meettechniek voor handhavers (pdf, 2.4MB) - Lne.be

Infosessies geluidsnormen muziek 

Meettechniek voor handhavers 

Koen Mandonx 

Departement Leefmilieu, Natuur en Energie 

Afdeling Milieu-inspectie

Overzicht van de presentatie 

1. Fysisch kader 

Het oor 

Enkele akoestische begrippen 

2. Metingen volgens het “muziek”besluit 

De meetapparatuur 

De metingen 

De meetplaats 

Bijkomende maatregelen 

3. Metingen volgens Vlarem 

4. Maatregelen 

Meettechniek voor handhavers 2

Het slakkenhuis 


30000 

25000 

20000 

15000 

10000 

5000 

Verband blootstellingstijd - beschadiging 

Schade 85 dB over 8 uur 

= Schade 90 dB over 2,5 uur 

= Schade 105 dB over 3 min 

= Schade 130 dB over 1 sec 

0 

85 90 95 100 105 110 115 

0 

85 90 95 100 105 110 115 

lineair logaritmisch 

4,5 

3,5 

2,5 

1,5 

0,5 

Meettechniek voor handhavers 4 

4 

3 

2 

1

Afname van het geluid in het vrije veld 

Ideaal geval : afstand 

2 

enkel voor een puntbron. 

reflecties van de grond. 

absorptie door de lucht. 

= +6 dB 

Een luidspreker is geen ideaal geval: 

het geluidniveau stijgt per halvering 

van afstand met 3 - 5 dB. 

Er is een verschil tussen luidspreker: 

op een festivalweide (± vrije veld) 

in een zaal (→ galmveld) 


Afname van het geluid in zaal 

Door reflecties ontstaat 

een galmveld. 

Ideaal geval: 

Door absorptie van de 

wanden neemt het geluid 

af met de afstand. 

Hoe meer wanden, hoe 

meer absorptie, hoe meer 

afname. 


De luidheid van muziek. 

verdubbeling geluidsterkte ≠ verdubbeling van de luidheid 

Als sterkte van het muziekgeluid verdubbelt betekent dit niet 

dat de muziek ook tweemaal zo luid klinkt. 

basis - 1 dB - 3 dB - 6 dB - 10 dB 

Een verschil van 1 dB is nauwelijks hoorbaar 

►muziekinstallatie best instellen met sonometer 

Vanaf 3 dB wordt het duidelijk merkbaar. 

Uit de praktijk blijk dat: 

+ 10 dB: verdubbeling luidheid 

+ 3 dB: verdubbeling geluidsterkte 

> 85 dB: 2X geluidsterkte = 2X risico hoorschade 


Overzicht van de presentatie – Deel 2 


2. Metingen volgens het nieuwe besluit 

Meetapparatuur 

Gebruikte grootheden in de wet 

Wanneer stel je PV op 

Voorbeelden 

De meetplaats 

Het geluidsplan 




Meettoestellen van de handhaver 

VLAREM zegt: 

De meetketen moet bestaan uit apparatuur die minstens 

voldoet aan de eisen gesteld voor klasse 1-meetinstrumen-ten 

in de IEC-normen. 

Vóór elke meting of reeks van metingen moet de meetketen 

met behulp van een akoestische ijkbron worden geijkt volgens 

de aanwijzingen van de fabrikant. 

(Bijlage 4.5.1. Vlarem II) 

De nauwkeurigheid bedraagt 1 dB. (volgens ISO 1996) 


Voldoet mijn geluidsmeter aan de norm? 

Hoe weet je of je meter aan de standaarden voldoet? 

Een producent moet zijn meter naar een nationaal 

referentielabo sturen om hem te laten testen. Dit lab kan dan 

een “Pattern Approval certificate” uitreiken. 

In Europa is het befaamdste lab het PTB in Duitsland 

(Physikalisch-Technische Bundesanstalt). De kostprijs voor 

een dergelijk certificaat is duur. Daarom worden niet alle 

meters getest. 


De gebruikte eenheden 

1. L Aeq,15min & L Aeq,60min 

ook meting als voortschrijdend gemiddelde 

relevant voor gehoorschade 

Laat ruimte voor dynamiek muziek 

ook in Nederland 103 dB(A) L Aeq,15min 

2. L ASlow,max, 

de eenheid uit het KB van ‘77 is behouden. 

het maximaal A-gewogen niveau van de geluidsdruk, 

gemeten met de trage (1 sec) tijdswegingkarakteristiek S 

max ≠ piekwaarde ≠ L Aeq,1sec 

3. L A95,5min 

dit vervangt L Amin,5min uit KB 


dB(A) 

100 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

L Aeq, t 

tijd (3 min) 

