Sint als neonanny - De Pers

Wetenschap Achtergrond
In de provincie Zhengjiang staat een van China’s elf kerncentrales. REUTERS
Het Indiase kernprogramma bestaat
nu nog grotendeels uit reactoren van
eigen ontwerp, maar om de vereiste
groei te halen, worden nu driftig contacten
gelegd met de Amerikanen en
de Russen.
Dankzij een recente ommezwaai
in de Amerikaanse buitenlandse politiek
kunnen General Electric en
Westinghouse kerncentrales aan India
gaan verkopen. De Indiërs willen
niet afhankelijk zijn van een enkele
supermacht. Afgelopen maand tekende
de regering dan ook een principeovereenkomst
met Rusland voor
de gezamenlijke bouw van vier nieuwe
kernreactoren bij Kudankulam
(in de deelstaat Tamil Nadu).
Een struikelblok is dat India zijn
uranium zal moeten importeren, zodat
er van een echte ‘energie-onafhankelijkheid’
geen sprake zal zijn.
En er bestaat het gevaar dat buurland
Pakistan een uitbreiding van Indiaas
nucleaire capaciteit zal beschouwen
als een bedreiging. Goede, stabiele
relaties met de (instabiele) buurman
zijn daarom van groot belang.
Ook de Chinese autoriteiten zullen
hun economische groei proberen
..............................................................................
Onderzoek
TURKSE TURK PRAAT ANDERS
DAN NEDERLANDSE TURK
HH
Nederlandse Turken gebruiken de
Turkse taal soms anders dan landgenoten
die nog in Turkije wonen. Het
gaat om zinsconstructies van met
name vaste uitdrukkingen. Dit concludeert
promovendus A. Seza Dogruöz
van de Universiteit Twente.
Zo ‘nemen’ Nederlandse Turken de
trein (‘tren almak’), een letterlijke
vertaling uit het Nederlands. In Turkije
zeggen ze ‘trene binmek’: ‘in de trein
stappen’.
...............................................................................
Duur, maar goedkoop
Kerncentrales zijn enorm duur om te bouwen, maar zodra ze
gebouwd zijn, produceren ze wel de goedkoopste elektriciteit, en
vormen ze een stabiele en betrouwbare energiebron.
In 2050 zal China tweehonderd
kernreactoren tellen
Peking wil voor kernenergie niet afhankelijk zijn van Amerika. REUTERS
veilig te stellen door een intensiever
gebruik van steenkool en kernenergie.
China beschikt over ongeveer
even grote voorraden steenkool als
India, en ook de Chinese elektriciteitsproductie
is sterk van deze grondstof
afhankelijk: 80 procent van de
stroom komt uit kolengestookte centrales.
De bouw daarvan gaat nu al in
hoog tempo voort: in China zullen
de komende tien jaar honderden kolengestookte
centrales verrijzen. Het
grote verschil met India is dat China
wetenschappelijk en technisch op
een hoger plan staat (en daar tegenover
het argwanende Westen graag
goede sier mee wil maken), zodat de
centrales een stuk milieuvriendelijker
worden.
Afgelopen maand werd in Yuhuan,
aan de kust van de provincie Zhejiang,
een superkritische kolencentrale
in gebruik genomen van 1.000 Mw,
de derde centrale in wat uiteindelijk
een complex van vier ultramoderne
kolencentrales moet worden. Yuhuan
krijgt een vermogen van 4.000 Mw
(22 miljard KWh per jaar), en is daarmee
vanaf volgend jaar de grootste
stroomleverancier van China.
Dankzij de nieuwste technieken
kunnen superkritische centrales veel
efficiënter zijn dan oude kolencentrales,
en ze stoten daarbij veel minder
CO 2 uit. Tegen de 60 procent van
de energie in de kolen wordt benut,
in plaats van rond de 40. Momenteel
zijn tien van dergelijke ultramoderne
kolencentrales in aanbouw, en er zullen
er nog vele tientallen volgen.
