Geldhandel en bankieren in Noordwest-Overijssel in de ...

Ezechiels & Zonen, beide te Rotterdam alsmede een aantal Zwollenaren.
Door speculatieve operaties in aandelen Banque territoriale d'Espagne,
op de Parijse Effectenbeurs, joeg directeur Jacob Wollf het gehele uitgegeven
kapitaal van drie ton er door heen. Deze Wolff was een zoon van kassier
W.J. Wolff te Zwolle. Door deze malversatie, ontdekt in april 1874,
raakte de bank in grote financiële problemen en later dat jaar volgde de liquidatie
van de bank. De Nederlandsche Bank leed in deze zaak een verlies
van f 68.000,-.39
Waarschijnlijk heeft dit debâcle iedere lust tot nieuwe activiteiten weggenomen.
Pas in september 1902 volgde een nieuwe poging van de firma
Frowijn & Thiebout, die zich als bankier, commissionair in effecten en wissels,
kassier en geldwisselaar een positie naast de reeds aanwezige kassiers
wilde verwerven. De agent van DNB vroeg zich bij de vestiging van dit bedrijf
wel af of er nog ruimte voor een zesde bedrijf was naast de reeds aanwezige
kassiers; hij verwachtte dat het bedrijf het moeilijk zou gaan krijgen
omdat de andere vijf bedrijven één front vormden. De voorspelling van de
agent kwam uit; jarenlang leidde het bedrijf een marginaal bestaan. In
1930 werd de firma Frowijn & Thiebout overgenomen door de Bank van
Doijer & Kalff.'o
De in februari 1908 opgerichtte Boerenleenbank 'Zwolle', aangesloten
bij de Centrale Eindhoven, bleek wel blijvend en levensvatbaar te zijn.
Hetzelfde was van toepassing op de tegenhanger, de Raiffeisenbank
'Zwolle en Omstreken', aangesloten bij de Centrale Utrecht, die in 1922
werd opgericht.
Een tweede bedrijf dat door particulier initiatief ontstond en dat zich
aan het begin van deze eeuween plaats probeerde te verwerven naast de
reeds bestaande kassiers was het in 1911 opgerichtte bedrijf van G. Veenstra
& Co. Het bedrijf ontplooide activiteiten als kassier en geldwisselaar
en als commissionair in effecten. Veenstra was ook de stuwende kracht
achter de in 1910 opgerichtte Boazbank. Deze Boazbank was als een van
de weinige middenstandskrdietbanken niet aangesloten bij een landelijke
centrale. Door de crisis in het bankwezen aan het begin van de jaren twintig
werd er door De Nederlandsche Bank druk uitgeoefend op de bank om
zich aan te sluiten bij de Algemene Centrale Bank voor de Middenstand.
Het bezwaar van de agent van DNB was vooral de coöperatieve vorm die
dit type bank in tijden van crises kwetsbaar maakte. Vooral toen een bemiddeld
lid, baron De Vos van Steenwijk, vanwege de forensenbelasting
van Zwolle naar Zwollerkerspel vertrok, werd de druk van DNB op de
Boazbank vergroot. Naar aanleiding hiervan - de Boazbank had DNB nodig
om te kunnen diseonteren - werd de organisatie en naam in 1926 gewijzigd
in Zwolsche en Overijsselsche Bank, nog wel als coöperatie, maar bedoeld
als tussenvorm naar de naamloze vennootschap. Deze wijziging
vond in 1929 plaats toen het bedrijf onder dezelfde naam als naamloze
vennootschap werd voortgezet. Doordat de directeur, rnr J.H.F. Koetsier,
zich te buiten ging aan beursspeculaties ging het bedrijf in juni 1931 in liquidatie.
De beoogde fusiepartner uit 1925, de Nederlandsche Middenstandsbank
trad op als liquidatrice." Veenstra, in de Boaz-periode direc-
148