zulllen voor het gehele plangebied
en voor de locatie van de gebouwen van de koninlijke villa nieuwe
bestemmingsvoorschriften opgesteld worden.
Naast de opmaak van een ruimtelijk uitvoeringsplan omvat het plan een beheerplan
voor het koninklijk domein (Bijlage 2.1) dat de essentie bevat voor de opmaak van een
geïntegreerd natuur- en bosbeheerplan.
Een uitgebreide beschrijving van het plan is opgenomen in hoofdstuk 3 en 4.
2.3 Doelstelling van het plan
Het doel van het GRUP domein Opgrimbie, dat het Gewestplan zal vervangen in het
plangebied, is het bieden van een planologische oplossing voor de zonevreemde,
vandaag niet meer vergunde gebouwen van het monasterium en beperkte toekomstige
uitbreidingen en het bieden van planologische duidelijkheid voor de gebouwen van de
koninklijke villa. Via het GRUP zal er dus planologische duidelijkheid ontstaan voor gans
het gebied met overdruk KD. Het doel van het beheerplan voor het domein Opgrimbie is
de implementatie van de doelstellingen van het Natuurrichtplan Hoge Kempen in het
plangebied.
2.4 Toetsing aan de milieubeoordelingsplicht
Het toepassingsgebied van de plan-m.e.r.-plicht is bepaald in artikel 4.2.3 van het
decreet houdende wijziging van titel IV van het decreet van 5 april 1995 houdende
algemene bepalingen inzake milieubeleid en van artikel 36ter van het decreet van 21
oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk mlieu (Belgisch Staatsblad
van 20 juni 2007).
Voor wijzigen van een gewestplanbestemming is een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP)
nodig. De mer-plicht geldt in het kader van het decreet van de Vlaamse regering van 27
april 2007 betreffende de beoordeling van de gevolgen voor het milieu van bepaalde
plannen en programma’s, die worden voorbereid met betrekking tot “… ruimtelijke
ordening of grondgebruik” en die het kader vormen voor de toekenning van toekomstige
vergunningen voor een project uit bijlage I en II van het besluit van 10 december 2004.
Een plan of programma, dat aan de definitie voldoet van het decreet van de Vlaamse
Regering van 12 december 2007, is van rechtswege plan-MER-plichtig, indien:
A) hiervoor een passende beoordeling moet opgemaakt worden;
B) het tegelijk:
een kader vormt voor de toekenning van een vergunning voor de in bijlage I en II
opgesomde projecten (project-MER-plicht);
niet het gebruik regelt van een klein gebied op lokaal niveau noch een kleine
wijziging inhoudt en
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 11 - 14 januari 2013

A COMPANY OF
betrekking heeft op landbouw, bosbouw, visserij, energie, industrie, vervoer,
afvalstoffenbeheer, waterbeheer, telecommunicatie, toerisme en ruimtelijke
ordening of grondgebruik.
Voor voorliggend plan dient een passende beoordeling opgesteld te worden aangezien
effecten verwacht worden op het Natura2000 gebied waar het plangebied volledig in ligt.
Het plan vormt wel geen kader voor de toekenning van een vergunning voor de in
bijlage I en II opgesomde projecten. Het plan betreft geen kleine wijziging sensu stricto
(hoewel de geplande ingrepen relatief klein in omvang zijn) en het plan heeft betrekking
op ruimtelijke ordening of grondgebruik.
De voorgenomen maatregelen volgens de planomschrijving, zijn niet opgenomen in de
bijlage bij de Omzendbrief LNE 2011/1. - Milieueffectbeoordeling en
vergunningverlening voor bepaalde projecten (Geconsolideerde versie van 20 juni
2012).
Het plan is dus van rechtswege plan-MER-plichtig. De initiatiefnemers maken geen
gebruik van de mogelijkheid tot het opstellen van een MER-screening.
2.5 Naam van de initiatiefnemer
Dit MER wordt uitgevoerd op initiatief van:
en
vzw Bisdom Hasselt
Vrijwilligersplein 14
3500 Hasselt
vzw Monialen van Betlehem-Maria-ten-Hemel-Opgenomen en de Heilige Bruno-
Slotkloosters/Monasteria (verder afgekort als vzw Monialen van Betlehem)
Vijverplein 2
3690 Zutendaal
HMK Fabiola en stichting Astrida
Kasteel Stuivenberg
Abelenlaan 2
1020 Brussel
Het MER wordt uitgevoerd door:
Haskoning Belgium nv/sa
Schaliënhoevedreef 20D
2800 Mechelen
2.6 Team van deskundigen
Externe deskundigen:
Marieke Gruwez
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 12 - 14 januari 2013

A COMPANY OF
Water (grondwater) volgens het ministerieel besluit MER/EDA/652/V1; de
erkenning is geldig tot 14/07/2015;
Water (oppervlaktewater) volgens het ministerieel besluit MER/EDA/652/V1;
de erkenning is geldig tot 14/07/2015;
Bodem (geologie) volgens het ministerieel besluit MER/EDA/652/V1; de
erkenning is geldig tot 14/07/2015;
Bodem (pedologie) volgens het ministerieel besluit MER/EDA/652/V1; de
erkenning is geldig tot 14/07/2015;
Werkgever: Haskoning Belgium nv, Schaliënhoevedreef 20D, 2800 Mechelen.
Guy Geudens
Onroerend erfgoed en materiële goederen in het algemeen (landschap)
volgens het ministerieel besluit MB/MER/EDA-709; de erkenning is geldig tot
17/05/2014;
Fauna en flora volgens het ministerieel besluit MB/MER/EDA/709; de
erkenning is geldig tot 17/05/2014;
Werkgever:Haskoning Belgium nv, Schaliënhoevedreef 20D, 2800 Mechelen;
Kristof Wijns
Lucht (MER-deskundige) volgens het ministrieel besluit MB/MER/EDA-680;
de erkenning is geldig tot 31/01/2014.
Werkgever: Haskoning Belgium nv, Schaliënhoevedreef 20D, 2800 Mechelen
Gert de Bruyn
Lucht (MER-deskundige) volgens het ministrieel besluit MB/MER/EDA-680;
de erkenning is geldig tot 17/03/2015.
Werkgever: Haskoning Belgium nv, Schaliënhoevedreef 20D, 2800 Mechelen
Tabel 2.2: Team van MER-deskundigen en medewerkers voor de uitwerking van het MER
Discipline MER-deskundige Medewerker 1
Coördinator Dhr. G. Geudens Mevr. A. Pals
Water (oppervlaktewater & grondwater) Mevr. M. Gruwez Dhr. K. Wijns
Bodem (geologie, pedologie) Mevr. M. Gruwez Mevr. F. Lauryssen
Fauna en flora Dhr. G. Geudens Mevr. L. Van den Schoor
Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie Dhr. G. Geudens Mevr. N. Vissenaekens
Opmerking: 1 Medewerkers zijn allen werkzaam bij Haskoning
De discipline Mens wordt behandeld door de coördinator, daarbij bijgestaan door Mevr.
A. Pals.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 13 - 14 januari 2013

3 PLANBESCHRIJVING
3.1 Figuren en bijlagen
Figuur 3.1: Situering van de deelzones met aangepaste bestemmingsvoorschriften
3.2 Algemene beschrijving plan
3.2.1 Bestaande toestand
A COMPANY OF
Bosdomein
Zowel het domein van het monasterium als het domein van de koninklijke villa zijn
omheinde, niet toegankelijke bosdomeinen. De laatste decennia evolueren de meeste
bosbestanden spontaan, zonder intensief beheer. Er is onderhoudsbeheer aan een
aantal open plekken met heide, aan enkele paden, aan graslanden rondom de
koninklijke villa en langsheen de omheining. Het kleine deel buiten de omheining, in
eigendom van ANB vormt een integraal onderdeel van het Vlaamse natuurreservaat van
de Vallei van de Ziepbeek en wordt als dusdanig beheerd.
De toestand van het domein wordt bij de referentiesituatie in de diverse disciplines
specifiek toegelicht.
Gebouwen en functies
Op figuur 2.1 is een recent luchtbeeld van het plangebied weergegeven met aanduiding
van de grenzen van het plangebied en van de bestaande gebouwen of constructies
(genummerde aandachtslocaties).
Het monasteriumgebouw is een rondom gesloten slotklooster (1). De zusters Monialen
van Bethlehem leven volgens de traditie van de kartuizers. Hun leven speelt zich vrijwel
volledig binnen de ommuring af. Er is rondom het gebouw geen intensief menselijk
gebruik. Naast de zusters en sporadische bezoekers (retraite en familieleden) komen er
geen recreanten in het kloosterdomein. Er zijn geen verhardingen rondom het gebouw
en er is geen kunstmatige buitenverlichting rondom het gebouw. Het enige vandaag
aanwezige bijgebouw is een klein technisch gebouw voor de afvalwaterzuivering, die
voor het overige ondergronds en in een rietveld gebeurt (6).
De verblijfs- en dienstgebouwen op het domein van de koninklijke villa omvatten naast
de koninklijke villa Fridhem (10), de woning van de bewaker (13), een multifunctioneel
gebouw (garage, verblijf dienstpersoneel, kapel; 11), een garage voor de bewaker (12),
een afdak voor stalling tractor en werktuigen (14) en kleedruimtes en toebehoren aan de
zwemplas (9). Aan de toegang tot het domein staat een poortwachtersgebouwtje (7).
Deze gebouwen hebben als functie het mogelijk maken van verblijf van leden van de
koninklijke familie.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 14 - 14 januari 2013

3.2.2 Beschrijving plan
A COMPANY OF
Het GRUP domein Opgrimbie zal opgemaakt worden door de Afdeling Ruimtelijke
Planning van de Vlaamse Overheid. De volgende richting van het plan wordt
aangehouden in dit MER:
De omzetting van de huidige bestemming koninklijk domein (KD) naar natuurgebied met
een beheerplan en specifieke bestemmingen voor twee afgelijnde, ingesloten deelzones
(tabel 3.1 en figuur 3.1). Er bestaan op dit ogenblik geen ontwerp grafisch plan of
ontwerp stedenbouwkundige voorschriften voor dit GRUP. Tabel 3.1 en figuur 3.1 zijn
een illustratie van de richting van het plan.
Tabel 3.1: Overzicht van de bestaande en nieuwe bestemmingen
Zone Bestaande bestemming Nieuwe bestemming
Hele plangebied uitgezonderd
ingesloten deelzones (figuur 3.1)
Een deelzone van 2,9 ha die het
kloostergebouw met aanwezige
bijgebouwen en de brandweg
eromheen bevat
Deelzone ruimere omgeving rond de
gebouwengroep van de koninklijke
villa en de zwemplas
natuurgebied, overdruk
Koninklijk Domein
natuurgebied, overdruk
KD
natuurgebied, overdruk
KD
Natuurgebied met specifiek
voorschrift beheerplan en
overdruk Grote Eenheid Natuur
Zone met aangepaste
typebestemming en specifieke
voorschriften over de
instandhouding van de functies
en constructies.
Zone met aangepaste
typebestemming en specifieke
voorschriften over de
instandhouding van de functies
en constructies.
Het MER zal, in voorkomend geval, aanbevelingen geven hoe bepaalde voorschriften
(stedenbouwkundige voorschriften GRUP of bepalingen in stedenbouwkundige
vergunningen) kunnen aangepast of aangevuld worden om negatieve effecten te
milderen of te voorkomen.
Om het duurzaam functioneren van de zustergemeenschap in de toekomst te
verzekeren zijn volgende ingrepen in de nabije toekomst gewenst: de bouw van een
klein familiehuis voor kortstondig verblijf van bezoekende familieleden (3), de bouw van
een beperkte en aansluitende uitbreiding van het monasteriumgebouw met maximaal 10
kluizen (2), de ingebruikname van een kleine open plek als natuurbegraafplaats zonder
infrastructuur (4), de aanpassing van de waterzuiveringsinstallatie aan de uitbreiding
met extra kluizen en familiehuis (6) en de aanleg van een waterhoudende poel die in de
bluswaterbehoefte kan voorzien (8). Indien onvoorziene omstandigheden in de toekomst
nog bijkomende uitbreiding vragen (kluizen, nieuwe technische vereisten), dan worden
deze voorzien aan de zuidwestzijde van gebouw (1), in het verlengde van gebouw (2).
Een deelzone van 2,9 ha krijgt eenaangepaste typebestemming en specifieke
voorschriften over de instandhouding van de functies en constructies.. Deze deelzone
omvat het monasteriumgebouw (1), de geplande uitbreiding met cellen (2), het geplande
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 15 - 14 januari 2013

A COMPANY OF
familiehuis (3), de (uitgebreide) technische zuiveringsinstallatie (6) en de brandweg
eromheen omvat, incl. een beperkte ruimte voor geplande uitbreiding (0,4 ha).
Tabel 3.2: Oppervlakte per gebouw of weg binnen deelzone ‘zone voor gemeenschapsvoorzieningen
en openbaar nut’
Nr. Gebouw ha
1 Monasterium 1,71
2 Uitbreiding kloostercellen 0,13
Reserveoppervlakte voor onvoorziene
technische uitbreidingen of kloostercellen
3 Gepland familiehuis 0,06
6 Uitbreiding waterzuivering 0,20
Brandweg 0,80
Totaal 2,9
Een beperkte zone (900 m²) krijgt de overdruk natuurbegraafplaats (4) over de
typebestemming natuurgebied. De onverharde parking (7) en de bluswaterpoel (8) zijn
gelegen in de typebestemming natuurgebied.
Voor de gebouwen van de koninklijke villa zijn in de toekomst volgende ingrepen
gewenst: normale onderhoudswerkzaamheden, verbouwingswerkzaamheden en
beperkte uitbreidingen, allen mits behoud van het architecturale karakter.
Een deelzone die de ruimere omgeving rond de gebouwengroep van de koninklijke villa
en de zwemplas omvat, krijgt een aangepaste typebestemming en specifieke
voorschriften over de instandhouding van de functies en constructies. Deze zone
rondom de koninklijke villa omvat de gebouwen 9, 10, 11, 12 13 en de zwemplas. De
typebestemming en specifieke voorschriften zullen de mogelijkheden van
instandhouding van de bestaande activiteiten met beperkte uitbreidingen zoals in detail
hierboven besproken gepast regelen en zal het vegetatie- en groenbeheer van deze
deelzone afstemmen op de natuurdoelstellingen in de omliggende natuurbestemming en
met name op de natuurwaarden in de onmiddellijke omgeving rondom deze deelzone.
Hierdoor is het mogelijk vergunningsaanvragen te doen, bijvoorbeeld voor het
vernieuwen van daken, voor het vervangen van garage bewaker (12) en afdak tractor en
werktuigen (14) door een werkloods voor het domeinbeheer, voor een beperkte
uitbreiding van het multifunctionele gebouw (11), voor het plaatsen van zonnepanelen,
voor de stedenbouwkundige regularisatie van de kleedruimtes met toebehoren (9) en
voor het voorzien van een individuele kleinschalige waterzuivering, in de eerste plaats
bij de woning bewaker. De gebiedsspecifieke bestemmingsvoorschriften kunnen de
gepaste afstemming regelen van het vegetatie- en groenbeheer van deze zone op de
natuurdoelstellingen van het natuurrichtplan.
Het gehele plangebied, behalve twee afgelijnde, ingesloten zones krijgt het
typevoorschrift natuurgebied (figuur 3.1). Voor het gebied wordt een beheerplan
voorgelegd, dat de basis vormt voor de opmaak van een geïntegreerd bos- en
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 16 - 14 januari 2013

A COMPANY OF
natuurbeheerplan dat invulling geeft aan de doelstellingen voor het gebied in het
Natuurrichtplan Hoge Kempen.
Hoewel de harde terreiningrepen (de wijzigingen) in oppervlakte relatief beperkt zijn, is
de milieukwestbaarheid van het gebied groot. Dit heeft ook zijn invloed op de perceptie
van de relatieve omvang van de ingrepen. De initiatiefnemers wensen de wijziginen
daarom niet als “kleine wijzigingen” sensu stricto te interpreteren. Er wordt daarom geen
MER-screening gedaan, maar een plan-MER opgesteld inclusief de passende
beoordeling.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 17 - 14 januari 2013

4 ALTERNATIEVENONDERZOEK
4.1 Alternatieven
4.1.1 Nulalternatief
A COMPANY OF
Het nulalternatief omvat het behoud van de huidige toestand op het terrein: de
combinatie van het behoud van het niet-vergunde monasteriumgebouw, het behoud van
de vergunde gebouwen van de koninklijke villa en verderzetting van de huidige
autonome evolutie van het bosdomein in de bestemming natuurgebied met overdruk
koninklijk domein.
4.1.2 Locatiealternatieven
De koninklijke villa omvat gebouwen die in de geest van de geldende ruimtelijke
bestemming werden gebouwd en vrijwel allemaal vergund zijn. Voor het monasterium
van de contemplatieve zusterorde, werd in de jaren 1990 een rustige, afgelegen plaats
gekozen, op aangeven van de wilsbeschikking van wijlen Koning Boudewijn.
Aangezien de gebouwen reeds bestaan, de gevraagde uitbreidingen beperkt zijn en
ruimtelijk gebonden aan bestaande gebouwen en de natuurwaarden die het beheerplan
beoogt ook binnen zeker marges ruimtelijk onderbouwd zijn in het Natuurrichtplan, zijn
er voor het plan geen locatiealternatieven van toepassing.
4.1.3 Inrichtingsalternatief
De met het plan beoogde gewenste inrichtingen of realisaties zijn welomschreven (zie
3.2.2). De aflijning en de bestemmingen voor de deelzones, in combinatie met de
bestemming natuurgebied (opheffing overdruk koninklijk domein) voor de rest van het
plangebied zijn voor de geformuleerde doelstellingen de meest passende. Er wordt
slechts één enkele inrichting van het plan beschouwd, zonder alternatieven.
4.1.4 Uitvoeringsalternatieven
Er zijn geen uitvoeringsalternatieven voorzien omdat de gewenste functies en
activiteiten welomschreven zijn op de genoemde locaties en door het plan mogelijk
worden gemaakt. Dit neemt niet weg dat in MERonderzoek evenwel milderende
maatregelen naar voren kunnen komen.
4.1.5 Faseringsalternatieven
Gezien de gevraagde uitbreidingen beperkt zijn ten opzichte van de actueel aanwezige
gebouwen en functies, is de fasering van uitvoering van deze uitbreidingen niet
wezenlijk voor de mogelijke milieueffecten. Daarbij wordt uitgegaan van het respecteren
van de redelijke volgorde. Bijvoorbeeld:
- indien noodzakelijk, uitbreiding van de zuiveringscapaciteit voorafgaand aan
ingebruikname van de uitbreidingen van kloostercellen of familiehuis;
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 18 - 14 januari 2013

4.1.6 Conclusie
A COMPANY OF
- het aanpassen van het beheer van het domein aan de principes van het
voorgelegde beheerplan en het binnen redelijke termijn opmaken van een
geïntegreerd natuur- en bosbeheerplan.
Als nulaternatief wordt de actuele terreinsituatie in het plangebied genomen, met het
huidige monasteriumgebouw en de huidige gebouwen van de koninklijke villa in de
huidige gewestplanbestemming natuurgebied met overdruk koninklijk domein (zie 9.2).
Als referentie wordt de terreinsituatie in het plangebied genomen, met de huidige,
vergunde gebouwen van de koninklijke villa, het huidige beheer van het plangebied,
maar met een jong naaldbos op de plaats van het (niet-vergunde) monasteriumgebouw.
De huidige gewestplanbestemming natuurgebied met overdruk koninklijk domein blijft
onveranderd.
Er worden verder geen locatiealternatieven, faseringsalternatieven of
uitvoeringsalternatieven bestudeerd.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 19 - 14 januari 2013

5 ADMINISTRATIEVE, JURIDISCHE EN BELEIDSMATIGE ASPECTEN VAN HET
PLAN
5.1 Randvoorwaarden
A COMPANY OF
Het plan is onderworpen aan een aantal randvoorwaarden. Deze randvoorwaarden zijn
enerzijds van technisch-uitvoerbare aard. Anderzijds zijn er een aantal administratieve,
juridische en beleidsmatige aspecten die betrekking hebben op het plan. In tabel 5.1 zijn
alle mogelijke juridische en beleidsmatige randvoorwaarden getoetst aan het plan.
Telkens is de relevantie beoordeeld en is aangegeven of de randvoorwaarde
onderzoekssturend of procedurebepalend is voor het plan. Voor sommige relevante
randvoorwaarden is verdere tekstuele uitleg nodig. In de tabel is telkens aangegeven in
welk hoofdstuk de verdere uitwerking te vinden is. Ook een verwijzing naar relevante
figuren is opgenomen.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 20 - 14 januari 2013

Tabel 5.1: Overzicht van de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden
Randvoorwaarden Inhoudelijk Rele-
Juridische situering
Ruimtelijk ordeningsrecht
Gewestplan Geeft de bestemming van de gronden in
Stedenbouwkundige
Plannen
Ruimtelijk
uitvoeringsplan
Vlaanderen weer.
bestemmingsplan dat aan de hand van
kaartmateriaal en stedenbouwkundige
voorschriften aangeeft wat en hoe in een bepaald
stadsdeel gebouwd en verbouwd mag worden.
is de opvolger van het vroegere “plan van aanleg”
(gewestplan en BPA). In tegenstelling tot de
plannen van aanleg is een uitvoeringsplan veel
meer gericht op de uitvoering van een beleid. Het
kan ook beheersmaatregelen bevatten. Deze
uitvoeringsplannen vertrekken steeds vanuit de
visie van een ruimtelijk structuurplan.
vant
Onderzoek-
sturend
Procedure-
bepalend
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 21 - 14 januari 2013
A COMPANY OF
Bespreking relevantie Figuur-
Ja X X Het plangebied koninklijk domein is
gelegen in groengebied.
Nee Het plangebied maakt geen deel uit van
Nee
algemene of bijzondere plannen van
aanleg (ABA, BPA). .
nr
Figuur 2.3
Verdere
bespreking
Planbeschrijving
(§3.2) en
Alternatieven
(§4.1)

Randvoorwaarden Inhoudelijk Rele-
Gewestelijk RUP
‘Leidingstrook
tussen zandgroeves
Berg en Mechelse
Heide Zuid’
Gewestelijk RUP:
Onderdelen grote
eenheid natuur
“Hoge Kempen”
(BVR 20.02.2004)
vant
Onderzoek-
sturend
Procedure-
bepalend
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 22 - 14 januari 2013
A COMPANY OF
Bespreking relevantie Figuur-
Ja X De leiding loopt niet doorheen het
plangebied zelf, maar wel door
onderdeel Mechelse heide. Dit Vlaams
Natuurreservaat behoort tot het
plangebied.
Aanleiding: Voor het operationaliseren
van de witzandwinning en de exploitatie
van de nieuwe zandverdelingsfabriek in
de Groeve Mechelse Heide Zuid zijn er
twee leidingen noodzakelijk
ja x Aanleiding: gebieden van de gewenste
natuur en bosstructuur die geen 'groene
bestemming hebben, maar wel tot de
consensusgebieden behoren, een
bestemmingswijziging te geven naar
natuurgebied met overdruk grote
eenheid natuur in een GRUP. Het
Lanklaarderbos (Dilsen) en gebied ‘In de
Heide’ (Lanaken: onderdeel vallei van de
Asbeek grenst aan het SBZ-H Mechelse
Heide.
nr
Verdere
bespreking

Randvoorwaarden Inhoudelijk Rele-
Gewestelijk RUP
“Ecologische
afweging uitbreiding
Berggrind”
Ruilverkaveling Zorgt voor de herstructurering van het
Landinrichtingspro-
jecten
Natuurinrichtingspro
-jecten
landbouwgebied passend in een multifunctionele
inrichting van het buitengebied
Richt grote gebieden zodanig in dat alle facetten
die in het gebied aanwezig zijn (milieu, natuur,
landbouw, recreatie, cultuurhistorie), zich
volwaardig kunnen ontwikkelen.
Milieubeheers- en milieuhygiënerecht
Richt een gebied zo goed mogelijk in met het oog
op het behoud, het herstel, het beheer of de
ontwikkeling van de natuur of het natuurlijk milieu.
vant
Onderzoek-
sturend
Procedure-
bepalend
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 23 - 14 januari 2013
A COMPANY OF
Bespreking relevantie Figuur-
ja X Aanleiding: afbakening van voldoende
ontginningsgebied om de toegewezen
quota voor beggrindberggrind te kunnen
realiseren. Uitbreidingsgebied G1 is
gelegen in het SBZ-H Mechelse heide en
vallei van de Ziepbeek. In dit SBZ is ook
het plangebied gelegen voor de
betreffende plan-MER.
Nee Binnen of rond de plangebieden zijn
geen ruilverkavelingsprojecten in
uitvoering of onderzoek.
Nee De plangebieden zijn niet gelegen in of in
de nabijheid van een
landinrichtingsproject
Nee De plangebieden zijn niet gelegen in of in
de nabijheid van een
natuurinrichtingsproject.
nr
Verdere
bespreking

Randvoorwaarden Inhoudelijk Rele-
Vlarebo Door op een milieuhygiënisch verantwoorde
manier om te gaan met uitgegraven bodem, wordt
nieuwe bodemverontreiniging en de daaruit
voortvloeiende saneringsplicht zoveel als mogelijk
vermeden.
Vlarea Het bundelt de uitvoeringsbesluiten bij het
Afvalstoffendecreet. Het moet Vlaanderen
ondermeer op weg zetten naar een onderbouwd
recyclagebeleid.
Vlarem Voor hinderlijke inrichtingen geeft Vlarem voor
Natuurbeschermingsrecht
Decreet betreffende
natuurbehoud en
natuurlijk milieu
verschillende disciplines normen, richtwaarden,
e.d. Voor discipline Geluid is dat voor specifiek
geluid afhankelijk van de bestemming. Voor
discipline Lucht wordt een overzicht van de
relevante sectorale emissievoorwaarden opgelegd
en van de relevante immissie
kwaliteitsdoelstellingen gegeven.
Centraal staan een planmatige aanpak
(natuurbeleidsplan), een horizontaal beleid (‘stand-
still’ principe) en een gebiedsgericht beleid.
vant
Onderzoek-
sturend
Procedure-
bepalend
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 24 - 14 januari 2013
A COMPANY OF
Bespreking relevantie Figuur-
ja x Er wordt rekening gehouden met een
eventuele uitbreiding van functionele
gebouwen rondom de koninklijke villa en
het monasterium
Nee In het gepland initiatief zijn geen
afbraakwerkzaamheden voorzien.
Nee Het gepland initiatief betreft geen
hinderlijke inrichting
Ja X x Vegetatiewijziging mogelijk binnen de
plangebieden. Er wordt een verscherpte
natuurtoets opgenomen in het MER.
nr
Verdere
bespreking
discipline Bodem
discipline Bodem
Discipline Geluid
en Lucht
Discipline Fauna
en flora
Passende

Randvoorwaarden Inhoudelijk Rele-
Vlaams ecologisch
netwerk
Vlaamse en/of
erkende
natuurreservaten
Vogelrichtlijngebied
en IBA
Habitatrichtlijn-
gebied
In deze gebieden wordt in de toekomst een beleid
gevoerd dat sterk gericht is op natuurbehoud en -
ontwikkeling, gebaseerd op een natuurrichtplan.
Terreinen, van belang voor behoud en ontwikkeling
van natuur(lijk milieu), die aangewezen of erkend
zijn door de Vlaamse regering.
Heeft als doel de instandhouding van alle natuurlijk
in het wild levende vogelsoorten en hun
leefgebieden.
De Habitatrichtlijn heeft als doel de biologische
diversiteit in de Europese Unie in stand te houden.
vant
Onderzoek-
sturend
Procedure-
bepalend
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 25 - 14 januari 2013
A COMPANY OF
Bespreking relevantie Figuur-
Ja x x De SBZ-H en -V “Mechelse heide en
vallei van de Ziepbeek is grotendeels
opgenomen in het Vlaams Ecologisch
Netwerk, afgekort VEN (plangebied
omringd door VEN maar niet aangeduid
als VEN-gebied)
Ja x x Het plangebied is gelegen in het VNR
Hoge Kempen (dit heeft betrekking op de
VNR’n: Kikbeekbron, Mechelse Heide,
Neerharerheide, Vallei van de Ziepbeek
en Ven onder den Berg.
Ja x x Het plangebied is gelegen in het SBZ-V
BE2200727 “De Mechelse Heide en de
Vallei van de Ziepbeek”
Ja X X Het plangebied is gelegen in het SBZ-H
BE2200035 “De Mechelse Heide en de
vallei van de Ziepbeek”
nr
Verdere
bespreking
beoordeling,
Verscherpte
natuurtoets

Randvoorwaarden Inhoudelijk Rele-
Bosdecreet Regelt behoud, bescherming, aanleg en beheer
Soortbescherming-
besluit
van bossen. Regelt in dit verband ook de
kappingen, vergunningsvoorwaarden en eventuele
compensaties (art. 50).
Het soortbeschermingsbesluit vervangt de
voormalige soortbeschermingswetgeving (o.a. KB
1976 en 1980). Voor verschillende categorieën
beschermde soorten worden verbodsbepalingen,
mogelijkheden en procedures voor afwijking en
mogelijkheden voor beschermende maatregelen
opgesomd.
vant
Onderzoek-
sturend
Procedure-
bepalend
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 26 - 14 januari 2013
A COMPANY OF
Bespreking relevantie Figuur-
Ja X x Rondom het plangebied zijn een aantal
domeinbossen en andere opbaren
bossen gelegen. De nieuwe
gewestplanbestemming krijgt het
typevoorschrift natuurgebied, waarvoor
een geïntegreerd beheerplan zal
opgesteld worden, conform de
doelstellingen voor het gebied in het
Natuurrichtplan Hoge Kempen.
Ja X X Indien beschermde soorten binnen het
plangebied voorkomen, moet hiermee
rekening gehouden worden.
nr
Figuur 12.6
Verdere
bespreking
Discipline
Fauna en flora
Discipline Fauna
en flora

Randvoorwaarden Inhoudelijk Rele-
Beheer van oppervlakte- en grondwater
Wet op
onbevaarbare
waterlopen
Decreet betreffende
integraal
waterbeleid
Wet op bevaarbare
waterlopen
Gewestelijke
stedenbouwkundige
verordening inzake
hemelwaterputten
Regelt ondermeer de bepaling betreffende de
‘buitengewone werken van de verbetering of
wijziging’.
Doelstellingeninstrument in verband met het
integraal waterbeleid.
Regelt bevoegdheden en scheepvaartverkeer van
de bevaarbare waterlopen en omliggende terreinen
Deze verordening geeft de regels voor het
plaatsen van hemelwaterputten
Grondwaterdecreet Het decreet regelt bescherming, gebruik, toezicht,
voorkomen en vergoeden van schade en
heffingen.
vant
Onderzoek-
sturend
Procedure-
bepalend
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 27 - 14 januari 2013
A COMPANY OF
Bespreking relevantie Figuur-
Ja X Binnen de plangebieden is de
onbevaarbare waterloop Heiwickbeek
gelegen. Ten zuiden van het plangebied
stroomt ook de Ziepbeek.
Ja X X Voor het plan moet een watertoets
opgemaakt worden. De watertoets wordt
opgenomen in het MER in het hoofdstuk
‘Integratie en eindsynthese’ als een
samenvatting van de beschreven
effecten in het MER.
Ja X Er zijn geen bevaarbare waterlopen
Ja X X
aanwezig in het plangebied.
In de discipline water wordt rekening
gehouden met het plaatsen van
regenwaterputten of buffer-en/of
infiltratievoorzieningen voor de nieuwe
verharde oppervlakte
Ja X X In de ruime omgeving van het
plangebied zijn een aantal
grondwaterwinningen gelegen.
nr
Figuur 11.4 , Figuur 11.1
Verdere
bespreking
Discipline Water

Randvoorwaarden Inhoudelijk Rele-
Bescherming van het cultuurhistorisch patrimonium
Beschermde
monumenten en
landschappen
Ter bescherming van monumenten en stads- en
/of dorpszichten en landschappen; instandhouding,
herstel en beheer van beschermde landschappen.
Landschapsdecreet Het decreet regelt de bescherming van de
Decreet op het
archeologische
patrimonium
Landschappen omwille van hun historische, socio-
culturele, natuurwetenschappelijke of esthetische
waarde.
Regelt de bescherming, het behoud, de
instandhouding en het beheer van het
archeologisch patrimonium alsmede de organisatie
en de reglementering van de archeologische
opgravingen.
Verdrag van Malta In het verdrag worden de integrale archeologische
monumentenzorg en het maximaal behoud van de
archeologische erfgoedwaarden in situ centraal
gesteld (art. 4).
vant
Onderzoek-
sturend
Procedure-
bepalend
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 28 - 14 januari 2013
A COMPANY OF
Bespreking relevantie Figuur-
Nee In het plangebied liggen geen beschermde
monumenten of landschappen.
Nee Er zijn geen beschermde landschappen
aanwezig in de plangebieden
Ja X Van belang zijn hier art. 4, 5 en 8. Het
regelt de beschermingsbevoegdheid en
adviesverlening.
Art 25, §2, 2° stelt dat het verboden is
zonder schriftelijke vergunning van de
gemachtigde graafwerken of
terreinwijzigingen, inclusief wijzigingen van
de grondwatertafel, uit te voeren in
beschermde archeologische monumenten
en zones.
Ja X Mogelijkheid tot archeologische
toevalsvondsten. Van belang zijn art 5 en
6. Deze regelen het archeologisch
onderzoek binnen mer’s en
ontwikkelingsplannen.
nr
Verdere
bespreking
Discipline
Landschap,
bouwkundig
erfgoed en
archeologie
Discipline
Landschap,
bouwkundig
erfgoed en
archeologie

