Maatschappelijk Verslag Regio Rotterdam 2003/2004 - ExxonMobil

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ 

Maatschappelijk Verslag Regio Rotterdam 2003/2004

Voorwoord 

Joost Van Roost, 

President-Directeur 

ExxonMobil Benelux 

Dit jaar geeft onze onderneming voor het eerst een maatschappelijk 

verslag voor de Regio Rotterdam uit. Al sinds 2000 zijn bedrijven 

die hun milieuresultaten aan de overheid moeten rapporteren, verplicht 

hiervan een publieksversie te maken. Wij hebben sindsdien 

jaarlijks namens onze fabriekscomplexen in het Rotterdamse 

havengebied een geïntegreerd milieuverslag uitgebracht, waarin 

naast een algemene beschrijving specifieke infokaarten voor elk 

van onze productievestigingen waren opgenomen. Deze publicatie 

is nu vervangen door dit uitgebreidere en aangepaste verslag, 

waarin we ook aandacht besteden aan andere aspecten van maatschappelijk 

verantwoord ondernemen zoals veiligheid en gezondheid, 

human resources-management en sponsoring en donaties. 

Milieuzorg speelt in dit verslag nog steeds een hoofdrol; verantwoord 

milieubeleid is immers een van de belangrijkste 

maatschappelijke taken van het bedrijfsleven. Maar het is een 

afgeleide taak. Ondernemingen hebben primair een economische 

functie. Zij produceren de materiële middelen die onze samenleving 

draaiende houden. Daarnaast verschaffen zij werkgelegenheid. 

En natuurlijk zijn zij net als ieder individu actief betrokken bij 

het wel en wee van de samenleving. Dat blijkt onder andere uit 

de financiële steun aan allerlei nuttige initiatieven op cultureel 

en maatschappelijk gebied. 

ExxonMobil vormt hierop geen uitzondering. Onze opvatting van 

maatschappelijk ondernemen reikt daarbij verder dan de wet. We 

laten ons leiden door een reeks van principes die zich met één zin 

laten samenvatten: de manier waarop wij ons bedrijfsresultaat 

behalen, is minstens even belangrijk als het resultaat zelf. Naast 

milieuzorg staan de veiligheid, gezondheid en het welzijn van 

alle mensen die bij ons werken voorop. En bovenal willen wij een 

eerlijke en betrouwbare partner zijn voor onze relaties: overheden, 

leveranciers, klanten en onze buren. 

Als een van de oudste leden van de Nederlandse bedrijvengemeenschap 

- we bestaan al sinds 1891 - nemen we onze maatschappelijke 

rol uiterst serieus. In het bijzonder in het 

Rotterdamse havengebied, waar onze wieg stond en waar we in 

de afgelopen decennia fors hebben geïnvesteerd in uitbreiding en 

vernieuwing. 

Ik hoop dat we erin geslaagd zijn met dit verslag duidelijk te 

maken dat we ons verbonden voelen met de Nederlandse samenleving 

en de gemeenschap in en rond Rotterdam.

Hoofdstuk 1 

De betekenis van ExxonMobil voor Nederland 

IN NEDERLAND KENNEN VEEL MENSEN 

EXXONMOBIL ONDER DE NAAM ESSO. 

TOCH ZIJN DE GELIJKNAMIGE BENZINE- 

STATIONS MAAR ÉÉN ONDERDEEL VAN 

ONS CONCERN. EXXONMOBIL HOUDT ZICH 

BEZIG MET DE WINNING, VERKOOP EN 

DISTRIBUTIE VAN AARDOLIE EN AARDGAS, 

DE RAFFINAGE EN MARKETING VAN 

OLIEPRODUCTEN EN DE PRODUCTIE EN 

MARKETING VAN UIT OLIEFRACTIES 

GEWONNEN GRONDSTOFFEN VOOR 

DE CHEMISCHE INDUSTRIE. 

MAATSCHAPPELIJK VERSLAG 2003/2004 

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ 

I 

n 2003 was de wereldwijde omzet van 

ExxonMobil 247 miljard dollar, de winst 

na belasting bedroeg 17 miljard dollar. 

Een niet onbelangrijk deel van de inkomsten 

van de onderneming is afkomstig uit Nederland. 

En dat is al heel lang zo. De economische betekenis van 

ExxonMobil voor ons land gaat terug tot 1891, toen 

Amerikaanse en Nederlandse zakenlieden in Rotterdam 

een overeenkomst sloten om hier petroleum op de markt 

te brengen van de door de beroemde John D. Rockefeller 

opgerichte Standard Oil Company. 

Rotterdam hield in de loop der jaren zijn spilfunctie 

voor de onderneming. De verkoop- en distributiemaatschappij 

van de beginjaren veranderde na de 

Tweede Wereldoorlog in een geïntegreerde oliemaatschappij 

en met een eigen smeeroliefabriek (1955), 

een eigen raffinaderij plus brandstofdepot (1959) en 

eigen chemische fabrieken (vanaf 1964). Buiten het 

Rotterdamse havengebied beschikt ExxonMobil ook over 

chemische fabrieken, in Kerkrade (films) en Amsterdam 

(esters). In Zwolle bevindt zich een modern brandstofdepot. 

Via de Nederlandse Aardolie Maatschappij 

(NAM) en Gasunie heeft ExxonMobil een belang in de 

nationale aardolie- en aardgaswinning, -verkoop en - 

distributie. Het hoofdkantoor van ExxonMobil voor de 

Benelux is gevestigd in Breda. 

ExxonMobil verschaft in Nederland rechtstreeks werk 

aan 1750 personen. Indirect profiteren tal van bedrijven 

en hun medewerkers, in het bijzonder de ongeveer 

350 Esso-verkooppunten, aannemers en leveranciers, 

van de aanwezigheid in Nederland van het grootste 

olieconcern ter wereld. Het merendeel van ons eigen 

personeel werkt in de Regio Rotterdam. 

3 

■ ENERGIE VOOR DE TOEKOMST 

De uitdaging waarvoor de wereld staat, is de energievoorziening 

ook voor toekomstige generaties veilig te 

stellen. Naar de stellige overtuiging van ExxonMobil en 

onafhankelijke experts zullen fossiele brandstoffen 

daarbij de komende decennia een onmisbare rol blijven 

spelen. Voor andere energiebronnen is vooralsnog geen 

hoofdrol weggelegd. In Europa en dus ook Nederland is 

dat niet anders. 

Olie is meer dan een bron van energie. Het is ook de 

grondstof van een van de belangrijkste industrieën van 

ons land: de (petro-)chemie. De ontwikkeling van deze 

sector heeft in de afgelopen decennia een enorme 

vlucht genomen. Hij is goed voor een omzet van circa 

R 34 miljard en is binnen de Nederlandse industrie 

verantwoordelijk voor 10% van de werkgelegenheid, 

15% van de productie, 20% van de export, 25% van 

de investeringen en 30% van de onderzoeks- en ontwikkelingsuitgaven.* 

ExxonMobil draagt hier met zijn 

raffinaderij en chemische fabrieken aanzienlijk aan bij. 

■ MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD 

Wij vinden dat de manier waarop onze onderneming 

opereert minstens even belangrijk is als het doel dat zij 

nastreeft. Met andere woorden: we willen de samenleving 

niet alleen dienen met onze economische activiteiten en 

producten, maar ons ook maatschappelijk verantwoord 

gedragen. Dat betekent dat we de veiligheid en gezondheid 

van al onze medewerkers, aannemers en klanten 

voorop stellen bij alles wat we doen. Dat onze fabrieken 

milieuzorg hoog in hun vaandel hebben staan. Dat we 

strikte ethische normen hanteren bij het zakendoen, dat 

we een personeelsbeleid voeren dat iedereen die bij ons 

* Bron: Vereniging van de Nederlandse Industrie.

wil werken of werkt gelijke kansen biedt. Dat we de wet 

compromisloos naleven. Dat we samenwerken met overheden, 

andere bedrijven en maatschappelijke organisaties 

om onze prestaties op met name het gebied van 

veiligheid, gezondheid en milieu te verbeteren. En ten 

slotte dat we financieel of anderszins bijdragen aan maatschappelijke 

en culturele activiteiten en initiatieven. 

■ EXXONMOBIL IN DE REGIO ROTTERDAM 

ExxonMobil is met een raffinaderij, vier chemische 

fabrieken en een smeeroliemengfabriek ruim vertegenwoordigd 

in het Rotterdamse havengebied. De productieactiviteiten 

vinden plaats op drie locaties: 

Botlek: de raffinaderij, de aromatenfabriek (RAP) 

de ftaalzuuranhydride-fabriek (PAN) en 

de weekmakersfabriek (RPP); 

Rozenburg: de oxo-alcoholenfabriek (ROP) 

Pernis: de smeeroliemengfabriek (LOBP) 

In de Botlek bevinden zich ook een LPG-productieeenheid, 

die reukloze aërosolen (drijfgas) vervaardigt 

en een terminal waar klanten en vervoerders producten 

kunnen afhalen. ExxonMobil heeft ook een belang in 

TEAM Terminal in Europoort en de MOT op de 

Maasvlakte. Hier lossen grote tankschepen hun lading 

aardolie. Van belang is verder nog de RAPL (Rotterdam 

Antwerp PipeLine), een pijpleiding waarmee raffinaderijen, 

waaronder de ExxonMobil-raffinaderij in 

Antwerpen, van aardolie worden voorzien. 

DE RAFFINADERIJ 

De ExxonMobil-raffinaderij Rotterdam is sinds de 

officiële opening in 1960 diverse malen uitgebreid en 

vernieuwd. De laatste volledige modernisering dateert 

van de tweede helft van de jaren tachtig, maar ook 

daarna zijn nieuwe fabrieken en eenheden gebouwd en 

bestaande installaties vernieuwd. Het fabriekscomplex 

heeft nu een verwerkingscapaciteit van circa tien miljoen 

ton ruwe olie per jaar. Naast de basiseenheden, een 

atmosferische en vacuümdestillatie-eenheid en een 

benzinefabriek, heeft de raffinaderij een grote thermische 

kraakeenheid, de FLEXICOKER, die zware in lichte olieproducten 

omzet. Een HydroCracker converteert hoogzwavelige 

gasolie in onder meer zwavelarme diesel en 

kerosine en grondstoffen voor de chemische industrie. 

Verder zijn er ontzwavelingseenheden en een zwavelfabriek. 

De raffinaderij produceert haar eigen waterstof 

in een speciaal voor dit doel ontworpen fabriek. De 

belangrijkste producten zijn LPG, benzine, nafta, kerosine, 

dieselolie, huisbrandolie, zwavel, petroleum cokes en 

grondstoffen voor de chemische industrie, zoals voeding 

voor de productie van aromaten. 

Het speciale van de ExxonMobil-raffinaderij is dat zij 

dankzij de aanwezigheid van de FLEXICOKER geen zware 

stookolie produceert en zeer veel zwavel uit ruwe 

aardolie en andere grondstoffen haalt. Daardoor zijn de 

producten, meestal brandstoffen en grondstoffen voor 

de chemische industrie, relatief schoon en de emissies 

naar de lucht van zwaveldioxide, stikstofoxide en stof, 

behoorlijk lager dan die van andere raffinaderijen. Een 

andere bijzonderheid is dat het gas dat in het flexicokerproces 

vrijkomt, gebruikt wordt als brandstof voor de 

fornuizen. Opvallend is het efficiënte energieverbruik. 

Door het inzetten van warmtewisselaars en de goede 

isolatie blijft veel warmte in de fabriek. Met een eigen 

warmtekrachtcentrale die door de FLEXICOKER gemaakt 

gas verbrandt om elektriciteit en stoom te produceren, 

voorziet de raffinaderij voor een belangrijk deel in haar 

eigen elektriciteitsbehoefte. Deze centrale heeft een veel 

hoger rendement dan een gewone elektriciteitscentrale. 

Het laatste pluspunt voor het milieu dat we noemen 

is de geavanceerde afvalwaterzuivering, een drietrapsreiniging 

inclusief BIOX-tank, waarin miljoenen 

bacteriën zich tegoed kunnen doen aan de laatste olieresten 

die in het gezuiverde water zijn achtergebleven. 

DE AROMATENFABRIEK 

De aromatenfabriek (Rotterdam Aromatics Plant - RAP) 

van ExxonMobil Chemical is in 1964 opgericht en 

4 MAATSCHAPPELIJK VERSLAG 2003/2004

evindt zich op hetzelfde terrein als de ExxonMobilraffinaderij 

in Rotterdam-Botlek. In 40 jaar is de RAP 

uitgegroeid tot de een van de grootste aromatenfabrieken 

ter wereld. De laatste uitbreiding dateert van 1998, toen 

een productie-eenheid voor paraxyleen (de grondstof 

voor onder andere PET-flessen) in gebruik werd genomen. 

