Maatschappelijk Verslag 2005/2006 Regio Antwerpen - ExxonMobil

Energie. Uitdaging voor iedereen. Prioriteit voor ons.
Maatschappelijk Verslag 2005/2006
Regio Antwerpen

2
Joost Van Roost

Woord vooraf
Om te overleven en vooruit te komen heeft de mensheid energie nodig. Dat geldt voor mensen
zoals wij, die gewend zijn aan de overvloedige aanwezigheid van energie in allerlei vormen, maar zeker ook voor
honderden miljoenen inwoners van ontwikkelingslanden, die vaak nog aangewezen zijn op houtvuurtjes en kaarsen.
In ons deel van de wereld beschouwen we energie als iets vanzelfsprekends. Er komt elektriciteit uit het stopcontact en
benzine en diesel uit de pomp, en we hoeven alleen maar de thermostaat hoger te zetten als het koud is in huis. We
kunnen ons eigenlijk niet of nauwelijks voorstellen dat dit ook anders zou kunnen zijn. Maar toch. In de komende jaren en
decennia moeten werkelijk astronomische bedragen worden geïnvesteerd om de energiebevoorrading op peil te
houden. Energiebedrijven zoals ExxonMobil spelen daarbij een centrale, onmisbare rol.
Wat voor energieopwekking geldt, is grosso modo ook van toepassing op een andere kernactiviteit van ExxonMobil: de
productie van grondstoffen en halffabrikaten voor de chemische industrie. Ook kunststoffen zijn vanzelfsprekend, zó
vanzelfsprekend dat weinigen beseffen dat veel vanouds door de mens gebruikte materialen en stoffen, zoals metaal,
hout en textiel, pas recentelijk door synthetische producten zijn vervangen. Dit feit kunnen we illustreren met een
onderhoudend gedachtespelletje: kijk om u heen en denk alles weg wat van kunststof is. Vooral in de auto is dit spel een
echte eye-opener.
De productie en het gebruik van energie en chemische producten heeft zoals bekend ook een schaduwzijde: milieubelasting.
Het verbranden van fossiele brandstoffen – olieproducten, aardgas en steenkool – veroorzaakt emissies van
veelal ongewenste stoffen. Bij de productie van oliederivaten en chemische grondstoffen ontstaat afval. Tenslotte brengt
het transport van olie, gas en chemische producten veiligheids- en milieurisico’s met zich mee.
ExxonMobil beschouwt het als zijn plicht om hier verantwoord mee om te gaan. Dat betekent dat onze onderneming
alles wat het doet duurzaam wenst te doen. Daarbij moeten we bedenken dat duurzaamheid meer is dan milieuzorg.
Duurzame ontwikkeling vereist een gebalanceerde aanpak, waarbij met economische, sociale en ecologische belangen
rekening wordt gehouden. Milieumaatregelen of investeringen die de economische en sociale aspiraties van samenlevingen
belemmeren, beschouwen wij daarom als niet duurzaam.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen omvat overigens veel meer dan duurzaam produceren. Wij hechten ook grote
waarde aan zakelijke ethiek, aan een veilige en gezonde werkomgeving, aan het bevorderen van diversiteit in ons
personeelsbestand en aan gevarieerde loopbaanmogelijkheden voor onze medewerkers. Ook steunen we graag –
financieel of anderszins – initiatieven die ten goede komen aan de samenleving.
In dit Maatschappelijk Verslag treft u hiervan veel voorbeelden aan. Van de economische en sociale bijdrage die wij
leveren tot aan het beleid dat we voeren, de maatregelen die we nemen en de investeringen die we doen. En dat alles
slechts met één doel: onze samenleving van voldoende energie en grondstoffen te voorzien. Duurzaam, dat wil zeggen
blijvend.
Joost Van Roost
voorzitter
ExxonMobil Petroleum & Chemical bvba
3

4
De raffinaderij van ExxonMobil in Antwerpen heeft een verwerkingscapac

iteit van 13,5 miljoen ton aardolie.
5

6
OLIE
is meer dan
een bron van
energie
Hoofdstuk 1
ExxonMobil in België en de
Provincie Antwerpen
In België kennen veel mensen ExxonMobil onder de naam Esso.
Toch zijn de gelijknamige tankstations maar één onderdeel van ons
concern. ExxonMobil houdt zich wereldwijd bezig met de winning,
verkoop en distributie van aardolie en aardgas, de raffinage en
marketing van olieproducten en de productie en marketing van uit
oliefracties gewonnen grondstoffen voor de chemische industrie.
In 2005 was de wereldwijde omzet van ExxonMobil
359 miljard dollar, de winst na belasting
bedroeg 36 miljard dollar. Een niet onbelangrijk
deel van de activiteiten van de onderneming vindt
plaats in België. En dat is al heel lang zo. De
economische betekenis van ExxonMobil voor ons
land gaat terug tot 1891, toen Amerikaanse,
Nederlandse en Belgische zakenlieden in
Rotterdam en Antwerpen een overeenkomst
sloten om hier petroleum op de markt te brengen
van de door de beroemde John D. Rockefeller
opgerichte Standard Oil Company. Antwerpen
hield in de loop der jaren zijn spilfunctie voor de
onderneming. De verkoop- en distributiemaatschappij
van de beginjaren veranderde na de
ingebruikname van een kleine raffinaderij ten
zuiden van Antwerpen in de jaren dertig in een
geïntegreerde oliemaatschappij. Na de Tweede
Wereldoorlog, in 1953, verrees bij het net
aangelegde Marshall-dok een nieuwe, veel
grotere raffinaderij en een brandstofdepot. De
eerste chemische installaties – productieeenheden
voor solventen – werden in 1956 in het
raffinaderijcomplex geïntegreerd. Meer investeringen
volgden. Kort na de grondige uitbreiding
en modernisatie van de raffinaderij (voltooid in
1976) begon de bouw van een polyethyleenfabriek
langs het Albertkanaal, bij Meerhout
(Provincie Antwerpen). Deze Meerhout Polymers
Plant (MPP) startte in 1977 met de productie. In
1979 werd vervolgens een op de linker Scheldeoever
gevestigde polyethyleenfabiek overgenomen
van een concurrent: de Antwerp Polymers
Plant (APP).
Ook buiten de Provincie Antwerpen, heeft
ExxonMobil vestigingen. In Virton (Provincie
Luxemburg), beschikt ExxonMobil Chemical sinds
1979 over een fabriek die polypropyleen verpakkingsfilm
produceert. In Sclessin (Luik) en Doornik
bevinden zich brandstofdepots. ExxonMobil’s
regionale hoofdkantoor voor Europa, Afrika en
het Midden-Oosten is in Machelen (Brussel)
gevestigd. Daar bevindt zich ook het Technology
Center, een petrochemisch onderzoeks- en
ontwikkelingslaboratorium.
Het hoofdkantoor van ExxonMobil’s Beneluxorganisatie
is sinds 1987 vlak over de grens, in
Breda, gevestigd.
ExxonMobil verschaft in België (inclusief het
kantoor in Breda) rechtstreeks werk aan 3190
personen. Indirect profiteren tal van bedrijven en
hun medewerkers, in het bijzonder de honderden
Esso-verkooppunten, de aannemers en leveranciers,
van de aanwezigheid van het grootste
olieconcern ter wereld.

