Zonnestraling in Nederland - Knmi

kortgolvige straling te reflecteren. Zo'n stralingsmeter die alleen de infrarode straling van b.v.
atmosfeer of aardoppervlak meet, wordt een pyrgeometer genoemd. De thermozuil van de
PSP heeft een gevoeligheid van ongeveer 10 JLIV per W nr 2 .
3.1.3 De diffusometer
Om alleen de diffuse straling met een pyranometer te kunnen meten is het nodig het meetgedeelte
af te schermen tegen de directe straling. Dat kan op twee manieren (figuur 3.4). De
Figuur 3.4Een pyranometer met schaduwschijf (links) en schaduwband (rechts) voor de meting
van de diffuse straling
meest gebruikelijke is om over de pyranometer een schaduwband aan te brengen, die evenwijdig
is met de baan van de Zon langs de hemelkoepel, zodat het meetgedeelte de hele dag is
afgeschermd. Dat is een relatief goedkope oplossing, maar die heeft als nadeel dat ook een
deel van de diffuse straling wordt afgeschermd. Daarvoor moet gecorrigeerd worden. De
correctie is afhankelijk van de afmetingen van de ring, van de zonshoogte en de hoeveelheid
bewolking en kan wel 10 tot 15% bedragen (Dehne, 1980).
Een meer bevredigende oplossing is een kleine ondoorschijnende schijf op een dunne arm,
die door een mechanisme de beweging van de Zon volgt en daardoor de glazen bollen van de
pyranometer tegen de directe straling afschermt. De juiste instelling van het geheel vereist
echter wel veel aandacht en bewaking.
3.1.4 De zonneschijnmeter
De duur van de zonneschijn wordt gemeten met een Campbell-Stokes zonneschijnautograaf.
Dit apparaat bestaat uit een glazen bol van 10 cm doorsnede die gecentreerd is
bevestigd in een gedeelte van een bolvormige schaal (zie figuur 3.5).
De opstelling is zo gemaakt dat de zonnestralen precies worden gefocusseerd op een strook
papier die tussen twee groeven in de schaal is geschoven. Er zijn drie paren groeven aangebracht,
op verschillende hoogten in verband met de wisselende zonshoogte door de seizoenen
heen. De hoogste kaartpositie wordt gebruikt bij lage zonshoogte, in de winter.
Wanneer de Zon schijnt, brandt die op de strook een spoor in. De strook is voorzien van een
tijdsindeling (figuur 3.5). Aan het eind van de dag wordt de kaart uit de groef gehaald en
wordt per uur, in eenheden van 0,1 uur, aan de hand van de lengte van het brandspoor afgelezen
hoelang de Zon heeft geschenen.
46