Download deze nieuwsbrief - Landschapsbeheer Zeeland

De boom in LENTE 

Kwartaalblad van Stichting Landschapsbeheer Zeeland 

- 2012 

met o.a. 

• Paradijsvogels op “de Kievitshoek” 

te Dreischor 

• Gerealiseerd ommetje: Heinkenszand 

• Is er toekomst voor de iep?

Colofon 

JaargaNg 26 

LENTE - 2012 

De Boom In is een uitgave van Stichting Landschapsbeheer 

Zeeland (SLZ) en wordt vier keer per jaar verzonden 

aan vrijwilligers in het landschapsbeheer in Zeeland, 

overeenkomsthouders, relaties en medewerkers. 

Redactie: 

Caroline Geluk Ton de Koning 

Foort Minnaard Robert Wielemaker 

Verder werkten aan dit nummer mee: 

Luciën Calle Hanneke Hoogerheide 

Dinie Coppoolse Ruud van den Berg 

Gerard Barendse Jan Collignon Ronnie Nijboer 

Jacob Bouwman Ewoud Voogd Nettie Wilderom 

Karin Klip Rudie Geus Sylvia Tuinder 

Advertenties: 

Ook uw advertentie in De Boom In? 

Bel Ton de Koning, tel. 0113-23 09 36 

voor de mogelijkheden. 

Foto omslag: 

Picknicken tijdens de wandeling op het schapendijkje bij Veere 

Foto: Ben Seelt©2011 voor DNA-beeldbank op www.laatzeelandzien.nl 

Met dank aan alle fotografen. 

SLZ heeft getracht alle rechthebbenden van de geplaatste foto’s te achterhalen. 

Degenen die desondanks menen aanspraken te kunnen doen gelden op de 

rechten van gebruikte foto’s worden verzocht contact met ons op te nemen. 

Opmaak en drukwerk: 

Drukkerij Zoeteweij, Yerseke 

Oplage: 2000 ex. 

Redactieadres: 

Postbus 286 

4460 AR Goes 

Tel. 0113-23 09 36 

info@slz.landschapsbeheer.nl 

www.landschapsbeheerzeeland.nl 

Bezoekadres: 

Ravelijn de Groene Jager 5 

4461 DJ Goes 

Abonnement 

Wilt u ook De Boom In ontvangen? 

Voor slechts € 10,- per jaar ontvangt u ons kwartaalblad. 

Bel naar 0113-23 09 36 of meld u direct aan via 

www.landschapsbeheerzeeland.nl/nieuwsbrief 

ISSN nummer 1876-5491 

Foto: Ruud van den Berg 

en Gerard Barendse 

Stichting Landschapsbeheer Zeeland zet zich in voor 

behoud, beheer en aanleg van kleine landschapselementen. 

Zie www.landschapsbeheerzeeland.nl voor meer informatie. 

De Boom In is gedrukt op FSC-gecertificeerd papier. 

SLZ wordt financieel gesteund door de Nationale Postcode 

Loterij en Provincie Zeeland. 

Vrijwilligers organisaties in Zeeland 

Onderstaande organisaties zetten zich vrijwillig in voor het landschapsbeheer in Zeeland en zijn 

aangesloten bij SLZ. Zou je in je vrije tijd eens mee willen werken in het landschap bij jou in de buurt, 

neem dan contact op met een van onderstaande contactpersonen voor meer informatie. 

Weekendwerkzaamheden: 

Inhoudsopgave 

Schouwen-Duiveland 

Actief terreinbeheer 

Henk Dalebout 

Tel. 0111-422966 

e-mail: 

hwdalebout@zeelandnet.nl 

www.nvsd.nl/actief_terreinbeheer. 

html 

Bomenbuurt ’s Gravenpolder 

Mevr. D. de Koning 

Tel. 0113-311813 

tddekoning@zeelandnet.nl 

www.knnv.nl/beveland 

Werkgroep Oranjebosch 

Peter v.d. Vliet 

Tel. 0113-230936 

Peter.van.der.vliet@slz. 

landschapsbeheer.nl 

Fotograaf: Quiniver Tuinder 

Heemtuinwerkgroep KNNV 

Zeeuws-Vlaanderen 

Start project “Landschapsherstel Diet bij Louwerens boeren en particulieren in de Natuurbeschermingsvereniging 

gemeente Terneuzen” 

Hoogstamfruitbomen, knotbomen, kleine Tel. 0113-342277 

bosjes, hagen en singels zijn allemaal de Steltkluut kleine landschapselementen 

die vaak kenmerkend zijn djlouwerens@yahoo.com 

voor een gebied. De gemeente Terneuzen Lucien en Stichting Calle Landschaps- 


Tel. 06-22792100 

beheer Zeeland willen deze karakteristieke elementen graag behouden door ze te herstellen of opnieuw 

lucalle@zeelandnet.nl 

aan te leggen. Voor boeren en particulieren Walcheren in de Kanaalzone is er een aantrekkelijke www.steltkluut.nl regeling. 2 

Tholen 

Werkgroep Landschapsverzorging 

Natuurvereniging Tholen 

Thomas Collette 

Natuurbeschermingsvereniging 

Flip Buren van Damme onderhouden hun buurt 

Tel. 0118-634916 

’t Duumpje 

Tel. Samen 0166-602438 met bekenden en buurtgenoten Na 19.00 knapte uur Hanneke en de hele Hoogerheide vrijdag als vrijwilliger Gerard v. Daele haar eigen buurt op. 

e-mail: Ze snoeiden flip.van.damme@zeelandnet.nl 

gezamenlijk diverse hoogstamfruitbomen thomas.collette@zeelandnet.nl waardoor het er weer Tel. netjes 0117-301835 uitziet. 

www.natutholen.nl 

Niet alleen het (vrijwilligers)werk is belangrijk, zéker ook de gezelligheid en elkaar 

gvdaele@kpnplanet.nl 

beter leren kennen 

Kapsalon 

www.duumpje.nl 

Bevelanden zorgen voor een grote saamhorigheid. Nienke Ensing 

4 

Beheerswerkgroep KNNV 

06-46222419 

Heel Zeeland 

Ton de Koning 

ensing@zeelandnet.nl 

Onderhoud wandelroutes 

Tel. Een 0113-311813 nieuwe boomziekte in opkomst: de essentaksterfte 



In andere provincies is deze aantasting Hout (Chalara & Co fraxineaal) duidelijker dan in Tel. Zeeland 0113-230936 waar te nemen. 


Toch willen we hier op in spelen middels Karin enkele Mol richtlijnen. Peter.van.der.vliet@slz. 7 

Tel. 0118-628293 


En verder 

Karin.mol@slz.landschapsbeheer.nl www.landschapsbeheerzeeland.nl 

Tips uit Grootmoederstijd Noord- en Midden Zeeland 

Landschapsbeheer 

Mijn Favoriete Zeeuwse Element: Pieter Dinie’s Voetsknotwilgen 

Doordeweekse 

Wandelnetwerk Goes – Kapelle Tel. 0113-230936 

werkzaamheden: 

pieter.voets@slz.landschapsbeheer.nl 

Paradijsvogels op “de Kievitshoek” www.landschapsbeheerzeeland.nl 

te Dreischor 

Zeeuws-Vlaanderen 9 

Landschapsbeheer 10 

Wim Wisse 

Tel. 06-50914013 12 

wimwisse@zeelandnet.nl 

www.landschapsbeheerzeeland.nl 14 

Ei jie un slegge voe oans? 17 

Buitenlui Actief 

Kerkuilenwerkgroep 

Peter Boelee 

Nanning-jan.honingh@ 

slz.landschapsbeheer.nl 18 

Alle Kort dagen Nieuws van de week: 

Tel. 06-25102354 

zld-kerkuilen@zeelandnet.nl 


21 

Heel Gerealiseerd Zeeland: ommetje: Heinkenszand www.kerkuil.com 

Vleermuizen 

23 

Herpetologische studiegroep Amfibieën 

Michel Is er toekomst Kapelle voor de iep? Herstellen Cultuurhistorische elementen 

Meldingen/klachten: 

Nanning-Jan Honingh, 26 

Tel. 06-22984575 

Winnaar Gouden Jirizaag 2012 

mawkapelle@gmail.com 

Sandra Dobbelaar 

Tel. 0113-230936 

tel. 0113-230936 


29 

Geflitst: nieuw bestuurslid Ria Geluk Sandra.dobbelaar@ 

Steenuilen werkgroep Zeeland 

slz.landschapsbeheer.nl 

Alex Overzicht de Smet Vrijwilligersorganisaties www.landschapsbeheerzeeland.nl 

in Zeeland 

slz.landschapsbeheer.nl 32 

Jaarlijkse zomertellingen (kerkzolders) Noord- en 

Midden Zeeland: Nanning-Jan Honingh en 33Zeeuws 

Tel. 0115-695890 

birdtree@zeelandnet.nl 

Agenda Weidevogelbescherming 

Vlaanderen: Luciën Calle. 

Jaarlijkse wintertellingen: Zoogdier Werkgroep 34 

http://www.deltabirding.nl/ 

Nanning-Jan Honingh 

Zeeland, Luciën Calle, 06-22792100, 

links-vogelwerkgroepen.html 

Tel. 0113-230936 


De Boom In • LENTE 2012 • Stichting Landschapsbeheer Zeeland 1

Start project 

Landschapsherstel bij 

boeren en particulieren 

in de gemeente Terneuzen 

Door: Rudie Geus, medewerker SLZ 

De gemeente Terneuzen en de provincie 

Zeeland hebben in overleg met diverse 

partijen het landschapsuitvoeringsplan 

voor de Zeeuws Vlaamse Kanaalzone 

opgesteld. 

Met dit plan wordt er naar gestreefd 

om de landschappelijke kwaliteit van 

het gebied rondom de Kanaalzone te 

verbeteren en daarmee ook de leefbaarheid 

van het gebied te vergroten. 

In het kader van dit landschapsuitvoeringsplan 

wordt het project “Landschapsherstel 

bij boeren en particulieren “ uitgevoerd. 

Coördinatie van dit project berust bij 

Stichting Landschapsbeheer Zeeland. 

Het doel van het project is om op eigendom 

van boeren en particulieren diverse 

kleine landschapselementen te herstellen 

Skihal koegorspolder, 

Terneuzen 

Foto: SLZ 

of nieuw aan te leggen, zowel los in het landschap 

als op erven. Het betreft met name 

streekeigen beplanting zoals hoogstamboomgaarden, 

kleine bosjes, knotbomen, bomenrijen, 

hagen en singels. 

Naast herstel en aanleg van deze elementen 

willen we het beheer van de diverse elementen 

borgen door het betrekken van eigenaren, 

vrijwilligers en andere bewoners bij het 

landschap en het onderhoud daarvan in hun 

eigen omgeving. 