De totale capaciteit van de fabriek bedraagt op 

dit moment 1,8 miljoen ton product per jaar. De grondstof 

voor de installatie (aromaatrijke voedingsstromen) 

komt onder andere van de ExxonMobil-raffinaderijen 

in Rotterdam, Antwerpen en Fawley (Engeland). 

Door verschillende chemische reacties en bewerkingen 

(destillatie, kristallisatie, adsorptie, extractie) worden 

zuivere aromaten (ringvormige koolwaterstofverbindingen) 

gemaakt zoals benzeen, tolueen, orthoxyleen 

en paraxyleen. Een gedeelte van de benzeenproductie 

(250 kiloton per jaar) wordt omgezet in cyclohexaan. 

Alle bijproducten die ontstaan in het productieproces, 

gaan terug naar de raffinaderij. De eindproducten 

worden tot de levering opgeslagen in een tankpark 

op het RAP-terrein of op de raffinaderij. Het vervoer 

naar de klant gebeurt per pijpleiding of per schip. 

De productie gaat volcontinu door. 

DE WEEKMAKERSFABRIEK 

De Plasticizers and Intermediates Plant (RPI) bestaat 

uit drie fabrieken: de oxo-alcoholenfabriek (ROP) in de 

Europoort, de ftaalzuuranhydride-fabriek (PAN) en de 

weekmakersfabriek (RPP) beide in de Botlek. De weekmakersfabriek 

is sinds 1978 in bedrijf, de oxo-alcoholenfabriek 

sinds 1982 en de ftaalzuuranhydride-fabriek sinds 

1991. De drie fabrieken vormen qua productie een 

logisch geheel: oxo-alcoholen en ftaalzuuranhydride zijn 

beide grondstoffen voor de weekmakersfabriek. Deze 

week-makersfabriek is qua productiecapaciteit (400.000 

ton per jaar) de grootste van Europa. Oxo-alcoholen en 

ftaalzuuranhydride worden gemaakt in verschillende 

stappen. De grondstof voor oxo-alcoholen zijn olefinen, 

afkomstig uit ruwe olie, en wordt geleverd door fabrieken 

van ExxonMobil Chemical in Engeland en Frankrijk. 

Orthoxyleen, nodig voor de ftaalzuuranhydride 

productie, wordt geleverd door de aromatenfabriek. 

De oxo-alcoholenfabriek produceert per jaar zo'n 

260.000 ton alcohol en de ftaalzuuranhydride-fabriek 

jaarlijks ongeveer 60.000 ton ftaalzuuranhydride. Deze 

twee stoffen worden voor een groot deel in het eigen 

bedrijf gebruikt voor de productie van weekmakers. De 

bijproducten gaan naar de raffinaderij voor de productie 

van brandstoffen óf worden direct gebruikt als brandstof 

voor de fabriek. Alcoholen, ftaalzuuranhydride en weekmakers 

worden tot gebruik opgeslagen in tanks op het 

fabrieksterrein. De fabrieken zijn volcontinu in bedrijf. 

SMEEROLIEMENGFABRIEK 

De Smeeroliemengfabriek of Lube Oil Blending Plant 

(LOBP) in Pernis is gebouwd in 1955 en in de loop der 

jaren steeds verder uitgebreid. Er worden smeermiddelen 

geproduceerd voor de smering van machines in de 

industrie en scheepvaart en voor motoren in vracht- en 

personenauto's en in vliegtuigen. Vanuit deze productievestiging 

worden de smeermiddelen in diverse verpakkingen 

getransporteerd naar klanten in de Benelux, 

Europa en Afrika. 

Met basisoliën, een raffinaderijproduct, en speciale 

additieven worden honderden verschillende smeermiddelen 

gemengd; elk smeermiddel volgens eigen 

specificatie en bereidingsmethode. Alle smeermiddelen 

worden in het eigen laboratorium gekeurd. Na goedkeuring 

van het kwaliteitslaboratorium worden de 

smeermiddelen in vaten, bussen en flessen verpakt voor 

verzending naar de klanten. Sommige smeermiddelen 

worden ook in bulk per tankauto of per schip verzonden. 

De verpakte producten worden tijdelijk opgeslagen in 

afwachting van transport naar de afnemers. 

Met een jaarlijkse productie van ongeveer 170.000 ton 

is de Lube Oil Blending Plant in Pernis de op één na 

grootste smeeroliemengfabriek van ExxonMobil in 

Europa en de zesde ter wereld. 

MAATSCHAPPELIJK VERSLAG 2003/2004 5 

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ 

■ AROMATEN? ALLEDAAGS! 

DE PRODUCTEN VAN DE AROMATENFABRIEK 

VORMEN DE GRONDSTOF VOOR ‘ALLEDAAGSE’ 

KUNSTSTOFFEN. EEN PAAR VOORBEELDEN. 

BENZEEN, NODIG BIJ DE PRODUCTIE VAN CYCLO- 

HEXAAN, WORDT GEBRUIKT VOOR HET MAKEN VAN 

POLYSTYREEN (PIEPSCHUIM), KUNSTSTOFFEN VOOR 

(ELEKTRISCHE) APPARATEN, AUTO-ONDERDELEN, 

SPORTSCHOENEN EN TENNISRACKETS. 

CYCLOHEXAAN WORDT VERWERKT IN NYLON, 

SYNTHETISCHE VEZELS EN HARSEN. PARAXYLEEN 

IS EEN GRONDSTOF VOOR PET, WAAR FRISDRANK- 

FLESSEN VAN WORDEN GEMAAKT. ORTHOXYLEEN 

WORDT GEBRUIKT BIJ DE PRODUCTIE VAN WEEK- 

MAKERS, WAARMEE BIJVOORBEELD HARD PLASTIC 

BUIGZAAM KAN WORDEN GEMAAKT. 

■ WEEKMAKERS ZIJN OVERAL 

DE WEEKMAKERS DIE DE RPP (ONDERDEEL VAN 

DE RPI) PRODUCEERT, VINDEN HUN WEG OVER 

VRIJWEL DE HELE WERELD. ZE WORDEN PER 

VRACHTWAGEN OF SCHIP GELEVERD AAN FABRIEKEN 

IN EUROPA, AFRIKA EN AZIË, WAAR ZE VERDER 

WORDEN VERWERKT. UITEINDELIJK GEVEN WEEK- 

MAKERS SOEPELHEID AAN BIJVOORBEELD KABELS, 

TEXTIEL, BEHANG, VLOERBEDEKKING, MEUBILAIR 

EN SCHOEISEL.

Maatschappelijk verslag 2003/2004

Hoofdstuk 2 

Veiligheid, gezondheid en milieu 

EXXONMOBIL HANTEERT AL JARENLANG 

HOGE NORMEN BIJ DE ZORG VOOR VEILIG- 

HEID, GEZONDHEID EN MILIEU. ER ZIJN 

OP DIT GEBIED IN DE LOOP DER JAREN 

INDRUKWEKKENDE RESULTATEN GEBOEKT. 

BINNEN DE INDUSTRIE IS EXXONMOBIL 

EEN VAN DE TOPPRESTEERDERS. 

VERZUIMONGEVALLEN – INCIDENTEN ALS 

GEVOLG WAARVAN DE BETROKKENE 

MEER DAN 24 UUR MOET VERZUIMEN – 

KOMEN NAUWELIJKS MEER VOOR, ZOWEL 

BIJ DE EIGEN MEDEWERKERS ALS BIJ DE 

MEDEWERKERS VAN AANNEMERS. 

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ 

ALGEMEEN 

O 

m het veiligheidsniveau bij ExxonMobil 

vast te stellen wordt het aantal ongevallen 

- inclusief lichte verwondingen - per 

200.000 manuren gemeten. Dit getal, de 

TRIR (Total Recordable Injury Rate), ligt inmiddels al 

jaren tussen nul en één. Sommige bedrijfsonderdelen 

zijn er zelfs in geslaagd een ongevallenfrequentie van 

nul te verwezenlijken - de doelstelling van ExxonMobil 

als geheel. 

ExxonMobil's vestigingen houden geregeld oefeningen 

om voorbereid te zijn op eventuele calamiteiten. 

Het gezondheidsbeleid van ExxonMobil richt zich vooral 

op de preventie van beroepsziekten. Gespecialiseerd 

personeel - artsen, arbeidshygiënisten en verpleegkundigen 

- werkt samen om gezondheidsrisico's in te 

dammen of weg te nemen. Met behulp van speciale 

meetapparatuur wordt voorkómen dat medewerkers bij 

uitvoering van het werk aan te hoge doses schadelijke 

stoffen kunnen worden blootgesteld. Alle medewerkers 

krijgen bovendien periodiek een oproep om zich 

medisch te laten onderzoeken, waarbij de nadruk ligt op 

gezondheidsaspecten die met hun specifieke taken en 

verantwoordelijkheden hebben te maken. 

Milieuzorg is een vanzelfsprekendheid voor onze onderneming. 

Onze fabrieken springen zo zuinig mogelijk 

om met energie en beperken de uitstoot van mogelijk 

schadelijke stoffen tot een minimum. Al bij het ontwerp 

van fabrieksinstallaties wordt met milieu-eisen rekening 

gehouden; de raffinaderij en chemische fabrieken 

beschikken over geavanceerde afvalwaterreinigingssystemen. 

Afvalstromen worden volgens de regels 

behandeld en verwerkt. 


■ MENS EN VEILIGHEID 

SINDS ENIGE JAREN LOPEN OP DE RAFFINADERIJ EN 

CHEMISCHE FABRIEKEN VEILIGHEIDSPROJECTEN DIE 

ONVEILIG GEDRAG DOOR INDIVIDUELE MEDEWERKERS 

BEOGEN TE VOORKOMEN. NIEMAND IS IMMERS 

ONFEILBAAR. DIT PROBLEEM KAN MEN DEELS 

ONDERVANGEN DOOR DE NODIGE VOORZORGS- 

MAATREGELEN TE NEMEN, ZOALS HET VOOR- 

SCHRIJVEN VAN BESCHERMINGSMIDDELEN EN 

WERKPROCEDURES, MAAR DIT IS NIET VOLDOENDE. 

EEN ONGELUK ZIT ZOALS BEKEND IN EEN KLEIN 

HOEKJE. GELUKKIG LOOPT HET MEESTAL GOED AF: 

STATISTIEKEN WIJZEN UIT DAT AAN IEDER ECHT 

ONGELUK DRIEHONDERD 'NEARMISSES' OFWEL 

BIJNA-ONGELUKKEN VOORAFGAAN. HET IS DUS 

CRUCIAAL ONZE EIGEN MEDEWERKERS EN DIE VAN 

DE AANNEMERS ZO GOED MOGELIJK BEWUST TE 

MAKEN VAN DE MOGELIJKE GEVOLGEN VAN HUN 

EIGEN HANDELEN. VOORDAT ZE AAN EEN TAAK 

BEGINNEN, IS HET GOED DAT ZE STILSTAAN BIJ DE 

EVENTUELE RISICO'S EN BIJ WAT ER NODIG IS OM 

HET WERK NIET ALLEEN GOED MAAR OOK VEILIG 

TE KUNNEN UITVOEREN. BEZINT, EER GE BEGINT, 

ZOALS HET OUDE SPREEKWOORD LUIDT. 

BOVENDIEN WORDEN COLLEGA'S AANGEMOEDIGD 

OM ELKAAR TE STIMULEREN IN VEILIG WERKEN. 

MET NEARMISS-VERSLAGEN EN DE ONDERLINGE 

OBSERVATIES KAN HET VEILIGHEIDSRESULTAAT 

VERDER WORDEN VERBETERD. HET UITEINDELIJKE 

DOEL IS AMBITIEUS MAAR HAALBAAR: NUL ON- 

GEVALLEN, ZODAT ALLEN ELKE DAG WEER NET ZO 

GEZOND DE FABRIEK VERLATEN ALS ZIJ ER 

'S OCHTENDS ZIJN BINNENGEKOMEN.

■ ER IS GEEN SCHONERE ENERGIE 

DAN BESPAARDE ENERGIE 

OMDAT VOOR DUURZAME, HERNIEUWBARE ENERGIE- 

BRONNEN ZOALS WIND EN ZON VOORALSNOG GEEN 

HOOFDROL IS WEGGELEGD, MOETEN WE ONZE 

KAARTEN EERST EN VOORAL OP HET BESPAREN VAN 

ENERGIE ZETTEN. IMMERS: ER IS GEEN SCHONERE 

ENERGIE DAN NIET-GEBRUIKTE ENERGIE. 

