Sint als neonanny - De Pers
22.08.2013 • Views
Share Embed Flag

Sint als neonanny - De Pers

Sint als neonanny - De Pers

Sint als neonanny - De Pers

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
depers.nl

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

05<br />

Woensdag<br />

<strong>De</strong>cember 2007<br />

Veiligheid Amsterdam<br />

Cohens<br />

fluisteraar<br />

Bij rampen en crises heeft<br />

Maureen Sarucco de leiding,<br />

zo<strong>als</strong> ten tijde van de Bijlmerramp.<br />

Zelden geeft ze interviews,<br />

maar nu ze is gekozen<br />

<strong>als</strong> overheidsmanager van het<br />

jaar, vertelt ze over haar werk.<br />

‘Ik functioneer het best in de<br />

schaduw.’<br />

04<br />

.................................................................................................................................................................<br />

<strong>Sint</strong>erklaas <strong>De</strong> pedagogische goedheiligman is terug<br />

<strong>Sint</strong> <strong>als</strong> <strong>neonanny</strong><br />

Meer dan de helft van de<br />

Nederlanders viert ook dit jaar<br />

weer <strong>Sint</strong>erklaas. Maar hoe?<br />

Verslag van een dag vol heilige<br />

huisbezoeken in de regio Dordrecht.<br />

‘Steeds meer ouders<br />

gebruiken ons <strong>als</strong> extra opvoeders.’<br />

Marten Blankesteijn<br />

DORDRECHT<br />

...<br />

Mandy en Mitch rennen juichend<br />

naar de deur. Ze zitten in het appartement<br />

van opa en oma, samen met<br />

oudere neven en nichten, maar die<br />

maken zich om onbegrijpelijke redenen<br />

minder druk over het aanstaande<br />

bezoek dan de twee kleuters.<br />

Zodra de Pieten op de voordeur<br />

en de ramen beginnen te bonzen<br />

Dakar Rally<br />

Racen <strong>als</strong><br />

bedrijf<br />

Ze gaan van start <strong>als</strong> het op<br />

een na grootste team in de<br />

Dakar Rally: Ronald Rijpma en<br />

zijn in totaal 57 collega’s. Met<br />

auto’s, trucks, quads en motoren<br />

rijdt het professionele<br />

team de rally uit. ‘Wij hebben<br />

het meer bedrijfsmatig aangepakt.’<br />

15<br />

veren de twee op. Ze dansen met de<br />

knechten, houden gepaste afstand<br />

van de <strong>Sint</strong> – hij blijft een beetje eng<br />

– en eten zoveel mogelijk pepernoten<br />

van de vloer. ‘<strong>Sint</strong>erkláás’, roept<br />

Mitch naar zijn moeder, wijzend<br />

naar het rode gevaarte bij de voordeur.<br />

‘<strong>Sint</strong>erkláás!’<br />

<strong>De</strong> ouders van het tweetal zijn al<br />

bijna net zo blij met de komst van<br />

de <strong>Sint</strong>. Net <strong>als</strong> veel andere ouders<br />

grijpen de vader en moeder van<br />

Mandy en Mitch Zijn komst aan om<br />

sluimerende gezinsproblemen aan<br />

te kaarten, in de hoop dat <strong>Sint</strong> ze wél<br />

kan oplossen.<br />

‘Wat hoor ik nou?’, bromt <strong>Sint</strong><br />

tegen de 6-jarige blondine. ‘Maken<br />

jij en je broertje zoveel ruzie?’<br />

Beschaamd kijkt Mandy naar de<br />

Sef, de man van PSV<br />

<strong>De</strong> ideale<br />

interim<br />

Na zijn Japanse avonturen<br />

voelt Sef Vergoossen zich eindelijk<br />

serieus genomen: een topclub heeft<br />

hem <strong>als</strong> interim gevraagd. ‘PSV is en<br />

blijft top.’ Maar een half jaar is genoeg.<br />

26<br />

grond. ‘Dat is toch helemaal niet<br />

leuk, ruziemaken?’ Mandy, nog<br />

steeds starend naar de vloer, schudt<br />

het hoofd.<br />

‘Zullen we je broertje er eens bij<br />

halen?’ Mandy lijkt daar niet al te<br />

veel behoefte aan te hebben, maar<br />

ja, <strong>Sint</strong>erklaas spreek je niet tegen.<br />

Voor je het weet neemt-ie die cadeautjes<br />

gewoon weer mee naar<br />

Spanje. Ja, knikt ze dus.<br />

‘Mandy en Mitch, geef elkaar<br />

eens een hand en zeg dan: wij gaan<br />

dit jaar proberen geen ruzie meer te<br />

maken.’ Hand in hand herhalen de<br />

twee kemphanen de woorden van<br />

de <strong>Sint</strong>. Met een vertederde glimlach<br />

legt mama de belofte vast op video.<br />

Wat een schatjes!<br />

‘Volgens mij zijn ze het nu alweer<br />

vergeten’, lacht <strong>Sint</strong>erklaas <strong>als</strong> hij<br />

het huis verlaten heeft. <strong>De</strong> Hoofdpiet<br />

vult aan: ‘Steeds meer ouders<br />

gebruiken ons <strong>als</strong> extra opvoeders.<br />

Vorig jaar stuurde een moeder ons<br />

zeven A4’tjes met wat haar kinderen<br />

allemaal beter moesten doen. Zeven<br />

pagina’s! Meer hun best doen op<br />

school, eerder naar bed, minder<br />

zeuren, minder ruziemaken, goed<br />

eten, het ging maar door.’ Een paar<br />

opvoedkundige correcties wil <strong>Sint</strong>erklaas<br />

best doen, maar het moet<br />

wel leuk blijven. Nadat de ruzies<br />

zijn bijgelegd en een aantal slechte<br />

gewoontes is aangestipt, is het daarom<br />

tijd voor complimenten. En<br />

vooral: cadeaus. Heel veel cadeaus.<br />

Lees verder op pagina 6<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

AMAURY MILLER<br />

gsm.nl<br />

<br />

<br />

......................................<br />

Kernenergie<br />

heeft toch<br />

de toekomst<br />

Marcel Hulspas<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

Kernafval een probleem? Kernfysicus<br />

Geoff Hudson ziet de oplossing<br />

al helemaal voor zich. Over de hele<br />

wereld verspreid ligt er zo’n 200.000<br />

ton aan radioactief afval. Dat kan<br />

allemaal bij elkaar, in een ondergrondse<br />

berging van 100.000 kubieke<br />

meter, een gat van vijftig bij<br />

vijftig bij vijftig meter. Die berging<br />

moet worden aangebracht op grote<br />

diepte, in een geologisch inert stuk<br />

aarde, liefst onder een woestijn.<br />

Daar kan het honderdduizend jaar<br />

blijven liggen, tot het uitgestraald<br />

en volkomen onschuldig is.<br />

Radioactief afval<br />

opbergen is<br />

lucratiever dan<br />

uranium delven<br />

Een plek die aan deze eisen voldoet<br />

is gemakkelijk te vinden: in het hart<br />

van Hudsons vaderland, Australië.<br />

<strong>De</strong> ruimte die een dergelijke opslag<br />

in beslag zou nemen, is volstrekt<br />

verwaarloosbaar en de risico’s zijn<br />

nihil. Radioactief afval opbergen is<br />

trouwens lucratiever dan uranium<br />

delven, benadrukt hij. Australië exporteert<br />

momenteel uranium voor<br />

rond de zestig dollar per kilo. Een<br />

kilo afval opbergen levert al gauw<br />

het vijfvoudige op.<br />

Kernafval onder de grond. <strong>De</strong><br />

Australiërs moeten er nog niet veel<br />

van hebben. Maar dat kan veranderen.<br />

<strong>De</strong> belangstelling voor kernenergie<br />

neemt weer toe. Niet in Europa,<br />

waar de politiek nog worstelt<br />

met de vertrouwde vraagstukken<br />

uit de jaren zeventig: de veiligheid,<br />

de opslag van het afval en het<br />

spookbeeld van de nucleaire proliferatie.<br />

Eind november concludeerde<br />

de Europese fractie van de Groenen<br />

nog vergenoegd dat kernenergie<br />

op haar laatste benen loopt.<br />

Maar de Groenen juichen te<br />

vroeg. Elders in de wereld is sprake<br />

van een nucleaire renaissance. <strong>De</strong><br />

nieuwe grootmachten India en<br />

China hebben al aangekondigd dat<br />

zij de komende decennia tientallen<br />

kernreactoren gaan bouwen. En<br />

niet alleen kernenergie, ook een andere<br />

bête noire van de milieubeweging<br />

heeft een gouden toekomst:<br />

steenkool.<br />

Lees verder op pagina 16

2 <strong>De</strong> Twee<br />

<br />

DE WERELD VOLGENS<br />

KOSTER + JOJANNEKE MET<br />

LIEKE<br />

UIT DE KLEREN<br />

Playboy had<br />

zoiets van: huh?!<br />

Playboy moest tegemoetkomen aan<br />

de strikte richtlijnen van de zus van<br />

Lieke van Lexmond, wilden ze de<br />

actrice strikken voor een shoot.<br />

‘Normaal zal het ze een worst wezen.<br />

Bloot is bloot.’<br />

Jetteke van Lexmond wijst op een<br />

pagina in Playboy waarop haar zus<br />

Lieke haar borsten omvat met haar<br />

handen. ‘Kijk die ring, dat is dan net<br />

weer Cartier.’ Dat de 25-jarige Goede<br />

Tijden Slechte Tijden-actrice het middelpunt<br />

is van de Playboy-kersteditie<br />

die vanaf morgen in de winkel ligt,<br />

dankt het mannenblad aan Liekes<br />

zus. <strong>De</strong> actrice wilde alleen poseren<br />

<strong>als</strong> haar zus de leiding over de shoot<br />

zou hebben. ‘Ze is mijn beste vriendin.<br />

Als ze zegt: je moet die houding<br />

aannemen en die kleding dragen,<br />

dan weet je dat het er mooier op<br />

wordt.’<br />

Jetteke (28), styliste van magazine<br />

Glossy, koos voor een ‘filmische<br />

sfeer’. ‘Ik wilde Lieke iconisch neerzetten,<br />

had Sophia Loren en Catherine<br />

<strong>De</strong>neuve in het achterhoofd.’<br />

Fotograaf Paul Bellaart, Benjamin<br />

Puckey (visagist voor onder meer<br />

Chanel) en Rutger van der Heide<br />

DE<br />

SERIE<br />

‘Wij vinden het grappig <strong>als</strong> mensen<br />

dood gaan of verongelukken’, meldt<br />

het persbericht laconiek. En eerlijk<br />

is eerlijk: de bloedige sterfscène’s in<br />

New Kids on The Block, een nieuwe<br />

comedy op internet, zijn zo bizar en<br />

onverwacht dat je vaak met je hand<br />

voor je mond zit te gniffelen. Hilversum<br />

wilde de zwarte komedie<br />

niet hebben dus verspreiden Flip<br />

van der Kuil en Steffen Haars vanaf<br />

maandag hun hilarische doodfilmpjes<br />

via het populaire weblog www.<br />

flabber.nl.<br />

MEDEWERKING VAN MAARTEN BLOEM<br />

.......................................................................................................................................................................................................<br />