Het aanleg of herstel kan plaatsvinden bij 

boeren en particulieren binnen het grondgebied 

van de gemeente Terneuzen met 

een duidelijk accent op het gebied van de 

Kanaalzone. De eigen bijdrage aan de aanleg 

of herstel van de landschapselementen 

bedraagt 50% van de kosten van aanleg/ 

herstel. Onderhoud van elementen wordt niet 

vergoed. 

Na aanmelding wordt in overleg met de eigenaar 

een plan opgesteld. Na akkoord door de 

eigenaar wordt er een contractje afgesloten 

voor uitvoering van de werkzaamheden. 

De werkzaamheden worden uitgevoerd door 

de eigenaar, vrijwilligers of een bedrijf. 

We streven er naar dat de eigenaar zoveel 

mogelijk zelf uitvoert als particulier / agrarisch 

natuurbeheer, dit werk wordt vergoed 

volgens vastgestelde normen. 

Plantmateriaal kan worden besteld via de 

actie “boeren planten bomen” van Stichting 

Landschapsbeheer Zeeland. 

Voor deelname aan het project kunt u zich 

wenden tot Stichting Landschapsbeheer 

Zeeland. 

Kanaalzone. Foto: SLZ 

Boerderij fam. Gadellaa te Westdorpe 

Foto: Sandra Dobbelaar 

2 3

Hanneke in actie 

Foto: Ton de Koning Hard werken maakt hongerig 

De sfeer zat er goed in en al snel klonk 

overal gezaag, geroep en het geluid van de 

snoeischaren. Takken kwamen luid krakend 

naar beneden, de dikste met behulp van 

een touw. Aanwijzingen vanaf de grond 

werden opgevolgd, het fototoestel klikte. 

Na hard zweten was er even tijd voor koffiepauze. 

De appelplaatkoek was zo verdwenen 

en extra koffie werd gezet. Daarna was 

het toch echt tijd om weer verder te gaan. 

De oude fruitbomen werden flink gesnoeid. 

Het “grondpersoneel” sleepte alle takken 

naar een verzamelplaats. Er was al heel 

wat werk verzet toen Maarten, de man van 

Elly de Bruin, met twee grote pannen soep 

kwam. Eén met snert en één met tomaten- 

Buren onderhouden hun buurt 

Door: Hanneke Hoogerheide, vrijwilliger snoeigroep bomenbuurt 

7 januari 2012. Na een week met veel 

regen was het die zaterdagochtend gelukkig 

droog. In alle vroegte klommen her en 

der de buren met keukentrapjes, krukjes 

en dergelijke over het hek het weitje in. Het 

gereedschap lag daar al te wachten tot het 

gebruikt zou worden om de hoogstamfruitbomen 

te snoeien. Roodwitte linten zaten al 

rond de bomen die een snoeibeurt moesten 

krijgen. 

Uitleg hoogstamfruitbomen snoeien 

Ton de Koning heette ons namens Stichting 

Landschapsbeheer Zeeland hartelijk welkom. 

Hij vertelde eerst even in het kort hoe 

de hoogstamfruitbomen gesnoeid moeten 

worden. Gesteltakken zijn de zijtakken. 

Te zware takken moeten eraf of ingekort 

worden. Takken die naar binnen groeien en 

teveel waterloot hebben, moeten er ook af. 

We moesten vooral op de veiligheid letten, 

dus de ladders goed zetten en verankeren, 

dit is op de onderste sport staan en even in 

de grond duwen. Als je heel erg hoog moet 

klimmen dan altijd twee sporten boven je 

houden en beslist niet op de laatste sport 

gaan staan, veiligheid gaat voor alles. En 

natuurlijk moesten we ook goed op het 

gereedschap letten. Zelf gaf Ton vanaf de 

grond aanwijzingen. 

crèmesoep. Het verdween net zo snel als de 

appelplaatkoek, gelukkig werd er nog een 

pan tevoorschijn gehaald zodat we nog even 

verder konden genieten, want werken maakt 

hongerig! 

Alle bomen in dit vak waren weer keurig bijgewerkt 

en wij hadden een gezellige werkdag 

met de buurt. We waren op deze snoeiochtend 

van onze ”bomenbuurt” met maar liefst 

zestien deelnemers aanwezig. Hopelijk kunnen 

we volgend jaar weer gaan snoeien in de 

boomgaard! 

De snoeigroep van die ochtend 

Fotograaf: Hanneke Hoogerheide 

4 De Boom In • LENTE 2012 • Stichting Landschapsbeheer Zeeland 5

Noordhoeksewegeling 3 

Kapelle-Biezelinge 

0113-341170 

www.bermanfruitplants.com 

Drukkerij Zoeteweij 

Molendijkseweg 2, 4401 NM Yerseke 

T +31(0)113 571404 

E info@dzy.nl, I www.dzy.nl 

FIXET ’s-GRAVENPOLDER 

Spoorstraat 51 

www.fixetsgravenpolder.nl 

Een nieuwe boomziekte 

in opkomst: 

de essentaksterfte 

Door Luciën Calle, medewerker SLZ 

We waren in de nazomer van 2011 met een 

ploeg van Landschapsbeheer Zeeland op 

excursie ergens in Noordoost Nederland, 

toen we plotseling in een essenbeplanting 

heel veel zieke en kwijnende bomen zagen. 

Sommigen onder ons hadden al gehoord 

van een nieuwe ziekte die plotseling vanuit 

het noorden Nederland binnen dringt. 

Maar dat die zo hard kan toeslaan, daarvan 

hadden we toen nog geen idee. In oktober 

stuurde Het Bosschap een “Praktijkadvies 

Essentaksterfte” rond en daar wordt je niet 

vrolijk van. Nadat in 2010 de ziekte alleen in 

het Noordoosten van Nederland was aangetroffen, 

is in 2011 de aantasting al aanwezig 

in alle provincies. Daarmee lijkt het landschap, 

na de iepziekte en kastanje-bloedingsziekte, 

nu te maken te krijgen met een 

nieuwe boomsterftegolf. In Zeeland is er nog 

geen grootschalig afsterven gemeld, maar 

als de trend zich doorzet, lijkt dat slechts een 

kwestie van tijd. 

De Boom In • LENTE 2012 • Stichting Landschapsbeheer Zeeland 

Kort nieuws 

De aantasting 

De sterfte wordt veroorzaakt door de essenschimmel 

(Chalara fraxinea), die zich gemakkelijk 

over grote afstanden door de lucht 

verspreidt. De schimmel tast de gewone es 

en andere essensoorten aan. De ziekte is 

te herkennen aan donkere verkleuringen 

in de bast, beginnend bij de bladaanzet en 

takaanzet. Als je met een mesje de schors 

eraf haalt, kun je zien dat de bast afgestorven 

is. Vooral jonge takken worden aangetast. 

Als de ziekte zich uitbreidt rond de tak, 

sterft het topje van de tak af. Bij aanhoudende 

en zware aantasting sterft de gehele 

boom af. Op dit moment is de sterfte vooral 

massaal te zien in jonge aanplant en na 

afzetten weer uitlopende essenstobben in 

hakhout en gedunde opstanden. Uit onderzoek 

blijkt dat de kwetsbaarheid van de 

individuele bomen in autochtone populaties 

wel kan variëren, maar in zijn algemeenheid 

blijkt slechts een klein percentage resistent. 

Erftrofee 

Rij essen in de Lovenpolder bij Terneuzen 

Alle foto’s: Luciën Calle 

7

Praktijkadvies Essentaksterfte 

Er is nog geen effectieve bestrijdingsmethode 

voor de schimmel bekend en er is 

ook nog geen regelgeving op dit punt. Hoe 

nu verder? Het is nog niet zeker dat het in 

Zeeland net zo hard zal toeslaan als in het 

noorden, maar het lijkt verstandig om daar 

alvast wel rekening mee te houden. Daarom 

volgt Landschapsbeheer het advies van het 

Bosschap op. 

DIT BETEKENT DAT: We vanaf nu terughoudend 

met grootschalige aanplant van essen 

zullen omgaan en we op wat meer variatie 

in de soorten zullen insteken. Het lijkt onverstandig 

om nu nog monoculturen van es en 

bijvoorbeeld ongemengde essenlanen aan te 

planten. Hetzelfde geldt voor dunningen in 

bossen waarin veel es groeit en het afzetten 

van hakhout. Niet dat we nooit meer een es 

8 

zullen afzetten, maar even wat rustig aan doen 

is wel op zijn plaats. Intussen houden we toch 

ons hart wat vast, want er zijn de laatste tijd 

bij gebrek aan goede alternatieven juist zoveel 

essen aangeplant. Als de ziekte doorzet, zal het 

landschap helaas opnieuw een flinke verandering 

moeten ondergaan. Laten we hopen dat 

het zover niet komt. 

Ook taksterfte gezien? 

SLZ wil een vinger aan de pols houden. Als u 

een verdacht uitziend afsterven ziet, gelijkend 

op de hierboven gegeven beschrijving, wilt u 

daar dan svp even melding van doen. Het zou 

mooi zijn om er een paar scherpe foto’s bij te 

voegen. Liefst een beeld van de aantasting als 

geheel en wat details van afstervende takjes. 

Stuur de foto’s met een beschrijving van de 

locatie naar info@slz.landschapsbeheer.nl. 

Monumentale essen aan de Noorddijk bij Hoek 

Foto Lucien Calle 

Tips uit 

Grootmoederstijd 

Weet je nog, die zelfgemaakte brouwseltjes 

van opoe, die overal ‘goed’ voor 

waren? Ze had voor alles een trucje: 

gemakkelijk tomaten ontvellen, zelf 

boter maken, dieren wegjagen bij de 

prullenbak, de hik bestrijden, oude houten 

meubels en zilverwerk oppoetsen 

etc. Het ging er in ieder geval om dat je 

je problemen oplost met wat je in huis 

hebt, in plaats van steeds maar weer een 

wondermiddel kopen. 

De oma van Karin Mol had het volgende 

foefje: 

Als je gestoken bent door een mug of 

steekvlieg, dan helpt het om er olijfolie 

met daarin een beetje opgelost zout 

erop te smeren. Gegarandeerd is de bult 

Opoe dopt boontjes 

binnen een halfuur weg! Is makkelijk en goedkoop 

zelf te maken en in een mini plasticflesje 

(Xenos kampeerspullen) in de rugzak mee te 

nemen! 

Herinner je je ook zo’n panacee van je grootje, 

mail die naar info@slz.landschapsbeheer.nl en 

wie weet staat hij in de volgende De Boom In. 

