Werkmodel: Een betoog schrijven - Factor-E

Werkmodel: Een betoog schrijven
Een betoog is een tekst waarin je een bepaald standpunt verdedigt met argumenten.
Een betoog bouw je op aan de hand van vijf stappen.
Stap 1: Formuleer je standpunt
Verwoord het standpunt waarvan je anderen in het betoog wilt overtuigen. Doe dit zo
concreet mogelijk.
Bij het formuleren van je standpunt kun je de volgende hulpvragen stellen:
• Wat wil ik wel (of niet)?
• Waarom wil ik dit zo?
• Wanneer wil ik het?
• In welke omstandigheden is mijn standpunt geldig?
• Hoe belangrijk is het voor me?
• Over wie gaat het standpunt?
• Wat voel ik erbij? (Als je laat zien dat je bewogen bent door je eigen idee, kun je
anderen ook in beweging krijgen.)
Stap 2: Zet je argumenten op een rij
Wanneer je een betoog schrijft, is het belangrijk dat je argumenten geldig en juist zijn.
Het gaat er bij een betoog niet om zoveel mogelijk argumenten te vinden. Beter kun je
voor enkele sterke argumenten kiezen. Argumenten bevatten analyses, feiten,
voorbeelden, bewijzen, enzovoort. De kracht van de argumenten is dus belangrijker
dan de hoeveelheid argumenten.
Je kunt weer gebruikmaken van enkele hulpvragen:
• Wat zijn de voordelen van mijn mening?
• Wat zijn de nadelen?
• Wie zijn mijn lezers en wat zijn hun belangen?
• Heb ik gegevens die mijn standpunt rechtvaardigen?
• Maak ik aannames om mijn mening te onderbouwen?
• Kan ik mijn aannames onderbouwen?
• Zijn er andere conclusies mogelijk met mijn argumenten?
• Gebruik ik geen ongeldige of onjuiste argumenten?
Stap 3: Rangschik je argumenten in een argumentatiestructuur
Wanneer je maar één argument hebt, hoef je geen structuur te maken. Wanneer je
meer argumenten hebt, maak je wel een structuur. Door het maken van een structuur
creëer je overzicht en duidelijkheid voor je argumenten. Een structuur maak je aan de
hand van het schema hiernaast.
Standpunt:
Klassikaal moeten we een beslissing
nemen over het te verdelen bedrag van €
250.000.
• Samen weten we meer: hoe meer we
weten, hoe beter we een beslissing
kunnen nemen.
• Samen kunnen we vanuit verschillende
perspectieven en behoeften kijken:
hiermee creëren we een groter
draagvlak.

Stap 4: Schrijf je betoog
Als je argumentatieschema goed is, ga je je tekst schrijven.
• Schrijf eerst een globaal verhaal. Naarmate je verder komt met schrijven, komen de
details vanzelf.
• Begin het verhaal niet meteen met je standpunt. Introduceer het onderwerp en de
achtergrond van je betoog. Ook kun je beginnen met het wekken van de interesse
van de lezer, bijvoorbeeld door een leuke anekdote te geven.
• Je argumentatieschema gebruik je als hoofdstukindeling. Hoofdstuk 1 is de
inleiding, waarin je je standpunt uiteenzet en verwijst naar de opbouw van je
argumenten. Daarna komen de hoofdstukken met je argumenten. Als er
onderschikkende argumenten zijn, verdeel je het hoofdstuk onder in paragrafen.
• Houd hoofdargumentatie en onderschikkende argumentatie in de tekst bij elkaar.
• Meestal kun je het best beginnen met je sterkste argumenten. Als de lezer niet je
hele tekst leest, heeft hij in elk geval het beste deel meegekregen.
• Tijdens het schrijven kun je op meer argumenten komen. Pas je
argumentatieschema dan gewoon aan. Dan behoud je het overzicht.
• Weid niet nodeloos uit over je argumenten. Houd het beknopt. Hoe meer woorden
je nodig hebt, hoe zwakker je argumenten overkomen.
• Aan het eind sluit je af met een evaluatie van je argumenten en je conclusie.
Stap 5: Lees je betoog kritisch na en verbeter fouten
Wanneer je een betoog schrijft, is het erg belangrijk om geen type- en spelfouten te
maken. Daarnaast moet het goed leesbaar zijn voor een ander. Als een ander er niets
van snapt, heeft je betoog meteen afgedaan. En dat is zonde van de tijd die je erin hebt
gestoken. Ga daarom als je klaar bent je hele document goed na. Laat het desnoods
door een ander nalezen.
Vul de argumentenstructuur aan met meer lagen wanneer dat nodig is.