Randvoorwaarden Inhoudelijk Rele-
Beleidsmatige randvoorwaarden
Milieubeleid
Milieubeleidsplan Het geeft de richting aan waarin de overheid wil
Provinciaal
Milieubeleidsplan
Gemeentelijk
milieubeleidsplan
gaan met het milieubeleid, en maakt aan de burger
en het bedrijfsleven ook duidelijk wat zij op
milieuvlak kunnen verwachten de komende jaren.
In het provinciaal milieubeleidsplan wordt het
milieubeleid in Limburg voor de komende vier jaar
uitgestippeld.
Het geeft de richting aan waarin de gemeente wil
gaan met het milieubeleid, en maakt aan de burger
en het bedrijfsleven ook duidelijk wat zij op
milieuvlak kunnen verwachten de komende jaren.
vant
Onderzoek-
sturend
Procedure-
bepalend
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 29 - 14 januari 2013
A COMPANY OF
Bespreking relevantie Figuur-
Ja X OP 4 juni stelde de Vlaamse Regering
het ontwerp Milieubeleidsplan 2011-2015
voorlopig vast. Hierover moet nog
politiek overleg plaatsvinden, waarna de
Vlaamse Regering het plan definitief zal
vaststellen Op vlak van biodiversiteit
staan de IHD’s centraal in de uitvoering
van de Europese Vogel-
enHabitatrichtlijn. Een kwaliteitsvolle
natuur wordt gerealiseerd door
uitbreiding van de gebieden onder
effectief natuurbeheer.
Ja X Er is een milieubeleidsplan opgesteld
(2010-2013) voor de provincie Limburg,
met inbegrip van een actieplan om
Limburg CO2-neutraal te maken tegen
2020.
Ja X Het gemeentelijk milieubeleidsplan
(GMBP) Maasmechelen loopt in analogie
met het Vlaams milieubeleidsplan 2003-
2007 en het provinciaal milieubeleidsplan
Limburg 2004-2008 over een periode
nr
Verdere
bespreking
Discipline Water,
Discipline Fauna
en flora

Randvoorwaarden Inhoudelijk Rele-
vant
Onderzoek-
sturend
Procedure-
bepalend
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 30 - 14 januari 2013
A COMPANY OF
Bespreking relevantie Figuur-
van 5 jaar, meer bepaald 2005-2009.
Toch wil dit plan ook reeds een aanzet
zijn voor de sturing van het gemeentelijk
milieubeleid op langere termijn (20 jaar).
Een aantal concrete doelstellingen op
lange termijn zijn:
- Via het voeren van en het medewerking
verlenen aan een duurzaam en
ecologisch bosbeheer. bosbeleid gericht
op het bosareaal in omvang te behouden
en indien aangewezen uit te breiden.
Naast de ecologische functie dienen de
bossen op duurzame wijze hun
economische en sociaal-recreatieve
functie te blijven vervullen. Verdere
bestrijding van de Amerikaanse
vogelkers en het vergroten van het
aandeel inheemse en
standplaatsgeschikte.
- komen tot een behoud of versterking
van de biodiversiteit door de ecologische
kwaliteit en samenhang tussen
terrestrische en aquatische biotopen te
optimaliseren
Een verbetering van de
basismilieukwaliteit op haar grondgebied
- Komen tot een goede kwalitatieve en
kwantitatieve toestand van de
nr
Verdere
bespreking

Randvoorwaarden Inhoudelijk Rele-
vant
Onderzoek-
sturend
Procedure-
bepalend
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 31 - 14 januari 2013
A COMPANY OF
Bespreking relevantie Figuur-
oppervlaktewateren op haar grondgebied
zodat zij voldoen aan de toegekende
doelstellingen en normen (basiskwaliteit,
viswaterkwaliteit, …).
- Komen tot een gezonde kwalitatieve en
kwantitatieve toestand van het
grondwater op haar grondgebied met
aandacht voor zowel de ecologische als
maatschappelijke functies die het
grondwaterlichaam vervult.
- De goede toestand op vlak van de
bodemerosieproblematiek behouden.
nr
Verdere
bespreking

Randvoorwaarden Inhoudelijk Rele-
Ruimtelijk ordeningsbeleid
Ruimtelijk
Structuurplan
Vlaanderen
Provinciaal
Structuurplan
Limburg
Addendum aan het
PRS ‘provinciaal
beleidskader
windturbines’
Geeft een visie op de ruimtelijke ontwikkeling van
Vlaanderen en legt de krachtlijnen vast van het
ruimtelijk beleid naar de toekomst.
Het geeft een langetermijnvisie op de ruimtelijke
ontwikkeling van het gebied waarop het betrekking
heeft, in dit geval: de provincie Limburg.
Dit document zorgt voor een beleidskader voor de
locatie van windturbines.
vant
Onderzoek-
sturend
Procedure-
bepalend
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 32 - 14 januari 2013
A COMPANY OF
Bespreking relevantie Figuur-
Ja X Er bestaat een ruimtelijk structuurplan
voor Vlaanderen. In het Ruimtelijk
Structuurplan Vlaanderen is
Maasmechelen geselecteerd als een
kleinstedelijk gebied op provinciaal
niveau. Het plangebied behoort ook tot
een grensoverschrijdend stedelijk
gebied. De E314 ten noorden van het
plangebied is aangeduid als een
hoofdweg.
Ja X Het toekomstbeeld van de Kempen
(waartoe het plangebied behoort) krijgt
twee verschillende oriëntaties: enerzijds
het behoud en de versterking van de
open ruimte en anderzijds een
gelokaliseerd sterk accent op de
economische ontwikkeling en op de
verstedelijking binnen de stedelijke
gebieden en netwerken.
Ja X Er wordt onderzocht of de plangebieden
of andere locaties in Opgrimbie in
aanmerking komen voor het inplanten
van windturbines. In het Windplan
Limburg (febr. 2012) wordt de omgeving
nr
Verdere
bespreking

Randvoorwaarden Inhoudelijk Rele-
Gemeentelijk
structuurplan
De toekomstige ruimtelijke ontwikkeling van de
gemeente binnen een aantal krijtlijnen vastleggen,
waarbij uiteraard rekening gehouden wordt met de
bepalingen in het Provinciaal en het Vlaams
Ruimtelijk Structuurplan.
GNOP Beoogt een doorgedreven natuurbeleid in de
gemeenten op zowel korte als lange termijn. Het
actieplan vormt daarbij de uitvoering.²
vant
Onderzoek-
sturend
Procedure-
bepalend
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 33 - 14 januari 2013
A COMPANY OF
Bespreking relevantie Figuur-
van het plangebied of het plangebied zelf
niet geselecteerd als een gebied dat in
aanmerking komt voor de plaatsing van
windturbines.
Ja X In 2007 werd het gemeentelijk ruimtelijk
structuurplan van Maasmechelen
goedgekeurd. De ontwikkelings-
perspectieven worden weergegeven voor
verschillende deelruimten en deel-
structuren. Het plangebied is gelegen in
de deelruimte ‘Kempisch plateau’.
Het hoofdelement van de natuurlijke
structuur zijn de ‘bos- en heidegebieden
op het Kempisch plateau. Het beheer en
bescherming van het
grensoverschrijdend bos- en
heidecomplex krijgt vorm in de uitwerking
van het Nationaal Park Hoge Kempen.
Ja X het kader van het milieuconvenant (1992
- 2001) werd het GNOP) voor
Maasmechelen in 1995-1996 ontwikkeld
door het Regionaal Landschap Kempen
en Maasland. De doelstellingen (2006-
2009) voor natuur, landschap, groen en
bos zijn voor een deel dezelfde (o.a.
nr
Verdere
bespreking

Randvoorwaarden Inhoudelijk Rele-
Waterbeleid
Waterbeleidnota Streeft een evenwicht na tussen ecologische,
sociale en economische functies. Verder wil het
zorgen voor een goede toestand van het
watersysteem en het behoud en herstel van de
natuurlijke werking.
Bekkenbeheerplan Het waterbeheer wordt georganiseerd per
Deelbekkenbeheer-
plan
rivierbekken.
Het omvat het integraal waterbeleid per
deelbekken met haalbare en doelgerichte acties op
korte en middellange termijn.
vant
Onderzoek-
sturend
Procedure-
bepalend
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 34 - 14 januari 2013
A COMPANY OF
Bespreking relevantie Figuur-
bevordering van de biodiversiteit).
Daarnaast vraagt Landschap specifieke
aandacht voor beeldkwaliteit en
verleden. Natuur en bos situeren zich
vooral in open ruimten, o.a. langs
waterlopen.
Ja Binnen het plangebieden loopt de
Heiwickbeek. Ten zuiden van het
plangebied loopt ook de Ziepbeek.
Ja X Opgrimbie, en dus ook het plangebieden
behoort tot het bekken van de Maas. Een
bekkenbeheerplan werd opgesteld voor
de periode 2008-2013
Ja X X Het plangebied behoort tot het
deelbekken van ‘Kikbeek en Ziepbeek’.
Dit maakt deel uit van het integraal
project ‘vernatting, beekherstel en
waterbuffering in het bron- en
bovenloopstelsel van de Asbeek,
Ziepbeek, Kikbeek op de steilrand van
Figuur 11.1
nr
Verdere
bespreking
Discipline water

Randvoorwaarden Inhoudelijk Rele-
Polders en
wateringen
Hebben de opdracht de doelstellingen te
verwezenlijken en rekening te houden met het
decreet van het integraal waterbeleid. Tevens
zorgen ze voor de uitvoering van het
deelbekkenbeheerplan.
Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
Landschapsatlas Bevat een beschrijving van de ankerplaatsen,
relictzones en traditionele landschappen
vant
Onderzoek-
sturend
Procedure-
bepalend
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 35 - 14 januari 2013
A COMPANY OF
Bespreking relevantie Figuur-
het Kempisch plateau.
Nee De plangebieden zijn noch in een
watering noch in een polder gelegen.
Ja X Voor het plangebied zal de ankerplaats
‘Mechelse heide tot vallei van de
Ziepbeek’ van belang zijn en het lijnrelict
‘steilrand van het Kempens Plateau’. Het
lijnrelict ‘Zijpbeek’ ligt net buiten het
plangebied.
Het plangebied overlapt met de
relictzones ‘Mechelse Heide – Heiwijk’
en ‘Onder de Berg’.
Het plangebied is gelegen op twee
traditionele landschappen ‘Limburgs
heide- en bosgebied dat behoort tot het
‘Kempens plateau’ en de Maasvlakte en
terrassenland dat behoort tot het
‘Maasland’.
nr
Figuur 13.4
Verdere
bespreking

Randvoorwaarden Inhoudelijk Rele-
Regionaal
Landschap
Vzw die zich engageert om de natuurlijke troeven
van een streek te beschermen
vant
Onderzoek-
sturend
Procedure-
bepalend
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 36 - 14 januari 2013
A COMPANY OF
Bespreking relevantie Figuur-
Ja X Het plangebied maakt deel uit van een
regionaal landschap ‘Kempen en
Maasland’.
nr
Verdere
bespreking

6 AAN TE VRAGEN VERGUNNINGEN
A COMPANY OF
Bij de aanvraag van de nodige stedenbouwkundige en milieuvergunningen is een
openbaar onderzoek verbonden.
Waarschijnlijk zal een nieuwe stedenbouwkundige vergunning noodzakelijk zijn voor het
monasteriumgebouw met bijgebouwen en waterzuivering en op het Domein van de
koninklijke villa voor het oprichten van de loods voor het domeinbeheer ter vervanging
van garage en afdak, voor beperkte uitbreidingen en instandhoudingswerken aan
bestaande gebouwen, voor het installeren van waterzuivering en voor het
stedenbouwkundig regulariseren van de kleedruimtes met toebehoren.
7 INGREEP-EFFECTSCHEMA EN GEGEVENSOVERDRACHT
7.1 Ingreep-effectschema
Er is een ingreep-effectschema opgesteld voor de wijziging van de
gewestplanbestemmingen (tabel 7.1). Uitgaande van de bestaande toestand is voor
elke discipline nagegaan welke mogelijke effecten er kunnen zijn en een algemene
omschrijving van de ingrepen die effecten veroorzaken.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 37 - 14 januari 2013

Tabel 7.1: Ingreep-effectenschema
Bestaande
toestand
natuurgebied,
overdruk KD
natuurgebied,
overdruk KD
natuurgebied,
overdruk KD
Zone
Hele plangebied
uitgezonderd ingesloten
zones
Een zone van 2,9 ha die
het kloostergebouw met
aanwezige bijgebouwen
en de brandweg
eromheen omvat
Ruimere omgeving rond
de gebouwengroep van
de koninklijke villa en de
zwemplas
Nieuwe bestemming Water Bodem Fauna en flora Landschap, bouwkundig
Natuurgebied (mét
geïntegreerd bos- en
natuurbeheerplan)
Zone met aangepaste
typebestemming en
specifieke voorschriften
over de instandhouding
van de functies en
constructies.
Zone met aangepaste
typebestemming en
specifieke voorschriften
over de instandhouding
van de functies en
constructies
Waterkwaliteit en
-kwantiteit
Waterkwaliteit en
-kwantiteit
Overstromingen
(verharding)
Waterkwaliteit en
-kwantiteit
Overstromingen
Verharding
Flora: wijziging kwaliteit en
potentiële oppervlakten
habitattypen, ontsnippering
Fauna: wijziging kwaliteit
leefgebied, ontsnippering
leefgebied
erfgoed en archeologie
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 38 - 14 januari 2013
Wijziging
bodemprofiel
Verdichting
Wijziging
bodemprofiel
Verdichting
vegetatiewijziging, ver-
/ontsnippering
Fauna: biotoopverlies,
verstoring
Vegetatiewijziging, ver-
/ontsnippering
Fauna: wijziging kwaliteit
habitat, biotoopverlies/-
toename, verstoring
Landschapsstructuur, -
typologie, -beeld en –
beleving, landgebruik en
archeologie
Landschapsstructuur, -
typologie, -beeld en –
beleving, landgebruik en
archeologie
Mens
Recreatie
Licht
Geluid
Lucht
Recreatie
Licht
Geluid
Lucht
Recreatie

Bij de omzetting van natuurgebied met overdruk KD, naar natuurgebied zonder deze
overdruk en met een beheerplan, en in deelzones naar aangepaste typebestemmingen
en gebiedsspecfieke voorschriften, kunnen effecten optreden naar fauna en flora.
Zo kunnen potentiële habitats verdwijnen. Door de mogelijkheid voor een beperkte
ruimte voor uitbreiding van de bestaande gebouwen kunnen effecten optreden naar
bodem en water. Zo kunnen ondermeer een wijziging van het bodemprofiel (bebouwde
oppervlakte) en een beperkte wijziging van de waterkwantiteit (hoeveelheid afvoerende
oppervlakte) verwacht worden. Bijkomend zal ook de waterkwaliteit mogelijk wijzigen
(door aanpassing zuiveringsinstallatie). Door de activiteiten is er mogelijk geluidshinder
(verkeer, tijdelijke hinder door bouwwerken), luchtvervuiling (verwarming, verhoogde
mobiliteit) en lichtverstoring. Ook naar landschap kunnen er wijzigingen optreden.
Vooral het landschapsbeeld en de beleving kunnen wijzigen. Ook naar archeologie zal
de bouw van nieuwe infrastructuren een invloed kunnen hebben.
Bij de omzetting van ‘natuurgebied met overdruk KD’, naar ‘natuurgebied’, worden
(positieve) effecten verwacht ten aanzien van de disciplines fauna en flora en water.
Voor het natuurgebied zal een geïntegreerd bos- en natuurbeheerplan opgesteld
worden. Dit beheerplan vormt een onderdeel van het plan en is gericht op de kwaliteit
van de habitats, het leefgebied voor fauna en de waterhuishouding.
7.2 Gegevensoverdracht
In tabel 7.2 is een overzicht gegeven van de gegevensoverdracht tussen de
verschillende disciplines. Deze tabel zal aangevuld worden wanneer de
effectbespreking uitgevoerd wordt (ontwerp-MER-fase).
Tabel 7.2: Gegevensoverdracht
1 ste orde effect 2 de orde effect 3 de orde effect
Bodem: profielwijziging
Archeologie
Water: kwantiteit en -kwaliteit
Mens:
Habitatwijziging
Fauna en flora: habitatwijziging
Mens: Overstromingen
Geluidshinder
Lucht
Fauna
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 39 - 14 januari 2013
Mens
Licht Fauna en flora
Waterkwantiteit, Waterkwaliteit
Archeologie
Landschap
Mens: overstromingen

8 BESTAANDE INFORMATIE EN TE VERZAMELEN GEGEVENS
In 2011 werd een BWK-kartering uitgevoerd binnen het plangebied. Andere gegevens
en aangewende literatuur wordt gerefereerd in de literatuurlijst in hoofdstuk 19.
Tabel 8.1 geeft een overzicht van de te verzamelen gegevens. Tevens is aangegeven
door welke discipline deze gegevens verzameld worden en welke disciplines gebruik
zullen maken van deze gegevens.
Tabel 8.1: Gegevensverzameling
Te verzamelen data Instantie Discipline die de
Geologie Geologische kaart,
Inventarisatie van de
bestaande fauna en flora
Inventarisatie van het
bestaande landschap
DOV
Veldkartering
Veldwaarnemingen
Landschapsatlas
gegevens verzamelt
Discipline die de
gegevens nodig heeft
Bodem (geologie) Water (grondwater)
Fauna en flora Landschap, bouwkundig
Landschap, bouwkundig
erfgoed en archeologie
erfgoed en archeologie,
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 40 - 14 januari 2013
Mens
Mens

9 ALGEMENE AFBAKENING REFERENTIESITUATIE EN METHODOLOGIE
EFFECTVOORSPELLING EN –BEOORDELING
9.1 Figuren
Figuur 9.1: Studiegebieden voor de verschillende disciplines
9.2 Referentiesituatie
Bij de voorspelling van effecten is het van belang op voorhand aan te geven welke
toestand van het studiegebied als referentiesituatie wordt beschouwd. Volgens het
richtlijnenboek voor het opstellen en beoordelen van milieueffectrapporten kunnen
hierbij drie mogelijkheden onderscheiden worden:
de huidige situatie: Dit is de actuele situatie van het studiegebied. Hierbij wordt
geen rekening gehouden met eventuele toekomstige functies die in het
studiegebied zouden gerealiseerd worden;
de gewijzigde situatie: Dit is de situatie die zou bestaan op het ogenblik van de
realisatie van andere lopende projecten en/of plannen. De realisatie van andere
projecten/plannen zou de huidige situatie namelijk kunnen beïnvloeden, waardoor
de effecten van het beschouwde project/plan versterkt of verminderd worden;
de gewenste situatie: Dit is de situatie waarbij rekening gehouden wordt met
kwaliteitsdoelstellingen, hierin zijn de heersende beleidsdoelstellingen vervat.
Voor dit MER wordt geopteerd om één referentiesituatie te hanteren, nl. een gewijzigde
situatie waarbij de ganse oppervlakte van het plangebied de bestemming ‘natuurgebied
met overdruk koninklijk domein’ heeft en het huidig gebruikelijke beheer, met de
gebouwen van de koninklijke villa en het huidige gebruik, maar zonder het
monasteriumgebouw en het gebruik ervan.
9.3 Afbakening van het studiegebied
Het studiegebied wordt voor elke discipline apart afgebakend. Op figuur 9.1 zijn de
verschillende studiegebieden weergegeven. De beschrijving wordt gegeven bij de
verschillende disciplines zelf.
9.4 Methodologie effectvoorspelling
Voor elke discipline wordt een aantal onderdelen besproken, zijnde:
de te toetsen referentiesituatie;
de methode waarmee de effecten van de ingreep bepaald worden;
de effectuitdrukking: beknopte beschrijving van de verschillende effecten die
bepaald worden;
er wordt ook aangegeven in welke eenheden de effecten uitgedrukt worden.
Niet alle effectgroepen die beschreven worden, worden ook beoordeeld. Bepaalde
effectgroepen dienen als basis voor de effectbeschrijving in andere disciplines. Om te
vermijden dat bepaalde effecten twee keer beoordeeld worden, worden deze enkel in de
receptordiscipline beoordeeld. Daarnaast is er voor bepaalde effectgroepen geen kader
beschikbaar waarbinnen een beoordeling mogelijk is. Effecten in de ondiepe lagen
worden doorgegeven aan de discipline Mens en Fauna en flora en daar wel beoordeeld.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 41 - 14 januari 2013

Per discipline wordt aangegeven welke effectgroepen besproken worden en welke
effectgroepen beoordeeld worden. Indien effectgroepen wel besproken maar niet
beoordeeld worden, wordt toegevoegd aan welke discipline de gegevens doorgegeven
worden.
Alle criteria worden gewaardeerd ten overstaan van de referentiesituatie. In de
waardering van negatieve en positieve effecten wordt een schaal gehanteerd van -3 tot
+3, waarbij een -3 toegekend wordt als een grenswaarde wordt overschreden.
-3: zeer significant negatief effect;
-2: matig significant negatief effect;
-1: weinig significant negatief effect;
0: geen verandering;
+1: weinig significant positief effect;
+2: matig significant positief effect;
+3: zeer significant positief effect.
Wanneer er voor een onderdeel van het project verschillende effecten optreden, kan de
waardering van deze effecten niet worden opgeteld. De effecten met een waardering
van +3 of -3 worden als maatgevend beschouwd. Het toekennen van de waardering met
punten gaat gepaard met een grote mate van vereenvoudiging, waardoor de scores
enkel mogen worden bekeken samen met de beschrijving van de effecten.
9.5 Ontwikkelingsscenario’s
Scenario’s beschrijven de evolutie van het studiegebied in de toekomst, rekening
houdend met de autonome evolutie van het gebied en met de evolutie onder invloed van
plannen en overheidsbeslissingen of beleidsopties. Deze scenario's moet beschreven te
worden ter aanvulling van de referentiesituatie, indien er redenen zijn om aan te nemen
dat deze toestand in de toekomst ingrijpend kan veranderen.
Het ontwikkelingsscenario dat beschreven zal worden is een samenspel van i)
autonome ontwikkelingslijnen, nl. autonome successie van de aanwezige
levensgemeenschappen, als ii) door de mens gestuurde ontwikkeling, nl. uitvoering van
privéplannen of beleid vanuit de overheid.
In het geval van autonome ontwikkeling kan verwacht worden dat het beheer
suboptimaal zal zijn, in vergelijking met de situatie waarbij het plangebied de
bestemming natuurgebied krijgt waarvoor een geïntegreerd bos- en natuurbeheerplan
zal opgesteld worden, zoals beschreven in het plan.
Bovendien zouden er in de toekomst voor de aanwezige gebouwen geen
onderhoudswerken en noodzakelijke beperkte uitbreidingen mogelijk zijn, zodat ze
binnen afzienbare tijd niet meer voldoen voor de gestelde functies.
9.6 Milderende maatregelen
Per discipline worden bij negatieve effecten milderende maatregelen voorgesteld. Hierbij
wordt een onderscheid gemaakt tussen de milderende maatregelen die opgenomen
worden in de stedenbouwkundige voorschriften en/of het grafisch plan van het
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 42 - 14 januari 2013

gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) en deze die in een latere fase dienen
opgevolgd te worden.
9.7 Leemten in kennis
Per discipline zal in het MER aangegeven worden wanneer er leemten in kennis zijn. Er
wordt een onderscheid gemaakt tussen leemten met betrekking tot het plan en leemten
met betrekking tot de inventarisatie, aangaande methode en inzicht.
Er wordt aangegeven hoe met deze leemten zal omgegaan worden en wat de gevolgen
zijn voor de besluitvorming. Uit de leemten in kennis zullen voorstellen naar postmonitoring
geformuleerd worden.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 43 - 14 januari 2013

10 DISCIPLINE BODEM
10.1 Figuren
Figuur 10.1: Digitaal terreinmodel
Figuur 10.2: Bodemkaart (textuur, drainageklasse, profielontwikkeling)
Figuur 10.3: Betreedbaarheidsklassen
Figuur 10.4: Biologische waarderingskaart: bodemgebruik
10.2 Afbakening studiegebied
Het studiegebied voor de discipline bodem wordt afgebakend als de zone waar effecten
naar profielwijziging of verdichting kunnen optreden. Hoewel met name de
aandachtslocaties relevant zijn, is door het formuleren van een beheerplan het hele
plangebied mogelijk onderhevig aan bodemeffecten.
10.3 Beschrijving van de referentiesituatie
10.4 Topografie
10.4.1 Geologie
Uit het digitaal terreinmodel (figuur 10.1) blijkt dat het plangebied aanzienlijke
hoogteverschillen kent. Het centraal deel van het plangebied ligt op 60 -75 mTAW.
Behalve in het zuidoosten, stijgt het gebied naar de grenzen van het plangebied toe. Het
volledige noordelijk deel van het plangebied (waarin de gebouwen van de koninklijke
villa gelegen zijn) bevat zones van 80 tot 95 mTAW. Hetzelfde geldt voor de westelijke
zone (met het monasterium). In de zuidelijke staart van het plangebied is een helling
(naar het zuiden toe) die oploopt van 75 (net ten zuiden van vallei van een zijbeek van
de Heiwickbeek) tot 95 mTAW.
De geologie is beschreven aan de hand van de geologische kaart en isohypsen- en
isopachenkaarten uit DOV.
Rondom de Heiwickbeek en Ziepbeek bestaan de quartair lagen voornamelijk uit
pleistocene afzettingen (HCOV-code 0160) die voor het grootste deel variëren tussen 4
en 9 m (en tussen 0 en 4.5 m in oostelijk deel) en uit alluviale deklagen (HCOV-code
0140) tot max 2,5 m dik. De overige zones bestaan uit deklagen (HCOV-code 0150) met
een dikte tussen 10-15 in het noordelijk deel en 1.5 - 8m (centraal deel).
Hieronder bevindt zich het Kempens aquifersysteem (HCOV-code 0200) bestaande uit:
- Mioceen aquifersysteem (HCOV-code 0250): met een dikte van ongeveer 45-75m in
het volledige plangebied:
zand van Bolderberg (HCOV-code 0253): oostelijk deel tussen 10-20m; westelijk
deel en zuidelijke staart 20-45 m
Zand van Eigenbilzen (HCOV-code 0256): tussen 30 en 40 m dik in volledig
gebied
De Boom Aquitard (HCOV-code 0300) (=klei) heeft een dikte tussen 1,5 en 6 m in het
domein van de koninklijke villa en 5,5 m tot 10 m het kloosterdomein.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 44 - 14 januari 2013

Hieronder bevindt zich het oligoceen aquifersysteem (HCOV-code 0400) waarvan de
dikte toeneemt in westelijke richting van 49 tot 58 m. Deze laag bestaat uit een
afwisseling van zand- en kleilagen.
10.4.2 Bodemtypologie
De bodemtypologie wordt afgeleid van de bodemserie, aangegeven op de bodemkaart.
De bodemserie wordt gekenmerkt door een textuurklasse, een drainageklasse en een
profielontwikkeling. Van het plangebied bestaan enkel data van het kloosterdomein en
van de zuidelijke staart van het domein van de koninklijke villa (omgeving Langenberg).
De rest van het plangebied is niet gekarteerd. Op figuur 10.2 zijn de textuur,
drainageklasse en profielontwikkeling weergegeven van het gekarteerde deel van het
plangebied. Tabel 10.1 geeft een overzicht van de bodemseries in het kloosterdomein.
De textuur die in het gekarteerde plangebied en een ruime omgeving voorkomt is zand
(Z). De drainageklasse varieert van droog (b) tot - in de beekvalleien- matig droog (c)
naar nat (e). Het gaat hoofdzakelijk om gronden met zwakke tot duidelijke humus- of/en
ijzer B-horizon
Tabel 10.1: Bodemseries binnen kloosterdomein
Bodemserie AREA [ha] Percentage [%]
OB 3,7742 14,80
Zbf 2,2878 8,97
Zbg 17,0693 66,95
Zcg 0,0056 0,02
Zdg 0,9649 3,78
Zeg 1,3945 5,47
25,4
Textuurklasse: Drainageklasse:
P: lichte zandleemgronden, b: goed gedraineerde gronden (droog),
S: lemige zandgronden, c: matig goed gedraineerde gronden (matig droog),
L: zandleemgronden, d: onvoldoende gedraineerde gronden (matig nat),
Z: zandige gronden. e: tamelijk slecht gedraineerde gronden met permanent aanwezig
Profielontwikkeling:
b: gronden met kleur B of structuur B horizont
grondwater (nat).
c: gronden met sterk gevlekte of verbrokkelde klei-aanrijkingshorizont
m: gronden met diepe antropogene humus A horizont (plaggengronden)
p: gronden zonder profielontwikkeling
P: gronden met of zonder profielontwikkeling
Kunstmatige gronden:
OB: bebouwde zone
OT: sterk vergraven terreinen OBF : fort0
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 45 - 14 januari 2013

10.4.3 Bodemfysische kenmerken in functie van verdichting
Betreding met zware en/of zwaar belaste machines kan bodemverdichting veroorzaken.
Op basis van de voornaamste parameters die een invloed hebben is een classificatie
van de gevoeligheid van de bodem voor verdichting opgesteld. In de onderstaande
paragrafen is deze classificatiesystematiek uitgewerkt. De bodem binnen het
studiegebied kan ingedeeld worden in verschillende klassen naargelang de gevoeligheid
voor verdichting.
Bodem is een poreus medium met fysische parameters als textuur, structuur, porositeit,
dichtheid, kleur, temperatuur, aeratiestatus en waterretentiecapaciteit. Een goede
structuur van de bodem of aggregatietoestand doet de dichtheid afnemen en doet
grotere poriën ontstaan. Dit bevordert de beluchting, waterdoorlatendheid en
worteldoordringbaarheid van de bodem. Als gevolg van betreding en bewerking wordt
de bodem verstoord, verplaatst of gecompacteerd (verdichting). Hierdoor kan de
structuur gedeeltelijk of volledig worden vernietigd, waardoor het poriënvolume afneemt
en de dichtheid toeneemt. Verdichting en het daarmee gepaard gaande verlies aan
poriënvolume wordt veroorzaakt door externe druk van bijvoorbeeld voetgangers, vee
en machines op het bodemoppervlak, waardoor bodemaggregaten uiteenvallen in
kleinere fragmenten.
De drainagecapaciteit en het vochtgehalte van de bodem zijn de meest kritische
factoren die de reactie van de bodem op druk bepalen. Een droge bodem is sterker, een
natte bodem is gevoeliger voor verdichting.
Met toenemend vochtgehalte daalt de mechanische sterkte van de bodem. De daling
van deze mechanische sterkte is meer uitgesproken naarmate het kleigehalte hoger is.
De bodemstabiliteit is volledig weg bij een zuigspanning (pF) van 0 (zuigspanning of
drukhoogte: geeft de uitdrogingstoestand van de bodem weer uitgedrukt als de
onderdruk die nodig is om vocht aan de bodem te onttrekken).
De gevoeligheid van de bodem voor verdichting kan worden beoordeeld op basis van de
bodemtextuur van de bovenste 30 cm.
Op basis van bovenstaande literatuurgegevens is een gevoeligheidstabel van de bodem
voor verdichting samengesteld (tabel 10.2), rekening houdend met de textuur en de
drainageklasse van de bodem. De gevoeligheid voor verdichting neemt toe van zand
naar klei en van droog naar nat.
De gevoeligheid voor verdichting is vertaald naar 4 klassen die de betreedbaarheid voor
de bewerking van de bodem aangeven na een regenbui of in het voorjaar. Bij een
gevoeligheid van 0 tot 2 is de bodem vrijwel onmiddellijk betreedbaar na een regenbui of
vroeg in het voorjaar. Bij een gevoeligheid van 3 tot 4 is enige wachttijd na een regenbui
of in het voorjaar aangewezen. Bij een gevoeligheid van 5 tot 8 dient de bodem
voldoende te zijn uitgedroogd vooraleer deze betreden kan worden. In het voorjaar dient
eveneens langer te worden gewacht met bewerkingen/betreding. Een bodem met een
gevoeligheid van 9 tot 10 is zeer nat en droogt zeer traag op. Betreding dient te worden
vermeden.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 46 - 14 januari 2013

Tabel 10.2: Verdichtingsgevoeligheidsschaal op basis van textuur en drainageklasse
textuur Gevoeligheid
verdichting obv
textuur
drainageklasse
a b c d A D h i I e f g
A H 3 4 6 6 6 7 8 8 7 8 9
L H 3 4 6 6 6 7 8 8 7 8 9
E ZH 3 5 7 7 7 8 9 9 8 9 10
U ZH 3 5 7 7 7 8 9 9 8 9 10
P M 0 1 3 5 5 5 6 7 7 6 7 8
S L 0 1 2 4 4 4 5 6 6 5 6 7
Z L 0 1 2 4 4 4 5 6 6 5 6 7
V ZH 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10
Z: zand; S: lemig zand; P: lichte zandleem; A: leem; L: zandleem; E: klei; U: zware klei
a: zeer droog; b: droog; c: matig droog; d: matig nat; e: nat, met reductiehorizont; f: zeer nat met reductiehorizont; g:
uiterst nat; h: nat zonder reductiehorizont; i: zeer nat zonder reductiehorizont; A: a+b+c+d; D: a+b.
H: hoog; ZH: zeer hoog; M: matig: L: laag;
0: ongevoelig; 10: zeer gevoelig
BETREEDBAARHEIDSKLASSE
B1: 0-2 onmiddellijk na regenval/vroeg voorjaar
B2: 3-4 snel betreedbaar na regenval/voorjaar
B3: 5-8 voldoende droogtijd in acht nemen
B4: 9-10 niet betreedbaar met zware machines zonder schade
Figuur 10.3 en tabel 10.3 geven de betreedbaarheidsklassen weer van het
kloosterdomein. Het gaat voornamelijk om bodems met een betreedbaarheidsklasse 1.
Tabel 10.3: Overzicht betreedbaarheidsklassen
Betreedbaarheid Oppervlakte
(ha)
Percentage
(%)
0 3,8 14,8
1 19,4 76,0
2 0,01 0,02
4 0,96 3,8
5 1,4 5,5
10.4.4 Bodemgebruik
Omdat het plangebied grotendeels bosgebied is, wordt het bodemgebruik wordt afgeleid
van de BWK (biologische waarderingskaart versie 5.2) en is weergegeven op figuur 10.4
en tabel 10.4.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 47 - 14 januari 2013

Tabel 10.4: Bodemgebruik
Oppervlakte
(ha)
Percentage
(%)
Andere loofhoutaanplanten 115,5 71,0
Naaldhoutaanplanten 37,4 23,0
Mesofiel eikenbos 6,3 3,9
Heide 2,1 1,3
Vallei-, moeras- en
veenbos
1,0 0,6
Grasland 0,4 0,25
Struweel 0,15 0,1
KLE, etc. 0,04 0,02
Totaal 162,9 100,0
Bodemkwaliteit
Binnen het plangebied werden geen bodemattesten en –onderzoeken uitgevoerd
volgens de databank van OVAM.
10.5 Methodologie effectbepaling en –beoordeling
10.5.1 Wijziging bodemprofiel
Er wordt nagegaan wat de huidige verstoring van het bodemprofiel reeds is en wat de
bijkomende verstoring kan zijn. De oppervlakte wordt berekend met GIS.
10.5.2 Verdichting
Het effect van verdichting door voornamelijk betreding met zware machines (zoals
kranen, bulldozers en dumpers) zal worden berekend aan de hand van de huidige
textuur- en drainageklasse (zie 10.4.3). Hier kunnen de verdichtingsgevoeligheidsklasse
en de betreedbaarheidsklasse van worden afgeleid. Het effect van verdichting voor
reeds bebouwd terrein zal niet worden beschouwd.
10.6 Effectuitdrukking
De effecten worden als volgt uitgedrukt:
wijziging bodemgebruik: m²
wijziging bodemprofiel/ruimtebeslag: m²
verdichting: oppervlakte per betredingsklasse m²
10.7 Beoordelingskader
Het beoordelingskader voor de discipline bodem is weergegeven in tabel 10.5. Voor de
wijziging van het bodemprofiel is uitgegaan van zeldzame en kwetsbare bodems. Het
bodemgebruik wordt niet binnen de discipline bodem beoordeeld. Het effect wordt
doorgegeven aan de discipline Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie en de
discipline Mens.
Tabel 10.5: Beoordelingskader discipline Bodem
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 48 - 14 januari 2013

