Werkmodel: Brainstormen - Factor-E

Werkmodel: Brainstormen
Brainstormen is een manier om zoveel mogelijk verschillende ideeën over een bepaald
onderwerp te genereren. Het gaat erom dat binnen een relatief korte tijd zo veel ideeën
genoemd worden dat er altijd wel bruikbare ideeën tussen zitten.
Regels voor brainstormen
Tijdens het brainstormen gelden er enkele regels die ervoor zorgen dat het brainstormen
goed werkt:
1. Niemand velt een oordeel over de ingebrachte ideeën.
2. Het gaat om het aantal ideeën, niet om de kwaliteit van de ideeën.
3. Geen idee is te gek, alle ideeën zijn toegestaan!
4. Er is één persoon die de brainstorm leidt.
Verder is het tijdens het brainstormen van belang dat daarvoor genoeg tijd wordt
uitgetrokken. Een goede brainstorm kan makkelijk twee uur duren. Verder is het belangrijk
dat iedereen er met zijn volledige aandacht bij is. Zorg er dus voor dat iedereen zijn
mobiele telefoon uit heeft staan, zodat niemand gestoord wordt.
Stappenplan voor het brainstormen
Stap 1: Onderwerp bepalen voor de brainstorm
De voorzitter begint met het onderwerp inbrengen. Hij schrijft dit op bijvoorbeeld een flapover
of een whiteboard. De voorzitter zou dit woord bijvoorbeeld in het midden kunnen
zetten met een grote cirkel eromheen.
De voorzitter formuleert het onderwerp als een open vraag. De vraag blijft zo kort en
concreet mogelijk. Vragen beginnen vaak met “Kun je” of “Hoe kunnen we”.
Stap2: Inleiding op de brainstorm
De voorzitter leidt de brainstormsessie in door het doel van de brainstorm uit te leggen.
Daarnaast legt hij de spelregels uit die gelden tijdens het brainstormen (zie de hierboven
genoemde spelregels). Belangrijk hierbij is dat de voorzitter tijdens het brainstormen goed
de spelregels hanteert en ingrijpt wanneer de anderen zich hieraan niet houden.
Stap 3: Opwarmertje
Voordat gestart wordt met het brainstormen, is het handig om vooraf een soort van
warming-up voor te doen. Door de hersens ‘op te warmen’ gaat het brainstormen je beter
af. Als warming-up kun je bijvoorbeeld in tweetallen associëren met willekeurige woorden.
De een noemt een woord en daarmee associeer je vervolgens om de beurt.
Zorg ervoor dat de warming-up niet te lang duurt. Vijf tot tien minuten is meer dan
voldoende.
Stap 4: Brainstormen!
Brainstormen kan op verschillende manieren. Hieronder vind je twee mogelijkheden, maar
er zijn nog meer methoden om te brainstormen.
Mogelijkheid 1
Elk groepslid schrijft individueel zijn ideeën op papier. Vervolgens lezen de anderen die
ideeën en geven ze daarop hun commentaar.
Mogelijkheid 2
Er wordt gezamenlijk gebrainstormd. Dit houdt in dat iedereen hardop zegt wat in hem
opkomt. De andere groepsleden mogen inhaken op het ingebrachte idee, maar kunnen

ook een totaal ander idee inbrengen. De voorzitter noteert alles op een (white)board of
flap-over. De voorzitter zorgt ervoor dat alle groepsleden aan de beurt komen. Wanneer er
geen nieuwe ideeën meer ingebracht worden, is het tijd voor een korte pauze.
Stap 5: Pauze
Wanneer een brainstorm lang heeft geduurd, is het fijn om even te pauzeren.
Stap 6: Ideeën kiezen
Tijdens de laatste stap worden de ideeën kritisch tegen het licht gehouden. Welke zijn
bruikbaar en welke niet? Kunnen er ideeën gekoppeld worden? Welke ideeën kunnen
uitgewerkt worden?
De voorzitter kan de ideeën door de groepsleden laten waarderen door de ideeën
bijvoorbeeld een cijfer (1-10) te geven om zo te achterhalen welke ideeën de beste zijn. De
drie ideeën met de meeste punten werken de groepsleden verder uit.
Brainstormen.