lesmap sleutelveld PDF

hebben van laagvliegende straaljagers die hen dreigen te beschieten, dan is dat geen lichte materie. Maar wat mijn moeder
altijd benadrukt, is dat wat zij toen heeft meegemaakt, vooral een ontzettend spannend avontuur was. De werkelijkheid had
absoluut niet de bedoeling avontuurlijk te zijn, maar zo is ze wel ervaren door iemand die toen – zoals de personages in de
voorstelling nu – 12, 13 jaar was. Om die oorlogsthematiek verteerbaar te houden, is dat avontuuraspect natuurlijk een
interessante ingang en ik maak er dan ook gebruik van in de voorstelling.
Wat is het verhaal van je moeder precies ?
Het is een verhaal dat waarschijnlijk tientallen kinderen tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt. Mijn moeder
komt uit een collaborateursgezin. Toen België bevrijd werd in 1944, zijn zij gevlucht naar Duitsland, eerst naar Hamburg,
waar ze verder school kon lopen. Toen de geallieerde bombardementen daar te hevig werden, is ze met de hele klas
verplaatst naar wat ‘Bombenfreies Gebiet’ werd genoemd, het noorden van Beieren. In de klas hing een landkaart met
vlaggetjes erop hoe de troepen zich bewogen en telkens werd de strook waarin zij zich bevonden smaller. Op den duur
moesten ze ook daar weg. Dat heeft zich een aantal keer herhaald omdat het leger bijvoorbeeld de plaats waar ze verbleven
en school liepen, opeiste voor andere doelen. ‘Sleutelveld’ is eigenlijk een beetje een evocatie van de tochten die mijn
moeder met haar klas heeft meegemaakt, zonder dat ik daar historisch correct in wil zijn.
Gebruik je nog ander materiaal ?
Ja. Op een bepaald moment was de klas van mijn moeder al haar schoolmateriaal kwijt, behalve één boek, ‘Zwerg Nase’. Ik
weet niet hoe de titel precies in het Nederlands wordt vertaald, maar ik heb er ‘De dwerg die Neus heet’ van gemaakt. Het is
een sprookjesboek van Wilhelm Hauff, die in Duitsland zeer bekend is, maar bij ons eigenlijk niet. Hij is een tijdgenoot van de
Gebroeders Grimm, maar waar zij sprookjes verzamelden, verzon Hauff ze zelf. Hij creëerde een oosterse omgeving, 1001
Nacht-achtig, maar daarin doken figuren op die zogenaamde Duitse volkssprookjes vertelden. Dat waren een soort
griezelverhalen, nogal gothic eigenlijk. Dat boek van Hauff was het enige wat de klas van mijn moeder op een bepaald
moment nog had. In de periode dat ze niet normaal naar school konden, hebben ze om zich bezig te houden met dat
sprookje toneeltjes gemaakt. Op het moment van de overwinning van de geallieerden hebben ze dat zelfs voor de
Amerikanen gespeeld.
Die verbinding tussen de avontuurlijke realiteit van de oorlog en anderzijds het wegvluchten in een sprookje dat misschien
nog gruwelijker is dan de oorlog, die gebruik ik ook in de voorstelling. In het boek van Hauff vertelt een reiziger uit het
westen de sprookjes aan het hof van de goede kalief van Bagdad. Als je vandaag Bagdad zegt, denk je niet aan sprookjes,
maar aan een oorlogssituatie.
Ik vertel het sprookje vrij lineair in de voorstelling. Het is een verhaal in het verhaal en we moeten nog uitzoeken hoe we dat
precies gaan vormgeven. Er zijn parallellen tussen het oorlogsverhaal en het sprookje, zoals bijvoorbeeld het zwart-wit
denken en het vijandbeeld. In sprookjes zijn de lelijke mensen de slechten, in een oorlog gelooft de ene partij altijd dat zij de