MARGRIET<br />

VAN DER LINDEN<br />

Jetteke van Lexmond<br />

‘<strong>De</strong> kleine zat er gezellig bij<br />

toen Lieke naakt rondliep’<br />

(haarartiest voor de Italiaanse Vogue)<br />

werden door zuslief ingeschakeld.<br />

‘Playboy was wel een beetje van: oeoeoe,<br />

wat een eisenpakket. <strong>De</strong> hele<br />

shoot gebeurde in een andere sfeer<br />

dan ze gewend zijn en straalt misschien<br />

wat meer seksualiteit vanuit<br />

de vrouw uit dan normaal het geval<br />

is. Maar achteraf zijn ze lyrisch.’<br />

Zus Jet zou een Playboy-opdracht<br />

normaliter niet snel hebben aangenomen.<br />

‘Ik was ook net bevallen,<br />

maar voor Lieke doe ik alles. <strong>De</strong> kleine<br />

zat er gewoon gezellig bij terwijl<br />

Lieke naakt op haar stilleto’s rondliep.’<br />

Onder toeziend oog van de styliste<br />

werd gekozen voor merken <strong>als</strong><br />

Yves Saint Laurent, Prada, schoenen<br />

van Jimmy Choo en lingerie van La<br />

Perla.<br />

‘Het corset dat Lieke op de cover<br />

draagt, heeft Victoria Beckham ook<br />

aan in de nieuwe clip van de Spice<br />

Girls.’ En Playboy? ‘Die hadden weer<br />

zoiets van: huh?! Normaal zijn ze er<br />

helemaal niet mee bezig wat hun modellen<br />

aan hebben. Het zal ze een<br />

worst wezen. Bloot is bloot.’<br />

Volgens Jet heeft haar zus die classy<br />

stijl ‘van zichzelf heel erg in zich’.<br />

‘Ze is geïnteresseerd in mode en in<br />

..........................................................<br />

Nieuwe neus voor Tisdale<br />

Ashley Tisdale, bekend van de twee<br />

High School Musical-films heeft zich een<br />

nieuwe neus laten aanmeten.<br />

Lieke<br />

van Lexmond<br />

tijdens de<br />

presentatie van<br />

de kersteditie<br />

van de Playboy.<br />

AMAURY MILLER<br />

Franse film. Maar het publiek weet<br />

dat niet. Dat komt omdat ze vanaf het<br />

begin gewoon anders is neergezet<br />

door, door, nou gewoon. Het is leuk<br />

dat ze nu deze kant van zichzelf kan<br />

laten zien.’<br />

Playboy-hoofdredacteur Jan<br />

Heemskerk had niet alleen te maken<br />

met Jets strenge stappenplan. Vanwege<br />

het kersverse moederschap van<br />

zuslief kon Lieke ook niet vereeuwigd<br />

worden in een exotisch oord, maar<br />

werden het Zwolle en een landhuis in<br />

Culemborg. Ook mocht er niet wor-<br />

............................................................<br />

den gephotoshopt. Heemskerk<br />

moest zich er gedwee bij neerleggen.<br />

‘Tja, dat Cartierspul en zo geeft het<br />

natuurlijk toch iets extra’s. En gut,<br />

dan zie je dat het ook leuk kan zijn <strong>als</strong><br />

het niet gladgeretoucheerd en op<br />

Mauritius is.’<br />

Overigens heeft Heemskerk, nadat<br />

Liekes foto’s eerder deze maand<br />

al op clandestiene wijze op internet<br />

opgedoken waren, de politie op het<br />

Playboy-probleem van verdwijnende<br />

foto’s gezet. 1<br />

Geweigerde tv-comedy nu op internet<br />

Wees niet verbaasd <strong>als</strong> Kamerleden gaan protesteren<br />

Het duo, dat eerder werkte voor MTV,<br />

de VPRO en Nickelodeon en commerci<strong>als</strong><br />

bedacht voor Fortis, Footlocker<br />

en Adidas, steekt met deze comedy-serie<br />

wel een nieuwe grens<br />

over. We moeten niet verbaasd zijn<br />

dat er straks geschokte Kamerleden<br />

protesteren tegen deze ‘zieke serie’,<br />

die draait om een groep afgestompte<br />

moorddadige asocialen.<br />

New Kids on the Block flirt met dood<br />

en geweld, kraakt de hypocrisie van<br />

onze volksaard en knipoogt naar de<br />

infantiele tv-cultuur. In een scène<br />

Mail van Hillary<br />

Sinds mijn ambassadeursschap<br />

voor Hillary Clinton krijg ik om<br />

de week mail van haar. Zo<strong>als</strong><br />

gisteren. Hillary is onverminderd<br />

opgetogen in haar schrijven,<br />

maar toch worden haar mailtjes klaaglijker.<br />

Ze wil geld. <strong>De</strong> vorige keer had ze<br />

een miljoen nodig om het debat tussen<br />

de <strong>De</strong>mocratische presidentskandidaten<br />

in Las Vegas fatsoenlijk te<br />

kunnen doen. Fatsoenlijk, dat wil zeggen<br />

dat er genoeg vlaggetjes en stickers<br />

zijn waar zoveel mogelijk mensen<br />

joelend mee kunnen wapperen. Een<br />

zien we een man heel irritant kiekeboe<br />

roepen, zo irritant dat je hem wel<br />

wilt…Precies, op dat moment schieten<br />

twee Tokkies hem in zijn hoofd.<br />

‘We hebben gesprekken gevoerd bij<br />

MTV, maar die hadden geen budget’,<br />

zegt producent Gijs Kerbosch. ‘Met<br />

een kleine donatie van Flabber zijn<br />

we toen aan het werk gegaan. Internet<br />

is populairder dan tv. Daar zie je nog<br />

zelden iets om te lachen.’ 1<br />

Zie fi lmpje www.depers.nl<br />

miljoen. Bill stuurde me er ook nog een<br />

mail over: ‘Margriet, we can do it. We’re<br />

nothing without your help!’ Zo zijn de<br />

verhoudingen. Maar Hillary is een behoorlijk<br />

rupsje nooitgenoeg. Het is een<br />

krappe maand voor de eerste belangrijke<br />

voorverkiezing, die in de staat<br />

Iowa, en Hillary heeft nog 1,25 miljoen<br />

dollar nodig. Ze zegt ook waar ze het<br />

aan uit gaat geven: aan ‘middelen’, zodat<br />

ze kan winnen in Iowa.<br />

Vorige week kreeg ik tussendoor ook<br />

nog even een mailtje van Barbra<br />

Streisand: ‘Lieve Margriet, ik ben pre-<br />

Seksistische film<br />

Actrice Katherine Heigl vindt de succesvolle film<br />

Knocked-up, waarin ze zelf een hoofdrol speelt,<br />

‘een beetje seksistisch’.<br />

<strong>De</strong> New Kids on the Block.<br />

cies zo<strong>als</strong> jij. Ik wil ook de Republikeinen<br />

verslaan. Ik weet dat Hillary op je<br />

steunt. Je was er vanaf het begin bij. Ik<br />

wil je daarvoor bedanken. Ook namens<br />

haar. Mijn God, ik ben net zo<br />

trots op haar <strong>als</strong> jij!’ Kusjes, Barbra.<br />

Ik vond het wat verdacht, want Hillary<br />

en Barbra zijn niet de grootste vriendinnen.<br />

Vooral niet nadat Hillary er<br />

tijdens de tweede presidentstermijn<br />

van Bill achterkwam dat Barbra in het<br />

Witte Huis had gelogeerd, terwijl Hillary<br />

er zelf niet was. Misschien dat dat<br />

op deze manier dan is rechtgezet tussen<br />

die twee. Barbra vroeg trouwens<br />

niet om geld. Wel stuurde ze een foto<br />

van haarzelf. Hillary schrijft verder in<br />

haar mail: ‘Zou je <strong>als</strong>jeblieft vandaag<br />

Q&A<br />

06-42217XXX<br />

Arnie verhuist<br />

volgend jaar<br />

naar de States<br />

Tv producent Reinout Oerlemans<br />

verkast volgende zomer met gezin<br />

naar fi lmstad Los Angeles. ‘We<br />

gaan niet voor een leven in de<br />

schijnwerpers’.<br />

Ach, BN’ers Ruud en Estelle Gullit<br />

ontvielen ons al en nu u?<br />

‘Ja, da’s allemaal toeval hoor. Maar<br />

wel leuk, Daan (echtgenote Danielle<br />

Overgaag) en Estelle zijn vriendinnen<br />

en een van onze zonen voetbalde<br />

met die van Ruud.’<br />

U kiest voor Los Angeles, stad<br />

van oppervlakkigheid en glitter<br />

en glamour?<br />

‘Ik had daar al een kantoor. Daar gebeurt<br />

het toch op televisiegebied.<br />

Alle clichés over Amerika kloppen,<br />

maar <strong>als</strong> je daar met een goed verhaal<br />

komt, is er snel en veel geld.’<br />

Gaat u weer spelprogramma’s<br />

verzinnen of een keer echt goed<br />

drama à la HBO?<br />

‘Hmm, het zou natuurlijk prachtig<br />

zijn goed drama te maken. Wie<br />

weet. Ik hoop daar in ieder geval wat<br />

goede ideeën te verzinnen. Daan en<br />

ik hebben er zin in.’<br />

Om ‘s avonds lekker met Ruud,<br />

Estelle, Victoria en David de rode<br />

lopers af te struinen?<br />

‘Wij gaan niet voor een leven in de<br />

schijnwerpers. Dat deden we hier<br />

trouwens ook al niet. En nee, ik ga<br />

ook niet naar Los Angeles om <strong>als</strong> exsoapster<br />

stiekem alle castings af te<br />

lopen.’ 1<br />

nog geld willen overmaken, zodat ik<br />

president van Amerika kan worden?’<br />

En ook: ‘Dan kunnen we eindelijk de<br />

oorlog in Irak beëindigen, dan krijgt<br />

iedereen in Amerika een betaalbare<br />

zorgverzekering, de economie zal<br />

aantrekken en er zullen miljoenen<br />

nieuwe banen komen!’ Dan schrijft<br />

ze nog een redelijk beklemmend zinnetje<br />

<strong>als</strong>: Margriet, we moeten dit<br />

bedrag vrijdag om middernacht echt<br />

hebben! En eindigt ze met: ‘Binnenkort<br />

wil ik je persoonlijk bedanken<br />

voor alles wat je tot nu toe al voor me<br />

hebt gedaan. Ik meen het uit de<br />

grond van mijn hart.’ Hillary.<br />

P.S.: Stort Nu!!! 1<br />

...............................................................................<br />

