Klik hier om het historisch onderzoek te downloaden.

HISTORISCH ONDERZOEK STEENHOVE 16 JULI 2010 STICHTING PHB
5 TWEEDE HELFT 18 E EEUW
Na de dood van Johan Lantsheer in 1742, zijn echtgenote Anna Wilhelmina Gobius was reeds in
1726 overleden, vererfde Steenhove op zijn zoon mr. Jacob Frederik Lantsheer (1726-1785). In 1742
was Jacob echter nog minderjarig en zal zijn bezit door voogden zijn beheerd. Later in zijn leven bekleedde
Jacob Frederik Lantsheer enkele profijtelijke ambten zoals het equipagemeesterschap en het
opperboekhouderschap van de V.O.C.kamer Middelburg. In 1762 huwde hij Maria Jacoba de Kokelaar
(1739-1769). Na haar dood hertrouwde hij in 1772 met zijn nichtje Adriana Theodora Gobius
(1754-1785). De eerdergenoemde kaart van het eiland Walcheren door D.C.W. Hattinga en A. Hattinga
uit 1753 geeft de aanleg ten tijde van Jacob Frederik Lantsheer weer (afb. 4.3).
In de tweede helft van de 18 e eeuw, in ieder geval voor 1796, is de aanleg van Steenhove omgevormd
van de geometrische aanleg die op de Hattingakaart zichtbaar is naar een park in landschapsstijl
zoals zichtbaar op de “Plattegrond van de buitenplaats Steen Hove Ao 1796”.
In 1785 na de dood van Jacob Frederik Lantsheer vererfde Steenhove op zijn zoon mr. Johan Pieter
de Kokelaar Lantsheer (1763-1797). In 1788 trouwt deze met Cecilia Maria Steengracht (1764-
1816). Het ligt voor de hand de veranderingen in de aanleg aan dit echtpaar toe te schrijven. Mogelijk
echter was Jacob Frederik Lantsheer al begonnen met veranderingen door te voeren. De eerdergenoemde
obelisk met de tekst “De gedaente deser Werelt gaet voor bij” met de sterfdatum van
Hillegonda van Vierssen (5 september 1684) 19 werd in 1774 verkocht door Lantsheer en verhuisde
naar de buitenplaats Poppenroede waar Jan Arends hem afbeeldde. 20
De op de “Plattegrond van de buitenplaats Steen Hove Ao 1796” (afb. 5.1) weergegeven aanleg laat
zien dat het park in zuidelijke en oostelijke richting sterk is uitgebreid en doorloopt tot aan de Groeneweg.
De aanleg is duidelijk verlandschappelijkt waarbij een aantal geometrische elementen is gehandhaafd.
Vooral rondom het huis is dit het geval met de handhaving van het grand canal, de
rechthoekige boomgaard en het plein en wegen rondom het huis. De entree bevindt zich terzijde van
het huis met een hek dat aan weerszijden voorzien is van een halfrondlopende sloot naar de Koudekerkseweg.
De monumentale zichtas met zijn grand canal is gespaard. De laan in het verlengde van
het grand canal heef weliswaar plaats gemaakt voor weilanden omgeven door deel slingerende sloten
maar is als zicht over de Groeneweg heen gehandhaafd. Het centrum van de verlandschappelijking
betreft het park in de zuidoosthoek van de aanleg. Hier is een grote slingervijver met veel armen
aangelegd aansluitend op de sloten rondom de weilanden ten westen hiervan. De grillige vijver
omsluit twee eilanden die door een drietal bruggen toegankelijk zijn. Over de eilanden en door het
park lopen slingerpaden die aan de zuidzijde aantakken op een wandeling om de weilanden heen. De
“Plattegrond van de buitenplaats Steen Hove Ao 1796” is niet gesigneerd zodat we in het ongewisse
blijven over de ontwerper van dit park. Het park is op basis van stijlkenmerken toegeschreven aan
de befaamde landschapsarchitect J.D. Zocher sr. (1763-1817). 21 De lijnvoering van de paden heeft
echter geen enkele overeenkomst met paden zoals J.D. Zocher sr. deze ontwierp. Nu kan er verschil
zitten in tekenwijze tussen oorspronkelijk ontwerp en de opname uit 1796 maar wat aan de ontwerpen
van J.D. Zocher sr. opvalt is dat de bochten in de paden altijd een geometrische curve hebben
en met een passer (lijken te) zijn getekend. De paden op Steenhove zijn hiervan sterk afwijkend en
ogen zeker ten opzichte van het werk van Zocher sr. veel grilliger en zijn beduidend minder
"verfijnd".
Opvallend aan de aanleg is dat de grootste wijziging, het park in landschapsstijl in de zuidoostelijke
hoek, in feite ver van het huis ligt en dat het huis en directe omgeving hier los van lijken te staan.
19