Beoordeling Verdichting Wijziging bodemprofiel
+3
+2
+1
0 < 0,1 ha
-1 0,1 tot 1 ha
-2 1 tot 10 ha
in betredingsklasse B3 of B4
in betredingsklasse B3 of B4
< 5% wijziging oorspronkelijk profiel
> 5% wijziging oorspronkelijk profiel
-3 < 10 ha > 10% wijziging oorspronkelijk profiel
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 49 - 14 januari 2013

11 DISCIPLINE WATER
11.1 Figuren
Figuur 11.1: Waterlopen en winningen en VMM meetpunten
Figuur 11.2: NOG-en ROG-gebieden
Figuur 11.3: Watertoetskaart (grondwaterstromingsgevoelig, infiltratiegevoelig,
overstromingsgevoelig)
Figuur 11.4: Grondwaterwinningen in de ruime omgeving van het plangebied
Figuur 11.5: Ligging meetpunten grondwater
Figuur 11.6: Kwetsbaarheidskaart grondwater
11.2 Afbakening van het studiegebied
Het studiegebied omvat het plangebied en de waterlopen waarop mogelijk effect kan
verwacht worden. Het omvat de waterlopen die in het plangebied lopen en de Ziepbeek
ten zuiden van het plangebied (figuur 11.1).
11.3 Beschrijving van de referentiesituatie
11.3.1 Oppervlaktewater
Kwantiteit
Hier wordt beschreven welke waterlopen er zich in of in de nabijheid van de
plangebieden bevinden en wat de kwaliteit is van de oppervlaktewateren.
Het studiegebied is gelegen in het bekken van de Maas. Doorheen het plangebied loopt
de Heiwickbeek (categorie 3), evenals een zijbeek van deze beek (categorie 0)
(zuidelijke staart plangebied). Ten zuiden van het plangebied gaat de Heiwickbeek
(categorie 2) over in de Ziepbeek. Het noordelijk deel van de Ziepbeek behoort tot
categorie 3, zuidwaarts gaat deze waterloop over in categorie 2.
Het plangebied is niet gelegen in van nature overstroombare gebieden (NOG), noch in
recent overstroomde gebieden (ROG) (figuur 11.2). Wel zijn in de vallei van de
Ziepbeek enkele overstromingsgevoelige zones afgebakend op de watertoetskaart
(figuur 11.3).
Kwaliteit
Binnen de plangebieden of in het directe afstroomgebied ervan zijn geen VMM
meetpunten gelegen (figuur 11.1). Aangezien er geen vervuilende bronnen in de buurt
zijn, kan ervan uitgegaan worden dat de kwaliteit niet verontreinigd tot aanvaardbaar is.
Momenteel is er een kleinschalige waterzuiveringsinstallatie aanwezig nabij het
monasterium, met een capaciteit voor een 40-tal personen.
11.3.2 Grondwater
Gevoeligheid voor grondwaterstroming
De watertoetskaart toont dat het grondwater in de valleien matig gevoelig is, terwijl de
rest van het plangebied weinig gevoelig is m.b.t grondwaterstroming (figuur 11.3).
Grondwaterkwetsbaarheid
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 50 - 14 januari 2013

Het grondwater in het plangebied is kwetsbaar tot zeer kwetsbaar, door de
aanwezigheid van zand, zonder deklaag, met een onverzadigde zone van 10 m of
minder (zeer kwetsbaar) of meer dan 10 m (kwetsbaar) (figuur 11.6).
Infiltratiegevoeligheid (Watertoets)
Met uitzondering van de vallei in het zuidelijk deel van het plangebied, is het plangebied
infiltratiegevoelig.
Buiten de grenzen van het plangebied is een ruime zone infiltratiegevoelig, met
uitzondering van de vallei van de Ziepbeek, en het zuidelijk deel van de Heiwickbeek
(figuur 11.3).
Grondwaterwinningen
Er zijn geen vergunde waterwinningen gelegen in het plangebied. Wel zijn er enkele
winningen in de ruime omgeving rondom het plangebied: deze zijn weergegeven in
figuur 11.4. De meest nabijgelegen waterwinning is gelegen in Lanaken, binnen een
straal van +/- 1 km van de Ziepbeek.
Grondwatermeetpunten
In de omgeving van het plangebied zijn een aantal grondwatermeetpunten gelegen van
het freatisch en primair grondwatermeetnet en peilputten van INBO en
natuurorganisaties. Het freatisch grondwatermeetnet werd oorspronkelijk opgericht als
monitoringinstrument in functie van de Europese Nitraatrichtlijn (91/676/EEG).
Aan de hand van de databank Ondergrond Vlaanderen (DOV) kan er nagegaan worden
of er meetpunten zijn gelegen in de omgeving van het die via het internet geraadpleegd
kunnen worden.
In tabel 11.1 en figuur 11.5 zijn de meetpunten weergegeven die in de omgeving van de
plangebieden zijn gelegen en een indicatie van de grondwaterstand in de gebieden
kunnen weergeven.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 51 - 14 januari 2013

Tabel 11.1: Meetpunten van het primair en freatisch grondwatermeetnet gelegen in de omgeving van
het plangebied
Putnr. X (m) Y (m)
Z
(mTAW) Gemeente Filter_id
Meetnet
Aquifer-
code
7-0340 236830.6 181166.7 91.18 ZUTENDAAL 80416 1 1100
7-0341 236836.8 181172.5 91.00 ZUTENDAAL 80417 1 250
910/22/6 240255.5 182506.0 49.98 MAASMECHELEN 85285 8 100
910/22/6 240255.5 182506.0 49.98 MAASMECHELEN 85286 8 100
910/23/1 237897.8 183115.8 94.82 MAASMECHELEN 85291 8 100
910/23/1 237897.8 183115.8 94.82 MAASMECHELEN 85293 8 253
910/23/1 237897.8 183115.8 94.82 MAASMECHELEN 85292 8 253
ZIEP014 239822.8 181373.3 51.98 LANAKEN 88809 9 100
ZIEP022 238644.0 180318.6 69.63 LANAKEN 88810 9 100
N/22/9r 240456.3 182035.2 50.00 MAASMECHELEN 94992 8 / /
N/22/9r 240456.3 182035.2 50.00 MAASMECHELEN 94993 8 / /
Aquiferbeschrijving
Krijt
Aquifersysteem
Mioceen
Aquifersysteem
Quartaire
aquifersystemen
Quartaire
aquifersystemen
Quartaire
aquifersystemen
Zand van
Bolderberg
Zand van
Bolderberg
Quartaire
aquifersystemen
Quartaire
aquifersystemen
N/22/9r 240456.3 182035.2 50.00 MAASMECHELEN 94994 8 / /
(meetnet 1= primair meetnet, meetnet 8= freatisch meetnet, meetnet 9= peilputten INBO
en natuurorganisaties)
In tabel 11.2 is een overzicht gegeven van de minimum en maximum peildieptes uit de
meetreeks die beschikbaar is op DOV. Aan de hand van deze waarde kan er dan ook
een inschatting worden gemaakt wat de grondwaterschommelingen zijn in de omgeving
van het plangebied.
Tabel 11.2: Minimum en maximum peildieptes van de meetreeks
Putnummer X (m) Y (m) Aquifercode Filter_id
min max
Diepte
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 52 - 14 januari 2013
(m)
Peil
(mTAW)
Diepte
7-0340 236830.6 181166.7 1100 80416 51 34 57 40
7-0341 236836.8 181172.5 250 80417 11 78 13 79
910/22/6 240255.5 182506.0 100 85285 4 45 5 46
910/22/6 240255.5 182506.0 100 85286 4 45 5 46
910/23/1 237897.8 183115.8 100 85291 12 82 13 82
910/23/1 237897.8 183115.8 253 85293 15 78 16 79
910/23/1 237897.8 183115.8 253 85292 15 78 16 79
ZIEP014 239822.8 181373.3 100 88809 0,5 49 2 50
ZIEP022 238644.0 180318.6 100 88810 0,5 69,4 0,6 69,5
N/22/9r 240456.3 182035.2 / 94992 3 45 4 46
N/22/9r 240456.3 182035.2 / 94993 3 45 4 46
N/22/9r 240456.3 182035.2 / 94994 3 45 4 46
(m)
Peil
(mTAW)

11.4 Methodologie effectbepaling en –beoordeling
11.4.1 Oppervlaktewater
Oppervlaktewaterkwantiteit
Met behulp van eenvoudige formules (zoals opgenomen in de uitvoeringsbesluiten
betreffende de watertoets) wordt berekend hoeveel water van het terrein afstroomt naar
langsgrachten en opvangbekkens.
Overstromingen
In eerste instantie wordt nagekeken of de bestemmingswijzigingen en de principes van
het beheerplan een effect hebben op overstromingsgebieden. Indien deze mogelijkheid
bestaat worden volgende vragen gesteld:
Worden nieuwe infrastructuren aangelegd in overstromingsgebied?
Welke oppervlakte van het overstromingsgebied wordt ingenomen door deze
infrastructuren?
Zullen bijkomende zones overstromen (aan de hand van een analyse van de
topografie van het gebied)?
Deze gegevens worden doorgegeven aan de discipline Mens en de discipline Fauna en
flora. Daarnaast wordt nagekeken of de waterlopen, waar water naartoe geleid wordt,
gevoelig zijn voor overstromingen. Indien deze overstromingen in ‘bebouwd gebied’
voorkomen, wordt dit doorgegeven aan de discipline Mens.
Oppervlaktewaterkwaliteit
Er wordt nagekeken wat de performantie van de -uitgebreide- kleinschalige
zuiveringsinstallatie (capaciteit: 40 personen) (6) aan het klooster is. Ook het effect
wordt beschouwd van de installatie van kleinschalige zuivering in de deelzone omgeving
gebouwen van de koninklijke villa. Mogelijke effecten van het beheerplan worden via de
vegetatiewijzigingen in de discipline Fauna en flora beschouwd.
11.4.2 Grondwater
Grondwaterpeil
Er wordt nagegaan of door een wijziging van de bestemmingen een wijziging van het
grondwaterpeil verwacht kan worden. Hierbij wordt voornamelijk aandacht besteed aan
mogelijke wijziging van de verharde oppervlakte (infiltratie) en vegetatie. Er wordt
aangegeven welke zones hiervoor gevoelig zijn en in welke zones een wijziging van de
grondwaterstand kan verwacht worden. Mogelijke effecten van het beheerplan worden
via de vegetatiewijzigingen in de discipline Fauna en flora beschouwd.
Grondwaterkwaliteit
Uitgaande van de bestaande waterkwaliteit en de wijzigingen die optreden zal een
globale analyse gemaakt worden van wijzigingen die kunnen optreden. Hierbij wordt
aangegeven welke parameters mogelijk wijzigen en of er globaal een wijziging van het
watertype zal optreden. Mogelijke effecten van het beheerplan worden via de
vegetatiewijzigingen in de discipline Fauna en flora beschouwd.
11.5 Effectuitdrukking
De effecten worden als volgt uitgedrukt:
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 53 - 14 januari 2013

afstroming oppervlaktewater: hoeveelheid afstromend water (m³ relatief tov de totale
lokale hoeveelheden) en aantal waterlopen dat wordt beïnvloed
overstromingen: aantal waterlopen met overstromingsgevaar die worden beïnvloed
grondwaterpeil: aanduiding zones waar waterpeil wijzigt
11.6 Beoordelingskader
Het beoordelingskader voor oppervlaktewater is opgenomen in tabel 11.3. De effecten
op grondwater worden niet beoordeeld aangezien er geen beleidsplannen of
beleidsbeslissingen bestaan die aangeven aan welke normen kan getoetst worden. De
effecten op grondwater worden wel doorgegeven aan de discipline Fauna en flora en de
discipline Mens. De secundaire effecten worden in deze disciplines beoordeeld. Voor
oppervlaktewaterkwaliteit is de beoordeling afhankelijk van aansluiting op bestaande
infrastructuren zonder dat rechtstreeks geloosd moet worden in een waterloop.
Tabel 11.3: Beoordelingskader discipline Water
score wijziging overstroming Oppervlaktewaterkwaliteit Afstromend
+3 sterke vermindering overstromings-
risico in bebouwde of bewerkte
delen van het studiegebied $
+2 vermindering overstromingsrisico in
deze delen
+1 Mogelijke vermindering
overstromingsrisico in bewerkte
delen
sterke verbetering
oppervlaktewaterkwaliteit
verbetering
oppervlaktewaterkwaliteit
0 geen wijziging overstromingsrisico geen wijziging
-1 toename overstromingsrisico buiten
gebieden in bewerkte delen
-2 toename overstromingsrisico in
bebouwde of bewerkte delen
-3 sterke toename overstromingsrisico
in bebouwde of bewerkte delen
oppervlaktewaterkwaliteit
afname
oppervlaktewaterkwaliteit
sterke afname
oppervlaktewaterkwaliteit
$ of versterken gewenste overstroming in natte natuurgebieden
11.7 Watertoets
> 75 % vermindering van de
afstroming
> 50 % vermindering van de
afstroming
> 5 % vermindering van de
afstroming
< 5 % wijziging van de
afstroming
> 5 % vermeerdering van de
afstroming
> 50 % vermeerdering van de
afstroming
> 75 % vermeerdering van de
afstroming
De watertoets vormt in het MER een samenvatting van de effecten die bij de
verschillende disciplines (Water en Fauna en flora) beschreven worden. De watertoets
wordt toegevoegd in het hoofdstuk ‘Integratie en eindsynthese’. Het bevat volgende
aspecten:
Hemelwaterberging
Infiltratie
Grondwaterkwantiteit
Waterkwaliteit
Waterafhankelijke natuur
Waterzuivering en riolering
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 54 - 14 januari 2013

12 DISCIPLINE FAUNA EN FLORA
12.1 Figuren
Figuur 12.1: Beschermingszones natuur
Figuur 12.2: Vlaams natuurreservaat Hoge Kempen
Figuur 12.3: Waardering volgens de BWK
Figuur 12.4 Kwetsbaarheidskaart ecotoopverlies
Figuur 12.5 Kwetsbaarheidskaart verdroging
Figuur 12.6: Domeinbossen en openbare bossen
Figuur 12.7: BWK-kartering binnen plangebied (2011)
12.2 Afbakening studiegebied
Het studiegebied voor de discipline Fauna en flora omvat het plangebied, waar zich door
uitvoering van het GRUP en het beheerplan (Bijlage 2.1) wijzigingen in vegetatie en
fauna voordoen, en de omliggende bos- en natuurgebieden. Met name de gebieden die
vanuit de doelstellingen van het Natuurrichtplan een ecologische relatie hebben met het
plangebied, bijvoorbeeld voor een bepaalde soortgroep functioneel samenhangend
leefgebied vormen.
Daarmee omvat het studiegebied ook de zones waar effecten kunnen optreden van een
gewijzigd geluids- en lichtniveau en van wijzigingen in het oppervlakte- of
grondwaterpeil. Dit laatste uitgangspunt kan mogelijke aangepast worden aan
bevindingen in de discipline Water.
12.3 Beschrijving van de referentiesituatie
12.3.1 Beschermingszones
De hieronder besproken beschermingszones worden weergegeven in figuur 12.1 en
figuur 12.2.
SBZ
Het plangebied is gelegen in het vogelrichtlijngebied SBZ-V BE2200727 “De Mechelse
Heide en de Vallei van de Ziepbeek”, en het habitatrichtlijngebied SBZ-H BE2200035
“De Mechelse Heide en de Vallei van de Ziepbeek. Ter hoogte van het plangebied
overlappen deze twee speciale beschermingszones volledig.
VEN
De SBZ-H en -V “Mechelse heide en vallei van de Ziepbeek is grotendeels opgenomen
in het Vlaams Ecologisch Netwerk, afgekort VEN (besluit VR dd 18/07/2003) dat
afgebakend wordt door het Vlaamse gewest in kader van het Ruimtelijk Structuurplan
Vlaanderen (23/09/1997).
Het plangebied zelf is niet gelegen in VEN-gebied maar wordt wel volledig omringd door
GEN-gebied ‘De Hoge Kempen’. Dit komt omdat bij de afbakening van het VEN 1 e fase
enkel groene gewestplanbestemmingen werden opgenomen (zie 2.2).
Vlaams natuurreservaat
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 55 - 14 januari 2013

12.3.2 Vegetatie
Het plangebied is omringd door volgende Vlaamse natuurreservaten (VNR)
'Kikbeekbron', ‘Mechelse heide’, 'Neerharerheide', 'Vallei van de Ziepbeek' en 'Ven
onder den Berg'. Het beheerplan VNR Hoge Kempen (Agentschap voor Natuur en Bos,
2007) heeft betrekking op deze reservaten.
Plangebied
De biologische waarde van het gebied wordt beschreven aan de hand van de BWK
(versie 5.2) en is weergegeven op figuur 12.3. Het plangebied is volledig aangeduid als
biologisch waardevol gebied.
Binnen het plangebied werd een terreininventarisatie uitgevoerd in 2011 (figuur 12.7).
Het plangebied bestaat enerzijds voor een groot aandeel uit naaldhoutaanplanten
(zuidelijke helft plangebied: pmb(pinn),…) en anderzijds wordt een groot aandeel van de
oppervlakte ingenomen door heide met een gelijkjarige bovenlaag van berk (noordelijke
helft plangebied (qb/cv, qb/cm, qb/cpb,…). Verspreid komen enkele open heidevlekken
(ceb, cg, cgb,..) voor, Rondom de gebouwen van de koninklijke villa komt loofbos voor
(qb). Meer zuidwaarts is een strook oligotroof elzenbos gelegen (vo).
In het geval van het nulalternatief zou door de autonome evolutie van het bosdomein de
zone van het huidige monasterium gebouw verder kunnen ontwikkelen tot bos.
De kwetsbaarheidsbenadering integreert de gevoeligheid van een systeem, object,
proces, ... ten aanzien van een fysische verandering van het milieu met een waardering
(beoordeling) van het betreffende systeem, project, proces,.... Kwetsbaarheid is
daardoor altijd gekoppeld aan een effect(groep), zoals verdroging of ecotoopverlies.
Daarbij wordt verondersteld dat kwetsbaarheid altijd een negatief effect met zich
meebrengt. Ruimtelijke kwetsbaarheid situeert objecten, systemen en processen op een
kaart waaraan voor een specifieke effectgroep een kwetsbaarheidsgrootheid gekoppeld
wordt.
De kwetsbaarheidskaart voor ecotoopverlies (figuur 12.4)
De zuidelijke staart van het plangebied (vallei) is zeer kwetsbaar m.b.t. ecotoopverlies.
Het grootste deel van kloosterdomein is kwetsbaar tot zeer kwetsbaar. De rest van het
plangebied is niet gekarteerd.
De kwetsbaarheidskaart voor verdroging (figuur 12.5)
In het zuidelijk deel van het plangebied (vallei) is de oostelijke helft aangeduid als ‘zeer
kwetsbaar’, terwijl de westelijke helft weinig kwetsbaar is m.b.t. verdroging. Ten noorden
van het monasterium is een smalle strook aangeduid als ‘weinig kwetsbaar tot
kwetsbaar’ en het overige deel van het vzw Bisdom Hasselt is ‘niet kwetsbaar’ voor
verdroging. De rest van het plangebied is niet gekarteerd.
Omgeving
figuur 12.3 en figuur 12.6
Hei van Opgrimbie
De Hei van Opgrimbie is een biologisch waardevol gebied en is deels gelegen in het
plangebied. Het bestaat uit een aanplanting van Grove den met ondergroei van struiken
en bomen.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 56 - 14 januari 2013

12.3.3 Fauna
Heelvijvers
De Heelvijvers is gelegen ten oosten van het plangebied . Het bestaat grotendeels uit
een complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle gebieden met
aanplantingen van grove den met ondergroei van bomen en struiken, afgewisseld met
droge heide. Daarnaast komen ook een aantal minder waardevolle akkers op zandige
bodem voor. Er worden hier geen plantensoorten van de Rode Lijst gemeld.
Heidemolen
Gebied Heidemolen wordt beschouwd als biologisch waardevol gebied. Het bestaat
hoofdzakelijk uit aanplanting van grove den met ondergroei van bomen en struiken en
met laag struikgewas. In een deel ervan komt Amerikaanse vogelkers voor.
Heiwijk-Zuid
Heiwijk-Zuid is een complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle elementen.
Isaekshoef
Domein Isaekshoef bevindt zich ten zuiden van Heelvijvers, ten oosten van het
plangebied. Dit gebied bestaat uit biologisch waardevolle tot zeer waardevolle gebieden.
Hoge Kempen
Ten noorden en ten zuiden van het plangebied, is het Vlaams Natuurreservaat Hoge
Kempen gelegen. Dit domein wordt gekenmerkt door een groot deel biologisch zeer
waardevolle gebieden.
Langenberg
Ten zuiden van het plangebied ligt het gebied Langenberg, deel van de
gemeentebossen van Rekem. Biologisch is het een zeer waardevol gebied (z) met
wintereikrelicten en plaatselijk vochtig bos (91E0).
Neerharerheide
De Neerharerheide is gelegen in het zuidelijk deel van de Vallei van de Zijpbeek en
bestaat uit een complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle elementen.
Pietersembos
Het Pietersembos is een domeinbos met het brongebied van de Asbeek. Pietersembos
bestaat uit een complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle elementen.
Vliegveld Zutendaal
Het vliegveld behoort tot het militair domein. Er is geen habitattype toegekend aan dit
gebied, maar er is evenwel sprake van waardevolle heischrale graslanden in ANB
(2006).
Hieronder wordt een opsomming gegeven van soortgroepen die mogelijk een effect
zouden kunnen ondervinden van de bestemmingswijziging.
Libellen
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 57 - 14 januari 2013

De databank van de Libellenvereniging Vlaanderen meldt volgende libellensoorten in
het plangebied (tabel 12.1).
Tabel 12.1 Voorkomen soorten libellen van Rode Lijst in het domein (sinds 2000)
Locatie Naam
Omgeving Koninklijke
villa Fridhem
Omgeving Koninklijke
villa Fridhem
wetenschappelijk
Orthetrum cancellatum
Cordulia aenea
Naam
Nederlands
Gewone oeverlibel
Smaragdlibel
Rode Lijst Categorie
Momenteel niet
bedreigd
Momenteel niet
bedreigd
Besluit
Soortenbe-
scherming
Amfibieën en reptielen
De voorkomende reptielen en amfibieën in het plangebied zijn weergegeven in tabel
12.2 (Bron: databank van Natuurpunt, Herpetologische werkgroep HYLA, inclusief data
uit waarnemingen.be” (sinds 2000)).
Tabel 12.2: Voorkomen amfibieën/reptielen van Rode Lijst/Soortenbeschermingsbesluit in het domein
(sinds 2000)
Locatie Naam
Fietspad bij koninklijke
villa Fridhem, Kikbeek
Fietspad bij koninklijke
villa, Kikbeek
wetenschappelijk
* bijlage IV soort van de habitatrichtlijn
Naam
Nederlands
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 58 - 14 januari 2013
Rode
Lijst
Coronella austriaca Gladde slang* kwetsbaar 3
Zootoca vivipara Levendbarende hagedis zeldzaam 1
1
1
Categorie Besluit
Soortenbescherming
Vogels
Bij een inventarisatie in mei en juni 2001 door het team van het broedvogelatlasproject
werden geen vogelsoorten van de Rode Lijst van broedvogels waargenomen in het
kloosterdomein.
In de periode van 2003-2010 werden volgende bijlage I-soorten (waarvoor het gebied is
aangemeld) waargenomen in de Vallei van de Zijpbeek: Nachtzwaluw, Wespendief,
Zwarte specht (www.waarnemingen.be). Er zijn geen gegevens van een
gebiedsdekkende inventarisatie in het plangebied zelf. De meest recente gegevens van
databank LIKONA (Limburgse Koepel voor Natuurstudie) van vogelwaarnemingen in het
plangebied dateren van 2001.
12.4 Methodologie effectbepaling en -beoordeling
Door de bestemmingswijzigingen van ‘koninklijk domein’ naar ‘natuurgebied’ en het
beheerplan zullen enerzijds vegetaties bestendigd worden of bijkomen. Anderzijds is het
mogelijk dat bestaande vegetaties verdwijnen door de bestendiging van het
monasteriumgebouw en het mogelijk maken van een beperkte uitbreiding aan
gebouwen. Bij de beoordeling van het effect wordt rekening gehouden met de waarde
van de aanwezige vegetatie en de oppervlakte die verdwijnt of bijkomt. Hierbij wordt ook
rekening gehouden met de waarde van de mogelijke vegetaties.

Voor terrestrische fauna worden effecten beschreven ten gevolge van het wijzigen van
de habitat door verharding, verstoring en mogelijk bijkomende vegetaties (vb door
aanleg poel). De effectbeoordeling gebeurt op basis van de vermindering/vermeerdering
van het leefgebied en de effecten ten gevolge van ver- of ontsnippering.
12.5 Effectuitdrukking
De effecten worden als volgt uitgedrukt:
verwijderen van de vegetatie door verharding: oppervlakte vegetatie die verdwijnt,
met in acht name van de waarde van die vegetatie (ha per waarde-klasse)
wijzigen van de vegetatie door beheer: oppervlakte spontane vegetaties, met in acht
name van de waarde van de mogelijke vegetaties (ha per waardeklasse)
wijzigen van habitat voor fauna: wijziging leefgebied (ha) en effecten ten gevolge van
ver- of ontsnippering (kwalitatief).
verstoren van fauna: vermindering leefgebied (ha) ten gevolge van geluids- en/of
lichtverstoring van vogels en zoogdieren indien relevant
12.6 Beoordelingskader
In tabel 12.3 is een overzicht gegeven van het beoordelingskader voor de discipline
Fauna en flora. De effecten worden niet per effectgroep beoordeeld, maar wel
synthetiserend voor flora enerzijds en voor fauna anderzijds. De effecten van ver- of
ontsnippering zijn verwerkt in het beoordelingskader voor fauna.
Voor fauna is er aansluiting gezocht met het Soortbeschermingsbesluit van 15 mei
2009, en de daar aanwezige terminologie. Er wordt voorgesteld een score S te
berekenen voor het effect op beschermde diersoorten als volgt:
S = (effect op soort van categorie 1+2) + 3x (effect op soort van categorie 3)
waarbij als volgt een effect wordt meegerekend voor elke beschermde soort die
(potentieel) aanwezig is:
-1 bij verwachte populatieafname of verdwijning
+1 bij verwachte populatietoename of nieuw verschijnen
Het beoordelingskader is slechts werkbaar als er voldoende gegevens voorhanden zijn
van de aanwezige fauna. Indien deze onvoldoende blijken, zal een expert inschatting
gemaakt worden op basis van de aandachtssoorten waarvoor wel gegevens
beschikbaar zijn.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 59 - 14 januari 2013

Tabel 12.3: Beoordelingskader voor de discipline Fauna en flora
Beoordeling Vegetatie Fauna
+3 > 60% toename van waardevolle tot zeer
waardevolle habitats (BWK) (zowel oppervlakte
als kwaliteit)
+2 Tot 60% toename van waardevolle tot zeer
waardevolle habitats (BWK) (zowel oppervlakte
als kwaliteit)
+1 Tot 30% toename van waardevolle tot zeer
waardevolle habitats (BWK) (zowel oppervlakte
als kwaliteit)
0 Geen effecten op waardevolle habitats of
geringe effecten in verschillende deelzones
heffen elkaar op
-1 Tot 30% afname van waardevolle tot zeer
waardevolle habitats (BWK) (zowel oppervlakte
als kwaliteit)
-2 Tot 60% afname van waardevolle tot zeer
waardevolle habitats (BWK) (zowel oppervlakte
als kwaliteit)
-3 > 60% afname van waardevolle tot zeer
waardevolle habitats (BWK) (zowel oppervlakte
als kwaliteit)
S > 15
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 60 - 14 januari 2013
S > 5
Netto verbetering van de
leefomstandigheden van wilde fauna of
netto uitbreiding van hun leefgebied
Geen effecten op diersoorten of geringe
effecten in verschillende deelzones
heffen elkaar op
Netto aantasting van de
leefomstandigheden van wilde fauna of
netto inkrimping van hun leefgebied
S < -5
S < -15

13 DISCIPLINE LANDSCHAP, BOUWKUNDIG ERFGOED EN ARCHEOLOGIE
13.1 Figuren
Figuur 13.1: Ferrariskaart
Figuur 13.2: Vandermaelenkaart
Figuur 13.3: Traditionele landschappen
Figuur 13.4: Landschapsatlas
Figuur 13.5: Centraal archeologische inventaris
13.2 Afbakening studiegebied
Het studiegebied voor de discipline Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
omvat op macroschaal het plangebied met het omliggende landschap van waaruit de
wijzigingen zichtbaar kunnen zijn. De landschapstypologie en -structuur komen
voornamelijk tot uiting op macroschaal. In het studiegebied wordt eveneens de zone
waarbinnen indirecte effecten vanuit de discipline Fauna en flora (wijzigingen van de
vegetatiestructuur) kunnen optreden opgenomen. Het studiegebied is weergegeven op
figuur 9.1.
13.3 Beschrijving van de referentiesituatie
Het landschap wordt beschreven op basis van:
Historische ontwikkeling van het landschap:
Historische kaarten
Historische bronnen
Beschrijving op macroschaal:
Indeling van het landschap in 'traditionele landschappen'
Landschapsatlas
Beschrijving op mesoschaal:
Landschapsatlas
Terreinwaarnemingen
Beschrijving op microschaal:
Terreinwaarnemingen
Archeologische kennis
13.3.1 Historische ontwikkeling van het landschap
De historische ontwikkeling van het landschap wordt bestudeerd op basis van ouder
kaartmateriaal, meer bepaald:
de Ferrariskaart (1770-1777)
Vandermaelenkaart (1846-1854)
Ten tijde van Ferraris (figuur 13.1) was de omgeving van het plangebied, Mechelse
heide en Heiwijk, een aaneengesloten heidegebied met plaatselijk bosheide. De
insnijding door de Ziepbeek is bijzonder fraai te zien op de Ferrariskaart. Ook de vallei
van de Heiwickbeek is herkenbaar.
In de eerste helft van de 19 de eeuw waren er planmatige heidebebossingen. Deze
bossen waren typisch gelegen aan de rand van de gemeente en de percellering ervan is
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 61 - 14 januari 2013

nu nog herkenbaar: de grens van Maasmechelen en Zutendaal voor wat de bossen van
Heiwijk betreft; de grens van Lanaken en Maasmechelen voor wat Pietersembos betreft,
de grens van Lanaken en Zutendaal voor wat Roelerheide betreft. Ook grote
heideoppervlakten zijn nog herkenbaar: de droge Mechelse Heide met verschillende
vennen en vochtige heide in de valleien van de Ziepbeek.
13.3.2 Beschrijving op macroschaal
Traditionele landschappen
Figuur 13.3 geeft een overzicht van de traditionele landschappen. Het plangebied
overlapt met twee traditionele landschappen. Deze zijn, in het westelijk deel van het
plangebied, Limburgs heide- en bosgebied dat behoort tot het ‘Kempens plateau’ en de
Maasvlakte en het terrassenland in het oostelijk deel, dat behoort tot het ‘Maasland’.
Landschapsatlas (figuur 13.4)
Het westelijk deel van het plangebied overlapt met de relictzone ‘Mechelse Heide –
Heiwijk’. Het oostelijk deel overlapt met de relictzone ‘Onder de Berg’.
De relictzone Mechelse Heide – Heiwijk was ten tijde van Ferraris een aaneengesloten
heidegebied, plaatselijk bosheide. De insnijding door de Ziepbeek en Kikbeek is
bijzonder fraai op de Ferrariskaart.
Heiwijk, Pietersembos en Roelerheide kennen in de eerste helft 19de eeuw planmatige
heidebebossingen, typisch gelegen aan de rand van de gemeente.
De relictzone onder de Berg is een uitgestrekt gebied met relatief ongestoorde bodems.
Het is een gebied met uitzonderlijke natuurwaarden omwille van de grote abiotische
variatie, de uitgestrektheid en het historisch stabiel bodemgebruik. De steilrand tussen
Onder de Berg en Molenberg is archeologisch interessant met meerdere
steentijdvondsten. De relictzone komt overeen met de woeste gronden op de
Ferrariskaart, bestaande uit een groot aaneengesloten gebied met bos, heide en
bosheide tussen de gehuchten Daelgremi (Daalgrimbie), Gremi (Opgrimbie),
Daelwesent (Daalwezet) en Wesent (Hoogwezet) enerzijds en de steilrand anderzijds.
Vanaf en op de steilrand zijn er mooie uizichten op het aaneengesloten heidelandschap.
13.3.3 Beschrijving op mesoschaal
Landschapsatlas (figuur 13.4)
Voor het plangebied zal de ankerplaats ‘Mechelse heide tot vallei van de Zijpbeek’ van
belang zijn en het lijnrelict ‘steilrand van het Kempens Plateau’. Het lijnrelict ‘Zijpbeek’
ligt net buiten het plangebied.
Ankerplaats ‘Mechelse heide tot vallei van de Zijpbeek’
De heide is van oudsher een gevarieerd cultuurlandschap, onderdeel van de toenmalige
landbouweconomie en sinds de 19de eeuw in onbruik geraakt. Droge en natte
heidevelden zijn hier bewaard gebleven, afgewisseld met verspreide bomen, struiken en
bosjes of begroeid met kreupelhout of struwelen. Op de plateaurand komen nog
wintereikenbosjes voor onder de vorm van hakhout, beperkte struwelen, houtwallen of
afzonderlijke stoven. Het zijn de schaarse restanten van een vroeger veel voorkomende
bospraktijk. De oudste herbebossingen met naaldhout liggen in de uithoeken aan de
gemeentegrenzen. Kleinere, historisch stabiele bossen daarentegen liggen o.a. ook vrij
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 62 - 14 januari 2013

dicht bij de historische kernen. In de valleien liggen verschillende vijvers, ooit in gebruik
voor de viskweek. Het historisch netwerk van waterbouwkundige werken (wallen, dijken,
grachten, verschillende kunstmatige beek- en waterlopen aangelegd in functie van
visvijvers, spaarvijvers in functie van watermolens) is nog in grote mate aanwezig.
Dammen, sluisjes en verbindingsslootjes maken de instelling van het waterpeil mogelijk.
Het gebied bevat een unieke verscheidenheid in landschapsopbouw. Het gevarieerde
reliëf met droge en vochtige dalen geeft de indruk van een heuvelend landschap, waar
soms stevig moet geklommen worden. Het landgebruik wisselt van open heide tot
gesloten bos met overgangen van verspreide bomen en struiken, bosjes, kreupelhout en
struwelen. In het zuidelijke deel slingert de Ziepbeek zich door manshoge gagelstruiken
en natte heidevelden. Noordelijk bloeit 's zomers de heide. De plateaurand biedt
indrukwekkende panorama's op de weidse Maasvallei en de terrils van het mijngebied.
Vijvers en vennen maken het geheel compleet.
Langs de steile plateaurand, die bepalend is voor de configuratie van het landschap, zijn
hier heel wat restanten van het traditionele Limburgs heide- en bosgebied overgebleven.
Lijnrelicten
Tabel 13.1: Lijnrelicten in de omgeving van de plangebieden
Lijnrelict Ligging
Steilrand Kempens plateau Doorheen plangebied
Zijpbeek Ten zuiden van plangebied
Puntrelicten
Er is geen enkel puntrelict in het plangebied gelegen.
13.3.4 Beschrijving op microschaal
Voor de beleving van het landschap is het beeld een hoofdaspect, maar ook
achtergrondkennis van het landschap waarin een waarnemer zich bevindt, kan de
beleving verhogen (bijvoorbeeld het herkennen van een oud patroon van landgebruik,
wandelingen langs historische sites).
Specifiek zal gelet worden op het open of gesloten karakter van het landschap, de
aanwezigheid van visueel storende elementen en de homogeniteit en de diversiteit
ervan.
In of in de nabije omgeving van het plangebied zijn geen beschermde monumenten en
landschappen gelegen.
13.3.5 Archeologische kennis
In de Centrale Archeologische Inventaris (CAI) zijn gegevens van archeologische
vondsten in het plangebied. In de omgeving zijn wel een aantal vondsten uit de Steentijd
gedaan (Figuur 13.5). Een beschrijving van deze gegevens is opgenomen in tabel 13.2.
De archeologische verwachtingswaarde van zones die mogelijk verstoord worden ten
gevolge van het plan wordt ingeschat.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 63 - 14 januari 2013

