De negatief-polaire uitdrukkingen van het Nederlands Inleiding en ...

negatieve omgevingen (96% van 92 voorkomens
in mijn materiaal), maar ook
vraagzinnen en positieve voorkomens zijn
gevonden (2% in beide gevallen).
Producer Sean ‘Puff’ Combs is allerminst
vies van de suikerzoete wereld van rip-off
hits (Nieuwsblad van het Noorden, 2-8-
1997). Moeder was niet vies van
Fabiennes croquetten (Til Brugman, De
zeebruid, 76). En van andere vrouwen isdie
ook niet vies (Herman Heijermans,
Schakels, 711). Peet was nergens vies van
(Ab Visser, Sheffield steel, 17). O, denk je
dat ze ‘r vies van zijn? (Herman
Heijermans, De vliegende Hollander,
2289). Soms kon je een ‘kniptor’ vinden,
waar Leentje vies van was (Jac. van Looy,
Jaapje, 103).
745. een vin verroeren: mhu, zich
verroeren, bewegen. Aanduiding van
minimale beweging van levende wezens.
Variant van zich verroeren, een poot
uitsteken, Engels move an inch. Heeft net
als vergelijkbare mhu's een breed scala aan
triggers: alle bekende triggers zijn in staat
deze uitdrukking mogelijk te maken. Het
meest gebruikelijk is geen (meer dan 80%
in mijn materiaal van 52 voorkomens).
Pc3 waarna zwart geen vin kan verroeren
(De Volkskrant, 22-4-1995), zij moest dat
aanzien zonder een vin te kunnen
verroeren (Hella S. Haasse, De meester
van de neerdaling, 129). En geen een van
al die kerels die een vin verroeren zou of
ook maar opkijken, als ze hoorden dat ik
hier zat (W.A. Paap, Vincent Haman,
214). Een zeldzame variant (wellicht een
contaminatie van een vin verroeren en een
vinger/poot uitsteken) trof ik aan bij
Willem van Iependaal, Lord Zeepsop, 237:
Sjeek stond doodgemoedereerd z’n
sigaartje te genieten, stak geen vin uit.
746. een vinger in de as steken: iets doen,
hoe gering ook. De uitdrukking lijkt me
niet meer gangbaar. Mensch! wij kunnen
geen vinger in de asch steeken, of hij wil
het weeten (Betje Wolff en Aagje Deken,
143
Historie van Mejuffrouw Cornelia
Wildschut, enz., aangehaald in Stoett
1923, dl 2, 416). De drommel mag weten
hoe sommige menschen aan een goede
reputatie komen en hoe anderen, zooals ik,
geen vinger in de asch kunnen steken of
iedereen roept: "Nu-ja, wat kan men
anders van zoo'n man verwachten?" (De
Huisvriend, 1882, 310). [I]k steek geen
vinger in den as, zonder haar er over te
spreken (Briefwisseling van Betje Wolff
en Aagje Deken, ed. P.J. Buijnsters, dl 2,
616).
747. een vinger uitsteken: iets uitvoeren,
een hand/poot uitsteken. Mhu die een
minimale inspanning aanduidt. Het mocht
hem inderdaad niet verweten worden dat
het groepje lafbekken van het Antwerpse
stadsbestuur geen vinger uitstak om
Maastricht te helpen (Louis Paul Boon,
Het Geuzenboek, De Arbeiderspers &
Querido, Amsterdam, 1979, 589). In
het artikel van 10 juni 1993 werd eerst
vastgesteld dat niemand tot nu toe ook
maar een vinger naar de mensenhandelaars
uitgestoken heeft (Patsy
Sörensen, De maskers af! Over socialisme,
prostitutie en mensenhandel, 106).
748. zijn vingers branden aan: in
combinatie met modale uitdrukkingen als
willen, van plan zijn of liever is deze
uitdrukking negatief-polair. Geen Nederlandse
distributeur wilde zijn vingers
branden aan het regiedebuut Away With
Words van Christopher Doyle (Het Parool,
29-11-2000). Het college van bestuur is
niet van plan zijn vingers te branden aan
een kwestie rond de Scientology Church
(Ublad, 30-11-1995). Ook komt deze
uitdrukking voor in modale constructies
met een infinitiefcomplement: De
Jamaicaanse muziek was te eigengereid
voor de grote platenmaatschappijen om er
hun vingers aan te branden (Trouw, 25-1-
2001). Een (minder frekwente) variant op
deze uitdrukking is zijn handen branden
aan.