Energie voor de toekomst
De uitdaging waarvoor de wereld staat, is de
energievoorziening ook voor toekomstige generaties
veilig te stellen. Naar de stellige overtuiging
van ExxonMobil en onafhankelijke experts zullen
fossiele brandstoffen daarbij de komende
decennia een onmisbare rol blijven spelen. Voor
andere energiebronnen is vooralsnog geen
hoofdrol weggelegd. In Europa en dus ook België
is dat niet anders. Olie is meer dan een bron van
energie. Het is ook de grondstof van een van de
belangrijkste industrieën van ons land: de (petro-)
chemie. De ontwikkeling van deze sector heeft in
de afgelopen decennia een enorme vlucht
genomen. Hij is goed voor een omzet van circa
E47,3 miljard*, wat gelijk staat aan 20 procent van
de totale omzet van de industrie. Daarmee staat
de chemische sector op de tweede plaats. Er
werken in totaal 96.692 mensen*.
Maatschappelijk verantwoord
Wij vinden dat de manier waarop onze onderneming
opereert minstens even belangrijk is als
het doel dat zij nastreeft. Met andere woorden:
we willen de samenleving niet alleen dienen met
onze economische activiteiten en producten,
maar ons ook maatschappelijk verantwoord
gedragen. Dat betekent dat we de veiligheid en
gezondheid van al onze medewerkers, aannemers
en klanten voorop stellen bij alles wat we doen.
Dat onze fabrieken milieuzorg hoog in hun
vaandel hebben staan. Dat we strikte ethische
normen hanteren bij het zakendoen, dat we een
personeelsbeleid voeren dat iedereen die bij ons
wil werken of werkt gelijke kansen biedt. Dat we
de wet compromisloos naleven. Dat we samenwerken
met overheden, andere bedrijven en
maatschappelijke organisaties om onze prestaties
op met name het gebied van veiligheid, gezondheid
en milieu te verbeteren. En ten slotte dat we
financieel of anderszins bijdragen aan maatschappelijke
en culturele activiteiten en initiatieven.
Rijden over olie
Niet veel automobilisten zullen het beseffen maar als ze eenmaal
onderweg zijn, rijden ze niet alleen op maar ook over een olieproduct.
De zwaarste oliefractie, bitumen, dient namelijk als bindmiddel voor
het wegenasfalt. Bij de productie van dit asfalt komt overigens meer
kijken dan het aan elkaar lijmen van steentjes. De kenmerken van het
asfalt, geluidsproductie, waterafvoer, worden in belangrijke mate
bepaald door de kwaliteit van het bitumen en van de gebruikte
toevoegingen. ExxonMobil is namelijk behalve producent van kwaliteitsbitumen
ook leverancier van co-polymeren, Polybilt, die worden
gebruikt bij de aanleg van snelwegen en vliegvelden. Dit product van
APP gaat spoorvorming in het asfalt tegen, verbetert de waterafvoer
en vermindert de slijtage van het wegdek. ExxonMobil draagt op deze
manier bij tot het veiliger maken van het verkeer.
Exxonmobil in de Provincie
Antwerpen
ExxonMobil is met een raffinaderij en drie
chemische fabrieken ruim vertegenwoordigd in
de Provincie Antwerpen. De productieactiviteiten
vinden plaats op drie locaties:
Antwerpen | Raffinaderij
| Antwerp Performance
Intermediates Plant
| FAO (Joint Venture)
Zwijndrecht | Antwerp Polymers Plant (APP)
Meerhout | Meerhout Polymers Plant (MPP)
Van belang voor onze raffinaderij in Antwerpen is
dat ExxonMobil mede-eigenaar is van de RAPL
(Rotterdam Antwerp PipeLine). Dit is een pijpleiding
waarmee Belgische raffinaderijen van
aardolie worden voorzien.
De raffinaderij | De ExxonMobil-raffinaderij in
Antwerpen is sinds de officiële opening in 1953
diverse malen uitgebreid en vernieuwd. De laatste
* Bron: FEDICHEM
7

8
Steeds meer warmtekracht
ExxonMobil In België en de Provincie Antwerpen
Sinds ExxonMobil een halve eeuw geleden zijn eerste warmtewisselaar
installeerde is het doorgegaan met het steeds energie-efficiënter
maken van zijn fabrieken. Daarbij is een steeds belangrijker rol weggelegd
voor warmtekrachtcentrales (ook wel cogeneration- of COGENinstallaties
genoemd). Deze wekken elektriciteit op maar met een veel
hoger energierendement dan conventionele centrales. Wereldwijd
heeft ExxonMobil er inmiddels 85 gebouwd met een gezamenlijk
vermogen van 3700 MW. De energie die daarmee is en wordt bespaard,
leidt tot een forse vermindering van de CO 2 -emissies. Om
dezelfde besparing te realiseren zouden we permanent ruim één
miljoen auto’s van de Europese wegen moeten halen.
In Antwerpen staat al sinds het midden van de jaren negentig een
COGEN van 48 MW. Ruwweg produceert deze evenveel elektriciteit
als de raffinaderij zelf nodig heeft. En er is een nieuwe, aanmerkelijk
grotere warmtekrachtcentrale in aantocht. In 2006 zijn de voorbereidingen
voor de bouw gestart en in 2008 zal deze COGEN een vermogen
van 130 MW aan het Belgische elektriciteitsnet kunnen toevoegen (zie
de kadertekst op pag. 16 voor meer informatie over warmtekrachtcentrales
en het project van ExxonMobil).
volledige modernisering dateert van de tweede
helft van de jaren zeventig, maar ook daarna zijn
nieuwe fabrieken en eenheden gebouwd en
bestaande installaties vernieuwd. Het fabriekscomplex
heeft nu een verwerkingscapaciteit van
circa 13,5 miljoen ton ruwe olie per jaar. Naast de
basiseenheden, een atmosferische en vacuümdestillatie-eenheid
en een benzinefabriek, heeft
de raffinaderij een grote katalytische kraakeenheid,
de CATCRACKER, die zware in lichte olieproducten
omzet. Verder zijn er ontzwavelingseenheden,
een zwavelfabriek en een asfaltfabriek. De
raffinaderij produceert haar eigen waterstof in een
speciaal voor dit doel ontworpen installatie. In
1991 werd de raffinaderij uitgebreid met een
alkylatie-eenheid en fabriek voor de productie van
hogere olefinen.
De belangrijkste producten zijn LPG, benzine,
nafta, kerosine, dieselolie, huisbrandolie, zwavel,
bitumen (asfalt) en grondstoffen voor de chemische
industrie. Een bijzonderheid van de Essoraffinaderij
in Antwerpen is dat er ook solventen
of oplosmiddelen geproduceerd worden. Deze
vloeistoffen ontstaan door ver doorgevoerde
destillatie van de lichtere oliefracties die in het
raffinageproces ontstaan (zie de betreffende
passage hieronder).
Belangrijk is het efficiënte energieverbruik. Door
het inzetten van warmtewisselaars en de goede
isolatie blijft veel warmte in de fabriek. Met een
eigen warmtekrachtcentrale (COGEN) die gas
verbrandt om elektriciteit en stoom te produceren,
voorziet de raffinaderij voor een belangrijk
deel in haar eigen elektriciteitsbehoefte. Deze
centrale heeft een veel hoger rendement dan een
gewone elektriciteitscentrale. Het laatste pluspunt
voor het milieu dat we noemen, is de geavanceerde
afvalwaterzuivering, een drietrapsreiniging
inclusief bioloog, waarin miljoenen bacteriën zich
tegoed kunnen doen aan de laatste olieresten die
in het gezuiverde water zijn achtergebleven.
Antwerp Performance Intermediates Plant
(APIP) | De Performance Intermediates Plant in
Antwerpen is een van de grootste en modernste
fabrieken ter wereld voor de productie van
performance fluids of alifatische en aromatische
oplosmiddelen. De fabriek, die werd gebouwd in
de jaren zestig en gemoderniseerd in de jaren
zeventig, is volledig geïntegreerd in de raffinaderij.
De installaties hebben een gezamenlijke
capaciteit van 600.000 ton oplosmiddelen en
100.000 ton hogere olefinen. De toepassingen
voor deze producten zijn zeer divers. Ze worden
gebruikt als oplosmiddel voor verf, (auto-) lak,
landbouwchemicaliën, cosmetica en additieven
voor olie en brandstof, maar ook in drijfgassen.
Op het terrein van APIP bevindt zich ook een
overslagterminal voor ethyleengas, de grondstof
voor de productie van polyethyleen.