Rocker Scott Weiland opgepakt<br />

Voorman van de band Velvet Revolver, Scott Weiland, is opgepakt<br />

wegens het rijden onder invloed van drugs.<br />

<strong>De</strong> politie vatte hem in de kraag na een ongeluk.<br />

HH

Nieuws<br />

Toespraak Bush blijft ondanks rapport bij standpunt<br />

‘Iran blijft dreiging vormen’<br />

Redactie buitenland<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

George Bush heeft gisteren gezegd<br />

dat Iran een gevaar blijft voor de internationale<br />

gemeenschap, ondanks<br />

dat gebleken is dat het land zijn nucleaire<br />

programma heeft stopgezet.<br />

‘Ik zie dit rapport <strong>als</strong> een waarschuwingssignaal<br />

dat de Iraniërs een<br />

programma hadden, maar dat ze dat<br />

hebben gestopt’, zei Bush. ‘<strong>De</strong> waar-<br />

Idols voor docenten, met de leerlingen<br />

in de jury. Het kan nu echt, op<br />

beoordeelmijnleraar.nl.<br />

Peter Wierenga<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

Geschiedenisleraar Roes – vanwege<br />

zijn postuur Reus genoemd – van het<br />

Fivelcollege in <strong>De</strong>lfzijl moet wel de<br />

populairste zijn. Op www.beoordeelmijnleraar.nl<br />

krijgt hij van acht verschillende<br />

leerlingen een 10. Bij de<br />

reacties hoef je alleen het Groningse<br />

accent erbij te denken: ‘Mr. Reus is<br />

echt een vet chille leraar.. de hele les<br />

een beetje keuvel’n enzo… ja dat vinden<br />

wij wel mooi.’<br />

schuwing zit ’m erin dat ze het altijd<br />

weer kunnen beginnen.’<br />

Bush sprak een dag nadat een<br />

nieuw Amerikaanse inlichtingenrapport<br />

had aangetoond dat Iran sinds<br />

het najaar van 2003 niet meer aan het<br />

verkrijgen van kernwapens werkt.<br />

Die conclusie staat in schril contrast<br />

met eerdere onderzoeken van de<br />

Amerikaanse inlichtingendiensten.<br />

Bush zei gisteren dat het rapport van<br />

het National Intelligence Estimate<br />

‘Ook al is Iran gestopt met het nucleaire programma, de Iraniërs kunnen altijd weer beginnen.’ AP<br />