DAARNAAST DIENEN WE DE NADELIGE EFFECTEN VAN 

HET VERBRANDEN VAN FOSSIELE BRANDSTOFFEN 

ZOVEEL MOGELIJK TEGEN TE GAAN DOOR VOORT- 

GEZET TECHNOLOGISCH ONDERZOEK. 

EXXONMOBIL HOUDT ZICH IN DIT KADER AL MEER 

DAN TWINTIG JAAR INTENSIEF BEZIG MET HET 

WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK NAAR KLIMAAT- 

VERANDERING EN DE MOGELIJKE ROL VAN FOSSIELE 

BRANDSTOFFEN DAARIN. EN DAT NIET ALLEEN. 

HET CONCERN INVESTEERT IN TECHNOLOGIE EN 

ACTIVITEITEN DIE DE UITSTOOT VAN KOOLDIOXIDE 

FORS BEPERKEN. OP DE EIGEN FABRIEKSCOMPLEXEN 

WORDT ZO SPAARZAAM MOGELIJK MET ENERGIE OM- 

GESPRONGEN. EXXONMOBIL DOET VERDER ACTIEF 

MEE AAN DE ONTWIKKELING VAN NIEUWE MOTOR- 

TECHNOLOGIE DIE DE AUTO'S VAN DE NABIJE TOE- 

KOMST VEEL ZUINIGER ZAL LATEN RIJDEN. OOK 

BEVORDERT DE ONDERNEMING WERELDWIJDE WETEN- 

SCHAPPELIJKE SAMENWERKING OM DE WERKING VAN 

ONS KLIMAAT BETER TE BEGRIJPEN EN ZO BETER 

OM TE KUNNEN GAAN MET KLIMAATVERANDERING. 

■ OIMS 

DE BASIS VAN EXXONMOBIL'S MILIEUZORG EN 

VEILIGHEIDSBELEID IS HET OPERATIONS INTEGRITY 

MANAGEMENT SYSTEM (OIMS). DIT SYSTEEM 

VOORZIET IN EEN GESTRUCTUREERDE AANPAK VAN 

ALLE ASPECTEN VAN VEILIGHEID/GEZONDHEID, 

MILIEUZORG EN BEDRIJFSZEKERHEID. OIMS ZORGT 

DAT EXXONMOBIL BIJ ALLE ACTIVITEITEN VOLDOET 

AAN NAUWKEURIG GEDEFINIEERDE MILIEUDOEL- 

STELLINGEN. DE INSTANTIE DIE WERELDWIJD DE ISO- 

KWALITEITSZORGCERTIFICATEN VERLEENT, LLOYD'S, 

BESCHOUWT OIMS ALS TEN MINSTE GELIJKWAARDIG 

AAN HET MILIEUCERTIFICAAT ISO 14001. 

MILIEU 

■ ENERGIE 

Bij het verbranden van fossiele brandstoffen ontstaat 

het broeikasgas kooldioxide (CO 2). Hoewel er nog 

veel wetenschappelijke onzekerheden rond klimaatveranderingsprocessen 

bestaan, is er meer dan voldoende 

reden tot zorg. Doordat de wereld de komende decennia 

afhankelijk zal blijven van fossiele brandstoffen, zal de 

uitstoot van CO 2 namelijk blijven toenemen. 

HET KYOTO-PROTOCOL 

Wereldwijd zijn afspraken gemaakt in het kader van de 

Verenigde Naties om de emissies van broeikasgassen 

terug te dringen, eerst in Rio de Janeiro (1992) en 

vervolgens in een aantal aanvullende conferenties, 

waarvan de bekendste in 1997 plaatsvond in het 

Japanse Kyoto. Het Kyoto-Protocol verplicht een aantal 

geïndustrialiseerde landen tot forse emissiebeperkingen 

vóór 2010. De wereldwijde doelstelling is -5% ten 

opzichte van het referentiejaar 1990. Wat het er niet 

gemakkelijker op maakt, is dat de landen waar de vraag 

de komende decennia het sterkst zal toenemen geen 

verplichtingen hebben om de uitstoot te beperken. 

Het Kyoto-Protocol is bovendien (nog) niet geratificeerd. 

De Verenigde Staten en Australië hebben dit geweigerd, 

terwijl de positie van Rusland niet duidelijk is. Het is 

daarom de vraag of het ooit tot formele ratificatie zal 

komen. Zonder Rusland kan niet aan de minimumeis 

worden voldaan, dat minstens 55 landen die gezamenlijk 

minimaal 55% van de wereldemissies voor hun 

rekening nemen, het protocol moeten ratificeren, 

voordat het van kracht wordt. 

ZES PROCENT VERMINDERING VÓÓR 2010 

Voor Nederland maakt dit in de praktijk overigens niet 

zoveel uit. De Europese Unie heeft zich – los van de 

vraag of het protocol nu wel of niet geratificeerd wordt 

– verplicht de uitstoot van broeikasgassen flink terug te 

brengen. Samen hebben de EU-landen afgesproken dat 

zij uiterlijk 2010 gezamenlijk acht procent minder broei- 

kasgassen zullen uitstoten dan in het referentiejaar 1990. 

Binnen die doelstelling moet Nederland zes procent 

reduceren vergeleken met de situatie in 1990. Dat is 

veel, in de eerste plaats omdat Nederland een energieefficiënte 

industrie heeft, maar daarnaast omdat de 

industrie sinds 1990 veel geïnvesteerd heeft in energieintensieve 

activiteiten. Net als veel andere geïndustrialiseerde 

landen is Nederland daardoor niet in staat op 

eigen houtje aan zijn reductieverplichtingen te voldoen. 

Dit gemis moet worden gecompenseerd door bijvoorbeeld 

de aankoop van papieren emissierechten in landen die 

broeikasgassen 'over' hebben. De kosten daarvan zullen 

per land in de honderden miljoenen euro's per jaar lopen. 

RPI: energie-efficiency-index 

1989-2003 

Deze grafiek toont een historisch overzicht van de 

energie-efficiëntie-index van RPI. Ook is het productievolume 

in kiloton weergegeven. In 1989 was 

in de Meerjarenafspraak met de Nederlandse overheid 

vastgelegd dat RPI in 2000 een verbetering 

van 20 procent moest hebben gerealiseerd, een 

doelstelling die zoals uit deze cijfers blijkt, ruimschoots 

werd gehaald. 

8 MAATSCHAPPELIJK VERSLAG 2003/2004 

EEI (%) 

105 

100 

95 

100 

Energie-Efficiency Index 

Productie (kton) 

90 

85 

80 

75 

70 

65 

60 

55 

50 

45 

40 

35 

30 

25 

87 

83 

77 78 

71 71 72 

64 66 

600 

500 

400 

300 

200 

100 

0 

89 92 96 97 98 99 00 01 02 03 

800 

700 

Productie (kton)

kton/jaar 500 

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ 

RAP: CO 2-uitstoot per jaar en per ton product 

1989-2003 

450 

400 

350 

300 

250 

200 

150 

100 

50 

0 

89 95 96 97 98 99 00 01 02 03 05 Plan 

0.350 

0.300 

0.250 

0.200 

0.150 

0.100 

0.050 

0.000 

ton/ton product 0.400 

89 95 96 97 98 99 00 01 02 03 05 Plan 10 Plan 

Deze grafieken laten zien hoe de CO 2-emissies van 

de RAP zich door de jaren heen hebben ontwikkeld. 

Duidelijk is te zien hoe de absolute emissie in 1998 

is toegenomen als gevolg van het opstarten van de 

nieuwe paraxyleenfabriek. Ook de emissie uitgedrukt 

per ton product blijkt hierdoor te zijn toegenomen, 

omdat de productie van paraxyleen relatief veel 

energie vergt. Na 1998 is de emissie per ton product 

weer jaarlijks afgenomen door verbetering van de 

energie-efficiëntie. In 2002 werd de RAP voor een 

aantal weken stilgelegd voor inspectie en groot 

onderhoud. Dit verklaart waardoor de absolute 

CO 2-emissie in 2003 hoger is uitgevallen dan in 

het jaar ervoor. 

■ RESPONSIBLE CARE 

DE FABRIEKEN VAN EXXONMOBIL CHEMICAL DOEN 

MEE AAN HET RESPONSIBLE CARE-PROGRAMMA 

VAN DE CHEMISCHE INDUSTRIE, ZOWEL WERELD- 

WIJD ALS AAN DE NEDERLANDSE VERSIE HIERVAN, 

DAT ONDER BEHEER STAAT VAN DE VERENIGING 

VAN DE NEDERLANDSE CHEMISCHE INDUSTRIE, 

DE VNCI. DIT PROGRAMMA VERPLICHT DE DEEL- 

NEMERS VERANTWOORD CHEMISCHE PRODUCTEN 

TE VERVAARDIGEN, DAT WIL ZEGGEN MET INACHT- 

NEMING VAN STRENGE NORMEN OP HET GEBIED 

VAN VEILIGHEID, GEZONDHEID EN MILIEUZORG. 

■ MILIEUZORG IS EVENWICHTSKUNST 

MILIEUZORG IS EVENWICHTSKUNST. DE PRO- 

BLEMATIEK IS ERG INGEWIKKELD EN DOOR 

ONTWIKKELINGEN IN DE TECHNOLOGIE EN DE 

WETENSCHAP VERANDEREN DE INZICHTEN EN 

MOGELIJKHEDEN VOORTDUREND. DIT MAAKT HET 

ER VOOR DE OVERHEID NIET GEMAKKELIJKER OP 

OM MILIEUWETTEN TE MAKEN EN VOOR BEDRIJVEN 

OM VERANTWOORDE INVESTERINGSBESLISSINGEN 

TE NEMEN. WE MOGEN NOOIT UIT HET OOG VER- 

LIEZEN DAT INVESTERINGEN IN MILIEUVOORZIENINGEN 

TEN KOSTE KUNNEN GAAN VAN HET ECONOMISCH 

RENDEMENT VAN EEN BEDRIJF. DAT IS ALLEEN 

GERECHTVAARDIGD ALS HET MILIEU ER AANTOON- 

BAAR BETER VAN WORDT. HET HEEFT BIJVOORBEELD 

GEEN ENKELE ZIN DE LAATSTE GRAM ZWAVEL UIT 

EEN TON DIESEL TE HALEN. HET IS NAMELIJK EEN 

ONGELOOFLIJK KOSTBAAR PROCES, TERWIJL DE 

LUCHTKWALITEIT ER NIET MEETBAAR BETER VAN 

WORDT. OOK IS HET GOED TE WETEN DAT MILIEU- 

MAATREGELEN TEGELIJKERTIJD EEN POSITIEF EN 

EEN NEGATIEF EFFECT KUNNEN HEBBEN. OM BIJ HET 

VOORBEELD VAN DE ONTZWAVELING TE BLIJVEN: DIE 

KOST (ZEER) VEEL ENERGIE EN LEIDT DAARDOOR 

TOT EXTRA EMISSIES VAN BIJVOORBEELD KOOLDIOXIDE 

EN STIKSTOFOXIDEN. OOK HIERBIJ GELDT DAT WE 

RATIONEEL NAAR DE KOSTEN EN BATEN MOETEN 

KIJKEN EN OP BASIS DAARVAN EEN VERANTWOORDE 

BESLISSING MOETEN NEMEN. 

BEDRIJVEN WETEN ZELF HET BESTE WAT ZE PRODU- 

CEREN EN WAT DE RISICO'S EN PREVENTIEMOGELIJK- 

HEDEN ZIJN. EXXONMOBIL VINDT HET DAAROM 

BELANGRIJK OM INTENSIEF BETROKKEN TE ZIJN BIJ 

OVERLEG MET DE OVERHEID EN ANDERE INSTANTIES.