Antwerp Polymers Plant (APP) en Meerhout
Polymers Plant (MPP) | ExxonMobil beschikt in
de Provincie Antwerpen over twee polyethyleenfabrieken.
De Antwerp Polymers Plant in Zwijndrecht is de
oudste van de twee en dateert uit 1968. Elf jaar na
de ingebruikname, in 1979, kocht de rechtsvoorganger
van ExxonMobil Chemical, EssoChem,
deze fabriek.
Het productieproces van de twee polyethyleenfabrieken
is vergelijkbaar. De grondstof, ethyleengas,
is merendeels afkomstig van FAO (een joint
venture van ExxonMobil met Total) en Exxon-
Mobil-vestiging in Fife in het Verenigd Koninkrijk.
Het gas wordt per schip afgeleverd bij de
ExxonMobil-raffinaderij in Antwerpen, opgeslagen
in een grote tank en vervolgens via een
pijpleiding naar respectievelijk de overkant van
de Schelde en Meerhout gepompt. Via
een bijzonder procédé wordt het omgezet in
polyethyleenmoleculen die uiteindelijk het
proces verlaten als twee millimeter grote plastic
bolletjes (pellets).
Het productengamma omvat verschillende
polyethyleensoorten met een lage dichtheid
(LDPE) en – voornamelijk in Zwijndrecht –
co-polymeren.
Ondanks de vele overeenkomsten zijn APP en MPP
toch heel verschillende fabrieken. Het onderscheid
zit in de procesinstallaties en, daarmee in samenhang,
de graad van specialisatie. APP heeft zes
productielijnen en vervaardigt daarmee veel
verschillende producten met hoge toegevoegde
waarde in relatief kleine hoeveelheden. MPP heeft
slechts twee productielijnen en beperkt zich
daarmee tot minder polyethyleenvariaties, die
echter in grote volumes worden afgenomen.
In de loop der jaren is de capaciteit van zowel
APP als MPP fors uitgebreid. In Zwijndrecht steeg
de capaciteit van 60.000 ton per jaar direct na de
ingebruikname tot 310.000 ton per jaar sinds de
laatste grote uitbreiding in 2002. Na de uitbreiding
in 2007 zal dit 345.000 ton zijn.
Polyethyleen om ons heen
Het Lage Densiteits Polythyleen (LDPE) dat in ExxonMobil’s fabrieken
in Zwijndrecht en Meerhout wordt geproduceerd, is voor verschillende
toepassingen bestemd. MPP’s LDPE is onder meer te vinden in isolatie
van elektriciteitskabels (van simpele telefoondraden tot centimeters
dikke, onderzeese hoogspanningskabels), folie voor verpakkingen van
voedingsmiddelen en overige verpakkingen, zoals plastic tassen die
in supermarkten worden gebruikt. APP’s speciale polyethyleen wordt
gebruikt voor cacheerlagen op papier, karton, aluminiumfolie,
verpakkingsfolie voor voeding en plastic draagtassen. APP maakt ook
co-polymeren van polyethyleen door tijdens het productieproces
andere grondstoffen toe te voegen. Hierdoor krijgt het polyethyleen
speciale eigenschappen. Dit type polyethyleen treffen we onder
andere aan in kleefstoffen, schoenzolen, wielen van kinderwagens
en geluidsisolatie.
Dankzij diverse uitbreidingen in 1982, 1988, 1990,
1994, 1998 en 2002 is de productiecapaciteit van
MPP op de huidige 510.000 ton per jaar gebracht.
Hiermee is de Meerhout Polymers Plant uitgegroeid
tot een van de grootste fabrikanten van
LDPE in Europa.
De polyethyleen pellets worden zowel bij APP als
MPP voor een deel vanuit silo’s geleverd en voor
een deel in zakken van 25 kg op houten pallets
gestapeld.
Vervoer van de LDPE-korrels gebeurt uitsluitend
per vrachtwagen. De meeste producten worden
verkocht aan Europese industriële klanten, maar
ook klanten buiten Europa nemen producten van
APP en MPP af. n
9

ExxonMobil’s polyethyleenfabriek in Zwijndrecht beschikt over zes producti
10

elijnen waarmee veel verschillende producten worden vervaardigd.
11

12
Meer warmtekracht
voor
Antwerpen
Hoofdstuk 2
Milieu, veiligheid en gezondheid
ExxonMobil hecht grote waarde aan wat het zelf de integriteit van zijn
operationele activiteiten noemt. Dit begrip omvat eigenlijk alles wat in
een fabriekscomplex gebeurt. Integer werken betekent voor Exxon-
Mobil geen enkele concessie doen aan de veiligheid en gezondheid
van medewerkers, structureel rekening houden met de belangen van
omwonenden en zorgzaam omgaan met het milieu.
Milieubeleid
Voor ExxonMobil is milieubeleid in de eerste
plaats milieuzorg. De raffinaderij en de chemische
fabrieken hebben op dit gebied een bijzondere
verantwoordelijkheid; het raffineren van olieproducten
en het produceren van chemische stoffen
heeft nu eenmaal direct of indirect invloed op het
milieu. Bij de verbranding van olie en gas ontstaan
zwaveldioxide, stikstofoxiden en kool- dioxide.
Lichte olieproducten zoals benzine verdampen als
ze worden blootgesteld aan de lucht. Olieresten
en zware metalen kunnen het oppervlaktewater en
de bodem verontreinigen. In het productieproces
en bij het onderhoud aan de installaties ontstaat
afval. Milieuzorg is daarom een vanzelfsprekendheid
voor onze onderneming. Onze fabrieken
springen zo zuinig mogelijk om met energie en
beperken de uitstoot van mogelijk schadelijke
stoffen tot een minimum. Al bij het ontwerp van
fabrieksinstallaties wordt met milieu-eisen
rekening gehouden. De raffinaderij en chemische
fabrieken beschikken over geavanceerde afvalwaterreinigingssystemen.
Afvalstromen worden
volgens de regels behandeld en verwerkt.
Energie
Bij het verbranden van fossiele brandstoffen
ontstaat het broeikasgas kooldioxide (CO 2).
Hoewel nog veel wetenschappelijk onderzoek
naar klimaatveranderingsprocessen nodig is,
maakt de wereld zich terecht zorgen over de
consequenties die CO 2 -uitstoot heeft voor het
klimaat. Doordat we de komende decennia
afhankelijk zullen blijven van fossiele brandstoffen,
zal deze CO 2 -uitstoot namelijk blijven toenemen.
Wereldwijd zijn afspraken gemaakt in het kader
van de Verenigde Naties om de emissies van
broeikasgassen terug te dringen, eerst in Rio de
Janeiro (1992) en vervolgens in een aantal
aanvullende conferenties, waarvan de bekendste
in 1997 plaatsvond in het Japanse Kyoto. Het
Kyoto-Protocol verplicht een aantal geïndustrialiseerde
landen tot forse emissiebeperkingen vóór
2012. De wereldwijde doelstelling is -5,2 procent
ten opzichte van het referentiejaar 1990. De kans
dat dit ook daadwerkelijk zal lukken, is klein.
Binnen de doelstellingen van Kyoto moeten
België en Vlaanderen hun emissies met respectievelijk
7,5 en 5.2 procent reduceren. Dat is veel,
voornamelijk doordat in het bijzonder Vlaanderen
een energie-efficiënte industrie heeft, maar
daarnaast doordat de industrie sinds 1990 veel
geïnvesteerd heeft in energie-intensieve activiteiten.
Als gevolg daarvan zijn de emissies van CO 2
met 6,5 procent toegenomen.
Net als veel andere geïndustrialiseerde regio’s is