Utrechtenaar Pieter Kerkhaerts (niet<br />

werkzaam in het onderwijs) zette de<br />

site in zijn vrije tijd op. ‘Ik kende het<br />

principe al vanuit de VS, daar heb je<br />

ratemyteacher.com en ratemyprofessor.com.<br />

<strong>De</strong>ze website is niét bedoeld<br />

<strong>als</strong> afvoerputje, de meeste beoordelingen<br />

zijn juist positief. Ik hoop dat<br />

het de transparantie en de trots op het<br />

vak verhoogt.’<br />

Kerkhaerts belooft dat de site gratis<br />

blijft. ‘Ik heb hem onder meer via<br />

Hyves onder de aandacht gebracht.<br />

Alle scholen staan erop, leerlingen<br />

kunnen zelf de docenten toevoegen.<br />

<strong>De</strong> reacties van leraren zijn gemengd.<br />

Tja, het is toch een spiegel die voorgehouden<br />

wordt. Maar een team con-<br />

...................................................................<br />

Pathuis<br />

..........................................................<br />

Toiletproblemen<br />

<strong>De</strong> toiletten in de zestien nieuwe treinen die<br />

zondag gaan rijden op de Maaslijn Roermond-<br />

Nijmegen kunnen niet worden geleegd.<br />

(NIE) geen reden is een eventuele militaire<br />

aanval op Teheran van tafel te<br />

vegen. ‘<strong>De</strong> beste diplomatie – effectieve<br />

diplomatie – is er een waarin<br />

alle opties op tafel blijven. Iran was<br />

gevaarlijk, Iran is gevaarlijk en Iran<br />

blijft gevaarlijk.’ Ook wees hij op de<br />

conclusie van het NIE dat Iran weliswaar<br />

gestopt is met zijn nucleaire<br />

programma, maar nog steeds uranium<br />

verrijkt.<br />

Lees meer op pagina 9<br />

troleert of de opmerkingen binnen<br />

de perken blijven.’<br />

In Duitsland klaagde een lerares<br />

de site www.spickmich.de aan. <strong>De</strong><br />

rechter oordeelde dat zij maar tegen<br />

de jeugdtaal moet kunnen, de vrijheid<br />

van meningsuiting staat voorop.<br />

Of het in Nederland ook tot een<br />

rechtszaak komt, is nog de vraag.<br />

<strong>De</strong> lerarenvakbond is tegen het<br />

initiatief. ‘Wij vinden beoordelingen<br />

prima, maar alleen binnen klasseverband,’<br />

zegt AOb-voorzitter Walter<br />

Dresscher. ‘Internet leidt tot anonieme<br />

kritiek of zelfs georganiseerde<br />

acties, dat lijkt me niet goed voor het<br />

aanzien van het vak.’<br />

Dat zal mevrouw Martens, lerares bi-<br />

.......................................<br />

KORT<br />

111<br />

NAVO klaar voor mogelijk<br />

geweld in Kosovo<br />

<strong>De</strong> NAVO heeft troepen klaarstaan om<br />

in te grijpen <strong>als</strong> er de komende weken<br />

geweld uitbreekt in Kosovo. Dat kan<br />

gebeuren <strong>als</strong> gevolg van het uitroepen<br />

van de onafhankelijkheid, zo<strong>als</strong> de etnisch<br />

Albanese meerderheid in de omstreden<br />

Servische provincie heeft aangekondigd.<br />

Dit heeft de militaire leider<br />

van de NAVO, generaal John Craddock,<br />

gisteren gemeld. Hij zei dat uitbreiding<br />

van de huidige zestienduizend man<br />

sterke vredesmacht in Kosovo tot de<br />

mogelijkheden behoort.<br />

............................................................<br />

ologie aan het Zeldenrust Steelantcollege<br />

in Terneuzen, met hem eens<br />

zijn. <strong>De</strong> hekkensluiter deelt volgens<br />

“Geen idee waar ik moest<br />

overstappen, maar de<br />

servicemedewerker zette<br />

me op het juiste spoor.”<br />

Slimmer op reis met actuele reisinformatie.<br />

Kijk op ns.nl/reisinformatie<br />

<br />

<br />

Populaire docenten Lerarenvakbond is tegen website voor leerlingen<br />

Beoordelingssite houdt leraar een spiegel voor<br />

Griepvirus<br />

<strong>De</strong> buikgriepepidemie in het Medisch Centrum<br />

Alkmaar is verleden tijd. Veertig patiënten en<br />

twintig medewerkers werden ziek.<br />

Internet Campagne moet jongeren bereiken<br />

Terroristen tegen<br />

het siervuurwerk<br />

Onder het motto: Arabieren hebben<br />

ook humor, is de stichting Consument<br />

en Veiligheid een campagne<br />

op internet gestart om jongeren te<br />

waarschuwen voor het gevaar van<br />

siervuurwerk.<br />

Merel van Leeuwen<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

Op www.laaf.info zijn vier filmpjes te<br />

zien waarin terroristen van de Liberation<br />

Army Against Freedom met tulbanden<br />

in een desolaat oord (oftewel,<br />

de Zuid-Limburgse mergelgrotten)<br />

ondervinden wat de gevaren zijn<br />

van het afsteken van siervuurwerk.<br />

Eerst denk je dat de mannen een aanslag<br />

voorbereiden, maar gaandeweg<br />

blijkt dat ze lopen te stuntelen met<br />

het afschieten van de vuurpijlen.<br />

<strong>De</strong> filmpjes zijn sinds gisteren te<br />

zien op internet en nu al een grote hit<br />

onder jongeren. Volgens een van de<br />

makers zijn ze al zo’n 30.000 keer<br />

doorgemaild.<br />

<strong>De</strong> campagne is gemaakt door<br />

communicatiebureau Selmore, in samenwerking<br />

met stichting Consument<br />

en Veiligheid. Het accent moest<br />

dit jaar liggen op de gevaren van siervuurwerk,<br />

omdat veel mensen die<br />

onderschatten. <strong>De</strong> campagne gaat<br />

morgen officieel van start.<br />

Volgens Diederick Hillenius, een<br />

van de makers van de filmpjes, gaat<br />

het hier om slapstick en zijn ze vooral<br />

bedoeld om de jongeren op het verkeerde<br />

been te zetten om zo de aandacht<br />

vast te houden. ‘Als je hen wilt<br />

bereiken, zul je een andere toon moeten<br />

