116 Hieruit werd weer bier gebrouwen waarmee <strong>de</strong> cirkel rond is. De cirkel is rond, maar het verhaal is nog niet af. Indirect heeft <strong>de</strong>ze cirkel allerlei relaties met an<strong>de</strong>re economische gebie<strong>de</strong>n. Het bier moest verkocht wor<strong>de</strong>n en was een belangrijk han<strong>de</strong>lsproduct. Varkensvlees bracht slagers in het spel. De wagens, die gebruikt wer<strong>de</strong>n <strong>voor</strong> het vervoer van <strong>de</strong> mest, moesten gemaakt wor<strong>de</strong>n en brachten ambachtslie<strong>de</strong>n ten tonele. Het verbouwen van hop was een arbeidsintensieve en specialistische vorm van landbouw. Het aspect landbouw binnen <strong>de</strong> economische cirkel wordt zel<strong>de</strong>n teruggevon<strong>de</strong>n. Om het systeem draaien<strong>de</strong> hou<strong>de</strong>n was boven <strong>de</strong>ze economische cirkel een belangrijke rol weggelegd <strong>voor</strong> bestuur<strong>de</strong>rs, die regels opstel<strong>de</strong>n en het proces organiseer<strong>de</strong>n. De relatie tussen <strong>stad</strong> en land was <strong>de</strong> motor achter het systeem. In een wisselwerking zorg<strong>de</strong> het lan<strong>de</strong>lijke gebied <strong>voor</strong> grondstoffen <strong>voor</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> en <strong>de</strong> <strong>stad</strong> <strong>voor</strong>zag het buitengebied van gebruiks<strong>voor</strong>werpen, gereedschappen en niet te vergeten mest. Een vruchtbare samenwerking. Afb. 7.1 Mo<strong>de</strong>l van <strong>de</strong> nieuwbouw van het Deventer Ziekenhuis op <strong>de</strong> Rielerenk.
BRONNEN & LITERATUUR HISTORISCHE BRONNEN -Cont. Zaken Stadsarchief Deventer (SAD), RAC 1 239. -Deventer Dagblad, 31-5-1951. -In<strong>de</strong>x op <strong>de</strong> erven, caterste<strong>de</strong>n en losse lan<strong>de</strong>n van het Groot Capittel, Kleine Capittel, Convent van Diepenveen, Mr.Geerts en Busques Cloosteren en Amptmanie van Colmschate, SAD Franse tijd, nr.351. -Notarisakte, SAD 2/99/107 H.W. van Marle te Deventer. -Regesten van resolutiën van schepenen en ra<strong>de</strong>n 1578-1580, SAD MA1. -Regesten van resolutiën van schepenen en ra<strong>de</strong>n 1585, SAD MA1. -Rekeningen Rijke Fratershuis 1592-1596, DA Rep.I, inv.nr. 166c. -Verpachting van Stadserven 1855, DA 1814-1930, inv. nr. 2395, nr.5. KAARTEN -Stichting <strong>voor</strong> Bo<strong>de</strong>mkartering, 1979. Bo<strong>de</strong>mkaart van Ne<strong>de</strong>rland, 33 Oost Apeldoorn. Wageningen. -Stichting <strong>voor</strong> Bo<strong>de</strong>mkartering, 1983. Bo<strong>de</strong>mkaart van Ne<strong>de</strong>rland, 27 Oost Heer<strong>de</strong>. Wageningen. LITERATUUR -Abels, B.U., 1983. Die germanische Siedlung und <strong>de</strong>r karolingische Friedhof von Eggolsheim, Landkreis Forchheim, Oberfranken, in: Das archäologische Jahr in Bayern 1982, 98-99. -Appels, F.M.J., 2002. Tussen Deventer en Epse, 10.000 jaar bewoningsgeschie<strong>de</strong>nis van het plangebied Epse-Noord, Deventer. -Aumann, S., 1998. Und die wird gar weit geführet. Die