L Aeq,3min = 61 dB(A) 


Voortschrijdend gemiddelde L Aeq,15min 


L Aeq = 96 dB 

L A95 = 91 dB 

L Amin = 86 dB 

L A95,5min 

Solo 060521 Leq 1s A 

110 

N 19/02/12 00h55m00 97.2 dB N 19/02/12 00h59m59 88.3 dB 

105 

100 

95 

90 

85 

80 

00h55 00h56 00h57 00h58 00h59 01h00 


30000 

25000 

20000 

15000 

10000 

5000 

Verband L Aeq,t – beschadiging van het oor 

L Aeq 85 dB over 8 uur 

= L Aeq 90 dB over 2,5 uur 

= L Aeq 105 dB over 3 min 

= L Aeq 130 dB over 1 sec 

0 

85 90 95 100 105 110 115 

0 

85 90 95 100 105 110 115 

lineair logaritmisch 

4,5 

3,5 

2,5 

1,5 

0,5 

Meettechniek voor handhavers 15 

4 

3 

2 

1

Lopend gemiddelde L Aeq,15min & L Aeq,60 min 

Op de huidige meettoestellen ontbreekt een functie om het 

maximale niveau van het voortschrijdend gemiddelde op het 

scherm te tonen (LAeq,15min ). De wetgeving is nog te recent. 

Wat kan je doen: 

• Alle toestellen kunnen een LAeq,-waarde over 15 minuten 

weergeven. De volgende waarde komt pas 15 min later, 

zodat je alle tijd hebt om de meetwaarde te noteren. 

• Bij sommige merken laat de software die bij de 

geluidsmeter werd geleverd toe om de gegevens te 

analyseren op je PC. 

• Op website LNE vind je een rekenblad om op basis van 

geëxporteerde LAeq,sec. -waarden het LAeq,15min te bepalen. 

• Op basis van Laeq,15min kan men ook eenvoudig de Laeq,60 min 

. 

• 


Wat ga je meten? 

“Muziek”: alle vormen van elektronisch versterkte 

muziekemissie voortkomend uit blijvende of tijdelijke 

geluidsbronnen. 

Het geluidsniveau van de activiteit = elektronisch versterkte 

muziek + achtergrondgeluid in de inrichting. 

Vlarem Norm dB(A) Toetsing dB(A) Wat? 

Niet-ingedeeld L Aeq,15min ≤ 85 L Aslow, max ≤ 92 muziek 

Klasse 3 L Aeq,15min ≤ 95 L Aslow, max ≤ 102 activiteit 

Klasse 2 L Aeq, 60min ≤ 100 L Aeq,15min ≤ 102 activiteit 


Norm & Toetsingwaarde 

Controleer steeds de toetsingswaarde en de norm wanneer 

je de muzieksterkte wenst te controleren. 

Beiden moeten zijn overschreden om een PV op te stellen. 

Enkel een overschrijding van de toetsingswaarde volstaat 

niet. 

Vermeld steeds nauwkeurig de plaats waar je gemeten hebt. 


Hoe(lang) moet je meten? 

De normen en toetsingswaarden en plaats waar ze gelden 

liggen vast. De meetomstandigheden niet. De evaluatie van 

de norm is een vorm van een beperkt akoestisch onderzoek. 

De wetgever geeft de toezichthouder hierin een grote 

vrijheid. 

Je mag de beide metingen gelijktijdig opstarten. Je kunt de 

meting altijd onderbreken als blijkt dat de toetsingswaarde 

niet gehaald wordt. 

Je mag meten zo lang als je wilt. 

Kan je korter dan 15 minuten meten en toch een overtreding 

vaststellen? Ja! Hoewel de grootte van de overtreding pas 

blijkt na de voorziene evaluatietijd. 


dB(A) 

100 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

SEL - Sound Exposure Level 

tijd (3 min) 

L Amax = 78 dB(A) 

L Aeq,3min = 61 dB(A) 

SEL = 84 dB(A) 

dB tijd SEL 

85 dB 15 min 114,5 dB 

95 dB 15 min 124,5 dB 

102 dB 15 min 131,5 dB 

100 dB 1 uur 135,6 dB 


Controle via SEL 

Als het vergunde energiequotum wordt opgebruikt voordat 

de evaluatietijd is verstreken, dan is dit hetzelfde alsof het 

LAeq,t is overschreden. 

Er zijn klasse 1-meters die toelaten om op het scherm de 

evolutie van het SEL te volgen (soms aangeduid als LAE). Omdat dB een logaritmische schaal is de SEL-waarde soms 

snel bereikt. 


