Zonnestraling in Nederland - Knmi

De waarde van e verloopt in het jaar (zie tabel 6.3), maar is verder onafhankelijk van de
plaats op Aarde. Deze waarden zijn ook te berekenen met behulp van een reeksontwikkeling
van Dogniaux (1977).
e = 0,0072 cos r| d - 0,0528 cos 2 r| d - 0,0012 cos 3 Tj d
- 0,1229 sin T] d - 0,1565 sin 2 T| d - 0,0041 sin 3 r| d (in uren) (6.2.5)
waarin r\ = 2 n 1366 in radialen
d = het nummer van de dag, waarbij 1 januari = 1.
Deze reeksontwikkeling heeft een maximale afwijking van 21" ten opzichte van de waarden
van de tijdvereffening, zoals die in nautische jaarboeken voorkomen.
Er wordt ook veel gebruikgemaakt van de reeksontwikkeling van Spencer (1971)
e = 0,000075 + 0,001868 cos r| d - 0,014615 cos 2 r| d
- 0,032077 sin r| d - 0,040849 sin 2 x\ d (6.2.6)
waarin e^n radialen
d = het nummer van de dag, waarbij 1 januari = 0.
Volgens Spencer (1971) is de maximale afwijking ten opzichte van de waarden in de NauticalAlmanac(1950)35
M .
We zien in tabel (6.3) enkele markante dagen:
12 februari - 14 m 15 s 26 juli - 6 m 29 s
15 april 0 1 september 0
13 mei + 3 m 42 s 3 november + 16 m 25 s
13 juni 0 24 december 0
Op 4 dagen in het jaar is e = 0, dus dan is de WT gelijk aan de MT. De Zon staat dan om
12 h MPT precies in het zuiden. Op alle andere dagen staat de Zon om 12 h plaatselijke tijd niet
in het zuiden. Is e positief dan staat, als de ware Zon door het zuiden gaat, de middelbare er
nog voor (dus ten oosten van het zuiden) en zal deze het zuiden later passeren. De maximale
waarde van e is 16 m 25 s op 3 november, hetgeen tot gevolg heeft dat de ware Zon in Utrecht
(5° OL) op die dag om 12 h minus 16 m 25 s = 1 l h 43 m 35 s MPT = 12 h 23 m 35 s MET door het
zuiden gaat. Bij de minimale waarde van e = - 14 m 15 s , omstreeks 12 februari is dit pas om
12 h 14 m 15 s MPT = 12 h 54 m 15 s MET het geval. We zien dus dat er een verschil van meer dan
een half uur is in de klokketijd dat de Zon door het zuiden gaat.
Daglengte
Om de totale zonneënergie over één etmaal te bepalen moet de daglengte bekend zijn,
m.a.w. de tijd dat de Zon boven de horizon staat.
Dit lijkt een eenvoudig probleem, als men stelt dat bij zonsopkomst en zonsondergang y = 0.
De formules (6.1.6) t/m (6.1.8) krijgen daardoor een eenvoudig aanzien.
Toch zijn er hierbij nog complicaties tengevolge van verschillen in de definitie van zonsopkomst
en zonsondergang. Het is in de meteorologie en astronomie gebruikelijk zonsopkomst
te definiëren als het tijdstip waarop de bovenrand van de Zon 's ochtends boven de horizon
verschijnt en zonsondergang als het tijdstip waarop de bovenrand van de Zon onder de kim
verdwijnt.
139