■ 'WE LOPEN TEGEN EEN PAPIERBERG 

VAN REGELS OP' 

DE RIJNMOND IS ER DANKZIJ ALERT MILIEUBELEID 

EN MILJARDENINVESTERINGEN VAN DE INDUSTRIE 

DE AFGELOPEN DECENNIA EEN STUK SCHONER OP 

GEWORDEN. DE ROL VAN DE BETROKKEN OVERHEIDS- 

INSTANTIES BEPERKT ZICH MOMENTEEL VOOR- 

NAMELIJK TOT WETSHANDHAVING. AAN NIEUWE 

REGELS IS GEEN BEHOEFTE MEER. ELKE MILIEU- 

KWESTIE, OF HET NU OM LUCHTKWALITEIT, AFVAL- 

VERWERKING OF BODEM- EN WATERBEHEER GAAT, 

IS GEVANGEN IN EEN NET VAN VOORSCHRIFTEN EN 

BEPALINGEN. CLEMENS DUYVESTEIJN, MILIEU- 

SPECIALIST VAN DE EXXONMOBIL-RAFFINADERIJ 

IN ROTTERDAM, KAN EROVER MEEPRATEN. IN DE 

VELE JAREN WAARIN HIJ OP DIT WERKTERREIN ACTIEF 

IS, HEEFT HIJ EEN GRONDIGE KENNIS OPGEBOUWD 

OVER VOORAL PLAATSELIJKE MILIEUREGELS EN 

-WETTEN. EN DAT IS GEEN KLEINIGHEID, WANT DE 

NEDERLANDSE MILIEUREGELGEVING LAAT ZICH 

UITSTEKEND VERGELIJKEN MET EEN WOUD VAN 

BEPALINGEN EN VOORSCHRIFTEN WAARIN NIET- 

INGEWIJDEN BINNEN DE KORTSTE KEREN DE WEG 

KWIJT RAKEN. 

CLEMENS VERZORGT DE RAPPORTAGES AAN DE 

OVERHEID, REGELT AANVRAGEN EN STAAT DE 

ORGANISATIE OP MILIEUGEBIED MET RAAD EN 

DAAD TERZIJDE. NAMENS EXXONMOBIL ZIT HIJ 

BOVENDIEN IN VERSCHILLENDE WERK- EN STUUR- 

GROEPEN WAARIN INDUSTRIE EN OVERHEID SAMEN- 

WERKEN OM HET MILIEUBELEID UIT TE VOEREN. 

DAT IS OVERIGENS NIET EENVOUDIG, OMDAT DE 

BELEIDSMAKERS ZICH IN HET VERLEDEN VAAK ➤

VRIJWILLIGE OVEREENKOMSTEN 

Om toch zoveel mogelijk tastbaar resultaat te boeken heeft 

de Nederlandse regering gekozen voor het sluiten van een 

vrijwillige benchmarkingovereenkomst (BMO) met de 

energie-intensieve industrie. Die heeft in dit kader beloofd 

uiterlijk in 2012 tot de beste tien procent in energieefficiëntie, 

de wereldtop, te zullen behoren. De 'benchmark' 

(Engels voor maatstaf, ijkpunt) is de norm waarop 

de bedrijven voor wat betreft hun energie-efficiëntie 

worden vergeleken. De betrokken Nederlandse productievestigingen 

van ExxonMobil - de raffinaderij, de aromatenfabriek 

(RAP) en oxo-alcoholenfabriek (ROP) - 

hebben elk dit convenant ondertekend. Ze behoren sinds 

jaar en dag tot de meest energie-efficiënte industriële 

bedrijven ter wereld. Van de raffinaderij en de ROP is 

van officiële zijde bevestigd dat zij nu al aan de norm 

voldoen; voor de RAP wordt dit binnenkort verwacht. 

CONCRETE MAATREGELEN 

ExxonMobil's fabrieken gebruiken vergelijkbare methoden 

om zo zuinig mogelijk met energie om te springen. Ze 

zijn zo ontworpen dat ze slim gebruik maken van de 

vele warmte (= energie) stromen. Tientallen warmtewisselaars 

voeren warmte die anders in de lucht zou 

verdwijnen terug in het productieproces, zodat er minder 

hard gestookt hoeft te worden om productstromen op 

temperatuur te brengen. De raffinaderij beschikt over 

een warmtekrachtcentrale die op zelf geproduceerd 

laagzwavelig gas wordt gestookt. Dankzij deze centrale 

voorziet de raffinaderij voor een belangrijk deel in haar 

eigen elektriciteitsbehoefte en die van de overige 

ExxonMobil-bedrijven in de Botlek. 

Basis van verdere verbeteringen is ExxonMobil's wereldwijde 

energiezorgsysteem, oftewel Global Energy 

Management System (G-EMS). Dit systeem berust op het 

gebruik van de beste werkmethoden (best practices) op 

het gebied van operaties, onderhoud, en procesontwerp. 

Daarnaast wordt veel aandacht besteed aan het uitvoeren 

en voortdurend verbeteren van het G-EMS-systeem. 

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ 

■ LUCHTKWALITEIT 

De productieprocessen van de raffinaderij en de chemische 

fabrieken gaan gepaard met de uitstoot van een 

aantal schadelijke stoffen. De belangrijkste hiervan zijn 

zwaveldioxide (SO 2), stikstofoxiden (NO x) en koolwaterstoffen. 

Zwaveldioxide en stikstofoxiden dragen bij tot 

de verzuring, koolwaterstoffen en stikstofoxiden tot 

smogvorming. 

De fabriekscomplexen van ExxonMobil gebruiken alleen 

gas als brandstof. De raffinaderij, die het grootste deel 

van het door haar benodigde stookgas zelf produceert, 

onderscheidt zich wat dit betreft van veel andere 

raffinaderijen, die ook stookolie of residu verbranden. 

RAP: benzeenuitstoot 1992-2003 

Benzeen is een product van de aromatenfabriek. 

Bij te hoge concentraties geldt dit gas als kankerverwekkend. 

Een speciale dampterugwinningsinstallatie 

(Benzene Vapour Recovery Unit - BVRU) 

voorkomt dat een belangrijk deel van dit vluchtige 

product tijdens de belading in de lucht terecht 

komt. De effectiviteit van de BVRU is opmerkelijk: 

het terugwinpercentage ligt hoger dan 99 procent. 


ton/jaar 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

Proces 

Tankage 

89 95 96 97 98 99 00 01 02 03 05 Plan 

ONVOLDOENDE REKENSCHAP HEBBEN GEGEVEN 

VAN DE PRAKTISCHE CONSEQUENTIES VAN HUN 

INITIATIEVEN. ZO KON HET GEBEUREN DAT REGELS 

DIE BEDOELD ZIJN OM HET MILIEU TE BESCHERMEN, 

DIT JUIST BEMOEILIJKEN. 'HET IS BIJNA ONWERK- 

BAAR GEWORDEN', VINDT CLEMENS ERVAN. EN OM 

DEZE UITSPRAAK TE ILLUSTREREN GEEFT HIJ EEN 

VOORBEELD: AFVALVERWERKING. 'ONZE RAFFINA- 

DERIJ KAN ALLERLEI AFVALSTROMEN VERWERKEN, 

ZOALS WATER MET OLIE, ZAND MET OLIE EN OLIE 

MET ZAND EN WATER. DAT BETEKENT DAT WIJ IN 

STAAT ZIJN OM OOK AFVALSTROMEN VAN ANDERE 

BEDRIJVEN NUTTIG TE GEBRUIKEN IN ONS EIGEN 

PRODUCTIEPROCES. WE ZOUDEN DAT OOK BEST 

WILLEN DOEN. MAAR HELAAS, OM DAAR TOE- 

STEMMING VOOR TE KRIJGEN MOETEN WE DOOR 

EEN TIJDROVENDE PROCEDURE, DIE MOGELIJK NIET 

EENS HET BEOOGDE RESULTAAT OPLEVERT. DAAR 

BEGINNEN WE DUS NIET AAN; WE ZIJN EEN RAFFI- 

NADERIJ, DIE HERGEBRUIK HOOG IN HET VAANDEL 

HEEFT STAAN, GÉÉN BEDRIJF DAT VEEL AAN AFVAL- 

VERWERKING MOET VERDIENEN. WE HEBBEN DUS 

EEN EENVOUDIGER SYSTEEM NODIG DAT BEDRIJVEN 

JUIST AANMOEDIGT NIET ALLEEN HUN EIGEN 

AFVALSTROMEN TE RECYCLEREN, MAAR OOK VAN 

ANDERE BELANGHEBBENDEN. DAAR VAART HET 

MILIEU ALLEEN MAAR WEL BIJ. BINNEN DE HUIDIGE 

REGELS MOGEN WE NIET EENS OVERTOLLIGE 

STROMEN VAN ONZE EIGEN CHEMISCHE FABRIEKEN, 

ZOALS RPI, VERWERKEN. KORTOM, WE LOPEN 

TEGEN EEN PAPIERBERG VAN REGELS OP.' 

WAT IS DE OPLOSSING? 'SCHRAPPEN VAN VER- 

SCHILLENDE BESTAANDE REGELS EN MINDER NIEUWE 

REGELS MAKEN, DIE VERVOLGENS GOED GEHAND- 

HAAFD KUNNEN EN ZULLEN WORDEN. NU OPKORTE 

TERMIJN DE BESTAANDE MILIEUVERGUNNINGEN 

MOETEN WORDEN HERZIEN, PLEITEN WIJ ERVOOR 

DEZE TE VERVANGEN DOOR ÉÉN VERGUNNING. IN 

DE WANDELGANGEN IS ER AL EEN NAAM VOOR 

BEDACHT: DE VROM-VERGUNNING.'

■ DELTALINQS UNIVERSITY: SAMEN 

ZORGEN DAT ER NIETS GEBEURT 

IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED DRAAIT SINDS 

VORIG JAAR EEN UNIEK KENNISNETWERK VOOR DE 

(PETRO-) CHEMISCHE INDUSTRIE, DE DELTALINQS 

UNIVERSITY. DELTALINQS IS EEN ORGANISATIE DIE 

DE BELANGEN BEHARTIGT VAN DE INDUSTRIE IN 

HET HAVENGEBIED VAN ROTTERDAM. RUIM VEER- 

TIG BEDRIJVEN, WAARONDER EXXONMOBIL, SHELL, 

LYONDELL, DSM, VOPAK, MOURIK EN AKZONOBEL, 

WERKEN IN HET KADER VAN DE DELTALINQS 

UNIVERSITY NAUW SAMEN OP HET GEBIED VAN 

VEILIGHEID EN MILIEU. 

IN JUNI 2003 WERD DIT KENNISNETWERK GE- 

PRESENTEERD. HET IS UITERAARD GEEN TRADI- 

TIONELE UNIVERSITEIT, WAAR WETENSCHAPPELIJK 

ONDERZOEK WORDT VERRICHT, MAAR EEN KENNIS- 

CENTRUM DAT OPEREERT OP BASIS VAN JARENLANGE 

ERVARING VAN MENSEN UIT DE INDUSTRIE. TOT 2007 

WORDEN WORKSHOPS ROND VEERTIEN THEMA'S 

VAN EEN VEILIGHEIDBEHEERSSYSTEEM GEHOUDEN, 

VARIËREND VAN RISICO-INVENTARISATIE TOT DE 

NAZORG BIJ INCIDENTEN. 'ROND ELK THEMA ZOEKEN 

WE BEDRIJVEN EN MEDEWERKERS DIE DAAR EEN 

GOED VERHAAL OVER KUNNEN HOUDEN', ZEGT 

LOEK BOLLEN. HIJ IS COÖRDINATOR VAN HET VEI- 

LIGHEIDSPROJECT. TOT ZIJN PENSIOEN IN MEI 2003 

WAS HIJ DIRECTEUR VAN DE AROMATENFABRIEK 

VAN EXXONMOBIL IN ROTTERDAM. HET ONDER- 

WERP VEILIGHEID HEEFT HEM ALTIJD NA AAN HET 

HART GELEGEN. EEN AANTAL JAREN GELEDEN 

STOND HIJ MET DE TOENMALIGE DIRECTEUR VAN 

DE EXXONMOBIL-RAFFINADERIJ AAN DE WIEG VAN 

HET GEZAMENLIJKE VEILIGHEIDSPROGRAMMA ➤ 

Gas is een milieuvriendelijker brandstof dan olie, maar 

het zelf geproduceerde, laagcalorisch gas van de raffinaderij 

heeft als bijkomend voordeel dat er bij verbranding 

relatief weinig stikstofoxiden vrijkomen. Bovendien 

wordt het ontzwaveld, waardoor ook de uitstoot van 

zwaveldioxide uitermate laag is. 

Vluchtige koolwaterstoffen (of vluchtige organische 

stoffen, VOS) zoals benzinedamp, komen vrij bij de productie, 

de opslag en de belading van lichte producten. 

De uitstoot van deze stoffen is laag door toepassing van 

speciale afdichtingen of inwendige drijvende dekken van 

opslagtanks, door dampterugwinning bij de belading 

tonnen per jaar 

Raffinaderij: SO 2 1992-2003 

5000 

4000 

3000 

2000 

1000 

0 

SO2 emissie 

92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 

De raffinaderij stoot relatief weinig zwaveldioxide 

uit doordat voor het stoken van de fornuizen geen 

stookolie maar zelf geproduceerd, laagzwavelig gas 

wordt gebruikt. De totale zwaveldioxide-uitstoot is 

sinds 1999 fors gedaald. Deze verbetering is een 

rechtstreeks gevolg van aanpassingen in de werking 

van de FLEXICOKER en reiniging van het FLEXICOKERgas 

sinds 2000. De totale SO 2-emissie over 2003 

bedraagt 2652 ton. De raffinaderij heeft een 

vergunning voor 4400 ton. 