De Boom In • LENTE 2012 • Stichting Landschapsbeheer Zeeland

Mijn Favoriete Zeeuwse Element: 

Dinie’s knotwilgen 

In deze rubriek zijn we op zoek naar de favoriete elementen van onze vrijwilligers in Zeeland. 

Zij komen vaak op schitterende plaatsen of zien soms bijzondere elementen. 

Heeft u ook een favoriet element? Mail het ons! info@slz.landschapsbeheer.nl 

Een vliegende kraai 

en zo’n 28 groene spechten 

Door: Dinie Coppoolse, 

vrijwilliger knotploeg KNNV 

De wekker is onverbiddelijk: opstaan! 

In gedachten hoor ik de stem van Ton, onze 

eerste man: werken bij de KNNV is wel vrijwillig 

maar niet vrijblijvend. Dus, hup uit mijn warme 

nest. Regenlaarzen en bodywarmer worden 

opgezocht, tuinhandschoenen mee. Muts op, 

wanten aan, das om, want buiten is het koud. 

Ik fiets door de stille straten van mijn dorp, mijn 

dorpsgenoten liggen vast nog op één oor of 

zitten lekker bij de verwarming de zaterdagkrant 

te lezen of alle puzzels op te lossen. Met 

frisse tegenzin fiets ik door. Koude vingers, 

ijskoude tenen, blik op oneindig, nog amper 

wakker. Vrijwillig? Maar als ik richting Nisse ga 

begin ik zoetjesaan te genieten. Prachtig die 

kronkelwegen met in de verte het statige silhouet 

van de kerk. Prachtig de oude weilanden 

met de meidoornhagen en de hoge dijken. 

Knokploeg 

Het knotten brengt me op bijzondere plekken, 

maar waar ik vandaag naar toe ga spant voor 

mij de kroon. Op naar ’s Gravenpolder. Als ik er 

bijna ben gaan sommige automobilisten naar 

me zwaaien. Allemaal leden van onze knotploeg, 

nee niet knokploeg zoals een ietwat 

dove kennis van me dacht. Allemaal op weg 

naar de locatie van deze dag. Ongemerkt ga ik 

steeds harder fietsen, als een postduif die naar 

zijn hok vliegt. Ik ben er bijna, met een rode 

blos op mijn wangen sla ik een doodlopende 

weg, het Groenewegje, in. Aan het eind van 

dit weggetje kom ik op het ruime erf voor 

de prachtige, monumentale boerderij van de 

familie Aarnoutse. Steeds meer mensen komen 

aanrijden. Als iedereen present is en voorzien 

van materiaal lopen we door het zompige 

weiland. 

Een vette haas kiest nog snel het hazenpad en 

een kleurrijke fazant fladdert verschrikt op. 

Maar dan valt er een serene rust over ons werkgebied. 

Een rust die alleen wordt verstoord 

door het geluid van vallende takken en van 

de vele grappen die gemaakt worden. Veel 

knotwilgen staan aan de rand van het water 

de Zwaakse Weel. Daar waar eeuwen geleden, 

toen deze plas nog een brede en diepe zee- 

arm was, grote zeilschepen voeren. De wilgen 

worden van hun vaak dikke takken ontdaan. 

Ik geniet, waar ik ook kijk: overal is het uitzicht 

mooi. Zelfs de grootste stresskip moet hier wel 

rustig worden. Er wordt veel werk verzet, ook 

de meest dikke takken verliezen het van de 

scherpe jirizaag. 

Alles uit! 

Zelf ben ik iemand die van opruimen houdt en 

dat komt goed uit. De afgezaagde takken worden 

netjes op rillen gelegd. Af en toe verleg 

ik een grens en zaag een tak door die ietsje 

dikker is dan mijn pols. Ik krijg het warm. Muts 

af, das weg, bodywarmer uit en zelfs mijn winterjas 

gooi ik over een paaltje. Heerlijk! Dan 

klinkt de toeter: pauze! In ganzenpas lopen we 

naar de mooie oude schuur en gaan al bukkend 

door het klinket naar binnen. Daar is het 

Dinie Coppoolse aan het werk 

Foto: Ton de Koning 

een gezellige boel. Wilde ik vroeger heel graag 

enig kind zijn, nu ben ik blij onderdeel te zijn 

van deze grote KNNV-familie. Bij de koffie is er 

altijd iets lekkers en voor we weer verder gaan 

deelt mevrouw Aarnoutse met gulle hand 

zakjes stoofpeertjes uit en voor iedereen is er 

ook een zak walnoten. De koffie en chocomelk 

smaken goed en verkwikt en uitgerust gaan 

we daarna weer verder. Als we om een uur of 

12 moeten stoppen vind ik dit jammer, voor 

mij had het best langer mogen duren. Maar 

gelukkig, over 2 weken wacht er weer werk, 

op weer een andere mooie plek. Met de peertjes 

en noten in mijn fietstas ga ik huiswaarts 

en denk: een vliegende kraai vindt altijd wat. 

10 De Boom In • LENTE 2012 • Stichting Landschapsbeheer Zeeland 

11

Wandelnetwerk Goes – Kapelle 

Door: Ewoud Voogd, medewerker SLZ 

Dit artikel gaat over het pas gestarte 

Wandelnetwerk Goes - Kapelle, waarin 

tevens Hansweert wordt opgenomen. 

Het project is nu in de ontwerpfase en 

naar verwachting zal het eind 2013 

geheel voltooid zijn. 

Ommetjes 

Wandelnetwerk Goes - Kapelle is een voortzetting 

op het Kiekendiefpad en een aantal 

inmiddels gerealiseerde ommetjes in het 

westelijke deel van de gemeente Goes. 

Het Kiekendiefpad en deze ommetjes, 

zoals het Personeelspad en het Jacoba van 

Beierenpad zullen onderdeel worden van 

het grotere wandelnetwerk, wat weer aansluit 

op de wandelnetwerken in de Zak van 

Zuid-Beveland en op Walcheren. 

Vrijwilliger Jan van den Boomgaard denkt na 

over een mooie route voor het Hollestellepad 

Foto: Ewoud Voogd 

Ook zijn er al geruime tijd plannen voor 

het Hollestellepad bij Wemeldinge en het 

Parlevinkerpad in Hansweert (gemeente 

Reimerswaal). Voor het laatst genoemde 

ommetje zijn de plannen in een zeer ver stadium 

en naar verwachting zal dit dan ook, mede 

dankzij vele sponsoren, het eerste deel van het 

wandelnetwerk zijn wat wordt geopend. 

Met de ‘Franse Slag’ 

Wel zijn er plannen om binnen de driehoek 

Wemeldinge – Kapelle – Hansweert met de 

‘Franse Slag’ aan de gang te gaan. Een deel van 

het Franse leger was in 1940 in dit gebied gelegerd. 

Hoewel er in het veld weinig tot geen 

overblijfselen van de Fransen zijn overgebleven, 

kunnen de plaatsen waar iets is gebeurd 

vaak nog in het veld aangewezen worden. Ook 

Voormalig wethouder Joost Adriaans opent het Napoleonpad als Napoleon 

Foto: Sylvia Tuinder 

zijn er nog oudere mensen in dit gebied die 

kunnen vertellen hoe het in die dagen ging. 

Het wandelnetwerk had toch al een Frans tintje 

door het Napoleonpad wat er onderdeel van 

wordt. Dit ligt in ‘s-Heer Hendrikskinderen en is 

geopend door oud-wethouder Joost Adriaans, 

verkleed als Keizer Napoleon. Wie weet zien 

we hem nog terug als Franse generaal bij een 

volgende opening. Joost heeft aangegeven dat 

hij, ondanks dat hij inmiddels met pensioen 

is en dus geen wethouder meer is, nog altijd 

betrokken wil blijven bij de wandelnetwerken 

en ommetjes binnen de gemeente Goes. En 

vrijwilligers zijn bij het opzetten van een dergelijk 

groot wandelnetwerk onmisbaar, want 

voor er iets geopend kan worden moet het 

eerst aangelegd worden. 

Hulp nodig 

Niet overal zijn de ideeën even ver uitgewerkt. 

Vooral in het gebied rond de dorpen Kapelle, 

Biezelinge, Eversdijk en Schore kunnen we nog 

alle kanten op. Hierbij kunnen we de hulp van 

mensen uit het gebied zelf goed gebruiken, 

zij kennen de beste plekjes en kennen vaak 

grondeigenaren persoonlijk, wat het afsluiten 

van contracten gemakkelijker maakt. 

We hebben inmiddels een kerngroep, die als 

taak heeft het totaaloverzicht te bewaren, 

maar daar buiten zijn er nog vele vrijwilligers 

uit dorpsraden, buurtverenigingen of gewoon 

mensen die geïnteresseerd zijn, nodig om het 

netwerk te ontwerpen en aan te leggen. Dit 

zijn mensen die mee kunnen denken over de 

te volgen route, mensen die bij boeren op de 

koffie gaan om toestemming te vragen over 

hun land te mogen lopen, of mensen die helpen 

bij het uitzetten van de route door middel 

van het plaatsen van routebordjes. De route 

gaat ook door de stad Goes, dus ook daar zijn 

mensen die mee willen werken van harte welkom. 

Meedoen? 

Wie wil meewerken kan zich aanmelden bij 

Stichting Landschapsbeheer Zeeland. Met z’n 

allen kunnen we zo weer een mooi wandelnetwerk 

aan de Zeeuwse lijst toevoegen, zodat 

toeristen niet meer alleen voor het strand naar 

Zeeland hoeven te komen, maar ook actief 

kunnen genieten van het mooie Zeeuwse 

landschap. 


13

Paradijsvogels op 

”de Kievitshoek” 

te Dreischor 

Door: Ruud van den Berg 

en Gerard Barendse 

In deze rubriek gaan we op bezoek bij de 

eigenaren van de parels in het landschap, 

de mooie erven, buitenplaatsen en boerderijen 

waar je als passant naar kijkt 

en van geniet. Woont u zelf ook op z’n 

mooie locatie en voelt u zichzelf een echte 

‘Paradijsvogel’? 

Stuur dan uw verhaal naar de redactie van 

De Boom In: info@slz.landschapsbeheer.nl 

De Kievitshoek 

In de polder van Dreischor ligt, aan de 

rand van de Grevelingen, onze boerderij 

“de Kievitshoek”. Twee stenen erfzuilen 

waarin tegels met de afbeelding van een 

kievit prijken, markeren de ingang die 

uitzicht geeft op het erf met gazon en 

een fraaie grassenborder. Enkele grote 

bomen als paardenkastanje, walnoot 

en een Japanse notenboom accentueren 

dit deel van het erf, dat verder omsloten 

wordt door stenen schuren en een houten 

wagenhuis. De Kievitshoek staat op een 

historische plek. Reeds in de 17 e eeuw stond 

hier een boerderij. De huidige boerderij 

omvat gebouwen uit verschillende perioden: 

een gepotdekseld wagenhuis en een 

stenen “meststal” dateren uit de 19e eeuw, 

terwijl het woonhuis en de schuren begin 

20e eeuw zijn. De boerderij heeft tot 1996 

een agrarische functie gehad. In dat jaar 

kochten wij de boerderij om daarmee een 

lang gekoesterde wens in vervulling te laten 

gaan: leven in het Zeeuwse buitengebied. 