Het beperkt akoestisch onderzoek 

“Beperkt akoestisch onderzoek": onderzoek dat enkel de 

technische controle omvat, bedoeld in artikel 62, § 4, van 

titel I van het VLAREM, en wordt uitgevoerd door of onder de 

verantwoordelijkheid van de toezichthoudende ambtenaren; 

§ 4. De technische controle op de geluidshinder omvat de 

meting ter plaatse van het geluidsniveau en/of van trillingen 

onder de volgende voorwaarden: 

1° deze metingen geschieden volgens Belgische normen, of 

bij ontstentenis daarvan volgens methoden aanvaard door 

het bevoegd bestuur; het tijdstip waarop en de 

bedrijfsomstandigheden waarbij de meting geschiedt, 

worden door de bevoegde ambtenaren bepaald; 


Subsidies 

Sinds 1993 bestaat er een subsidiebesluit waarbij provincie- 

en gemeentebesturen een subsidie kunnen ontvangen bij de 

aankoop van apparatuur voor geluidsmetingen. 

Per geluidsmeter of gelijkwaardige meetketen met 

bijbehorende ijkbron bedraagt de subsidie 60 % van de 

aankoopprijs, waarbij het maximumbedrag van de subsidie 

beperkt wordt tot 2500 € (4000 € per toestel). 


Inrichtingen tot 85 dB(A) – (niet-ingedeeld) 

Maximaal geluidsniveau: 

L Aeq,15min ≤ 85 dB(A) 

Toetsingswaarde: 

LAslow, max ≤ 92 dB(A) 

Bijkomende maatregelen: 

Geen meetverplichting 

Opmerkingen: 

Enkel muziekgeluid 


Keuze van de meetplaats 

De meting kan op gelijk welke plaats in de inrichting waar 

zich in normale omstandigheden personen kunnen bevinden. 

Meet niet dichter dan 1 m van de geluidsbronnen. 

Zeer dicht bij een luidspreker (0,5 – 1,0 m) is de toename 

van het geluidsniveau moeilijk exact te voorspellen maar het 

geluidsniveau stijgt in ieder geval zeer snel. 

Dit betekent uiteraard ook dat de organisator of exploitant er 

moet op toezien dat het publiek minstens 1 m afstand houdt 

van de geluidsbronnen. 

Enkel het geluidsniveau van muziek wordt gemeten bij 

controle, niet het achtergrondgeluid. 



Hier vallen de doorsnee café’s onder, 

maar ook kleine semi-akoestisch concerten blijven mogelijk, 


Een rustig café 


Erasmus 


Een vol café… 


Amadée 


Optreden in kader van Jazz Ora 


Meetresultaten 


Bespreking van de resultaten 

Het meetpunt werd genomen op een hoogte van 3 meter in 

het midden van de zaal ter hoogte van het mengpaneel. 

Bij het einde van het optreden is een overschrijding van de 

norm LAslow, max. De reden hiervoor is het applaus. 

Het publiek bevond zich net onder de microfoon. 

Het drumstel maakt hier weinig lawaai omdat er “brushes” 

werden gebruikt. 

Bij optredens is het niet echt aangewezen om doorheen het 

publiek te lopen. 

De meting werd even onderbroken om de meetduur te 

kunnen verlengen. 


Inrichting tot 95 dB(A) – Klasse 3 


L Aeq,15min ≤ 95 dB(A) 


LAslow, max ≤ 102 dB(A) 


Vaste meetplaats 

Geluidsbegrenzer of meettoestel 

Geen registratieverplichting 


Eisen aan de meetketen exploitant 

De meet- en registratieapparatuur moet: 

1. voldoen aan de eisen gesteld voor klasse 2meetinstrumenten 

in de Belgische normen; 

2. niet gemanipuleerd kunnen worden. 

Ook de meetmicrofoon: deze moet zo geïnstalleerd worden 

dat hij niet afgeschermd wordt voor het geluid waaraan de 

bezoekers worden blootgesteld; 

3. de volledige activiteit kunnen meten; 

4. te allen tijde gecontroleerd kunnen worden door de 

toezichthoudende overheid; 


De meetplaats 

De meetplaats is wettelijk bepaald. Hier gelden de normen 

en dit is dus de plaats waar de controle plaatsvindt. 