aanslaan.’ Hillenius heeft alleen<br />

maar positieve reacties gehad. Ook<br />

de Arabieren aan wie ze de filmpjes<br />

vooraf hebben getoond, konden er<br />

hartelijk om lachen. ‘We willen niemand<br />

beledigen en de mensen die<br />

vinden dat we dit niet kunnen maken,<br />

zijn vooral autochtone Nederlanders’,<br />

zegt Hillenius.<br />

Ook Cees Meyer, woordvoerder<br />

van stichting Consument en Veiligheid,<br />

ziet geen kwaad in de campagne.<br />

‘Ons doel is te laten zien dat je<br />

met siervuurwerk lelijk letsel kunt<br />

oplopen en we willen zeker niet de<br />

islam in een verkeerd daglicht stellen.<br />

Iedereen moet het zien <strong>als</strong> een grapje.’<br />

Voor volwassenen komt nog een<br />

aparte campagne. 1<br />

haar leerlingen ‘supersnel’ waarschuwingen<br />

uit. Ze wil niet reageren op<br />

haar rapportcijfer, een 1,4. 1<br />

Ga mee<br />

3

4<br />

<br />

<br />

Maureen Sarucco is al 25 jaar hoofd<br />

veiligheid van Amsterdam. Toch<br />

geeft ze slechts zelden interviews.<br />

<strong>De</strong> <strong>Pers</strong> duikt met de Nederlandse<br />

Condoleezza Rice ‘de bunker’ in.<br />

Marcia Nieuwenhuis<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

Achter een bomvrije deur in de kelder<br />

van het stadhuis is het crisiscentrum.<br />

‘<strong>De</strong> bunker’, oppervlakte ongeveer<br />

500 vierkante meter, ligt aan de westkant<br />

van de Stopera. Bij rampen en<br />

crises heeft Maureen Sarucco de leiding.<br />

‘Ik ben technisch voorzitter van<br />

de rampenstaf’, zegt ze, wijzend naar<br />

het spreekgestoelte in het zenuwcentrum.<br />

‘<strong>De</strong> burgemeester heeft daardoor<br />

zijn handen vrij om zich met de<br />

inhoud te bemoeien.’<br />

Uiterst zelden spreekt de rechterhand<br />

van Job Cohen met de media.<br />

Geert Mak interviewde haar in 1995<br />

en Het Parool in 2004. Maar <strong>als</strong> Sarucco<br />

verkozen zou worden tot Overheidsmanager<br />

van het Jaar 2007, kon<br />

ze er niet omheen. Voor één keer<br />

stemde ze in met een gesprek, áls ze<br />

tenminste zou winnen. Dat deed ze.<br />

In ruim 25 jaar groeide de afdeling<br />

van vier tot zestig man en zag zij heel<br />

wat crises aan zich voorbijtrekken.<br />

<strong>De</strong> vergelijking met de Afro-Amerikaanse<br />

minister van Buitenlandse<br />

Zaken Condoleezza Rice is gauw gemaakt.<br />

Zij was jarenlang veiligheidsadviseur<br />

van de Amerikaanse president.<br />

Het roept dubbele gevoelens op<br />

bij de op Curaçao geboren Sarucco,<br />

die Surinaamse ouders heeft. ‘Aan de<br />

ene kant vind ik het bijzonder complimenteus.<br />

Het is geweldig wat zij<br />

<strong>als</strong> zwarte vrouw heeft bereikt, maar<br />

ik heb niet dezelfde politieke voorkeur.<br />

Ik ben geen Bush-fan.’<br />

Het leven in de luwte blijft voor<br />

haar een heel bewuste keuze. ‘Ik functioneer<br />

het best in de schaduw van de<br />

burgemeester. Hoe dichter je tegen<br />

een bestuurder aanzit, hoe terughoudender<br />

je moet zijn met publiciteit.<br />

Ik heb te veel mensen over hun ego<br />

zien struikelen. Mijn toegevoegde<br />

waarde uit zich niet publicitair, maar<br />

in wat ik in de oren van de burgemeester<br />

fluister.’<br />

Ook na de moord op Theo van<br />

Gogh in 2002 – volgens haar ‘een vreselijke<br />

tijd’ – stond ze aan de zijde van<br />

PvdA-burgervader Job Cohen. ‘In die<br />

dagen heb ik wakker gelegen. Hoe<br />

houden we onze samenleving bijeen?<br />

Ons motto is binden en grenzen stellen,<br />

die twee kunnen niet zonder elkaar.<br />

Maar die manier van denken<br />

stond onder druk.’ Toch is ze trots op<br />

de manier waarop Amsterdam han-<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Interview Maureen Sarucco, machtige vrouw achter de schermen<br />

<strong>De</strong> fluisteraar<br />

van Job Cohen<br />

Maureen Sarucco (midden) met burgemeester Job Cohen en haar moeder. NILS VAN HOUT/CAPITAL PHOTOS<br />

delde na de moord op Van Gogh. ‘Het<br />

was moeilijk, want er is iemand<br />

doodgegaan, maar we hebben géén<br />

rellen gehad. Op zo’n moment houden<br />

we de vinger aan de pols van de<br />

samenleving. We willen precies weten<br />

wat op elke hoek van elke straat<br />

speelt. Loopt de spanning op? Moeten<br />

we interveniëren?’<br />

Het zijn volgens haar bij uitstek<br />

momenten waarop ambtenaren de<br />

deur uit moeten. ‘Ook al zit je in<br />

schaal veertien, ga weg achter dat bureau.<br />

<strong>De</strong> straat op, naar scholen en<br />

jongerencentra. Met één druk op de<br />

knop kunnen we ambtenaren activeren.<br />

Als je ook maar even onrust ruikt,<br />

sturen we iemand om uit te leggen<br />

wat er aan de hand is.’<br />

Job Cohen is volgens sommigen te<br />

soft. Maar Sarucco staat binnen de<br />

‘Het gaat juist<br />

hartstikke goed<br />

met de veiligheid<br />

in Amsterdam’<br />

gemeente Amsterdam juist bekend<br />

om haar harde aanpak. Of dat botst?<br />

‘Nee, oh nee, helemaal niet!’ roept ze<br />

luid. ‘Het gaat hartstikke goed met de<br />

veiligheid in Amsterdam. Alleen men<br />

wil dat niet zien. Ik vind echt dat de<br />

hoofdstad geen betere burgemeester<br />

kan hebben.’<br />

Toch waren er recent rellen en autobranden<br />

in stadsdeel Slotervaart,<br />

nadat de politie een messenstekende<br />

........................................................................................................................<br />

