Klik hier om het historisch onderzoek te downloaden.

HISTORISCH ONDERZOEK STEENHOVE 16 JULI 2010 STICHTING PHB
tusschen de 4 à 5 voeten hoog, en 2 breed, is Nehalennia sittende, met een Windhond ter rechter,
en een mandeken met freuiten ter slijnkker hand; waer onder dit opschrift; DEAE NEHALENNIAE
SERVATUS THERONIS FILIUS V.S.L.M. buiten aen beide zijden staet een bloempot met loofwerkken.
d’Andere Steen heeft de beeltenissen van drie Godinnen nevens malkander, op gestoelten sittende;
gelijk de Maen drievoudige benamingen heeft. Het opschrift daer onder is soo seer vergaen, dat men
het geensins kan lesen. Daer beneden staet een Priester met eenen Dienaer, die geheiligde Wijn uit
een kroes op den Autaer giet. Aen beide zijden is eenen hoorn des overvloeds. Dese Steen is ontrent
4 voeten hoog en ontrent 2. voeten breed”.
Het grand canal van Steenhove is mogelijk het eerste grand canal op Walcheren. 9 De overige door
lanen omgeven boomgaarden ter weerszijden van het centrale gedeelte (met voorplein, huis, siertuinen
en grand canal) zijn als elkaars geometrisch vrijwel perfecte pendanten weergegeven. Uit latere
kaartbeelden blijkt dat hier de wens de werkelijkheid oversteeg en perceel een onregelmatiger vorm
had dan volgelvlucht suggereert. Desalniettemin zal de aanleg van Steenhove met zijn grand canal
en uitgestrekte broderieparterres tot de fraaiste van Walcheren hebben behoord. De aanleg is met
duidelijk te karakteriseren als een tuin in Hollands-classicistische stijl, een stijl die populair was in de
periode 1620-1680 en gekenmerkt wordt door:
• Een rechthoekige aanleg doorsneden door een lengte-as;
• De aanleg is omgeven door boomsingels en /of grachten;
• De aanleg is sterk naar binnen gericht;
• Lanen en sloten verdelen de aanleg in vierkante en of rechthoekige vakken. 10
Juist door deze naar binnen gerichte aanleg waarbij de as over het grand canal begrensd wordt met
een koepel met een het zicht afsluitende laan ten zuiden daarvan, onderscheidt deze aanleg van het
Frans-classicisme (circa 1680-1720) waarbij dergelijke belangrijke assen in het landschap worden
voortgezet. 11
4 EERSTE HELFT 18 E EEUW
In 1692, na de dood van Nicolaas Honigh komt Steenhove in bezit van Abraham van Vierssen, broer
van Nicolaas Honighs echtgenote Hillegonda. Van Vierssen verkocht Steenhove in april 1713. Het
veilingbiljet van de openbare verkoop omschrijft de buitenplaats als “een schoone en playsante en
welgelegen HOF-STEDE, met sijn Heeren-huis, Somer-huis, Stallinge, Koets-Huys, Hoveniers- en
Landmans Wooninge, Schuure, Stallinge, Plantage verderen opstal daar toe gehoorende genaamd
Steenhove, met de hovenier, wey en zaay-landen”. In totaal bedroeg het goed ruim 76 gemet waarvan
de buitenplaats “speelhof en plantagie” ruim 15 gemet uitmaakte. 12 Steenhove werd gekocht
door Adriaan Velters (?-1728) en zijn echtgenote Hillegonda Catharina Schorer (?-1745).
Uit 1729 is een tekening bewaard gebleven die de situatie in 1710 weergeeft. Deze tekening toont
Steenhove vanaf de Koudekerseweg. Duidelijk zichtbaar is het door muren omsloten voorplein.
Rechts van het herenhuis bevindt zich in de nieuwe aanbouw het koetshuis. De oudere linkervleugel
bevat vermoedelijk de hovenierswoning. Het door Smallegange geroemde uurwerk in de toren lijkt
inmiddels verdwenen.
De vroegste 18 e -eeuwse vermelding in de literatuur van Steenhove stamt uit 1717 wanneer Mattheus
Gargon in zijn Walchersche Arkadia zijn karakters een rondrit op Walcheren laat maken. De tocht
voerde langs Steenhove. Ter hoogte van Zwanenburg laat Gargon een van zijn karakters uitroepen
“Daar achter ons legt het Wittehof; daar op zijde het huis Steenhove, een zeer wellustige Lusthof,
daar gebouw en geboomte om ’t keurigst is, en ’t oog verlokt, door schoone kamers, heerlijke schilderijen,
groote en vruchtbaare boomgaarden, vermaaklijke wandelaarijen, en alles wat een hof verçieren
kan”. 13 Van de klok in het torentje die Smallegange nog uitgebreid beschrijft, meldt Gargon
dat deze klok niet meer aanwezig is.
Op 18 november 1717 verkopen Adriaan Velters en zijn echtgenote Hillegonda Catharina Schorer aan
de Middelburgse burgemeester mr. Pieter Boddaert “de Hofsteede (…) genaamt Steenhove, leggende
inden Eijlande van Walcheren onder Coudekerk aande Sandtwegh, buijten de langevijle poort der
stadt Middelburgh met het Heere en boerehuijs, stallen etc. en plantage daar aangehoorende strekkende
vande voorn. Landtwegh en komende met een nieuwe dreef aan de groene wegh midtsgaad-
15