Tenzij anders bepaald in de milieuvergunning, voldoet de 

meetplaats aan de volgende voorwaarden: 

1. Hoogte tussen 1,5 en 3 meter boven de vloer en op ten 

minste 0,5 meter van het plafond en de wanden; 

2. Ter hoogte van de mengtafel, voor zover de mengtafel 

zich tussen het publiek en centraal tussen de belangrijkste 

luidsprekers bevindt; zo niet, dan bevindt de meetplaats 

zich tussen het publiek en centraal tussen de belangrijkste 

luidsprekers; 

3. Toegankelijk voor de toezichthoudende overheid. 


Meethoogte 

te hoog dB: 

Reflectie 

te laag dB: 

gerichte 

luidsprekers 

OK 

0,5 m – 2 m 

>publieksvlak 

te laag dB : 

afscherming 


Meethoogte 

Minstens 1,5 m: door het meten achter de rug van het 

publiek wordt het geluid afgeschermd. Er wordt dan ook 

aanbevolen om indien mogelijk een hoogte van ongeveer 

0,5 m boven het publieksvlak aan te houden. 

Maximum meethoogte 3 m: dit voorkomt dat men te ver 

boven het publiek gaat meten. Een positie waarbij de 

microfoon meer dan 2 m boven het publieksvlak zweeft, is 

niet gewenst. Luidsprekers zijn in het hoogfrequente domein 

tamelijk directief en gericht naar het publiek. Mocht men te 

hoog boven het publiek meten, dan is er kans dat men te 

lage geluidsniveaus registreert, in het bijzonder in de hogere 

frequenties. Dit geldt zeker bij het gebruik van array 

luidsprekers die bijzonder directief kunnen zijn. 


Meethoogte 

Minstens 0,5 m van het plafond: om invloeden van reflectie 

en dergelijke te vermijden. Hierbij is rekening gehouden met 

de kleinere zalen met betrekkelijk laag plafond. In het ideale 

geval zou, wanneer men de microfoon afhangt van het 

plafond, de afhanghoogte minimaal 1 m moeten zijn en bij 

hogere zalen minimaal 2 m. Een te korte afstand geeft 

mogelijk een vertekend beeld omdat net aan het oppervlak 

van een wand het geluidsniveau snel stijgt. 


Meetplaats 


Aanvullingen bij de keuze van de meetplaats 

Toelichting uit de technische handleiding: 

Wanneer de luidsprekers de muziek in één bepaalde richting 

verspreiden, bevindt de meetplaats zich bij voorkeur op deze 

as: 

Bij openluchtoptredens: op 2/3 van de afstand tussen het 

podium en het verste punt van de publieksruimte met een 

maximum van 70 m. 

Bij zaaloptredens: op 1/3 tot 1/2 van de afstand tussen het 

podium en het verste punt van de publieksruimte. 

Wanneer de luidsprekers de muziek in verschillende 

richtingen over de publieksruimte verspreiden, bevindt de 

meetplaats zich centraal tussen de luidsprekers, op de 

kruising van de denkbeeldige assen door alle luidsprekers, 




Danscafé 





1. Danscafé met DJ. Voornamelijk een iets oudere cliënteel. 

2. Meting gebeurde na voorafgaande verwittiging. 

3. Moeilijk om een goede meetplaats te vinden. Er werd 

gekozen voor een meetpunt bij de draaitafel aan de toog. 

Voor de toog stonden twee boxen. Wanneer er veel volk 

aanwezig is 

4. Het meetpunt lag op een hoogte van 2 meter en minder 50 

cm van de wand. Dit gaf waarschijnlijk een verhoging van 

de meetwaarden. 

5. De meting gebeurde vroeg op de avond (23:00). Later in 

de nacht wordt het geluidsvolume verhoogd. Een klassiek 

scenario: de oren van de klanten raken verdoofd waardoor 

ze het geluid als zwakker ervaren. Om de klanten te 

behouden moeten ze opnieuw “geprikkeld” worden. 


Danscafé 




Bespreking 

1. Danscafé met DJ. 

2. Meting gebeurde na voorafgaande verwittiging. 

3. Moeilijk om een goede meetplaats te vinden. Er werd 

gekozen voor een meetpunt bij de draaitafel aan de toog. 

De dansvloer was net voor de toog. Het meetpunt lag 

voldoende hoog. 

4. Het meetpunt lag te dicht tegen de wand vol flessen wat 

een verhoging gaf van de meetwaarden. 

5. Er is tijdelijk een lichte overschrijding van de LAeq,15 min 

maar dit valt binnen de afwijkingen van de meter. 


Inrichting tot 100 dB(A) – Klasse 2 


L Aeq, 60 min ≤ 100 dB(A) 


LAeq,15 min ≤ 102 dB(A) 


Geluidsbegrenzer of 

Meettoestel op vaste meetplaats en 

Meetgegevens ter beschikking houden 

Geluidsplan opstellen, enkel bij vaste installaties 

Gratis oordopjes ter beschikking stellen 


Geluidsplan 

Het geluidsplan bevat minstens de volgende gegevens: 

1. de optimale opstelling en keuze van de luidsprekers 

2. de meetplaats; 

3. het geluidsniveau ter hoogte van de meetplaats en 

ten minste vier andere beoordelingsplaatsen; 

4. de plaats waar het geluidsniveau geregeld wordt; 

5. de plattegrond van de publiek toegankelijke ruimte 

Het geluidsplan wordt opgemaakt door een milieudeskundige 

die erkend is in de discipline geluid en trillingen. 