Vlaanderen daardoor moeilijk in staat op eigen
houtje aan zijn reductieverplichtingen te voldoen.
Dit gemis moet worden gecompenseerd door de
deelname aan emissiereductieprojecten in andere
landen (de zogeheten flexibele mechanismen). De
kosten daarvan zullen in de tientallen miljoenen
euro’s per jaar lopen.
ExxonMobil werkt uiteraard loyaal mee aan de
uitvoering van de maatregelen die de Vlaamse
overheid heeft getroffen om aan de verplichtingen
te kunnen voldoen.
Vrijwillige overeenkomsten | Om toch zoveel
mogelijk tastbaar resultaat te boeken heeft de
Vlaamse regering gekozen voor het sluiten van
een vrijwillige benchmarkingovereenkomst met
de energie-intensieve industrie. Die heeft in dit
kader beloofd uiterlijk in 2012 tot de beste tien
procent in energie-efficiëntie, de wereldtop, te
zullen behoren. De ‘benchmark’ (Engels voor
maatstaf, ijkpunt) is de norm waarop de bedrijven
voor wat betreft hun energie-efficiëntie worden
vergeleken. De betrokken Vlaamse productievestigingen
van ExxonMobil – raffinaderij , APP
en MPP – hebben dit convenant ondertekend.
Concrete maatregelen | ExxonMobil’s fabrieken
gebruiken onderling vergelijkbare methoden om
zo zuinig mogelijk met energie om te springen. Ze
zijn zo ontworpen dat ze slim gebruik maken van
de vele warmte- (= energie-) stromen. Warmtewisselaars
voeren warmte die anders in de lucht zou
verdwijnen, terug in het productieproces, zodat
minder hard gestookt hoeft te worden om
productstromen op temperatuur te brengen. De
raffinaderij beschikt over een warmtekrachtcentrale
waardoor zij voor een belangrijk deel in haar
eigen elektriciteitsbehoefte voorziet. Basis van
verdere verbeteringen is ExxonMobil’s wereldwijde
energiezorgsysteem, het Global Energy
Management System (GEMS). Dit systeem berust
op de toepassing van wereldwijd geüniformeerde
werkmethoden (best practices) zowel bij het
OIMS
De basis van ExxonMobil’s milieuzorg en veiligheidsbeleid is het
Operations Integrity Management System (OIMS). Dit systeem voorziet
in een gestructureerde aanpak van alle aspecten van veiligheid/
gezondheid, milieuzorg en bedrijfszekerheid. OIMS zorgt dat Exxon-
Mobil bij alle activiteiten voldoet aan nauwkeurig gedefinieerde
milieudoelstellingen. De instantie die wereldwijd de ISO-kwaliteitszorgcertificaten
verleent, Lloyd’s, beschouwt OIMS als ten minste gelijkwaardig
aan het milieucertificaat ISO 14001.
ontwerpen en bouwen van installaties als in de
productie en bij het onderhoud. Veel aandacht
wordt besteed aan het voortdurend verbeteren
van het GEMS-systeem.
Monitoring protocol | Uiteindelijk gaat het de
overheid om de hoeveelheid CO 2 die in de
atmosfeer verdwijnt. Aan elk van de betrokken
bedrijven is daarom een emissiequotum toegewezen.
Daarnaast moeten zij hun meet- en
controlesystemen door een speciaal voor dit doel
in het leven geroepen overheidsinstelling – het
Safety, Health &
Environment (veiligheid,
gezondheid en milieu),
vormen de basis van
ExxonMobil’s operationele
activiteiten.
13

14
Responsible Care
Milieu, veiligheid en gezondheid
De fabrieken van ExxonMobil Chemical doen mee aan het Responsible
Care-programma van de chemische industrie, zowel wereldwijd als aan
de Belgische versie hiervan, dat onder beheer staat van Fedichem, de
Federatie van de Chemische Industrie. Dit programma verplicht de
deelnemers verantwoord chemische producten te vervaardigen, dat wil
zeggen met inachtneming van strenge normen op het gebied van
veiligheid, gezondheid en milieuzorg.
Verificatiebureau Benchmarking – laten goedkeuren.
Een objectieve meting is immers noodzakelijk
om na te kunnen gaan of de betrokken bedrijven
zich houden aan het hun toegewezen emissiequotum.
Bovendien vormen de meetresultaten de
basis voor de CO 2 -emissiehandel.
Het Monitoring Protocol beschrijft hoe kooldi-
oxide- en stikstofoxidenemissies van industriële
installaties betrouwbaar kunnen worden gemeten.
Luchtkwaliteit
Schadelijke emissies | De productieprocessen van
vooral de raffinaderij gaan gepaard met de
uitstoot van een aantal schadelijke stoffen. De
belangrijkste hiervan zijn zwaveldioxide (SO 2 ),
stikstofoxiden (NO x ) en koolwaterstoffen. Zwaveldioxide
en stikstofoxiden dragen bij tot verzuring
van atmosfeer en bodem, koolwaterstoffen en
stikstofoxiden tot smogvorming. De laatste jaren
is de uitstoot van deze schadelijke stoffen
drastisch verminderd en er zijn investeringen
gepland om de emissies in de toekomst nog
verder te reduceren (zie kader).
Vluchtige koolwaterstoffen (of vluchtige organische
stoffen, VOS) zoals benzinedamp, komen vrij
bij de productie, de opslag en de belading van
lichte producten. De uitstoot van deze stoffen is

laag door toepassing van speciale afdichtingen of
inwendige drijvende daken van opslagtanks, door
dampterugwinning bij de belading van lichters en
trucks en dankzij speciale meet- en onderhoudsprogramma’s
voor het opsporen en verhelpen van
lekkages. Bij de bouw van nieuwe installaties
wordt gekozen voor apparatuur met weinig tot
geen emissies.
Investeren in emissiereductie | De komende
jaren moet de raffinagesector in Europa zich
aanpassen aan een reeks nieuwe EU-milieuregels.
Om die reden worden op de raffinaderij de
fornuizen uitgerust met lage NO x -branders. De
bouw van de nieuwe warmtekrachtcentrale (zie
kader op pagina 16) heeft indirect ook een
gunstige invloed op de luchtkwaliteit. Door het
hoge vermogen zal deze nieuwe eenheid meer
warmte produceren dan nodig is voor de stoomproductie
op de raffinaderij. Deze restwarmte zal
Het milieuzorgsysteem
Bescherming van het leefmilieu is een wezenlijk onderdeel van de
bedrijfscultuur van ExxonMobil. De onderneming doet een beroep op
de persoonlijke verantwoordelijkheid van alle medewerkers. Daartoe
zijn milieuvoorschriften en -procedures opgesteld, die alle medewerkers
moeten toepassen in hun dagelijkse werkzaamheden. Er is verder
regelmatig training on the job, waarbij gezamenlijk gekeken wordt hoe
de milieuprestaties nog verder verbeterd kunnen worden. Doet zich
ondanks alle voorschriften, instructies en preventie toch een milieuincident
voor, dan moet dat direct gemeld worden bij de bedrijfsleiding.
Ook het rapporteren van schierongevallen of nearmisses is
belangrijk. De organisatie kan er lessen uit trekken, op het persoonlijke
vlak maar ook door preventieve maatregelen te nemen zoals het
aanpassen van voorschriften, procedures of installaties.
direct in het productieproces van de raffinaderij
geïntegreerd worden voor het opwarmen van de
ruwe olie die in de primaire distillatie in verschillende
oliefracties wordt gesplitst. Dit maakt de
Antwerpse warmtekrachtcentrale uniek in de
wereld. Door de restwarmte te gebruiken kan de
raffinaderij besparen op haar fornuiscapaciteit.
Een direct gevolg is dat de emissies van zwaveldioxide
omlaaggaan, want de brandstof van de
centrale, aardgas, is zwavelvrij. Hetzelfde geldt –
dankzij de efficiëntere verbranding – voor de
uitstoot van stikstofoxiden.
Geluid
Sommige installaties op de raffinaderij en de
chemische fabrieken produceren veel geluid.
Dankzij de strenge voorzorgsmaatregelen
ondervinden medewerkers die zich in de nabijheid
van deze installaties moeten bevinden, hier
geen hinder van. Doordat zowel de raffinaderij als
de polyethyleenfabriek in het havengebied
betrekkelijk ver van de bewoonde wereld liggen,
geldt hetzelfde voor de omwonenden. De fabriek
in Meerhout ligt echter dichterbij het gelijknamige
15