RAP: stikstofoxiden (NO x) 1995-2003 

In 2000 verving de aromatenfabriek vijf met een 

gasmotor aangedreven compressoren door twee 

exemplaren met een elektromotor. Zoals verwacht 

is de NO x-emissie hierdoor sterk gedaald van 

1172 ton in 2000 tot nog maar 149 ton in 2003. 

Dit is een reductie van 87%! 

van lichters en trucks en dankzij speciale meet- en 

onderhoudsprogramma's voor het opsporen en verhelpen 

van lekkages. Bij de bouw van nieuwe installaties 

wordt gekozen voor apparatuur met weinig tot geen 

emissies. 

■ WATER 

Het afvalwater van de raffinaderij, de aromatenfabriek 

en weekmakersfabriek wordt al sinds de jaren tachtig 

grondig behandeld in een zuiveringsinstallatie, die uit 

verschillende onderdelen bestaat: een olie-afscheider; 

een egalisatiebassin, een flocculatie/flotatie-eenheid, 

een biologische zuivering en een nabezinkingsvijver. De 

oxo-alcoholenfabriek in Europoort beschikt sinds 1995 

over een speciale installatie die sporen van het zware 

metaalkobalt uit het proceswater verwijdert. Het zo 

12 MAATSCHAPPELIJK VERSLAG 2003/2004 

ton/jaar 

2500 

2000 

1500 

1000 

500 

0 

NOX Voorwaardelijk 

NOX Fornuizen 

NOX Gasmotoren 

89 95 96 97 98 99 00 01 02 03 05 Plan

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ 

gezuiverde water krijgt met het overige afvalwater een 

slotbehandeling in een biologische waterzuivering. 

Zowel de raffinaderij als de drie fabrieken van 

ExxonMobil Chemical proberen de waterverontreiniging 

zoveel mogelijk aan de bron te beperken, onder andere 

door afvalwaterstromen opnieuw te gebruiken als 

proceswater. Daardoor worden de zuiveringsinstallaties 

niet onnodig belast. 

Aantal 

15 

10 

5 

0 

Raffinaderij: havenspills 1992-2003 

25 

Aantal derden 

Aantal Esso 

Liters Esso 

12 

20 

Liters derden 

10 

92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 

In 2003 kwam het achtmaal voor dat bij het 

beladen van een schip een aantal liters in de 

haven terecht kwam. Zevenmaal was de schipper 

verantwoordelijk voor deze havenspill, éénmaal de 

raffinaderij. Het beleid is erop gericht elke spill te 

voorkomen. Om de resultaten te verbeteren heeft 

ExxonMobil ontheffing aangevraagd van een 

verordening van het ministerie van Verkeer en 

Waterstaat, die voorschrijft dat de opstaande 

randen rond het dek van het schip niet mogen 

worden afgesloten tijdens het laden en lossen. 

8 

6 

4 

2 

0 

x 1000 liter 

ALERT. 'DOEL VAN ALERT WAS EN IS DE EIGEN 

WERKNEMERS EN DIE VAN DE AANNEMERS BEWUST 

TE MAKEN VAN DE MOGELIJKE GEVOLGEN VAN HUN 

EIGEN HANDELEN. DE WORKSHOPS ZIJN ALLEEN 

BESTEMD VOOR MENSEN UIT HETZELFDE VAKGEBIED: 

ZIJ DIE HET MOETEN DOEN EN DIE WETEN WAAR 

HET OVER GAAT. ZO KRIJG JE INTERACTIE EN DE 

UITWISSELING VAN NUTTIGE TIPS. ALLE BEDRIJVEN 

DIEINDEDELTALINQS UNIVERSITY PARTICIPEREN, 

ONTVANGEN EEN CD-ROM MET DE BEST PRACTICES 

UIT DE WORKSHOPS. 'MAAR… ER IS EEN HAAL- 

RECHT EN BRENGPLICHT. HET IS DE BEDOELING 

DAT BEDRIJVEN DE BEST PRACTICES NAAST HUN 

EIGEN VEILIGHEIDSPROGRAMMA LEGGEN. IS ER EEN 

SLIMMERE OPLOSSING VOOR JOUW PROBLEEM, DAN 

KUN JE DAT OVERNEMEN.' 

ZELF BRENGT LOEK BOLLEN KENNIS EN CONCEPTEN 

IN VAN DE VEILIGHEIDSSYSTEMEN VAN EXXONMOBIL. 

'DAT GEBEURT MET TOESTEMMING VAN 

EXXONMOBIL. IK ZIE DAT ALS EEN VORM VAN 

MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN.' 

■ EXXONMOBIL MAAKT ALS 

EERSTE GEBRUIK VAN MULTICORE 

HET GEMEENTELIJK HAVENBEDRIJF ROTTERDAM 

EN VOPAK CHEMICAL LOGISTICS STARTTEN IN 

2002 MET DE CONSTRUCTIE VAN HET MULTICORE- 

PIJPLEIDINGENTRAJECT IN HET ROTTERDAMSE 

HAVENGEBIED. DIT IS EEN DISTRIBUTIESYSTEEM 

AANGELEGD VOOR HET TRANSPORT VAN VLOEIBARE 

STOFFEN EN GASSEN TUSSEN BEDRIJVEN IN HET 

HAVENGEBIED. HET TRAJECT BESTAAT UIT VIER 

PIJPLEIDINGEN EN DE DIVERSE BEDRIJVEN KUNNEN 

VOOR KORTE OF LANGE TIJD EEN STUK VAN DE 

PIJPLEIDING HUREN. DE EERSTE FASE, HET TRACÉ 

TUSSEN EUROPOORT EN HET BOTLEKGEBIED, IS 

INMIDDELS GEREED. 

EXXONMOBIL IS DE EERSTE KLANT EN HUURT EEN 

GEDEELTE VOOR EEN PERIODE VAN 15 JAAR VOOR 

HET TRANSPORT VAN OXO-ALCOHOLEN VAN ZIJN 

VESTIGING IN EUROPOORT, DE ROP, NAAR DE RPP 

IN DE BOTLEK, WAAR DEZE ALS GRONDSTOFFEN BIJ 

DE PRODUCTIE VAN WEEKMAKERS GEBRUIKT 

WORDEN. VOORHEEN WERDEN DEZE PRODUCTEN 

DAGELIJKS PER SCHIP VERVOERD. VERVOER PER 

PIJPLEIDING IS VEILIGER, BETROUWBAARDER EN 

VOORAL MILIEUVRIENDELIJKER.

■ TRANSPORT FLEXICOKER-LPG NU 

PER BINNENVAARTSCHIP 

OP 17 NOVEMBER 2003 STELDE STAATSSECRETARIS 

PIETER VAN GEEL (VROM) DE NIEUWE LAADPIER 

VOOR FLEXICOKER-LPG OP DE RAFFINADERIJ 

MET ÉÉN DRUK OP DE KNOP OFFICIEEL IN BEDRIJF. 

EIND 2002 BESLOOT EXXONMOBIL, NA 12 JAAR, 

DIT VLOEIBAAR GEMAAKT GAS NIET LANGER OVER 

DE WEG TE VERVOEREN. SINDS JULI 2003 TRANS- 

PORTEREN SPECIALE BINNENVAARTSCHEPEN HET 

VLOEIBAAR GAS VAN ROTTERDAM NAAR ANTWERPEN. 

HET GAS (EEN BIJZONDERE SOORT LPG) IS AF- 

KOMSTIG VAN DE CENTRALE PRODUCTIE-EENHEID 

VAN DE RAFFINADERIJ, DE FLEXICOKER, EN 

DIENT ALS VOEDING VOOR EEN VAN DE FABRIEKS- 

INSTALLATIES VAN DE ZUSTERRAFFINADERIJ IN 

ANTWERPEN. HET VERVOER OVER DE WEG VAN 

HET FLEXICOKER-GAS VERLIEP WELISWAAR 

DANKZIJ ONZE STRIKTE VEILIGHEIDSPROCEDURES, 

DE STRENGE EISEN AAN HET MATERIEEL EN DE 

INTENSIEVE TRAINING VAN DE CHAUFFEURS AAN- 

ZIENLIJK VEILIGER DAN HET GEMIDDELDE LPG- 

TRANSPORT IN NEDERLAND, MAAR DOOR DE OVER- 

SCHAKELING VAN WEG- OP WATERTRANSPORT IS DE 

VEILIGHEID VERDER TOEGENOMEN. ER ZIJN RUIM 

10.000 VRACHTWAGENRITTEN PER JAAR KOMEN TE 

VERVALLEN. DAARMEE LEVERT EXXONMOBIL EEN 

SUBSTANTIËLE BIJDRAGE AAN DE VERLAGING VAN 

DE VERKEERSINTENSITEIT EN FILEVORMING. 

DOOR DEZE INVESTERING IS ONGEVEER 20 PROCENT 

VAN HET TOTALE LPG-VERVOER IN NEDERLAND 

VAN DE WEG GEHAALD. BELANGRIJK IS OOK DAT 

DE GEBRUIKTE WATERWEGEN NIET DOOR DRUKKE 

BEVOLKINGSCENTRA LOPEN. BOVENDIEN HEEFT 

DEZE VERANDERING POSITIEVE EFFECTEN OP HET 

MILIEU: DE NIEUWE SCHEPEN DIE HIERVOOR ➤ 

■ AFVAL 

Uit een oogpunt van milieuzorg en kostenbeheersing 

maakt ExxonMobil gebruik van een speciaal afvalzorgsysteem, 

dat erop is gericht de hoeveelheid afval te 

beperken, verschillende categorieën afval te scheiden en 

hergebruik waar mogelijk te bevorderen. In periodes 

waarin de afvalproductie hoger dan normaal is, zoals 

tijdens onderhoudsstops en nieuwbouwprojecten, 

worden speciale afvalplannen gemaakt. 

Alle fabrieken: TRIR 1999-2003 

1.4 

1.2 

1.0 

0.8 

0.6 

0.4 

0.2 

0 

99 

Raffinaderij 

RAP 

RPI 

Smeeroliemengfabriek 

00 

01 

De TRIR geeft het aantal rapporteerbare ongevallen 

per 200.000 manuren weer. Rapporteerbaar zijn 

incidenten die minimaal een EHBO-behandeling 

tot gevolg hebben. Ander categorieën ongevallen 

die ExxonMobil in zijn veiligheidsstatistieken 

opneemt, zijn medische behandelingen door een 

arts, ongevallen met aangepast werk en ongevallen 

waardoor het slachtoffer langer dan 24 uur van 

zijn werk moet blijven ('verzuimongevallen'). 

Deze grafiek toont aan dat het veiligheidsniveau bij 

ExxonMobil ongekend hoog is. Verzuimongevallen 

zijn een zeldzaamheid geworden. 

02 

03 

■ EXTERNE VEILIGHEID 

Onze fabrieken zitten vol energie en brandbare stoffen. 

Daar is bij het ontwerp van de installaties natuurlijk 

rekening mee gehouden. Daarnaast verzekeren deskundige 

bediening en vakkundig en tijdig onderhoud 

de veiligheid van de fabrieken. In aansluiting op alle 

voorzorgsmaatregelen zijn samen met de regionale overheid 

plannen uitgewerkt om eventuele calamiteiten snel 

en effectief te kunnen bestrijden. Op gezette tijden 

oefent het personeel samen met overheidsdiensten 

zoals de politie en de brandweer, waarbij de werkelijkheid 

zo goed mogelijk wordt nagebootst. 

Uit de veiligheidsrapporten die de raffinaderij en de 

aromatenfabriek verplicht opstellen, blijkt dat de risico’s 

voor de omgeving voldoende worden beheerst. 

■ HET MILIEUZORGSYSTEEM 

Bescherming van het leefmilieu is een wezenlijk 

onderdeel van de bedrijfscultuur van ExxonMobil. De 

onderneming doet een beroep op de persoonlijke verantwoordelijkheid 

van alle medewerkers. Daarvoor zijn 

milieuvoorschriften en -procedures opgesteld, die alle 

medewerkers moeten toepassen in hun dagelijkse werkzaamheden. 

