RAD 21: Vermeulen B. & M. H. Bartels, 2007. Boeren voor de stad ...

More documents

Recommendations

Info

82 deleeuwse huis te vinden, werden de werkputten 52, 53 en 54 aangelegd. 62 In geen van deze werkputten werden sporen van een middeleeuws gebouw aangetroffen. De oorzaak voor het ontbreken van het middeleeuwse huis in het bodemarchief zou de grote mate van verstoring van de vindplaats in latere perioden kunnen zijn. Op een plaats die langdurig wordt bewoond gaan bij allerlei bouw- en graafactiviteiten sporen uit eerdere perioden verloren. Op deze vindplaats werden veel moderne verstoringen vastgesteld. Vooral het gebied ter plaatse van de werkputten 45, 46 en 47 is in de 20 ste eeuw bij de sloop van de boerderij Warmboldink verstoord. Juist dit perceel was volgens de kadasterkaart van 1832 als huisplaats in gebruik. Het ontbreken van het middeleeuwse hoofdgebouw in het bodemarchief kan ook een gevolg zijn van de toegepaste bouwwijze. In de 14 de en 15 de eeuw werden boerenhuizen veelal op stiepen en/of ‘Schwellbalken' gebouwd. Stiepen zijn 'blokken' van baksteen, zwerfkeien, maalstenen of ander materiaal, die ondiep werden ingegraven en waarop een houten staander werd geplaatst. Een ‘Schwellbalk’ is een liggende balk voor hetzelfde doel. De fundering is bij deze bouwwijze weinig omvangrijk en ondiep, waardoor de kans dat resten van het huis in de bodem bewaard blijven zeer gering is. Bij het archeologische onderzoek van Erve Warmboldink werden enkele tientallen centimeters grote brokken afval van baksteenproductie gevonden. Het is goed denkbaar dat deze als stiepen zijn gebruikt voor het laatmiddeleeuwse huis. Voorbeelden van deze 14 de - en 15 de -eeuwse bouwwijze werden bij archeologisch onderzoek in het buitengebied van Zutphen vastgesteld. 63 Bij de erven 't Hummel en Berghege ten oosten van Zutphen werden vindplaatsen aangetroffen, die duidelijk laatmiddeleeuwse erven vertegenwoordigden. Door vondstconcentraties aardewerk en dendrochronologische dateringen van het eikenhout van waterputten, bleek dat op de locaties zeker boerenerven uit de 15 de eeuw hebben gelegen. De boerenhuizen waren echter niet in de grondsporen terug te vinden. De beste aanwijzing voor een huis bleek het vermoedelijke restant van een lemen vloer uit de 13 de eeuw. Bij de boerderij 't Loo in Zutphen kon dat duidelijk worden aangetoond, omdat een deel van het 15 de -eeuwse muurwerk nog in de bodem aanwezig was. 64 Het betrof een bakstenen voorgevel aan een verder uit natuurlijke bouwmaterialen, 62 Werkputten 52, 52 en 54. 63 Fermin, in voorbereiding. 64 Groothedde, 2005. Afb. 5.27 Misbaksel bestaande uit meerdere aan elkaar gesmolten bakstenen.