Tabel 13.2: Omschrijving vondsten in omgeving plangebied.
Locatie Datering Verfijning Klasse Subklasse Verdere
700244 Steentijd Losse vondst Lithisch materiaal
omschrijving
50055 Steentijd Paleolithicum Vondstenconcentratie Lithisch materiaal wijst mogelijk op
kampement
Steentijd Paleolithicum Vondstenconcentratie Lithisch materiaal wijst mogelijk op
Steentijd Vondstenconcentratie Aardewerk
kampement
50056 Steentijd Alleenstaand Concentratie
houtskool
Steentijd Vondstenconcentratie Lithisch materiaal Kleine concentratie
Steentijd Mesolithicum Vondstenconcentratie Lithisch materiaal silexartefacten en 2
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 64 - 14 januari 2013
silex
polyststenen, wijst
mogelijk op
kampement
50057 Steentijd Losse vondst Lithisch materiaal pijlpunten,
Steentijd Neolithicum Vondstenconcentratie Aardewerk
silextablet,
silexlemmers,
microburijn
Steentijd Neolithicum Losse vondst Lithisch materiaal gepolijste bijl en
schijfvormige
klopper
700247 Steentijd Vondstenconcentratie Lithisch materiaal Talrijke bewerkte
vuurstenen
Steentijd Losse vondst Aardewerk Fragmenten van ruw
Steentijd Losse vondst Organisch
13.4 Methodologie effectbepaling en -beoordeling
materiaal
aardewerk
Sporen van
houtskool
Om de effecten op het landschap te kunnen beoordelen wordt het gepland initiatief op
macro-, meso- en microschaal beoordeeld. Eerst wordt een beschrijving gegeven van
de effecten op microschaal, vervolgens op meso- en macroschaal. De beoordeling
gebeurt aan de hand van de volgende zes criteria:
landgebruik
landschapsstructuur
landschapstypologie
landschapsbeeld
landschapsbeleving
cultuurhistorische en archeologische waarden
De quotering van de effecten gebeurt volgens een schaal met 7 gradaties. De scores
kunnen niet worden opgeteld en dienen samen met de beschrijving van de effecten te

worden gelezen. Effecten op macroschaal hebben een hoger gewicht dan effecten op
mesoschaal, die op zich zwaarder wegen dan effecten op microschaal.
13.5 Beoordelingskader
Om de effecten te kunnen beoordelen, wordt er een beschrijving gegeven van de
effecten op de vijf effectgroepen (zie 13.4). De beoordeling voor positieve dan wel
negatieve effecten voor de verschillende effectgroepen gebeurt als volgt:
landgebruik:
+3 wanneer meerdere nieuwe functies, in evenwicht met de bestaande, tot stand
gebracht worden;
+2 wanneer een nieuwe functie, in evenwicht met de bestaande, tot stand gebracht
wordt;
+1 wanneer een bestaande functie versterkt wordt;
0 geen wezenlijke verandering van de gewenste functies;
-1 wanneer een gewenste functie aangetast wordt;
-2 wanneer een gewenste functie verdwijnt;
-3 wanneer meerdere gewenste functies verdwijnen.
landschapsstructuur:
+3 wanneer meerdere waardevolle structurerende elementen visueel toegevoegd
worden;
+2 wanneer een waardevol structurerend element visueel wordt toegevoegd;
+1 wanneer een waardevol structurerend element visueel wordt versterkt of
duurzaam ondersteund;
0 geen wezenlijke verandering van de landschapstructuur;
-1 wanneer een structurerend element gewijzigd wordt, maar herstelbaar is
(bijvoorbeeld kappen en later heraanplanten van een bomenrij);
-2 wanneer een structurerend element wordt teniet gedaan of onherstelbaar
gewijzigd (verwijderen van een haag, vergraven van een goed ontwikkelde
vegetatie...);
-3 wanneer meerdere structurerende elementen teniet gedaan worden of
onherstelbaar worden gewijzigd.
landschapstypologie:
+3 wanneer de bestaande typologie in heel het studiegebied versterkt wordt
(bijvoorbeeld bocage landschap uitbreiden door bijkomende KLE’s in gebied
waar die nu ontbreken);
+2 wanneer de bestaande typologie over een grote oppervlakte versterkt wordt;
+1 wanneer lokaal elementen van de typologie versterkt worden (individuele KLE’s
bij aanleggen of opnieuw in beheer nemen);
0 geen wezenlijke verandering van de landschapstypologie;
-1 wanneer de typologie wordt aangetast (bijvoorbeeld KLE’s verwijderen die
belangrijk zijn voor de typologie);
-2 wanneer de typologie over een grote oppervlakte wordt tenietgedaan
(bijvoorbeeld open landschap deels compartimenteren);
-3 wanneer de typologie over het volledige studiegebied wordt teniet gedaan.
cultuurhistorische waarden:
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 65 - 14 januari 2013

+3 wanneer in het volledige studiegebied de historische landgebruiksystemen
hersteld worden;
+2 wanneer lokaal historische landgebruikssystemen worden hersteld;
+1 wanneer de cultuurhistorische waarden beter in het landschap zichtbaar
gemaakt worden;
0 geen wezenlijke verandering van de cultuurhistorische waarden;
-1 wanneer de cultuurhistorische waarden minder zichtbaar in het landschap
worden;
-2 wanneer lokaal cultuurhistorische waarden verdwijnen uit het landschap;
-3 wanneer de cultuurhistorische waarden volledig verdwijnen uit het landschap.
archeologische waarden:
+1 wanneer de conservatie van archeologische sites verbeterd wordt;
0 geen wezenlijke verandering van de toestand van de archeologische sites;
-1 wanneer de mogelijkheid bestaat dat waardevolle archeologische sites worden
vernietigd of aangetast;
-2 wanneer waardevolle archeologische sites gedeeltelijk worden vernietigd of
aangetast;
-3 wanneer waardevolle archeologische sites volledig vernietigd of aangetast
worden.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 66 - 14 januari 2013

14 DISCIPLINE MENS
14.1 Afbakening studiegebied
14.1.1 Geluid
14.1.2 Licht
14.1.3 Lucht
14.1.4 Recreatie
Het studiegebied omvat het plangebied en wordt uitgebreid met de zones waar effecten
kunnen voorkomen door geluid, licht, lucht, recreatie.
Voor de discipline geluid bevat het studiegebied het plangebied.
Door de beperkte verkeersgeneratie in zowel de huidige als de toekomstige situatie
worden de wegen voor de ontsluiting van het gebied niet meegenomen in het
studiegebied. Indien uit de effectbepaling blijkt, dat zich effecten voordoen buiten het
afgebakende studiegebied wordt het studiegebied uitgebreid.
Het studiegebied voor de discipline licht wordt bepaald door het plangebied.
Voor de discipline lucht bevat het studiegebied de terreinen die in het plangebied zijn
opgenomen.
Het studiegebied omvat het plangebied en omringende wandelpaden.
14.2 Beschrijving van de referentiesituatie
14.2.1 Geluid
Het geluidsniveau binnen het plangebied wordt bepaald door de activiteiten die
plaatsvinden in het gebouw of op de verschillende terreinen binnen het gebied. Deze
zijn beperkt tot natuurgeluiden, beperkt verkeer van o.a. personeel of bezoek en
mogelijk van landbouwmachines die de akkers bewerken (ten oosten van het
plangebied)
Door het militaire vliegveld ten westen van het plangebied en de nabijgelegen
autosnelweg is (E314) kan er een verhoogd achtergrondlawaai optreden binnen het
plangebied.
De stoorgeluiden in en rond het plangebied zijn beperkt waardoor het gebied
geselecteerd is als een potentieel stiltegebied.
Een stiltegebied wordt gedefinieerd als een gebied waarin de natuurlijke geluiden
overheersen. Het Vlaamse Gewest heeft in Vlaanderen enkele potentiële stiltegebieden
aangeduid op basis van een wetenschappelijk akoestische studie. Hierin wordt een
gebied als potentieel stiltegebied bevonden als het achtergrondgeluidsniveau zich
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 67 - 14 januari 2013

overdag situeert tussen de 35 à 40 decibel. Het plangebied behoort tot een potentieel
stiltegebied. Men spreekt van ‘potentieel’ stiltegebied aangezien het momenteel niet
erkend is door de plaatselijke gemeente.
Geluidsbelastingskaart wegverkeer
In het kader van Europese kaderrichtlijn voor omgevinglawaai zijn geluidskaarten
opgemaakt voor de belangrijkste autosnelwegen. Nabij het studiegebied is dit gedaan
voor de E314. Illustratie 14-1geeft een uittreksel van de geluidsbelastingskaart voor de
E314 weer met de Lden voor wegverkeer. Lden (Day-Evening-Night) is het gewogen
energetisch gemiddelde geluidsniveau van de dag-, avond- en nachtwaarden waarbij de
avond- en nachtniveaus verhoogd worden met resp. 5 en 10 dB(A). Uit de kaart kan
opgemaakt worden dat het plangebied (omcirkeld in illustratie 14-1) geen geluidshinder
ondervindt van de E314.
Illustratie 14-1: Geluidsbelastingskaart rond studiegebied (Lden)
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 68 - 14 januari 2013

Beschrijving geluidsmetingen
In het kader van deze MER zijn geluidsmetingen uitgevoerd op 30 augustus 2011. Het
betreft ambulante metingen op representatieve meetpunten in het plangebied. De
ambulante metingen zijn uitgevoerd van ca. 16u tot ca. 17u.
De locaties van de ambulante metingen zijn zo gekozen dat er een inschatting kan
gemaakt worden van het huidige geluidsklimaat.
De meetomstandigheden gedurende de meetperiodes werden gekenmerkt door
overwegend bewolkte periodes en zeer beperkte wind.
Gedurende de ambulante metingen is er gebruik gemaakt van een windbol op de
microfoon. De ambulante metingen zijn uitgevoerd op ca 1,5 m hoogte en op minstens
3,5 m van muren, gebouwen en andere constructies die het geluid kunnen weerkaatsen.
In tabel 14.1 is een overzicht gegeven van de gemeten geluidsniveaus op de
meetpuntlocaties. Bijkomstig zijn de verschillende statistische parameters weergegeven
van deze metingen.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 69 - 14 januari 2013

Het constante A-gewogen geluidsdrukniveau (LA,eq) en de LA95
De LA,eq waarden geven het geluidsdrukniveau weer dat gedurende het tijdsinterval T dezelfde
geluidsenergie zou veroorzaken als het werkelijk gemeten A-gewogen geluidsdrukniveau gedurende
hetzelfde tijdsinterval T. In deze geluidsmaat zijn de over een periode variërende geluidsniveaus
gemiddeld tot één geluidsniveau zoals het een continu geluid zou geweest zijn. De LA95 geeft het
geluidsniveau weer dat gedurende 95% van de tijd aanwezig was of overschreden werd. Deze
parameter geeft een duidelijk beeld van de achtergrondwaarden op de verschillende locaties in het
gebied.
De A-weging houdt rekening met de gevoeligheid van het menselijke oor voor de toonhoogte van het
geluid. De eenheid wordt gegeven in dB(A).
Tabel 14.1: gemeten geluidsniveaus
Project Start Time
Meting
1
Meting
2
30/08/2011
Elapsed
Time LAeq LAF1.0 LAF5.0 LAF10.0 LAF50.0 LAF90.0 LAF95.0 LAF99.0
16:04 00:33:08 33,74 38,53 35,85 35,11 33,19 32,05 31,72 31,09
30/08/2011
16:41 00:36:28 33,76 38,7 36,92 35,79 33,02 31,48 31,1 30,52
De LA95 waarde is van dezelfde orde als de LAeq waarde wat er op wijst dat er in het
gebied op het moment van de metingen weinig stoorgeluiden aanwezig waren. Aan de
hand van de geregistreerde parameters kan dan ook aangenomen worden dat het als
een stil gebied kan worden beschouwd.
In onderstaande illustraties zijn de geregistreerde LAeq waarden per seconde
weergegeven.
Illustratie 14.2: Meting 1 (LAeq,1s)
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 70 - 14 januari 2013

14.2.2 Licht
14.2.3 Lucht
Aan de hand van bovenstaande illustratie en de geregistreerd parameters kan er
opgemaakt worden dat er weinig stoorgeluiden in het gebied aanwezig zijn. In de
meetreeks van meting 1 is er één uitschieter geregistreerd tot 43 dB(A). De overige
pieken in de meetreeks blijven onder de 37 dB(A). Deze verhogingen in het
geluidsniveau zijn te wijten aan natuurlijke achtergrondgeluiden.
Illustratie 14.3: Meting 2 (LAeq,1s)
Aan de hand van illustratie 14.3 kan er aangenomen worden dat er weinig stoorgeluiden
in het gebied aanwezig zijn .Ten opzichte van meting 1 is er iets meer fluctuatie in de
geregistreerde LAeq waarden. Deze zijn eveneens te wijten aan natuurlijke
achtergrondgeluiden.
In de huidige situatie zijn binnen het plangebied geen relevante lichtbronnen aanwezig.
De belangrijkste bronnen van lichtvervuiling worden gevormd door de straatverlichting
langs de wegen.
Meetwaarden
De luchtkwaliteit in Vlaanderen wordt opgevolgd door de Vlaamse Milieumaatschappij
(VMM) via onder meer het telemetrisch meetnet dat instaat voor de opvolging van de
algemene luchtkwaliteit voor de voornaamste luchtgassen en voor het fijne stofgehalte.
Het meest nabijgelegen meetstation is het meetstation 42N046 ‘Lanaken (Gellik) -
Boonakkerstraat / Dorpstraat’ en bevindt zich binnen een straal van 17 km van het
plangebied. Het meetstation registreert NO2 en ozon. Voor de andere parameters zijn er
geen waarnemingen beschikbaar in verband met de luchtkwaliteit.
Aangezien het meetstation niet in de directe omgeving van het studiegebied is gelegen,
vormen de waarden slechts een indicatie van de heersende luchtkwaliteit in de
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 71 - 14 januari 2013

omgeving. De concentraties van de verontreinigende parameters kan lokaal sterk
beïnvloed worden door aanwezige emissies.
De richtwaarde voor ozon die gehanteerd wordt voor de bescherming van de
gezondheid van de mens bedraagt 120 µg/m³ als hoogste 8-uursgemiddelde van een
dag. Deze mag gemiddeld over drie jaar niet meer dan 25 dagen per kalenderjaar
overschreden worden (ozonrichtlijn 2008/50/EG). De langetermijndoelstelling voor ozon
(richtjaar 2020) impliceert geen overschrijdingen meer van deze richtwaarde. Het
jaargemiddelde (2009) voor ozon is 42 µg/m³ (zeer goed).
Het jaargemiddelde voor NO2 is 22 µg/ m³. Er kan voor dit meetpunt dan ook gesteld
worden dat de concentraties beneden de grenswaarde voor het jaargemiddelde (40
μg/m³) gelegen is.
Bronnen van luchtverontreininging
Hieronder worden mogelijke bronnen van luchtverontreiniging in de omgeving van het
plangebied weergegeven.
Verkeer
De uitstoot van emissies door verkeer is een mogelijke bron die luchtverontreiniging kan
veroorzaken in de omgeving het plangebied.
De voornaamste emissies ten gevolge van wegverkeer bestaan uit stikstofoxiden,
vlucthige organsiche stoffen (benzeen), koolstofmonoxide, fijn stof en zwaveldioxide.
Daarnaast is er ook een invloed mogelijk van het vliegverkeer (militair domein).
De belangrijkste verkeersader in de omgeving van het plangebied is de E314. Deze
verkeersader is ten noorden van het plangebied gelegen. In het noorden van het
plangebied zelf is de ‘Weg naar Zutendaal’ gelegen.
Verwarming
14.2.4 Recreatie
Een tweede bron van luchtverontreiniging is gebouwenverwarming. Het huishoudelijke
energieverbruik is sterk klimaatgebonden. Koude winters geven aanleiding tot een hoger
energieverbruik, wat op zijn beurt aanleiding geeft tot hogere emissies. De uitstoot aan
verontreinigende parameters ten gevolge van de gebouwenverwarming is binnen het
plangebied beperkt. Het plangebied is binnen een straal van circa 2 km van het centrum
van Opgrimbie gelegen, waardoor de bijdrage voor de uitstoot geen grote bijdrage zal
leveren.
In het plangebied (behalve deeltje eigendom ANB) is momenteel geen publieke
recreatie toegelaten. In de omringende domeinbossen, natuurreservaat en overige
bossen zijn wandelaars op de wegen toegelaten en zijn er toeristische wandel- en
fietsroutes.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 72 - 14 januari 2013

14.2.5 Ruimteljke en organisatorische aspecten
Met het oog op de opmaak van het GRUP wordt nagegaan of er andere keuzes van
typebestemming en gebiedsspecifieke voorschriften aangewezen dan deze aangegeven
in 3.2.2. Het gaat met name om de deelzone omgeving gebouwen koninklijke villa.
14.3 Methodologie effectbepaling en –beoordeling
14.3.1 Geluid
14.3.2 Licht
14.3.3 Lucht
14.3.4 Recreatie
De effectvoorspelling zal gebeuren aan de hand van een kwalitatieve inschatting van de
geluidstoename of afname ten gevolgen van de bestemmingswijzigingen.
De effecten worden ingeschat op basis van beschikbare gegevens. Er worden geen
metingen uitgevoerd.
Er zal een inschatting gemaakt worden van de geluidsimpact ten gevolge van het
geplande initiatief.
De verstoring van de fauna door een eventuele toename van het geluidsniveau zal
besproken worden in de discipline Fauna en flora
Lichtverontreiniging kan opgedeeld worden in twee hinderlijke fenomenen:
Niet gewenste verlichting van omgeving. Verlichting die niet voldoende gericht
gebruikt wordt of reflectie van licht op lichte oppervlakten kan hinder veroorzaken op
andere woningen of zones waar deze verlichting (of indirecte verlichting) niet
gewenst is.
Lichtsensoren: hinder veroorzaakt door automatisch aan- en uitgaan van lampen
aan fauna en flora (wordt beoordeeld in discipline Fauna en flora)
Binnen het plangebied zal bekeken worden wat het effect van de
bestemmingswijzigingen op de lichtpollutie zal zijn.
De effectvoorspelling zal gebeuren a.d.h.v. een kwalitatieve inschatting van de toename
of afname van de emissies t.g.v. de bestemmingswijziging.
De effecten worden ingeschat op basis van beschikbare gegevens. Er worden geen
metingen uitgevoerd.
Er verandert niets aan de status van afgesloten domein door het plan. Wel kunnen
aspecten van het beheerplan de recratieve belevingswaarde veranderen. Er zal
voornamelijk aandacht besteed worden aan wandel- en fietsrecreatie.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 73 - 14 januari 2013

14.3.5 Ruimtelijke en organisatorische aspecten
Het GRUP heeft in het domein van de koninlijke villa tot doel om planologische
duidelijkheid te scheppen zodat de bestaande gebouwen en activiteiten duurzaam in
stand kunnen gehouden worden. Deze gebouwen en activiteiten en een vooruitblik op
toekomstige behoeften, is zeer gedetailleerd besproken, waarbij de zones en gebouwen
die het voorwerp zijn van het plan concreet afgebakend zijn (§ 3.2).
Er wordt nagegaan of een ander typevoorschrift, bijvoorbeeld Natuurgebied, in
combinatie met gebiedsspecifieke voorschriften, passender zou kunnen zijn voor het
doel van het GRUP.
14.4 Effectuitdrukking
De effecten worden als volgt uitgedrukt:
kwalitatieve impactbespreking voor geluid
kwalitatieve impactbespreking voor lucht
kwalitatieve impactbespreking voor licht
kwalitatieve impactbespreking voor ruimtelijke en organisatorische aspecten
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 74 - 14 januari 2013

14.5 Beoordelingskader
In tabel 14.2 is het beoordelingskader voor de discipline mens weergegeven.
Tabel 14.2: Beoordelingskader discipline mens
Beoordeling Licht Lucht Geluid Recreatie
+3 Er wordt een globale afname van de hinder verwacht in
het studiegebied.
Significante verbetering
luchtkwaliteit
+2 Lokaal rond een plangebied verdwijnen alle lichtbronnen Matige verbetering
luchtkwaliteit
+1 Lokaal verdwijnen sterk hinderende lichtbronnen Geringe verbetering
0 De wijziging van is te verwaarlozen of blijft beperkt tot
lokale afnames van specifieke hinderende
lichtbronnnen.
-1 Er wordt punctueel een toename van lichthinder
verwacht op vlakken waar voordien reeds hinder
aanwezig was..
-2 Er wordt op verschillende plaatsen een toename van
licht hinder verwacht waar zij voordien afwezig was.
-3 De ruimtelijke kwaliteit neemt globaal en/of structureel af
op verschillende plekken in het studiegebied.
luchtkwaliteit
Significante afname geluidshinder
stiltegebied
Matige afname geluidshinder
stiltegebied
Geringe afname geluidshinder
stiltegebied
Recreatie neemt sterk toe, sterke
verbetering belevingswaarde voor
recreanten
Recreatie neemt toe, verbetering
belevingswaarde voor recreanten
Geen effect Geen effect Geen wijziging van de recreatie,
Geringe verslechtering
luchtkwaliteit
Matige verslechtering
luchtkwaliteit
Significante verslechtering
luchtkwaliteit
Geringe toename geluidshinder
stiltegebied
Matige toename geluidshinder
stiltegebied
Ernstige toename geluidshinder
stiltegebied
geen wijziging belevingswaarde
voor recreanten
Recreatie neemt af,
belevingswaarde recreanten
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 75 - 14 januari 2013
neemt af
Recreatie neemt sterk af,
belevingswaarde recreanten
neemt sterk af

14.6 Grensoverschrijdende effecten
Het plangebied is gelegen op 10 km van de Nederlanse grens. Er worden, gezien de
ligging van het plangebied in een groot homogeen geheel, de aard van de gebouwen en
activiteiten, geen grensoverschrijdende effecten verwacht.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 76 - 14 januari 2013

15 PASSENDE BEOORDELING
15.1 Referentiesituatie: Beschrijving speciale beschermingszones
Gezien SBZ-V BE2200727 “De Mechelse Heide en de Vallei van de Ziepbeek”, en SBZ-H
BE2200035 “De Mechelse Heide en de Vallei van de Ziepbeek” nagenoeg overlappen,
wordt de beschrijving van de speciale beschermingszones voor de Vogelrichtlijn (SBZ-V)
en Habitatrichtlijn (SBZ-H) gebundeld onder één gebiedsbeschrijving. Ter hoogte van het
plangebied is de overlapping compleet.
Een overzicht met de ligging van het plangebied ten opzichte van de SBZ’s is
weergegeven in illustratie 15-1. In illustratie 15-6 wordt het plangebied meer in detail
weergegeven.
In de onderstaande beschrijving wordt de beschikbare informatie weergegeven en wordt
telkens de relevantie voor het plangebied aangeduid.
Illustratie 15-1: Overzicht SBZ- H (groen) en SBZ-V (blauw) met ligging plangebied (oranje)
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 77 - 14 januari 2013

15.1.1 Criteria van de aanwijzing van de gebieden
SBZ-V
De SBZ-V BE2200727 “De Mechelse Heide en de Vallei van de Ziepbeek”, werd op 17
oktober 1988 aangeduid als integraal Vogelrichtlijngebied (zie art. 1, § 2, 2.7, van het
besluit van de Vlaamse regering van 17 oktober 1988 tot aanwijzing van speciale
beschermingszones die in uitvoering van artikel 4 van de Richtlijn 79/409/EEG van de
Raad van de Europese Gemeenschappen van 2 april 1979 inzake het behoud van de
vogelstand, BS 29 oktober 1988). Het statuut van integraal bescherming impliceert dat
alle biotopen binnen het Vogelrichtlijngebied beschermd worden tegen vegetatiewijziging.
De SBZ-V heeft een oppervlakte van 2345 ha. Bij aanwijzing werden de soorten in tabel
15.1 gerapporteerd (Van Vessem & Kuijken, 1986).
Tabel 15.1: Gerapporteerde vogelgegevens van de SBZ-V BE2200727 bij aanmelding
Soort Populatiegrootte Seizoen
Min Max
Bergeend 10 Wintergast of doortrekker niet Annex I
Blauwborst 15 Broedvogel Annex I
Blauwe Reiger Wintergast of doortrekker niet Annex I
Boomleeuwerik 20 Broedvogel Annex I
Bruine Kiekendief Broedvogel Annex I
Dodaars 10 Wintergast of doortrekker niet Annex I
Fuut 10 Wintergast of doortrekker niet Annex I
IJsvogel 2 Broedvogel Annex I
Knobbelzwaan 4 Wintergast of doortrekker niet Annex I
Korhoen 5 8 Broedvogel Annex I
Kraanvogel > 30 Niet broedend Annex I
Kuifeend 35 Wintergast of doortrekker niet Annex I
Meerkoet 620 Wintergast of doortrekker niet Annex I
Nachtzwaluw 10 15 Broedvogel Annex I
Nonnetje 2 Wintergast of doortrekker niet Annex I
Pijlstaart 2 Wintergast of doortrekker niet Annex I
Roerdomp 1 Broedvogel Annex I
Slobeend 3 Wintergast of doortrekker niet Annex I
Smient 2 Wintergast of doortrekker niet Annex I
Tafeleend 450 Wintergast of doortrekker niet Annex I
Visarend Niet broedend Annex I
Wespendief 3 4 Broedvogel Annex I
Wilde Eend 30 Wintergast of doortrekker niet Annex I
Wintertaling 60 Wintergast of doortrekker niet Annex I
Witoogeend Niet broedend Annex I
Zwarte Specht 3 Broedvogel Annex I
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 78 - 14 januari 2013

SBZ-H
De door de Europese commissie goedgekeurde speciale beschermingszone
(Beschikking van de commissie van 7 december 2004 tot vaststelling, op grond van
Richtlijn 92/43/EEG van de Raad, van de lijst van gebieden van communautair belang
voor de continentale biogeografische regio (Kennisgeving geschied onder nummer
C(2004) 4031) (2004/798/EG), Publicatieblad van de Europese Unie 28.12.2004, L382/1)
is het gebied met naam “De Mechelse heide en de vallei van de Ziepbeek", zoals
goedgekeurd door de Vlaamse regering op 4 mei 2001 (zie art. 1, 28°, van het besluit van
de Vlaamse regering van 24 mei 2002 tot vaststelling van de gebieden die in uitvoering
van artikel 4, lid 1, van Richtlijn 92/43/EEG van de Raad van de Europese
Gemeenschappen van 21 mei 1992 inzake de instandhouding van de natuurlijke habitats
en de wilde flora en fauna aan de Europese Commissie zijn voorgesteld, BS 17 augustus
2002).
Artikel 1, 28° stelt: “het op de bijlage 28 van dit besluit met de code BE2200035 (1)
aangemerkte gebied is bekend onder de naam “Mechelse heide en vallei van de
Ziepbeek” en gelegen in de gemeenten Dilsen-Stokkem, Lanaken en Maasmechelen.“
Dit gebied werd aan de Europese Commissie voorgesteld met mededeling van volgende
gegevens. Het gebied van 3741 ha valt grotendeels samen met het Vogelrichtlijngebied
'Mechelse Heide en de vallei van de Ziepbeek'. Het gebied bevat grote oppervlakten
droge heide. Belangrijke vengebieden zijn onder andere het Heuvels- en Kruisven. Langs
de Ziepbeek komen natte heidevegetaties voor. Belangrijke bossen zijn het
Daelbroekbos, Lanklaarderbos, Dilserbos en bossen gelegen langs de Asbeek. Het
Lanklaarderbos en Dilserbos zijn belangrijk omwille van de historisch “stabiele”
eikenbossen. Het gebied is voorgesteld voor volgende habitats, vissen en invertebraten,
telkens met vermelding van hun Natura 2000-code, waarbij het teken “*” aangeeft dat het
een prioritaire habitat of soort betreft in de zin van voormelde Richtlijn (tabel 15.2).
Tabel 15.2: Habitats, vissen en invertebraten waarvoor SBZ-H BE2200035 werd aangemeld
Habitats:
2330 Open grasland met Corynephorus- en Agrostis -soorten op landduinen
of met eenjarige vegetatie op drooggevallen oevers (Nanocyperetalia)
3130 Oligotrofe wateren van het Middeneuropese en peri-alpiene gebied met Littorella- of
Isoëtesvegetatie
4010 Noordatlantische vochtige heide met Erica tetralix
4030 Droge heide (alle subtypen)
6230* Soortenrijke heischrale graslanden op arme bodems
7140 Overgangs- en trilveen
7150 Slenken in veengronden (Rhynchosporion)
9190 Oude zuurminnende bossen met Quercus robur op zandvlakten
91E0* Alluviale bossen met Alnion glutinosa en Fraxinus excelsior (Alno-Padion, Alnion incanae,
Vissen:
Salicion albae)
1096 Lampetra planeri (Beekprik)
Invertebraten:
1042 Leucorrhinia pectoralis (Gevlekte witsnuitlibel)
1083 Lucanus cervus (Vliegend hert)
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 79 - 14 januari 2013

Prioritaire habitats (*) zijn prioritaire typen natuurlijke habitats, die gevaar lopen te verdwijnen. Ingeval
betekenisvolle effecten optreden door uitvoering van een plan of project in een gebied met een prioritair
type natuurlijke habitat of een prioritaire soort, komen in eerste instantie alleen argumenten die verband
houden met de menselijke gezondheid, de openbare veiligheid of met voor het milieu wezenlijk gunstige
effecten in aanmerking als dwingende reden van groot openbaar belang. Na advies van de Europese
Commissie komen evenwel ook andere dwingende redenen van groot openbaar belang in aanmerking.
15.1.2 Soortenbescherming
(bron: Afdeling Natuur, 2005)
Soortenbescherming: bijlage II-soorten van de Habitatrichtlijn
Volgende bijlage II soorten worden aangetroffen in het richtlijngebied:
Beekprik
De Ziepbeek heeft één van de grootste beekprikpopulaties in Vlaanderen. Gezien de
grote aantallen (klasse 10-99 exemplaren/100 m) wordt dit als een vitale kernpopulatie
beschouwd. De populatie in de Asbeek is kleiner (klasse 2-9 exemplaren/100 m) en
bijgevolg meer kwetsbaar. Er werd wel op slechts één meetpunt bemonsterd. Gezien het
vleksgewijs optreden van beekprikken (kleine zones met grote dichtheden, veel zones
met lage dichtheden) is het mogelijk dat de reële aantallen in de Asbeek ook hoger
liggen.
Het koninklijk domein is niet relevant voor de Beekprik. Eventueel kan eutrofiëring van
afvloeiwater een zeer klein effect hebben op de kwaliteit van het water in de Ziepbeek.
Gevlekte witsnuitlibel
De soort wordt in de Vlaamse rode lijst van libellen als uitgestorven beschouwd. Tijdens
een inventarisatieweekend op 3/06/2000 van RAVON werd één Gevlekte witsnuitlibel
gezien in de Neerharerheide (situering Neerharerheide: illustratie 15-6). De soort is
sindsdien niet meer waargenomen.
Het koninklijk domein omvat geen laagveenmoerassen, maar wel een matig voedselarme
plas, die echter weinig of geen verlandingsvegetaties omvat. Hoewel deze plas
interessant is voor libellen, is daarom het belang voor een eventuele populatie Gevlekte
witsnuitlibel beperkt.
Vliegend hert
Waarnemingen zijn bekend van een eikenbosje in de Wetenschappelijke zone in De
Mechelse Heide (mond. med. Luc Crêvecoeur). Mogelijk vormen oude hakhoutstoven in
de verspreid voorkomende wintereikenrelictbosjes geschikte habitats voor deze bijlage IIsoort.
Het gemeentebos Langenberg net ten zuiden van het plangebied omvat dergelijke
wintereikenrelicten, met doorgeschoten hakhoutstoven en ook adelaarsvaren als
oudbosindicator. Het aandeel dik dood eikenhout is zowel in het plangebied als zelfs op
de Langenberg echter beperkt en ook de levende eiken hebben nog niet erg zware
dimensies. Bovendien is het bos hier eerder gesloten en dus minder geschikt voor dit
warmteminnend insect.
Soortenbescherming: bijlage IV-soorten van de Habitatrichtlijn
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 80 - 14 januari 2013

