Werkwijzer Groepsgewijs werken met klanten voor ... - Divosa

Het beste is deze in de voorfase - bijvoorbeeld in de trainingsmap - al te communiceren.
De regels kunnen dan tijdens de eerste bijeenkomst met de groepsleden
worden doorgenomen (uitleggen, verhelderen) en eventueel worden aangevuld.
De kennismakingsfase leent zich er eigenlijk niet voor de deelnemers zelf de
regels te laten opstellen. De regels bieden juist structuur op een moment dat
nog veel onduidelijk is; ze verwoorden de verwachtingen die de organisatie, de
begeleiders en de deelnemers van elkaar hebben. Daarmee kunnen de regels
het karakter krijgen van een groepsovereenkomst. Het kan handig zijn de regels
tijdens de eerste sessie(s) een aantal keer te laten terugkomen. Dat is vaak ook
het mandaat om als begeleider deelnemers te confronteren en activiteiten voor
te stellen. Het doornemen van de regels is dan ook nadrukkelijk meer dan een
formaliteit. Belangrijk onderdeel van de leerervaring van de groep is het bespreken
van regelovertredend gedrag en de gevolgen daarvan voor de groep. Daarbij hoort
ook het vaststellen van wat redenen voor uitsluiting van deelname aan de groep
zijn. Deelnemers die zich aan de regels weten te houden kunnen zo bovendien een
gevoel van competentie opbouwen, wat bevorderlijk is voor het zelfvertrouwen. Je
kunt immers pas laten zien dat je goed kunt voetballen, als je ook de spelregels kent.
Om te voorkomen dat de groep blijft steken in passiviteit is het van belang deze
fase als groep ook weer achter je te laten. Als begeleider kun je op deze dynamiek
in de groep inspelen door:
> De leiding te nemen die in deze fase nog van je wordt verwacht, zonder
autoritair te zijn
> Oprecht contact te maken met de deelnemers
> De deelnemers welkom te heten en zich welkom te laten voelen
> Mensen de kans te geven met elkaar kennis te maken (ijsbrekers)
> De doelen en verwachtingen van de organisatie helder uiteen te zetten
(ruimte bieden voor vragen)
> Groepsregels gezamenlijk door te nemen en (dus) duidelijke afspraken
te maken
> Persoonlijke verwachtingen en doelstellingen te bespreken met deelnemers
> Deelnemers verwachtingen te laten uiten over het programma van de
groepsgewijze aanpak
> Voorbeeldgedrag te vertonen (onbevooroordeeld, nieuwsgierig, versterkend,
vertrouwend, hoopvol)
3.3. De conflictfase
Als de groep even op weg is, breekt de conflict- of machtsfase aan. Het is belangrijk
te beseffen dat dit niet pas na een paar bijeenkomsten hoeft te gebeuren; het
gebeurt soms al tijdens de eerste bijeenkomst. Het is een stormachtige fase. De
onderlinge verhoudingen staan centraal in deze fase. De groepsleden verzetten
zich tegen de groepsstructuur zoals die aan het ontstaan is. Zij willen zich niet
zomaar aanpassen. Ze willen ook zelf initiatieven nemen en zijn op zoek naar
hun eigen plaatsje. Het gaat erom wie het voor het zeggen heeft en wie meer of
minder invloed heeft. In deze fase ontstaan onderlinge verschillen van mening en
De onderlinge verhoudingen
tekenen zich af, wat gepaard kan
gaan met conflict.
15