Kerkblad voor de Protestantse - Digitale Stad Eindhoven

Wat een onzin om dat zo zwart-wit en moralistisch te vertellen ! Alsof
wie het meezit in het leven dat aan zijn of haar eigen goede hart en
vroomheid te danken heeft, en alsof wie het niet meezit in het leven
dat aan zichzelf te wijten heeft: eigen schuld, dikke bult.
Geloven is juist (met de bijbel in de hand) je verzetten tegen dit
soort moralistisch zwart - wit - denken, en anders leren denken en
kijken. Het verhaal van Kaïn en Abel wil ons juist die andere manier
van leren denken en kijken laten zien. Want wat staat er echt?
“De Heer merkte Abel en zijn offer op, maar voor Kaïn en zijn offer
had hij geen oog”. Staat erbij waarom dat zo is ? NEE ! Daarover
wordt gezwegen, veelzeggend gezwegen. Dat zwijgen geeft aan dat
wij mensen geen antwoord hebben op de waarom - vraag. Waarom
gaat het de ene mens voor de wind in het leven en treft een ander
niets dan ellende? Waarom wordt de ene mens gelukkig en een
ander niet? Waarom blijft de ene mens gezond en waarom krijgt een
ander kanker?
Is de ene dan vromer dan de ander? Of braver/beter dan de ander?
Heeft wie geen geluk heeft in het leven dat aan zichzelf te wijten,
eigen schuld dikke bult?
Het bijbel verhaal leert ons juist om hier te zwijgen. Om mensen die
het toch al niet meezit niet ook nog een trap na te geven met onze
oordelen. Wat zou de wereld er een stuk beter van worden als we
dát zouden naleven. En wat zou het leven voor hen die aan het kortste
eind trekken er een stuk draaglijker op worden als er meer vanuit
bijbels oogpunt naar hen gekeken werd, zonder waarde - oordelen.
Omdat wij niet weten waarom die verschillen er zijn.
Wat er nog wél over het bijbel verhaal gezegd kan worden is het
volgende: de naam “Abel” betekent: “damp”, “Nietsje”.
Toen Kaïn werd geboren, zei zijn moeder juichend: “Ik heb het leven
geschonken aan een man “. Bij Abel zegt ze niets van dien aard, en
geeft haar tweede zoon de naam “Nietsje”. Zo is er van meet af aan
verschil tussen de twee broers: een juichend ontvangen man en een
mannetje dat in de schaduw staat van zijn broer, een “Nietsje”. Hij is
de meest kwetsbare van de twee.
En wat God nu in het verhaal doet, is zijn hart allereerst naar die
kwetsbare laten uitgaan. Dat is typisch God. Zo zien wij Hem doen
in alle bijbel verhalen. De kwetsbare gaat voor, de laatste wordt de
eerste, Gods hart gaat het meest uit naar wie het minst in tel is....
En dát kan Kaïn niet hebben. Hij reageert zich af op zijn zwakkere
broertje, maakt hem tot zondebok. (en ook dat zien wij vandaag de