de makers van 'Kan Donder Vliegen?'

Lesmap
werkideeën rond de voorstelling
Kan Donder Vliegen?
concept en regie: Rebecca Tanghe spel en choreografie: Katja Pire, Sarah
Vingerhoets, Stefaan Cleiren muziek: Peter Jacquemyn, J.S Bach, Aphix
Twin, Balkan Beat Box kostuums: Olga Janssens, Rebecca Tanghe

toneelgroep Morrend Volk
Morrend Volk is een klein, professioneel gelegenheidstheatergezelschap dat werd
opgericht in 1998. Naast de freelance bezigheden van de ploeg is het vooral een
platform om eigen toneelstukken te kunnen maken.
www.morrendvolk.be info@morrendvolk.be 03/7112699
de makers van ‘Kan Donder Vliegen?’
Rebecca Tanghe is de regisseur. Zij heeft het onderwerp
van de voorstelling gekozen en leidt de repetities. Zij speelt
zelf veel theater, vooral jeugdtheater, maar geeft ook
toneelles aan grote kinderen in de academies van Sint
Niklaas en Asse.
Ze zag haar kinderen spelen, bewegen, dansen, praten en
vond dat zo boeiend dat ze er een toneelstuk over wilde
maken. Eén van haar kinderen komt op het einde van de
voorstelling ook aan bod: in het filmpje waarmee de voorstelling afsluit.
Kinderen zijn heel soepel en zitten vol energie. Ze kunnen soms meer dan
volwassenen: met hun tenen in hun mond zitten bijvoorbeeld, of heel snel en lang
bewegen. Ze bewegen ook helemaal anders dan volwassenen. Daarom koos Rebecca
voor dansers: omdat zij ook soepel zijn en een veel betere conditie hebben dan veel
acteurs. Samen met die dansers keek Rebecca naar kinderen: hoe zitten kinderen,
hoe spreken kinderen, hoe wordt een baby langzaam groot. Ze deden het na en
fantaseerden hoe een kinderlijke beweging een dans kan worden. Rebecca koos: wat
is boeiend om naar te kijken, wat niet? Welke soort muziek past er bij die
bewegingen, wat moet de volgorde worden, wanneer wordt het saai, wat is er
geloofwaardig, wat niet?
www.morrendvolk.be
2

Katja Pire:
Katja werkt als danseres, choreografe en danslerares. Acteren
deed ze voor het eerst in de kindervoorstelling
'koekeneiennegenmaanden' van Johan de Paepe. Sindsdien werkt
ze wel vaker mee in projecten die dans en theater combineren bv.
muziektheatergezelschap Ensemble Leporello en theatergroep 4
Hoog.
Stefaan Cleiren:
Stefaan studeerde aan de Kleine Academie van Brussel. Zijn
interesse naar beweging, toneel en dans leidde hem naar
verscheidene workshops: Butoh, Pekingopera, improvisatie en
Alexandertechniek. Hij speelde in kindervoorstellingen, vertelde in
de zoo, improviseerde in de B.I.L , speelt in bedrijfsanimaties en
gaf toneelinitiatie aan gevangenen en workshops aan kinderen.
Daarnaast kan je hem bewonderen in verschillende producties van
theater Tol. Een straattheatergroep waarbij fietsers hoog in de
lucht, hangend aan kabels, koersen.
Sarah Vingerhoets:
werkt ook voor theater Tol en voor theater Fabuleus. Ze zette haar
eerste stappen in de dans en het theater als tiener in 'Pinokkio' van
studio 100 en 'Aladdin' van Music Hall. Ze is afgestudeerd aan Dé
Kunsthumaniora in 2005. Daarna volgde volgde ze ook les in Leeds
(Engeland).
De muzikant die de meeste muziek heeft gemaakt is Peter
Jacquemyn. Hij speelt contrabas, mondharp en schuiftrombone, maar
hij maakt ook grote, houten beelden. Hij is een ‘free-music’ -
muzikant. Dit genre is niet zo bekend bij het grote publiek. Het is
muziek zonder partituur. De muziek ontstaat uit improvisatie: de
muzikant speelt ‘zomaar’ , vanuit zijn gevoel. Voor ‘Kan Donder
Vliegen?’ heeft hij 4u geïmproviseerd: telkens op een ander gevoel. 1 x
op mondharp op een vast ritme. 2 x op zijn contrabas, 1 x op een
schuiftrombone en als je goed hebt geluisterd merk je dat hij ook
gezongen heeft, samen met Rebecca. Uit die opnames is de
uiteindelijke klankband gemaakt. www.peterjacquemyn.com
www.morrendvolk.be
3

