MOS laat het groeien - LNE.be

MOS
(Milieuzorg Op School)
laat het groeien
• ‘t is goed voor het milieu
• je maakt fi nanciële winst
• je werkt aan houding en gedrag
Met MOS stapt je school in een educatief project.
Met eigen accenten organiseer je acties voor het milieu.
De eerste stap is de ondertekening van een milieubeleidsverklaring.
Vanaf dan kun je rekenen op begeleiding en ondersteuning.
Als erkenning voor je werk kun je een logo verdienen.

Thema’s:
Afvalpreventie
Ideeën om op een planmatige manier aan een thema te werken vind je op
www.milieuzorgopschool.be
Ondersteuning
Een MOS-school krijgt
Natuur op school
Energie
Water
Verkeer
• informatie en educatief materiaal
• advies bij milieuzorgactiviteiten waarin kinderen zich herkennen
• begeleiding bij tijdpad en stappenplan
• middelen om ontwikkelingsdoelen en eindtermen in de praktijk te brengen
• de kans om met andere scholen samen te werken

Ondersteuning
HANDLEIDING de leidraad voor je school om MOS met
eigen accenten vorm te kunnen geven
5 THEMABUNDELS in elke themabundel vind je
informatie, educatieve tips en ideeën
kinderen gaan spelenderwijs aan de slag in de klas, de school
en de omgeving
digiMOS een elektronische nieuwsbrief houdt je MOS-inzet
op peil en brengt je op de hoogte van de provinciale
MOS-activiteiten
POPPELEPEE je pasje voor gratis vervoer met je klas op de
MOS- uitstap van je keuze
MOSterd een magazine boordevol tips en praktijkvoorbeelden
van milieuzorg op school
AFFICHES toon iedereen dat je een MOS-school bent

Laat je niet inpakken
Ongeveer de helft van alles wat in de vuilniszak verdwijnt, is verpakking. Maar
verdwijnen doet het niet echt. Want als je ‘t verbrandt, komt er troep in de lucht. Je
kunt die spullen natuurlijk apart sorteren: dat is al een hele stap vooruit. Nog beter is
minder verpakking en meer inhoud kopen. Preventie dus.
Een MOS-school bewijst dat je afval kunt voorkomen.
Stap in MOS en
• stimuleer het gebruik van brooddozen en drinkbussen
• hou kippen en composteer je groenafval
• kies voor stevig en duurzaam schoolmateriaal
• breng een bezoek aan de kringwinkel
AFVALPREVENTIE
Een schat aan ideeën en tips vind je in de themabundel AFVALPREVENTIE

W A T E R
Elke druppel telt
Water… ooit was het simpel. Regenwater en rivierwater zorgden voor al het water
dat we nodig hadden. Nu ligt het anders. De kwaliteit van het water wordt meer
en meer aangetast. Bovendien verspillen we veel water. En de voorraad drinkbaar
water is echt niet zo groot…
Een MOS-school springt verstandig om met water
Stap in MOS en
• verbruik minder water aan de wastafels en in het toilet
• gebruik regenwater voor het schoolbord en de klasplanten
• spoel verfresten niet zomaar door de afvoer
• ga op zoek naar waterdiertjes in een poel
Een schat aan ideeën en tips vind je in de
themabundel WATER

Groen voelt lekker
Natuur zorgt voor gezondheid en evenwicht. MOS laat kinderen inzicht verwerven
in en verantwoordelijkheid nemen voor de natuur in hun leefwereld. Ze verkennen
klas, school en omgeving en bezoeken een park, bos of natuurreservaat.
Een MOS-school maakt ruimte voor natuur en kinderen
Stap in MOS en
• laat de leerlingen hun droomspeelplaats tekenen
• combineer vergroening en spelruimte op een doordachte manier
• gebruik je compost in de schoolmoestuin
• ga op zoek naar kriebelbeestjes
• ga op stap met een natuurgids uit je gemeente
NATUUR OP SCHOOL
Een schat aan ideeën en tips vind je in de themabundel NATUUR OP SCHOOL

