RAD 21: Vermeulen B. & M. H. Bartels, 2007. Boeren voor de stad ...

30
Twee aangetroffen stukken vuursteen zijn delen van kleine vuursteenknollen waarop
de cortex nog aanwezig is. Cortex is een dunne buitenlaag van het oorspronkelijke,
meestal kalkrijke zachte gesteente waar de vuursteenknollen in zijn ontstaan.
In Oost-Nederland zijn vuursteenknollen van dit kaliber in grote hoeveelheden aan
te treffen, vooral in stuwwallen zoals die van de Sallandse Heuvelrug. De daarin aanwezige
vuursteen is in de één na laatste ijstijd, de Saale-ijstijd, door gletsjers aangevoerd
vanuit Scandinavië en is daardoor fragmentair, deels kapotgevroren, en gesleten.
De twee delen van vuursteenknollen moeten door menselijk handelen op de
Rielerenk zijn terechtgekomen. Hoe en wanneer is moeilijk te zeggen. Het kunnen
artefacten uit de prehistorie zijn, maar in de 16 de eeuw en daarna werd ook vuursteen
gebruikt. Bijvoorbeeld om ‘ketsen’ van te maken, de vuurstenen wiggen die
onderdeel waren van het ontstekingsmechanisme van pistolen en musketten (een
vuursteenslot of een tandradslot). Ook is vuursteen lange tijd gebruikt in combinatie
met een metalen vuurslag om vonken en daarmee vuur te produceren. Ook
voor dat doel kunnen de knollen dus zijn aangevoerd. Verder is het goed mogelijk,
dat de knollen, net als de vuursteen fragmenten, met mest, plaggen of stadsdrek van
elders zijn meegekomen. Als de knollen via plaggenmateriaal op de Rielerenk terecht
zijn gekomen, zou dat kunnen wijzen op een nog onbekende archeologische
vindplaats in de omgeving. Een vindplaats met duidelijke concentraties vuursteen uit
de midden steentijd is ondere andere ontdekt aan de Oerdijk ten oosten van
Schalkhaar. 8 Ook uit het nabij gelegen archeologisch rijke gebied rond Colmschate
zijn drie vuursteenvindplaatsen bekend. 9
Uit de jonge steentijd, het Neolithicum (4900-2000 v. Chr.), zijn op de Rielerenk
geen grondsporen of vondsten aangetroffen.
8
ARCHIS-meldingsnummer 45620.
9
Verlinde, 2000, 12.
Afb. 4.3
Tekening van het opgravingsvlak onder de
Nico Bolkesteinlaan met sporen uit de midden
bronstijd (genummerd) en een recente
verstoring (R).