Werkideeën
DANS: De voorstelling kan beschouwd worden als een mooie initiatie moderne dans.
We zien normale kinderlijke bewegingen die naadloos overgaan in dansante
bewegingen. Ook met kinderen kan je die dingen doen:
- Voor de voorstelling hebben wij heel veel baby’s, peuters en kleuters geobserveerd.
Iedereen heeft een andere manier van bewegen. Leeftijd, geslacht en lichaamsbouw
beïnvloeden dat. Als je aan kinderen vraagt om een oud persoon na te doen grijpen ze
vaak naar clichés. Het is interessanter om elkaar te observeren. Hoe beweegt iemand,
hoe zit iemand, hoe loopt iemand, hoe loopt uw papa? Hoe loopt uw mama? Daaruit
kan je verschillen tussen meisjes en jongens halen, tussen jong en oud, tussen
slordig en deftig.
- Ook de manier om op een stoel te zitten kan heel verschillend zijn. Kinderen zitten
zelden zomaar recht, ze hangen, staan, vallen van een stoel of kruipen onder de stoel.
- Met een voorwerp kan je ook verschillende dingen doen. Je kan errond bewegen:
bv Een sjaal in de lucht gooien en opvangen, langs je lichaam laten glijden, het rond
je lichaam knopen, de sjaal als verbinding gebruiken met een ander kind.
- De kinderen kunnen ook met elkaar bewegen. In de voorstelling geven de dansers
enkele voorbeelden: ze hangen, liggen, zitten op elkaar. Welk kind kent ‘het
vliegtuigje’ niet?
Werk in groepjes van 3 en laat ze 3 verschillende manieren van lopen, zitten
en bewegen na elkaar doen. Ze kunnen die manieren uitvergroten en in een
vloeiende beweging van de ene naar de andere manier gaan. Het moet gelijk
zijn. Het kan op muziek. Een vrolijk deuntje vraagt snellere bewegingen dan
een sloom deuntje. Trage muziek vraagt trage bewegingen. Na een beetje
oefenen heb je een dans.
- Bewegen als een elastiekje: In de voorstelling wordt er gedanst ‘als een elastiekje’:
heel los, alsof hun lichaam van rubber is gemaakt. Kinderen kunnen dat ook: zet
muziek op en laat de kinderen erop dansen alsof ze slappe poppen zijn en
veerkrachtig: slodderend, slap, los, telkens springend. Dat kan individueel gebeuren
of opnieuw kunnen meerdere kinderen naar gelijke bewegingen zoeken. Je kan ook 1
kind een groep laten leiden: dan moeten de leden van die groep dat kind nadoen.
Daarmee kan je ook een samenwerkingsoefening doen: 1 kind ligt op de grond, een
ander kind manipuleert het alsof het aan denkbeeldige touwtjes hangt. Als je aan het
touwtje van de hand trekt gaat de hand omhoog, als je aan het touwtje van de knie
trekt gaat de knie omhoog.
- Een andere bewegingsoefening is net het contact vermijden: 1 iemand staat of ligt
of zit, de ander omringt de ander door met zijn lichaam een gesloten cirkel te maken:
bv met zijn 2 armen, met 1 arm en met 1 been, met zijn hele lichaam... De eerste
moet uit de cirkel komen zonder de 2d e aan te raken. Ook hier kan je met muziek
werken en met afgesproken bewegingspatronen.
www.morrendvolk.be
4