Het geluidsplan is aanwezig in de inrichting en ligt ter inzage 

van de toezichthoudende overheid. 

Enkel verplicht bij vaste installaties. In categorie tot 100 dB. 


De meetgegevens van de exploitant 

Het geluidsniveau is continu zichtbaar voor en wordt bewaakt 

door de exploitant of zijn vertegenwoordiger. 

► NIET voor publiek. 

De geregistreerde gegevens, gemeten als L Aeq,60min, moeten 

gedurende minstens een maand ter beschikking gehouden 

worden van de toezichthoudende overheid. 

Meetgegevens zijn GEEN basis voor een PV: 

Certificering van klasse 2-meters is niet gegarandeerd. 

De kalibratie is niet verplicht. 

Meetresultaten zijn niet beveiligd opgeslagen. 

De gegevens zijn wel bruikbaar door de toezichthoudende 

overheid voor de opvolging van de muziekactiviteiten. 

De meting start vanaf het moment dat de muziekactiviteit 

toegankelijk is voor het publiek. Achtergrondmuziek en 

soundcheck worden mee gemeten. 


Geluidsbegrenzer 

“Geluidsbegrenzer”: een toestel dat ontworpen is om elke 

overschrijding van een vooraf ingesteld maximaal 

geluidsniveau te corrigeren, hetzij door een volledige 

stopzetting van de muziekproductie, hetzij door het 

geleidelijk aftoppen van het geluidsniveau. 

In het verre verleden waren dergelijke toestellen niet erg 

geliefd bij publiek of exploitanten. Maar ook hier heeft een 

technische evolutie plaatsgevonden. 


Geluidsbegrenzers evolueren 

Nieuwe toestellen met geavanceerde eigenschappen: 

Dynamische verzwakking van het geluid bij overschrijding. 

Geavanceerde correctiemechanismen waarbij zowel 

muziekgeluid als zaalgeluid afzonderlijk kunnen beoordeeld 

worden. 

Logging van incidenten en sabotage: 

- Stroom onderbroken 

- Microfoon afgeschermd 

- Externe geluidsbron 

Opslag van data naar een beveiligde centrale server. 

Controle en aanpassing van de geluidslimieten op afstand. 

Begrenzing op niveau van de frequentiebanden zodat de 

limiter kan inspelen op de akoestische eigenschappen van 

de muren van de aanpalende panden. 


Aankopen of huren van toestellen 

Het is voor organisatoren en exploitanten niet altijd nodig om 

zelf een geluidsmeter aan te kopen. Dergelijke apparatuur 

kan worden gehuurd, bijvoorbeeld bij de verhuurfirma van de 

geluidsapparatuur of de gemeentelijke of provinciale 

uitleendienst. 



Deze voorbeelden zijn afkomstig uit de studie uitgevoerd in 

opdracht van de Vlaamse Overheid door het bouwfysisch 

ingenieursbureau “Daidalos Peutz”. 


Jeugdhuis Club 9 – Koersel-Beringen 


Grondplan met meetpunt 





Door de kleine ruimte met beperkte geluidabsorptie zijn de 

geluidniveaus hoog: LAeq,15 min ≅ 100 - 102 dB(A). 

Door de kleine vloeroppervlakte en de beperkte 

geluidabsorptie varieert het geluidniveau over de 

publiekszone met 6 dB(A). 

In deze zeer kleine ruimte is het moeilijk een goede positie 

voor de meetmicrofoon te vinden: is ofwel dicht bij publiek, 

ofwel dicht bij wanden/plafond van de ruimte. 

Er is geen mengpaneel in de zaal, maar naast het podium, 

wat de beheersing van het geluid bemoeilijkt. 


Jeugdhuis “Kroenkel” 






Jeugdhuis Paddenstoel – Groot Bijgaarden 







Het geluidniveau bedraagt LAeq,15 min ≅ 101 - 105 dB(A). Dit 

hangt deels samen met het muziekgenre (metal), deels met 

de beperkte afmetingen van de ruimte. 

Een niet versterkte drumsolo is reeds opvallend luid, met 

maxima tot 105 dB(A). 

Het geluidniveau varieert over de ruimte, met ongeveer 

10 dB(A): de zone aan de bar, achter een hoek, deels 

afgeschermd van het directe geluid, zorgt voor deze variatie. 