Bovendien wilden we, gedreven door onze 

agrarische wortels, een bijdrage leveren 

aan het behoud van het agrarisch cultureel 

erfgoed. 

Tuinen 

Rondom de gebouwen bevinden zich afzonderlijke 

tuinen, gescheiden door geschoren 

en ongeschoren hagen en bebouwing. 

Reeds genoemd is de erftuin met gazon 

en grassenborder, door ons aangelegd en 

geïnspireerd door o.a. Piet Oudolf en Henk 

Gerritsen. De siergrassen zijn gecombineerd 

met harmoniërende hoge planten zoals 

Veronicastrum, Verbena, Verbascum en 

het lage Echium, dat de gazonrand mooi 

aftekent. Voor het woonhuis ligt de zgn. 

boerenvoortuin, met veelkleurige bloemen, 

zoals papavers, pioenrozen en naalden 

van Cleopatra. Achter de boerderij ligt een 

ruime moestuin waar wij gewassen kweken 

zoals kardoen, met zijn kobaltkleurige 

bloemen, en zeekool die met de imposante 

honinggeur van zijn witte bloemschermen 

Erfpalen Kievitshoek 

Alle foto’s: 

Ruud van den Berg en Gerard Barendse 

veel bijen en andere insecten aantrekt. 

Ook verbouwen wij truffelaardappelen, 

Egyptische uien en kievitsbonen. Naast de 

moestuin bevindt zich een huisboomgaard 

waarin oude peren-, appelen pruimenbomen 

staan, in het voorjaar rijk bloeiend. 

Moestuin en boomgaard zijn omringd 

door een houtril, opgetrokken op advies 

van SLZ. Veel vogels en kleine zoogdieren 

vinden hierin nest- en schuilgelegenheid. 

Natuurgebied 

In 2000 konden wij een aangrenzend landbouwperceel 

van 1,5 ha bijkopen, omsloten 

door de waterloop naar het nabije 

Gemaal van Dreischor. In samenspraak 

met het Waterschap Zeeuwse Eilanden 


15

(Anne Fortuin en Jos van Felius) en SLZ 

(Rudie Geus en Ewoud Voogd) werd een 

herinrichtingsplan opgesteld. Dit heeft 

geresulteerd in een natuurvriendelijke 

oever over een lengte van bijna 300 meter 

langs de waterloop, de primeur op het 

eiland Schouwen-Duiveland. Door de 

aanleg van dijkjes met de grond vrijgekomen 

uit de oorspronkelijke oever, is een 

driedeling van het voormalig akkerland 

verkregen: een weiland met een drinkput, 

een geriefhoutbosje en een weiland met 

een brakke pit. Knotwilgen markeren de 

grenzen van het terrein. 

16 

De ”nieuwe natuur” heeft zich enorm ontwikkeld. 

De oevers en het rietland, dat 

daar is ontstaan, trekken veel vogels aan: 

rietzangers, kleine en grote zilverreiger, 

lepelaar, waterral en ijsvogel zijn regelmatige 

gasten. Diverse muizensoorten, waaronder 

de noordse woelmuis en dwergmuis, 

zijn aangetroffen en met tussenpozen zien 

wij een bunzing en een hermelijn voorbij 

komen. Sinds 2006 valt het terrein binnen 

het natuurgebiedsplan Zeeland. Wij voelen 

ons zeer bevoorrecht om in dit paradijs te 

leven. 

Ei jie un slegge voe oans? 

Door: Jacob Bouwman, medewerker SLZ 

Gereedschap SLZ 

Foto: SLZ 

Gereedschap kan erg handig zijn bij het 

uitvoeren van landschapsonderhoud, vaak 

is het tamelijk onmisbaar. Tot de kerntaken 

van de afdeling vrijwilligerswerk behoort het 

faciliteren van vrijwilligersgroepen. Het ter 

beschikking stellen van materiaal en gereedschap 

aan deze groepen en scholen wordt 

daar ook onder geschaard. Ondanks de 

bezuinigingen blijft het mogelijk om kosteloos 

gereedschap te lenen bij SLZ. 

Gereedschap 

Vrijwilligers(organisaties) kunnen kiezen uit 

een ruim assortiment voor plant-, knot- en 

maaiklussen. Meestal gaat het om diverse 

zagen, kniptangen, ladders, spades en 

harken. Uiteraard heeft SLZ ook persoonlijke 

beschermingsmiddelen (PBM’s), zoals 

werkhandschoenen, veiligheidshelmen en 

verbandkoffers. Tot slot zitten er ook minder 

bekende gereedschappen in de collectie. 

Een sleg (palenhamer) of handhei kunnen 

gebruikt worden om palen in de grond te 


Resultaat paal van betonmal 

Foto: SLZ 

drijven. Uitdraagtangen en een hiep (soort 

kapmes) kunnen in bospercelen van pas 

komen. Gereedschappen zijn van professionele 

kwaliteit, worden voor levering 

nagezien en jaarlijks gekeurd. 

Betonmal 

Om historisch verantwoorde damhekpalen 

te reconstrueren heeft SLZ een betonmal 

ontwikkeld. Erfeigenaren kunnen deze 

onder bepaalde voorwaarden lenen. 

Gebruik hiervan is wel tegen een kleine vergoeding 

à € 100,-, waarvan de helft borg. 

Aanvragen voor gereedschap kunnen 

direct gemaild worden naar: 

jacob.bouwman@slz.landschapsbeheer.nl 

Dat geldt ook voor speciale verzoeken 

zolang het aanleg, onderhoud of herstel 

van landschapselementen betreft. 

Meer informatie over de betonmal is op 

te vragen via het algemene mailadres 

info@slz.landschapsbeheer.nl. 

17

Buitenlui Actief 

Door: Robert Wielemaker, medewerker SLZ 

Onder deze noemer gaan we ook in 2012 

weer activiteiten organiseren voor erfeigenaren. 

Zo zullen er in iedere regio weer 

erfexcursies of themabijeenkomsten 

worden georganiseerd. Op de achterzijde 

van dit nummer kun je de agenda 

Grenadierweg 15 

4338 PG Middelburg 

Postbus 8021 

4330 EA Middelburg 

Tel. 0118-629353 

Fax 0118-613488 

Kennis delen en doorgeven aan bewoners 

van het buitengebied.Foto: Robert Wielemaker 

vinden, waar al enkele bijeenkomsten op 

staan. Doelstelling van deze bijeenkomsten 

is om de kennis van het buitengebied 

(erf en landschap) over te brengen op de 

directe doelgroep, namelijk de bewoners 

van het buitengebied (buitenlui). 

Neringweg 11, 4501 PB Oostburg 

telefoon: 0117-474000 www.leenhoutsoostburg.nl 

www.leenhoutssluis.nl 

nieuwbouw 

verbouw 

restauratie 

asbestsanering 

erkend restauratieaannemer 

Thema’s in ’het Jaar van…’ 

Vaak combineren we de onderwerpen met 

thema’s die op dat moment actueel zijn. Zo 

zullen we zeker aandacht schenken aan “Het 

jaar van het Water” van de Provincie Zeeland. 

Het voornemen is om een fietstocht te organiseren 

langs de diverse welen in de Zak van 

Zuid-Beveland. Hierbij zal een deskundige de 

deelnemers vele wetenswaardigheden vertellen 

over deze welen. Alleen al omdat het rond 

de tijd is dat de meidoorn in bloei staat is 

deze fietstocht zeker aan te bevelen. Eveneens 

zullen we op Walcheren een fietstocht organiseren 

langs diverse buitenplaatsen die in het 

teken staan van het “Jaar van de Historische 

Buitenplaatsen”. 

Hoogstamfruitdagen en determinatie 

Op Schouwen-Duiveland kan mee worden 

geholpen met het opknappen van de zo kenmerkende 

houtwallen. Alvorens er gewerkt 

wordt, zal er een korte uitleg en excursie zijn. 

Op Zeeuws-Vlaanderen hebben we dit jaar 

onze activiteiten gericht op de Kanaalzone. 

Vele excursies en cursussen (hoogstamfruit en 

streekeigen erven) zullen in dat gebied plaats- 

vinden evenals onze Hoogstamfruitdag. 

Natuurlijk mag de boomkikker excursie in 

(west)Zeeuws-Vlaanderen niet ontbreken. 

Deze avond-excursie is een must voor iedere 

liefhebber en na deze bijeenkomst zal je 

dit diertje in het hart hebben gesloten. Zo 

zullen we voor de mensen met fruitbomen 

ook de mobipers weer naar Zeeland halen 

tijdens onze Hoogstamfruitdagen. Naast 

Zeeuws-Vlaanderen ook op Walcheren, 

Tholen en Beveland. Mocht je iemand 

mee willen nemen, dan is dat geen probleem. 

Wel even aanmelden (t.z.t. via 

www.mobipers.nl) en je aantal kilo’s 

opgeven. Neem zeker niet veel meer mee 

dan opgegeven, want dat veroorzaakt 

verdere tijdsplanningsproblemen! 

Aanmelden 

Aanmelden voor excursies of activiteiten 

kan via info@slz.landschapsbeheer.nl. 

Op onze website (agenda) vind je een 

overzicht van alle activiteiten met meer 

informatie. Voor de mobipers kun je alleen 

t.z.t. via www.mobipers.nl reserveren, niet 

via SLZ. 


