RAD 21: Vermeulen B. & M. H. Bartels, 2007. Boeren voor de stad ...

114
7.3 De prehistorie: Aan de periferie van het cultuurlandschap
In de steentijd kende de Rielerenk nog een door bossen gedomineerd landschap.
Dit landschap op de overgang van lage naar hoge gronden kende een grote biodiversiteit
en was dan ook bij uitstek geschikt om te foerageren. In dit licht moet
ook de steentijd vondsten van de Rielerenk gezien worden. Uit de steentijd dateren
slechts twee vuursteenfragmenten met bewerkingsporen. Het eerste fragment is
een afslag, die met de productie van vuurstenen voorwerpen in verband kon worden
gebracht.
In het tweede geval gaat om een kleine kling, die oorspronkelijk geschacht is geweest
in een stuk gereedschap met een benen of houten steel. De kling is te dateren
in het laat paleolithicum of het mesolithicum. Omdat geen van de vondsten
uit een spoor afkomstig is, kunnen ze niet worden gebruikt om bewoning ter plaatse
aan te tonen.
Tot slot is aan de zuidzijde van het onderzoeksgebied een vermoedelijke haardkuil
uit het laat mesolithicum opgegraven. Waarschijnlijk valt deze kuil met de activiteiten
van jagers-verzamelaars in verband de brengen.
Net ten zuiden van het onderzoeksgebied werd in 1998 een cluster kuilen uit de
midden bronstijd aangetroffen. Op basis van het aardewerk vallen deze sporen
tussen 1500 en 1100 voor Chr. te dateren. In het uiterste zuiden van het onderzoeksgebied
bevonden zich slechts enkele kuilen uit deze periode. Het erf lag
mogelijk aan de andere zijde van de Nico Bolkesteinlaan op de hogere dekzandrug.
Het is echter niet uitgesloten, dat de kuilen een soort bronstijd variant op het
extractiekamp vormen. Uit de ijzertijd dateert een kleine spieker op een dekzandkopje
in het zuidwesten van het onderzoeksgebied. Op basis van het aardewerk kan
de spieker tussen 800 en 12 voor Chr. worden gedateerd. De spieker stond geïsoleerd
te midden van een laag en nat gebied. Het bijbehorende boerenerf moet op
de hogere gronden aan de zuidzijde van de Nico Bolkesteinlaan of aan de overzijde
van het Mensinkdijkje worden gezocht. Uit deze periode dateert eveneens een
afvalkuil, die 200 m naar het zuidwesten op een natuurlijke hoogte lag. Deze kuil
bevatte een schat aan aardewerk uit de periode tussen 350 en 100 voor Chr.
Aan de zuidzijde van het onderzoeksgebied werden in de proefsleuven geen sporen
uit de late prehistorie aangetroffen, maar kwamen wel tientallen scherven aan het
licht. Mogelijk hebben hier in de late prehistorie al enkele akkers gelegen. Van de
laat prehistorische akkerlaag, die onder de Nico Bolkesteinlaan is aangetroffen, ontbrak
echter ieder spoor. Uit de Romeinse tijd dateert alleen een losse muntvondst,
die vermoedelijk met aangevoerde grond of stadsafval op de Rielerenk terecht is
gekomen.
7.4 De middeleeuwen: Opname in de stedelijke voedseleconomie
Gedurende de vroege middeleeuwen zijn archeologisch geen activiteiten waarneembaar.
Mogelijk is het gebied als gemeenschappelijke grond in gebruik gebleven,
maar het is ook niet uitgesloten dat (een deel van) het bos zich heeft geregenereerd.
De oudste sloten en sporen lagen ook in de middeleeuwen aan de zuidzijde
van het onderzoeksgebied. Ze dateren uit de 12 de of 13 de eeuw. Vermoedelijk
is het gebied vanaf deze zijde opnieuw in gebruik genomen en ontgonnen. Vanaf de
14 de eeuw zijn de erven Mensink en Warmboldink historisch overgeleverd. Beide
erven waren bisschoppelijke boerderijen, die onder de Hof Colmschate vielen. Van
het middeleeuwse Warmboldink zijn alleen enkele spiekers en wat sloten terug-