Test: Shimano Ultegra 6700 en Campagnolo Athena - Fiets

Nieuwe spelers
20
Techniek
www.fiets.nl / augustus 2009
Test: Shimano Ultegra 6700
en Campagnolo Athena
Wie dacht dat er weinig gebeurde op het gebied van
de onderdelengroepen heeft het mis: Shimano heeft
onlangs de Ultegra een opfrisbeurt gegeven en om-
gedoopt in de 6700-groep, terwijl Campagnolo de
Athena-groep nieuw leven heeft ingeblazen. Een
eerste test van twee nieuwe spelers.
Tekst: Menno Grootjans / Foto’s: Christaan Krop
Shimano Ultegra 6700
De nieuwe Shimano Ultegra in een notendop: van
6600 naar 6700 en van 2350 gram naar 2290 gram.
De eerste cijfers geven de codering van de groep
aan, de tweede het gewicht. In vergelijking met een
Ultegra SL-groep weegt de 6700 circa 60 gram minder.
Ter vergelijking: de Dura-Ace 7900-groep weegt
2100 gram. De 7900 diende als voorbeeld van de
6700: shifters met weggewerkte versnellingskabels,
crankstel met hol buitenblad, Dual-Pivot-remmen en
een nieuwe ketting. En ook de afwerking komt in de
buurt van de 7900 – en de XTR-groep: iets minder
glanzend wellicht, maar met een zeer sterk hightech
uiterlijk. Er zijn twee type achterderailleurs: SS (korte
kooi) en GS (medium kooi). De eerste is te gebruiken
met een 50/34 Compact Hollowtech II-crankstel en
met een gewone dubbel, de tweede met een triple
crankstel, dat in de herfst van 2009 beschikbaar zal
zijn. De cassette is er in vijf combi’s, waaronder 11-
28: 34/50 voor met 11/28 achter levert een afstand
van 2,60 meter per omwenteling op. Dat is bijna
hetzelfde als 30/25 (2,55 meter per omwenteling) bij
een triple.
Shimano Ultegra 6700
De plussen
- schakelen voorderailleur
- beter dan de 7900 (!)
- weggewerkte kabels
De minnen
- ergonomie grepen
- rumoerige ketting
- beetje goedkope look
Techniek
6700-crankstel met weggewerkte bladbouten
Nieuwe shifters
Uiteraard zijn de shifters met mooie composiet
remgrepen de grootste vernieuwing in de Ultegra
6700-groep. De shifters zijn voorzien van een nieuwe
techniek, waardoor de versnellingskabel onder het
stuurlint kan worden gemonteerd. De Dual Controls
zijn compatibel met andere 10-speedonderdelen van
Shimano, op de voorderailleur van de DA 7900 na:
deze kent geen trimfunctie. Over compatibel gesproken:
de 6700-hendels zijn wel te combineren met de
huidige 6600-remhoeven, dit in tegenstelling tot de
nieuwe Ultegra 6700-remhoeven die niet compatibel
zijn met de oude 6600 Ultegra STI-hendels!
Het monteren is niet veel anders dan bij een Ultegra
SL- en een 7900-groep: de losse lagers in het frame
schroeven, crankstel er doorheen steken, vastdraaien
en borgen enzovoorts. Het grootste struikelblok
lijken de Dual Control-hendels. Bij de 7900-groep
www.fiets.nl / augustus 2009 21
>

zijn de kabelhoedjes van aluminium, bij de 6700
van kunststof. De voorderailleur kent namelijk een
trimstand, waardoor de krachtoverbrenging kleiner is
dan bij de 7900 – waar in een ‘zwiep’ de ketting van
binnen naar buiten en vice versa beweegt. De ketting
kreeg opengewerkte binnenschakels en heeft een binnen-
en buitenzijde. Bij de montage wordt aangeraden
de ‘connecting pin’ te gebruiken. De begin dit jaar
geïntroduceerde SM-CN79 quicklink wordt voorlopig
niet meer geleverd; deze bleek te snel te slijten.
Hoorbaar en voelbaar beter
Was Ultegra SL al goed, de 6700 is gewoonweg beter.
Vooral het schakelen staat op een hoger niveau dan
bij de oude groep. Zo zijn in de Ultegra de kritische
opmerkingen over de eerste series Dura-Ace verwerkt.
Bijvoorbeeld: achter schakel je drie tandjes in
één keer op (Dura-Ace twee tandjes). Afschakelen doe
je een tandje per klik. Je voelt en hoort de werking
beter; het wat vage, zachte ‘Shimano-gevoel’ lijkt
compleet te zijn verdwenen door de nieuwe constructie.
Maar vooral het schakelen vóór gebeurt nu
razendsnel; de speciale vertanding in combinatie met
de nieuwe voorderailleur met geklonken binnen- en
22
Techniek
Het wat vage, zachte ‘Shimano-
gevoel’ lijkt compleet te zijn verdwenen
door de nieuwe constructie
Video
Op www.fiets.nl vind je een video van de Ultegra-groep. Tik
090822 in in het zoekscherm.
www.fiets.nl / augustus 2009
Kabels voortaan
langs het stuur!
buitenkooi en de ketting staan hier garant voor. De vorm van de rem/
schakelhendels is zoals die is; je houdt ervan of je gaat voor de oude,
meer bollere types. Handig is dat bij de 6700-hendels twee opvulstukjes
worden bijgeleverd, waardoor de afstand van je handen naar de grepen
kan worden verkleind. En de geluiden die we opvingen over rammelende
hendels zijn nu absoluut niet meer aan de orde. Er heeft een running
change plaatsgevonden, waarbij de veer in de shifter strakker is gemaakt
en het rammelen ophield. We zijn echter nog niet overtuigd van de
6700-ketting. Deze lijkt minder mooi te lopen dan de oude HG-kettingen.