16
130 megawatt voor Antwerpen
Milieu, veiligheid en gezondheid
In 2006 maakte ExxonMobil officieel bekend dat de bestaande
warmtekrachtcentrale plaats zal maken voor een compleet nieuwe
hoogefficiënte installatie, die met een vermogen van 130 Megawatt
net zoveel elektriciteit zal produceren als de raffinaderij en de polyethyleenfabrieken
van ExxonMobil in Zwijndrecht en Meerhout samen
nodig hebben. Ter vergelijking: dit vermogen staat gelijk aan de
elektriciteitsbehoefte van 300.000 Belgische huishoudens. De bouw
van de COGEN draagt substantieel bij aan de CO 2 -reductiedoelstellingen
van België en Vlaanderen. De landelijke emissies nemen dankzij
de hoge energie-efficiëntie met ongeveer 200.000 ton per jaar af, een
vermindering die gelijk staat aan het permanent van de weg halen van
90.000 auto’s!
Dat een warmtekrachtcentrale veel efficiënter is dan een conventionele
centrale is te danken aan de voor dit type installatie kenmerkende
koppeling tussen warmte en kracht. Het sleutelonderdeel van het
geheel is een aardgasgestookte turbine die een generator aandrijft. In
dit proces ontstaat een grote hoeveelheid restwarmte, die zonder extra
voorzieningen zomaar in de lucht zou verdwijnen. Deze overtollige
warmte wordt gebruikt voor industriële processen, warmtevoorziening
van gebouwen, woningen of broeikassen of, zoals op de raffinaderij,
om met behulp van een ketel stoom te produceren.
Samen met een aantal andere investeringen – met name in het
vernieuwen van de procesbesturing – bedragen de totale kosten van
dit project ruim 220 miljoen euro. De nieuwe warmtekrachtcentrale
wordt in 2008 bedrijf genomen.
stadje, reden waarom ExxonMobil in 2005 – als
aanvulling op de al bestaande geluidsdempende
maatregelen – aankondigde in 2006 met de bouw
van een geluidswerende muur te beginnen. Deze
muur zal in 2007 gereed zijn.
Water
Het afvalwater van de raffinaderij en de chemische
fabrieken wordt al sinds de jaren tachtig
grondig behandeld in zuiveringsinstallaties, die uit
verschillende onderdelen bestaan: een olieafscheider;
een egalisatiebassin, een flocculatie/
flotatie-eenheid, een biologische zuivering en een
nabezinkingsvijver. Onze fabrieken proberen de
waterverontreiniging zoveel mogelijk aan de bron
te beperken, onder andere door afvalwaterstromen
opnieuw te gebruiken in het proces.
Daardoor worden de zuiveringsinstallaties niet
onnodig belast.
Afval
Uit een oogpunt van milieuzorg en kostenbeheersing
maakt ExxonMobil gebruik van een op maat
gemaakt afvalzorgsysteem, dat erop is gericht de
hoeveelheid afval te beperken, verschillende
categorieën afval te scheiden en hergebruik waar
mogelijk te bevorderen. In periodes waarin de
afvalproductie hoger dan normaal is, zoals tijdens
onderhoudsstops en nieuwbouwprojecten,
worden speciale afvalplannen gemaakt.
Veiligheid en gezondheid
ExxonMobil hanteert voor zichzelf hoge normen
op het gebied van veiligheid en gezondheid. De

veiligheidsnorm laat zich in twee woorden
samenvatten: géén ongeval. Dat is natuurlijk
gemakkelijker gezegd dan gedaan. Maar door de
jarenlang volgehouden inspanningen zijn we heel
dicht bij dit doel gekomen. In de industrie is
ExxonMobil een van de toppresteerders. Ongevallen
met werkverlet – incidenten als gevolg
waarvan de betrokkene meer dan 24 uur niet kan
werken – komen zelden meer voor, zowel bij de
eigen medewerkers als bij de medewerkers van
aannemers. Dat is een enorme vooruitgang in
vergelijking met de niet zo goede oude tijd,
waarin bedrijfsongevallen als kwalijk maar ook
onvermijdelijk werden gezien. Om het veiligheidsniveau
bij ExxonMobil vast te stellen wordt het
aantal ongevallen – inclusief lichte verwondingen
– per 200.000 manuren gemeten. Dit getal, de
TRIR (Total Recordable Injury Rate), ligt inmiddels
al jaren tussen nul en één. Sommige bedrijfsonderdelen
zijn er zelfs in geslaagd jaren achtereen
een ongevallenfrequentie van nul te verwezenlijken,
waarmee ze hebben bewezen dat het
Raffinaderij: SO 2 - uitstoot 1992 - 2006
De raffinaderij stookt sinds het begin van de jaren negentig steeds minder zware
zwavelhoudende stookolie en steeds meer zwavelvrij gas. Daardoor wordt veel
minder S0 2 uitgestoten. Uiteindelijk zal helemaal geen stookolie meer worden
gebruikt. De emissiedaling zal de komende jaren dus doorzetten.
kiloton/jaar
25
20
15
10
5
0
1992
1993
1994
1995
Raffinaderij: lozing naar de Schelde
1996
1997
1998
1999
2000
SO 2 uitstoot
Het volume van het lozingswater is door de jaren heen steeds verder afgenomen,
terwijl de kwaliteit is verbeterd. De hoeveelheid is structureel verminderd
doordat de raffinaderij een deel van het proceswater terugneemt en opnieuw
gebruikt. De kwaliteit, die dankzij biologische zuivering toch al hoog was,
verbeterde verder doordat de betrokken specialisten de efficiëntie van het
reinigingsproces steeds verder konden opvoeren.
debiet in m3/uur
600
500
400
300
200
100
0 0
1990
1991
1992
1993
1994
1995
norm olie in lozingswater
1996
1997
1998
1999
volume olie in water
2000
2001
2001
2002
2002
2003
2003
2004
2004
2005
2005
600
500
400
300
200
100
2006
olie in mg/liter
17

18
ton/jr
ton/jr
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
1600
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
1995
1995
1996
1996
1997
1997
1998
1998
Milieu, veiligheid en gezondheid
APP: emissies vluchtige koolwaterstoffen
Voor de productie van co-polymeren – een specialisme van APP – is vinylacetaat
nodig. Door de specifieke kenmerken van copolymerisatie en de door de markt
verlangde ontluchting van de betreffende producten liggen de emissies van
vluchtige koolwaterstoffen hoger dan bij de productie van ‘gewoon’ polyethyleen.
Sinds 2003 is de marktvraag naar co-polymeren gestegen, waardoor de
emissies ondanks de getroffen preventieve maatregelen zijn toegenomen. APP
bereidt een project voor om de emissies te verminderen door de vrijkomende
koolwaterstoffen in het productieproces terug te winnen.
1999
1999
2000
2000
2001
Emissies Productie
MPP: emissies vluchtige koolwaterstoffen
In de loop der jaren heeft MPP de emissies van vluchtige koolwaterstoffen weten
terug te dringen door preventief onderhoud en verbetering van de procescondities.
2001
Emissies Productie
2002
2002
2003
2003
2004
2004
2005
2005
350
300
250
200
150
100
50
0
600
500
400
300
200
100
0
kton/jr
kton/jr
voorkómen van alle ongevallen geen vrome wens
hoeft te zijn, maar een realistische doelstelling is.
In de fabrieken zijn alle ‘harde’ beleidsvoorwaarden
vervuld om veilig te kunnen werken. Bij het
ontwerp van installaties en fabrieken wordt per
definitie rekening gehouden met veiligheidsaspecten.
Voor risico’s geldt dat ze óf moeten
worden weggenomen óf beheerst. Een voorbeeld
van het laatste is het voorschrift dat stellingen die
niet zijn (goed)gekeurd door het verantwoordelijke
personeel, onder geen beding gebruikt
mogen worden. Het gebruik van persoonlijke
beschermingsmiddelen is verplicht, evenals het
strikt navolgen van de werkprocedures. Kortom:
niemand kan aan de slag zonder dat uitgebreide
voorzorgsmaatregelen zijn genomen. En toch is
dit niet voldoende. Een ongeluk zit zoals bekend
in een klein hoekje. Gelukkig loopt het meestal
goed af, maar dat is geen enkele garantie dat het
de volgende keer wel goed gaat. Statistieken
wijzen uit dat aan ieder echt ongeluk driehonderd