Er is verder regelmatig training on the job, 

waarbij gezamenlijk gekeken wordt hoe de milieuprestaties 

nog verder verbeterd kunnen worden. Doet 

zich ondanks alle voorschriften, instructies en preventie 

toch een milieu-incident voor, dan moet dat direct gemeld 

worden bij de bedrijfsleiding. Ook het rapporteren 

van bijna-ongelukken of nearmisses is zoals gezegd 

belangrijk. De organisatie kan er lessen uit trekken, 

op het persoonlijke vlak maar ook door preventieve 

maatregelen te nemen zoals het aanpassen van voorschriften, 

procedures of installaties. 


Resultaten en voornemens, 

enkele hoofdpunten per fabriek 

■ RAFFINADERIJ 

Van maart tot april nam de raffinaderij de meeste 

fabriekseenheden uit bedrijf voor een grote onderhoudsstop. 

De afvalwaterzuiveringsinstallatie, die in 

zo'n periode door de vrijkomende koolwaterstoffen op 

volle toeren moet draaien, deed het uitstekend. Het 

opnieuw in gebruik nemen van de eenheden duurde 

langer dan gepland, waardoor meer product moest 

worden afgefakkeld dan was voorzien. 

Er deden zich voornamelijk bij het begin en het einde 

van de onderhoudsperiode enkele incidenten voor die 

stank- en geluidklachten van omwonenden tot gevolg 

hadden. De raffinaderij heeft een plan ontwikkeld met 

aangepaste werkmethoden dat herhaling in de toekomst 

moet voorkomen. 

De Provincie Zuid-Holland heeft formeel het 

Veiligheidsrapport van de raffinaderij goedgekeurd. 

Dit rapport toont aan dat ExxonMobil voldoet aan de 

eisen die de overheid stelt aan preventiebeleid en de 

beheersing van gevaren. 

■ RPI 

RPI heeft in januari als eerste de Multicore-pijpleiding 

in gebruik genomen. Deze pijpleiding maakt deel uit 

van een gebundeld systeem van pijpleidingen dat ook 

beschikbaar is voor andere bedrijven. 

Op alle drie de locaties van RPI zijn de blusssystemen 

die halonen bevatten verwijderd en vervangen door 

branddetectiesystemen. De halonen zijn verwerkt door 

een erkende afvalverwerker. 

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ 

RPI heeft een strategisch vijfjarenmilieuplan ontwikkeld 

dat jaarlijks zal worden herzien. Hierin zijn onder andere 

langetermijnprojecten opgenomen die vooruitlopen op 

toekomstige EU-wetgeving. 

■ RAP 

De blusssystemen die halonen bevatten, zijn verwijderd 

en vervangen door branddetectiesystemen. De halonen 

zijn verwerkt door een erkende afvalverwerker. 

De afvalwaterkwaliteit is verbeterd. In 2004 zal een aantal 

projecten worden afgerond waardoor met name het 

benzeengehalte in het afvalwater verder wordt beperkt. 

Een van de opslagtanks is voorzien van een inwendig 

drijvend dak om de emissies van vluchtige koolwaterstoffen 

te beperken. Daarnaast is een bodemzeil aangebracht 

om het risico op bodemlekkages te elimineren. 

Gedetailleerde feiten en cijfers over de milieuprestaties van 

de raffinaderij, RPI en RAP zijn te vinden in de milieujaarverslagen 

die deze drie productiecentra voor de overheid 

hebben samengesteld. 


GEBRUIKT WORDEN, ZIJN VEEL EFFICIËNTER IN HUN 

BRANDSTOFGEBRUIK. 

IN FEBRUARI 2004 ONTVING JAN DEGELING, 

DIRECTEUR VAN DE ESSO-RAFFINADERIJ IN 

ROTTERDAM UIT ERKENNING VOOR DIT INITIATIEF 

DE FILEPLAN-TROFEE VAN BURGEMEESTER 

OPSTELTEN VAN ROTTERDAM 

■ EXXONMOBIL ONTVANGT PRIJS VAN 

HET MINISTERIE VAN VROM 

OP 30 AUGUSTUS 2004 WERD EXXONMOBIL'S 

RAFFINADERIJ IN ROTTERDAM DOOR HET 

MINISTERIE VAN VROM ONDERSCHEIDEN. DE 

ONDERSCHEIDING WERD VERLEEND OMDAT DE 

RAFFINADERIJ HET EERSTE NEDERLANDSE BEDRIJF 

WAS WAARVAN HET CO2- EN NOX-EMMISSIE PROTOCOL DOOR DE NEDERLANDSE EMISSIE- 

AUTORITEIT WAS GEVALIDEERD. 

DE PRIJS, EEN OORKONDE, WERD TIJDENS EEN 

SPECIALE BIJEENKOMST OP HET MINISTERIE IN 

DEN HAAG OVERHANDIGD DOOR STAATSSECRETARIS 

PIETER VAN GEEL AAN DE EUROPESE DIRECTEUR 

RAFFINAGE VAN EXXONMOBIL, TOM MOELLER. 

HET MONITORING PROTOCOL BESCHRIJFT HOE 

KOOLDIOXIDE- EN STIKSTOFOXIDENEMISSIES VAN 

INDUSTRIËLE INSTALLATIES BETROUWBAAR KUNNEN 

WORDEN GEMETEN. EEN OBJECTIEVE METING IS 

NOODZAKELIJK OM NA TE KUNNEN GAAN OF DE 

BETROKKEN BEDRIJVEN ZICH HOUDEN AAN HET 

HUN TOEGEWEZEN EMISSIEQUOTUM. BOVENDIEN 

VORM HET DE BASIS VOOR DE TOEKOMSTIGE 

EMISSIEHANDEL. TWEE JAAR WERKTEN SPECIA- 

LISTEN VAN EXXONMOBIL IN ROTTERDAM EN 

VROM AAN HET PROTOCOL.


Hoofdstuk 3 

Mens en Bedrijf 

EXXONMOBIL'S ACTIVITEITEN IN DE 

REGIO ROTTERDAM ZIJN VOORAL 

TECHNISCH VAN AARD. DE RAFFINADERIJ 

EN DE CHEMISCHE FABRIEKEN ZIJN 

COMPLEXE PRODUCTIEFACILITEITEN 

WAARIN ZICH OP HET EERSTE GEZICHT 

GEHEIMZINNIGE NATUURKUNDIGE EN 

SCHEIKUNDIGE PROCESSEN AFSPELEN. 

OM DEZE FABRIEKEN VEILIG EN EFFICIËNT 

TE LATEN WERKEN HEEFT EXXONMOBIL 

VOORAL (OVERIGENS NIET ALLEEN) GOED 

GESCHOOLD TECHNISCH PERSONEEL 

NODIG. EXXONMOBIL HEEFT DEZE 

MENSEN VEEL TE BIEDEN, ZOWEL OP HET 

GEBIED VAN ARBEIDSVOORWAARDEN ALS 

LOOPBAANONTWIKKELING. 

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ 

W 

ereldwijd werkten op 31 december 2003 

88.000 mensen bij ExxonMobil. Twee 

procent hiervan, 1750 medewerkers, was 

in dienst bij de Nederlandse tak van ons 

concern. Dat lijkt op het eerste gezicht misschien 

weinig, zeker afgezet tegen het grote economische 

belang van de bedrijfsactiviteiten in en voor ons land, 

maar kenners weten dat schijn in dit geval bedriegt. 

De olie- en petrochemische industrie is een zeer 

kapitaalintensieve bedrijfstak. De investeringen die 

nodig zijn om aardolie en aardgas te winnen, zijn 

bijzonder hoog. Hetzelfde geldt voor het bouwen en 

onderhouden van de fabrieken die olie of olieproducten 

verwerken tot brandstoffen, smeermiddelen en halffabrikaten 

voor de chemische industrie. De inkomsten 

moeten bijgevolg aanzienlijk zijn om een voor investeerders 

aanvaardbaar rendement te halen. De 

omzet per werknemer lijkt daardoor extreem hoog en 

de werkgelegenheid laag. De werkelijkheid is dat bij 

ExxonMobil precies zoveel mensen werken als er nodig 

zijn om te kunnen concurreren en de continuïteit op 

lange termijn te verzekeren, niet meer en niet minder. 

Dat is de kwantitatieve kant van het personeelsverhaal. 

Het belangrijkste kwalitatieve kenmerk van onze 

industrietak in het algemeen en onze onderneming 

in het bijzonder is dat het opleidingsniveau van het 

personeel gemiddeld bijzonder hoog is. Van onze medewerkers 

hebben veruit de meesten minimaal een diploma 

op MBO-niveau; een relatief hoog aantal heeft een 

HBO- of universitaire opleiding gevolgd. De oorzaak 

daarvan moeten we zoeken in de complexe structuur 

van de fabrieksinstallaties en de aard van het werk. 

Technologie is het sleutelwoord. In tegenstelling tot wat 


buitenstaanders vaak denken, is de olie-industrie 

weliswaar oud maar niet 'ouderwets'. De uitgaven voor 

onderzoek en ontwikkeling liggen op een hoog niveau. 

Zonder de nieuwste technologie zou ExxonMobil zich 

letterlijk en figuurlijk snel uit de markt prijzen. 

Onze fabrieken hebben dus hoog opgeleid, vooral 

technisch geschoold personeel nodig. En dat niet alleen: 

we zoeken de besten onder hen. Van degenen die bij 

ExxonMobil aan de slag gaan, wordt veel verwacht. 

Daar staat trouwens ook veel tegenover. De primaire en 

secundaire arbeidsvoorwaarden zijn uitstekend. De 

werkomgeving is inspirerend en uitdagend. Wie extra 

presteert, wordt ook extra beloond. En het concern als 

geheel houdt zich aan strikte ethische normen, waarbij 

respect voor het individu en elkaar en non-discriminatie 

voorop staan. 

20 

15 

10 

5 

0 

Aantal stages van scholieren en leerlingen 

2001 - 2003 

Marketing 

2001 

Logistiek Overige functies Chemie 

2002 2003

■ GERDA SHULTZ: 'WE WILLEN DE 

BESTE MENSEN VINDEN ÉN BEHOUDEN' 

KENMERKEND VOOR EXXONMOBIL'S BELONINGS- 

SYSTEEM IS DE DIFFERENTIATIE. IEDERE MEDE- 

WERKER GAAT ELK JAAR DOOR EEN BEOORDELINGS- 

PROCEDURE. DE RESULTATEN VAN DIE PROCEDURE 

BEPALEN NAAST ANCIËNNITEIT DE INCIDENTELE 

SALARISVERHOGING. DAARNAAST IS ER EEN 

COLLECTIEVE LOONSVERHOGING DIE TOT STAND 

KOMT IN ONDERHANDELING MET DE ONDER- 

NEMINGSRAAD. 

GERDA SHULTZ IS HR MANAGER VAN EXXONMOBIL 

IN DE REGIO ROTTERDAM. IN DIE FUNCTIE IS ZIJ 

NAUW BETROKKEN BIJ HET BEOORDELINGSSYSTEEM. 

'IEDEREEN WORDT JAARLIJKS BEOORDEELD, NIET 

ALLEEN DOOR DE EIGEN BAAS MAAR OOK DOOR 

ANDEREN DIE ZICH EEN GOED OORDEEL HEBBEN 

KUNNEN VORMEN OVER DE PRESTATIES IN HET 

AFGELOPEN JAAR. DAT BEVORDERT DE OBJECTIVITEIT 

VAN DE BEOORDELING. VERVOLGENS WORDEN 

ALLEN ZOALS WIJ ZEGGEN GERANKT. MENSEN DIE 

HET BESTE HEBBEN GEPRESTEERD KOMEN BOVEN- 

AAN, DE ZWAKSTEN EINDIGEN ONDERAAN. 

DAARTUSSEN BEVINDT ZICH EEN GROTE GROEP VAN 

GOEDE MEDEWERKERS.' 

OVER HET PRESTATIEBEOORDELING ALS ZODANIG 

BESTAAT EIGENLIJK GEEN DISCUSSIE BINNEN DE ➤

HUMAN RESOURCES MANAGEMENT 

Personeelsbeleid heet bij ExxonMobil human resources 

management en de afdeling die er zich mee bezighoudt 

het Human Resources Department (HR). De verantwoordelijkheid 

voor het aannemen van nieuw personeel 

is gekoppeld aan het gevraagde opleidingsniveau. 

Academici solliciteren, ongeacht hun land van herkomst, 

bij de centrale werving- en selectieorganisatie 

van ons concern. In een later stadium voeren lokale 

afdelingen de sollicitatiegesprekken. Voor operationele 

en administratieve functies ligt dat anders. 

Belangstellenden moeten solliciteren bij de plaatselijke 

HR-organisatie, die het hele proces begeleidt. Zo ook in 

de Regio Rotterdam, waar één HR-afdeling voor alle 

fabrieksvestigingen in de Rijnmond personeel werft en 

selecteert. 