In de betreffende SBZ-H komen tevens volgende bijlage IV-soorten van de Habitatrichtlijn
(overeenkomstig de bijlage III van het Natuurdecreet) voor:
Heikikker
De Heikikker komt algemeen verspreid voor in de grote heidegebieden. Zowel droge als
vochtige heide vormt een geschikt landbiotoop. De soort is eveneens aangetroffen in
vennen binnen bosgebieden waar ze nog lang kan standhouden (Olenderheibos,
Steleven). Heikikker is vaak te zien op of nabij plagplekken in de natte heide.
Waarnemingen van Heikikker zijn niet bekend van het koninklijk domein, maar het
voorkomen van Heikikker is goed mogelijk in de meer vochtige delen in het zuidoosten
van het domein nabij de Ziepbeekvallei.
Rugstreeppad
De Rugstreeppad is beperkt tot de droge heidegebieden. De soort wordt niet
aangetroffen ten zuiden van de groeve Opgrimbie. De belangrijkste concentraties
bevinden zich in de groeven. De groeven vormen door de aanwezigheid van voldoende
open zand- en grindbodems een geschikt biotoop voor deze bijlage IV-soort. De ondiepe
plassen op grindwegen worden gebruikt als voortplantingsplaats. De soort komt
eveneens voor op de droge heideterreinen van De Mechelse Heide. Voortplanting vindt
plaats in de vennen van de Wetenschappelijke zone.
Er is vandaag geen erg geschikt voortplantingsbiotoop voor Rugstreeppad in het plangebied
aanwezig: in de zomer droogvallende plassen met minstens deels kale bodem. De
beschrijving van de tot het noorden beperkte verspreiding doet vermoeden dat de soort ook
niet voorkomt in het plangebied.
Gladde slang
De Gladde slang is waargenomen in vrijwel elk heidegebied in het SBZ-H. Zowel droge
als natte heide vormt een geschikt biotoop. De soort komt voor in verschillende grote
deelpopulaties. Deze zijn van elkaar gescheiden door autowegen, waardoor uitwisseling
niet meer mogelijk is. Hierdoor kunnen kleine populaties (in het noorden van het
richtlijngebied) uitsterven.
Tijdens een inventarisatie van amfibieën en reptielen door Paul Engelen (2000, 2001) zijn
24 exemplaren waargenomen op volgende vindplaatsen: Kikbeekbron, Spoorlijn As-
Eisden, Mechelse heide (Onder den Berg), Heiwijk, Neerharerheide en Daalbroekbos.
Andere gekende locaties zijn Vallei van de Zijpbeek (Bovenloop, Gebrande heide),
Mechelse heide (Wandelzone, Heide ten zuiden en ten noorden van groeve Berg),
fietspad nabij het plangebied te Opgrimbie, Oude Hoeve nabij de Oude Baan te
Maasmechelen, Industrieterrein Op de Berg te Maasmechelen en Wiemesmeer (mond.
med. Janssen S.).
Zoals weergegeven in illustratie 15-2 wordt de soort algemeen verspreid waargenomen in
het gebied in allerlei biotopen gaande van open droge heide, natte heide tot bossen met
open plekken en brede boswegen. Gesloten bossen worden gemeden. De meer open
delen van het koninklijk domein behoren zeker tot het leefgebied van Gladde slang.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 81 - 14 januari 2013

Illustratie 15-2: Actueel voorkomen en verspreiding geschikt biotoop van de Gladde slang (2005)
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 82 - 14 januari 2013

15.1.3 Beschrijving integriteit van het richtlijngebied/instandhoudingsdoelen
Er werd gesteund op het Beheersplan Vlaams natuurreservaat (VNR) Hoge Kempen 2 .
Het beheersplan Hoge Kempen heeft betrekking op volgende VNR’s: Mechelse heide,
Neerharerheide, Vallei van de Ziepbeek en Ven onder den Berg.
Tevens werd gebruik gemaakt van de ‘Instandhoudingsdoelstellingen voor het
habitatrichtlijngebied (BE2200035) en het Vogelrichtlijngebeid (BE2.7) Mechelse heide en
vallei van de Ziepbeek". Dit document is opgemaakt door ANB (Beckers, 2005) en
beschreven in het Natuurrichtplan ‘Hoge Kempen’ (ANB, 2006). Het rapport van Beckers
(2005) is (nog) geen goedgekeurd S-IHD rapport.
Doelstellingen op ecosysteemniveau: integriteit
(bron: ANB, 2007: Beheersplan VNR Hoge Kempen)
Voor het duurzaam behoud van de soorten en habitats kunnen voor de betreffende SBZ’s
volgende algemene doelstellingen geformuleerd worden, om tot een gunstige staat van
instandhouding te komen.
Doelstelling 1: ruimte voor natuur
De basisdoelstelling is het behoud en de ontwikkeling van een halfnatuurlijk bos- en
heidelandschap. Het belang van het gebied ligt in de uitgestrektheid gekoppeld aan de
variatie van biotopen en landschappen die erin liggen of er direct bij aansluiten. Hierdoor
zijn het erg geschikte leefgebieden voor talrijke soorten die elders in Vlaanderen
verdwenen zijn of op het punt staan te verdwijnen.
Voor het instandhouden en herstellen van deze kwetsbare levensgemeenschappen is er
nood aan voldoende grote oppervlakten, omschreven in volgende deeldoelstellingen:
1-1 Veel zeldzame en bedreigde diersoorten vereisen een minimumoppervlakte om een
duurzame populatie te kunnen vormen. De Bijlage I-vogelsoorten van open heide- en
vengebieden (o.a. Nachtzwaluw, Boomleeuwerik, Wulp, Tureluur, Velduil, jachtgebied
voor Bruine en Grauwe kiekendief) hebben een grootschalig heidelandschap nodig met
een mozaïek van heiden, vennen, heischrale graslanden, stuifzand, verspreide
boomopslag en bosjes. De enige informatiebron voor de benodigde minimumarealen voor
het behoud van kernpopulaties van typische fauna-elementen van natuurdoeltypes is te
vinden in Kalkhoven (1995). Deze getallen geven geen absoluut cijfer maar dienen als
een indicatieve richtwaarde geïnterpreteerd te worden. Het natuurdoeltype van een
halfnatuurlijk bos-heidelandschap vereist een minimumoppervlakte in de grootteorde van
10.000 ha (Bal et al, 1995).
1-2 De instelling van grootschalige, aaneengesloten natuurgebieden is noodzakelijk voor
het behoud van de biodiversiteit. Door de grote omvang is het gebied beter gebufferd
tegen negatieve invloeden vanuit de omgeving (verstoring, verdroging, vervuiling,
vermesting). Op die manier wordt tevens ruimte geboden om de typische gradiëntzones
2 Bij ministerieel besluit van 17 december 2007 en overeenkomstig de artikels 25, § 3, 2°, 34, § 1 en 2
en 35 van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu,
worden het beheerplan, de voorgestelde ontheffingen op de verbodsbepalingen en het openstellingsplan
voor het Vlaams natuurreservaat V-002 "Hoge Kempen" goedgekeurd.
Het goedgekeurde beheerplan is van toepassing voor een periode van 27 jaar op de aangewezen
percelen met een totale oppervlakte van 1236 ha 57 a 88 ca
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 83 - 14 januari 2013

tot uiting te laten komen. Dit zijn typische droog/nat- en voedselgradiënten, beekdalen
met hydrologisch intacte infiltratie - en kwelgebieden, diversie successiestadia van
landduinen en heide naar bosvegetaties.
1-3 Een andere belangrijke doelstelling op landschapsecologische schaal is De Mechelse
Heide te behouden en verder te ontwikkelen als een kerngebied voor de bedreigde
populaties van heidesoorten in Vlaanderen. Deze ontwikkeling dient men te kaderen in
het behoud en de ontwikkeling van de andere grote heidekerngebieden in Limburg, met
name het Kamp van Beverlo, Schietveld van Houthalen-Helchteren, Tenhaagdoornheide
en de Teut en De Mechelse Heide. In deze gebieden wenst men het duurzaam
voortbestaan van kernpopulaties te garanderen, zodat populatieschommelingen in
kleinere en meer kwetsbare gebieden door migratie vanuit deze kerngebieden kunnen
opgevangen worden.
1-4 Het gebied bevat de grootste aaneengesloten oude boskernen in de Kempen. Er zijn
grote potenties voor de ontwikkeling van Eiken-berkenbossen en Eiken-Beukenbossen
op arme zandbodems.
Het koninklijk domein is minder relevant om bij te dragen aan zeer uitgestrekte, open
heideterreinen (1-1 en 1-3). Hoewel het overwegend droog is, omvat het domein vooral in
het zuidoosten droog/nat- en voedselgradiënten, op de flanken van een zijgeul van de
Ziepbeek (1-2). Een grote oude loofboskern (minstens tot begin 19 e eeuw) van de
Langenberg tot Pietersheim bos reikt tot net aan de zuidrand van het koninklijk domein.
Dat maakt het koninklijk domein een aangewezen gebied voor de ontwikkeling van oude
eiken-berkenbossen.
Doelstelling 2: herstel van de natuurlijke waterhuishouding
Het Hoogterras van het Kempens plateau wordt uitsluitend gevoed door neerslagwater.
Het grondwater bevindt zich in het algemeen diep onder de grond en fluctueert van
nature sterk. Nattere plekken kunnen voorkomen wanneer in de ondergrond een slecht
doorlaatbare laag aanwezig is. Hier ontstaan natte heide en vennen. Door de arme
zandbodem en de uitspoeling van de mineralen en humus ontstaat een uitgesproken
voedselarme, zuur milieu.
In tegenstelling tot het Kempens plateau, speelt kwel een zeer belangrijke rol in de
beekvalleien van de Asbeek en Ziepbeek en het middenterras ten oosten van de
steilrand. In de bovenloop van deze beken zullen vooral zure en voedselarme
omstandigheden optreden. In de laagste delen en het middenterras kan reeds regionale
kwel met ouder en meer aangerijkt grondwater optreden. De uitgesproken gradiënten van
voedingsstoffen en vochtgehalte geven aanleiding tot een zonering van verschillende
vegetatietypen.
Voor de waterhuishouding worden volgende deeldoelstellingen vooropgesteld:
2-1 Algemene verhoging van infiltratie en maximale retentie van regenwater;
2-2 Maximaal herstel van regenwaterinfiltratie in voedingsgebieden van vennen;
2-3 Via vernattingsmaatregelen kan men in Pietersembos de potentiële oppervlakte voor
veenbossen verhogen en streeft men op lange termijn naar hoogveenontwikkeling op de
actuele venige heidevegetaties in de vallei van de Ziepbeek en Neerharerheide.
2-4 Omkeren van de drainerende werking van groeves op het grondwater.
Het koninklijk domein is een infiltratiegebied, op een smalle zone met kwel in de zuidelijke
uitloper na. Een deel van het domein –en een zeer groot deel van de omliggende,
openbare bossen- is begroeid met dicht naaldbos, dat minder neerslagwater in de bodem
eronder laat infiltreren dan (halfopen) loofbos of heide. De zuidelijke uitloper omvat zowel
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 84 - 14 januari 2013

het kwelgebied op de bodem van de geul als een deel van de aangrenzende en directe
intrekzones voor het water. Deze gradiënt op korte afstand is potentieel zeer waardevol
(zie ook hierboven 1-2)
Doelstelling 3: verbetering van ecologische verbindingsfunctie
De Mechelse Heide, de vallei van de Ziepbeek, Neerharerheide en aangrenzende
heidegebieden vormen een kerngebied voor heide in Vlaanderen. Voor een duurzame
instandhouding van de populaties is het noodzakelijk dat deze niet geheel geïsoleerd zijn
maar deel uitmaken van een netwerk van populaties, en dat er een uitwisseling met
andere populaties mogelijk is.
De verbinding met andere heide- en vengebieden kan bereikt worden door tussen de
heidegebieden een aantal stepping-stones met heidevegetaties te voorzien. Deze
eilandjes worden via een netwerk van ecologische corridors zoals houtkanten, heischrale
wegbermen, poelen,… met elkaar verbonden.
Mogelijkheden om deze oplossingen te bereiken zijn de aanleg en het onderhoud van
houtkanten, een ecologisch wegbermbeheer, aanleg en onderhoud van poelen, bermen
van de fietspaden inschakelen, aangepast beheer van bospaden en brandwegen met
ruimte voor heide- en buntgrasvegetaties, corridors via fietspadennetwerk, aangepast
heidebeheer onder hoogspanningslijnen, …
Daarnaast vormt de ontsnippering van de hoofdverkeerswegen een belangrijk punt in het
aaneenschakelen van de populaties (Gladde slang, Rugstreeppad, Heikikker, Vliegend
hert, …) en de uitwisseling ertussen.
Meer concreet zijn volgende verbindingen opportuun:
3-1 Ecologische heidecorridor naar het heide- en vennengebied van Houthalen via de
mijnterril van Waterschei en de Klaverberg door omvorming van Olenderheibos naar
open bos;
3-2 Ecologische corridor tussen vallei van de Bosbeek en door halfopen boscorridor ter
hoogte van Ruwmortelsheide;
3-3 Halfopen bos-heidecorridor naar waardevolle heischrale graslanden op het Militair
domein van Zutendaal;
3-4 Natte corridor met een ruigten, moerasbos en natte graslanden naar de zuidrand van
het Kempens plateau;
3-5 Ecologische corridor tussen de Maasvallei en het Kempens plateau (Mijnterrein
Eisden, spoorlijn).
3-6 Ontsnippering van het hoofdverkeerswegennet (o.a. door de aanleg van een ecoduct
aan de E314.)
Het koninklijk domein heeft vooral een functie voor de halfopen bos-heidecorridor tussen
de open terreinen in de Kikmolenbeek (groeve Opgrimbie) ten noorden, het militair
domein van Zutendaal ten westen en de vallei van de Ziepbeek ten zuidoosten.
Doelstelling 4: duurzaam behoud van natuurwaarden
Voor het behoud van een halfnatuurlijke bos-heidelandschap met een open karakter is
een actief beheer noodzakelijk om de spontane successie naar bos tegen te gaan.
Het inwendig beheer zal bestaan uit begrazen, maaien of (kleinschalig) plaggen
incidenteel aangevuld met verwijderen van opslag. Hierbij laat men op de ene plaats via
natuurlijke successie struwelen en bosjes ontwikkelen, terwijl op andere plaatsen de
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 85 - 14 januari 2013

opslag verwijderd wordt. De frequentie van het beheer is afhankelijk van de lokale situatie
(mate van vergrassing, hoeveelheid N-depositie, …). Voor de grote heideterreinen is ook
een kleinschalig brandbeheer onder strikte voorwaarden een mogelijke beheersvorm. Er
wordt gestreefd naar een zo groot mogelijke variatie in het beheer (zowel ruimtelijk als
temporeel) om de typische heidefauna maximaal te beschermen. In veel gevallen blijken
goedbedoelde beheersmaatregelen immers ernstige bijwerkingen te hebben op de fauna
(De levende natuur, 2001).
Het bosbeheer dient te streven naar ruimte voor spontane processen van bosveroudering
en spontane verjonging.
Een integraal milieukwaliteitsbeheer is noodzakelijk om de effecten van verzuring,
vermesting en verdroging tegen te gaan.
Via de oprichting van een Nationaal Park Hoge Kempen streeft men naar het behoud en
de ontwikkeling van de actuele natuurwaarden en stimuleren van extensieve,
natuurgerichte recreatie om het maatschappelijk draagvlak voor natuurbehoud te
versterken. Binnen het gebied dient men zones met verschillende intensiteit van
recreatiedruk af te bakenen. Meer intensieve recreatie dient afgeleid te worden naar
ecologisch minder kwetsbare gebieden, waar via natuurontwikkeling zowel voor natuur
als recreatie een win-win situatie ontstaat.
Deze doelstellingen zijn vertaald in het beheersplan VNR Hoge Kempen:
4-1 Instandhouding en ontwikkeling van de habitats vermeld in Bijlage I van de
habitatrichtlijn (buntgrasland, oligotrofe wateren, vochtige heide, droge heide (alle
subtypen), Nardus-graslanden, overgangs- en trilveen, slenken in veengronden, oude
zuurminnende bossen en veenbossen), de soorten vermeld in Bijlage II en IV van de
habitatrichtlijn (Beekprik, Vliegend hert, Gevlekte witsnuitlibel, Gladde slang, Heikikker en
Rugstreeppad) en de soorten vermeld in Bijlage I van de vogelrichtlijn (Blauwborst,
Roerdomp, Bruine kiekendief, Blauwe kiekendief, Kraanvogel, IJsvogel, Boomleeuwerik,
Nachtzwaluw, Korhoen, Grauwe klauwier, Wespendief en Zwarte specht);
4-2 maximale bescherming geven aan de zeer waardevolle, kwetsbare vegetaties en
kritische plant- en diersoorten die in het gebied voorkomen of er in het recente verleden
voorkwamen, door een geïntegreerd beheer gericht op botanische en faunistische
doelen;
4-3 verhoging van de oppervlakte aan habitats opgesomd in Bijlage I van de
habitatrichtlijn, duurzame populaties van soorten opgesomd in Bijlage II en IV van de
habitatrichtlijn en de soorten opgesomd in Bijlage I van de vogelrichtlijn.
Deze doelstellingen kunnen onder meer bereikt worden door:
instandhouding, bescherming en versterking van de aanwezige natuurlijke
gradiënten en ecologische infrastructuur door ontwikkelen van geleidelijke
overgangen tussen de waterplassen in de zandgroeven en de hoger gelegen
droge terreinen en het vervagen van de scherpe grenzen die ontstaan zijn door
het verschil in bodemgebruik.
de Mechelse heide, de groeven, de aanliggende bossen en akkers worden best
als één geheel beschouwd. Binnen dit complex staat het open karakter centraal.
Dit grote gebied sluit aan op de heide ten zuiden van de E314 met de groeve
van Opgrimbie (Kikmolenbron) en moet verder een verbinding maken naar de
Vallei van de Zijpbeek. Deze verbinding is noodzakelijk om gebieden te
verkrijgen met een ecologische topkwaliteit. De open tot halfopen ruimte omvat
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 86 - 14 januari 2013

een minimale oppervlakte van 1000 ha, waarin uitbreiding van habitats en
territoria via natuurontwikkeling in groeven, met bijzondere aandacht voor de
versterking van het bestaande netwerk van waterplassen en moerassen en
natuurontwikkeling op verlaten landbouwgronden met bijzondere aandacht voor
de ontwikkeling van schrale graslanden essentieel is.
verbindingsstructuren op kleine en grote schaal:
brede boswegen met mantel en zoomvegetaties tussen door bos versnipperde
heideterreinen;
poelen en natte depressies voor de natte infrastructuur.
bestrijding van exoten, in het bijzonder Amerikaanse vogelkers.
verbetering van de hydrologische processen in het gebied door optimalisatie van
de waterhuishouding van de groeven in functie van natuurontwikkeling.
Habitattypen - huidige staat van instandhouding
(bron: Beckers, 2005)
De huidige staat van instandhouding van de voorkomende habitattypen wordt
samengevat in tabel 15.3. Voor dit plan is binnen SBZ-H BE2200035 het deelgebied
koninklijk domein relevant, al lijkt dit ook delen van het aangrenzende VNR Hoge
Kempen (Vallei van de Ziepbeek) te omvatten.
Tabel 15.3: Overzicht van de actuele staat van instandhouding per habitattype/regionaal belangrijk
biotoop en per deelgebied
goede staat: donkergroen, voldoende staat: lichtgroen, ongunstige staat: geel, niet van toepassing (=komt niet in het
deelgebied voor): wit. Arcering geeft aan dat het habitattype in het betrokken deelgebied actuele waarde heeft voor
HRL-soorten
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 87 - 14 januari 2013

Illustratie 15-3: Actuele verspreiding van habitats volgens Beckers (2005) voor koninklijk domein en
ruime omgeving
In het deelgebied koninklijk domein is habitat 4010 vochtige heide in voldoende staat van
instandhouding. De habitattypes 3130 mineraalarme, oligotrofe wateren, 7140
overgangs- en trilveen, 7150 slenken in veengronden, 9190 zure eikenbossen op zand
en 91E0 Elzenbroekbossen komen voor en zijn in een ongunstige staat van
instandhouding.
Habitattypen – instandhoudingsdoelstellingen
(bron: ANB, 2006 Natuurrichtplan Hoge Kempen)
Per habitattype dat in en rond het plangebied voorkomt, worden hier de
instandhoudingsdoelstellingen (IHD) voor het ganse SBZ-H weergegeven naar Beckers
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 88 - 14 januari 2013

(2005). De vertaling naar beheerdoelstellingen voor het Natuurrichtplan Hoge Kempen
worden vervolgens ook weergegeven.
4030: Droge heide
IHD SBZ
- De oppervlakte droge heide vergroten (>1000 ha) door ver-/beboste heide open te
kappen en bosranden sterk te dunnen.
- De grote heide-entiteiten opnieuw met elkaar verbinden door tussenliggende barrières
op te heffen en zo opnieuw een grotere landschappelijke openheid te bekomen.
- De oppervlakte ‘open ruimte’ tijdelijk vergroten door in bosbestanden met exoten
grenzend aan de heidegebieden opnieuw kaalkappen toe te passen.
Beheerdoel NRP
Streefdoel is het behoud van de aanwezige oppervlakte droge heide in functie van
duurzame populaties van
- de volgende kwaliteitsindicatoren: Kleine wolfsklauw, Grote wolfsklauw, Rode dopheide,
Kruipbrem, Klein warkruid, Jeneverbes, Heideblauwtje, Heivlinder, Kommavlinder,
Groentje, Bont dikkopje, Bruine eikenpage, Zadelsprinkhaan, Heidesabelsprinkhaan,
Veldkrekel, Zwartrugbosmier, Gladde slang, Levendbarende hagedis, Hazelworm,
Boomleeuwerik, Boomvalk, Roodborsttapuit, Nachtzwaluw, Rugstreeppad en Heikikker;
- wintergasten: Blauwe kiekendief, Klapekster;
- tijdelijke pleisteraar: Kraanvogel;
- gewenste soorten (niet aanwezig als broedvogel): Draaihals, Blauwe kiekendief en
Klapekster.
4010: Noordatlantische vochtige heide met Erica tetralix
IHD SBZ
Maximale vergroting door omvorming naar natte heide van tussenliggende bosbestanden
>200 ha ter hoogte van de Kikbeekbron, het koninklijk domein
en in de Vallei van de Ziepbeek, en de actuele locaties met elkaar verbinden, zodat
kritische faunasoorten (vb heideblauwtje) nieuwe, geschikte habitat kunnen koloniseren.
Beheerdoel NRP
Streefdoel is het behoud, herstel en uitbreiding in functie van:
- duurzame populaties van de volgende kwaliteitsindicatoren: Witte snavelbies, Kleine
zonnedauw, Groentje, Bont dikkopje, Heideblauwtje, Zompsprinkhaan, Gouden
sprinkhaan, Carabus nitens, Sprinkhaanrietzanger,Wulp;
- gewenste soort: Gentiaanblauwtje en Klapekster.
Mogelijkheden tot uitbreiding kunnen gebeuren via:
- omvorming van productiebos (circa 5 ha);
- natuurontwikkeling binnen zandgroeven (circa 10 ha)
91EO: Elzenbroekbossen
IHD SBZ
Streven naar een oppervlakte van minimaal 30ha, bij voorkeur rond de bestaande
veenbossen in Pietersembos en aan de voet van het Kempens Plateau door verhoging
grondwaterpeil (beheer gebiedseigen water).
Beheerdoel NRP
Het beheer bestaat hoofdzakelijk uit nulbeheer.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 89 - 14 januari 2013

9190: Oude zuurminnende bossen op zandvlakten
IHD SBZ
- Minimaal 50 ha oppervlakte per boskern. Systematische vergroting van de aanwezige
kernen, door tussenliggende bossen prioritair om te vormen. Streven naar een
boslandschap met bossen van 150-500 ha.
- prioritaire omvorming naar eikenberkenbos rond en tussen de bestaande (oude
bos)kernen.
- Een verhoging van het aandeel dood hout.
Streefdoel NRP
Streefdoel is het behoud en uitbreiding van de huidige oppervlakten via omvorming van
de naaldbossen door aanwezigheid van duurzame populaties van de volgende
kwaliteitsindicatoren: Dalkruid, Lelietje van dalen, mycorrhizapaddestoelen, Vliegend hert,
Bruine eikenpage, Bont dikkopje.
7150: Slenken in veengronden
IHD SBZ
Behoud actuele habitat en streven naar uitbreiding, minstens verbetering kwaliteit van de
habitat
Streefdoel NRP
Streefdoel is het behoud, herstel en uitbreiding in functie van duurzame populaties van
de volgende kwaliteitsindicatoren: Lavendelheide, Veenbes, Witte snavelbies, Slijkzegge
(Carex limosa), Eenarig wollegras, Veenmier, Groentje, Moerassprinkhaan, Noordse
witsnuitlibel en Koraaljuffer.
Mogelijkheden tot uitbreiding kunnen gebeuren via:
- spontane processen in het Klein ven (deelgebied wetenschappelijke zone) leidt mogelijk
tot uitbreiding van hoogveenvegetaties;
- natuurontwikkeling binnen groeves: op lange termijn
- uitbreiding van plagbeheer in natte heidevegetaties
- vermindering van afvoer van regenwater uit het grachtenstelsel van de Ziepbeek en de
Asbeek.
7140: Overgangs- en trilveen
IHD SBZ
- behouden of streven naar uitbreiding oppervlakte, minstens verbetering kwaliteit van de
habitat ter hoogte van de Neerharerheide en het koninklijk domein
- Voorkomen van verstoring aan het Ven onder de Berg (opslag naaldbomen) en
opvolging van het waterpeil en de waterkwaliteit
Streefdoel NRP
Streefdoel is het behoud, herstel en uitbreiding in functie van duurzame populaties van
de volgende kwaliteitsindicatoren: Veenpluis, Snavelzegge, Waterdrieblad, Wateraardbei,
Slijkzegge, Draadzegge, Moerashertshooi, Veelstengelige waterbies, Koraaljuffer,
Venwitsnuitlibel, Venglazenmaker, speerwaterjuffer, Gevlekte witsnuitlibel, Rietgors,
Blauwborst, Waterral en Roerdomp.
Mogelijkheid tot uitbreiding zijn er door natuurontwikkeling langsheen de waterplassen en
op geherstructureerde delen van de groeven.
3130: Mineraalarme oligotrofe wateren
IHD SBZ
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 90 - 14 januari 2013

Oppervlakte van de bestaande vennen behouden, maar verbeteren van de
habitatstructuur van de aanwezige vijvers en vennen en het beperken van de aanwezige
verstoring
Streefdoel NRP
Streefdoel is de uitbreiding van 2 tot 10 ha in functie van duurzame populaties van de
volgende kwaliteitsindicatoren: Klein blaasjeskruid, Drijvend fonteinkruid,
Duizendknoopfonteinkruid, Drijvende waterweegbree, Waterpostelein en Witbloemige
waterranonkel, Wintertaling, Rugstreeppad, Heikikker, Speerwaterjuffer, Grote
roodoogjuffer, Tengere grasjuffer.
Belangrijke potenties tot uitbreiding kunnen gebeuren via natuurontwikkeling bij
herstructurering van de groeven. Herstel kan plaatsvinden na verwijdering van de sliblaag
in enkele vennen. Een aangepast beheer van de vijvers in de Vallei van de Zijpbeek kan
eveneens een aanzienlijke uitbreiding van dit habitat betekenen.
Vogelrichtlijnsoorten – huidige staat van instandhouding
(bron: Afdeling Natuur, 2003. Nota Ecologische afweging uitbreiding berggrind)
Hier is aangegeven of een gunstige staat van instandhouding aanwezig is voor de bijlage
I-soorten van de Vogelrichtlijn. Vogels geven als paraplusoorten van de ecosystemen
een goede maat om te bepalen hoe groot een habitattype moet zijn (kwantiteit). De
kwaliteit van het habitat is daarnaast van belang voor de broedvogels.
Het betreffende Vogelrichtlijngebied omvat 3 vogelgroepen:
vogels van bossystemen: Wespendief en Zwarte specht
vogels van heiden, schrale graslanden en bosranden: Nachtzwaluw, Boomleeuwerik,
Grauwe klauwier, Blauwe kiekendief en Korhoen
vogels van moerassen en waters: Blauwborst, Roerdomp, Bruine kiekendief en
IJsvogel
De huidige ruimteverhouding tussen de biotoopgroepen binnen de gezamenlijke
oppervlakte van de richtlijngebieden SBZ-V en SBZ-H is als volgt.
Biotooptype (landschap) ha
bos 2596
water en moeras 80
heide, heischraal grasland, bosranden 880
akkers 153
groeven 392
Totaal 4021
Normen en aannames
Voor een bepaling van de staat van instandhouding van de soorten in deze vogelgroepen
is een analyse nodig van:
het aandeel openheid binnen de verschillende landschapstypen en
de gemiddelde territoriumgrootte, vereist voor verschillende soorten (tabel 15.4).
Tabel 15.4: Optimale openheid binnen de verschillende landschapstypen vereist voor verschillende
soorten en de gemiddelde territoriumgrootte per soort
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 91 - 14 januari 2013

Optimale openheid (SOVON) Soort
Zeer open landschap (>1000ha): Grauwe kiekendief
Open landschap (100-1000ha) Bruine kiekendief, Blauwe kiekendief, Korhoen, Watersnip,
Tapuit, Wintertaling
Halfopen landschap (25-100ha): Boomvalk, Boomleeuwerik, Wulp, Rietgors, Dodaars, Klapekster
Gesloten landschap (2-25ha): Blauwborst, Nachtzwaluw, Roerdomp (minimaal), Grauwe
klauwier, IJsvogel
Zeer gesloten landschap (

In illustratie 15-4 is de verspreiding van Boomleeuwerik en Nachtzwaluw weergegeven
(bron: afdeling Natuur, 2005).
Illustratie 15-4: Actueel voorkomen van Boomleeuwerik en Nachtzwaluw
Moerassen en water
De richtlijnsoort van het open landschap, Bruine kiekendief, is niet meer aanwezig als
broedvogel. Richtlijnsoorten van het gesloten landschap zijn aanwezig:
Blauwborst: actueel aanwezig 32 territoria, volgens de SOVON-normen 16-40 territoria,
Roerdomp: actueel aanwezig 2 territoria, volgens de SOVON-normen 3-16 territoria,
IJsvogel: actueel aanwezig 3 territoria , volgens de SOVON-normen 0,8-3 territoria.
Het aantal territoria van Blauwborst voldoet optimaal aan de SOVON-norm.
Het aantal territoria van Roerdomp is laag en ligt onder de SOVON-norm
Aantal territoria van IJsvogel voldoet aan de SOVON-norm
Roerdomp en Bruine Kiekendief hebben voldoende grote oppervlakten rietvegetaties
nodig. Deze ontbreken in het richtlijngebied, maar zijn gezien het Kempisch plateau een
eerder voedselarm systeem is geen na te streven doelstelling. Beperkte rietvegetaties
komen wel voor aan de rand van het Kempisch plateau, waar door kwel het systeem iets
voedselrijker is. De oppervlakten zijn echter te gering voor duurzame populaties. Dit kan
enkel in netwerkverband bekeken worden.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 93 - 14 januari 2013