Kloof vraag en aanbod leraren dreigt uit de hand te lopen<br />

ONDERWIJSBOND AOB SLAAT<br />

ALARM OM LERARENTEKORT<br />

Het lerarentekort dreigt de komende<br />

jaren volledig uit de hand te lopen. Dat<br />

stelt de Algemene Onderwijsbond<br />

(AOb). <strong>De</strong> kloof tussen de vraag naar<br />

en het aanbod van leraren groeit de<br />

komende jaren met duizenden, aldus<br />

de bond. <strong>De</strong> AOb baseert zich op cijfers<br />

van het Researchcentrum voor Onderwijs<br />

en Arbeidsmarkt (ROA).<br />

Twee jaar geleden werd het gat tussen<br />

vraag en aanbod tot 2010 geschat op<br />

13.000. Cijfers van dit jaar voor de peri-<br />

................................................................................<br />

Hoftoren heeft last van winderigheid<br />

Bij harde wind dreigen aluminium platen van de Hoftoren in <strong>De</strong>n<br />

Haag te waaien. Daarom wordt de omgeving bij harde wind voorlopig<br />

afgezet. <strong>De</strong> Rijksgebouwendienst zoekt naar een oplossing.<br />

Nieuws Binnenland<br />

Marokkaanse man had doodgeschoten.<br />

‘Amsterdam West is een zorgenkind.<br />

Daar zijn urgente problemen.’<br />

Sarucco pleit voor een bredere aanpak<br />

van de criminaliteit. ‘Een jongere<br />

oppakken en drie jaar opsluiten, daar<br />

win je niets mee. Ik hoef u niet uit te<br />

leggen hoe groot het risico is dat een<br />

jongen zonder uitzicht op werk ontspoort.<br />

Laten we in godsnaam iets<br />

doen aan onderwijsachterstanden.’<br />

Hoewel veiligheid eigenlijk een<br />

politietaak is, ziet Sarucco ook een<br />

grote rol weggelegd voor Marokkaanse<br />

straatcoaches. ‘Zij spreken de taal<br />

van de straat, rijden rond op een fiets<br />

en spreken jongeren aan op hun gedrag.<br />

Wie ben je? Waarom doe je dat?<br />

Waar woon je? Binnen vierentwintig<br />

uur moeten zij bij het huis aankloppen<br />

en een gesprek met de ouders<br />

aangaan. We komen gezinnen binnen<br />

door gebruik te maken van de<br />

Marokkaanse gemeenschap zelf.’<br />

ode tot 2012 duiden op een toename<br />

van deze kloof naar ruim 34.000. Vooral<br />

in het basisonderwijs is de situatie<br />

verslechterd.<br />

In 2005 was het verschil tussen openstaande<br />

vacatures en pas afgestudeerde<br />

leraren rond de 3.200; nu rekent het<br />

ROA op 20.300. <strong>De</strong> AOb benadrukt dat<br />

de getallen niet het tekort aan leraren<br />

weergeven, omdat er ook zij-instromers<br />

en herintreders zijn die voor de<br />

klas gaan staan.<br />

<strong>De</strong> spanningen tussen autochtonen<br />

en allochtonen doen haar denken<br />

aan de tijd dat ze in dienst trad bij de<br />

gemeente. ‘Het roept bij mij een déjàvu-gevoel<br />

op’, zegt zij verwijzend<br />

naar de frictie die er begin jaren tachtig<br />

in Amsterdam was met de Surinaamse<br />

bevolking. ‘Nu ligt het accent<br />

op de Turkse en Marokkaanse bevolking.’<br />

<strong>De</strong> minderhedenproblematiek<br />

was voor Sarucco, die begin dit jaar<br />

zelf nog een maand in Suriname<br />

doorbracht, een van de redenen om<br />

bij de overheid te gaan werken. ‘Ik<br />

wilde bouwen aan de samenleving.’<br />

Hoogte- en dieptepunt in haar<br />

carrière was de Bijlmerramp in 1992.<br />

Een dieptepunt omdat er 43 doden<br />

vielen en het vliegtuig niet alleen een<br />

gat boorde in de flat in de Amsterdamse<br />

Bijlmermeer, maar ook in de<br />

Surinaamse gemeenschap die daar<br />

volop vertegenwoordigd is. ‘<strong>De</strong> toenmalige<br />

directeur zat op dat moment<br />

in Amerika, dus ik moest hem plotseling<br />

vervangen’, vertelt ze. ‘Professioneel<br />

was het een hoogtepunt, omdat<br />

je op dat moment het beste uit jezelf<br />

moet halen. Als er crisis is, daalt mijn<br />

hartslag en word ik heel rustig van<br />

binnen. Ik denk dat dat een van de<br />

‘Pas twee maanden<br />

na de Bijlmerramp<br />

kon ik een nacht<br />

niet slapen’<br />

dingen is die maakt dat ik een goede<br />

crisismanager ben. Pas twee maanden<br />

na de Bijlmerramp kon ik een<br />

nacht niet slapen. In de bunker hadden<br />

we via camera’s dag en nacht<br />

zicht op wat er gebeurde. Je zag hoe<br />

lijken werden weggedragen. Al die<br />

beelden flitsten langs me heen. Ik<br />

ben opgestaan en gaan schrijven in<br />

mijn dagboek. Uren! Ik werd me daar<br />

pas van bewust toen mijn hand totaal<br />

verkrampt was. Ik was doodmoe, ben<br />

gaan slapen en de volgende dag was<br />

het goed. Ik heb het boek bij mijn rijtje<br />

dagboeken gezet en nooit meer<br />

gelezen wat ik heb geschreven.’<br />

Met haar familie heeft ze een sterke<br />

band. ‘Ik kom uit een gezin waar je<br />

van kinds af wordt bijgebracht dat je<br />

familie belangrijk is.’ Ook haar 92-jarige<br />

moeder woonde de prijsuitreiking<br />

van de Overheidsmanager van<br />

het jaar bij. ‘Totdat ik vijftig was<br />

woonde ze bij mij’, vertelt Sarucco.<br />

‘Ik kom niet uit een cultuur waar je je<br />

ouders in een bejaardenhuis zet.’<br />

<strong>De</strong> 55-jarige Sarucco, jongste in<br />

een gezin van zes, is niet getrouwd en<br />

heeft geen kinderen. Is dat een consequentie<br />

van de vele uren die zij<br />

maakt? ‘Dat heeft er onherroepelijk<br />

mee te maken. Mijn functie is zó bevredigend,<br />

joh. Daar kan ik mijn creativiteit<br />

in kwijt. Je hebt maar zoveel<br />

passie, die zit in mijn werk.’ 1<br />

......................................<br />

Jarig!<br />

Acteur Jeroen Krabbé is<br />

vandaag jarig. Hij wordt<br />

63 jaar. Gefeliciteerd!

