Werkwijzer Groepsgewijs werken met klanten voor ... - Divosa

18
Hoofdstuk 4
Effectieve groepen
In iedere groep zijn groepsprocessen gaande. Dat is groepsdynamica. Groepsdynamica
betreft het gedrag en de verschillende rollen van deelnemers in de groep. Het gaat in de
groepsdynamica ook om de invloed die deelnemers in een groep op elkaar hebben. Van een
groep kan een positieve of negatieve invloed uitgaan.
4.1 Effectieve en niet-effectieve groepen
We hebben allemaal groepsbijeenkomsten meegemaakt en in groepen gefunctioneerd. Als we ons afvragen waarom
we sommige groepen of groepsbijeenkomsten wel plezierig vinden en andere niet, dan komen we tot ideeën over wat
groepsgewijs werken effectief maakt. Daar is ook veel onderzoek naar gedaan. Er zijn effectieve en niet-effectieve groepen.
In de literatuur wordt van positieve en negatieve groepen gesproken.
In een effectieve of positieve groep:
> Zijn doel en reden van de groepsbijeenkomst voor iedereen helder
> Is de atmosfeer informeel, comfortabel en relaxed
> Is er veel discussie waaraan iedereen meedoet
> Luistert iedereen naar elkaar
> Bestaan veel onderlinge relaties
> Zijn mensen vrij ideeën te opperen en initiatieven te nemen
> Is ruimte voor verschillende karakters en rollen
> Zijn er meningsverschillen maar heeft de groep de wil eruit te komen en worden conflicten niet vermeden
> Zijn acties helder, verdeeld en geaccepteerd
> Gebeurt besluitvorming vaak op basis van consensus
> Is de begeleider of leider in controle maar niet dominant
In een niet-effectieve of negatieve groep:
> Overheerst een onprettig gevoel
> Wordt de groep gedomineerd door een paar mensen, de rest volgt
> Laaien conflicten telkens weer op en worden zij niet goed beslecht
> Worden de ideeën van de wat stillere mensen niet gehoord
> Duurt het lang voordat men tot actie overgaat
> Is weinig ruimte voor initiatieven en voor verschillende karakters en rollen
> Zijn er geen heldere doelen
Normaal gesproken ontstaat in een groep na verloop van tijd een groepsstructuur. Deze structuur biedt houvast aan
alles wat in een groep gebeurt. Behalve groepsnormen gaat het ook om individuele rollen; om de rolverdeling binnen de
groep. De kenmerken van effectieve groepen hebben alles te maken met de vraag welke groepsnormen gelden en welke
rollen de groepsleden spelen. Deze zijn dus van invloed op de vraag of er sprake is van positieve of negatieve groepen.