■ BELANGSTELLING WEKKEN VOOR 

TECHNIEK 

In deze tijd is het geen eenvoudige opgave om goed 

technisch geschoold personeel te vinden. De oorzaak 

hiervan ligt in het slechte imago van de industrie. Dit 

imagoprobleem heeft veel zo niet alles te maken met 

gebrek aan kennis bij het grote publiek: onbekend 

maakt onbemind. Als gevolg daarvan associëren helaas 

relatief weinig mensen de moderne olie- en chemische 

industrie met haar belangrijkste kenmerken: boeiende 

en gevarieerde loopbaanmogelijkheden, innovatie, 

hi-tech, technologisch onderzoek, milieuzorg en aandacht 

voor veiligheid en gezondheid. Scholieren en 

studenten kiezen mede daardoor steeds vaker voor 

andere dan technische beroepen en laten de exacte 

vakken links liggen. En dat in een samenleving die 

steeds technischer wordt. ExxonMobil probeert hier 

samen met andere industriële bedrijven iets aan te 

doen, bijvoorbeeld in het kader van de regionale 

opleidingscentra. De excursies die het Educatief 

Informatie-Centrum van de Rotterdamse Haven 

organiseert, doen ook geregeld de raffinaderij en 

Aangenomen personeel naar leeftijd 

en geslacht 2003 

chemische fabrieken van ExxonMobil aan. Scholieren 

en studenten zijn welkom om een stage te volgen. 

■ PERSONEELSONTWIKKELING 

ExxonMobil heeft zijn personeel zoals gezegd het nodige 

te bieden. Om te beginnen besteden we veel aandacht 

aan opleiding en training. Nieuwe procesoperators 

volgen direct een aanvullende opleiding, de carrièrelijn 

genoemd. De vorderingen die zij daarbij maken zijn 

gekoppeld aan een aantal vaste promotiestappen. Na 

verloop van tijd bereiken zij het allround operator 

niveau. Ook jonge onderhoudsspecialisten volgen verschillende 

trainingen, waardoor zij gevormd worden tot 

allround technici die zelf complexe onderhoudsklussen 

tot een goed einde weten te brengen, maar ook aannemerspersoneel 

kunnen aansturen. Sommige process 

en maintenance technicians kunnen doorgroeien naar 

leidinggevende functies. Voor ingenieurs en andere 

academici is internationaal een speciaal ontwikkelings- 


80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ 

t/m 19 20 - 24 25 - 29 30 - 34 35 - 39 

Mannen Vrouwen 

ONDERNEMING. WEL WORDT ONDERKEND DAT HET 

SYSTEEM DEMOTIVEREND KAN WERKEN. 'DAT IS 

HELAAS ONVERMIJDELIJK. WE HEBBEN OVER DE 

HELE LINIE GOEDE MENSEN, MAAR UITEINDELIJK 

MOET IEDEREEN EEN EIGEN PLAATS IN DE RIJ 

KRIJGEN. DAN IS HET SOMS WRANG DAT JE VOLGENS 

DE ORGANISATIE GOED WERK HEBT GELEVERD 

MAAR NIETTEMIN ANDEREN MOET LATEN VOOR- 

GAAN. ZEKER IN EEN EGALITAIRE CULTUUR ALS DE 

NEDERLANDSE. TOCH IS DIT EERLIJKER DAN IEDER- 

EEN AUTOMATISCH EEN SALARISVERHOGING GEVEN, 

ALLEEN OMDAT ER WEER EEN JAARTJE IS BIJ- 

GEKOMEN. HET VERBAAST ME DAN OOK NIET DAT 

STEEDS MEER BEDRIJVEN VOOR EEN VERGELIJKBARE 

VORM VAN PRESTATIEBEOORDELING KIEZEN. EN 

HOE MOEILIJK HET OOK IS, HET DWINGT LEIDING- 

GEVENDEN OM IN DE VOORGESCHREVEN FUNCTIO- 

NERINGSGESPREKKEN OPEN TE COMMUNICEREN MET 

HUN MEDEWERKERS OVER GELEVERDE PRESTATIES 

EN KWALITEIT. VOOR DE MEDEWERKERS ZIJN 

DEZE GESPREKKEN BOVENDIEN EEN UITGELEZEN 

MOGELIJKHEID OM HUN VOORUITZICHTEN EN 

WENSEN TE BESPREKEN.' 

ALS HR MANAGER IS GERDA SHULTZ VERANT- 

WOORDELIJK VOOR DE REKRUTERING VAN PROCES- 

OPERATORS, ONDERHOUDSSPECIALISTEN EN 

ADMINISTRATIEF PERSONEEL. MAAR DAT NIET 

ALLEEN. 'ONZE DOELSTELLING IS DE BESTE MENSEN 

TE VINDEN ÉN TE BEHOUDEN. WE INVESTEREN 

DAAROM VEEL IN TRAINING EN OPLEIDING. DAT IS 

OVERIGENS NIET VOLDOENDE; HUMAN RESOURCES 

MANAGEMENT IS BREDER. WE MOETEN MET ONZE 

MEDEWERKERS MEEDENKEN, TE WETEN KOMEN 

WAT ZE WILLEN EN KUNNEN. MENSEN ZIJN TEGEN- 

WOORDIG VEEL MOBIELER; ZE HOEVEN NIET OP ÉÉN 

PLEK TE BLIJVEN. DAAROM KIJKEN WE SAMEN MET 

HET MANAGEMENT OVER DE GRENZEN VAN ONZE 

FABRIEKEN HEEN OM ZOVEEL MOGELIJK 

FUNCTIES TE IDENTIFICEREN DIE IN AANMERKING 

KOMEN VOOR JOB ROTATION EN ERVOOR TE ZORGEN 

DAT MEDEWERKERS NIEUWE UITDAGINGEN KRIJGEN. 

CONTINUE VERANDERING IS DAARBIJ HET SLEUTEL- 

WOORD. WIE DAARIN NIET MEE KAN GAAN, ZAL 

HET UITEINDELIJK NIET REDDEN.'

■ DE LANGE HISTORIE VAN DE 

MEDISCHE DIENST 

EXXONMOBIL (TOEN NOG ESSO) WASERIN 

NEDERLAND VROEG BIJ MET DE INSTELLING VAN 

EEN EIGEN INTERNE MEDISCHE DIENST. IN 2003 

VIERDE DE DIENST ZIJN VIJFTIGJARIG JUBILEUM. 

OPMERKELIJK, WANT IN DE JAREN VIJFTIG KREEG 

BEDRIJFSGEZONDHEIDSZORG IN HET ALGEMEEN NOG 

MAAR WEINIG AANDACHT. 

EXXONMOBIL IS IN AL DIE JAREN TROUW GEBLEVEN 

AAN HET CONCEPT VAN EEN EIGEN, INTERNE 

MEDISCHE DIENST. OOK TOEN DE ARBO-WET IN 

1994 VOOR VEEL BEDRIJVEN AANLEIDING VORMDE 

OM OVER TE STAPPEN OP DE HULP EN ONDER- 

STEUNING VAN EXTERNE ARBO-DIENSTEN. 

HET IS INTERESSANT DAT HET EUROPESE HOF 

ZEER RECENT NEDERLAND IN DIT OPZICHT OP DE 

VINGERS TIKTE. DE NEDERLANDSE ARBO-WET 

ZOU BEDRIJVEN TE GEMAKKELIJK AANZETTEN TOT 

HET ZOEKEN VAN DESKUNDIGE ONDERSTEUNING 

BUITENSHUIS. DIT TERWIJL VOLGENS DE EUROPESE 

REGELS BEDRIJVEN EERST ZOUDEN MOETEN ONDER- 

ZOEKEN OF ZE ZELF VOLDOENDE DESKUNDIGHEID 

INTERN KUNNEN ORGANISEREN. PAS ALS DAT NIET 

KAN, MAG EXTERNE ONDERSTEUNING WORDEN 

INGEROEPEN. 

IN DE HALVE EEUW WAARIN DE MEDISCHE DIENST 

BESTAAT IS DE MISSIE IN GROTE LIJNEN HETZELFDE 

GEBLEVEN. 'HET EERSTE DOEL IS TE ZORGEN DAT 

DE GEHELE MAATSCHAPPIJ OVERTUIGD WORDT VAN 

HET GROTE BELANG, DAT VOOR IEDEREEN LIGT IN 

DE LICHAMELIJKE GEZONDHEID, DE EERSTE VOOR- 

WAARDE VOOR ARBEIDS- EN LEVENSVREUGDE EN 

VOOR IEDEREEN DE MOGELIJKHEID TE SCHEPPEN ZICH 

TE LATEN ONDERZOEKEN OF ADVIES TE VRAGEN.' 

ZO FORMULEERDE DE EERSTE BEDRIJFSARTS, B. 

VAN TILBURG, HET IN 1953. DEZE DOELSTELLING 

IS NOG ALTIJD ACTUEEL. HET STANDPUNT VAN 

EXXONMOBIL WAS EN IS DAT ALS DE WERKNEMERS 

'S MORGENS GEZOND BINNENKOMEN, ZE 'S AVONDS 

OOK GEZOND DE POORT WEER UIT MOETEN GAAN. 

TOCH IS ER OOK HEEL VEEL VERANDERD. DE 

WIJZIGINGEN IN DE UITVOERING VORMEN EEN 

REFLECTIE VAN DE VELE EXTERNE INVLOEDEN. 

ALLERLEI PERIODIEKE KEURINGEN DEDEN HUN 

INTREDE: GEHOORTESTEN, BLOED- EN URINE- ➤ 

programma samengesteld. Meer informatie hierover is 

te vinden op onze website, www.exxonmobil.nl, onder 

het hoofdje 'Een baan en een loopbaan', waar trouwens 

ook gesolliciteerd kan worden. 

Een ander kenmerk van ExxonMobil's personeelsontwikkelingsbeleid 

is dat veel medewerkers rouleren tussen 

afdelingen (job rotation) om hen met zoveel mogelijk 

disciplines kennis te laten maken en hun veelzijdigheid 

te stimuleren. Was het vroeger nog heel normaal dat 

iemand een loopbaan lang op dezelfde fabriek bleef, nu 

wordt actief gestreefd naar personeelsuitwisseling tussen 

de verschillende productievestigingen in de regio. 

Tenslotte steekt de onderneming samen met de medische 

dienst (zie kader) ook veel tijd in het begeleiden van 

mensen met wie het tijdelijk wat minder gaat. De 

integrale sociaal-medische aanpak waarvoor de onderneming 

heeft gekozen, werpt vruchten af; het ziekteverzuimcijfer 

bevindt zich al jaren op een laag niveau. 

Verdeling mannelijk en vrouwelijk personeel. 

Stand 31 december 2003 

Mannen Vrouwen


■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ 

ONDERZOEK, LONGFUNCTIEONDERZOEK. DIT ZIJN 

TESTEN DIE NOG STEEDS WORDEN UITGEVOERD, AL 

BESTEEDT DE MEDISCHE DIENST DE ANALYSE VAN 

HET MATERIAAL TEGENWOORDIG VAAK UIT EN IS 

HET MEDISCH ONDERZOEK IN TOENEMENDE MATE 

GERICHT OP DE PREVENTIE VAN BEROEPSZIEKTEN. 

OOK DE ORGANISATIE VAN DE GEZONDHEIDSZORG 

IS IN DE AFGELOPEN VIJFTIG JAAR AANZIENLIJK 

AANGEPAST. DAARNAAST IS ER SPECIFIEKE WET- 

GEVING GEKOMEN, DIE EXPLICIET VOORSCHRIJFT 

WELKE DIENSTEN GELEVERD MOETEN WORDEN. 

OOK OP WETENSCHAPPELIJK GEBIED ZIJN ER VELE 

NIEUWE INZICHTEN GEKOMEN. 

SINDS 1998 HEBBEN WE TEVENS TE MAKEN MET 

CERTIFICERING VAN ARBO-DIENSTEN. HIEROP 

VOORUITLOPEND ONTSTOND IN DECEMBER 1997 

DE HUIDIGE INTERNE EXXONMOBIL ARBO-ZORG- 

ORGANISATIE. DEZE VERANDERING HEEFT DE 

MEDISCHE DIENST EEN STERKE KWALITEITSIMPULS 

GEGEVEN. ZIJ HEEFT ERTOE GELEID DAT DE 

DESKUNDIGEN OP HET GEBIED VAN VEILIGHEID, 

ARBEIDSHYGIËNE, ARBEIDS- EN BEDRIJFSGENEES- 

KUNDE EN ARBEIDS- EN ORGANISATIEKUNDE, MEER 

GINGEN SAMENWERKEN. DEZE MULTIDISCIPLINAIRE 

BENADERING WERPT ZIJN VRUCHTEN AF.