THEATER: Theater vraagt veel samenwerking en inleving. Het is niet altijd
makkelijk om met kinderen een toneelstukje te maken omdat toneel heel veel
organisatie en concentratie vraagt. Maar ze kunnen wel ‘spelen’, doen alsof, ze doen
dat eigenlijk contstant. De volgende oefeningen kunnen hen een unieke, theatrale
ervaring geven.
- Schijnvechten: in de voorstelling komt een gevecht. Natuurlijk vechten de dansers
niet echt, dat zou nogal pijnlijk zijn. Ze doen alsof: alles wat ze doen is tot in de
puntjes voorbereid en afgesproken. Op een zeker moment doen ze wel heel erg alsof:
Stefaan stampt op zijn eigen voet en Katja blijkt het te voelen. Katja botst in haar
eigen maag en Stefaan voelt het. De kinderen kunnen nieuwe manieren vinden om
elkaar ‘schijnpijn’ te doen. Dit is een ongevaarlijke manier om de natuurlijke
agressiviteit van kinderen te kanaliseren. Het mag nooit echt worden. Ze moeten heel
goed kunnen samen werken en moeten leren verliezen, leren de mindere te spelen.
Als de één iets doet moet de ander ‘meespelen’ anders lukt het niet.
- Verkleden: Alle kleren uit ‘Kan Donder Vliegen?’ waren ooit gewone
grotemensenkleren. Kinderen zijn supercreatief met kleren, waardoor het soms
jammer is dat ze op carnaval in voorgemaakte pakjes worden gestoken. (Mega Mindy,
Spiderman) Waarom niet eens een verkleedsessie houden met gewone kleren? :
hoeden, sjaals, gekleurde sokken, beenverwarmers, truien van papa … verzamelen en
op ‘andere’ manieren aantrekken: een trui als een broek, een beenverwarmer rond de
armen, een grote trui als kleedje, een nylonkous als masker. Het kan een heel
originele klasfoto opleveren.
- Superhelden: Kinderen leven in een fantasievolle wereld. Ze spiegelen zich aan de
figuren die ze kennen uit sprookjes, verhalen en (teken)films. Die figuren kunnen ze
soms heel goed nadoen: Spiderman, Mega Mindy, Pokemons, Heksen, Draken. Laat
hen hun favoriete figuur nadoen. Wat gebeurt er als twee superhelden elkaar
tegenkomen?
Een andere oefening gebaseerd op tv is: zet 3 kinderen naast elkaar. Ze zijn elk een
televisiekanaal. Je zapt tussen hen. Iedere keer als je een kind ‘aanzapt’ moet hij een
televisieprogramma nadoen: het weer, het nieuws, Pokemon, Spongebob. Dat kan
heel kort zijn. Ze mogen de volgende keer verder gaan waar ze gestopt zijn of ze
kunnen een ander programma kiezen. Als kinderen blokkeren mogen ze met iemand
samenwerken.
FILOSOFEREN MET KINDEREN
- Vragen over de wereld: Kijken met de ogen van kinderen kan ons heel interessante
vragen opleveren. Tijdens de voorstelling stelt Sarah de vragen die de kleine peuter,
van het filmpje, stelde aan zijn moeder. Sarah merkt vaak dat de kinderen uit het
publiek graag willen antwoorden op die vragen. Het kan een heel boeiend gesprek
opleveren in de nabespreking van de voorstelling: Laat de kinderen antwoorden en
elkaar aanvullen op de volgende vragen:
- Kan Donder Vliegen?
- Wie zit er in de Wolken?
- Wie laat er de regen vallen?
- Welke kleur heeft de Donder?
- Waarom is de zee zo koud?
www.morrendvolk.be
5

Het is heel belangrijk dat de juffen niet zelf antwoorden of corrigeren. De antwoorden
moeten uit de kinderen zelf komen. Zeker in een klas met verschillende godsdiensten
moet iedereen leren elkaars mening te respecteren.
www.morrendvolk.be
6