RAD 21: Vermeulen B. & M. H. Bartels, 2007. Boeren voor de stad ...

Spelden en naalden
Spelden zijn vervaardigd uit strengen koperdraad. De dikte van de naald werd bepaald
door de afstand tussen de draadtrekplaten. De kop werd later aangebracht.
De kop kan bestaan uit een in elkaar gedraaide draad of uit een speciaal geslagen
of geperst plaatje. In de loop van de 16 de en 17 de eeuw ging men steeds meer over
tot dunnere naalden met net afgewerkte koppen. Spelden met een gedraaide kop
werden echter nog tot in de 19 de eeuw gemaakt. De speld van de Rielerenk lijkt van
het gedraaide type. (cat. nr. 17)
17
1. speld
2. Deventer, Rielerenk
3. 226/26/1/14/0-123
4. detectorvondst
5. 1625-1750
6. l. 30 mm, diam. 1 mm, diam. knop 2 mm
7. koperlegering, vertind
8. getrokken, geknipt, gewonden, gesoldeerd, vertind
9. Baart et al., 1977, 133-134
Fabrieksloden & Verzegelloden
Fabrieken die hun losse producten in zakken aanleverden die met een touwtje dicht
waren gebonden, verzegelden deze zakken vaak met een loodje. De loodjes zijn hol
van binnen met twee openingen aan de bovenzijde en één aan de onderzijde. Hierdoor
kwam de lus die voor de verzegeling zorgde.
Op het loodje stond vaak het product en/of de leverancier. De meeste loodjes zijn
te dateren in de late 19 de of 20 ste eeuw. Verzegelloden werden en worden ook
gebruikt voor het verzegelen van water- en gasmeters. De constructie is gelijk aan
die van het fabriekslood en beide typen kunnen dan ook alleen aan de hand van de
opschriften van elkaar worden onderscheiden. In sommige gevallen zijn de loodjes
te koppelen aan bekende bedrijven. In de agrarische sector werd hier ook veel
gebruikt van gemaakt en de loodjes kunnen ook via de boerderijen op de akkers
terecht zijn gekomen. Het eerste lood heeft aan de voorzijde het opschrift G. WIJER
en aan de achterzijde de tekst Deventer. (cat. nr. 18) Het lood zou kunnen toebehoren
aan de Stroomgrutterij en Lijnkoekenbrekerij van Weijers gevestigd aan de
Bergpoortstraat te Deventer. In één van de silo’s van deze firma is nu Archeologie
Deventer gevestigd. Op het tweede lood is naast een grote L op de achterzijde aan
de voorzijde alleen de tekst LANDE te herkennen. Mogelijk verwijst dit naar de
meelfabriek Noury & Van der Lande. (cat. nr. 19) Het derde lood vertoont aan de
voorzijde een ligatuur NP met de toevoeging & Z voor en zonen. (cat. nr. 20) Een
lood met op de voorzijde de tekst T. KROON LEVERANCIER valt niet aan een specifieke
fabriek toe te wijzen. (cat. nr. 21) Datzelfde geldt voor drie andere loden die
129