Binnenland Nieuws <br />

<br />

Onderzoek Meer diefstallen en vernielingen<br />

Jeugd gaat vaker<br />

criminele pad op<br />

Maaike Boersma<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

<strong>De</strong> jeugdcriminaliteit in ons land is<br />

met een kwart gestegen ten opzichte<br />

van 2002. Dat blijkt uit onderzoek<br />

van het Wetenschappelijk Onderzoeks-<br />

en Documentatie Centrum<br />

(WODC). Schreef de politie in 2002<br />

nog zo’n 42.000 processen-verbaal<br />

uit aan jongeren onder de 18 jaar, in<br />

2005 steeg dat aantal naar 52.300. In<br />

totaal worden de jongeren verdacht<br />

van het plegen van meer dan 75.000<br />

misdrijven.<br />

Antilliaanse<br />

jongeren gaan zes<br />

keer vaker de fout<br />

in dan autochtonen<br />

Jongeren begaan vooral vermogensdelicten,<br />

zo<strong>als</strong> diefstal en heling (41<br />

procent), vernielingen <strong>als</strong> brandstichting<br />

en graffiti (31 procent) en<br />

geweldsdelicten (21 procent). In<br />

2005 werd er door de jongeren een<br />

kwart meer vernield dan drie jaar<br />

daarvoor.<br />

Allochtone minderjarigen gaan<br />

vaker in de fout dan autochtonen.<br />

Van alle 12- tot 17-jarige verdachten<br />

in 2005 was 42 procent van alloch-<br />

<strong>De</strong> markt voor positieve bewegingen<br />

die moslims op hun gemak stellen<br />

raakt vol. Geen wonder dat het<br />

voor Doekle Terpstra lastig is prominenten<br />

aan zijn club te binden.<br />

Kustaw Bessems<br />

Dirk Jacob Nieuwboer<br />

Marcia Nieuwenhuis<br />

DEN HAAG<br />

...<br />

‘Onbegrijpelijk dat de ‘redelijke mensen’<br />

zo onverschillig lijken. Wanneer<br />

staan wij op?’, schreef voorzitter<br />

Doekle Terpstra van de HBO-Raad in<br />

zijn woedende opiniestuk over Geert<br />

Wilders, vrijdag in Trouw.<br />

Maar die mensen waren al een paar<br />

.....................................<br />

KORT<br />

111<br />

Vervroegde vrijlating niet<br />

langer onvoorwaardelijk<br />

Gevangenen met meer dan een jaar<br />

celstraf komen niet langer per definitie<br />

vrij <strong>als</strong> ze tweederde van hun straf<br />

hebben uitgezeten. Aan vervroegde<br />

vrijlating kunnen voortaan voorwaarden<br />

worden verbonden, zodat<br />

de invrijheidsstelling kan worden<br />

herroepen <strong>als</strong> de ex-gevangene weer<br />

een strafbaar feit pleegt. Daarmee<br />

heeft de Eerste Kamer gisteren ingestemd.<br />

Een voorwaarde die automatisch<br />

wordt opgelegd is dat de veroordeelde<br />

tijdens de proeftijd geen<br />

strafbare feiten pleegt. Daarbij kan<br />

tone afkomst. Schreef de politie op<br />

honderd autochtone jongeren gemiddeld<br />

3,2 processen-verbaal uit,<br />

bij allochtonen lag dat aantal gemiddeld<br />

op 8,1.<br />

Met zo’n negentien processen-verbaal<br />

op elke honderd jongeren zijn<br />

de Antillianen verreweg het crimineelst,<br />

gevolgd door Marokkaanse<br />

jongeren met zestien processen-verbaal.<br />

Dat is vijf keer zoveel <strong>als</strong> bij autochtone<br />

jongeren.<br />

Eerder onderzoek van het WODC<br />

in juli 2007 wees ook al uit dat Antillianen<br />

het crimineelst zijn en dat zij<br />

dit op latere leeftijd blijven. Marokkaanse<br />

jongeren zouden daarentegen<br />

na hun twintigste vaker op het rechte<br />

pad terechtkomen.<br />

Jongens plegen 80 procent van de<br />

jeugdcriminaliteit. Jongeren in grote<br />

steden zijn crimineler dan hun leeftijdsgenoten<br />

uit kleine dorpen. In<br />

2005 kregen drie op de honderd jongeren<br />

in gemeenten kleiner dan<br />

50.000 inwoners een proces-verbaal,<br />

tegen 7,6 in de grote stad.<br />

Onderzoekster Martine Blom benadrukt<br />

dat het onderzoek uitsluitend<br />

gebaseerd is op geregistreerde<br />

misdrijven en dat het aantal van<br />

52.000 processen-verbaal slechts een<br />

klein deel van de werkelijkheid is. Dit<br />

komt omdat lang niet alle misdrijven<br />

bij de politie worden gemeld. 1<br />

Integratie Doekle Terpstra belde druk rond om een beweging bij elkaar te krijgen<br />

Tekort aan redelijke positivo’s<br />

keer opgestaan. Sterker, <strong>als</strong> ‘redelijke’,<br />

positieve, bekende Nederlander heb<br />

je het best druk. Zo was er al de beweging<br />

‘Keer het tij’, waarbinnen linkse<br />

politici zich verzetten tegen de kloof<br />

tussen autochtoon en allochtoon onder<br />

de vorige kabinetten-Balkenende.<br />

Pas was er nog een bijeenkomst van<br />

‘Een land een samenleving’ onder leiding<br />

van oud-VVD-voorman Hans<br />

Dijkstal, tegen de polarisatie in de samenleving.<br />

Tot de sympathisanten<br />

hoort PvdA-minister Vogelaar voor<br />

Integratie. Zij heeft zich ook al enthousiast<br />

uitgelaten over het initiatief<br />

van Terpstra.<br />

Ook flink in de weer tegen vreemdelingenhaat<br />

zijn de ‘Worldconnec-<br />

.......................................<br />

zelfs het kleinste strafbare feit een<br />

veroordeelde terug in de cel doen belanden.<br />

Als de vrijgelaten gedetineerde<br />

de voorwaarden overtreedt, moet<br />

hij <strong>als</strong>nog zijn straf uitzitten.<br />

111<br />

VVD wil belasting op<br />

erfenissen fors verlagen<br />

<strong>De</strong> VVD wil de belasting op erfenissen<br />

fors verminderen. Het maximale tarief<br />

van de zogeheten successierechten<br />

moet omlaag van 68 naar 50 procent.<br />

Fractievoorzitter Mark Rutte noemt<br />

het ‘principieel onacceptabel’ dat de<br />

overheid meer dan 50 procent belasting<br />

heft, ‘in welke vorm dan ook’.<br />

Rutte vindt de sterftaks ‘de meest onrechtvaardige<br />

belasting die bestaat’.<br />

..........................................................<br />

Agenten te water (1)<br />

Agenten van het Amsterdamse politiekorps<br />

zijn maandagavond met hun auto te water<br />

geraakt bij een achtervolging.<br />

tors’, onder leiding van oud-premier<br />

Ruud Lubbers. Daar komen we onder<br />

anderen oud-PvdA-leider Ad Melkert<br />

en voormalig GroenLinks-fractievoorzitter<br />

Paul Rosenmöller tegen.<br />

Burgemeester Cohen van Amsterdam<br />

werkt intussen aan zijn boek: Een vurig<br />

pleidooi voor gematigdheid.<br />

Terpstra werd na zijn opiniestuk<br />

platgebeld, zegt hij. Er zou zich in no<br />

time een beweging hebben gevormd.<br />

In werkelijkheid heeft hij druk gebeld<br />

om een clubje bij elkaar te krijgen.<br />

In het tv-programma Pauw & Witteman<br />

noemde hij mensen die in zijn<br />

beweging zitten. Maar dat rijtje klopt<br />

niet helemaal. Voorzitter Elco Brinkman<br />

van Bouwend Nederland heeft<br />

........................................................................................................................<br />