Hoofdstuk 4 

Sponsoring en donaties 

EXXONMOBIL WIL MAATSCHAPPELIJK 

VERANTWOORD ONDERNEMEN. DAT 

DOEN WE IN DE EERSTE PLAATS DOOR 

ECONOMISCHE ACTIVITEIT TE ONT- 

PLOOIEN. DAARNAAST WILLEN WE ONZE 

MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDE- 

LIJKHEID TONEN DOOR FINANCIËLE 

STEUN TE GEVEN AAN INITIATIEVEN 

DIE TEN GOEDE KOMEN AAN DE 

GEMEENSCHAP. IN DE MEESTE GEVALLEN 

DOEN WE DAT DOOR GELD TE DONEREN 

ZONDER DAAR ENIGE CONCRETE 

TEGENPRESTATIE VOOR TERUG TE 

VERLANGEN; SOMS KIEZEN WE VOOR 

HET SPONSOREN VAN ACTIVITEITEN 

IN RUIL VOOR PUBLICITEIT. 

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ 

■ BINNENSTADFESTIVAL 

ExxonMobil heeft vanouds een nauwe band met 

Spijkenisse; veel medewerkers van de raffinaderij en 

de Aromatenfabriek wonen er. Toen de raffinaderij 

werd gebouwd, was de grond zelfs nog eigendom van 

Spijkenisse. Pas in 1960 werd dit deel van de haven 

Rotterdams grondgebied. 

Deze verbondenheid met Spijkenisse komt onder meer 

tot uitdrukking in het sponsoren van het 'Binnenstadfestival' 

van Spijkenisse in augustus. Al sinds 1992 is 

ExxonMobil hoofdsponsor van dit vijfdaagse festival, dat 

gratis toegankelijk is voor het publiek. Er zijn allerlei 

muziekoptredens (jazz-, klassiek, pop), er is straattheater 

en er zijn kinder- en familievoorstellingen. 

■ POLITIE-TRIATLON 

De betrokkenheid van ExxonMobil bij de Politie-Triatlon 

in Spijkenisse dateert al van de start van dit evenement, 

in 1985. Het is een van de hoogtepunten op de jaarlijkse 

sportkalender van de stad. Esso is de belangrijkste 

particuliere geldschieter van dit evenement, dat het 

uiterste van de deelnemers vergt. 

■ ROTTERDAMSE REDDINGSBRIGADE 

Het beveiligen van grote evenementen in de buurt van 

water is een van de taken van de bijna 80 jaar oude 

Rotterdamse Reddingsbrigade. De reddingsbrigade 

heeft sinds de jaren zeventig het Slufterstrand op de 

Rotterdamse Maasvlakte onder haar hoede. Deze plek 

oefent een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit op 

golf-, wind- en kitesurfers. Maar gezinnen komen hier 

ook gewoon voor een dagje op het strand. De zee is hier 

vol en ruig, met vreemde stromingen. Spannend voor 


de fervente watersporter, maar ook gevaarlijk. De 

Rotterdamse reddingsbrigade bemant er daarom een 

strandwachtpost. In het hoogseizoen gebeurt dat ieder 

weekend, in het naseizoen meestal als het flink waait en 

alleen de echte 'diehards' zich op of in het water wagen. 

In 2003 financierde ExxonMobil de aanschaf van een 

nieuwe reddingsvlet. De vlet werd in het najaar voor 

het eerst tijdens de Rotterdamse Wereldhavendagen 

gebruikt. 

■ EDUCATIEF INFORMATIECENTRUM 

'Imagoverbetering van de Rotterdamse haven onder 

jongeren, omdat zij de werknemers en de beleidsmakers 

van morgen zijn.' Tien jaar geleden was dát de belangrijkste 

reden om het Educatief Informatie Centrum 

Mainport Rotterdam (EIC) op te richten. Over belangstelling 

heeft het EIC niet te klagen. Vorig jaar brachten 

bijna twintigduizend leerlingen en studenten van het 

basisonderwijs tot en met het wetenschappelijk onderwijs 

een door het Educatief Informatie Centrum 

Mainport Rotterdam (EIC) georganiseerd bezoek aan 

het Rotterdamse haven- en industriegebied. 

Het educatieve centrum is gebouwd op de landtong 

Rozenburg, een smalle strook grond tussen de Nieuwe 

Waterweg en het Calandkanaal. Voor elke school wordt 

een speciaal programma gemaakt. Voor de excursies 

kan het EIC kiezen uit 55 bedrijven uit alle sectoren, 

waaronder alle vestigingen van ExxonMobil. In het EIC 

maken de scholieren aan de hand van opdrachten via 

computers, simulaties en displays verder kennis met de 

bedrijvigheid in het Rijnmondgebied. 

Nieuwste aanwinst van het EIC is een opstelling over 

het MultiCore pijpleidingentraject (zie ook pagina 13),

■ ROTTERDAMS CONSERVATORIUM 

PERMANENT TOPKWALITEIT WILLEN LEVEREN, DE 

CONSTANTE DRANG OM JEZELF TE VERBETEREN, 

HET ZIJN DE SLEUTELS TOT SUCCES. EXXONMOBIL 

BELOONT DEZE EIGENSCHAPPEN GRAAG. BINNEN 

EN BUITEN HET BEDRIJF. AFGELOPEN JAREN 

ONTVING EEN EXCELLERENDE STUDENT VAN HET 

ROTTERDAMS CONSERVATORIUM EEN GELDPRIJS 

VAN EXXONMOBIL. HET ENE JAAR WAS DE PRIJS 

VOOR IEMAND UIT DE KLASSIEKE HOEK, HET ANDERE 

JAAR VOOR EEN VAN DE ANDERE RICHTINGEN. HET 

GELD HEEFT DE STUDENTEN IN STAAT GESTELD OM 

ZICH VERDER TE ONTWIKKELEN. BIJVOORBEELD 

EEN MASTERCLASS BIJ EEN BUITENLANDSE GROOT- 

MEESTER TE VOLGEN, OF TERUG TE GAAN NAAR 

DE ROOTS VAN EEN BEPAALDE MUZIEKSTIJL. 

HET ROTTERDAMS CONSERVATORIUM ONDER- 

SCHEIDT ZICH VAN VERGELIJKBARE OPLEIDINGEN 

DOOR DE ENORME VERSCHEIDENHEID VAN MUZIEK- 

STIJLEN WAARIN DE STUDENTEN ZICH KUNNEN 

SCHOLEN. JAZZ, WERELDMUZIEK, POPMUZIEK, 

KLASSIEK, DE COMBINATIE VAN ZANG, DANS EN 

MUZIEK TER VOORBEREIDING OP EEN MUSICAL- ➤

die mede is gefinancierd door ExxonMobil. ExxonMobil 

Chemical in Europoort maakte hier als eerste gebruik 

van om ondergronds vloeibare stoffen en gassen naar de 

vestiging in de Botlek te transporteren, waar ze gebruikt 

worden als grondstof voor weekmakers. Vroeger gebeurde 

dat transport dagelijks per schip. 

De nieuwe methode is goedkoper, veiliger en milieuvriendelijker. 

■ ACTUEEL OVERZICHT VAN BROEDVOGELS 

IN ATLAS VAN SOVON 

Vogelliefhebbers hadden er jarenlang reikhalzend 

naar uit gekeken: een geactualiseerde atlas van alle 

Nederlandse broedvogels. Die nieuwe versie zou echter 

niet opnieuw door de overheid worden gefinancierd. 

Het geld moest door de vogelbeschermingsorganisatie 

SOVON zelf bijeengebracht worden. ExxonMobil zorgde 

er samen met een aantal andere sponsors voor dat de 

benodigde 450.000 euro op tafel kwam. 

Aan de samenstelling van de Broedvogelatlas hebben 

zo'n 2500 vogelliefhebbers meegewerkt. Zij deden het 

veldwerk door drie jaar lang vogels te tellen tijdens hun 

broedseizoen. Alle tellingen kwamen uiteindelijk op 

het hoofdkantoor van SOVON in Beek (bij Nijmegen) 

terecht, waar ze nauwkeurig op eventuele onnauwkeurigheden 

werden onderzocht. In 2003 verscheen 

het naslagwerk. 

■ VOGELKLAS KAREL SCHOT 

De Vogelklas Karel Schot is de erfenis van een bijzondere 

Rotterdamse schoolmeester, die zich het lot aantrok van 

zieke of gewonde vogels. Het vogelopvangcentrum 

draait op de medewerking van zo'n 50 vrijwilligers en 

op giften van particulieren en bedrijven. 

Het vogelopvangcentrum is gevestigd in een stadsvernieuwingswijk 

in Rotterdam-Zuid, vlakbij de plek 

waar het rond 1950 allemaal begon. Schoolmeester 

Karel Schot nam toen zieke of gewonde vogels mee zijn 


■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ 

CARRIÈRE, FILMMUZIEK COMPONEREN, HET KAN 

ER ALLEMAAL. OP HET TERREIN VAN JAZZMUZIEK 

NEEMT HET ROTTERDAMS CONSERVATORIUM 

INTERNATIONAAL EEN VOORAANSTAANDE PLEK 

IN, DATZELFDE GELDT VOOR DE WERELDMUZIEK- 

OPLEIDING. ER KOMEN STUDENTEN UIT ALLE 

WINDSTREKEN OP AF. 

JAARLIJKS ONTVANGT HET CONSERVATORIUM 

1200 AANMELDINGEN, IETS MEER DAN TIEN 

PROCENT WORDT TOT DE OPLEIDING TOEGELATEN. 

DE TOELATINGSEISEN ZIJN HOOG. ASPIRANT- 

STUDENTEN MOETEN ALLEMAAL AUDITIE DOEN. 

ZE WORDEN ONDER ANDERE BEOORDEELD OP HUN 

TALENT, MUZIEKKENNIS EN MUZIKALE GEHOOR. 

DE MEESTEN HEBBEN AL EEN FLINK AANTAL JAREN 

MUZIEK OF ZANGLES GEHAD EN ALS AMATEUR 

OPGETREDEN. HET ZIJN AMBITIEUZE GEMOTIVEERDE 

MENSEN DIE ALLEMAAL BINNENKOMEN MET HET 

IDEE BEROEMD TE WORDEN. DAT LUKT OVERIGENS 

MAAR EEN ENKELING. NIET ALLEMAAL WORDEN 

ZE UITVOEREND MUZIKANT. EEN AANTAL VAN HEN 

KIEST VOOR HET MUZIEKONDERWIJS, OP SCHOLEN 

OF ALS PRIVÉ-DOCENT. WELKE RICHTING ZE 

OPGAAN WORDT TIJDENS DE VIERJARIGE BEROEPS- 

OPLEIDING VANZELF DUIDELIJK.

klas in om ze samen met zijn leerlingen te verzorgen. 

Eenmaal genezen, werden de vogels in de vrije natuur 

losgelaten. De activiteiten van Karel Schot en zijn 

schoolkinderen bleven bepaald niet onopgemerkt. Al 

snel begonnen Rotterdammers uit alle delen van de 

stad zieke en gewonde vogels naar zijn school te brengen. 

Zo ontstond de bijnaam Vogelklas. Toen Schot in 1980 

plotseling overleed, namen oud-leerlingen zijn levenswerk 

over. En nog steeds worden jaarlijks honderden 

vogels bij de Vogelklas afgeleverd. Gewond, door velerlei 

oorzaken. Uit hun nest gevallen, gegrepen door een kat, 

aangereden door een auto... 

Het vogelopvangcentrum is noodgedwongen constant 

op zoek naar geld. Zo is er constant geld nodig voor 

medische verzorging van de binnengebrachte vogels, 

het voederen en de rekeningen voor gas, water en licht. 

Jaarlijks is het centrum bijvoorbeeld rond de 10.000 euro 

kwijt aan het betalen van de waterrekening. 

Met een gift van ExxonMobil kon een nieuwe verwarmingsinstallatie 

worden gekocht voor een speciale 

ruimte waarin olieslachtoffers behandeld kunnen worden. 

Dat gaat aanmerkelijk beter als de vogels zich tijdens 

hun behandeling en herstel in een ruimte bevinden die 

een constante temperatuur heeft van 30 graden Celsius. 

Sinds de nieuwe verwarmingsinstallatie is aangeschaft, 

kan dat. 


Benelux Public Affairs/ 

Communications 

Postbus 1 

4803 AA BREDA 

www.exxonmobil.nl

Maatschappelijk Verslag Regio Rotterdam 2003/2004 - ExxonMobil

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?