Jeugdhuis Kavka - Antwerpen 






Jeugdhuis Kaddish - Schoten 




Jeugdhuis 



Er is een duidelijk verschil volgens het muziekgenre: 

LAeq,15 min ≅ 93 dB(A) voor een rustige groep 

LAeq,15 min ≅ 99 dB(A) voor luidere groepen 

Er is een duidelijk verschil volgens de regeltechnicus: 

LAeq,15 min ≅ 99 dB(A): technicus van de (huur) installatie 

LAeq,15 min ≅ 102 dB(A): technicus van de band zelf 

Het geluidniveau varieert sterk over de ruimte. 

Geluidsverschil bedraagt meer dan 10 dB(A), 

door de lage ruimte met een goed geluidsabsorberend plafond. 




2. Meting in de inrichting 

3. Meting in de omgeving 

Metingen binnenshuis 

Metingen in open lucht 



Meting volgens VLAREM binnenshuis 

NIET voor die inrichtingen die een toelating hebben van 

het gemeentebestuur voor “maximaal 12 gelegenheden 

per jaar”. 

Niet-ingedeelde inrichtingen 

omzetting KB 

Klasse 2 & Klasse 3 

de bestemming op het gewestplan 

het tijdstip van de exploitatie 


Uitzonderingen op de emissiemetingen 

Dit kan wanneer er vooraf toestemming werd aangevraagd 

bij en verleend door het college van burgemeester en 

schepenen; 

Die toelating kan evenwel alleen gegeven worden indien de 

muziekactiviteit: 

1) plaats vindt tussen 12:00 en 00:00 uur en maximaal 3 uur 

duurt; (niet bij laagste categorie tot 85 dB) of 

2) gekoppeld is aan een bijzondere gelegenheid en plaats- 

vindt in een feestzaal of lokaal waarin aan beide volgende 

criteria wordt voldaan: 

maximaal 12 gelegenheden per jaar; 

maximaal 2 gelegenheden per maand; 

Indien punt 2 van kracht is gelden de Vlarem-emissienormen 

voor de omgeving niet. 


Niet ingedeelde inrichtingen 

Beoordeling naar analogie met het vroegere KB. 

L Aslow, max gemeten in de buurt, mag een norm op basis van het 

achtergrondgeluidsniveau niet overschrijden. 

buurt = alle in de onmiddellijke omgeving gelegen lokalen of 

gebouwen, waarin zich personen bevinden. 

achtergrondgeluidsniveau = het geluidsniveau, gemeten als 

L A95,5min, bij uitschakeling van alle muziekbronnen. 

(in het vroegere KB was dit L Amin,5min) 

De metingen worden uitgevoerd overeenkomstig de Vlarembepalingen 

voor metingen binnenshuis. 

(artikel 2, §3 en artikel 3 van bijlage 4.5.1. van Vlarem) 


50 

45 

40 

35 

30 

25 

20 

15 

10 

5 

Referentiewaarde voor L Aslow, max 

LA95,5min + 5 dB 35 dB 

LA95,5min 0 

20 25 30 35 40 45 


Meetvoorwaarden – Vlarem 

De geluidsmetingen binnenshuis vinden plaats op een 

hoogte boven de vloer begrepen tussen 1,2 m en 1,5 m en, 

zo mogelijk, op minstens 1,5 m van de wanden en de 

vensters. 

De deuren en vensters van de vertrekken waarin de 

geluidsmetingen gebeuren zijn gesloten tijdens de metingen. 

Er worden geen bijkomende maatregelen getroffen die de 

geluidsoverdracht kunnen beïnvloeden. 


Klasse 2 & 3 – Meting binnenshuis 

Nieuw of 

Verandering 

Ja Nee 

≤ RW - 3 

≅ RW 


Nieuwe of bestaande inrichting 

Inrichting is bestaand als ze op 31 december 2012: 

1. NIET ingedeeld was en de stedenbouwkundige vergunning 

is verleend vóór 1 juli 2012; 

2. ingedeeld was en in uitbating en de stedenbouwkundige 

vergunning is verleend vóór 1 januari 1999; 

3. ingedeeld was in de derde klasse en in uitbating en 

waarvoor vóór 1 september 2012 een 

milieuvergunningsaanvraag werd ingediend;” 


Richtwaarden voor geluid binnenshuis 

Ter beoordeling van het geluid van inrichtingen die een gemene 

muur en/of vloer hebben met bewoonde vertrekken gelden de 

aangegeven waarden in dB(A) als richtwaarden voor binnenshuis 

waaraan het specifieke geluid van een inrichting wordt getoetst. 