E N E R G I E
Deuren dicht en lichten uit
Een druk op de knop en je hebt licht. Nogal logisch zul je zeggen. Nee hoor, in het
Zuiden kunnen ze dat niet zeggen. Jij uit het Noorden gebruikt vijftig keer meer energie
dan iemand uit het Zuiden. Nochtans worden olie, gas en steenkool vooral dáár
ontgonnen. En over vijftig jaar zullen de voorraden uitgeput zijn…
Een MOS-school bespaart energie zonder comfortverlies
Stap in MOS en
• verbruik minder water aan de wastafels en in het toilet
• doe samen met de leerlingen een energieonderzoek
• maak komaf met de energievreters op school
• neem een kijkje in een wind- of watermolen
Een schat aan ideeën en tips vind je in de
themabundel ENERGIE

V E R K E E R
Fiets en stap en bus je vrij
Er is meer dan één vuiltje aan de lucht. Een auto stoot giftige gassen uit. Vooral bij
korte ritten! Pik dus een paar vriendjes op of neem gewoon de fi ets naar school.
Een MOS-school verplaatst zich milieuvriendelijk
Stap in MOS en
• stimuleer het wandelen en fi etsen in groep
• maak een heus schoolvervoerplan
• organiseer schooluitstappen met de fi ets
• neem deel aan de week van de zwakke weggebruiker
Een schat aan ideeën en tips vind je in de
themabundel VERKEER

“We
bezochten
een groot
station dat water
zuivert. Anders
kunnen we straks
geen water meer
drinken.” (Els K. 6de
leerjaar)
“De ouders evalueerden
mee onze MOS-activiteiten.
De verstandhouding
met het oudercomité is
spectaculair verbeterd.”
(Nathalie G. ,lerares)
“Wij namen deel aan
de dikke-truiendag.
Een graadje minder
en toch had niemand
kou! (Sien N., Tina V., 3de
leerjaar)
“In haar advies benadrukte
de inspectie dat onze school
dankzij MOS ruim voldoende
aandacht heeft voor
‘hoofd, hart en handen’ en
een stimulerend pedagogisch
klimaat
creëert.”
(Mieke V,
directeur)

“We mochten
mee de padden
overzetten.
Anders rijden de
auto’s ze plat.”
(Jonas, 1ste leerjaar)
“We mochten onze
ideeën in de MOSbus
steken. Mijn
voorstel werd
gekozen! We
vangen nu het
regenwater op in
een grote ton!”
(Thomas B., 4de
leerjaar)
“Onze schoolstraat is nu
heel wat gezelliger. Door
die bloembakken, hebben
we ook de veiligheid
verhoogd.”
(Peggy H.
lerares)
“Onze kippen Briezel
en Truusje smullen
dagelijks van het
fruitafval. Kikker en
Varkentje sporen de
kinderen aan een
brooddoos en een
drinkbus te gebruiken
en zetten de
leerkrachten aan om
zuiniger te kopiëren.”
(Serge D. directeur)

egeleiding en ondersteuning
Provincie Antwerpen: 015 30 61 27
mos@pime.provant.be
Provincie Limburg: 011 26 54 68
mos@limburg.be
Brussels Hoofdstedelijk Gewest: 0473 73 67 30
paul.renders@vgc.be
Provincie Oost-Vlaanderen: 09 267 84 74
mos@oost-vlaanderen.be
Provincie Vlaams-Brabant: 016 26 72 37
mos@vlaamsbrabant.be
Provincie West-Vlaanderen: 050 40 33 80
mos@west-vlaanderen.be
Gewestelijke coördinatie: 02 553 80 72
mos@lin.vlaanderen.be
MOS is een project van kleuter- tot hogeschool. Ook secundaire scholen kunnen
rekenen op ondersteuning en aangepast materiaal:
zie www.milieuzorgopschool.be
Een hogeschool vindt meer informatie via
www.milieueducatie.be
v.u.: J.-P. Heirman, Secretaris-generaal, departement Leefmilieu, Natuur en Energie
Koning Albert II-laan 20 bus 8, 1000 Brussel