Al ruim 25 jaar scherp!

DE TROMBONE
In onze serie ‘instrumenten in de jazz’ een verhaal over de trombone.
“Instrumenten zijn luidruchtig, muzikanten vreest men duchtig.
Ik bewoon een groene zone en daar oefen ik trombone”
Drs. P.
De naam trombone is afgeleid van het Italiaanse “tromba”’, wat
trompet betekent. “Trombone” betekent dus eigenlijk “grote trompet”.
Al in de 15e eeuw bestonden er trombones; hoewel er natuurlijk
technische verbeteringen zijn is het instrument sindsdien niet
principieel veranderd.
Evenals de trompet (zie het artikel over de trompet in de vorige
editie van de JazzKrant) is de trombone gemaakt van messing en
behoort tot ‘het koper’. Net als bij de trompet brengt de trombonist
in het mondstuk de lucht aan het trillen en ontstaat er in de buis
een geluidsgolf. De lengte van de buis bepaalt de toonhoogte.
Tenortrombone
Het meest gebruikte type trombone is de schuiftrombone. Daarbij
kan de trombonist de lengte van de buis variëren door de schuif
(de ‘coulisse’) op en neer te bewegen. Dat maakt het een relatief
moeilijk te bespelen instrument omdat de schuif heel nauwkeurig
gepositioneerd moet worden om de juiste toonhoogte zuiver te produceren.
Vanwege de fysieke beweging is het ook lastig om snelle
loopjes te spelen.
Een variant is de ventieltrombone. Die heeft geen uitschuifbare buis
maar kan met de ventielen extra buislengte inschakelen en zo de
toonhoogte variëren. Het voordeel daarvan is dat de speler de tonen
trefzeker kan maken, maar hij ontbeert de glissando’s van de
schuiftrombone.
De buis van de trombone is over het grootste deel van de lengte
cilindrisch. De buisdiameter blijft vrijwel gelijk tot kort voor het
uiteinde, de kelk.
Frandsen Schildersbedrijf
Turfhoeve 10
5708 VC Helmond
06-38112961
Email: lene.frandsen@planet.nl
moet je huis weer glanzen
bel dan Lene Frandsen
Er is een hele familie trombones: de piccolo of sopranissimo trombone,
sopranino-, sopraan, alt-, tenor-, bariton-, bas- en contrabastrombone.
De tenortrombone met schuif is veruit de meest
gebruikte variant. Vanwege zijn formaat is dit lid van de trombonefamilie
het best te hanteren. Dat is het instrument dat we allemaal
kennen. De arm van een volwassen persoon van normaal postuur
heeft precies de benodigde lengte voor de schuif van deze trombone.
Soms wordt aan een schuiftrombone een extra buislengte toegevoegd
door middel van een ventiel, het zogenaamde kwartventiel.
Deze uitbreiding vergroot het bereik en maakt sommige noten beter
speelbaar.
Een tenortrombone heeft als grondtoon bes en ligt een octaaf onder
de standaard trompet.
De trombone heeft een prominente plaats verworven in een – voor
die tijd – geheel nieuw muziekgenre: de Jazz. Bekende trombonisten
hadden grote invloed op het ontstaan van de oude jazzmuziek
en de rol van de trombone daarin. Zo was er Edward “Kid” Ory, de
grondlegger van de Dixieland stijl. Milfred “Miff” Mole speelde ook
dixie, maar in tegenstelling tot Kid Ory speelde hij verfijnder en
probeerde glissando’s en growls, waar Ory zo gek op was, te vermijden.
Miff was vooral geïnspireerd door Edwin “Eddie” Edwards, de
trombonist van de Original Dixieland Jass Band. Jack Teagarden was
eveneens een prominent trombone-speler en jazzmuzikant. Andere
trombonisten, Lou Watters en later Turk Murphy, waren de grondleggers
van de Frisco stijl, afgeleid van de stijl van King Oliver. Zij
vierden triomfen in de veertiger jaren van de twintigste eeuw, toen
de oude jazz haar revival beleefde. Voor de swing stijl tekenden
trombonisten als Vic Dickenson en J.C. Higgingbotham.
Door leken wordt de schuiftrombone wel eens aangeduid als ‘schuiftrompet’.
Fout natuurlijk, maar kennelijk moeilijk uit te roeien.