Oudere broer
Het kleine broertje profiteert duidelijk van het pionierswerk van de oudere
broer. De opmerkingen over Dura-Ace 7900 hebben de 6700-groep
duidelijk geholpen. Met de Ultegra 6700 heeft Shimano een geducht
wapen om een heel grote range aan middenklasse racers te voorzien van
een zeer soepel schakelende onderdelengroep met een zeer hightech
uiterlijk. We zijn nog wel benieuwd naar de levensduur van de kettingbladen
en de ketting. En voor custom opbouw: de 6700 is in de adviesprijs
slechts een fractie duurder dan de Ultegra SL.
Shimano Ultegra 6700 (acht delen) kost € 895,-,
compact € 35,-, triple 50,- meer
Info via www.shimano-benelux.nl
Campagnolo Athena
Na de drie toppers, Super Record, Record en Chorus, heeft Campagnolo
onder de naam Athena nóg een nieuwe 11-speedgroep geïntroduceerd.
De ‘oude’ Athena bestond tot 1998 en is nu weer terug. De meeste onderdelen
van de groep zijn in glanzend aluminium. Hierdoor valt de prijs
lager uit dan die van de Super Record, Record en Chorus, waarin veel
carbon is verwerkt. De Ergopowers van het nieuwe Ultra-Shift-type zijn
van aluminium met een carbon wrap. De van aluminium vervaardigde
en lekker blinkende achterderailleur weegt 218 gram. De derailleurwiel-
Carbon KT-crankstel
tjes zijn gemaakt van een speciale kunststof en zijn
opengewerkt om gewicht te sparen. De voorderailleur
heeft een stalen kooi. De stalen 11-speedcassette is
er in vier combinaties en weegt circa 235 gram. Bij de
cassette hoort de 5,5 millimeter smalle 11-speed ketting.
De ketting is gelijk aan die van de Chorus-groep
en heeft dus dichte pinnen, in tegenstelling tot de
holle pinnen van de Record- en Super Record-groep.
Het Ultra Torque-crankstel heeft nieuwe tandwielbladen
en is er in een alu (869 gram) en carbon versie en
in dubbel (750 gram) en compact. De lagers zijn niet
keramisch. Compleet weegt een Athena-groep rond
de 2240 gram, terwijl een Super Record net onder de
2000 gram zit. Het meergewicht zit hem in het gebruik
van meer staal en minder titanium en carbon.
Het monteren is in principe niet veel anders dan
bij een 10-speedgroep. De enige verschillen betreffen
het gebruik van de nieuwe low friction kabels,
die net een andere diameter hebben dan die van de
oude 10-speed. Bovendien heb je voor de ketting een
nieuwe kettingpons nodig: de UT-CN300. Vooralsnog
bestaat er nog geen verwisselbare ‘link’. De aanschaf
van de kettingpons is behoorlijk prijzig (rond
€ 100,-), dus dat kun je misschien beter aan je dealer
overlaten. Voor de montage van de bracketlagers heb
je een platte sleutel nodig; Campa levert deze, maar
een Shimano TL-FC32 past ook… De borging van het
crankstel gaat van rechts naar links en daarvoor kun
je een lange 10 millimeter inbussleutel gebruiken. Let
wel op de opgegeven aandraaimomenten!
Geen verschil
Eerlijk gezegd merk je geen verschil met Record en
consorten. Als je héééél goed ‘luistert’ dan zal het op-
en afschakelen bij de duurdere groepen iets gemakkelijker
gaan door de extra kogellagering in het huis van
Glimmende achterderailleur
Carbon wrap
Campagnolo Athena
De plussen
- geruisloos schakelen
- kleinere stapjes
- ‘carbon’ hendels
De minnen
- niet meer versnellingen dan
10-speed
- ietwat gevoelig voor montage
- nogal grove achterderailleur
11-speed
voorderailleur
Techniek
de Ergopowers. Vier keer in één keer opschakelen, alles
in één keer afschakelen met de drukknop is mogelijk.
Maar in de praktijk zul je dit toch eerder één voor
één doen. De voorderailleur kent een vijftal trimstanden,
waardoor de ketting altijd vrij loopt. Wel is het
een absolute must om, net als bij de andere 11-speedgroepen,
te zorgen dat de achterpatten echt recht
zijn. De toleranties tussen de kransjes en de ketting
luisteren zó nauw, dat de achterderailleur echt heel
mooi onder de cassette geplaatst moet zijn. De grip
van de nieuwe Ergopowers is een stuk beter dan die
van de oude modellen. Velen vinden de EP’s niet echt
mooi, maar dat is een kwestie van smaak. Er worden
opvulstukjes bijgeleverd, waardoor je de afstand van
je handen naar de grepen kunt instellen.
Aanvulling
De Athena is een welkome aanvulling op de 11-speed
‘range’. Door de adviesprijs wordt 11-speed weer bereikbaar
voor meer fietsers. Het verschil in prijs met
bijvoorbeeld de Ultegra 6700-groep is niet echt groot
meer! En fietsen die standaard met deze groep zijn
afgemonteerd, worden ook weer iets aantrekkelijker.
De versie met de carbon cranks zijn ontegenzeggelijk
de meest attractieve. Jammer is wel dat de Athenagroep
zo het bestaansrecht van de 10-speed Centaur
wat lastig maakt; het verschil in prijs is net te klein.
Campagnolo Athena drivetrain (acht delen)
kost: € 925,- (carbon crankstel) , met alu crankstel
€ 811,-
Info via www.i-c-c.nl
www.fiets.nl / augustus 2009 23