19

Boerderijrestaurant & 

streekpakketwinkel 

www.debaeckermat.nl 

+31 (0)115 45 38 32 

Buurtweg 6 

4696 RV Stavenisse 

T: 0166 65 32 46 

n Brandveiligheid 

n Bouwadvies 

n Bouwbegeleiding 

n Bouwkundige 

keuringen 

n Second opinion 

E: info@hagebouwadvies.nl 

W: www.hagebouwadvies.nl 

M: 0629 15 63 11 

n Bouwkundig tekenwerk 

n Beheer en Onderhoud 

n Directievoering en 

Toezicht 

n Kostencalculatie 

n Vergunningen 

BOSBOUW, LOON-, GROND-, CULTUURTECHNISCH- & STRAATWERK 

Kerkring 7 | 4444AB ‘s-Heer Abtskerke | t: 0113-311363 | f: 0113-311318 | email: info@markussebv.nl 

Aannemersbedrijf 

STURM b.v. 

voor al uw 

NIEUWBOUW 

VERBOUW 

ONDERHOUD 

Schellachseweg 1a 

4352 AJ Gapinge 

tel: 0118 591447 / fax: 593556 

Loon- en verhuurbedrijf 

Sterk in agrarisch 

grond- en loonwerk 

Prelaatweg 60, 4363 NJ Aagtekerke 

Telefoon 0118-58 15 13 

Fax 0118-58 41 31 

E-mail info@melse-maljaars.nl 

www.melse-maljaars.nl 

Kort nieuws 

Jaap en Lex… 

onderhouden landschapselementen 

Al vele jaren geven we eigenaren brochures, folders, 

flyers en natuurlijk mondeling advies over het onderhouden 

en aanleggen van landschapselementen. Om 

nu nog meer mensen van dienst te kunnen zijn heeft 

Landschapsbeheer een 11-tal korte humoristische (maar 

ook zeker informatieve) filmpjes gemaakt over verschillende 

landschapselementen. Je kunt al deze filmpjes 

vinden op onze website o.a. bij de webwinkel en onder 

projecten/ Maak je erf goed/ Advies voor erfeigenaren. 

Bezuinigingen 

Binnenkort sturen we een mailing over de stand van 

zaken over de bezuinigingen aan ieder die daar ook 

eerder bericht over gekregen heeft. We hebben ondertussen 

grotendeels inzicht in wat de bezuinigingen voor 

SLZ betekenen. In 2012 en 2013 heeft SLZ te maken met 

een bezuiniging van 25% van het ILG budget. 

We blijven natuurlijk met goede moed doorgaan, maar 

dit heeft helaas gevolgen voor diverse activiteiten, zoals 

het vrijwilligerswerk. Ook voor soortenbeheer is nauwelijks 

geld en het beheer van bloemdijken moeten we 

stopzetten. We kunnen nog niet overzien hoe het er na 

2013 voor SLZ uitziet. We hebben wel het goede bericht 

ontvangen dat een aantal POP projecten, zoals enkele 

wandelnetwerkprojecten en het project Gekrompen 

Dorpen zijn goedgekeurd. 

Nationale Postcode Loterij 

In 2011 ontving Landschapsbeheer Nederland 2.250.000 

euro! Van dit totaalbedrag dat Landschapsbeheer 

Nederland ontvangt, krijgt Stichting Landschapsbeheer 

Zeeland ook een gedeelte. Van deze bijdrage kunnen we 

bijvoorbeeld lokale beheerswerkgroepen ondersteunen 

tijdens de Natuurwerkdag of vrijwilligers voorzien van 

(veiligheids)middelen om het werk in het landschap uit 

te voeren. Sinds 1996 krijgt Landschapsbeheer jaarlijks 

een royale bijdrage uit de opbrengst van de loterij. 

Varkenshok Kettinghoeve Tholen. Foto: SLZ 

Vooraankondiging Erftrofee 2012 

Ook dit jaar hoopt Stichting Landschapsbeheer 

Zeeland in samenwerking met de Zuidelijke Land- en 

Tuinbouworganisatie en de Boerderijenstichting Zeeland 

de aftrap van de Erftrofee 2012 te kunnen doen. Het initiatief 

van de Erftrofee is in 2000 in het leven geroepen. 

De Erftrofee geeft waardering aan boeren en erfeigenaren, 

die zich inzetten om hun erf en gebouwen een mooie 

en streekeigen invulling te geven. Het biedt het landschap 

net die pareltjes die zo waardevol zijn. Als de Erftrofee er 

ook dit keer komt, kan ieder boerenerf met streekeigen 

elementen zich inschrijven. Een deskundige jury bekijkt de 

inzendingen en bezoekt erven. Uiteindelijk geeft de jury 

een eigenaar een eervolle waardering voor de gemaakte 

keuzes bij de inrichting van een erf. 

Streekeigen erven zijn kenmerkend in het landschap, voor 

iedere passant herkenbaar. Naast streekeigen gebouwen 

bieden kleine cultuurhistorische elementen zoals 

een drinkput of een hek, net een stukje meerwaarde. 

Onmisbaar zijn de landschapselementen, zoals hoogstamfruitboomgaarden, 

knotwilgen, of een Zeeuwse 

haag. Afgestemd op de streek, oud of nieuw aangelegd, 

met bomen die zich goed houden in het Zeeuwse klimaat. 

We zouden graag de Erftrofee organiseren, al zijn de 

financiële middelen hiervoor nog niet rond. Zodra dit wel 

zo is, informeren we u verder. 

Directeur Landschapsbeheer Nederland Arno Willems 

ontvangt de cheque van de Postcode Loterij. Foto: LBN 


21

Voor al uw: 

- Grondwerken 

- Rioleringen 

- Bestrating 

- Drainage 

- Verhardingen 

- Snoeiwerken 

Verhuur van: 

- Wiel- en rupsgraafmachines 

- Minigravers 

- Gronddumpers 

- Laadschop 

- Vrachtwagens 

C.G. Harthoorn 

Zuidbeekseweg 2 – 4385 NC Vlissingen 

Tel: 0118-466130 – Fax: 0118-467235 

mail@harthoornvlissingen.nl 

www.harthoornvlissingen.nl 

Prooijenseweg 26 

4332 RD Middelburg 

tel: 0118-613984 

fax: 0118-642038 

email: schellach@wanadoo.nl 

* VERVAET HYDRO TRIKE 

* VERVAET BREEDSTROOIER 

* SLEEPSLANGEN SYSTEEM 

* SILAGE PERSEN en WIKKELEN 

* GRONDDUMPERS 

* CONTAINER VERVOER Fa. Houmes & Zn. 

* STRANDREINIGEN 

Herenweg 2 

4363 NS Aagtekerke 

Tel : 0118-581968/582030 

06-51382117 

www.houmesloonbedrijf.nl 

Gerealiseerde ommetjes: 

Ommetje Heinkenszand 

‘door ‘t Ouweland’ 

Door: 

Jan Collignon, 

Voorzitter 

Dorpsraad Heinkenszand 

Een blokje om wandelen vanuit uw huis, 

alleen, met de buurvrouw, met de hond, 

met de kinderwagen of met Nordic 

Walkingpoles stokken. Op een mooie dag 

of ‘s avonds. Heinkenszand kent sinds 

enige tijd haar eigen ommetje. Het is een 

korte wandelroute van ongeveer anderhalf 

uur met een lengte van 6,5 kilometer. 

Zo ontdekt u opnieuw uw woonomgeving 

met mooie en bijzondere dingen of leert u 

iets van de historie van de plek. 


De afgelopen jaren zijn er, 

mede door ondersteuning 

van SLZ, diverse ommetjes 

gerealiseerd. Meestal waren 

de dorpsbewoners zélf de 

stuwende kracht achter de 

totstandkoming. 

In deze nieuwe rubriek licht 

een betrokken vrijwilliger 

‘zijn of haar’ ommetje toe. 

Molen de Vijf Gebroeders 

Alle foto’s: Dirk Lagerwij 

Het ommetje Heinkenszand voert u langs 

dijken en polders ten westen van het dorp 

Heinkenszand. Onder de volksmond ook wel 

door ’t Ouweland genoemd. De route kenmerkt 

zich door de veelzijdigheid van polders, 

dijken, sloten en gaat langs enkele opmerkelijke 

cultuurhistorische plekken. De molen, 

een klompenmakerij en de voormalige goederenspoorlijn 

naar het Sloegebied vormen 

het contrast in het landschap van dijken en 

grenslinden. 

23

Klompenmakerij Traas 

Molen de Vijf Gebroeders 

We beginnen het ommetje op de oude Sloelijn 

voor de Molen de Vijf Gebroeders. Deze molen 

is in 1851 gebouwd als vervanging van zijn 

voorganger, die in 1849 door brand is verwoest. 

Als de wieken draaien is de molen te 

bezoeken. Verder lopend over de oude spoorlijn, 

wandelen we naar de klompenmakerij 

Traas die de enig overgebleven klompenmaker 

is van Zeeland. Ook hier kunnen we even 

naar binnen gaan om te zien hoe de klompen 

gemaakt worden. 

Bossepad 

24 

Bossepad 

Rechts afslaand gaan we het Bossepad op. 

De naam Bossepad doet vermoeden aan een 

bos, maar onduidelijk is waar de naam precies 

aan is onttrokken, gezien er niet direct sprake 

is van een bos in de directe omtrek. We staan 

nu in de polder Oudeland. Deze polder vormt 

de oorsprong van het eiland Heinkenszand. 

Het is de zandplaat van Heynekyn die in het 

tweede kwart van de 14 e eeuw moet zijn 

bedijkt. 

We passeren, verder wandelend, twee buurtschappen, 

Spoorwegje en Korte Viele en gaan 

op het eind van de Korte Viele rechts af en 

komen zo weer op de oude spoorlijn. Deze volgen 

we door de coupure in de Boomdijk. Een 

coupure of dijkgat is een doorgang in een dijk. 

Bij de aanleg van nieuwe polders werd er in 

de oude dijk een gat gegraven voor de nieuwe 

ontsluitingsweg, of specifiek op deze plek voor 

het spoor. Om de plaats van een dijkcoupure in 

het landschap te markeren werden er bomen 

Westerguitedijk 

geplant, meestal iepen, omdat zij het best 

groeiden op de zware Zeeuwse klei en de stevige 

zeewind. 

Westerguitedijk 

Aangekomen bij de Westerguitedijk gaat de 

voormalige spoorlijn verder in de richting 

van ’s-Heerenhoek en wij gaan rechtsaf de 

Westerguitedijk op. Opmerkelijk is als u boven 

op de dijk staat u goed het niveauverschil tussen 

de Oudeland kunt zien en de ‘nieuwere’ 

polders in de richting van ’s-Heerenhoek - 

Lewedorp. 

Stelle 

We volgen deze dijk, eerst een 1,7 km onverhard 

deel en daarna een 1 km geasfalteerde 

weg. We lopen door tot aan de driesprong, met 

alweer een markante Lindeboom. Een klein 

stukje verder gaan we links af de Stelledijk op. 

75 meter verder lopen we de dijk af naar de 

Stelleplas. 

De Stellepolder (nu recreatiegebied Stelleplas) 

was rond 1400 een uitgestrekt schorren en 

slikkengebied waarop enkele schaapskuddes 

graasden. De Stellepolder is genoemd naar een 

Stelleberg die zich wellicht op schorren heeft 

bevonden voor de inpoldering. Ten tijde van 

de aanleg van de provinciale weg N65 is de 

Stelleplas ontstaan door winning van zand. 