Afb. 5.28 Muurfragment aangetroffen tijdens het onderzoek in 2002 dat vermoedelijk onderdeel uitmaakte van het hoofdgebouw van Erve Baltink. zoals hout en leem, gebouwd huis. Een baksteen gevel betekende een extra investering in de brandveiligheid en zal het aanzien van de bewoners hebben verhoogd. Vondsten van het laatmiddeleeuwse Warmboldink In werkput 27, net ten noorden van sloot 2, werd een hondenbegraving aangetroffen (afb. 5.24). 65 In een ruim één meter lange kuil werd het slecht geconserveerde skelet van een hond gevonden. In de kuil lag een scherf van grijsbakkend aardewerk uit de 14 de of 15 de eeuw, die de kuil in ieder geval na 1300 dateert. De overige middeleeuwse vondsten van Erve Warmboldink betreffen vooral keramiek. Een groot deel daarvan is in de 14 de eeuw te dateren. 66 Er is een vrij gevarieerde groep grijsbakkend aardewerk met wisselende baksels en mageringen. De kwaliteit van het 15 de -eeuwse grijsbakkend aardewerk is duidelijk beter dan het 14 de -eeuwse grijsbakkend aardewerk: het is harder en fijner gemagerd. De keramiek op dit boerenerf was veel eenvoudiger dan de keramiek die in dezelfde periode in de stad werd gebruikt. Opvallend zijn de lagere percentages importkeramiek zoals steengoed. Vooral steengoed werd in de stad in veel grotere hoeveelheden gebruikt. De al relatief kleine hoeveelheid steengoed, die op de vindplaats werd gevonden, is vaak ook nog goedkopere B-keus. 67 Dit beeld sluit goed aan bij het beeld dat is aangetroffen bij de 12 de -eeuwse boerderijen aan de Goudwesp. Hier lagen de importpercentages rond de 20 % terwijl in de stad percentages rond de 42 % geen uitzondering zijn. 68 Opvallend is wel de vondst van verschillende scherven ratingenbreitscheid. Het erf Warmboldink in de nieuwe tijd Op de kadasterkaart uit 1832 wordt het erf niet met naam genoemd. Het is weergeven ten zuiden van het bij name genoemde Wannink. De opstallen op het erf bestonden in 1832 naast een bakstenen hoofdgebouw uit een schuur en een moestuin. Ten westen van het hoofdgebouw lag een klein weidegebied. Verder bezat Baltink uitsluitend akkergrond wat doet vermoeden dat hij zich op akkerbouw specialiseerde. Het hoofdgebouw Tijdens het proefonderzoek in 2002 werd in een onverstoord deel van het vlak 65 S 27-032. 66 Determinatie Michiel Bartels (Archeologie Deventer). 67 Waarneming door Michiel Bartels (Archeologie Deventer). 68 Mittendorff, 2005, 23 en Mittendorff & Vermeulen, 2004, 78. 83
Page 1 and 2:
BOEREN VOOR DE STAD archeologisch,
Page 3 and 4:
INHOUD DANKWOORD 1 INLEIDING MICHIE
Page 5 and 6:
DANKWOORD Het onderzoek op de Riele
Page 7 and 8:
1. INLEIDING · MICHIEL BARTELS 1.1
Page 9 and 10:
Afb. 1.3 De aanleg van een proefsle
Page 11 and 12:
8 Spek et al., 2004, 177-209. 9 Hei
Page 14 and 15:
2 VRAAGSTELLING, METHODIEK EN WERKV
Page 16 and 17:
16 Waarden (IKAW). 5 Uit de directe
Page 18 and 19:
18 Afb. 2.4 Overzicht van alle in 2
Page 20 and 21:
20 Vindplaats 2: Losse sporen uit d
Page 22 and 23:
22 Vindplaats 9: Een kuil uit de mi
Page 24 and 25:
3 LANDSCHAP EN BODEM 24 3 LANDSCHAP
Page 26 and 27:
26 ooit bos, al zal het een natter
Page 28 and 29:
4 DE PREHISTORIE VAN DE RIELERENK 2
Page 30 and 31:
30 Twee aangetroffen stukken vuurst
Page 32 and 33: 32 schijnlijk ongeveer de zuidgrens
Page 34 and 35: 34 Afb. 4.6 Reconstructie van een v
Page 36 and 37: 36 kleine afmetingen -de grootste v
Page 39 and 40: Afb. 4.11, pag. 38 Fragmenten van n
Page 41 and 42: 5 DE RIELERENK IN DE MIDDELEEUWEN E
Page 43 and 44: 2 CRD 1392, 430/431: De Meijer, 196
Page 45 and 46: Afb. 5.4 Deventer en omgeving op de
