RAD 21: Vermeulen B. & M. H. Bartels, 2007. Boeren voor de stad ...

dit geval werd slechts een enkele haardkuil uit de midden steentijd aangetroffen,
maar van vindplaatsen elders is bekend, dat ze vaak in clusters voorkomen. Zo is in
Epse-Noord een groep van meer dan 60 haardkuilen opgegraven en lagen ook in de
Driebergenbuurt in Deventer meerdere haardkuilen bij elkaar. 7 De haardkuil in het
onderzoeksgebied bevond zich precies op de rand van de zuidelijker gelegen grote
dekzandrug. Het is aan te nemen, dat op deze hoge plaats in het landschap meer
resten van bewoning uit de midden steentijd aanwezig zijn geweest en wellicht nog
steeds zijn.
Gezien de aangetroffen haardkuil hebben jager-verzamelaars in de midden steentijd
enige tijd op de Rielerenk gekampeerd. Het is op grond van deze ene kuilvondst
moeilijk te zeggen of dit verblijf van korte of lange duur is geweest en of dit verblijf
deel uitmaakte van een patroon van regelmatige terugkeer naar dit gebied.
Vanwege het ontbreken van begeleidende vuursteenvondsten valt voor deze vindplaats
als eerste te denken aan een kortstondig, misschien maar één of enkele
dagen, bewoonde kleine kampplaats. Van hieruit kan in de omgeving op wild zijn
gejaagd of voedsel zijn verzameld, waarna het groepje mensen weer verder trok
door het landschap.
4.2 Vondsten uit de steentijd
Van de in totaal acht stukken vuursteen die tijdens het onderzoek werden gevonden,
vertoont één stuk duidelijke sporen en één stuk mogelijk sporen van menselijke
bewerking. Twee zijn te beschouwen als delen van knollen en de overige vier
vuurstenen als gewone zwerfsteentjes. Zeven van deze vuursteenvondsten werden
bij het aanleggen van proefsleuven en werkputten met de graafmachine aangetroffen
in de bovengrond. Eén stuk vuursteen was een oppervlaktevondst. Doordat
geen van deze vuursteenvondsten in een grondspoor is gevonden, zijn deze niet
zonder meer te koppelen aan prehistorische bewoning ter plaatse. De kans is zelfs
groot, dat deze vondsten met het opbrengen van mest van buiten het opgegraven
gebied op de Rielerenk terecht zijn gekomen.
Eén stuk vuursteen is met zekerheid aan de prehistorie toe te wijzen. Hoogstwaarschijnlijk
dateert dit stuk uit het laatste deel van de oude steentijd, het laat
paleolithicum (circa 12.000-8800 v. Chr.) of uit de midden steentijd, het mesolithicum
(8800-4900 v. Chr.). Het is een deel van een kling (afb. 4.2). Klingen zijn
lemmetvormige stukken vuursteen met twee ongeveer parallelle zijden, die minimaal
twee keer zo lang als breed zijn. Klingen werden met grote vaardigheid van
vuursteenknollen afgeslagen en werden vaak verder bewerkt tot specifieke werktuigen,
die in een handgreep van hout, been of gewei konden worden gevat.
Eén klein fragment vuursteen is mogelijk te beschouwen als een afslag. Een afslag is
een met een steen of een ander werktuig van een groter stuk vuursteen afgeslagen
'schilfer'. Afslagen kunnen ontstaan als afval, maar ook als bewuste tussenproducten
bij vuursteenbewerking, bijvoorbeeld bij het maken van vuurstenen werktuigen of
halffabricaten. Deze vondst kan zowel uit de steentijd als uit de bronstijd dateren.
Afb. 4.2
Fragment van een vuurstenen kling uit het einde van de oude steentijd of
de midden steentijd, gevonden op de Rielerenk.
7 Hermsen, 2006 en Bartels, Klomp & Hermsen, 2001.
29