Aan de overkant van de plas ziet u brasserie / 

restaurant Stelleplas. U volgt het pad langs de 

oevers van de plas en na circa 500 meter bent 

u gearriveerd bij de brasserie en kunt u hier 

even uitrusten van uw wandeling. De route 

gaat verder langs de oevers van de plas. Echter 

het is nu geen gemarkeerd wandelpad meer, 

maar een grasweide. We passeren een trapveldje 

voor recreanten en gaan vervolgens een 

bruggetje over en lopen verder tot aan de dijk. 

Via een provisorische opening komen we op 

de Boerendijk en gaan hier links af. 

Sloelijn 

Het landschap tussen de Sloeweg en de A58 

(links vanaf de Boerendijk) laat zich vanwege 

de aanwezigheid van rijen populieren op de 

Stelledijk, boomgaarden, wilgen en populierenbos 

kenmerken als een coulisselandschap. 

We lopen nu alsmaar rechtdoor tot we weer 

aankomen bij de oude Sloelijn. 

Deze spoorlijn werd in 1966 geopend voor 

goederentreinen naar de Sloehaven. De lijn 

maakte op dit deel tot aan Nieuwdorp nog 

gebruik van de voormalige tramlijn van de 

ringlijn Goes – Hoedenkenskerke – Goes. We 

volgen de route over het zandbed van de 

voormalige Sloelijn en zien de molen de Vijf 

Gebroeders in de verte. Dit is het eindpunt van 

het ommetje. 

Stelleplas 


25

Is er toekomst voor de iep? 

Door: Ronnie Nijboer, iepenspecialist van 

Bonte Hoek kwekerijen te Glimmen (Groningen) 

In een ver verleden was de iep (of olm) de meest 

geplante boom in de kustprovincies der Lage 

Landen. Dat gold zeker voor de Zeeuwse eilanden, 

die zonder uitzondering werden doorsneden 

met lange lanen ontelbare iepen. Meest van 

de kloon Ulmus hollandica ‘Belgica’ (Hollandser 

en Vlaamser kán het niet!). Dit leverde prachtige 

plaatjes van rijke akkervelden omzoomd door 

lommerrijke olmenrijen met op de achtergrond 

het spitse torentje van een dorpskerk. 

Geliefd 

Maar om de mooie landschappen ging het 

natuurlijk niet. De iep bracht geld in het laatje, 

het hout werd duur betaald. Geliefd bij wagenbouwers 

en meubelmakers, want iepenhout 

is taai en heeft een prachtige “vlam” en onder 

water is iepenhout onverwoestbaar, dus ook in 

de scheepsbouw en de visserij was het in trek. 

En de Zeeuwse iepen waren beroemd! 

Op de vruchtbare klei groeiden de machtigste 

exemplaren van de beste kwaliteit. Niet voor 

niets plantten de Zeeuwse boeren hun erven 

vol met iepen en werden de dijken ermee 

bemanteld. En de ‘Belgica’ was de Rolce Royce 

onder de iepen. Zij paarde snelle groei aan een 

zware rechte stam (veel hout) en bezat een fijnvertakt 

wortelgestel waardoor ze de westerstormen 

zonder moeite doorstond. Recentelijk is 

de discussie weer opgelaaid: “Is het verstandig 

bomen op een dijk te planten?” De oude dijkgraven 

wisten het wel: “Plant op een dijk geen 

bomen. Behalve olmen, want hun krachtige 

taaie wortels versterken haar”. 

26 

Ronnie naast een rijtje 

Buisman-iepen 

Foto: Luciën Calle 

Iepen beplanting langs het fietspad van de Postweg 

richting Lewedorp in 1997. Fotograaf: Ruben Oreel 

Iepziekte 

Hoe anders is de praktijk van vandaag. Stond 

de iep in het verleden synoniem voor spaarvarken, 

nu is de eerste associatie bijna altijd 

IEPZIEKTE !!! Veel groenbeheerders hebben het 

vertrouwen in de iep verloren en voor de boeren 

is de houtproductie niet langer een noodzakelijke 

bron van inkomsten. 

Zomer- en een winterfoto van Ulmus New Horizon 

Foto’s: Ronnie Nijboer 

Dat de iepziekte nog steeds door de Zeeuwse 

dreven waart heeft een aantal oorzaken. Ten 

eerste werd de iepziekteschimmel uit 1920 in 

1970 opgevolgd door een nog agressievere 

neef. Beide varianten zijn overigens door 

toedoen van de mens vanuit Azië in Europa 

terecht gekomen. De schimmel is dus een 

exoot. Geen wonder dat onze Europese iepen 

er amper tegen bestand zijn. Noest selectie- 

en veredelingswerk onder Europese iepen in 

de jaren 30 en 40 leverde resistente klonen 

die goed bestand waren tegen de 1e iepziektevariant. 

Klonen als ‘Buisman’, ‘Commelin’ 

en ‘Groeneveld’ werden volop geplant. Maar 

tegen de agressieve schimmel bleken ze niet 

bestand. Voortaan was een “slimmere” resistentie 

nodig. Die werd bereikt door het kruisen 

met Aziatische iepen. De eerste klonen met 

Aziatische resistentie-genen (‘Lobel’, ‘Dodoens’, 

‘Plantijn’, uitgifte 1973) voldoen goed in gebieden 

met een lage ziektedruk. Helaas kunnen 

we Zeeland daartoe niet rekenen. Meer recent 

geïntroduceerde klonen zijn hoog-resistent. 

Die kun je met een gerust hart planten. Al is het 

naast een zieke iep! De schimmel krijgt er geen 

vat op. 

Een tweede oorzaak van vóórtdurende iepziekte 

moet worden toegeschreven aan een 

achterhaalde vermeerderingsmethode door de 

kwekers. Veel iepen worden namelijk geënt op 

een niet resistente onderstam, het wortelgestel 

van de nieuwe boom. En als die niet resistente 

onderstam ziek wordt en afsterft, uiteraard 

mét haar de hele boom. Hoe resistent de ent 

van zichzelf ook is. Dit probleem is eenvoudig 

te ondervangen, door bij de aanplant altijd te 

kiezen voor gestekte iepen van een hoog-resistente 

kloon. Hierbij is zowel de boom als het 

wortelgestel beschermd. Weliswaar zijn deze 

iepen “op eigen wortel” duurder in aanschaf, 

De Boom In • LENTE 2012 • Stichting Landschapsbeheer Zeeland 27

het spreekt voor zich dat die meerkosten ruim 

opwegen tegen de onzekerheid van geënte 

iepen. 

Wel of geen iep aanplanten 

Nu zijn er mensen die zeggen: “Dan maar geen 

iepen meer!” Maar dat is voor Zeeland geen 

verstandige keuze. Op de zware klei, de polders 

geplaagd door straffe westenwinden én met 

zoute kwel is het sortiment geschikte bomen 

zeer beperkt. Het wegschrappen van de ouwe 

getrouwe iep zou kortzichtig zijn. 

En bovendien: onze wilgen worden aangetast 

door de watermerkziekte, de paardenkastanje 

wordt sinds kort geteisterd door een dodelijke 

Ulmus laevis te Eibergen 

Fotograaf: Ronnie Nijboer 

28 

bloedingsziekte, de processierups met haar vervelende 

brandharen is bezig aan een opmars in 

de eiken, populieren zijn na 30-40 jaar kaprijp 

en de es, veel geplant als vervanger van de iep, 

wordt bedreigd door een schimmelziekte die 

binnen enkele jaren ook in Zeeland haar spoor 

zal trekken. Hier moet het selectiewerk nog 

starten. 

Na bijna honderd jaar resistentie-veredeling 

staan hoog-resistente iepen, gekweekt op 

eigen wortel, met klinkende namen als ‘New 

Horizon’, ‘Columella’, ‘Nanguen’ en ‘Rebona’ te 

popelen om geplant te worden. De iep is er 

klaar voor. Nu de Zeeuwen nog! 

Ulmus laevis - een buitenbeentje 

Onder de inheemse Europese iepen is de fladder-iep 

(Ulmus laevis) een waar buitenbeentje. Naast fladder-iep 

wordt zij ook wel steel-iep genoemd. Beide Nederlandse 

namen hebben betrekking op de bloemvorm. De bloempjes, 

die vroeg in het voorjaar verschijnen, staan op 2 

à 3cm lange steeltjes en fladderen in de wind. Hierin 

onderscheidt de fladder-iep zich van andere iepen, die 

allen bloempjes op een zeer kort steeltje hebben. 

Maar deze inheemse iep heeft nóg een interessant 

onderscheid. De fladder-iep is namelijk niet gewild bij de 

iepenspintkever, het beestje dat de sporen van de iepziekteschimmel 

van boom tot boom brengt. Op de één 

of andere manier heeft de fladder-iep voor de spintkevers 

een “spruitjes geur” en vliegen de kevers liever door 

naar een iep met een aantrekkelijker geur. Zolang er nog 

andere iepen aanwezig zijn (en die zijn er nog voldoende 

in Zeeland) ontspringt de fladder-iep aan besmetting 

door de iepziekte. De fladder-iep is dan ook de enige van 

de inheemse iepen, die nog aangeplant kan worden in 

natuurgebieden, langs wegen en dijken en op erven. 

Her en der een hoog-resistente iep als kevertjesafleider 

er tussen gestrooid en je hebt het beste recept voor een 

duurzame iepenbeplanting. 

Een warme 

Vrijwilligersdag 

bij lage 

temperaturen 

Door: Karin Klip, medewerkster SLZ 

Elf februari jl. was het weer zover: de jaarlijkse 

vrijwilligersdag voor alle vrijwilligers 

die zich inzetten voor het landschap. 

Dit keer in Zuiddorpe. 

Koud 

Even leek alles nog in het (bevroren) water te 

vallen, want met de Elfstedentocht als concurrent 

hadden we het niet aangedurfd. Helaas 

voor de schaatsfanaten, maar gelukkig voor 

de organisatoren van de vrijwilligersdag ging 

de Elfstedentocht niet door. Maar koud was 

het! En toch trotseerde zo’n beetje iedereen 

die zich had aangemeld, die kou voor de reis 

naar het zonnige Zuiden. Zélfs een vrijwilliger 

vanuit Schouwen-Duiveland. 

Lous Coppoolse (voorzitter SLZ) en Adri Paauwe 

(voorzitter van Natuurbeschermings-vereniging 

De Steltkluut) hielden een inleidend praatje, 

waaruit maar weer het belang bleek van het 

vrijwilligerswerk voor natuur en landschap. 

Activiteiten 

We gingen wilgen knotten, bezochten de 

schitterende kerk van Zuiddorpe met de 

mooie historische begraafplaats, o.l.v. dhr. 

