Zonnestraling in Nederland - Knmi

die door het in Engeland gelegen Greenwich loopt. Punten ten oosten van de nulmeridiaan,
zoals b.v. in Nederland, hebben coördinaten X van 0° - 180° OL, punten ten westen van
Greenwich hebben coördinaten X van 0° - 180° WL.
Projecteren we nu de meridianen en parallelcirkels vanuit het middelpunt der Aarde op de
hemelbol, dan krijgen we daar een zelfde stelsel van meridianen en parallelcirkels, waarbij de
eerste loodrecht op de hemelequator staan en de laatste evenwijdig aan de hemelequator
lopen.
De hemelequator wordt gebruikt om de ene coördinaat, de uurhoek, vast te leggen. Loodrecht
hierop (dus te vergelijken met NB en ZB ten opzichte van de aardse equator) wordt de
andere coördinaat gemeten, de z.g. declinatie 8 (figuur 6.3). De declinatie 8) rekent men
gewoonlijk van - 90° tot + 90°. Ze is positief op het noordelijk halfrond van de hemelbol en
negatief op het zuidelijk halfrond. Als de Zon op de hemelequator staat is 8 = 0°. Voor de
andere coördinaat wordt als nulpunt de plaatselijke meridiaan genomen: dat is de hemelmeridiaan,
die voor de waarnemer door het zenit en het zuiden gaat (figuur 6.3). In de sterrenkunde
zegt men wel dat een hemellichaam, en dus ook de Zon, culmineert 9 * als hij door de
plaatselijke meridiaan gaat. De Zon bereikt dan zijn grootste hoogte y boven de horizon. Dat
Figuur 63 Het verband tussen het azimutale coördinatensysteem en het equatoriale
coördinatensysteem. A is de plaats van dewaarnemer
8) van het Latijnse "declinare" = opzij buigen of draaien
9) van het Latijnse "culmen" = top(punt)
128