Gebied dag avond nacht 

1° landelijke gebieden en gebieden voor 

verblijfsrecreatie 

2° industriegebieden, 

dienstverleningsgebieden, gebieden voor 

gemeenschapsvoorzieningen en openbare 

nutsvoorzieningen en ontginningsgebieden 

tijdens de ontginning 

3° woongebieden en alle andere gebieden 

uitgezonderd deze sub 1° en sub 2° 

30 25 25 

36 31 31 

33 28 28 


Meting volgens VLAREM in open lucht 

NIET voor die inrichtingen die een toelating hebben van 

het gemeentebestuur voor “maximaal 12 gelegenheden 

per jaar”. 

NIET voor niet-ingedeelde inrichtingen 

Het specifiek geluid van de inrichting moet voldoen aan 

een norm die afhangt van: 

de bestemming op het gewestplan 

het tijdstip van de exploitatie. 


Invloed van gewestplan op geluidsnorm 

Gebied 

MILIEUKWALITEITSNORMEN IN dB(A) IN OPEN 

LUCHT 

OVERDAG 'S AVONDS 'S NACHTS 

1° Landelijke gebieden en gebieden voor verblijfsrecreatie. 40 35 30 

2° Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m 

gelegen van industriegebieden of van gebieden voor 

gemeenschapsvoorzieningen en openbare nut 


gelegen van gebieden voor ambachtelijke bedrijven en 

KMO ondernemingen, van dienstverleningsgebieden 

50 45 45 

50 45 40 

4° Woongebieden 45 40 35 

5° Industriegebieden, dienstverleningsgebieden, gebieden voor 

openbare nutsvoorzieningen 

60 55 55 

5bis° Agrarische gebieden 45 40 35 

6° Recreatiegebieden, uitgezonderd gebieden voor 

verblijfsrecreatie 

50 45 40 

7° Alle andere gebieden 45 40 35 

8° Bufferzones 55 50 50 


gelegen van ontginningsgebieden tijdens de ontginning 

55 50 45 


Invloed van gewestplan op geluidsnorm 

Opgelet: Als een gebied valt onder twee 

of meer punten van de tabel dan is in dat 

gebied de hoogste richtwaarde van 

toepassing. 




2. Metingen volgens het “muziek”-besluit 




Administratief ingrijpen 

1. Raadgevingen en aanmaningen 

Geen administratieve rechtshandeling – niet afdwingbaar 

Bestuurshandeling – Beginsel behoorlijk bestuur 

Schriftelijk of mondeling 

Raadgeving = preventief (zonder PV) 

Aanmaning = curatief 

2. Bestuurlijke maatregel 

Bestuurshandeling en administratieve rechtshandeling 

Afdwingbaar 

Schriftelijk of mondeling 

Kan verschillende vormen aan nemen 

- Regularisatiebevel 

- Stopzettingsbevel 

- Bestuursdwang 


Veiligheidsmaatregelen 

Veiligheidsmaatregelen zijn maatregelen waarbij de 

personen, vermeld in artikel 16.4.6, alle handelingen kunnen 

stellen of opleggen die zij onder de gegeven 

omstandigheden nodig achten om een aanzienlijk risico voor 

mens of milieu uit te schakelen, tot een aanvaardbaar niveau 

in te perken of te stabiliseren. 

1. GEEN strafrechterlijke of bestuurlijke handhaving. 

2. WEL administratieve rechtshandeling → AFDWINGBAAR 

3. Alle maatregelen die noodzakelijk zijn 

4. Kosten vallen ten laste van exploitant 

5. Mondeling of schriftelijk 


Aanpassing vergunningsvoorwaarden 

Na gemotiveerd advies kan het college van burgemeester en 

schepenen per dossier strengere normen en bijkomende 

maatregelen opleggen bij de toelating, bij de melding of het 

verlenen van een milieuvergunning. 

Een, herhaaldelijke, overschrijding van de norm LAeq, t is niet 

enkel een overtreding van de norm, het geeft ook aan dat de 

inrichting in de verkeerde Vlarem-klasse is ingedeeld. 


Meting en beoordeling in jeugdhuizen 

studie bij jeugdhuizen door het 

ingenieursbureau Daidalos 

Peutz (november 2011) 

Voor meer informatie: 

Het rapport is terug te vinden 

op de website LNE 


Technische ingrepen in zaal 

Voornaamste aanbevelingen bij de studie bij jeugdhuizen 

door het ingenieursbureau Daidalos Peutz: 

1. Bewustzijn dat het muziekgenre impact heeft op de hoogte 

van het geluidsniveau. 

2. Regel geluid af met hulp sonometer ipv op het gehoor. 

3. Vermijd zeer korte afstand tussen publiek en luidsprekers. 

4. Scherm de luidste natuurlijke geluidsbron af: het drumstel. 

5. Gesofisticeerde geluidversterking (array luidsprekers) 

heeft in kleine, lage ruimten meestal geen zin. 