Achiel Gerres, de koster van de kerk, we kregen 

van Luciën Calle een lesje ‘monumentale 

bomen en korstmossen’ in de tuin van de 

familie van de Vijver en we wandelden o.l.v. 

Theo van Esbroek over de kerkepaden van 

Zuiddorpe. Kortom voor elk wat wils. 

Walter met de Gouden Jirizaag 

Foto: Luciën Calle 


Kort nieuws 

Erftrofee 

Hoogtepunt 

Zoals altijd was het hoogtepunt van de dag 

de uitreiking van de Gouden Jirizaag, een 

ereprijs om vrijwilligers die zich inzetten voor 

het Landschap eens extra in het zonnetje te 

zetten en te bedanken. 

Ook dit jaar weer drie genomineerden: 

Maurice Kindt, Eddie Dobbelaar en Walter 

Berentsen. 

Alle drie kanjers, ieder op hun eigen manier. 

Maurice Kindt 

Vrijwilliger vanaf 2001 bij SLZ en bij de 

Steltkluut. Als lid van de Heemkundige kring 

ijverde hij jarenlang voor het behoud van de 

Zwartenhoekse Zeesluis. Door zijn inzet voor 

de Zwartenhoekse Zeesluis is er draagvlak 

gecreëerd voor het behoud van dit soort 

bouwwerken. Waterstaatkundig erfgoed is 

op de kaart gezet. Maar Maurice doet nog 

meer. Hij zet zich ook in voor het behoud van 

andersoortige cultuurhistorische elementen 

zoals grenspalen, de restauratie van het 

elektriciteitshuisje op Westdorpe, hij werkt 

regelmatig mee met de knotgroep van de 

Steltkluut en helpt mee bij het opzetten van 

wandelnetwerken. 

29

Kernwoorden over Maurice: enthousiasme, tact, 

vastberadenheid en doorzettingsvermogen. 

Eddie Dobbelaar 

Sinds 1998 actief als vrijwilliger bij SLZ. Eddie is 

een technische man, vanuit zijn beroepsmatig 

leven heeft hij als monteur een grote deskundigheid 

in het onderhoud en reparatiewerk 

van het machinepark. Sinds Eddie zich voor de 

stichting inzet worden de zeisbladen periodiek 

geklopt, de maaibalken en motorzagen aan de 

praat gehouden en de jirizagen (behalve de 

gouden..) keurig gevijld. Sinds 2008 is hij ook 

actief in de werkgroep oude fruitrassen waar hij 

zich stort op het determineren van oude rassen 

en het opkweken van zeldzame streekeigen 

fruitrassen in zijn eigen achtertuin. 

Walter Berentsen 

Walter is sinds 1995 actief als vrijwilliger bij SLZ. 

Geboren op Java, vanaf zijn zevende getogen 

in Brabant en aan de HTS chemische techniek 

gestudeerd om het geleerde vervolgens in 

de praktijk te gaan brengen bij Dow vanaf 

1964. Hij heeft destijds meegeholpen aan het 

opstarten van de plants van Dow op de locatie 

in Terneuzen. Vervolgens heeft hij zich bij dit 

zelfde bedrijf een groot project geleid dat er 

voor moest zorgen dat er pijpleidingen kwamen 

te liggen tussen Terneuzen, Rotterdam en 

30 

Maurice en Eddie Foto: Luciën Calle 

Antwerpen. De laatste jaren bij Dow hield hij 

zich voornamelijk bezig met alles wat er komt 

kijken bij het vervoer van gevaarlijke stoffen en 

milieurichtlijnen. Heel wat anders dus, dan het 

werk dat hij nu voor de stichting doet. 

Toen mocht Walter in de Vut. Omdat hij van 

jongs af aan al geïnteresseerd was in de natuur 

begon hij bij de stichting als vrijwilliger weidvogelbescherming, 

maar dat was niet echt zijn 

ding. Hij was liever wat fysieker bezig met zaag 

en tang. Het knotten van wilgen, het snoeien 

van fruitbomen, het knippen van hagen, 

hooien. Heerlijk aan het werk op plekken in 

Zeeland waar je anders niet komt. In de loop 

der jaren heeft Walter veel kennis en vaardigheden 

ontwikkeld. Hij blest, is een technisch 

goede fruitboomsnoeier en determineert in de 

werkgroep Oude Fruitrassen, appelen en peren. 

Ook begeleidt hij af en toe schoolklassen die 

een dagje in de natuur mee komen werken. 

Kernwoorden bij Walter: een rustige en bescheiden 

man met een warm hart voor het behoud 

van het landschap, die goed met mensen kan 

samen werken. 

En het was Walter die de Gouden Zaag in 

ontvangst mocht nemen. 

De woorden van waardering die hij sprak over 

de twee andere genomineerden én over alle 

andere vrijwilligers, die eigenlijk allemaal een 

stukje van de Gouden Zaag verdienen, maakten 

samen met de prachtige performance van Rini 

Vrijwilligers Lied 

© Tekst/Melodie Rini Fenijn 

Kort nieuws 

Erftrofee 

Het maakt niet uit, de zon schijnt, ze staan al goed in het zweet 

Foto’s gevraagd want ook al vriest het heel de dag, Cursussen of is het zomers voor iedereen 

snikheet 

Regelmatig hebben we d’r wordt foto’s weer nodig werk voor verzet, onze de mensen Zoals van je vast de SLZ wel weet, organiseren wij regel- 

website, foldertjes, maar En ze ook enten voor en ze ons snoeien kwar- en ze metselen matig diverse zonder cursussen knoeien, wat en een informatieavonden 

werk 

taalblad “De Boom in”. en Het ze vegen probleem en ze is hakselen niet en ze over geven allerlei les op onderwerpen. school, prachtig Vrijwilligers werk van 

dat we geen foto’s hebben, maar meer dat we SLZ mogen deze bijna altijd gratis volgen. Wel 

vaak aanlopen tegen 

Je 

dezelfde 

kan ook 

foto’s 

niks doen. 

in ons 

Laten zitten, 

even 

laat 

van 

de boel 

tevoren 

maar 

aanmelden 

de boel 

zodat we weten 

laat maar groeien, laat rotten, zit maar lekker in je stoel 

archief. Wat wij zoeken zijn natuurlijk land- op hoeveel mensen we kunnen rekenen. 

maar dat doen we niet, dat doen we niet bij ’t SLZ 

schapsfoto’s, foto’s van landschapselementen 

of foto’s van werkzaamheden Want kijk eens die passen rond je, bij overal, wat Jaarverslag 

een prachtig gebied 

onze stichting. Diegene de moeite die zijn waard of haar om foto in te op werken, De al uitgave het moois van wat “De je Boom ziet in” staat ten dele in 

de voorkant van “De de Boom vrijwilliger. in” ziet De verschijnen 

mensen van SLZ het teken van het uitkomen van ons jaarver- 

mag een boekje uit onze En ze webshop enten en ze uitzoeken. 

snoeien en ze metselen slag. Iedereen zonder die knoeien, interesse wat een heeft werk in ons totale 

Wil je meedoen? Stuur en maximaal ze vegen en 5 ze foto’s hakselen naar en ze jaarverslag geven les op met school, de financiële prachtig werk jaargegevens 

info@slz.landschapsbeheerzeeland.nl o.v.v. kan deze vinden op onze website onder het 

Bij volle maan over laatst liep over de dijk 

foto’s De Boom in. Meer informatie kun je vin- kopje “Wat landschapsbeheer doet”. www. 

de stilte van de nacht voelt als prachtige muziek 

den op onze website; 

ik 

www.landschapsbeheer- 

genoot, ik was mezelf, maar ook 

landschapsbeheerzeeland.nl 

een onderdeel van 

zeeland.nl onder Nieuws. een groot geheel, een mooie wereld, het is een schitterend plan 

groot geluk en klein geluk, wat een parels in de buurt 

Redactie De Boom in wat een rijkdom dat er iemand ons dit alles heeft gestuurd 

Mede door verschuivingen binnen haar werk- 

Dat er mensen zijn die helpen dat dit alles blijft bestaan 

zaamheden heeft Nettie Wilderom, de motor 

dat er steeds opnieuw weer mensen zijn die op blijven staan 

achter dit kwartaalblad, haar redactiefunctie 

neer moeten leggen. De Nettie vrijwilliger. bedankt De mensen voor de van de SLZ 

ruim 18 jaar dat je actief De vrijwilliger. bent geweest De mensen binnen van de SLZ 

de redactie! 

De vrijwilliger. De mensen van de SLZ 


Fenijn uit Nieuwvliet én samen met de aanwezigheid 

van zoveel gelijkgestemden deze 

koude, maar zonnige dag tot een warme 

aangelegenheid. 

Hij pakt z’n laarzen en zijn windjack; ze zijn allebei groen 

hij pakt z’n gereedschap en z’n koffie want hij gaat het weer doen 

hij gaat door weer en wind, de vogels fluiten als hij begint 

Hij maakt zich klaar, hij pakt een ladder en hij klimt in een boom 

hij kijkt eens rond en constateert dat er veel zijn gekomen 

ze gaan door weer en wind, de vogels fluiten, als het begint 

De één die zaagt, de andere sjouwt, zo zijn ze samen op pad 

een man of wat hier op de dijk, want werk is er zat 

de vrijwilliger. De mensen van de SLZ 

31

Colofon 

Interview 

met Ria Geluk 

JaargaNg JAARGANG 26 

In de zomer van 2011 is Ria Geluk 

LENTE - 2012 

bestuurslid geworden bij SLZ. Hoog tijd 

om haar nu even aan u voor te stellen! 

De Boom In is een uitgave van Stichting Landschapsbeheer 

Zeeland (SLZ) en wordt vier keer per jaar verzonden 

Alhoewel… de kans is groot, dat u haar al kent. Zeker wan- 

aan vrijwilligers in het landschapsbeheer in Zeeland, 

neer overeenkomsthouders, u op Schouwen-Duiveland relaties en woont, medewerkers. haar bakermat, het 

deel van Zeeland waar haar leven zich afspeelt en waar ze 

tal Redactie: van activiteiten ontplooit. Ze had 20 jaar een café aan de 

Caroline Geluk Ton de Koning 

haven van Zierikzee en was daardoor betrokken bij allerlei 

Foort Minnaard Robert Wielemaker 

activiteiten. Zo zat ze in de organisatie van de havendagen 

en Verder kwam werkten ze in aan het bestuur dit nummer van mee: Stichting Behoud Hoogaars, 

voor Luciën het Calle behoud van maritiem Hanneke Hoogerheide 

erfgoed. Verder was ze 

Dinie Coppoolse Ruud van den Berg 

politiek actief in D66, was ze één van de oprichters van 

Gerard Barendse Jan Collignon Ronnie Nijboer 

het Jacob Watersnoodmuseum Bouwman Ewoud in Ouwerkerk, Voogd ze is Nettie actief Wilderom in de 

Heemkundige Karin Klip kring Stad Rudie en Geus Lande en bestuurslid Sylvia Tuinder bij Streeken 

landbouwmuseum Goemanszorg in Dreischor. ‘Vooral 

Advertenties: 

vanwege het Watersnoodmuseum ben ik bekend geworden 

Ook uw advertentie in De Boom In? 

in Bel Zeeland’, Ton de Koning, zegt ze, tel. ‘Ik heb 0113-23 een zilveren 09 36 anjer (onderscheiding 

voor van de mogelijkheden. 

het Prins Bernhard Cultuurfonds) gekregen, o.a. 

voor mijn inzet voor dit museum’. 