Toetsing normering op basis van voorkomende soorten en aantallen
Bossystemen
Voor Zwarte specht zijn de hoge aantallen te wijten aan het ouder en structuurrijker
worden van de bossen.
De inventarisatie van Wespendief betreft effectieve nesten. Deze moeilijk te
inventariseren soort komt mogelijk in hogere aantallen voor.
Binnen het richtlijngebied kan binnen het huidige bosareaal een kernpopulatie van Zwarte
specht opgebouwd worden. Het bosareaal in de Limburgse Kempen is, alhoewel
verbrokkeld, nog voldoende samenhangend om een populatienetwerk uit te bouwen van
Wespendief.
Heide, schrale graslanden en bosranden
Uit de afwezigheid van de richtlijnsoorten van het open landschap heide blijkt dat de
oppervlakte aan heide binnen het richtlijngebied niet meer voldoet aan de vereisten van
Korhoen en Blauwe kiekendief. Korhoen is afhankelijk van verschillende vegetatietypen,
en niet alleen van open heide, maar ook van extensieve akkers/weiden voor voedsel en
bosjes als schuilplaats en voedsel zoals bosbessen, dennenzaad, …. Door daling van de
habitatkwaliteit, verstoring, predatie, versnippering van de leefgebieden en het verdwijnen
van voedselbronnen voor kuikens is Korhoen uit het richtlijngebied verdwenen.
Het gebied voldoet helemaal niet aan de oppervlaktevereisten van Grauwe kiekendief (>
1000 ha zeer open landschap). Handhaving van de richtlijnsoorten van zeer open
landschappen, zoals Grauwe Kiekendief, is volgens de SOVON-normen dan ook niet
mogelijk binnen het richtlijngebied. Het richtlijngebied vervult binnen Natura 2000 voor
deze soorten enkel een stapsteen functie en is belangrijk als rust- en pleisterplaats.
De soorten van het halfopen landschap zijn aanwezig in hoge dichtheden.
Het richtlijngebied vormt regionaal een zeer belangrijk bolwerk voor Nachtzwaluw en
Boomleeuwerik. Het complex van heide, schrale graslanden en bosranden is in de
Limburgse Kempen sterk verbrokkeld en dreigt onsamenhangend te worden. Duurzame
populatienetwerken van de richtlijnsoorten zijn slechts mogelijk op regionaal niveau, mits
behoud van uitwisselingsmogelijkheden tussen de bolwerken. Gebrek aan beheer,
versnippering en isolatie van de habitats vormt een knelpunt. Bij het huidig aantal
territoria Nachtzwaluw binnen het beschikbare heideareaal kan men spreken van een
locale kernpopulatie (50 reproductieve vrouwtjes). Een lokale kernpopulatie is gebufferd
tegen de normaal voorkomende demografische schommelingen en milieufluctuaties.
Voorwaarde is wel dat deze locale kernpopulatie niet geheel geïsoleerd is, dus onderdeel
uitmaakt van een netwerk van populaties (Indeherberg, 2002). Voor Boomleeuwerik zou
het heideareaal in functie van een lokale kernpopulatie moeten toenemen tot een
oppervlakte van 1157ha. Herstel van een groot open landschap van tenminste 500 ha is
wenselijk voor de richtlijnsoort Blauwe kiekendief. Dit dient gekoppeld aan het herstel en
het behoud van de resterende open heidelandschappen in de Kempen.
Moerassen en water
De oppervlakte moeras en water binnen de Habitat- en Vogelrichtlijngebied voldoet niet
voor de richtlijnsoort van het open landschap, Bruine Kiekendief. Bruine kiekendief
pleistert tijdelijk maar broedt er niet (meer).
De soorten van het gesloten moeraslandschap zijn goed aanwezig: Blauwborst en
IJsvogel voldoen aan de optimale SOVON-norm. De territoria van Roerdomp ligt beneden
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 94 - 14 januari 2013

de norm. Mogelijk is de kwaliteit van het habitat voor Roerdomp weinig geschikt
(onvoldoende oppervlakten riet) en gezien de abiotische uitgangssituatie (voedselarm)
niet in voldoende grote oppervlakten aanwezig.
Ook hier geldt dat de huidige oppervlakte binnen het richtlijngebied te klein is om
duurzame populaties uit te bouwen. Het gebied speelt wel een rol als biotoop voor een
beperkt aantal broedkoppels als onderdeel van een grotere metapopulatie. Een lichte
uitbreiding, stabilisering en kwaliteitsverbetering van het habitat dient nagestreefd te
worden, evenals verbinding en uitwisseling van individuen tussen populaties van de
resterende grote waterrijke gebieden in Limburg (metapopulatiestructuur).
Conclusie: huidige staat van instandhouding vogelrichtlijnsoorten
Hieronder is voor de aangemelde vogelrichtlijnsoorten (tabel 15.5) en niet-aangemelde
soorten (tabel 15.6) de huidige staat van instandhouding (2003) beoordeeld.
De aantallen van de soorten die in het vogelrichtlijngebied aanwezig waren bij de
aanwijzing van het gebied (1981) worden weergegeven in kolom ‘Afbakening SBZ-V’
(Van Vessem & Kuijken, 1986). De huidige aantallen van deze soorten werden
overgenomen uit de passende beoordeling Berggrind (Afdeling Natuur, 2003) waarbij de
inventarisaties uitgevoerd werden in de periode 1997 en 2001-2003. Het
vogelrichtlijngebied werd daarbij iets verruimd (tot 2900 ha) om ecologisch gezien
samenhangende ecotopen mee op te nemen.
Tabel 15.5: Huidige staat van instandhouding van de voorkomende richtlijnsoorten in de SBZ-V voor
aangemelde vogelrichtlijnsoorten (RL=Rode lijst: B: bedreigd, MUB: met uitsterven bedreigd).
Soort Bescherming Afbakening SBZ-V huidig voorkomen Staat instandhouding
Nachtzwaluw Bijlage I, RL: B 15 113 gunstig
Boomleeuwerik Bijlage I, RL: B 20 38 gunstig
Bruine kiekendief Bijlage I Onregelmatige broedvogel doortrekker ongunstig
Wespendief Bijlage I 4 4 gunstig
Korhoen Bijlage I 8 0 ongunstig
Zwarte specht Bijlage I 3 10 gunstig
Blauwborst Bijlage I 15 32 gunstig
Roerdomp Bijlage I 1 0 ongunstig
Visarend Bijlage I doortrekker doortrekker gunstig
Kraanvogel Bijlage I >30 pleisterend >30 pleisterend gunstig
Blauwe kiekendief Bijlage I 10 ex overwinterend enkele ex overwinterend ongunstig
Grauwe kiekendief Bijlage I doortrekker doortrekker gunstig
Zwarte specht Bijlage I 3 10 gunstig
Tabel 15.6: Huidige staat van instandhouding van de voorkomende richtlijnsoorten in de SBZ-V voor
vogelrichtlijnsoorten waarvoor het gebied niet is aangemeld
Soort Bescherming Afbakening SBZ-V huidig voorkomen Staat instandhouding
Klapekster Bijlage I, RL: MUB doortrekker, wintergast ongunstig
Grauwe klauwier Bijlage I, RL: MUB 2 ongunstig
Watersnip Bijlage I, RL: MUB 3 ongunstig
Toetsing aan recente gegevens na 2003
In de periode van 2003-2010 werden volgende bijlage I-soorten (waarvoor het gebied is
aangemeld) waargenomen in de Vallei van de Zijpbeek: Nachtzwaluw, Wespendief, Zwarte
specht (www.waarnemingen.be). Er zijn geen gegevens van een gebiedsdekkende
inventarisatie in het plangebied zelf. De meest recente gegevens van databank LIKONA
(Limburgse Koepel voor Natuurstudie) van vogelwaarnemingen in het plangebied dateren
van 2001.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 95 - 14 januari 2013

Er worden geen belangrijke trendbreuken verwacht voor soorten waarvoor het
plangebied en de omgeving ervan een belangrijk biotoop vormt.
Vogelrichtlijnsoorten – instandhoudingsdoelen
(bron: ANB, 2007. Beheersplan VNR Hoge Kempen)
In het VNR Hoge Kempen wordt uitgegaan van de doelstelling ‘Verhoging van de
momenteel aanwezige biodiversiteit aan fauna en flora en van de aanwezige
levensgemeenschappen en natuurtypen’ door:
instandhouding en ontwikkeling van de soorten vermeld in Bijlage I van de
vogelrichtlijn;
maximale bescherming geven aan de kritische diersoorten die in het gebied
voorkomen of er in het recente verleden voorkwamen, door een geïntegreerd
beheer gericht op faunistische doelen;
duurzame populaties van soorten opgesomd in Bijlage I van de vogelrichtlijn.
Via landschapsstreefbeelden, bestaande uit een geïntegreerd complex van
levensgemeenschappen die onderling verbonden zijn, wordt invulling gegeven aan deze
algemene doelstelling.
Open heidelandschap met verspreide boomgroepen en struiken
- 350 ha heidegebieden op het plateau en het middenterras: omvatten de Mechelse heide
(330 ha), Kikbeekbron (25 ha) en Vallei van de Ziepbeek (25 ha).
- één aaneengesloten open landschap van heide, duinen, schrale graslanden,
kruidenrijke akkers, moeras- en waterpartijen van minimal 500 ha in functie van de
volgende richtlijnsoorten: Blauwe en Bruine kiekendief en rustplaatsen voor
overtrekkende Kraanvogels.
Boom en struweelrijke heide
- De heidegebieden op de plateaurand, de geherstructureerde hellingen van de
zandgroeven, de Neerharerheide, bovenloop van de Zijpbeek, westelijk deel van de
Gebrande heide.
- Versterking van de boom- en struweelrijke heide wordt nagestreefd met als doelstelling
uitbreiding van territoria van Nachtzwaluw en Boomleeuwerik.
Open bossen met heiderelicten
- bos met circa 5 à 15 % aandeel aan open terreinen met landduinen, kleine heideveldjes
en vennen.
- Versterking van het areaal aan open bossen met heiderelicten wordt nagestreefd in
functie van de uitbreiding van geschikte territoria voor Gladde slang, Heikikker en
Nachtzwaluw
Gesloten bossen
- oudere naaldbossen met een goed ontwikkelde struiklaag.
- Aandachtsoorten: Zwarte specht, Wespendief,
- Versterking van de oppervlakte aan zuur eikenbos door bestrijding van exoten en
omvorming van een belangrijk aandeel van de naaldbossen naar zuur eikenbos
- Aanleg van brede boswegen met mantel en zoomvegetaties
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 96 - 14 januari 2013

Vennen, vijvers en moerassen
- moerascomplex ‘het Slaaphuis’ met aansluitend de Juffouwenvijver en de Sluisvijver, de
Gaarvijvers in de Zijpbeek, de Verloren Kost in de Neerharerheide, het Ven onder den
Berg en de vennen op het hoogterras.
- De ontwikkeling van een groot open moerasgebied wordt nagestreefd in functie van
Roerdomp, Blauwborst en Bruine kiekendief.
Habitatrichtlijnsoorten – huidige staat van instandhouding
(Bron: Afdeling Natuur, 2005)
De huidige staat van instandhouding van de voorkomende soorten is weergegeven in
tabel 15.7 en tabel 15.8.
Tabel 15.7: Huidige staat van instandhouding van de voorkomende Bijlage II-habitatrichtlijnsoorten in
de SBZ-H BE2200035
Tabel 15.8: Huidige staat van instandhouding van de voorkomende Bijlage IV-habitatrichtlijnsoorten in
de SBZ-H BE2200035
Habitatrichtlijnsoorten – instandhoudingsdoelen
(bron: ANB, 2007. Beheersplan VNR Hoge Kempen)
Beekprik
Binnen deze trajecten van de beken kunnen de volgende beschermingsmaatregelen als
instandhoudingsmaatregel geformuleerd worden (naar Seeuws et al. 1996; Seeuws et al.
1998):
- De waterkwaliteit moet zo hoog mogelijk blijven, zowel in de beken waar de soort
voorkomt als in de zijloopjes, dit zijn de Asbeek, de Molenbeek en de Ziepbeek. Dit
gebeurt door waterzuiveringsprogrammas en het voorzien van bufferstroken tussen de
beek en intensief bemeste percelen. Op door vee begraasde percelen is eveneens een
bufferstrook aangewezen om te vermijden dat het vee de waterloop kan betreden en
oeverbiotopen vertrapt of via excrementen het zuurstofgehalte omlaag brengt.
- Natuurlijke regulering van het waterpeil: regulering van waterpeil zoveel mogelijk
beperken of achterwege laten
- Larven van beekprik verplaatsen zich tijdens hun levenscyclus over een traject van circa
3 km. Een traject van 3 km stroomafwaarts de paaiplaats beschermen is in principe
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 97 - 14 januari 2013

voldoende voor duurzame instandhouding van de populatie (mits andere habitateisen ook
gerealiseerd zijn)
- Fysische obstakels moeten passeerbaar gemaakt worden. Voor een beekprik is de
meest aangewezen methode een helling met stenen of hout. Het maximaal overbrugbare
verschil bedraagt vermoedelijk 15 cm.
- Hoge stroomsnelheden van meer dan 1 m/s kunnen slechts over zeer korte afstand
overbrugd worden. Ter bescherming dienen dergelijke snelheden plaatselijk afgezwakt te
worden.
- Slijk- en kruidruimingen moeten achterwege blijven in waterlopen waar de soort nog
voorkomt. Indien ze toch noodzakelijk zijn, moeten ze in tijd en ruimte gespreid worden.
- Uitzettingen van predators zoals beekforel beperken tot natuurlijke dichtheden.
Voor een versterking van de actuele populaties is een stroomafwaartse uitbreiding van
het beekprikhabitat door het opheffen van migratiebarrières het meest aangewezen. Elke
stroomafwaartse uitbreiding betekent een versterking van het habitat.
Gladde slang
- Lokaal openkappen van kleine openingen in de boscomplexen waardoor licht- en
kruidenrijke plekken ontstaan ten behoeve van ondermeer Gladde slang. Deze plekken
situeren zich bij voorkeur langsheen brede boswegen. De locaties worden zodanig
gekozen dat corridormogelijkheden voor soorten van open terreinen doorheen gesloten
boscomplexen ontstaan.
Vliegend hert
- Behoud van voldoende open plekken, voldoende dood (eiken-)hout, houtwallen met
eikenhakhout en goed ontwikkelde mantel-zoom vegetaties in de habitatplekken
- Herstel door: omvormen naaldbossen naar Eiken-berkenbos of gemengd loofbos,
bestrijding van exoten, realiseren van 15% open plekken en 5% dood hout), creëren
mantel-zoomvegetatie langs bosranden en dreven met voldoende eikenhakhout.
Rugstreeppad, Heikikker
Aanleg van plassen in de groeven
15.1.4 Andere gebiedsgegevens
VEN
De SBZ-H en -V “Mechelse heide en vallei van de Ziepbeek is grotendeels opgenomen in
het Vlaams Ecologisch Netwerk, afgekort VEN (besluit VR dd 18/07/2003) dat
afgebakend wordt door het Vlaamse gewest in kader van het Ruimtelijk Structuurplan
Vlaanderen (23/09/1997), en waarbinnen de functie natuur primeert.
In een eerste fase werd de procedure voorzien in het decreet Natuurbehoud binnen het
VEN, zowel GEN als GENO gebieden aangeduid.
Via een aantal procedures inzake gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen werd de
perimeter van het VEN aangepast en gewijzigd (zie verder paragraaf 1.4.3).
Van belang binnen VEN zijn de bepalingen opgenomen in het Natuurdecreet in artikel 25
en 26bis. Beide artikelen vormen het beoordelingskader op projectniveau, met name bij
de aanvraag van stedenbouwkundige vergunningen.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 98 - 14 januari 2013

Artikel 25 § 3 2° legt een aantal "verbodsbepalingen" op in het VEN, behoudens
individuele ontheffing, verleend door de administratie bevoegd voor het natuurbehoud of
een algemene ontheffing. Zo is het verboden: 1) de vegetatie, met inbegrip van
meerjarige cultuurgewassen of van kleine landschapselementen te wijzigen; 2) het reliëf
van de bodem te wijzigen; 3) werkzaamheden uit te voeren die rechtstreeks of
onrechtstreeks het grondwaterpeil verlagen, evenals maatregelen die de bestaande ont-
en afwatering versterken.
Artikel 26bis § 1 stelt dat de overheid geen toestemming of vergunning mag verlenen
voor een activiteit die onvermijdbare en onherstelbare schade aan de natuur in het VEN
kan veroorzaken. Indien blijkt dat een activiteit niet leidt tot onvermijdbare en
onherstelbare schade, dan kan een individuele ontheffing verleend worden. Het
"maatregelenbesluit" voorziet hierin in de procedures (artikel 28).
Ruimtelijke uitvoeringsplannen
Twee GRUP’s zijn relevant in de omgeving van het plangebied.
Gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplan Onderdelen grote eenheid natuur “Hoge
Kempen” (BVR 20.02.2004)
Het GRUP kaderde in de beslissing van de Vlaamse regering van 7 december 2001 om
gebieden van de gewenste natuur en bosstructuur die geen 'groene bestemming hebben,
maar wel tot de consensusgebieden behoren, een bestemmingswijziging te geven naar
natuurgebied met overdruk grote eenheid natuur in een GRUP conform de procedure in
het decreet Ruimtelijke Ordening.
Het betreffende GRUP bevat twee gebieden, beide aangrenzend aan de SBZ -H:
- Lanklaarderbos (Dilsen: onderdeel Kempisch plateau)
- In de Heide (Lanaken: onderdeel vallei van de Asbeek)
GRUP Gebieden voor de winning van oppervlaktedelfstoffen Berggrindontginning
"Kempens plateau", goedgekeurd door de Vlaamse regering op 15 juli 2005.
Dit GRUP kaderde in de aanduiding van bijkomende grindwinningsgebieden om te
voldoen aan het behalen van de grindquota, zoals voorzien in het Grinddecreet. Drie
bijkomende grindwinningsgebieden werden aangeduid, waarbij één gebied slechts kan
aangesneden worden voor het winnen van berggrind, nadat de maximale hoeveelheden
grind gewonnen werd in de overige gebieden binnen de gestelde randvoorwaarden. De
hoeveelheid grind die ontgonnen mag worden is beperkt tot het restant van het
toegekende quotum dat niet in de andere gebieden gewonnen kan worden.
De nabestemming van de ontginningsgebieden is natuurgebied, waarbij de bepalingen
van de overdruk Grote Eenheid Natuur van kracht wordt op hetzelfde ogenblik als de
nabestemming natuurgebied van kracht wordt.
Voorafgaand aan het GRUP werd door afdeling Natuur een passende beoordeling
opgemaakt; deze werd integraal opgenomen in bijlage V van het GRUP. Met betrekking
tot de passende beoordeling stelt de toelichtingsnota bij het GRUP dat de
randvoorwaarden voor de ontginning en de te realiseren nabestemming, die zijn
opgenomen in de passende beoordeling, zullen opgenomen worden in de milieu- en
stedenbouwkundige vergunningen. Verschillende andere gebieden (vnl. gebieden met
agrarische bestemmingen) werden omgezet naar natuurgebied en aangeduid als GEN.
Natuurrichtplan Hoge Kempen
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 99 - 14 januari 2013

Binnen de SBZ-H en SBZ-V is één procedure voor natuurrichtplan opgestart. Het betreft
het natuurrichtplan voor de Hoge Kempen (Ministerieel besluit tot het opstarten van de
procedure voor de opmaak van een natuurrichtplan voor het Vlaams Ecologisch Netwerk
(VEN), de Speciale Beschermingszones en de groene bestemmingsgebieden van de
“Hoge Kempen” in de provincie Limburg en aanstelling van de coördinator dd. 12
mei 2004). Het Ministrieel besluit legt de afbakening vast, duidt de coördinator aan en
betekent de start van de officiële procedure, zoals omschreven in het Besluit van de
Vlaamse regering betreffende natuurrichtplannen van 28/02/2003 (BS 27/03/2003).
Illustratie 15-5 geeft de gebiedsvisie voor het koninklijk domein weer.
6.1 Droog bos
6.2 Droog bos met halfopen heide
6.3 Open droge heide met halfopen heide en droog bos
6.4 Natte heide met vennen en moerassen, droge heide en nat grasland
6.5 Open grasland met heide, akker
Illustratie 15-5: Gebiedsvisie Natuurrichtplan Hoge Kempen voor het domein Opgrimbie en ruime
omgeving
Vlaams Natuurreservaat Hoge Kempen
Het bij Koninklijk Besluit van 20 augustus 1979 opgerichte Staatsnatuurreservaat
“Mechelse Heide” had een totale oppervlakte van ongeveer 700 ha, waarvan 676 ha
eigendom van de gemeente Maasmechelen in huur door het Vlaams Gewest (huur
verlengd in januari 2004). In het kader van de in herzieningstelling van het gewestplan
Limburgs Maasland in 2001 werd door, de gemeente Maasmechelen, het Regionaal
landschap Kempen en Maasland en het Vlaams Gewest een protocolakkoord afgesloten.
Eén van de doelstellingen van het protocolakkoord was uitbreiding van het reservaat
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 100 - 14 januari 2013

Mechelse heide en de opmaak van een beheersplan. Via dit protocolakkoord is en zal
een aanzienlijke oppervlakte toegevoegd worden aan de Vlaamse natuurreservaten. In
2003 betekende dit al 200 ha, in 2007 en 2012 worden nog eens respectievelijk 62 ha en
122,5 ha toegevoegd. De totale oppervlakte van het Vlaamse natuurreservaat Mechelse
heide zal dan 1062,5 ha bedragen.
Het beheersplan Vlaamse natuurreservaten (VNR) Hoge Kempen heeft betrekking op
volgende VNR: 'Kikbeekbron', ‘Mechelse heide’, 'Neerharerheide', 'Vallei van de
Ziepbeek' en 'Ven onder den Berg'. Bij goedkeuring van het beheerplan in 2007 betrof het
in totaal 1236,5 ha. Op 17 december 2007 werden het beheerplan, de voorgestelde
ontheffingen op de verbodsbepalingen en het openstellingsplan voor het Vlaams
natuurreservaat V-002 "Hoge Kempen" goedgekeurd. Het goedgekeurde beheerplan is
van toepassing voor een periode van 27 jaar.
Domeinbossen en andere openbare bossen
Illustratie 15-6 toont de openbare domeinen rondom het plangebied. Naast VNR Hoge
Kempen gaat het om de domeinbossen en andere openbare bossen in tabel 15.9. Geen
van de openbare bosdomeinen heeft een goedgekeurd uitgebreid bosbeheerplan. Een
aantal zijn in opmaak.
Tabel 15.9: Domeinbossen en openbare bossen rondom het plangebied
Domein Type Eigenaar
Hei van Opgrimbie Openbaar bos Gem. Maasmechelen
Heelvijvers Openbaar bos Gem. Maasmechelen
Heidemolen Domeinbos ANB
Heiwijk-Midden Domeinbos ANB
Heiwijk-Noord Domeinbos ANB
Heiwijk-Zuid Domeinbos ANB
Isaekshoef Domeinbos ANB
Langenberg Openbaar bos Gem. Lanaken
Molenberg Domeinbos ANB
Neerharerheide Openbaar bos Gem. Lanaken
Pietersembos Domeinbos ANB
Vliegveld Openbaar bos Ministerie Landsverdediging
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 101 - 14 januari 2013

Illustratie 15-6: Situering van de openbare bos- en natuurdomeinen rondom het plangebied
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 102 - 14 januari 2013

Elementen met mogelijke impact
Direct biotoop/habitatverlies
- ten gevolge van de bestendiging van het monasteriumgebouw en het mogelijk
maken van, weliswaar begrensde, uitbreiding. Het gaat daarbij om een
oppervlakte van 2,9 ha.
Ecotoop/habitatwijziging
- de aanduiding van het grootste deel van het plangebied als natuurgebied met in
de voorschriften de opmaak van een beheerplan, leidt tot een aangepast beheer
van ecotopen en habitats. Dit kan gaan om een beter begeleide spontane
ontwikkeling van bosbestanden, (bijvoorbeeld door het bevorderen van spontane
vestiging van inheemse loofboomsoorten) en het behouden en herstellen van
open plekken met heidevegetaties
- De aanleg van een poel gevoed met hemelwater en bedoeld voor bluswater in
een droge vallei voegt lokaal enige abiotische variatie toe.
Verstoring (tijdens werken) van soorten
- Werken voor onderhoud of aanpassing van bestaande gebouwen en voor de
bouw van uitbreidingen geven lokaal een verhoogde activiteit ten opzichte van de
normale, zeer beperkte activiteiten.
- Beheerwerken aan bosbestanden en open plekken in het domein geven lokaal
een verhoogde activiteit ten opzichte van de normale, uiterst beperkte activiteiten.
Verstoring (tijdens gebruik) van soorten
- De bewoners van het monasteriumgebouw hebben weinig of geen verstorende
invloed op de soorten in de omgeving. Sporadische verplaatsingen van
bezoekers of dienstverleners kunnen leiden tot geluidsimpact en visuele
verstoring. Dit kan in de onmiddellijke omgeving van het monasteriumgebouw
leiden tot een afname van de kwaliteit van de broedgebieden (bijlage I soorten
van de VRL).
- Mogelijke aanrijking (vochthoudend vermogen, voedselrijkdom) van de bodem in
de onmiddellijke omgeving van de gebouwen door vergraving, betreding,
veiligheidsbeheer (brandweg), kan aanleiding geven tot verruiging van de
vegetatie. Anderzijds kan aangepast bosrandbeheer rondom de gebouwen ook
een positieve impact hebben door een toename van de bosstructuurvariatie.
Indirecte wijzigingen (via waterhuishouding en bodem) op habitats en soorten
- Het monasteriumgebouw vormt een verhard oppervlak met verminderde infiltratie
van neerslagwater in de bodem. Onder de omgeving van het gebouw liggen
droge zandbodems met een zeer diepe grondwatertafel. Het gebouw en de
geplande bijgebouwen reiken niet in het droogdal net ten noorden ervan.
- Het afvalwater van het monasteriumgebouw wordt gezuiverd en vervolgens door
een rietveld gestuurd. Het is aangepast aan het bewonersequivalent en zal bij
toename van het aantal bewoners uitgebreid worden. Het effluent loopt naar het
droogdal.
- De verblijfsgebouwen op het domein van de koninklijke villa krijgen in de nabije
toekomst een aangepaste individuele kleinschalige waterzuivering volgens de
geldende normen.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 103 - 14 januari 2013

15.1.5 Plannen en projecten met mogelijk cumulatieve impact
De opmaak en uitvoering van een geïntegreerd bos- en natuurbeheerplan voor het
kloosterdomein en het domein van de koninklijke villa kan door afstemming op het
beheersplan voor het VNR Hoge Kempen en op andere uitgebreide bosbeheerplannen
(in opmaak) van aangrenzende gebieden de positieve effecten van het natuur- en
bosbeheer in de aangrenzende domeinen versterken.
Er zijn verder geen projecten of plannen in de omgeving, die samen met het GRUP
domein Opgrimbie een cumulatieve impact kunnen hebben.
15.2 Relatie tussen het plan en de SBZ
Het plan maakt een duurzame bestendiging mogelijk van de gebouwen en bijhorende
functies die vandaag in het plangebied aanwezig zijn en dus in SBZ-H en SBZ-V staan.
De koninklijke villa met bijgebouwen is reeds van in de jaren 1960 in gebruik, het
monasterium werd gebouwd vanaf 1995 en later in gebruik genomen.
15.3 Gebiedsomschrijving
15.3.1 Beschrijving van de natuurwaarden
Omgevingskenmerken
Situering
Het plangebied grenst aan de westzijde van deelgebied ‘Ziep- en Asbeekvallei’ van het
VNR Hoge Kempen en het wordt omringd door openbare bossen, waaronder
domeinbossen (zie tabel 15.9).
Het plangebied ligt op de oostelijke plateaurand. Deze omgeving is erg reliëfrijk en
grotendeels begroeid met naaldbossen met daarin verspreide wintereikrelicten,
loofbossen in de beekvallei en kleinere open vlekken met droge heidetypen. Dit deel van
het nationaal park Hoge Kempen is duidelijk minder druk bewandeld dan andere delen,
zoals bijvoorbeeld de Mechelse heide. De boswegen in de openbare bossen zijn wel vrij
toegankelijk en er zijn routes voor ruiters en terreinfietsen.
De domeinbossen en gemeentebossen omvatten grotendeels aaneengesloten
boscomplexen met een rastervormig patroon wegenpatroon en eerder homogene
bestanden met een gesloten kroonlaag. Naaldboomaanplantingen nemen de grootste
oppervlakte in, hoewel het plangebied zelf een aanzienlijk aandeel loofbos omvat.
Landschapsstreefbeeld
(Bron: ANB 2006, Natuurrichtplan Hoge Kempen)
In het Natuurrichtplan is sprake van het deelgebied ‘koninklijk domein, Ziep-en
Asbeekvallei, Neerharerheide en omgeving’. Dat is grotendeels gelegen in SBZ-H, SBZ-
V, en VEN en vervult een belangrijke rol in het behoud en de ontwikkeling van (zie
illustratie 15-5):
- droog bos (habitat 9190)
- droog bos in complex met droge (halfopen) heide (habitat 9190, 4030)
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 104 - 14 januari 2013

- open, droge heide in complex met halfopen heide en droog bos (habitat 4030,
9190)
- natte heide in complex met vennen en moerassen, droge open en halfopen heide
en nat voedselarm tot matig voedselarm grasland (habitat 4010, 3130, 4030,
6230, 7140, 7110, 7150)
- voedselarm tot matig voedselarm grasland in complex met open tot halfopen
voedselarme akkers (habitat 6230)
- droog bos in complex met akkers of grasland met houtkanten (habitat 9190)
- nat bos (habitat 91D0, 91E0)
- gagelstruweel (Sm)
Prioritair in dit deelgebied zijn:
1) de uitbreiding van het areaal natte, venige heide in de Ziepbeekvallei,
Asbeekvallei en de Neerharerheide waardoor de hoog- en laagveenstukken en de
aanwezige vennen opnieuw aansluiting vinden met elkaar. In combinatie met
droge open en struweelrijke heide, heischrale graslanden en halfopen bossen
bekomt men zo een waardevolle mozaïek van droog- nat gradiënten, open-
struweelrijke gradiënten hetgeen noodzakelijk is voor doelsoorten als het
gentiaanblauwtje, watersnip, grauwe en bruine kiekendief, groentje, heikikker,
hoogveenglanslibel, speerwaterjuffer e.a.
2) De oppervlakte open habitat in het koninklijk domein, zowel droge, en natte heide
als natte graslanden, uitbreiden zodat een open verbinding ontstaat tussen de
zuidelijke en de noordelijke “natte” terreinen hetgeen de connectiviteit voor
typische soorten moet verbeteren en kolonisatie in beide richtingen moet mogelijk
maken en het maken van de verbinding tussen Ziepbeekvallei, Neerharerheide
en Vallei van de Asbeek.
3) De oppervlakte schraal grasland en voedselarme akkers ter hoogte van de
Kikbeek gevoelig uitbreiden en via omzetting van andere graslanden gelegen in
dit deelgebied naar schralere vormen de verbinding te maken met de kaalbermen
gelegen ten zuiden van het gebied. Dit voor doelsoorten als veldparelmoervlinder,
kommavlinder en klaverblauwtje hetgeen tevens soorten als de grauwe klauwier,
klapekster en veldkrekel ten goede zal komen.
4) Tot slot streven naar een gunstige instandhouding van de veenbossen en de
omliggende zuurminnende eikenbossen met wintereikenrelicten en een
bijzondere aandacht voor de beekprik die nog voorkomt op de As- en Ziepbeek.
Habitattypen, soorten en instandhoudingsdoelstellingen
In illustratie 15-7 wordt de indicatieve habitatkaart (vertaling van de Biologische
Waarderingskaart 5.2) weergegeven. In tabel 15.10 worden de actuele natuurtypes en de
natuurdoeltypes voor het plangebied en omgeving weergegeven, zoals omschreven in
het Natuurichtplan (ANB, 2006).
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 105 - 14 januari 2013

Illustratie 15-7: Actuele indicatieve habitatwaardige polygonen in de omgeving van het plangebied
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 106 - 14 januari 2013

Tabel 15.10: Actuele natuurtypes en natuurdoeltypes van de omgeving van plangebied
Gebied Actueel natuurtype Natuurdoeltypes
Bossen die het koninklijk
domein, de Ziepbeekvallei,
de Neerharerheide en de
Asbeekvallei omsluiten
Omgeving van het klooster
van Opgrimbie
Koninklijk domein,
Ziepbeekvallei,
Neerharerheide en deel van
de Asbeekvallei
Droog bos met droge
(halfopen) heide
Open, droge heide met
halfopen heide en droog bos
Natte heide met vennen en
moerassen, droge heide en
nat grasland
Droog bos: zuurminnend eiken-berkenbos van het
type betulo-quercetum (9190)
Droge Atlantische heide (4030)
Zuurminnend eikenberkenbos (9190)
Droge Atlantische heide (4030)
Heidemoeras:
-Vochtige Atlantische heide (4010)
-Oligotrofe tot mesotrofe stilstaande wateren (3130)
-Actief hoogveen (7110)
-Overgangs- en trilveen (7140)
-Veenslenken (7150)
-Dottergraslanden
-Bovenloop laaglandbeken van het beekpriktype
Droge heide:
- Droge Atlantische heide (4030)
Concrete beschrijving van de habitats en soorten in de omringende deelgebieden
In volgende paragrafen wordt per beheergebied (in nabije omgeving van het domein)
beschreven welk habitattype er eventueel voorkomt, samen met een opsomming van de
‘biologisch meest kwetsbare/bedreigde’ waargenomen soorten (planten, vogels, libellen,
amfibieën en/of reptielen). De graad van kwetsbaarheid van deze soorten wordt
weergegeven aan de hand de Rode Lijst (INBO). Daarenboven wordt ook hun categorie
in het Vlaams soortenbeschermingsbesluit vermeld (Besluit van de Vlaamse Regering
van 15 mei 2009 met betrekking tot soortenbescherming en soortenbeheer, BS:
13/08/2009). Kort samengevat zijn categorieën 1, 2 en 3 hiervan beschermde soorten (in
België), met voor categorie 1 het minst strenge beschermingsregime en voor categorie 3
het meest strenge. In onderstaande box 1 wordt -ter informatie- meer toelichting gegeven
over het belang van elke categorie.
Daarnaast zullen ook de eventueel aanwezige internationaal/europees beschermde
soorten (vogelrichtlijn, habitatrichtlijn) vermeld worden.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 107 - 14 januari 2013

Box 1: Vlaams soortenbeschermingsbesluit
Vlaams soortenbeschermingsbesluit 2009
Toelichting bij categorie 1
Dit zijn de soorten waarop de basisbeschermingsbepalingen van het besluit gelden : de basisbescherming : de
bescherming moet zodanig geïmplementeerd worden dat ze niet absoluut afwijkt van een geldende bestemming, en
een afwijking op deze bescherming is mogelijk wanneer deze conform is aan artikel 20, § 1, § 2 en § 4. In categorie
zijn concreet deze soorten aangekruist die al een beschermd statuut hadden onder de afgeschafte koninklijke
besluiten van 1976 of 1980. Daarenboven zijn er nog de insectensoorten toegevoegd die, op basis van door het
INBO gevalideerde lijsten, aangestipt staan als « met uitsterven bedreigd ».
Toelichting bij categorie 2
De soorten die in deze categorie opgenomen zijn, kennen een strikter beschermingsregime met deze van categorie
1. Het verschil bestaat er immers in dat het om Europeesrechtelijk te beschermen soorten gaat. Dit maakt ook dat de
vrijwaringsregeling van artikel 9 van het Natuurdecreet geen impact heeft op de aan deze vogelsoorten toe te kennen
bescherming : de bescherming geldt over alle ruimtelijke bestemmingen heen, en afwijkingen op de
beschermingsbepalingen moeten conform zijn aan artikel 20, § 1 (voor vogels ook § 3) en § 4.
Toelichting bij categorie 3
Categorie 3 bevat de soorten met het strengste beschermingsregime van het besluit : de bescherming geldt overheen
alle planologische bestemmingen, en afwijkingen zijn slechts mogelijk wanneer ze conform zijn aan artikel 20,
§ 1 en § 4. Dat hebben zij te danken aan het feit dat het regelmatig in het Vlaamse Gewest voorkomende soorten
zijn, die zijn opgenomen in Bijlage IV van de Habitatrichtlijn. Aanduiding van deze soorten in categorie 3 heeft ook als
resultaat dat het Agentschap de toevallige vangst van specimens van deze soorten moet registreren, conform artikel
6.
Ten aanzien van diersoorten die aangeduid zijn onder categorie 3 is bovendien ook het onopzettelijk vernielen of
beschadigen van voortplantingsplaatsen of rustplaatsen verboden (artikel 14).
Toelichting bij categorie 4
Categorie 4 is in de eerste plaats een verduidelijkingscategorie. In deze categorie zijn enerzijds de soorten
weergegeven die onder het jachtwild vallen, vermeld in artikel 3 van het Jachtdecreet van 24 juli 1991, en anderzijds
de soorten die onder de wet van 1 juli 1954 op de riviervisserij vallen. In artikel 2, § 3, 2° en 3° is bepaald dat het
besluit slechts in beperkte mate betrekking heeft op deze soorten, in hoofdzaak voor die aspecten die niet geregeld
zijn in de jacht- of riviervisserijreglementering. Voor wat betreft jachtwildsoorten is het besluit wel van toepassing op
het onder zich hebben van specimens die in gevangenschap zijn geboren en gekweekt en op aspecten die niet
geregeld worden in de regelgeving inzake jacht. Voor wat betreft soorten uit de wetgeving op de riviervisserij is het
besluit wel van toepassing op aspecten die niet geregeld worden in de regelgeving inzake riviervisserij.
Toelichting bij categorie 5
Categorie 5 bevat soorten die, in uitvoering van artikel 6.2 van de Vogelrichtlijn, mogen worden verkocht en vervoerd
wanneer het gaat om vogels die op geoorloofde wijze zijn gedood of gevangen of op een andere geoorloofde wijze
zijn verkregen. Het gaat om populaire jachtwildsoorten die voorkomen op Bijlage III/1 van de Vogelrichtlijn, ten
aanzien waarvan Lidstaten de handel en het vervoer moeten toelaten. Bijlage III/1 van de Vogelrichtlijn bevat in totaal
zeven vogelsoorten. Vier hiervan (Wilde eend, Patrijs, Fazant en Houtduif) vallen onder de Vlaamse regelgeving
inzake jacht, en de handel en vervoer van deze soorten wordt geregeld in de jachtregelgeving. Dit heeft als gevolg
dat, conform artikel 2, § 3 van dit besluit, het besluit niet op deze soorten van toepassing is voor wat vervoer en
handel betreft. De overige drie soorten (Rode patrijs, Barbarijse patrijs en de Schotse ondersoort van het
moerassneeuwhoen) vallen echter niet onder het jachtwild. Het vervoer en de handel ervan wordt geregeld in artikel
13, 2°, met verwijzing naar categorie 5 in Bijlage 1.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 108 - 14 januari 2013