‘near-misses’ ofwel schierongevallen voorafgaan.
Het is dus cruciaal onze eigen medewerkers en die
van de aannemers zo goed mogelijk bewust te
maken van de mogelijke gevolgen van hun eigen
handelen. Om dit bewustzijn te verhogen zijn
enkele jaren geleden voor zowel de raffinaderij als
de chemische fabrieken veiligheidsprogramma’s
opgezet die juist op de menselijke kant van het
werk zijn gericht. Een voorbeeld van deze ‘zachte’
kant van het veiligheidsbeleid is het verplicht
uitvoeren van een ‘Laatste-Minuut-Risico-Analyse’
vlak voordat aan een taak wordt begonnen. Dit
houdt in dat medewerkers én aannemerspersoneel
stil dienen te staan bij de eventuele risico’s en
bij wat er nodig is om het werk niet alleen goed
maar ook veilig te kunnen verrichten en pas
daarna de beslissing mogen nemen om aan de
uitvoering te beginnen. Bovendien worden
collega’s aangemoedigd om elkaar te stimuleren
veilig te werken. Met het rapporteren en onderzoeken
van schierongevallen (near-misses) en het
MPP: efficiëntie elektriciteitsverbruik
De polyethyleenfabriek in Meerhout wist de afgelopen jaren het percentage ethyleen dat in het
proces in polyethyleen wordt omgezet (geconverteerd) stapsgewijs te verhogen. Hierdoor daalde
het elektriciteitsverbruik fors, aangezien steeds minder niet-geconverteerd ethyleen terug in het
productieproces moest worden gevoerd om het alsnog te converteren.
kWh/ton
1200
1000
800
600
400
200
0
1990
1991
1992
1993
1994
leren van onderlinge observaties kan het veiligheidsresultaat
verder worden verbeterd.
1995
Externe veiligheid
Onze fabrieken zitten vol energie en brandbare
stoffen. Daar is bij het ontwerp van de installaties
natuurlijk rekening mee gehouden. Daarnaast
verzekeren deskundige bediening en vakkundig
en tijdig onderhoud de veiligheid van de fabrieken.
Ondanks alle voorzorgsmaatregelen zijn
samen met de regionale overheid plannen
uitgewerkt om eventuele calamiteiten snel en
effectief te kunnen bestrijden. Op gezette tijden
oefent het personeel samen met overheidsdiensten
zoals de politie en de brandweer, waarbij de
werkelijkheid zo goed mogelijk wordt nagebootst.
Uit de veiligheidsrapporten die de raffinaderij en
de polyethyleenfabrieken verplicht opstellen,
blijkt dat de risico’s voor de omgeving voldoende
worden beheerst. n
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
19

ExxonMobil’s Polyethyleenfabriek in Meerhout is een van de grootste prod
20

ucenten van LageDensiteitsPolyethyleen (LDPE) in Europa.
21

22
JOB
rotation,
opleiding
en training
Hoofdstuk 3
Mens en Bedrijf
ExxonMobil’s activiteiten in de regio Antwerpen zijn vooral technisch
van aard. De raffinaderij en de chemische fabrieken zijn complexe
productiefaciliteiten waarin zich op het eerste gezicht geheimzinnige
natuurkundige en scheikundige processen afspelen. Om deze
fabrieken veilig en efficiënt te laten werken heeft ExxonMobil in het
bijzonder goed geschoold, technisch personeel nodig. ExxonMobil
heeft deze mensen veel te bieden, zowel op het gebied van arbeids-
voorwaarden als loopbaanontwikkeling.
Wereldwijd werkten op 31 december 2005 83.700
mensen bij ExxonMobil. Bijna vier procent
hiervan, 3190 medewerkers, was in dienst bij de
Belgische tak van ons concern, waarvan 1250 in
de Regio Antwerpen. Dat lijkt op het eerste
gezicht misschien weinig, zeker afgezet tegen
het grote economische belang van de bedrijfsactiviteiten
in en voor ons land, maar kenners
weten dat schijn in dit geval bedriegt. De olie- en
petrochemische industrie is een zeer kapitaalintensieve
bedrijfstak. De investeringen die nodig
zijn om aardolie en aardgas te winnen, zijn
bijzonder hoog. Hetzelfde geldt voor het
bouwen en onderhouden van de fabrieken die
olie of olieproducten verwerken tot brandstoffen,
smeermiddelen en halffabricaten voor de
chemische industrie. De inkomsten moeten
bijgevolg aanzienlijk zijn om een voor investeerders
aanvaardbaar rendement te halen. De
omzet per werknemer lijkt daardoor extreem
hoog en de werkgelegenheid laag. De waarheid
is dat bij ExxonMobil precies zoveel mensen
werken als er nodig zijn om te kunnen concurre-
ren en de continuïteit op lange termijn te
verzekeren, niet meer en niet minder.
Hoog opleidingsniveau
Dat is de kwantitatieve kant van het personeelsverhaal.
Het belangrijkste kwalitatieve kenmerk
van onze industrietak in het algemeen en onze
onderneming in het bijzonder, is dat het opleidingsniveau
van het personeel gemiddeld
bijzonder hoog is. Van onze medewerkers
hebben veruit de meesten minimaal een
Bachelor-diploma (A1-diploma); relatief veel
medewerkers hebben een technische of academische
master-opleiding gevolgd. De oorzaak
daarvan moeten we zoeken in de complexe
structuur van de fabrieksinstallaties en de aard
van het werk. Technologie is het sleutelwoord. In
tegenstelling tot wat buitenstaanders vaak
denken, is de olie-industrie weliswaar oud maar
niet ‘ouderwets’. De uitgaven voor onderzoek en
ontwikkeling liggen op een hoog niveau. Zonder
de nieuwste technologie zou ExxonMobil zich
letterlijk en figuurlijk snel uit de markt prijzen.

Onze fabrieken hebben dus hoog opgeleid,
vooral technisch geschoold personeel nodig. En
dat niet alleen: we zoeken de besten onder hen.
Van degenen die bij ExxonMobil aan de slag
gaan, wordt veel verwacht. Daar staat trouwens
ook veel tegenover. De loon- en arbeidsvoorwaarden
zijn uitstekend. De werkomgeving is
inspirerend en uitdagend. En we houden ons aan
strikte ethische normen, waarbij respect voor het
individu en voor elkaar en het principe van nondiscriminatie
voorop staan. Medewerkers die zich
het slachtoffer voelen van intimidatie, in welke
vorm dan ook, kunnen een beroep doen op
speciaal voor dit doel benoemde vertrouwenspersonen.
De verantwoordelijkheid voor het aannemen van
nieuw personeel is gekoppeld aan het gevraagde
opleidingsniveau. Academici solliciteren,
ongeacht hun land van herkomst, bij de centrale
werving- en selectieorganisatie van ons concern.
In een later stadium voeren lokale afdelingen de
sollicitatiegesprekken. Voor operationele en
administratieve functies ligt dat anders. Belangstellenden
solliciteren bij de plaatselijke personeelafdeling
(bij ExxonMobil de Afdeling Human
Resources – HR – geheten), die het hele proces
begeleidt. Zo ook in de Regio Antwerpen, waar
de HR-afdeling van de raffinaderij in Antwerpen
het aanspreekpunt is voor technische functies en
de polyethyleenfabriek in Meerhout voor
administratieve functies. In het selectiestadium
komen kandidaten terecht bij de site waar een
vacature is.
De arbeidsmarkt
In deze tijd is het geen eenvoudige opgave om
goed technisch geschoold personeel te vinden.
Dit is te wijten aan een aantal factoren. Om te
beginnen bevinden we ons in een periode van
hoogconjunctuur, waardoor fors wordt geïnvesteerd
in het Antwerpse havengebied. Alle grote bedrijven
zijn als gevolg daarvan op zoek naar technici.
Een tweede complicerende ontwikkeling is dat
Aanwervingen naar geslacht (2003-2005)
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
2003
Vrouw
Man
2004
2005
23