Foto omslag: 

Picknicken tijdens de wandeling op het schapendijkje bij Veere 

Tijdsinvestering 

Foto: Ben Seelt©2011 voor DNA-beeldbank op www.laatzeelandzien.nl 

En Met alsof dank het aan allemaal alle fotografen. nog niet genoeg is, is ze nu ook nog 

SLZ heeft getracht alle rechthebbenden van de geplaatste foto’s te achterhalen. 

bestuurslid geworden bij SLZ! ‘Ach, qua tijdsinvestering valt 

Degenen die desondanks menen aanspraken te kunnen doen gelden op de 

dit rechten tot van nu gebruikte toe nogal foto’s mee’ worden zegt verzocht Ria. ‘We contact hebben met ons niet op te zo nemen. vaak 

een Opmaak bestuursvergadering, en drukwerk: ik denk tot nu toe nog maar 4 keer. 

Drukkerij Zoeteweij, Yerseke 

Oplage: 2000 ex. 

32 

Ria Geluk 

Foto: Nettie Wilderom 

Door: Nettie Wilderom, medewerkster SLZ 

Het is ook een groot verschil om bestuurslid te zijn van een 

organisatie met alleen vrijwilligers of van een organisatie met 

professionals, zoals SLZ. Dit is meer raad-van-toezicht-achtig, 

terwijl ik bijvoorbeeld met Goemanszorg, wat op vrijwilligers 

draait, iedere week wel een hele dag bezig ben’. 

Ze zou graag nog meer betrokken worden bij het werk van SLZ. 

‘Daarom vond ik het heel jammer 

Foto: 

dat ik 

Ruud 

niet naar 

van 

de 

den 

vrijwil- 

Berg 

ligersdag kon komen, want dat leek me 

en 

een 

Gerard 

goede 

Barendse 

gelegenheid 

met de mensen en hun werkzaamheden kennis te maken. Ik 

had het ook leuk gevonden om eens in Zuiddorpe te kijken, dat 

is Redactieadres: 

in een deel van Zeeland waar ik niet zo vaak kom. Een reden 

Postbus 286 

voor mij om bestuurslid te worden bij SLZ is dat ik hou van 

4460 AR Goes 

Zeeland Tel. 0113-23 en het 09 daarom 36 leuk vind om me wat breder te gaan 

oriënteren info@slz.landschapsbeheer.nl 

dan alleen Schouwen-Duiveland. Daarnaast onderschrijf 


ik natuurlijk de doelstellingen van SLZ!’ 

Bezoekadres: 

Binnen Ravelijn het de bestuur Groene houdt Jager ze 5 zich vooral bezig met het cultuurhistorie 

4461 DJ werkveld. Goes En ze zal de Schouwse belangen behartigen. 

‘Mijn kracht is dat ik veel mensen ken en weet wat er speelt. Ik 

Abonnement 

kan contacten leggen en zaken koppelen.’ Als voorbeeld noemt 

Wilt u ook De Boom In ontvangen? 

ze Voor dat slechts de Heemkundige € 10,- per jaar Kring ontvangt op Schouwen-Duiveland u ons kwartaalblad. van 

plan Bel naar is de 0113-23 cultuurhistorische 09 36 of meld elementen u direct op aan het via eiland te inventariseren, 

www.landschapsbeheerzeeland.nl/nieuwsbrief 

met name die in het buitengebied. Ze ziet daarbij 

een link naar het wandelnetwerk, wat SLZ aan het aanleggen 

ISSN nummer 1876-5491 

is op Schouwen-Duiveland. Het is leuk, wanneer de wandelaars 

Stichting langs Landschapsbeheer die elementen geleid Zeeland zouden zet kunnen zich in voor worden. 

behoud, beheer en aanleg van kleine landschapselementen. 

Zie www.landschapsbeheerzeeland.nl voor meer informatie. 

Na dit interview heeft ze een afspraak met iemand van de 

Heemkundige De Boom In is gedrukt Kring op op Zuid-Beveland. FSC-gecertificeerd Over hoe papier. zij het aangepakt 

hebben, hun inventarisatie van kleine elementen. 

SLZ wordt financieel gesteund door de Nationale Postcode 

Ook wil ze binnenkort met een SLZ medewerker hierover 

Loterij en Provincie Zeeland. 

om de tafel. Ze is een aanpakker, een doener. En dan kun je 

vaak mooie dingen gedaan krijgen! 

Vrijwilligers organisaties in Zeeland 

Onderstaande organisaties zetten zich vrijwillig in voor het landschapsbeheer in Zeeland en zijn 

aangesloten bij SLZ. Zou je in je vrije tijd eens mee willen werken in het landschap bij jou in de buurt, 

neem dan contact op met een van onderstaande contactpersonen voor meer informatie. 

Weekendwerkzaamheden: 

Schouwen-Duiveland 

Actief terreinbeheer 

Henk Dalebout 

Tel. 0111-422966 

e-mail: 

hwdalebout@zeelandnet.nl 

www.nvsd.nl/actief_terreinbeheer. 

html 

Tholen 

Natuurvereniging Tholen 

Flip van Damme 

Tel. 0166-602438 

e-mail: flip.van.damme@zeelandnet.nl 

www.natutholen.nl 

Bevelanden 

Beheerswerkgroep KNNV 

Ton de Koning 

Tel. 0113-311813 



Doordeweekse 

werkzaamheden: 

Alle dagen van de week: 

Heel Zeeland: 

Herpetologische studiegroep Amfibieën 

Michel Kapelle 

Tel. 06-22984575 

mawkapelle@gmail.com 

Steenuilen werkgroep Zeeland 

Alex de Smet 

Tel. 0115-695890 

birdtree@zeelandnet.nl 

http://www.deltabirding.nl/ 

links-vogelwerkgroepen.html 

Bomenbuurt ’s Gravenpolder 

Mevr. D. de Koning 

Tel. 0113-311813 



Heemtuinwerkgroep KNNV 

Diet Louwerens 

Tel. 0113-342277 

djlouwerens@yahoo.com 


Walcheren 

Werkgroep Landschapsverzorging 

Thomas Collette 

Tel. 0118-634916 

Na 19.00 uur en de hele vrijdag 

thomas.collette@zeelandnet.nl 

Kapsalon 

Nienke Ensing 

06-46222419 

ensing@zeelandnet.nl 

ensingn@zeelandnet.nl 

Hout & Co 

Karin Mol 

Tel. 0118-628293 

Karin.mol@slz.landschapsbeheer.nl 

Noord- en Midden Zeeland 


Pieter Voets 

Tel. 0113-230936 

pieter.voets@slz.landschapsbeheer.nl 


Kerkuilenwerkgroep 

Peter Boelee 

Tel. 06-25102354 

zld-kerkuilen@zeelandnet.nl 

www.kerkuil.com 

Herstellen Cultuurhistorische elementen 

Sandra Dobbelaar 

Tel. 0113-230936 

Sandra.dobbelaar@ 



Weidevogelbescherming 

Nanning-Jan Honingh 

Tel. 0113-230936 

Werkgroep Oranjebosch 


Tel. 0113-230936 





de Steltkluut 

Lucien Calle 

Tel. 06-22792100 


www.steltkluut.nl 


’t Duumpje 

Gerard v. Daele 

Tel. 0117-301835 

gvdaele@kpnplanet.nl 

www.duumpje.nl 

Heel Zeeland 

Onderhoud wandelroutes 


Tel. 0113-230936 






Wim Wisse 

Tel. 06-50914013 

wimwisse@zeelandnet.nl 





Vleermuizen 

Meldingen/klachten: 

Nanning-Jan Honingh, 

tel. 0113-230936 



Jaarlijkse zomertellingen (kerkzolders) Noord- en 

Midden Zeeland: Nanning-Jan Honingh en Zeeuws 

Vlaanderen: Luciën Calle. 

Jaarlijkse wintertellingen: Zoogdier Werkgroep 

Zeeland, Luciën Calle, 06-22792100, 

lucalle@zeelandnet.nl

Agenda 

13 april Excursie wandelnetwerk vrijwilligers 

14 april Buitenlui actief / excursie IVN 

te Schouwen-Duiveland 

“Landschapselementen” Beveland 

21 april Fietsexcursie - welen in de Zak (Historie v.h. Water) 

24 april Buitenlui actief – Cultuurhistorie Tholen 

14/19/21 mei Cursus Streekeigen erven in Zeeland 

25 mei Buitenlui actief - Boomkikker excursie 

26 mei Fietstocht verborgen buitens - 

Zak van Zuid- Beveland 

Zeeuws-Vlaanderen - Kanaalzone 

Zeeuws-Vlaanderen - Aardenburg 

Buitenlui en buurtbewoners Walcheren 

5 juni Erf excursie Kanaalzone Zeeuws-Vlaanderen - Axel 

28 sept. Hoogstamfruitdagen SLZ Tholen 

29 sept. Hoogstamfruitdagen SLZ Zeeuws-Vlaanderen 

3 okt. Symposium biodiversiteit Biobase ZVL 

8/15/19 okt. Basis cursus Hoogstamfruitbomen 

12 okt. Hoogstamfruitdagen SLZ Beveland 

13 okt. Hoogstamfruitdagen SLZ Walcheren 

3 nov. Natuurwerkdag 2012 Heel Zeeland 

Zeeuws-Vlaanderen - Kanaalzone 

Voor meer informatie kun je terecht op de website van SLZ: 

www.landschapsbeheerzeeland.nl/agenda 

Voor alle activiteiten geldt: aanmelden verplicht. 

Ravelijn de Groene Jager 5, Postbus 286, 4460 AR Goes, Telefoon: 0113-230936, Fax: 0113-250955, e-mail: info@slz.landschapsbeheer.nl, 

Rabobank Goes 38.05.17.256, K.v.K. Middelburg, internet: www.landschapsbeheerzeeland.nl

Download deze nieuwsbrief - Landschapsbeheer Zeeland

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?