RAD 21: Vermeulen B. & M. H. Bartels, 2007. Boeren voor de stad ...

88
De sporen werden vergeleken met die van een vermoedelijke veekering in Knegsel
(Noord-Brabant). 79 Hier lag de veekering op de grens tussen een heidegebied met
loslopend vee en een akkerbouwgebied. De kering diende dus om het loslopende
vee op de heide uit de akkers te houden. De palen in Deventer waren voor een
veekering opvallend ondiep. De exacte ingravingsdiepte van de palen was echter
niet vast te stellen, omdat onbekend is hoe dik de akkerlaag in deze periode was.
Ook het voorkomen van meerdere rijen parallelle sporen viel met deze hypothese
niet verklaren. Aan de interpretatie als landweer kleefden echter eveneens een aantal
bezwaren. Allereerst was de afstand tussen de palen in de meeste gevallen meer
dan 0,5 m. Voor een palissade is deze afstand te groot. Een aanvaller te voet loopt
er immers eenvoudig tussendoor. Dit zou eventueel kunnen worden opgelost door
het aanbrengen van vlechtwerk. Verder stonden dergelijke palissaden elders meestal
op wallen en werden in combinatie met sloten aangelegd. Voor een wal was op
deze vindplaats geen enkele aanwijzing. In Kesseleik in Limburg werd een landweer
aangetroffen, die bestond uit een wal met daarvoor een metersbrede zone met
grote hoeveelheden dicht bijeen gegraven kleine kuilen. 80 Deze kuilen worden geïnterpreteerd
als struikelkuilen die het benaderen van de wal met ruiterij moesten
verhinderen of bemoeilijken. Ook bij de opgraving van een landweer in Heeten
(Overijssel) werd een zone met struikelkuilen gevonden. 81 Daarnaast lagen bij deze
landweer echter ook sloten. Het ontbreken van een wal, parallelle sloten of greppels
sprak niet voor een interpretatie als landweer. Om meer duidelijkheid te krijgen,
werd bij de Definitieve Opgraving in 2003 op deze plaats een grote opgravingsput
aangelegd.
De sporen in het definitief onderzoek
Bij de aanleg van de grote werkput tijdens het definitief onderzoek werd al snel
duidelijk, dat de tijdens het proefonderzoek aangetroffen sporen deel uitmaakten
van een veel groter geheel van parallelle rijen sporen omgeven door enkele sloten
(afb. 5.32, pag. 76).
Palenrijen
De kleine sporen vormden lange rijen met regelmatige onderlinge afstanden. Ze
waren waarschijnlijk gegraven om palen in te zetten. De palen in één rij lagen steeds
tussen 1,5 en 2,5 m uit elkaar. De afstand tussen de verschillende rijen bedroeg
tussen 3 en 4 m. In totaal werden 17 rijen met gezamenlijk 171 paalkuilen opgegraven.
Het onderzochte areaal is ongeveer 1000 m 2 groot. Haaks op de rijen stond
de rij van brede paalgaten uit het proefonderzoek. Deze rij stopte aan de zuidoostzijde
in een brede sloot en aan de zuidwestzijde in een akker, die buiten het onderzoeksgebied
viel. Aan de noordwestzijde werden buiten deze palenrij geen doorlopende
lange rijen palen meer waargenomen.
Op basis van kleur en vulling bleek, dat de kuilen niet uit de prehistorie stamden.
Hoewel alle kuilen stuk voor stuk werden gecoupeerd, was het aantal vondsten uit
de vulling van de kuilen zeer gering (afb. 5.34, pag. 76). In een aantal kuilen werd
baksteen aangetroffen, wat de kuilen in ieder geval na het midden van de 13 de eeuw
dateert. Daarop is gepoogd materiaal uit de onderste lagen van het esdek te verzamelen.
Ook hier was het aantal dateerbare scherven echter gering. De grootste
hoeveelheid afvalmateriaal in het esdek op deze plaats dateert vanaf de 16 de eeuw.
Er is echter ook een duidelijk 15 de -eeuwse component. Deze bestaat uit steengoed,
rood- en grijsbakkend aardewerk en enig ratingen-breitscheid materiaal. Tussen de
lange rijen sporen lagen een paar boomvallen, grondverkleuringen door omgevallen
bomen, die in een paar gevallen werden oversneden door sporen van de lange rijen.
79 Theunissen & Theunissen, 2003.
80 Modderman, 1981.
81 Scholte Lubberink & Eeltink, 2002.