6. Plaats bijkomende geluidabsorptie in de ruimte. 

7. Gecombineerd effect van maatregelen 


Keuze van de muziekgroepen 

Verschillende groepen, van een ander muziekgenre, maar in 

dezelfde zaal en gemixt door dezelfde personen, leiden tot 

een verschil tot 5 dB(A). 

Bij de luidste muziekgenres werden waarden gemeten tot 

LAeq, 60 min = 103 dB(A). Het is het duidelijk dat er ook genres 

zijn die nooit boven de grens van 100 dB(A) komen, ook niet 

in kleine jeugdhuizen, dichter bij het podium. 


Plaatsing van bijkomende geluidsabsorptie 

Met bijkomende geluidabsorptie kan het geluidniveau dalen 

met 1 - 4 dB(A). De grootste daling verkrijgt men in ruimten 

met weinig of geen geluidsabsorberende afwerkingen. 

In ruimten waar reeds geluidsabsorberende afwerking is, in 

het bijzonder in ruimten met een volledig geluidsabsorberend 

plafond, is de daling van het geluidniveau door bijkomende 

absorptie niet hoger dan 2 dB(A). 

Kostprijs geluidsabsorberende afwerking: 

plafondafwerking 100 €/m². 

wanden 150 - 250 €/m². 


Geluidsniveau regelen met sonometer 

Verschillende groepen, binnen hetzelfde muziekgenre, in 

dezelfde zaal, maar gemixt door verschillende personen, 

leiden tot een verschil van 1 - 3 dB(A), Dit hangt samen met 

de persoonlijke voorkeur van de geluidstechnicus en/of de 

band. 

Tijdens een concert moet de geluidstechnicus permanent het 

geluidniveau kunnen aflezen. Door het volume niet op het 

gehoor in te regelen, maar met behulp van een sonometer 

bedraagt de mogelijke winst 1 - 3 dB(A). 

Kostprijs geluidmeter: 

1000 - 1.200 € (exclusief btw, klasse 2). 


Afstand tussen publiek en luidsprekers 

Houd het publiek op voldoende afstand 

van de hoofdluidsprekers. Op korte 

afstand van luidsprekers wordt men snel 

aan hogere tot zeer hoge geluidniveaus 

blootgesteld. 

Richt het podium zo in dat het publiek de 

luidsprekers onmogelijk dichter kan 

naderen dan 1 m, en bij voorkeur op 

1.5 - 2 m van de luidsprekers blijft. 

Zorg voor een permanente voorziening, 

een herinrichting van het podium met een 

vaste plaats voor de luidsprekers, 

afgeschermd van het publiek. 

Kostprijs: 2.500 €. 


Gesofisticeerde geluidversterking 

1. Middelen voor een betere 

geluidversterking 

Meerdere luidsprekers 

Gerichte luidsprekers 

Array luidsprekers 

2. Geluidversterking met zeer gesofisticeerde 

luidsprekers- systemen heeft voor 

jeugdhuizen, doordat het ruimten zijn met 

een beperkte oppervlakte en meestal 

kleine hoogte, weinig zin. Er is geen 

systematisch aantoonbare winst in de 

vorm van een meer gelijkmatig gespreid 

geluidniveau in alle jeugdhuizen. 


Afschermen van de luidste bron 

De luidste natuurlijke geluidsbron bij een concert is het 

drumstel. 

Door op het podium het drumstel te omringen met een 

geluidscherm, bij voorkeur aangevuld door 

geluidsabsorberende panelen in de rug van de drummer, 

tegen de achterwand, kan men het geluidniveau laten dalen 

met 3 - 5 dB(A). 

De kostprijs: 

Aankoop: 3000 - 4000 €, 

Verhuur: 50 - 100 €. 


BBT 

Inzake BBT bepaalt artikel 4.1.2.1. §2 weliswaar dat de 

naleving van de voorwaarden in Vlarem II en/of de 

milieuvergunning wordt geacht overeen te stemmen met de 

BBT verplichting. In bepaalde sectoren leidt dit ertoe dat met 

name voor betreft de geluidshinder, de vergunning wordt 

gezien als een vrijbrief. Met name wat betreft geluidsoverlast 

door muziek wordt hierbij door exploitanten vaak een voor de 

hand liggende BBT, namelijk de volumeknop, uit het oog 

verloren. 

Mondelinge opmerking van Luc LAVRYSEN tijdens de voorstelling 

van het jaarboek milieurecht, Leuven, 30 maart 2000.

meettechniek voor handhavers (pdf, 2.4MB) - Lne.be

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?