Hei van Opgrimbie
De Hei van Opgrimbie, een biologisch waardevol gebied, is voor een deel gelegen in het
plangebied. Er is geen habitattype aan toegekend (illustratie 3.1). Het bestaat uit een
aanplanting van Grove den met ondergroei van struiken en bomen. Hier wordt wel
gewone struikhei gemeld voor in kwartierhok d7-44-33.
Heelvijvers
De Heelvijvers is gelegen ten oosten van het plangebied . Het bestaat grotendeels uit
een complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle gebieden met
aanplantingen van grove den met ondergroei van bomen en struiken, afgewisseld met
droge heide. Daarnaast komen ook een aantal minder waardevolle akkers op zandige
bodem voor. Er worden hier geen plantensoorten van de Rode Lijst gemeld.
Heidemolen
Gebied Heidemolen wordt beschouwd als biologisch waardevol gebied. Het bestaat
hoofdzakelijk uit aanplanting van grove den met ondergroei van bomen en struiken en
met laag struikgewas. In een deel ervan komt Amerikaanse vogelkers voor. Er zijn verder
geen soortdata voor dit gebied.
Heiwijk
(Bron: Afdeling Natuur, 2003)
Domeinbos Heiwijk bestaat overwegend uit naaldboomaanplantingen. Circa 20 ha is in
1996 afgebrand en wordt nu deels heraangeplant met autochtone wintereiken en deels
met natuurlijk en met gefusioneerde verjonging gegenereerd. Het bos wordt door deze
aanpak gevarieerd qua leeftijd en soortenopbouw en herbergt faunistische waarden.
Plaatselijk komt onder het naaldhout veel Witte klaverzuring voor, een oudbosplant.
Volgende vogelrichtlijnsoorten (bijlage I) komen voor in domeinbos Heiwijk: nachtzwaluw
(4, twee territoria bevinden zich aan de bosrand aansluitend aan een groeve),
boomleeuwerik en zwarte specht.
Heiwijk-Zuid
Heiwijk-Zuid is een complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle elementen.
Er werd habitatwaardig zuurminnend eikenbos 9190 gekarteerd. De voorkomende
rodelijstplantensoorten zijn weergegeven in tabel 15.11.
Tabel 15.11: Voorkomen plantensoorten van de Rode Lijst in Heiwijk-Zuid (sinds 1997)
Kwartierhok Naam wetenschappelijk Naam
Nederlands
Rode Lijst Categorie besluit
d7-53-22 Calluna vulgaris Struikhei achteruitgaand /
d7-43-42 Calluna vulgaris Struikhei achteruitgaand /
d7-43-42 Campanula rotundifolia Grasklokje achteruitgaand /
d7-43-42 Crepis biennis Groot streepzaad achteruitgaand /
d7-43-42 Filago minima Dwergviltkruid Kwetsbaar /
d7-43-42 Hieracium pilosella Muizenoor achteruitgaand /
d7-43-42 Solidago virgaurea Echte guldenroede achteruitgaand /
De databank van de Libellenvereniging Vlaanderen meldt een aantal rodelijstlibellensoorten
in Heiwijk-Zuid (tabel 15.12).
Soortenbescherming
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 109 - 14 januari 2013

Tabel 15.12: Voorkomen soorten libellen van Rode Lijst in Heiwijk-Zuid (sinds 2000)
Naam wetenschappelijk Naam Nederlands Rode Lijst
Orthetrum coerulescens Beekoeverlibel Kwetsbaar 1
Somatochlora flavomaculata Gevlekte glanslibel Kwetsbaar 1
Orthetrum cancellatum Gewone oeverlibel niet bedreigd 1
Cordulia aenea Smaragdlibel niet bedreigd 1
Categorie besluit
Soortenbescherming
Volgens Lambrechts en de Knijf (2005) is het nationaal park Hoge Kempen één van de
meest waardevolle libellengebieden (hot spots) in Vlaanderen. Sinds 1990 werden niet
minder dan 50 libellensoorten waargenomen (d.i. 83% van alle recent waargenomen
soorten in Vlaanderen). 14 van de 17 rodelijstsoorten werden hier waargenomen:
- speerwaterjuffer en gevlekte witsnuitlibel
- bosbeekjuffer, maanwaterjuffer, variabele waterjuffer, gewone bronlibel en
hoogveenglanslibel,
- tangpantserjuffer, glassnijder, venglazenmaker, gevlekte glanslibel, beekoeverlibel,
Kempense heidelibel, Noordse witsnuitlibel
- tengere pantserjuffer, koraaljuffer en venwitsnuitlibel.
Van Heiwijk-Midden en Heiwijk-Noord zijn geen gegevens bekend.
Isaekshoef
Domein Isaekshoef bevindt zich ten zuiden van Heelvijvers, ten oosten van het
plangebied. Dit gebied bestaat uit verschillende habittattypes. Meest noordelijk gaat het
om oligotrofe eiken-berkenbossen (9190u). Ten zuiden hiervan treft men droge heide
(4030), dat grenst aan een naaldhoutaanplanting (Grove den) met lage ondergroei van
grassen, kruiden en struiken. Nog meer zuidwaarts ligt een deel van VNR Hoge Kempen
met struisgrasvegetatie op zure bodem en droge heidevegetatie (4030). Helemaal in het
zuiden groeit habitatwaardig bos van type 9190.
De voorkomende rodelijstplantensoorten zijn weergegeven in tabel 15.13.
Tabel 15.13: Voorkomen plantensoorten van de Rode Lijst in Isaekshoef (sinds 1997)
Kwartierhok Naam wetenschappelijk Naam
Nederlands
Rode Lijst Categorie besluit
d7-54-21 Calluna vulgaris Struikhei achteruitgaand /
d7-54-21 Agrimonia eupatoria Gewone agrimonie achtgeruitgaand /
d7-54-21 Erica tetralix Gewone dophei achteruitgaand 1
d7-54-21 Crepis biennis Groot streepzaad achteruitgaand /
d7-54-21 Hydrocharis morsus-ranae Kikkerbeet kwetsbaar /
d7-54-21 Hieracium pilosella Muizenoor achteruitgaand /
d7-54-21 Knautia arvensis Beemdkroon achteruitgaand /
d7-54-21 Myrica gale Wilde gagel achteruitgaand /
d7-54-21 Trichophorum cespitosum Veenbies kwetsbaar /
d7-54-21 Stachys arvensis Akkerandoorn kwetsbaar /
Soortenbescherming
Hoge Kempen
Ten noorden en ten zuiden van het plangebied, is het Vlaams Natuurreservaat Hoge
Kempen gelegen. Het overheersend habitattype ten zuiden van het plangebied is droge
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 110 - 14 januari 2013

heide (4030), afgewisseld met Noordatlantische vochtige heide met Erica tetralix (4010).
Ten noorden van het plangebied is voornamelijk droge heide (4030) toegekend.
De voorkomende habitatrichtlijnsoorten in Hoge Kempen ten zuiden van het plangebied
zijn heikikker en gladde slang (Bron: databank van Natuurpunt, Herpetologische
werkgroep HYLA, inclusief data uit Waarnemingen.be” sinds 2000).
De voorkomende rodelijstplantensoorten in Hoge Kempen ten zuiden van het plangebied
zijn weergegeven in tabel 15.14.
Tabel 15.14: Voorkomen plantensoorten van de Rode Lijst in zuidelijk gebied Hoge Kempen (sinds
1997)
Kwartierhok Naam wetenschappelijk Naam
Nederlands
Rode Lijst Categorie besluit
d7-54-12 d7-54-14 Calluna vulgaris Struikhei achteruitgaand /
d7-54-12 d7-54-14 Drosera rotundifolia Ronde zonnedauw kwetsbaar /
d7-54-12 d7-54-14 Erica tetralix Gewone dophei Achteruitgaand 1
d7-54-12 d7-54-14 Eriophorum polystachion veenpluis kwetsbaar /
d7-54-12 d7-54-14 Gentiana pneumonanthe Klokjesgentiaan kwetsbaar 1
d7-54-12 d7-54-14 Rhynchospora alba Witte snavelbies Kwetsbaar /
d7-54-12 d7-54-14 Myrica gale Wilde gagel achteruitgaand /
d7-54-12 Trichophorum cespitosum Veenbies kwetsbaar /
d7-54-14 Andromeda polifolia Lavendelhei bedreigd /
d7-54-14 Carex lasiocarpa Draadzegge zeldzaam /
d7-54-14 Dactylorhiza sphagnicola Veenorchis zeldzaam 1
d7-54-14 Danthonia decumbens Tandjesgras achteruitgaand /
d7-54-14 Eriophorum polystachion Veenpluis kwetsbaar /
d7-54-14 Narthecium ossifragum. Beenbreek kwetsbaar /
d7-54-14 Polygala serpyllifolia Liggende
vleugeltjesbloem
kwetsbaar /
d7-54-14 Rhynchospora fuscaf Bruine snavelbies kwetsbaar /
d7-54-14 Utricularia minor Klein blaasjeskruid bedreigd /
Soortenbescherming
De voorkomende reptielen en amfibieën in Hoge Kempen ten noorden van het
plangebied zijn weergegeven in tabel 15.15 (Bron: databank van Natuurpunt,
Herpetologische werkgroep HYLA, inclusief data uit waarnemingen.be” (sinds 2000)).
Tabel 15.15: Voorkomen soorten amfibieën/reptielen Rode Lijst/Soortenbeschermingsbesluit in
zuidelijk gebied Hoge Kempen (sinds 2000)
Locatie Naam
wetenschappelijk
Naam
Nederlands
Rode Lijst Categorie besluit
Zijpbeek, Mechelse Hei Coronella austriaca Gladde slang kwetsbaar 3
Zijpbeek Lissotriton helveticus Vinpootsalamander Zeldzaam 1
Zijpbeek Bufo bufo Gewone pad niet bedreigd 1
Vallei van de Zijpbeek Anguis fragilis Hazelworm Zeldzaam 1
Zijpbeek Zootoca vivipara Levendbarende hagedis Zeldzaam 1
Zijpbeek Rana arvalis Heikikker Zeldzaam 3
Soortenbescherming
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 111 - 14 januari 2013

De voorkomende rodelijstplantensoorten in Hoge Kempen ten noorden van het
plangebied zijn weergegeven in tabel 15.16.
Tabel 15.16: Voorkomen plantensoorten van de Rode Lijst in noorden Hoge Kempen (sinds 1997)
Kwartierhok Naam wetenschappelijk Naam
Nederlands
Rode Lijst Categorie besluit
d7-44-32 Drosera rotundifolia Ronde zonnedauw kwetsbaar /
d7-44-32 Erica tetralix L. Gewone dophei achteruitgaand 1
d7-44-32 Filago minima (Smith) Pers. Dwergviltkruid Kwetsbaar /
d7-44-32 Myrica gale Wilde gagel achteruitgaand /
d7-44-32 Lycopodium clavatum Grote wolfsklauw bedreigd 1
d7-44-32 Potentilla erecta Tormentil achteruitgaand /
d7-44-32 Quercus petraea Wintereik achteruitgaand /
d7-44-32 Thelypteris palustris Moerasvaren zeldzaam /
d7-44-32 Danthonia decumbens Tandjesgras achteruitgaand /
d7-44-32 Hieracium pilosella Muizenoor achteruitgaand /
d7-44-32 Corynephorus canescens Buntgras achteruitgaand /
d7-44-32 Carlina vulgaris Driedistel bedreigd /
d7-44-32 Genista anglica Stekelbrem achteruitgaand /
d7-44-32 Genista pilosa Kruipbrem Kwetsbaar /
d7-44-32 Hieracium lachenalii Dicht havikskruid Kwetsbaar /
De databank van de Libellenvereniging Vlaanderen meldt een aantal rodelijstlibellensoorten
in Hoge Kempen ten noorden van het plangebied (tabel 15.17).
Soortenbescherming
Tabel 15.17: Voorkomen soorten libellen van Rode Lijst in noorden Hoge Kempen (sinds 2000)
Categorie besluit
Naam wetenschappelijk Naam Nederlands Rode Lijst
Soortenbescherming
Orthetrum coerulescens Beekoeverlibel Kwetsbaar 1
Somatochlora flavomaculata Gevlekte glanslibel Kwetsbaar 1
Aeshna juncea Venglazenmaker Kwetsbaar 1
Cordulegaster boltonii Gewone bronlibel Bedreigd 1
Ceriagrion tenellum Koraaljuffer Zeldzaam 1
Gomphus pulchellus Plasrombout Momenteel niet bedreigd 1
Libellula depressa Platbuik Momenteel niet bedreigd 1
Ischnura pumilio Tengere grasjuffer Momenteel niet bedreigd 1
Libellula quadrimaculata Viervlek Momenteel niet bedreigd 1
Sympetrum sanguineum Bloedrode heidelibel Momenteel niet bedreigd 1
Aeshna grandis Bruine glazenmaker Momenteel niet bedreigd 1
Sympetrum striolatum Bruinrode heidelibel Momenteel niet bedreigd 1
Langenberg
Ten zuiden van het plangebied ligt het gebied Langenberg, deel van de gemeentebossen
van Rekem. Illustratie 15-7 toont dat het habitattype (1) open bos met heiderelicten
(4030) voorkomt. Biologisch is het een zeer waardevol gebied (z) met wintereikrelicten en
plaatselijk vochtig bos (91E0). Op de Langenberg en Molenberg (zie verder) komen
belangrijke concentraties voor van wintereikenrelictbosjes. Tevens zijn de oudere
bestanden van grove den zeer gevarieerd en structuurrijk met belangrijke ingroei van
inheemse natuurlijke verjonging (Afdeling Natuur, 2003). De voorkomende
rodelijstplantensoorten in Hoge Kempen ten noorden van het plangebied zijn
weergegeven in tabel 15.18.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 112 - 14 januari 2013

Tabel 15.18: Voorkomen plantensoorten van de Rode Lijst in Langenberg (sinds 1997)
Kwartierhok Naam wetenschappelijk Naam
Nederlands
Rode Lijst Categorie besluit
d7-54-11 Drosera rotundifolia Ronde zonnedauw kwetsbaar /
d7-54-11 Erica tetralix Gewone dophei achteruitgaand 1
d7-54-11 Gentiana pneumonanthe Klokjesgentiaan kwetsbaar 1
d7-54-11 Trichophorum cespitosum Veenbies kwetsbaar /
d7-54-11 Andromeda polifolia Lavendelhei bedreigd /
d7-54-11 Eriophorum polystachion Veenpluis kwetsbaar /
d7-54-11 Narthecium ossifragum Beenbreek kwetsbaar /
d7-54-11 Rhynchospora alba Witte snavelbies kwetsbaar /
d7-54-11 Rhynchospora fusca Bruine snavelbies kwetsbaar /
d7-54-11 Quercus petraea Wintereik achteruitgaand /
d7-54-11 Vaccinium oxycoccos Kleine veenbes zeldzaam /
d7-54-11 Lycopodium inundata Moeraswolfsklauw niet bedreigd 1
De databank van de Libellenvereniging Vlaanderen meldt een aantal rodelijstlibellensoorten
in Hoge Kempen ten noorden van het plangebied (tabel 15.19).
Tabel 15.19: Voorkomen soorten libellen van Rode Lijst in Langenberg (sinds 2000)
Naam wetenschappelijk Naam Nederlands Rode Lijst Categorie besluit
Orthetrum coerulescens Beekoeverlibel Kwetsbaar
Somatochlora flavomaculata Gevlekte glanslibel Kwetsbaar 1
Soortenbescherming
Soortenbescherming
Molenberg
Aan gebied Molenberg werd geen habitattype toegekend. Het bestaat uit aanplanting van
Grove den met lage ondergroei en laag stuikgewas. De voorkomende
rodelijstplantensoorten in Molenberg zijn weergegeven in tabel 15.20.
Tabel 15.20: Voorkomen plantensoorten van de Rode Lijst (sinds 1997) in Molenberg
Kwartierhok Naam wetenschappelijk Naam
Nederlands
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 113 - 14 januari 2013
1
Rode Lijst Categorie besluit
d7-54-13 Drosera rotundifolia Ronde zonnedauw kwetsbaar /
d7-54-13 Erica tetralix Gewone dophei achteruitgaand 1
d7-54-13 Gentiana pneumonanthe Klokjesgentiaan kwetsbaar 1
d7-54-13 Trichophorum cespitosum Veenbies kwetsbaar /
d7-54-13 Calluna vulgaris Struikhei achteruitgaand /
d7-54-13 Eriophorum polystachion Veenpluis kwetsbaar /
d7-54-13 Narthecium ossifragum Beenbreek kwetsbaar /
d7-54-13 Rhynchospora alba Witte snavelbies kwetsbaar /
d7-54-13 Rhynchospora fusca Bruine snavelbies kwetsbaar /
d7-54-13 Quercus petraea Wintereik achteruitgaand /
d7-54-13 Juniperus communis Jeneverbes kwetsbaar /
Neerharerheide
Soortenbescherming

De Neerharerheide is gelegen in het zuidelijk deel van de Vallei van de Zijpbeek en
bestaat uit een complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle elementen. Er is
geen habitattype toegekend aan de Neerharerheide.
Het gebied is circa 45 ha groot en bestaat uit een vlak, licht afhellend open gagel- en
heidegebied welke gelegen is aan de voet van de plateaurand. Aan deze voet bevinden
zich belangrijke kwelzones, waar jaarrond water uittreedt. Hier komen gagelstruwelen en
venige heide met beenbreekvegetaties voor. In oostwaartse richting gaan deze
vegetaties geleidelijk over in een vochtige heide. In de zuidwesthoek van het gebied komt
een naaldaanplanting met Corsicaanse den voor (Afdeling Natuur, 2003)
Gevlekte witsnuitlibel komt hier volgens de Libellenwerkgroep voor (2000, zie paragraaf
15.1.2)
Pietersembos
Het Pietersembos is een domeinbos met het brongebied van de Asbeek. Er komen
waardevolle kleine zeggenvegetaties, heiderelicten, gagelstruwelen en elzenbroekbossen
voor. Aan de voet van het plateau treedt op tal van plaatsen grondwater uit. Dit wordt via
oude ontwateringsgreppels versneld afgevoerd. Opstuwen van deze greppels zou het
herstel betekenen van een aanzienlijke oppervlak venig broekbos. Het Pietersembos is
bijzonder waardevol inzake ecologische verscheidenheid en gevarieerde topografie. De
massieve uitgestrektheid is belangrijk voor de bosfauna (Afdeling Natuur, 2003).
Pietersembos bestaat uit een complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle
elementen. Het overwegende habitattype is 9190.
De voorkomende rodelijstplantensoorten in het noorden van Pietersembos zijn
weergegeven in tabel 15.21.
Tabel 15.21: Voorkomen plantensoorten van de Rode Lijst in Pietersembos (sinds 1997)
Kwartierhok Naam wetenschappelijk Naam
Nederlands
Rode Lijst Categorie Besluit
d7-53-24 Quercus petraea Wintereik achteruitgaand /
d7-53-24 Polypodium vulgare Eikvaren achteruitgaand /
Soortenbescherming
Vliegveld Zutendaal
Het vliegveld behoort tot het militair domein. Er is geen habitattype toegekend aan dit
gebied, maar er is evenwel sprake van waardevolle heischrale graslanden in ANB (2006).
Kenmerken plangebied
Soorten
Er zijn geen data voor het plangebied beschikbaar over het voorkomen van
plantensoorten van de Rode lijst. De databank van de Libellenvereniging Vlaanderen
meldt volgende libellensoorten in het plangebied (Tabel 15.22).
Tabel 15.22 Voorkomen soorten libellen in koninklijk domein (sinds 2000)
Locatie Naam
wetenschappelijk
Naam
Nederlands
Rode Lijst Categorie Besluit
Soortenbescherming
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 114 - 14 januari 2013

Omgeving Koninklijke
villa Fridhem
Omgeving Koninklijke
villa Fridhem
Orthetrum cancellatum
Cordulia aenea
Gewone oeverlibel
Smaragdlibel
Momenteel niet
bedreigd
Momenteel niet
bedreigd
De voorkomende reptielen en amfibieën in het plangebied zijn weergegeven in tabel
15.23 (Bron: databank van Natuurpunt, Herpetologische werkgroep HYLA, inclusief data
uit waarnemingen.be” (sinds 2000)).
Tabel 15.23: Voorkomen amfibieën/reptielen van Rode Lijst/Soortenbeschermingsbesluit in koninklijk
domein (sinds 2000)
Locatie Naam
Fietspad bij koninklijke
villa Fridhem, Kikbeek
Fietspad bij koninklijke
villa, Kikbeek
wetenschappelijk
* bijlage IV soort van de habitatrichtlijn
Naam
Nederlands
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 115 - 14 januari 2013
Rode
Lijst
Coronella austriaca Gladde slang* kwetsbaar 3
Zootoca vivipara Levendbarende hagedis zeldzaam 1
1
1
Categorie Besluit
Soortenbescherming
Bij een inventarisatie in mei en juni 2001 door het team van het broedvogelatlasproject
werden geen vogelsoorten van de Rode Lijst van broedvogels waargenomen in het
kloosterdomein.
Habitatwaardige gebieden in het plangebied
Illustratie 15-7 toont dat in een belangrijk deel van het plangebied geen indicatieve
habitattypes zijn afgeleid van de Biologische waarderingskaart. Op basis van de
boskarteringskaart (illustratie 15-8) en de biologische waarderingskaart wordt hier een
inschatting gemaakt van mogelijke habitatwaardige gebieden in het plangebied.

Illustratie 15-8: Boskartering van het plangebied en omgeving
Het deel van het plangebied dat grenst aan domein Heiwijk-Zuid bestaat uit
naaldhoutaanplantingen (illustratie 15-8). Het grootste deel hiervan bestaat uit
Corisicaanse den (boomsoort type 43) en bevat ook een gebied met gemengd naaldhout
(type 36). Dit laatste gebied grenst aan een strookje met lork (type 41). De
naaldhoutaanplanting wordt bijna volledig omgeven door loofhout (type 14: menging van
diverse loofboomsoorten) en gemengd loofhout (type 24: menging van beuk, eik, populier
of andere + 20-50% bijmenging naaldhout).
Het monasterium (gebouwen 1, 2, 3 en 6 op figuur 2.1) is ingeplant aan deze rand van
gemengd loofhout. Het gaat om een strook van Amerikaanse eiken in een droog
dalhoofd, die naar het oosten toe overgaat in een dreef doorheen het kloosterdomein.
Deze strook/laan begeleidt een oude voetweg in het droogdal.
Tussen 1976 en 1996 (Heiwijk) heeft het gebied meermaals te maken gehad met
bosbrand. Het berkenbos ten noorden van het droogdal heeft zich gevestigd op een
plaats waar naaldbos afbrandde, vermoedelijk in 1976. Op basis van de aanwezige
vegetatie en de bodem kan het berkenbos tot habitattype 9190 gerekend worden (oude
bomen ontbreken). De locatie van het monasteriumgebouw was een jonge opslag van
grove den en berk op een recentere brandvlakte.
In het droogdal tussen het monasterium en de zwemplas nabij de koninklijke villa is in het
verleden door dammen met regelbare stuwen een vijvercascade aangelegd. De eerste
grotere vijver in het dalhoofd is volledig verland, met zeer jonge opslag van berk. De
tweede is geëvolueerd naar een pijpenstrootjesveld met een gagelzoom en zaailingen
van berk en grove den.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 116 - 14 januari 2013

De gebouwen van de koninklijke villa zijn hoofdzakelijk gelegen in loofbosomgeving
(diverse meningen, maar vooral berk en zomereik, deels habitat 9190) en deels op de
rand van een gebied met gemengd naaldhout (type 36, hoofdzakelijk menging van grove
den en berk). Ten zuidoosten van deze omgeving ligt open heide (gewone dopheide en
struikhei), omzoomd met loofhout of gemengd loofhout. Dit gebied bevat het hoogste
punt van het domein, een vastgelegd stuifduin. Het gaat om aanplanting van grove den
met laag struikgewas en naaldhoutaanplant met lage ondergroei van kruiden en grassen.
Gedeelten kunnen wel tot 4030 (droge heide), overgaand in habitatwaardig 2330
gerekend worden.
Staat van instandhouding van habitatwaardig type 9190 in het koninklijk domein
De actuele staat van instandhouding voor bossen met habitattype 9190 in het koninklijk
domein is door Beckers (2005) getypeerd als ‘ongunstig’ (zie tabel 15.3). Habitattypes
4030 en 2330 worden eveneens als ongunstig ingekleurd in gebied ‘Ven onder den Berg’,
grenzend aan het koninklijk domein. Hoofdzakelijk is deze ongunstige toestand te wijten
aan de beperkte aaneengesloten oppervlakte habitatwaardig bos. De vlekken 9190
(onder andere wintereikenrelictbosjes) worden immers onderbroken door grote
oppervlaktes naaldbos en lokaal ook Amerikaanse eik. Andere criteria waardoor het bos
in dit gebied onvoldoende scoort zijn het gebrek aan oude bomen (voornamelijk eiken) en
dood hout.
Een beoordeling van de lokale staat van instandhouding van het habitattype 9190 in het
plangebied wordt gemaakt aan de hand van onderstaande criteria en wordt weergegeven
door vetgedrukte letters: A: goede staat, B: voldoende C: gedegradeerde (bron: T’jollyn et
al., 2009).
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 117 - 14 januari 2013

A) Habitatkarakteristieken
Milieukarakteristieken voor een goede staat van instandhouding:
- Geomorfologie: dekzandruggen: gepodsoliseerde zandgrond
- Bodem
o vochtgehalte: zeer droog tot nat
o textuur: zand
o stadium bodemgenese: podzol
- Hydrologie
o Grondwaterdynamiek: meestal diep onder maaiveldniveau in winter en
zomer (m.u.v. de zones met stagnerend water, echter niet tot
maaiveldniveau).
Vegetatie- en structuurkarakteristieken
- Kwaliteitsindicatoren
o Sleutelsoorten: Er is geen recente en gedetailleerde kartering van de
bosbodemvegetatie beschikbaar,maar op basis van de BWK, de
kartering in Van Reusel en Van Dyck (2002) voor de omliggende
gebieden en de floradatabank (zie 4.1.1) blijken sleutelsoorten in ruime
mate voor te komen in het ganse boscomplex,echter niet steeds in
voldoende diversiteit (>70% en > 3 soorten)
o Aanvullende soorten: Zomereik, ruwe berk, zachte berk,…
o Opmerking: frequent aanwezige soort in het plangebied: Blauwe bosbes
(sleutelsoort van 9120), op het Kempens plateau echter zeer abundant
en mogelijk een indicator voor de bosconstantie voor habitat 9190
- Structuur
o Het minimum structuurareaal van 50ha wordt net niet bereikt; de totale
oppervlakte loofhout (zonder de laan met Amerikaanse eik) en gemengd
loofhout vormt bedraagt 48,2 ha en vormt een hoofdzakelijk
aaneengesloten gebied (illustratie 15-8). => B/C
o Verticale structuur: alle vegetatielagen aanwezig, minstens 1 minder dan
abundant => B
o Horizontale structuur:
o Aandeel dood hout: 4-10% => B
o Hoeveelheid dik dood hout: < 1 exemplaar per ha => C
o Bosconstantie:
Aan de hand van GIS-lagen kan afgeleid worden dat het grootste deel
van het loofhout (strook ten noorden van het monasterium tot aan vijver
nabij de koninklijke villa en in de zuidelijke uitloper van het plangebied) is
ontstaan tussen 1850 en +/- 1930.
Het loofbos rondom de verlande vijver, een deel van het loofbos ten
noorden van de vijver nabij de koninklijke villa en het berkenbos ten
noorden van het monasterium is ontstaan na 1930.
Een klein gebiedje rondom de vijvers bestaat uit bosrelicten ontstaan
tussen 1775 en 1850. => B/C
- Verstoring
o Invasieve soorten: Amerikaanse eik domineert de bosstrook ten noorden
van het monasterium, verspreid komen douglas en Amerikaanse
vogelkers voor => B
o Verruigd: weinig indicatie voor verruiging => A
o Geruderaliseerd: weinig indicatie voor ruderalisering => A
o Vergrast: pijpenstrootje plaatselijk dominant => A/B
- Vegetatie
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 118 - 14 januari 2013

o Sleutelsoorten in de boomlaag: groot aandeel ruwe berk, naast zomereik
=> A
o Procentueel aandeel sleutelsoorten in de kruidlaag => B
Conclusie: Op basis van de beschikbare gegevens kan men besluiten dat het
habitatwaardige type 9190 in het plangebied zich bevindt in voldoende tot gedegradeerde
staat. Het gebied ligt op zand, omvat een grote aaneengesloten oppervlakte bos en
herbergt binnen het boscomplex oude bossen. Dit laat een gunstige ontwikkeling toe van
het bostype 9190.
15.4 Methodologie effectbepaling en –beoordeling
Mogelijk negatieve effecten op het gebied zullen beoordeeld worden met specifieke
aandacht aan de habitats en soorten waarvoor het gebied werd aangewezen voor het
Natura 2000 netwerk en de soorten van Bijlage III Decreet Natuurbehoud die in het
gebied voorkomen. Tevens kunnen mitigerende maatregelen toegelicht worden.
Volgende vragen zullen hiertoe beoordeeld worden:
Heeft het project een impact op de habitats qua oppervlakte, ruimtelijke spreiding,
structuur en kwaliteit?
Heeft het project een impact op het evenwicht tussen de verspreiding en densiteit
van de soorten en de populaties in zijn geheel?
Heeft het project een impact op de vitale factoren hoe het SBZ functioneert als
ecosysteem?
Heeft het project een impact op de abiotische relaties die de structuur en de functie
van de SBZ bepalen?
Heeft het project een impact op het bereiken van de instandhoudingsdoelen of
streefbeelden zoals omschreven voor de betreffende SBZ?
Door de bestemmingswijzigingen van ‘koninklijk domein’ naar ‘natuurgebied’ zullen
enerzijds vegetaties bestendigd worden of bijkomen (boscompensatie, opmaak
beheerplan). Anderzijds is het mogelijk dat bestaande vegetaties verdwijnen door de
bestendiging van het monasteriumgebouw en het mogelijk maken van een begrensde
uitbreiding. Bij de beoordeling van het effect wordt rekening gehouden met de waarde
van de aanwezige vegetatie en de oppervlakte die verdwijnt of bijkomt. De oppervlakte
spontaan groen die kan ontwikkelen wordt aangegeven. Hierbij wordt ook rekening
gehouden met de waarde van de mogelijke vegetaties.
Voor terrestrische fauna worden effecten beschreven ten gevolge van het wijzigen van de
habitat door verharding, verstoring en mogelijk bijkomende vegetaties (vb door aanleg
poel). De effectbeoordeling gebeurt op basis van de vermindering/vermeerdering van het
leefgebied en de effecten ten gevolge van ver- of ontsnippering.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 119 - 14 januari 2013

15.5 Effectuitdrukking
De effecten worden als volgt uitgedrukt:
verwijderen van de vegetatie door verharding: oppervlakte vegetatie die verdwijnt, met
in acht name van de waarde van die vegetatie (ha per waarde-klasse)
wijzigen van de vegetatie door beheer: oppervlakte spontane vegetaties, met in acht
name van de waarde van de mogelijke vegetaties (ha per waardeklasse)
wijzigen van habitat voor fauna: wijziging leefgebied (ha) en effecten ten gevolge van
ver- of ontsnippering (kwalitatief).
verstoren van fauna: vermindering leefgebied (ha) ten gevolge van geluids- en/of
lichtverstoring van vogels en zoogdieren indien relevant
15.6 Beoordelingskader
In tabel 12.3 is een overzicht gegeven van het beoordelingskader voor de discipline
Fauna en flora. De effecten worden niet per effectgroep beoordeeld, maar wel
synthetiserend voor flora enerzijds en voor fauna anderzijds. De effecten van ver- of
ontsnippering zijn verwerkt in het beoordelingskader voor fauna.
Voor fauna is er aansluiting gezocht met het Soortbeschermingsbesluit van 15 mei 2009,
en de daar aanwezige terminologie. Er wordt voorgesteld een score S te berekenen voor
het effect op beschermde diersoorten als volgt:
S = (effect op soort van categorie 1+2) + 3x (effect op soort van categorie 3)
waarbij als volgt een effect wordt meegerekend voor elke beschermde soort die
(potentieel) aanwezig is:
-1 bij verwachte populatieafname of verdwijning
+1 bij verwachte populatietoename of nieuw verschijnen
Tabel 15.24: Beoordelingskader voor de discipline Fauna en flora
Beoordeling Vegetatie Fauna
+3 > 60% toename van waardevolle tot zeer waardevolle
habitats (BWK) (zowel oppervlakte als kwaliteit)
+2 Tot 60% toename van waardevolle tot zeer waardevolle
habitats (BWK) (zowel oppervlakte als kwaliteit)
+1 Tot 30% toename van waardevolle tot zeer waardevolle
habitats (BWK) (zowel oppervlakte als kwaliteit)
0 Geen effecten op waardevolle habitats of geringe
effecten in verschillende deelzones heffen elkaar op
-1 Tot 30% afname van waardevolle tot zeer waardevolle
habitats (BWK) (zowel oppervlakte als kwaliteit)
-2 Tot 60% afname van waardevolle tot zeer waardevolle
habitats (BWK) (zowel oppervlakte als kwaliteit)
-3 > 60% afname van waardevolle tot zeer waardevolle
habitats (BWK) (zowel oppervlakte als kwaliteit)
S > 15
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 120 - 14 januari 2013
S > 5
Netto verbetering van de
leefomstandigheden van wilde fauna of
netto uitbreiding van hun leefgebied
Geen effecten op diersoorten of geringe
effecten in verschillende deelzones
heffen elkaar op
Netto aantasting van de
leefomstandigheden van wilde fauna of
netto inkrimping van hun leefgebied
S < -5
S < -15