24
EHAP
12
10
8
6
4
2
0
2003
Mens en Bedrijf
Iedere medewerk(st)er van ExxonMobil en zijn of haar gezinsleden kan
in geval van emotionele of psychologische problemen – privé of op het
werk – gratis een beroep doen op een speciaal door de onderneming
bekostigd programma. Dit Employee Health Advisory Program (EHAP)
wordt uitgevoerd door onafhankelijke consulenten. Deelname is
vrijwillig. Elke medewerker kan gebruik maken van het EHAP zonderzich
zorgen te hoeven maken over loopbaan of carrièremogelijkheden.
Om de privacy te waarborgen zijn de volgende afspraken gemaakt.
• Cliëntgegevens worden strikt vertrouwelijk behandeld
• Alle gegevens vallen onder het psychologisch/medisch beroepsgeheim.
• Medewerkers kunnen rechtstreeks contact opnemen met EHAP
zonder dat iemand van de onderneming daarover hoeft te worden
geïnformeerd. Namen worden niet doorgegeven.
• De consulenten zijn onafhankelijk en geen medewerkers van
ExxonMobil.
Het EHAP stelt zich ten doel advies te geven en steun te verlenen.
Doelstelling is de cliënt te helpen en bij te staan bij het vinden van een
structurele oplossing.
Stages van studenten 2003-2005
2004
APP
MPP
Raffinaderij
2005
scholieren en studenten steeds vaker kiezen voor
andere dan technische beroepen en de exacte
vakken links laten liggen. In een maatschappij
die steeds technologischer wordt, is dat een
verontrustende trend. De oorzaak moeten we
voornamelijk zoeken in een gebrek aan kennis.
Onbekend maakt immers onbemind. Daardoor
associëren te weinig mensen de moderne olie-
en chemische industrie met wat juist haar
belangrijkste kenmerken zijn: boeiende en
gevarieerde loopbaanmogelijkheden, innovatie,
hi-tech, technologisch onderzoek, milieuzorg en
aandacht voor veiligheid en gezondheid.
ExxonMobil speelt in op deze situatie door actief
contact te zoeken met studenten die zich in het
voorlaatste en laatste jaar bevinden en een
attractief pakket loon- en arbeidsvoorwaarden
aan te bieden. Daarnaast maken we deel uit van
organisaties en netwerken die zich ten doel
stellen de bekendheid met de industrie bij het
grote publiek te vergroten.
Personeelsontwikkeling
ExxonMobil heeft zijn personeel zoals gezegd
het nodige te bieden. Om te beginnen besteden

we veel aandacht aan opleiding en training.
Nieuwe process operators volgen direct een
aanvullende opleiding, de carrièrelijn genoemd.
De vorderingen die zij daarbij maken, zijn
gekoppeld aan een aantal vaste promotiestappen.
Na verloop van tijd kunnen zij doorgroeien
tot de functie van senior technician. Ook jonge
onderhoudsspecialisten volgen verschillende
trainingen, waardoor zij gevormd worden tot
allround technici die zelf complexe onderhoudsklussen
tot een goed einde weten te brengen,
maar ook aannemerspersoneel kunnen aansturen.
Een selecte groep process en maintenance
technicians groeit door naar leidinggevende
functies. Voor ingenieurs en andere academici is
internationaal een speciaal ontwikkelingsprogramma
samengesteld. Meer informatie
hierover is te vinden op onze website,
www.exxonmobil.be, onder het hoofdstuk ‘Een
baan en een loopbaan’.
Een ander kenmerk van ExxonMobil’s personeelsontwikkelingsbeleid
is dat veel medewerkers
rouleren tussen afdelingen (job rotation) om
hen met zoveel mogelijk disciplines kennis te
laten maken en hun veelzijdigheid te stimuleren.
Hoe solliciteren?
Wie bij ExxonMobil wil werken, kan alle benodigde informatie op onze
internetsite vinden. Adres: www.exxonmobil.be. Voor verschillende
opleidingsniveaus gelden aangepaste sollicitatieprocedures. Net afgestudeerde
academici en universitair geschoolde specialisten met meer dan drie
jaar werkervaring kunnen gebruik maken van een internationaal online
sollicitatieformulier dat ze in de taal van hun keuze kunnen invullen. Nietacademici
met een technisch profiel die op een van de productievestigingen
in de Regio Antwerpen willen werken, sturen hun sollicitatiebrief en CV naar:
Esso Belgium
HR / Site CV
Postbus 100
2060 Antwerpen 6
Voor informatie: Tel: + 32 (0) 3 543 34 99
Was het vroeger nog heel normaal dat iemand
een loopbaan lang op dezelfde fabriek bleef, nu
wordt actief gestreefd naar personeelsuitwisseling
tussen de verschillende productievestigingen
in de regio. Voor medewerkers met psychologische
klachten is een speciaal programma
opgezet waaraan zij in vertrouwelijkheid met
externe deskundige hulp kunnen deelnemen
(zie kader). n
Aanwervingen naar leeftijd 2003-2005
< 20 jr.
< 20-24 jr.
< 25-29 jr.
< 30-34 jr.
< 35 jr.
2
133
3
8
33
< 20 jr.
< 20-24 jr.
< 25-29 jr.
< 30-34 jr.
< 35 jr.
25

De ExxonMobil-raffinaderij in Antwerpen wordt bevoorraad met aardolie van
havensteden met elkaar.
26

uit Rotterdam. De Rotterdam Antwerp Pipeline (RAPL) verbindt beide grote
27

28
GELD
voor goede
en nuttige
doelen
Hoofdstuk 4
Sponsoring en donaties
Een succesvolle onderneming toont haar maatschappelijke betrokken-
heid door sociaal-culturele doelen te steunen die het zonder
particuliere hulp niet zouden redden. ExxonMobil heeft in de
afgelopen periode direct of indirect financiële ondersteuning verleend
aan verschillende projecten in België. In de meeste gevallen deden we
dat door geld te doneren zonder daar enige concrete tegenprestatie
voor terug te verlangen; soms kozen we voor het sponsoren van
activiteiten in ruil voor publiciteit.
Leefbaarheid | Nieuwe speeltuin
In het verleden hadden de kinderen in het
Belgische dorpje Laakdal weinig ruimte om in
hun woonwijk te spelen. Daarvoor werd een
oplossing gevonden. Samen met de wijkagent,
de Laakdalse Jeugddienst en de Geelse Bouw-
Maatschappij tekenden twee enthousiaste
jongeren voor meer speel- en ontspanningsmogelijkheden
in hun wijk. Een van de speerpunten
was een nieuwe speeltuin, waarvan de speeltoestellen
werden gesponsord door de Koning
Boudewijnstichting en ExxonMobil. Tijdens de
officiële opening van de speeltuin in april 2006
roemde Joe Blommaert, plant manager van de
polyethyleenfabriek in het nabijgelegen Meerhout,
het leiderschap, teamwerk, de zorg voor
elkaar en het plezier van alle betrokken partijen.
‘Voor mij is de realisatie van de speeltuin een
demonstratie van hoe met beperkte middelen
een doel bereikt kan worden op een voorbeeldige
manier’, besloot hij zijn toespraak, waarna
de kinderen de nieuwe toestellen gretig uitprobeerden.
Sport | Belgisch wielerkampioenschap
In de zomer van 2006 ontving de stad Antwerpen
de Belgische wielerwereld voor het Belgisch
kampioenschap wielrennen op de weg voor
eliterenners. ExxonMobil was een van de partners
van dit topevenement en had zijn externe relaties
hiervoor uitgenodigd.
De wielrenners startten om twaalf uur op de Grote
Markt van Antwerpen en legden een ronde van 53
kilometer af in de rondomliggende districten.
Daarna volgde een stadsronde van 12 kilometer,
die 17 maal werd gereden. De aankomst was
voorzien rond vijf uur op de Amerikalei.
ExxonMobil onthaalde zijn gasten op een
receptie en lunch in het zalencomplex ‘De Zuiderkroon’.
Hierna konden ze van op een overdekte
tribune de aankomst van de wielrenners van
dichtbij meemaken. ExxonMobil was ook
vertegenwoordigd met een promotiestand waar
gadgets werden weggegeven en geïnteresseerden
meer konden te weten komen over de
onderneming.