Page 47 and 48: Afb. 5.6 Luchtfoto genomen door de
Page 49 and 50: 13 Huibers, 2004. 14 Bieleman, 1992
Page 51 and 52: 20 S 50-060. 21 Mittendorff, 2005.
Page 53 and 54: Afb. 5.13 Sporen uit de nieuwe tijd
Page 55: Afb. 5.14b De plattegrond van de sc
Page 58 and 59: 58 pingsdorf, daterend uit de 10 de
Page 60 and 61: 60 Een versterking in de landweer R
Page 62 and 63: 62 Afb. 5.22 Het erf Warmboldink ti
Page 64 and 65: 64 Afb. 5.24 De laatmiddeleeuwse sp
Page 66 and 67: 66 Afb. 3.1 Bodemprofiel door het e
Page 68 and 69: 68 Afb. 4.1 De lichtgrijze verkleur
Page 70 and 71: 70 Afb. 5.9 Het grondgebruik op de
Page 72 and 73: 72 Afb. 5.16 De sporen behorende bi
Page 74 and 75: 74 Afb. 5.20 Gereconstrueerd verloo
Page 76 and 77: 76 Afb. 5.32 De hopplantage uit de
Page 78 and 79: 78 Afb. 6.5 Reconstructie van de op
Page 80 and 81: 80 Het kadastrale kaartblad waarop
Page 84 and 85: 84 tussen verschillende grote recen
Page 86 and 87: 86 fundering van een klein bakstene
Page 88 and 89: 88 De sporen werden vergeleken met
Page 90 and 91: 90 Gebouwstructuren In de zuidwesth
Page 92 and 93: 92 Rundergraf tussen de palenrijen
Page 94 and 95: 94 veronderstelde goot palenrijen a
Page 96 and 97: 96 6.3 Consumptie en smaak Was Deve
Page 98 and 99: 98 Archeologisch onderzoek op de Br
Page 100 and 101: 100 de beerputten waarschijnlijk ge
Page 102 and 103: 102 6.6 De hopplantage op de Rieler
Page 104 and 105: 104 plantage minimaal 75 jaar en ma
Page 106 and 107: 106 van innovatie of schaalvergroti
Page 108 and 109: 108 ken, bierstellingen (?), 20 las
Page 110 and 111: 110 grote aantallen brouwerijen bin
Page 112 and 113: 112 historische bronnen zijn in gro
Page 114 and 115: 114 7.3 De prehistorie: Aan de peri
Page 116 and 117: 116 Hieruit werd weer bier gebrouwe
Page 118 and 119: 118 Deventer. -Bartels, M.H. & B. V
Page 120 and 121: 120 -Hermsen, I., 2003. Wonen en gr
Page 122 and 123: 122 -Scholte Lubberink, H.B.G., 200
Page 124 and 125: METAALCATALOGUS 124 METAALVONDSTEN
Page 126 and 127: 126 Textielloden Textielloden besta
Page 128 and 129: 128 13 1. textiellood 2. Deventer,
Page 130 and 131: 130 aan de voorzijde de opschriften
Page 132 and 133:
132 3. Kledingaccessoires en sierad
Page 134 and 135:
134 36 1. gesp 2. Deventer, Rielere
Page 136 and 137:
136 Kledingsluitingen Kledinghaakje
Page 138 and 139:
138 51 1. beslagstuk 2. Deventer, R
Page 140 and 141:
140 Ring De ring is gemaakt van get
Page 142 and 143:
142 5. Meubilair Meubelbeslag Tot m
Page 144 and 145:
144 72 1. tapkraan 2. Deventer, Rie
Page 146 and 147:
146 Messenonderlegger Dit kruisvorm
Page 148 and 149:
148 Pijpereutelaar Pijpereutelaars
Page 150 and 151:
150 10. Munten, muntgewichten en re
Page 152 and 153:
152 90 1. braemse 2. Deventer, Riel
Page 154 and 155:
154 102 1. muntgewicht 2. Deventer,
Page 156 and 157:
156 11. Diversen Gewichten Gewichte
Page 158 and 159:
158 111 1. pelgrimsinsigne 2. Deven
Page 160 and 161:
LITERATUURLIJST BEHORENDE BIJ DE ME
Page 162 and 163:
RAPPORTAGES ARCHEOLOGIE DEVENTER 16
show all

RAD 21: Vermeulen B. & M. H. Bartels, 2007. Boeren voor de stad ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?