Eerst - De Pers

In Rotterdam is het soms wel
7 graden warmer dan erbuiten.
Toon van Harmelen Onderzoeker hittestress TNO
De stad is in
de zomer een
snelkookpan
#Hittestress Welkom in de (mini)zomer! Vooral
in de steden loopt het kwik op. Zij gaan gebukt
onder hittestress. De overheid doet er alles aan
om de mussen niet van het dak te laten vallen .
Kristel Segeren
Peter Wierenga
Amsterdam
Hittegolven zijn niet goed voor de
Nederlander. Tijdens de hittegolf in
2003 stierven in twee weken 500 extra
mensen. Slachtoffers zijn vooral
ouderen of mensen die al aandoeningen
hebben en vallen vooral in de
grotere steden. De benauwdheid in
de steden wordt veroorzaakt door
alle asfaltwegen en fl ats, die de warmte
gevangen houden. Dus is het deze
dagen oppassen geblazen voor, jawel,
hittestress.
Gelukkig doet de overheid er iets
aan, zeker omdat de aarde ook nog
eens opwarmt en mensen naar de
stad blijven trekken. Het onderwerp
staat serieus op de politieke agenda.
Zo komt de Sociaal-Economische
Raad samen met de Gezondheidsraad
dit voorjaar met een advies.
Want de lichamelijke effecten van
hitte zijn misschien wel goed onderzocht,
maar hoe zit het eigenlijk tussen
de oren? Is het geestelijk nog wel
op te brengen om te werken in tropische
temperaturen?
Bakfi etsen
Allerlei steden lanceren projecten om
de hittestress te verminderen. Zoals
Rotterdam. In onderzoek naar het
klimaat in de binnenstad wordt
600.000 euro gepompt, wat voor
driekwart door het rijk wordt gefinancierd.
Twee zomers terug fi etsten Wageningse
wetenschappers met bakfi etsen
door de stad om metingen doen,
ook satellieten werden ingezet. Naar
aanleiding daarvan bekijkt de havenstad
nu hoe ze de temperaturen omlaag
kunnen krijgen. ‘In de binnenstad
kan het zo’n zeven graden
warmer zijn dan op het platteland’,
zegt Toon van Harmelen, onderzoeker
bij TNO.
Hij nam de warmtebronnen in
Rotterdam onder de loep. ‘Zo zagen
we dat bepaalde materialen, zoals
bakstenen, meer warmte vasthouden.’
Een slimme keus voor je bouwmateriaal
kan dus al helpen.
Het defi nitieve rapport is nog niet
af, maar Van Harmelen kan al wel vertellen
dat sommige maatregelen verrassend
genoeg tegenvallen. ‘Je hoort
veel enthousiaste reacties over water
in de stad. Logisch dat mensen denken
dat dit koelte brengt, maar in de
zomer is water ook een warmtebuffer.’
Oftewel, met alleen wat vijvers
neerplempen ben je er nog lang niet.
Een daktuintje dan? ‘Het is tegenwoordig
sexy om met groen op je dak
bezig te zijn. Maar als je echt stedelijke
verkoeling wilt, moet je bomen
op de grond planten in plaats van op
het dak. Aan de schaduw heb je immers
meer.’ Ook weer niet te veel bomen,
want dat gaat ten koste van het
‘urbane karakter’, stelt de onderzoeker:
‘Mensen moeten door het groen
heen nog wel de stad kunnen zien.’
Warme kerktoren
Het Rotterdamse project is een greep
uit vele initiatieven. Zo schilderde de
Utrechtse Jaarbeurs het dak wit, gedeeltelijk
op kosten van de provincie
en de gemeente. Na de zomer kijken
ze daar wat het temperatuureffect van
het dak zal zijn. Arnhem en Den
Haag investeerden in opdracht van
VROM in proeftuinen, waar wordt
bijgehouden hoeveel graden koeler
het is dan in stedelijk gebied.
Zoals Wageningse studenten de
Rotterdamse temperatuur met speciale
fi etsen bijhielden, zo trapte Theo
Brandsma van het KNMI maandenlang
door Utrecht. Van huis naar
werk en terug. Met aan zijn tweewie-
20
minuten minder slaap
Volgens Rotterdams onderzoek
zijn we niet alleen minder productief
door hittestress, maar
liggen we ook langer wakker.
ler een ultramoderne sensor. ‘Indrukwekkend’,
vertelt de onderzoeker. ‘Je
ziet de temperatuur continu veranderen
in je display. In het centrum was
het vijf graden warmer, en dan kwam
ik nog niet eens langs de Dom.’
Want bij de kerktoren zou het het
warmst moeten zijn, volgens de ‘skyview
factor’ – hoe minder hemel je
boven je ziet, hoe heter. Na zijn fi etstochtjes
koppelde Brandsma de metingen
aan zijn gps, zodat hij precies
kan zien waar de hotspots zijn. Al
vindt de KNMI-onderzoeker dat we
Wilders op een motor
De Knastercross in Geulle heeft morgen
ook een PVV-klasse, voor motorrijders die
verkleed gaan als Wilders of Graus.
ons niet moeten blindstaren op de
thermometer, maar ook de luchtkwaliteit
erbij moeten betrekken. ‘De
combinatie van die twee is nog onderbelicht.’
Daken wit verven, bomen planten.
Prima, maar TNO’er Van Harmelen
benadrukt dat we hittestress vooral
binnenshuis moeten bestrijden.
‘In bejaardentehuizen is het ontzettend
warm in de zomer. Vaak dragen
ouderen verkeerde kleding, zoals
steunkousen, of doen ze geen raampje
open uit angst voor tocht.’ De oplossing?
Airconditioning! ‘Het blijft
een impopulaire maatregel, maar we
hebben berekend dat als elke woning
in Rotterdam airco gebruikt, dit maar
1 à 2 procent extra CO2-uitstoot
kost.’
Van Harmelen gaat dus voor airco.
En meteoroloog Brandsma? In zuidelijke
landen mogen er dan al aparte
weerberichten voor steden zijn, in
Nederland valt het nog best mee. ‘Ik
woon in de stad, maar heb zelf geen
last van urban warming. Nee, ik vind
het eigenlijk wel lekker.’
Fast-dood
Voor wie mortuariumbezoeken
schuwt en er liever snel van af is, is er
in Californië een drive-in-mortuarium.
I.c.m. 2-jarig abonnement. Actieprijs geldt de eerste 9 maanden. Aansluitkosten eenmalig 29,95. Kijk voor de voorwaarden op telfort.nl
14, 40
p/mnd
Eerst
Telfort mobiel
Nu 150 minuten
plus internet op
je mobiel
De eerste 9 maanden
van 28,90 voor maar
Gratis
SamsungGalaxyAce
telfort.nl
Telfort winkels
3
Hoe minder
hemel je boven
je ziet,
hoe heter. ANP
Telefoon uit!
Continu je telefoon controleren op nieuwe
berichten heeft invloed op je hersenen: je kunt je
steeds slechter focussen.