Ook op het gebied van kernenergie
zet China hoog in. Het land beschikt
momenteel over elf kerncentrales,
afkomstig uit alle delen van de
wereld: drie naar eigen ontwerp, twee
Russische centrales, twee Canadese
en vier Franse. Het gevolg hiervan was
dat de Chinese overheid, die al in
1980 had besloten tot een uitbreiding
van de nucleaire capaciteit, geruime
tijd niet kon kiezen waar ze
nieuwe centrales zou bestellen.
Europa heeft
gemakkelijk praten
met zijn enorme
gasvoorraden
In het recent gelanceerde Elfde Vijfjarenplan
is nu echter vastgelegd dat de
energieproductie door middel van
kernenergie omhoog moet van de
huidige 8 Mw naar 40 Mw in het jaar
2020, te leveren door zo’n dertig reactoren.
In een Amerikaanse studie
naar de behoefte aan kernenergie op
de langere termijn, The Future of Nuclear
Power, werd geschat dat China
tegen 2050 tweehonderd kernreactoren
zal tellen. Chinese deskundigen
schatten dat China tegen die tijd
300.000 Mw atoomstroom zal produceren.
De volledige huidige mondiale
productie.
In juli tekenden de Chinezen een
contract met het Amerikaanse bedrijf
Westinghouse voor de levering van
het nieuwste type kernreactor, te bouwen
in Sanmen, in het oosten van de
provincie Zhengjiang. Een haalbaarheidsonderzoek
werd vorige maand
definitief goedgekeurd; de bouw begint
in maart 2009. De centrale moet
in 2013 gaan draaien. Westinghouse
en de National Nuclear Power Tech-
17
Marcel
Hulspas
nology Co Ltd gaan in totaal vier centrales
bouwen in Sanmen en nog vier
in Shangdong (provincie Haiyang).
De regering heeft met name Frankrijk
en Rusland echter duidelijk gemaakt
dat kernenergie geen exclusief
Amerikaanse gelegenheid zal worden.
Om de 40 Mw te halen, zullen
nog veel meer kerncentrales nodig
zijn, en zij komen vast ook aan de
beurt. Vorige maand werd een overeenkomst
bereikt met Frankrijk, over
de levering van twee centrales.
China wil ook een belangrijke bijdrage
leveren aan de ontwikkeling
van de nieuwste generatie kerncentrales,
de vierde, die inherent veilig
moeten worden en rond 2030 op de
markt komen. In een van de voorstellen,
de hogetemperatuur-reactor
(HTR) wordt het uranium opgesloten
in grafietkogels. Zelfs als de koelvloeistof
in de centrale tijdens vol
bedrijf in een keer wegvalt, kan de
kern van een HTR-reactor niet oververhit
raken en blijft de uranium opgesloten
in de kogels.
Het idee werd veertig jaar geleden
bedacht in Duitsland, waar zo’n reactor
meer dan twintig jaar in bedrijf is
geweest. Toen de Duitse overheid de
stekker uit het kernenergieprogramma
trok, werd het concept voor een
habbekrats verkocht aan de Chinezen.
Sinds 2003 draait daar nu een
prototype, de HTR-10.
In het regeerakkoord van het kabinet-Balkenende
IV is opgenomen dat
er gedurende deze kabinetsperiode
geen beslissing zal worden genomen
over een nieuwe kerncentrale. Ook
andere EU-landen (met uitzondering
van Frankrijk) staan niet te springen
als het om kernenergie gaat. Maar Europa
heeft gemakkelijk praten met
zijn enorme gasvoorraden. De knowhow
en de bestuurlijke en economische
infrastructuur maken het mogelijk
om energie te besparen en binnen
enkele decennia op grote schaal alternatieve
energiebronnen in te zetten.
De grote economische groeiers op
deze planeet hebben weinig aan die
milieuscenario’s. Hun zorgen zijn
groter en urgenter. Dus kiezen zij
voor minder aantrekkelijke, gemakkelijk
beschikbare energiebronnen.
Het is voor de toekomst van onze
planeet verstandig om de ogen niet te
sluiten voor de onaangename werkelijkheid
en intensief te participeren
in deze ontwikkelingen.
Schone en veilige kolen- en kerncentrales
zijn wat de wereldbevolking
de komende decennia nodig heeft.
Daar hoeft het Westen de neus niet
voor op te halen. 1