16 INHOUDSTAFEL MER
0. Niet-technische samenvatting
1. Voorwoord
2. Inleiding
3. Alternatievenonderzoek
4. Planbeschrijving
5. Administratieve, juridische en beleidsmatige situering van het project
6. Aan te vragen vergunningen
7. Ingreep-effectschema en gegevensoverdracht
8. Bestaande informatie en verzamelde gegevens
9. Algemene afbakening referentiesituatie en methodologie effectvoorspelling en -
beoordeling
10. Discipline bodem
11. Discipline water
12. Discipline fauna en flora
13. Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
14. Discipline mens
15. Grensoverschrijdende milieueffecten
16. Passende beoordeling
17. Post-monitoring
18. Tewerkstellings- en investeringsprogramma
19. Integratie en eindsynthese (inclusief Watertoets en Verscherpte Natuurtoets)
20. Verklarende woordenlijst
21. Lijst van afkortingen
22. Literatuurlijst
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 121 - 14 januari 2013

17 VERKLARENDE WOORDENLIJST
Bijlage I van Natura2000: Habitattypes voor de habitatrichtlijngebieden;
Bijlage II van Natura2000: Soorten aanduiding voor de habitatrichtlijngebieden;
Bijlage IV: Dit is bijlage I van de vogelrichtlijngebieden;
BPA: Een Bijzonder Plan van Aanleg (BPA) is een beleidsdocument waarin de visie
van de overheid wordt uitgedrukt omtrent de toekomstige ruimtelijke ordening voor
een deel van het gemeentelijk grondgebied aan. Het BPA bestaat uit een
kaarttekening met grafisch ingekleurde bestemmingszones en symbolen met een
verklarende legende en de voorschriften of verordeningen met betrekking tot deze
zones en/of percelen
BWK: Deze kaart wordt opgesteld door het Instituut voor Natuurbehoud. Het is een
vlakdekkende kaart voor Vlaanderen met 2 informatieniveaus: een beschrijving van
de aanwezige vegetaties en een waardering van deze vegetaties
Grondwaterstand: Grondwater ondervindt een bepaalde druk in de ondergrond. Deze
wordt gemeten in peilbuizen. De hoogte (of diepte) van het wateroppervlak van het
water in deze buizen wordt de grondwaterstand of stijghoogte genoemd
Infiltratie: Wanneer de grondwaterstanden in de onderliggende lagen zich lager
bevinden dan de bovenste, ontstaat een drukverschil naar onderen toe. Hoge
grondwaterstanden duiden immers op een hogere druk (cfr. grondwaterstand).
Hierdoor stroomt water naar onder, het infiltreert;
Maaiveld: bovenzijde van een bodem, waar de vegetatie op groeit
Prati-index: een chemische index gebaseerd op het zuurstofpercentage in het water,
het chemisch zuurstofgebruik en de ammoniakale stikstofconcentratie
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 122 - 14 januari 2013

18 LIJST VAN AFKORTINGEN
APA: algemeen plan van aanleg
BPA: bijzonder plan van aanleg
BWK: biologische waarderingskaart
DOV: databank ondergrond Vlaanderen
DTM: digitaal terrein model
GEN: gewenst ecologisch netwerk
GNOP: gemeentelijk natuurontwikkelingsplan
GRUP: Gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan
HMK: Hare Majesteit Koningin Fabiola
IVON: integraal verwevings- en ondersteunend netwerk
MB: ministerieel besluit
MER: milieueffectenrapport
mer: milieueffectenrapportage
NOG: natuurlijk overstroombare gebieden
OVAM: Openbare Vlaamse afvalstoffenmaatschappij
PRUP: provincial ruimtelijk uitvoeringsplan
ROG: recent overstroomde gebieden
RSV: ruimtelijk structuurplan Vlaanderen
RUP: ruimtelijk uitvoeringsplan
VEN: Vlaams ecologisch network
VLAREA: Vlaams reglement voor afvalstoffen
Vlarebo: Vlaams reglement voor bouwstoffen
Vlarem: Vlaams reglement voor milieu
VLM: Vlaamse landmaatschappij
VMM: Vlaamse milieumaatschappij
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 123 - 14 januari 2013

19 LITERATUURLIJST
Adriaens D., Tim Adriaens, Griet Ameeuw (red.). 2008a. Ontwikkeling van criteria voor de
beoordeling van de lokale staat van instandhouding van de habitatrichtlijnsoorten
INBO.R.2008.35
Adriaens P., Ameeuw G. (red.), met medewerking van Anselin A, Courtens W., Devos K.,
Dochy O., Lommaert L., Spanoghe G., Stienen E., Vermeersch G. en Thoonen M.,
2008b. Ontwikkeling van criteria voor de beoordeling van de lokale staat van
instandhouding van de vogelrichtlijnsoorten. INBO.R.2008.36
Afdeling Natuur, 2003. Ecologische afweging uitbreiding berggrind.
Afdeling Natuur, 2005. Leidingstrook tussen zandgroeves Berg en Mechelse Heide
Zuid.Passende beoordeling en Natuurtoets. RU/7217 05-4679
Agentschap voor Natuur en Bos, 2006. Natuurrichtplan voor de VEN-gebieden, Speciale
beschermingszones, groen-, park- en bosgebieden in de ‘Hoge Kempen’. L11a
Agentschap voor Natuur en Bos, 2007. Beheerplan VNR Hoge Kempen.
Beckers G., 2005. Instandhoudingsdoelstellingen voor het habitatrichtlijngebied
(BE2200035) en het Vogelrichtlijngebeid (BE2.7) Mechelse heide en vallei van de
Ziepbeek.
DOV (www.dov.vlaanderen.be) Databank Ondergrond Vlaanderen
Everaert, J., Devos, K. en E. Kuijken, 2003. Vogelconcentraties en vliegbewegingen in
Vlaanderen. Beleidsondersteunende vogelatlas – achtergrondinformatie voor de
interpretatie. Rapport van het Instituut voor Natuurbehoud 2003.2
Instituut voor Natuurbehoud 2000. Ecosysteemkwetsbaarheidskaarten. CD-rom
Likona. Jaarboek 2005. Nationaal park Hoge Kempen.
Lambrechts, J. en de Knijf, G., 2005. Libellen in het Nationaal Park Hoge Kempen,)
Seeuws, P., Coeck, J. en Verheyen, R., 1996. Ecologie van beschermde rondbek- en
vissoorten Soortenbeschermingsplan voor de beekprik, UIA, opdrachtgever: IN,
Onderzoeksopdracht K/IN/JC/95.04
Seeuws, P., Coeck, J. en Verheyen, R., 1998. Voorstel tot afbakening van
waterlooptrajecten voor de bescherming van de beekprik, UIA -dept. biologie, Instituut
voor Natuurbehoud
T’jollyn F., Bosch H., Demolder H., De Saeger S., Leyssen A., Thomaes A., Wouters
J., Paelinckx D. en Hoffmann M., 2009. Ontwikkeling van criteria voor de beoordeling van
de locale staat van instandhouding van de Natura 2000 habitattypen. Versie 2.0.
INBO.R.2009.46, 326pp.
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 124 - 14 januari 2013

Vanreusel, W., Cortens, J. & Van Dyck, H. 2002. Herstel van dagvlinderpopulaties in en
om het Nationaal Park Hoge Kempen. Rapport van de Universiteit Antwerpen in opdracht
van afdeling Natuur van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. (Hoofdrapport 191
p. + Herstelprojecten 99 p.).
Van Vessem & Kuijken, E. 1986. Overzicht van de voorgestelde speciale
beschermingszones in Vlaanderen voor het behoud van de vogelstand.
Vriens, L., Van Hove, M., Paelinckx, D., Heirman, J., Vanallemeersch, R. & Zwaenepoel,
A., 2004. Biologische Waarderingskaart, versie 2. Toelichting bij de kaartbladen 15.
Rapport en digitaal bestand Instituut voor Natuurbehoud IN. R2004.04 Brussel. 24 pp.
=o=o=o=
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - 125 - 14 januari 2013

BIJLAGE 1.1
RUP-procedure
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - i - 14 januari 2013

Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - ii - 14 januari 2013

BIJLAGE 2.1
Beheerplan
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - iii - 14 januari 2013

Situering document
Dit beheerplan geeft de intenties voor het terreinbeheer aan van de eigenaars en
gebruikers van het Koninklijk domein van Opgrimbie: het kloosterdomein en het domein
van de koninklijke villa Friedheim.
Het volgt geen officieel formaat, maar omvat evenwel de hoofdelementen van een
bosbeheerplan voor een privéboseigendom.
De inventarisatie en situering van het domein komt voldoende aan bod in andere
documenten (Passende Beoordeling, MER, GRUP). Hier worden het streefbeeld, de
doelstellingen en de belangrijkste beheermaatregelen weergegeven.
Doelstellingen en streefbeelden
a) ecologische functie
Het beheerplan, dat een onderdeel vormt van dit plan, zal invulling geven aan de
gebiedsvisie van het NRP Hoge Kempen (zie 12.3.1). In het bos- en natuurdomein
binnen SBZ-H worden habitats in voldoende staat van instandhouding nagestreefd in
samenhang met omliggende openbare natuur- en bosdomeinen. Samengevat zal
gestreefd worden naar onderstaande vegetatietypes. Hierbij wordt ook rekening
gehouden met de locaties van de huidig aanwezige habitattypes (figuur 12.7)
open heidevegetaties (habitat 4030, 4010 en lokaal 7150), zonder ontbossing (open
plekken < 3 ha), verbonden door heidecorridors
conform het streefbeeld in het Natuurrichtplan in het noorden van het domein
vlekken droge heide
conform het streefbeeld in het beheerplan natuurreservaat Ziepbeek in het
zuiden van het domein
een corridor (bruine pijlen in illustratie 3.5) doorheen bos tussen deze twee langs
de zuidwestflank van het dal van de Heiwickbeek
vijvercascade in nat loofbos centraal in het dal van de Heiwickbeek met behoud
van de habitats van het vijversysteem (7150, 2330, 6230_hmo) (blauw in
illustratie 3.5).
opmerkelijk open berkenbos met heideondergroei (‘beboste heide’) op de
noordflank van de Heiwickbeekvallei
Dit vormt een deel van de functionele verbinding tussen Kikbeekvallei en Ziepbeekvallei
voor heidesoorten.
doelsoorten: heideblauwtje, gentiaanblauwtje, bruine eikenpage, gladde slang,
nachtzwaluw, rode dophei en jeneverbes
natte bossen in dalhoofden (habitat 91E0) op basis van zachte/ruwe berk en zwarte els
functionele verbinding tussen natuurontwikkeling door ANB ten noorden van de
Langenberg en in de Ziepbeekvallei
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - iv - 14 januari 2013

droge bossen op hellingen en plateau (doel habitat op lange termijn 9190)
gros van de oppervlakte: toename loofboomaandeel in dennenbos
habitatkern in het oosten van het domein
doelsoorten: vliegend hert, middelste bonte specht, wespendief, boskrekel, bruine
eikenpage.
De omgeving van de koninklijke villa vormt hierbij een overgangszone tussen open bos
(beboste heide) en droog bos.
Landduingrasland (2230) en heischraal grasland (6230), bijv. rondom zwemplas,
verhogen de diversiteit ten opzichte van enkel droge heide en bos.
Illustratie 3.5: Streefbeeld beheerplan (k: omgeving koninklijke villa, m: omgeving monasterium)
heide
m Beboste Beboste Beboste heide heide heide
Nat Nat Nat bos bos bos
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - v - 14 januari 2013
KK
K
Droog bos
In tabel 3-2 wordt een indicatie gegeven van de mogelijke oppervlakte per gewenst
vegetatietype
Tabel 19.1: Indicatie van de gewenste oppervlakte per vegetatietype.

Legenda Totaal
beboste heide 31,6
droog bos 84,4
geen habitat 2,1
gemengd loofhout 2,1
heide 14,3
nat bos 18,12
vijvers 2,2
Totaal 154,9
b) landschappelijke functie
Landschappelijk beeld domein villa Friedheim
Gezonde vrije ruimte rondom de gebouwen
Open bostype met schraal grasland en bomengroepen, overgang tussen 9190 ten
oosten en open berkenbos met heideondergroei ten westen
Centrale zichtas vanuit de omgeving van de villa naar het oosten: schoonheid vallei
Heiwickbeek met open doorkijkbos op de noordflank, nat bos en open natte plekken
onder in de vallei, echter geen dorlopende open vallei naar het westen
Rondom gebufferd door gesloten bos met onderetage (streefdoel 9190)
Landschappelijk beeld kloostersite
Rondom gebouwen een bosrand met heideberm (brandweg), en dan opgaande
struikenrand (bramen, lijsterbes, sporkehout, jonge dennen, berken en eiken naar
mengbos van oude dennen en eiken. verder ingesloten door bos: geen visuele link met
de heidevlekken ten noorden of de beekvallei ten oosten. Het kloostergebouw behoort
bij de bosomgeving, staat wel in een open,schrale plek in het bos.
c) Sociaal-educatieve functie
Privaat domein, niet toegankelijk:
- Rust voor contemplatie: zusters Monialen van Betlehem
- Rustoord voor leden Koninklijke familie
e) economische functie
Hout uit dunningen en kappingen wordt vermarkt
Kostenefficiënt omgaan met beheer van habitats
Mogelijkheden van subsidies (ecologische bosfunctie, opmaak UBP, Europese
subsidieprogramma’s)
f) wetenschappelijke functie
niet van toepassing
g) milieubeschermende functie
Inzijggebied voor kwel in de lagere beekdalen, zoals de Ziepbeekvallei
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - vi - 14 januari 2013

Beheermaatregelen
Om de gewenste streefbeelden te bereiken zijn onderstaande beheermaatregelen van
toepassing. Zowel de toegang van het domein als de uitvoering van de
beheermaatregelen zal altijd onder de kontrole van de eigenaar blijven.
heide
periodiek vrijmaken van bestaande open plekken van boomopslag
kappen en ruimen van bos voor uitbreiding heidevlekken of nieuwe vlekken (tot

BIJLAGE 2.2
Figuren
Kennisgeving plan-MER GRUP domein Opgrimbie 819050/R/873131/2
Eindrapport - viii - 14 januari 2013

´
Zutendaal
Legenda
Gemeentegrenzen
Plangebied
Aandachtslocaties
Aandachtslocaties
Domein monasterium
1. Monasterium
2. Uitbreiding klooster
3. Familiehuis
4. Natuurbegraafplaats
5. parking monasterium
6. Bestaande waterzuivering
8. Toekomstige poel incl. bluswater
Aandachtslocaties
Koninklijk domein
7. Poortwachtersgebouw
9. Kleedkamer
10. Villa
11. Garage + kapel
12. Garage bewaker
13. Woning bewaker
14. Afdak tractor
Maasmechelen
5
3
4
8
1
2
6
7
Lanaken
0 150 300 450 600
Meters
9
10
11
12
13 14
Titel:
Situering van het plangebied
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Bron:
HEIWICKBEEK
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
Datum:
02-07-2012
Figuur:
2.1
Schaal:
1:12500
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
100_81905001

´
4
vzw bisdom Hasselt
5 3
8
1
2
6
7
9
10
HMK Fabiola en stichting Astrida
11
12
13
Agentschap voor Natuur en Bos
0 150 300 450 600
Meters
14
Titel:
Ligging kadastrale eigendommen
in het plangebied
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
Datum:
02-07-2012
Figuur:
2.2
Legenda
Eigendommen
Aandachtslocaties
Aandachtslocaties
Domein monasterium
1. Monasterium
2. Uitbreiding klooster
3. Familiehuis
4. Natuurbegraafplaats
5. parking monasterium
6. Bestaande waterzuivering
8. Toekomstige poel incl. bluswater
Aandachtslocaties
Koninklijk domein
7. Poortwachtersgebouw
9. Kleedkamer
10. Villa
11. Garage + kapel
12. Garage bewaker
13. Woning bewaker
14. Afdak tractor
Schaal:
1:12500
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
101_81905001

1400
1000
´
0800
0900
1400
0102
0900
0701
0810
0701
1636
1200
0 200 400 600 800
0200
Meters
0702
0401
Titel:
Huidige gewestplanbestemming plangebied
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
0701
Datum:
02-07-2012
Figuur:
Plangebied
gewestplan
2.3
Legenda
0400
Schaal:
1:15000
0401
0200- gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut
0400- recreatiegebieden
0401- gebieden voor dagrecreatie
0701- natuurgebied
0702- natuurgebied met wetenschappelijke waarde of natuurreservaten
0800- bosgebieden
0810- bosgebieden met ecologisch belang
0900- agrarische gebieden
1000- industriegebieden
1200- ontginningsgebieden
1400- militaire gebieden
1636- zone voor koninklijk domein
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
102_81905001

´
Legenda
Plangebied
Aandachtslocaties
Gewenste bestemmingen
Deelzones
Natuurgebied
Aandachtslocaties
Domein monasterium
1. Monasterium
2. Uitbreiding klooster
3. Familiehuis
4. Natuurbegraafplaats
5. parking monasterium
6. Bestaande waterzuivering
8. Toekomstige poel incl. bluswater
Aandachtslocaties
Domein koninklijke villa
7. Poortwachtersgebouw
9. Kleedkamer
10. Villa
11. Garage + kapel
12. Garage bewaker
13. Woning bewaker
14. Afdak tractor
Titel:
Situering van de deelzones met
aangepaste bestemmingsvoorschriften
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
0 100 200 300 400 500
Datum:
19-12-2012
Figuur:
3.1
Schaal:
1:15000
Meters
Haskoning Belgium NV/SA
info@mechelen.royalhaskoning.com
www.royalhaskoning.com
103_81905001

´
Aandachtslocaties
fietspaden
wandelpaden
waterlopen
Legenda
studiegebied discipline water
studiegebied discipline mens
studiegebied discipline bodem, fauna & flora, landschap
4
Heiwickbeek
5
1 6 3
2
8
AFLOOP MOLENBEEK
Ziepbeek
7
9
111314
10
ZIEPBEEK
Kikbeek
0 340 680 1.020 1.360
Meters
Groenstraatbeek
Titel:
Studiegebieden voor de
verschillende disciplines
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
Datum:
02-07-2012
Figuur:
ZIEPBEEK
9.1
Schaal:
1:25000
DAALBROEKSBEEK
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
GROENSTRAATBEEK
112_81990904

´
Legenda
Plangebied
Aandachtslocaties
DTM (mTAW)
0-40
40 - 42
42 - 44
44 - 46
46 - 48
48 - 50
50 - 52
52 - 54
54 - 56
56 - 58
58 - 60
60 - 62
62 - 64
64 - 66
66 - 68
68 - 70
70 - 72
72 - 74
74 - 76
76 - 78
78 - 80
80 - 82
82 - 84
84 - 86
86 - 88
88 - 90
90 - 92
92 - 94
94 - 96
96 - 98
98 - 100
100 - 102
102 - 104
5 3
4
8
1
2
6
0 175 350 525 700
7
9
10
Meters
11
12
13
14
Titel:
Digitaal terreinmodel
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
Datum:
02-07-2012
Figuur:
10.1
Schaal:
1:12500
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
104_81905001

´
0 0,25 0,5 0,75 1 Km
´
0 0,25 0,5 0,75 1 Km
Profielontwikkeling
Bodems met diepe antropogene humus A horizont (plaggengronden)
Bodems met duidelijke humus- of/en ijzer- B horizont
Bodems met zwakke humus- of/en ijzer- B horizont
Textuur
zand
veen
´
0 0,2 0,4 0,6 0,8 Km
Legenda
Plangebied
Aandachtslocaties
Titel:
Bodemkaart
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
Datum:
02-07-2012
Figuur:
10.2
Schaal:
1:25000
Drainage
zeer droog
droog
matig droog
matig nat
nat
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
104_81905001

´
Plangebied
Legenda
Aandachtslocaties
bodem
Betreedbaarheid
geen data binnen studiegebied
1 - 2
3 - 4
5 - 8
9 - 10
5 3
4
8
1
2
6
0 175 350 525 700
7
9
10
Meters
11
12
13
14
Titel:
Betreedbaarheidsklassen
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
Datum:
02-07-2012
Figuur:
10.3
Schaal:
1:12500
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
106_81905001

BWK
´
Plangebied
Legenda
Aandachtslocaties
Mesofiel eikenbos
Vallei-, moeras- en veenbossen
Mesofiek beukenbos
Populierenaanplanten
Andere loofhoutaanplanten
Naaldhoutaanplanten
KLE etc
Struwelen
Heiden
Moerassen
Graslanden
Akkers
Urbane gebieden
Stilstaande wateren
0 150 300 450 600
Meters
Titel:
Biologische waarderingskaart: bodemgebruik
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
Datum:
02-07-2012
Figuur:
10.4
Schaal:
1:12500
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
107_81905001

´
Plangebied
Waterlopen
Legenda
vmm-meetnet
Bevaarbaar
Categorie 1
Categorie 2
Categorie 3
Niet in categoriën opgedeeld
HEIWICKBEEK
ZIEPBEEK
AFLOOP MOLENBEEK
AFLOOP MOLENBEEK
ASBEEK
HEIWICKBEEK
139810
HEIWICKBEEK ZIEPBEEK
0 300 600 900 1.200
KIKBEEK
139900
GROENSTRAATBEEK
Meters
Titel:
Waterlopen en VMM meetpunten
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
ZIEPBEEK
Opdrachtgever:
ZIEPBEEK
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida 142500 142550
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
ZIEPBEEK
DAALBROEKSBEEK
DAALBROEKSBEEK
GROENSTRAATBEEK
KIKBEEK
GROENSTRAATBEEK
Datum:
02-07-2012
Figuur:
142300
11.1
139820
ZIEPBEEK
GROENSTRAATBEEK
Schaal:
1:25000
GROENSTRAA
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
108_81905001

´
Plangebied
Waterlopen
Bevaarbaar
Categorie 1
Categorie 2
Categorie 3
Legenda
Niet in categoriën opgedeeld
Recente overstromingsgebieden
Natuurlijke overstromingsgebieden
Waterloop
HEIWICKBEEK
ZIEPBEEK
AFLOOP MOLENBEEK
AFLOOP MOLENBEEK
ASBEEK
HEIWICKBEEK
HEIWICKBEEK ZIEPBEEK
0 300 600 900 1.200
KIKBEEK
GROENSTRAATBEEK
Meters
Titel:
NOG-en ROG-gebieden
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
ZIEPBEEK
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Bron:
ZIEPBEEK
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
ZIEPBEEK
DAALBROEKSBEEK
DAALBROEKSBEEK
GROENSTRAATBEEK
KIKBEEK
GROENSTRAATBEEK
Datum:
02-07-2012
Figuur:
11.2
ZIEPBEEK
GROENSTRAATBEEK
Schaal:
1:25000
GROENSTRAA
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
109_81905001

´
Plangebied
Waterlopen
Bevaarbaar
Categorie 1
Categorie 2
Categorie 3
Legenda
Niet in categoriën opgedeeld
Niet overstromingsgevoelig
Effectief overstromingsgevoelig
Mogelijk overstromingsgevoelige gebieden
HEIWICKBEEK
ZIEPBEEK
AFLOOP MOLENBEEK
AFLOOP MOLENBEEK
ASBEEK
HEIWICKBEEK
HEIWICKBEEK ZIEPBEEK
0 300 600 900 1.200
KIKBEEK
GROENSTRAATBEEK
Meters
Titel:
Watertoetskaart
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
ZIEPBEEK
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Bron:
ZIEPBEEK
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
ZIEPBEEK
DAALBROEKSBEEK
DAALBROEKSBEEK
GROENSTRAATBEEK
KIKBEEK
GROENSTRAATBEEK
Datum:
02-07-2012
Figuur:
11.3
ZIEPBEEK
GROENSTRAATBEEK
Schaal:
1:25000
GROENSTRAA
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
110_81905001

´
Plangebied
Waterlopen
Bevaarbaar
Categorie 1
Categorie 2
Categorie 3
1
P
Legenda
Niet in categoriën opgedeeld
Niet overstromingsgevoelig
Effectief overstromingsgevoelig
2
P
4
P
3
P
Mogelijk overstromingsgevoelige gebieden
P grondwaterwininngen
6
P
5
P
HEIWICKBEEK
7
P
ZIEPBEEK
ASBEEK
AFLOOP MOLENBEEK
AFLOOP MOLENBEEK
ASBEEK
HEIWICKBEEK
HEIWICKBEEK
AFLOOP MOLENBEEK
ASBEEK
AFLOOP MOLENBEEK
ZIEPBEEK
AFLOOP MOLENBEEK
ASBEEK
ASBEEK
KIKBEEK
GROENSTRAATBEEK
ASBEEK
ZIEPBEEK
0 0,4 0,8 1,2 1,6 Km
P P
9
8
ZIEPBEEK
10
P
ASBEEK
RIEGEMS - NEERHAREN
ZIEPBEEK
DAALBROEKSBEEK
DAALBROEKSBEEK
GROENSTRAATBEEK
KIKBEEK
GROENSTRAATBEEK
ZIEPBEEK
LANGKEUKELBEEK
GROENSTRAATBEEK
Titel:
Grondwaterwinningen
KIKBEEK
GROENSTRAATBEEK
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
ZUID WILLEMSVAART
ZUID WILLEMSVAART
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
ZIEPBEEK
KIKBEEK
Datum:
ZUID WILLEMSVAART
BERMSLOOT
02-07-2012
Figuur:
BERMSLOOT
11.4
Schaal:
1:37903
MAAS MAAS
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
ZIEPBEEK
110_81905001
ZIEPBEEK

´
Plangebied
Waterlopen
Bevaarbaar
Categorie 1
Categorie 2
Categorie 3
Legenda
Niet in categoriën opgedeeld
Niet overstromingsgevoelig
Effectief overstromingsgevoelig
Mogelijk overstromingsgevoelige gebieden
!. meetpunten
2
!.!.
1
HEIWICKBEEK
5 7
!.!.!.
6
ZIEPBEEK
ASBEEK
AFLOOP MOLENBEEK
AFLOOP MOLENBEEK
9
!.
ASBEEK
HEIWICKBEEK
HEIWICKBEEK
AFLOOP MOLENBEEK
ASBEEK
AFLOOP MOLENBEEK
8
!.
4
!.!.
3
ZIEPBEEK
AFLOOP MOLENBEEK
ASBEEK
12
!.!.!.
ASBEEK
KIKBEEK
GROENSTRAATBEEK
ASBEEK
ZIEPBEEK
0 0,4 0,8 1,2 1,6 Km
RIEGEMS - NEERHAREN
ZIEPBEEK
ASBEEK
ZIEPBEEK
DAALBROEKSBEEK
DAALBROEKSBEEK
GROENSTRAATBEEK
KIKBEEK
GROENSTRAATBEEK
ZIEPBEEK
LANGKEUKELBEEK
GROENSTRAATBEEK
Titel:
Grondwatermeetpunten
KIKBEEK
GROENSTRAATBEEK
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
ZUID WILLEMSVAART
ZUID WILLEMSVAART
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
ZIEPBEEK
KIKBEEK
Datum:
ZUID WILLEMSVAART
BERMSLOOT
02-07-2012
Figuur:
BERMSLOOT
11.5
Schaal:
1:37903
MAAS MAAS
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
ZIEPBEEK
110_81905001
ZIEPBEEK

´
Legenda
Plangebied
Aandachtslocaties
uiterst kwetsbaar
zeer kwetsbaar
kwetsbaar
matig kwetsbaar
weinig kwestbaar
4
1 6 5 3
2
8
7
9
111314
10
0 340 680 1.020 1.360
Meters
Titel:
Grondwaterkwetsbaarheidskaart
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
Datum:
03-07-2012
Figuur:
11.6
Schaal:
1:25000
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
112_81990904

´
Legenda
Plangebied
Aandachtslocaties
Habitatrichtlingebied
Vogelrichtlijngebied
VEN-gebied
5
3
4
8 6
1
2
0 200 400 600 800
7
9
12
11 1314
10
Meters
HEIWICKBEEK
Titel:
Beschermingszones natuur
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
Datum:
02-07-2012
Figuur:
12.1
Schaal:
1:15000
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
112_81990904

´
Plangebied
Legenda
Aandachtslocaties
Natuurreservaat Hoge Kempen
5
3
4
8 6
1
2
0 200 400 600 800
7
9
12
11 1314
10
Meters
Titel:
Vlaams natuurreservaat Hoge Kempen
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
Datum:
02-07-2012
Figuur:
12.2
Schaal:
1:15000
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
112_81990904

´
Plangebied
Waardering
Aandachtslocaties
Biologisch minder waardevol
Legenda
Complex van biologisch minder waardevolle en waardevolle elementen
Complex van biologisch minder waardevolle, waardevolle en zeer waardevolle elementen
Complex van biologisch minder waardevolle en zeer waardevolle elementen
Biologisch waardevol
Complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle elementen
Biologisch zeer waardevol
0 150 300 450 600
Meters
Titel:
Waardering volgens de BWK
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
Datum:
02-07-2012
Figuur:
12.3
Schaal:
1:12500
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
112_81905001

´
Legenda
Plangebied
Aandachtslocaties
KIKBEEK
0 300 600 900 1.200
Meters
Titel:
Ecotoop verlies
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
Datum:
03-07-2012
Figuur:
12.4
Schaal:
1:25000
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
DAALBROEKSBEEK
112_81905001

´
Legenda
Studiegebied
Aandachtslocaties
AFLOOP MOLENBEEK
0 300 600 900 1.200
Meters
Titel:
Verdroging
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
Datum:
03-07-2012
Figuur:
12.5
ZIEPBEEK
Schaal:
1:25000
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
DAALBROEKSBEEK
112_81905001

´
Vliegveld
Vliegveld
Vliegveld
Legenda
Plangebied
Aandachtslocaties Langenberg
Domeinbos
Openbaar bos
Pietersembos
Vlaams Natuurreservaat
Vliegveld
Heiwijk-Midden
Vliegveld
Heiwijk-Zuid
Langenberg
Hoge Kempen
5
Heiwijk-Zuid
3
4
8 6
1
2
Hoge Kempen
Hei van Opgrimbie
7
9
Hoge Kempen
Hoge Kempen
12
11 1314
10
Hoge Kempen
Titel:
Domeinbossen en openbaren bossen
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Molenberg
Hoge Kempen
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
0 200 400 Neerharenheide
600 800
Bron:
Heidemolen
Hoge Kempen Meters Heidemolen
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
Datum:
Hoge Kempen
Isaekshoef
03-07-2012
Figuur:
Heelvijvers
Isaekshoef
12.6
Schaal:
1:15000
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
Isaekshoef
www.royalhaskoning.com
112_81990904

N
Legenda
Titel:
BWK kartering 2011
binnen plangebied
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk
ruimtelijk uitvoeringsplan
Koninklijk domein Opgrimbie
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Datum: Schaal:
06/07/2012 1:9000
Figuur:
12.7
Relevante locaties
Grens Opgrimbie
BWK-codes
aoo
ceb
cg
cgb
cmb
gml
gml (cas,rob)
ha
k(ha)
k(hn-)
kb (pins,que)
kb (quer)
kb*(quep)
kp
kt (cg)
ku*
kub°
mr-
n (quer)
pa
pa (pica)
pa (pica,lor)
pa (pse)
pa(pint)
Gecontroleerd door:
L. Schroeven
pi(pse)
pmb
pmb (pinn)
pmb(lor)
pmb(pinn)
pmh
pms
Volgnummer:
0 125 250
m
500
ppi
ppmb
ppmb/cg
ppmb/cgb
ppms
qb
qb (quep)
qb(quep,que)/cgb
qb-
qb-/cv
qb-/cvb
qb/cm
qb/cpb
qb/cvb
ua
vf
vo
vo(bet)/cpb/ctm
weg
100_81905001\RH_A3_Landscape.mxt

´
Legenda
Gemeentegrenzen
Plangebied
KIKBEEK
AFLOOP MOLENBEEK
Strook Lieben
0 460 920 1.380 1.840
Meters
Titel:
Ferrariskaart
ZIEPBEEK
DAALBROEKSBEEK
GROENSTRAATBEEK
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
Kikbeek
Datum:
03-07-2012
Figuur:
LOBEEK
ZUID WILLEMSVAART
LOGRAAFBEEK
13.1
LANGBROEKSBEEK
BERMSLOOT
Schaal:
1:40000
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
Langbroekbeek
Winterdijk en Langbroekbeek
115_81905001

´
Legenda
Gemeentegrenzen
Plangebied
Bron:
0 160 320 480 640
Titel:
Vandermaelenkaart
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Meters
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
Datum:
03-07-2012
Figuur:
13.2
Schaal:
1:10582
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
115_81905001

´
Plangebied
Legenda
Aandachtslocaties
Traditionele landschappen
Maasvlakte en het terrassenland
Limburgs heide- en bosgebied
0 150 300 450 600
Meters
Titel:
Traditionele landschappen
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
Datum:
03-07-2012
Figuur:
13.3
Schaal:
1:12500
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
114_81905001

´
Legenda
Plangebied
puntrelicten
lijnrelicten
ankerplaatsen
relictzones
Steilrand van het Kempens Plateau
Zijpbeek
0 250 500 750 1.000
Meters
Titel:
Landschapsatlas
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Oude hoeve reeds op Vandermaelenkaart aangeduid
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
Kikmolen
Datum:
03-07-2012
Figuur:
13.4
Schaal:
1:20000
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
115_81905001

´
Legenda
CAI
Plangebied
0 160 320 480 640
700244
Meters
700247
50055
50056
Titel:
Centraal Archeologische Inventaris
Project:
Plan-MER voor het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Koninklijk domein Opgrimbie
Opdrachtgever:
Bisdom Hasselt en HMK Fabiola
en stichting Astrida
Bron:
© NATIONAAL GEOGRAFISCH INSTITUUT -
ABDIJ TER KAMEREN 13 1000 BRUSSEL -
TEL 02/629 82 82
50057
Datum:
03-07-2012
Figuur:
13.5
Schaal:
1:12500
Haskoning Belgium NV/SA
Hanswijkdries 80
2800 Mechelen
(tel) +32 (0)15 40.56.56
(fax) +32 (0)15 40.56.57
info@haskoning.be
www.royalhaskoning.com
115_81905001