Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
20<br />
<strong>De</strong> Groene <strong>Per</strong>s <br />
<br />
Opleidingen Duurzaam als bijvak is ideaal<br />
Leren voor de planeet<br />
Studenten kiezen vaker voor een milieuopleiding. Het<br />
is nog lang niet voldoende. ‘Pas met duizend studenten<br />
per jaar verandert er iets.’<br />
Remco Tomesen<br />
Milieukunde, maatschappelijk verantwoord<br />
ondernemen, corporate social<br />
responsibility management. Wie íets wil<br />
leren over duurzaamheid, kan tegenwoordig<br />
kiezen uit een wirwar van<br />
opleidingen aan universiteiten, hogescholen<br />
en cursusinstellingen. Duurzaamheid is cool<br />
en interessant, en dat zie je terug in onderwijs- en<br />
cursussenland.<br />
Er zijn veel splinternieuwe opleidingen, masters met<br />
interessant klinkende Engelstalige namen als<br />
Sustainable <strong>De</strong>velopment. Maar ook opleidingen die al<br />
tientallen jaren in de marge opereren, krijgen nu plotseling<br />
een hip imago. Met als logische bonus: meer<br />
nieuwe studenten. Zoals de bacheloropleidingen milieukunde<br />
aan de Universiteit Utrecht, die in één jaar<br />
tijd het aantal nieuwe studenten zagen stijgen van 30<br />
tot 70.<br />
Maar ook andere milieukundeopleidingen merken<br />
dat ze niet langer vooral populair zijn onder studenten<br />
met Che Guevara T-shirts en palestijnensjaals. Zo kwamen<br />
er dit jaar meer scholieren dan ooit af op de<br />
voorlichtingsdagen van de milieukundeopleidingen<br />
van de universiteiten in Nijmegen en Utrecht.<br />
Milieu = geld<br />
Het type student van de milieukundeopleidingen is duidelijk<br />
veranderd. ‘<strong>De</strong> nieuwe instroom is heel anders’,<br />
vertelt Jan Kuiper, een 20-jarige student Milieu-Natuurwetenschappen<br />
aan de Universiteit Utrecht en bestuurslid<br />
van de milieustudievereniging Storm. Bij de oude<br />
lichtingen zaten volgens hem vooral studenten die hun<br />
hele leven al erg betrokken waren bij het milieu. Sinds<br />
vorig jaar komen er ook studenten met andere motieven,<br />
vertelt hij. Studenten merken dat er nu ook geld te verdienen<br />
is met milieu. ‘Je ziet nog steeds studenten met<br />
dreadlocks. Maar er zijn ook jongens met leren jassen<br />
die sjekkies roken.’<br />
Ook studenten van andere opleidingen ontdekken<br />
milieukunde. ‘Ik was laatst bij een borrel van economie,<br />
en ik merkte dat studenten van die opleiding me heel<br />
anders benaderden dan eerder’, vertelt Kuiper. Veel<br />
economiestudenten zien volgens hem het nut in van<br />
duurzame ontwikkeling en milieu. Steeds meer van hen<br />
volgen ook bijvakken bij milieukunde. <strong>De</strong> ‘bijvakkende’<br />
economiestudenten zijn het ideaalbeeld van Hans<br />
Zonneveld, directeur van<br />
Duurzaam Hoog Onderwijs (DHO), een organisatie<br />
die sinds 1998 duurzaamheid op de kaart probeert te<br />
krijgen in het hoger onderwijs. ‘Het allerbelangrijkste<br />
vinden wij dat bestaande opleidingen iets doen met<br />
duurzaamheid. Dus dat studenten van opleidingen als<br />
rechten, biologie, economie of werktuigbouwkunde<br />
vakken over milieu of duurzaam ondernemen volgen’.<br />
<strong>De</strong> drie p’s<br />
<strong>De</strong> vijftien medewerkers tellende stichting DHO merkt<br />
dat de film An Inconvenient Truth (2006) van Al Gore<br />
voor een enorme boost heeft gezorgd. ‘Sinds die film is<br />
iedereen op duurzaamheid gedoken. Je ziet het aantal<br />
leerstoelen aan universiteiten en lectoraten aan hbo-opleidingen<br />
groeien.’ Het DHO heeft ondertussen op bijna<br />
alle universiteiten en hogescholen een accountmanager,<br />
een man of vrouw die duurzaamheid ‘promoot’.<br />
DHO-directeur Zonneveld vindt het belangrijk om te<br />
zeggen dat duurzaamheid veel meer is dan milieu alleen.<br />
Hij vat het samen onder de koppen ‘people, planet<br />
en profit’, ‘Hier en daar’ en ‘Nu en later’. Bij de drie p’s<br />
gaat het om duurzaam ondernemen, om het in evenwicht<br />
zijn van milieu, mensen (in en buiten de organisatie)<br />
en winst. ‘Hier en daar’ verwijst naar een gelijke<br />
verdeling van welvaart over de continenten, van Europa<br />
tot Afrika. ‘Nu en later’ naar de mensen die in de 22e,<br />
23e en eeuwen daarna ook nog een beetje fatsoenlijk<br />
hopen te kunnen leven.<br />
Universiteiten en hogescholen starten niet met nieuwe<br />
hippe duurzaamheidsopleidingen, uitsluitend omdat<br />
het een modieus onderwerp is. Bedrijven staan<br />
namelijk te springen om afgestudeerden. Naar mensen<br />
met een beetje kennis van milieu of maatschappelijk<br />