Muziek | Moeder en kind
In 2000 schonk de provincie Antwerpen een
uiterst zeldzaam kindvirginaal van Andreas Ruckers
(Antwerpen, begin 17de eeuw) aan het Museum
Vleeshuis. Het was echter in zeer slechte
staat.
Een virginaal is een vroege vorm van het klavecimbel.
Een ‘moeder en kind’ bestaat uit een
normaal virginaal en een ‘virginaaltje’ dat in de
grote kan geworden geschoven. Het ‘kind’ is
apart bespeelbaar of kan bovenop de ‘moeder’
staan, zodat het automatisch meespeelt. Dat leidt
in totaal tot drie klankkleuren: de warme van het
moedervirginaal, het zachter en hoger klinkende
kindvirginaal, en de rijke klank van moeder en
kind samen. Wereldwijd zijn slechts enkele
‘moeder en kind’-virginalen bewaard. Omwille van
de zeldzaamheid meende de leiding van het
museum dat een arbeidsintensieve restauratie
gerechtvaardigd was, hoewel het niet de bedoeling
was het instrument opnieuw bespeelbaar te
maken. Dankzij financiële steun van ExxonMobil
kon dit multidisciplinaire project, waar specialisten
voor papier, leer, metaal, textiel, beschildering en
hout aan meewerkten, worden uitgevoerd. Eind
2005 was de restauratie voltooid.
Beeldende Kunst | De intrige
Met behulp van ExxonMobil werd in 2005 een
doek van een van Belgiës beroemde schilders,
James Ensor, gerestaureerd. Dit topschilderij,
De Intrige, was globaal in redelijk goede staat,
maar er zat een dikke onregelmatige laag vernis
op, die helemaal vergeeld was. Dat verstoorde
de kleuren en de hele aanblik van het werk, dus
besloot de eigenaar, het Museum voor Schone
Kunsten in Antwerpen, De Intrige een opknapbeurt
te geven.
Het verschil tussen voor en na de restauratie bleek
opmerkelijk. Het schilderij oogt nu heel anders.
Door de vergeling van de vernislaag was namelijk
een verkleuring opgetreden, waardoor De Intrige
haar oorspronkelijke karakter had verloren.
Hoewel nooit precies bekend is hoe een schilderij
eruit zag, toen de schilder het maakte, is wel
duidelijk wat een vernislaag met een verflaag
doet. Volgens de kenners niet iets wat in overeenstemming
met Ensors bedoelingen was.
Links: Spelen in Meerhout
Midden: kindvirginaal van
Andreas Ruckers
Rechts: Wielrennen in
Antwerpen
29

Links: De Intrige van
James Ensor
30
Sponsoring en donaties
Inmiddels hangt De Intrige terug op zijn plaats in
de publiekszaal van het museum.
Samenleving | Chemie-industrie
onthaalt buren
Voor de chemische industrie op de linkeroever
van de Schelde stond het weekend van 17 en 18
september 2005 in het teken van de Opendeurdagen.
Tien chemische bedrijven, waaronder de
Antwerp Polymers Plant van ExxonMobil, en één
energiebedrijf onthaalden op deze twee dagen
meer dan vijfduizend omwonenden uit de
gemeenten Zwijndrecht en Burcht.
Via onder andere de interactieve tentoonstelling
De Magie van Chemie maakten de bezoekers
kennis met de talloze mogelijkheden van chemie
en de onmisbaarheid van chemische producten in
het dagelijkse leven. Daarnaast konden zij een
bezoek brengen aan elk van de deelnemende
bedrijven.
De Opendeurdagen werden vooraf tijdens een
bijzondere avond voor genodigden officieel
geopend door de vice-minister-president van de
Vlaamse Regering, Fientje Moerman, en de gouverneur
van de Provincie Antwerpen, Camille Paulus.
Een speciaal onderdeel van de tentoonstelling
was gewijd aan het werken in de chemische
sector. Daarom werd de tentoonstelling aansluitend
aan de Opendeurdagen speciaal voor
scholieren met twee dagen verlengd. Meer dan
1500 leerlingen en hun leraren kwamen hierop af.
Veiligheid | Boliviaanse brandweer op
oefening
In het Boliviaanse Tarija en omgeving bevindt zich
tachtig procent van de olie- en gasreserves van
dit Zuid-Amerikaanse land. Olie- en gaswinning
brengt veiligheidsrisico’s met zich mee, waaronder
brandgevaar. Vandaar dat in november 2005 acht
inwoners van het Boliviaanse Tarija op bezoek
waren in België, waar zij een elementaire brandweeropleiding
kregen. Dit bezoek vloeide voort
uit de stedenband die sinds 2003 bestaat tussen
Brasschaat en Tarija. De eerste doelstelling van
het bijbehorende ontwikkelingssamenwerkingsproject
was het oprichten van een vrijwillig brandweerkorps
in Tarija. Later werd de scope verbreed
naar medische, sportieve en jeugdwerkdoelstellingen,
waaraan ginds ook veel behoefte is.
De Bolivianen bezochten ook ExxonMobil’s

affinaderij in Antwerpen. Hier konden zij ‘live’
oefenen op het doven van koolwaterstof- en gasbranden.
Dit gebeurde met zogenaamde kleine
blusmiddelen zoals poederblussers en waterlansen
- handgedragen sproeiers die het mogelijk
maken een brandhaard te benaderen om bijvoorbeeld
een gaskraan dicht te draaien.
Onderwijs | Zoeken naar nieuw talent
Op de campus van het departement Industriële
Wetenschappen en Technologie van de Karel de
Grote-Hogeschool in de Antwerpse deelgemeente
Hoboken worden studenten opgeleid voor
technische beroepen, zoals operator in de
petrochemische industrie. Studenten van deze
school brengen al jaren bedrijfsbezoeken aan
ExxonMobil of lopen er stage. Na een studiedag
in 1999, georganiseerd en door de hogeschool en
gesponsord door ExxonMobil, werden de banden
aangehaald en de contacten geïntensifieerd.
Sindsdien krijgt de Karel de Grote-Hogeschool
steun voor nieuwe concrete projecten, veelal voor
de aanschaf van kostbare laboratoriumuitrusting.
Voor de onderwijsinstelling is deze hulp onmisbaar,
terwijl de samenwerking voor ExxonMobil
een band schept die de doorstroom van nieuw
talent naar het bedrijfsleven en de beroepspraktijk
kan bevorderen.
België | 175 plus 25
In het kader van 175 jaar België en 25 jaar
federalisme organiseerde de Vereniging van
Belgische Ondernemingen (VBO) in 2005 een
eerbetoon aan 175 in het land actieve bedrijven
die op hun vakgebied internationaal aanzien
hebben verworven. In dit kader vond van 22 tot en
met 26 juni in de Heizel in Brussel een tentoonstelling
plaats, waar deze bedrijven zich konden
presenteren. Ook ExxonMobil was vertegenwoordigd
met een stand die veel bekijks trok, vooral
van jongeren die geïnteresseerd bleken in een
(loop)baan in de olie- en chemische industrie.
Verschillende bedrijfsafdelingen hadden samengewerkt
om de ExxonMobil-stand aantrekkelijk te
maken. Zo stond er een benzinepomp, waar
mensen Esso’s ‘pay at the pump’-systeem konden
uitproberen. Ook konden bezoekers het verschil
in viscositeit van verschillende smeermiddelen
testen. En een video illustreerde het belang van
energie voor mens en samenleving. n
Midden: Boliviaanse
brandweerlieden leren de
fijne kneepjes van het vak
Rechts: Studenten van de
Karel de Grote-Hogeschool
31

ExxonMobil Benelux
Afdeling Public Affairs
Polderdijkweg 3B
2030 Antwerpen
Tel. 03/543 3951
Raffinaderij Antwerpen
Polderdijkweg 3B
2030 Antwerpen
Tel. 03/543 3111
Antwerp Polymers Plant
ExxonMobil Chemical
Canadastraat 20
2070 Zwijndrecht
Tel. 03/252 3111
Meerhout Polymers Plant
ExxonMobil Chemical
Biezenhoed 2
2450 Meerhout
Tel. 014/863111
Het Maatschappelijk Verslag 2005/2006
is een uitgave van ExxonMobil
Samenstelling en redactie
Anton Buys
Productie
Benelux Public Affairs/Communications
Ontwerp
GPB, Leiderdorp
Druk
PlantijnCasparie, Den Haag
© 2006: ExxonMobil Petroleum & Chemical
BVBA
www.exxonmobil.be