Zonnestraling in Nederland - Knmi
Zonnestraling in Nederland - Knmi
Zonnestraling in Nederland - Knmi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
duurt 24 uur, dus per graad 24 /360= V15 uur. Daarbij wordt westerlengte (WL) positief genomen<br />
en oosterlengte (OL) negatief.<br />
MPT=GMT -V15(uur) (6.2.1)<br />
Een plaats <strong>in</strong> <strong>Nederland</strong> die 5° oostelijk van de 0°-meridiaan ligt (5° OL), heeft dus een MPT<br />
= GMT + 20 m . De Middelbaar Plaatselijke Tijd is dan 20 m later dan die van Greenwich.<br />
Het zou onpraktisch zijn als iedere plaats op Aarde zijn eigen MPT zou hebben. Daarom heeft<br />
men <strong>in</strong> 1912 de aardbol verdeeld <strong>in</strong> een 24-tal tijdzones, elk 15 lengtegraden breed. Voor het<br />
gebied dat rond de nulmeridiaan ligt - <strong>in</strong> pr<strong>in</strong>cipe tussen 7'/2° WL en T/° OL - geldt GMT.<br />
Voor het vasteland van West- en Midden-Europa van T/2° OL tot 2272° OL geldt de Midden<br />
Europese Tijd (MET), waarvoor:<br />
MET=GMT+l h . (6.2.2)<br />
6.2.1 Tijdreken<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>Nederland</strong><br />
Welke tijden zijn er <strong>in</strong> <strong>Nederland</strong> historisch gebruikt? Tot omstreeks 1846 werd verreweg<br />
het meest gebruikt de ware zonnetijd, af te lezen van de bekende zonnewijzers! Van omstreeks<br />
1846 tot 1 mei 1909 kwam meer en meer de MPT (zie hierboven) <strong>in</strong> zwang. Sommige<br />
gemeenten bleven evenwel vasthouden aan de ware zonnetijd of g<strong>in</strong>gen over tot de Middelbare<br />
Tijd van Amsterdam, ook wel Amsterdamse Tijd (AT) genoemd. Deze behoort bij de<br />
plaatselijke meridiaan lopende over de Westertoren te Amsterdam. Deze AT geeft 19 m 32 s<br />
later aan dan GMT. Hieruit blijkt dat <strong>Nederland</strong> niet onmiddellijk <strong>in</strong> 1884 de <strong>in</strong>ternationaal<br />
<strong>in</strong>gevoerde GMT g<strong>in</strong>g volgen.<br />
In de nacht van 30 april op 1 mei 1909 werd voor <strong>Nederland</strong> de <strong>Nederland</strong>se Tijd (NT)<br />
<strong>in</strong>gevoerd, behorende bij de meridiaan van 5° OL, welke 20 m<strong>in</strong>uten later dan GMT aangeeft.<br />
Enkele gemeenten bleven echter rekenen met de Amsterdamse Tijd. Op 1 juli 1937 werd,<br />
waar de NT nog niet <strong>in</strong> gebruik was, van de Amsterdamse Tijd op NT overgegaan door de<br />
klok 28 s vooruit te zetten.<br />
Tot de Tweede Wereldoorlog had <strong>Nederland</strong> dus als standaard de <strong>Nederland</strong>se Tijd, zijnde<br />
GMT + 20 m . Op last van de Duitse bezetter werd op 16 mei 1940 de <strong>in</strong> Duitsland geldende<br />
Midden Europese Tijd (MET) <strong>in</strong>gevoerd. Dat is tot op heden zo gebleven, hoewel geografisch<br />
gezien, <strong>Nederland</strong>, dat geheel ten westen van 7V2° OL ligt, eigenlijk GMT zou moeten gebruiken.<br />
Bij de <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van de zomertijd (gebruikt <strong>in</strong> de jaren 1916 t/m 1945 en s<strong>in</strong>ds 1977) wordt<br />
de klok één uur vooruitgezet. <strong>Nederland</strong> heeft dan Midden Europese Zomertijd (MEZT)<br />
waarvoor geldt:<br />
MEZT = GMT+ 2 h . (6.2.3)<br />
6.2.2 En nu de praktijk<br />
Stral<strong>in</strong>gsbereken<strong>in</strong>gen en de tijdstippen van zonsopkomst en zonsondergang zijn gebaseerd<br />
op de ware Zon. Om te bepalen wanneer de ware Zon een bepaalde plaatselijke meridiaan<br />
passeert (het nulpunt van de uurhoek co) is het nodig de verschillen te kennen tussen de ware<br />
zonnetijd WT en de middelbare tijd MT. Met behulp van de geografische coörd<strong>in</strong>aten kan de<br />
MT weer omgerekend worden <strong>in</strong> GMT (formule 6.2.1) of desgewenst <strong>in</strong> MET (formule<br />
6.2.2).<br />
137
Change language