Zonnestraling in Nederland - Knmi

uren
2000
1900 H
1800-
1700-
1600-
1500-
1400-
1300-
1200-
b. Jaarsommen van de duur van de zonneschijn te De Bilt in uren van 1899 t/m 1990
De gebroken lijn in de figuren 4.1a en b geeft het lopende 11-jaargemiddelde weer
Hier is de volgende waarschuwing op haar plaats. Verschillende instituten werken met
stralingsbestanden van het KNMI. Daarbij wordt het decennium 1971 t/m 1980 veel gebruikt.
Dit wijkt met zijn gemiddelde jaarsom van 3576 MJ m 2 of 993,5 kWh m 2 meer dan 2% af
van het tijdvak 1961 t/m 1970 (3494 MJ nr 2 of 970,6 kWh nr 2 ) en 3% van het recente tijdvak
1981 t/m 1990 (3466 MJ nr 2 of 962,7 kWh nr 2 ). Deze verschillen liggen dus niet aan fouten
in de gegevensbestanden, maar hebben te maken met fluctuaties in het stralingsklimaat.
Wat de toekomst ons zal brengen valt niet te voorspellen. Wel kunnen we met behulp van
de gegevens over de zonneschijnduur verder terugkijken. Daarvan bestaat voor De Bilt een
reeks van 1899 tot heden. De jaarsommen zijn in figuur 4.1b uitgezet met eveneens de
lopende 11-jaargemiddelden. Voor het tijdvak 1963 t/m 1985 lopen deze vrijwel analoog aan
de globale straling en bedragen gemiddeld ongeveer 1480 uur. Van 1904 tot 1941 schommelt
de waarde rond de 1575 uur. Daarna is er een sterke stijging tot boven de 1600 uur, waarmee
de jaren veertig het zonnigste decennium zijn. Vanaf 1944 neemt het aantal uren zon echter
af, afgezien van de jaren zeventig. Het op twee na laatste 11-jaargemiddelde is zelfs het
laagste van de hele negentigjarige reeks.
4.1.3 De dagelijkse gang in de globale straling
Een volgende stap in de detaillering van de globale straling, van jaarsom via seizoen- en
maand- naar decade- en dagsom, is de verdeling van de straling over de dag. We noemen dat
laatste de dagelijkse gang.
Alle gegevens zijn genoteerd in de Wereldtijd UT (vroeger "Greenwich tijd" genoemd). Het
etmaal loopt daarbij van 0-24 uur UT. In Nederland wordt de Midden Europese Tijd (MET)
gebruikt: MET = UT + 1 uur. Wanneer de zomertijd geldt hebben we Midden Europese
Zomertijd (MEZT) waarvoor geldt: MEZT = UT + 2 uur (zie ook paragraaf 6.2.1).
In de tabellen betekent:
uurvak 1 = 00-01 UT = 01-02 uur MET = 02-03 uur MEZT
uurvak 2 = 01-02 UT = 02-03 uur MET = 03-04 uur MEZT
enzovoort.
We beperken ons bij de dagelijkse gang in de globale straling tot de "oude" vijf hoofdstations
van het KNMI: De Bilt, De Kooy, Eelde, Vlissingen en Zuid-Limburg. In tabel 4.4 zijn
voor deze stations de over vele jaren gemiddelde uurwaarden van de globale straling in W nr 2
gegeven. Daaruit blijkt b.v. dat tussen 11 en 12 uur UT in juni te De Bilt de gemiddelde
globale straling 531 W nr 2 is; in De Kooy is dat om dezelfde tijd 611 Wnr 2 , dat is 15% meer.
58