ondernemen.<br />
Veel organisaties hebben een CO 2-adviseur in dienst<br />
of zelfs aparte afdelingen milieu. ‘Wij hebben veel behoefte<br />
aan mensen op milieufuncties’, zegt Paul Metzke,<br />
personeelsadviseur bij ingenieursbureau Arcadis,<br />
dat in Nederland drie ‘takken’ heeft, waarvan milieu er<br />
één is. ‘Het is een ontzettend snel groeiend onderdeel.<br />
Milieu is geen hype, maar een blijvertje.’<br />
Wie ‘iets’ met milieu doet bij Arcadis, kan milieueffect-<br />
Er zijn<br />
veel splinternieuwe<br />
groene<br />
masters<br />
met fraaie<br />
Engelse<br />
namen<br />
Bedrijven<br />
staan te<br />
springen<br />
om mensen<br />
met<br />
een beetje<br />
kennis<br />
van milieu<br />
Er zijn wereldwijd nog maar weinig mensen écht gespecialiseerd<br />
in klimaatverandering.<br />
MICHIEL VIJSELAAR<br />
rapportages gaan maken, of zich storten op duurzaam<br />
bouwen, CO 2-compensatie of cradle to cradle. Hoe<br />
moeilijk is het om goede mensen te vinden? Junioren<br />
zijn volgens Metzke redelijk goed te vinden, omdat<br />
hij afgestudeerden van vrij veel studierichtingen kan<br />
gebruiken.<br />
Dus niet alleen milieukundigen, maar ook ecologen<br />
of biologen. ‘Jongeren die net van school komen, kun je<br />
nog wat bijsturen naar links of rechts’.<br />
RIJDT U SUV OF SLIM?<br />
Een slimme rijder kan zo’n 10 procent besparen op brandstof<br />
door de tips van Het Nieuwe Rijden toe te passen. Dat is<br />
prettig voor de portemonnee en het milieu. Wat voor type<br />
rijder bent u? Bespaart u met uw rijstijl inderdaad geld of laat u<br />
nog veel liggen? Test uw rijstijl op www.milieucentraal.nl<br />
PRAKTISCHE, BETROUWBARE INFORMATIE<br />
Welke soorten verf zijn minder milieubelastend?<br />
Wat kan ik doen om energie te besparen?<br />
Kan ik zonnepanelen op mijn dak plaatsen?<br />
Wie rekening wil houden met het milieu surft<br />
naar www.milieucentraal.nl. Milieu Centraal is<br />
een onafhankelijke landelijke organisatie voor<br />
praktische en betrouwbare informatie over<br />
energie en milieu in het dagelijks leven.<br />
<strong>De</strong> informatie is vooraf getoetst door een forum<br />
van onafhankelijke deskundigen.<br />
Ga naar www.milieucentraal.nl<br />
Alles over energie en milieu in het dagelijks leven<br />
Het werven van meer ervaren medewerkers is lastiger,<br />
merkt Metzke. Voor ‘senior-functies’ zoekt Arcadis namelijk<br />
naar mensen met vrij specialistische kennis. ‘Daar<br />
is een tekort en moeten we alles op alles zetten om de<br />
juiste mensen te vinden’.<br />
Prijzige opleiding<br />
Bedrijven hoeven zich niet blind te staren op mensen die<br />
door de jaren heen kennis over duurzaamheid hebben<br />
opgedaan of de juiste vooropleiding hebben gevolgd. Zij<br />
kunnen hun personeel ook naar een cursus sturen. Of<br />
naar een dure masteropleiding, zoals de opleiding Corporate<br />
Social Responsibility Management (CSR). <strong>De</strong>ze wordt<br />
gegeven aan de Erasmus School of Accounting & Assurance<br />
(ESAA) van de Erasmus Universiteit Rotterdam.<br />
Het is een prijzige opleiding: bedrijven betalen iets<br />
meer dan 10.000 euro voor een opleiding, die bestaat<br />
uit vijf modules van elk een week.<br />
<strong>De</strong> opleiding leert deelnemers hoe een bedrijf om<br />
moet gaan met milieu, mensenrechten, productaansprakelijkheid<br />
en wat een ‘goede omgang met mensen’<br />
is.<br />
In september gaat deze voor de derde keer van start; dit<br />
keer met veertien deelnemers, vertelt programmadirecteur<br />
Nancy Kamp-Roelands. Onder meer managers van<br />
Shell en auditors van de Rabobank en <strong>De</strong>loitte nemen<br />
plaats in de duurzame schoolbankjes.<br />
Hoe meer mensen bezig zijn met duurzaamheid, hoe<br />
beter, meent Jan Kuiper, student van de opleiding milieukunde<br />
in Utrecht. Zijn eigen opleiding heeft nog<br />
veel te weinig studenten, vindt hij. ‘Psychologie heeft<br />
400 eerstejaars, wij maar 70. Er moeten veel meer milieuwetenschappers<br />
komen.’<br />
Met meer studenten, zullen er meer onderzoekers<br />
komen, wat leidt tot meer fundamentele inzichten. ‘Er<br />
zijn wereldwijd nog maar weinig mensen écht gespecialiseerd<br />
in klimaatverandering.<br />
Dat komt omdat het onderwerp nog maar een paar<br />
jaar op de agenda staat.’<br />
Maar het gaat niet alleen om onderzoek: milieukundigen<br />
en duurzame specialisten moeten zich volgens<br />
hem over de hele arbeidsmarkt verspreiden. ‘Dan krijgen<br />
we invloed. Pas met duizend eerstejaars hebben we<br />
écht impact.’ p
Change language