Zonnestraling in Nederland - Knmi

In tabel 6.4 zijn voor 5 plaatsen in Nederland de tijden van zonsopkomst en zonsondergang
in UT (volgens formule 6.2.9) en de daglengte (volgens formule 6.2.7) gegeven voor 72
dagen verdeeld over het jaar. Uit die tabel blijkt dat op 21 december de dag in het noorden
van het land 23 minuten korter is en op 21 juni 26 minuten langer is dan in Zuid-Limburg.
Tot besluit willen we nog een aardig effect bespreken waartoe de tijdvereffening leidt.
Op 3 november heeft e haar maximale waarde 16 m , op 24 december is e = 0, op 12 februari
heeft e haar minimale waarde - 14 m . Dat heeft tot gevolg dat op de drie genoemde data de Zon
op 5° OL culmineert (in het zuiden staat) om:
3 november 12 h + l h - 16 m - 20 m = 12 h 24 m MET
24 december 12 h + 1 h - 20 m = 12 h 40 m MET
12 februari 12 h + l h + 14 m - 20 m = 12 h 54 m MET.
Het culminatietijdstip van de Zon verdeelt de daglengte in twee gelijke delen. Op 3 november
is het na een halve dag daglicht pas 12 h 24 m klokketijd, op 12 februari is het na een halve
dag licht al 12 h 54 m klokketijd. Begin november lijkt de voormiddag dus ruim een half uur
langer dan de namiddag, in februari lijkt de namiddag bijna een half uur langer dan de
ochtend. De verandering van e draagt er verder toe bij dat begin november de dagen zo snel
schijnen te korten en in februari zo snel schijnen te lengen.
6.3 Eenheden en definities
6.3.1 Eenheden 12)
Straling is een vorm van energie. Volgens het Internationale Stelsel van Eenheden (SI) dat
in 1960 is vastgesteld, wordt voor de grootheid energie de eenheid J (joule) gebruikt. Daarom
is de zonnestralingsenergie in dit boek ook uitgedrukt in joules, met de dimensie Nm =
kg m 2 s 2 .
Een andere energie-eenheid is kWh (kilowattuur) met
1 kWh = 3.600.000 J = 3,6 MJ.
Energie per tijdseenheid is een energiestroom of vermogen. Dat wordt uitgedrukt in de SIeenheid
W (watt) met de dimensie J s" 1 of kg m 2 s 3 .
De stralingsenergie die door een oppervlakte-element wordt ontvangen heet de
stralingsexpositie, uitgedrukt in: J nr 2 of kWh nr 2 .
Het vermogen dat door een oppervlakte-element wordt ontvangen heet de irradiantie,
uitgedrukt in W nr 2 .
De over één uur (één dag) geïntegreerde irradiantie wordt uurlijkse (dagelijkse)
stralingsexpositie of uursom (dagsom) van de straling genoemd en uitgedrukt in J nr 2 .
De in deze publikatie gegeven uur- en dagsommen kunnen in een gemiddelde uurlijkse of
dagelijkse irradiantie worden omgerekend.
-2 -1 1000 -2 -2
uursommen lkJm h = -—Wm = 0,278 Wm
3600
dagsommen 1 kJ m" 2 d" 1 = J-2^Lwm" 2 = 0,0116 Wm' 2
86400
12) voor het vormen van decimale veelvouden gebruikt men de voorvoegsels: mega (M): factor ÏOP en kilo (k):
factor JO 3
142