Geschiechte <strong>de</strong>s Einbecker Bieres, Ol<strong>de</strong>nburg. -<strong>Bartels</strong>, M.H., 1993. Van huisvuil en huizen in Hasselt, Kampen. -<strong>Bartels</strong>, M.H., 1994. Pottery remains from a fire in a 13th century stone building in Deventer, in: H. Clevis & J. Thijssen (red.), Assembled Articles 1: symposium on medieval and post-medieval ceramics, Nijmegen 2 and 3 September 1993, 153-169. -<strong>Bartels</strong>, M.H., 1999. Ste<strong>de</strong>n in scherven. Vondsten uit beerputten in Deventer, Dordrecht, Nijmegen en Tiel (1290-1900), Zwolle. -<strong>Bartels</strong>, M.H., 2002. Aanvullen<strong>de</strong> Archeologische Inventarisatie Rielerenk, Deventer (Archeologie Deventer AAI 15), Deventer. -<strong>Bartels</strong>, M.H., 2006A. De Deventer wal tegen <strong>de</strong> Vikingen. Archeologisch en historisch on<strong>de</strong>rzoek naar <strong>de</strong> vroegmid<strong>de</strong>leeuwse wal en <strong>stad</strong>smuren (850-1900) en een vergelijking met an<strong>de</strong>re vroegmid<strong>de</strong>leeuwse ne<strong>de</strong>rzettingen (Rapportages Archeologie Deventer 18), Deventer. -<strong>Bartels</strong>, M.H., 2006B. Hansebier aus Deventer, <strong>de</strong>r räumliche Nie<strong>de</strong>rschlag einer Verän<strong>de</strong>rung bei <strong>de</strong>r Herstellung eines handwerklichen Produkts, in: M. Schnei<strong>de</strong>r (red.), Lübecker Kolloquium zur Stadtarchäologie im Hanseraum V, das Handwerk, Lübeck, 135-155. -<strong>Bartels</strong>, M. & N. Eeltink, 2003. Deventer, Rielerenk (nr. 226), in: Overijssels Erfgoed 2003, 17-20. -<strong>Bartels</strong>, M.H. & M. Klomp & I. Hermsen, 2001. IJzertijd in <strong>de</strong> Driebergenbuurt. Prehistorische boeren on<strong>de</strong>r een <strong>voor</strong>oorlogse arbei<strong>de</strong>rswijk (Archeologie in Deventer 4), BRONNEN & LITERATUUR 117
- Page 1 and 2:
BOEREN VOOR DE STAD archeologisch,
- Page 3 and 4:
INHOUD DANKWOORD 1 INLEIDING MICHIE
- Page 5 and 6:
DANKWOORD Het onderzoek op de Riele
- Page 7 and 8:
1. INLEIDING · MICHIEL BARTELS 1.1
- Page 9 and 10:
Afb. 1.3 De aanleg van een proefsle
- Page 11 and 12:
8 Spek et al., 2004, 177-209. 9 Hei
- Page 14 and 15:
2 VRAAGSTELLING, METHODIEK EN WERKV
- Page 16 and 17:
16 Waarden (IKAW). 5 Uit de directe
- Page 18 and 19:
18 Afb. 2.4 Overzicht van alle in 2
- Page 20 and 21:
20 Vindplaats 2: Losse sporen uit d
- Page 22 and 23:
22 Vindplaats 9: Een kuil uit de mi
- Page 24 and 25:
3 LANDSCHAP EN BODEM 24 3 LANDSCHAP
- Page 26 and 27:
26 ooit bos, al zal het een natter
- Page 28 and 29:
4 DE PREHISTORIE VAN DE RIELERENK 2
- Page 30 and 31:
30 Twee aangetroffen stukken vuurst
- Page 32 and 33:
32 schijnlijk ongeveer de zuidgrens
- Page 34 and 35:
34 Afb. 4.6 Reconstructie van een v
- Page 36 and 37:
36 kleine afmetingen -de grootste v
- Page 39 and 40:
Afb. 4.11, pag. 38 Fragmenten van n
- Page 41 and 42:
5 DE RIELERENK IN DE MIDDELEEUWEN E
- Page 43 and 44:
2 CRD 1392, 430/431: De Meijer, 196
- Page 45 and 46:
Afb. 5.4 Deventer en omgeving op de
- Page 47 and 48:
Afb. 5.6 Luchtfoto genomen door de
- Page 49 and 50:
13 Huibers, 2004. 14 Bieleman, 1992
- Page 51 and 52:
20 S 50-060. 21 Mittendorff, 2005.
- Page 53 and 54:
Afb. 5.13 Sporen uit de nieuwe tijd
- Page 55:
Afb. 5.14b De plattegrond van de sc
- Page 58 and 59:
58 pingsdorf, daterend uit de 10 de
- Page 60 and 61:
60 Een versterking in de landweer R
- Page 62 and 63:
62 Afb. 5.22 Het erf Warmboldink ti
- Page 64 and 65:
64 Afb. 5.24 De laatmiddeleeuwse sp
- Page 66 and 67: 66 Afb. 3.1 Bodemprofiel door het e
- Page 68 and 69: 68 Afb. 4.1 De lichtgrijze verkleur
- Page 70 and 71: 70 Afb. 5.9 Het grondgebruik op de
- Page 72 and 73: 72 Afb. 5.16 De sporen behorende bi
- Page 74 and 75: 74 Afb. 5.20 Gereconstrueerd verloo
- Page 76 and 77: 76 Afb. 5.32 De hopplantage uit de
- Page 78 and 79: 78 Afb. 6.5 Reconstructie van de op
- Page 80 and 81: 80 Het kadastrale kaartblad waarop
- Page 82 and 83: 82 deleeuwse huis te vinden, werden
- Page 84 and 85: 84 tussen verschillende grote recen
- Page 86 and 87: 86 fundering van een klein bakstene
- Page 88 and 89: 88 De sporen werden vergeleken met
- Page 90 and 91: 90 Gebouwstructuren In de zuidwesth
- Page 92 and 93: 92 Rundergraf tussen de palenrijen
- Page 94 and 95: 94 veronderstelde goot palenrijen a
- Page 96 and 97: 96 6.3 Consumptie en smaak Was Deve
- Page 98 and 99: 98 Archeologisch onderzoek op de Br
- Page 100 and 101: 100 de beerputten waarschijnlijk ge
- Page 102 and 103: 102 6.6 De hopplantage op de Rieler
- Page 104 and 105: 104 plantage minimaal 75 jaar en ma
- Page 106 and 107: 106 van innovatie of schaalvergroti
- Page 108 and 109: 108 ken, bierstellingen (?), 20 las
- Page 110 and 111: 110 grote aantallen brouwerijen bin
- Page 112 and 113: 112 historische bronnen zijn in gro
- Page 114 and 115: 114 7.3 De prehistorie: Aan de peri
- Page 118 and 119: 118 Deventer. -Bartels, M.H. & B. V
- Page 120 and 121: 120 -Hermsen, I., 2003. Wonen en gr
- Page 122 and 123: 122 -Scholte Lubberink, H.B.G., 200
- Page 124 and 125: METAALCATALOGUS 124 METAALVONDSTEN
- Page 126 and 127: 126 Textielloden Textielloden besta
- Page 128 and 129: 128 13 1. textiellood 2. Deventer,
- Page 130 and 131: 130 aan de voorzijde de opschriften
- Page 132 and 133: 132 3. Kledingaccessoires en sierad
- Page 134 and 135: 134 36 1. gesp 2. Deventer, Rielere
- Page 136 and 137: 136 Kledingsluitingen Kledinghaakje
- Page 138 and 139: 138 51 1. beslagstuk 2. Deventer, R
- Page 140 and 141: 140 Ring De ring is gemaakt van get
- Page 142 and 143: 142 5. Meubilair Meubelbeslag Tot m
- Page 144 and 145: 144 72 1. tapkraan 2. Deventer, Rie
- Page 146 and 147: 146 Messenonderlegger Dit kruisvorm
- Page 148 and 149: 148 Pijpereutelaar Pijpereutelaars
- Page 150 and 151: 150 10. Munten, muntgewichten en re
- Page 152 and 153: 152 90 1. braemse 2. Deventer, Riel
- Page 154 and 155: 154 102 1. muntgewicht 2. Deventer,
- Page 156 and 157: 156 11. Diversen Gewichten Gewichte
- Page 158 and 159: 158 111 1. pelgrimsinsigne 2. Deven
- Page 160 and 161: LITERATUURLIJST BEHORENDE BIJ DE ME
- Page 162 and 163: RAPPORTAGES ARCHEOLOGIE DEVENTER 16