HH<br />

............................................................<br />

Agenten te water (2)<br />

<strong>De</strong> auto werd geramd door de auto die werd<br />

achtervolgd, waardoor de politieagenten in een<br />

sloot belandden en een nat pak opliepen..<br />

contact gehad met Terpstra, maar een<br />

woordvoerder zegt dat hij ‘zich niet<br />

achter welk initiatief ook schaart’.<br />

Theologe Jacobine Geel, door<br />

Terpstra genoemd, zegt: ‘Het gaat mij<br />

wat ver om het een beweging te noemen.<br />

Ik zie het meer <strong>als</strong> een groepje<br />

dat bij elkaar komt om te kijken wat<br />

we kunnen doen.’ Terpstra zegt dat hij<br />

burgemeester Annemarie Jorritsma<br />

van Almere heeft benaderd, maar die<br />

weigert ieder commentaar.<br />

Voorzitter Erica Terpstra van NOC<br />

NSF weet nog niet of ze meedoet. Ze<br />

is net <strong>als</strong> Geel pas maandag door<br />

Doekle Terpstra benaderd en moet<br />

eerst met haar bestuur overleggen. Ze<br />

zit al bij ‘Een land een samenleving’<br />

<strong>De</strong> voormalige assistent van premier<br />

Jan Peter Balkenende, Jack de Vries,<br />

wordt genoemd <strong>als</strong> nieuwe staatssecretaris<br />

van <strong>De</strong>fensie. Hij zou de huidige<br />

CDA-staatssecretaris Cees van der<br />

Knaap moeten opvolgen, die per 1 januari<br />

burgemeester van Ede wordt.<br />

Dat hebben bronnen rondom de premier<br />

tegenover RTL Nieuws bevestigd.<br />

Volgens RTL is <strong>De</strong> Vries de eerste kandidaat<br />

om staatssecretaris te worden.<br />

<strong>De</strong> Vries was eerder woordvoerder van<br />

van Dijkstal. Ze zou niet de enige zijn<br />

die zich bij meer dan één positieve<br />

beweging aansluit. Rabbijn Soetendorp<br />

zit bij ‘Een land een samenleving’,<br />

Worldconnectors én Terpstra.<br />

Oud-MKB-man Hans de Boer<br />

werd ook maandag door Terpstra zelf<br />

benaderd. Hij is enthousiast.<br />

Kerken, vakbonden en werkgevers<br />

– door Terpstra in zijn stuk opgeroepen<br />

om mee te doen – scharen zich<br />

voor<strong>als</strong>nog niet achter hem. Intussen<br />

verschijnt aan de horizon weer een<br />

nieuwe beweging. Even leek het of<br />

Vluchtelingenwerk, ‘Nederland bekent<br />

kleur’ en de stichting ‘Islam en<br />

Burgerschap’ met Terpstra meededen.<br />

Een misverstand, zegt Mohammed<br />

Sini van Islam en Burgerschap. Sini<br />

vindt dat Terpstra zich te zeer keert<br />

tegen Wilders. Hij zou er bovendien<br />

niet voor kiezen een beweging autochtoon<br />

te houden.<br />

Terpstra kiest daar bewust voor.<br />

Hij wil dat autochtonen laten zien<br />

dat moslims welkom zijn. 1<br />

...............................................................................<br />

Zeeuws mysterie<br />

Het Zeeuwse Kortgene is sinds maandag in de ban van een<br />

‘mysterieus geluid’. Het vermoeden bestaat dat een openstaande<br />

klep van een oude rioolleiding het geluid veroorzaakt.<br />

5<br />

Prinsessenmode<br />

Voortaan<br />

even bellen<br />

met elkaar<br />

Prinses Máxima en prinses<br />

Mathilde van België hadden<br />

duidelijk niet met elkaar gebeld<br />

voordat zij elkaar gisteren<br />

troffen bij het Gemeentemuseum<br />

in <strong>De</strong>n Haag. <strong>De</strong><br />

dames waren daar om een<br />

boek over de Nederlandse en<br />

Belgische schilderkunst van<br />

1400 tot 2000 in ontvangst te<br />

nemen.<br />

Dat beide prinsessen dezelfde<br />

kledingsmaak hebben, is<br />

ook te zien op de site www.<br />

maximamathilde.web-log.nl<br />

Daarop wordt bijgehouden<br />

hoe vaak M & M ongeveer<br />

identieke kleding dragen.<br />

In een ding verschillen ze wel<br />

van elkaar: Mathilde is zwanger<br />

van haar vierde kind.<br />

Máxima is voor<strong>als</strong>nog blijven<br />

steken op drie. 1<br />

INGE VAN MILL/HH<br />

Jack de Vries mogelijk opvolger Van der Knaap<br />

EX-SPINDOCTOR BALKENENDE<br />

KANDIDAAT VOOR DEFENSIE<br />

Balkenende. Bij de Tweede Kamerverkiezingen<br />

van vorig jaar was hij<br />

campagneleider voor het CDA. <strong>De</strong><br />

Vries gold gedurende de campagne<br />

<strong>als</strong> een sterke strateeg die het CDA<br />

omhoog hielp in de peilingen. Ook<br />

organiseerde hij de ‘honderd dagentour’<br />

van het nieuwe kabinet. <strong>De</strong><br />

Vries stopte dit najaar met zijn politieke<br />

werk. Hij werd in oktober consultant<br />

bij Boer en Croon op het gebied<br />

van reputatiemanagement.

6<br />

<br />

<br />

Op pad met een hulpsint<br />

<strong>Sint</strong>erklaas<br />

anno 2007<br />

Vervolg van pagina 1 ...<br />

Schuin voorovergebogen worstelt de<br />

<strong>Sint</strong> zich vooruit, tegen de harde wind<br />

in. Een van zijn met paarse handschoenen<br />

beklede handen zorgt ervoor<br />

dat de mijter niet van zijn hoofd<br />

af waait. <strong>De</strong> andere hand houdt een<br />

paraplu vast tegen de al even harde<br />

regen. Arme man.<br />

Het is zondagochtend. Elf families<br />

in de regio Dordrecht mogen zich<br />

Blooper<br />

Het leven van <strong>Sint</strong>erklaas en Zwarte<br />

Piet is niet altijd feest. Door onduidelijke<br />

nummerbordjes belandden<br />

de twee een paar jaar geleden<br />

niet bij de keurige familie die<br />

hen ingeschakeld had, maar bij<br />

een nogal tragisch gezin dat even<br />

verderop woonde. ‘Er hing een gigantische<br />

wietlucht door het hele<br />

huis’, herinnert Piet zich. ‘In een<br />

paar hoeken zaten mensen te blowen,<br />

er liepen twee grote rottweilers<br />

rond, en daar tussendoor waggelden<br />

twee kindjes. Het was echt<br />

zielig. Die moeder was zo stoned<br />

<strong>als</strong> een garnaal en toen ze ons zag<br />

zei ze verbaasd: huh, bent u toch<br />

gekomen? Toen hadden we door<br />

dat we verkeerd zaten.’<br />

.....................................<br />

KORT<br />

111<br />

Kamer stemt in met fonds<br />

voor klokkenluiders<br />

Mensen die door het aan de kaak<br />

stellen van misstanden in hun organisatie<br />

in de financiële problemen<br />

zijn geraakt, kunnen straks een beroep<br />

doen op een fonds van de overheid.<br />

Een meerderheid in de Tweede<br />

Kamer stemde daar gisteren mee in.<br />

Het voorstel was afkomstig van de<br />

SP. Klokkenluiders raken soms in financiële<br />

problemen nadat ze naar<br />

buiten zijn getreden. Zo woont Ad<br />

Bos, die de bouwfraude aan het licht<br />

bracht, tegenwoordig in een caravan.<br />

SP-Tweede Kamerlid Ronald van<br />

..........................................................<br />

<strong>De</strong>pla persona non grata (1)<br />

Een deel van de docenten van het Nijmeegse<br />

Dominicus College wil niet dat wethouder Paul<br />

<strong>De</strong>pla het nieuwe schoolgebouw opent.<br />

vandaag verheugen op een bezoekje<br />

van <strong>Sint</strong>erklaas, die samen met zijn<br />

vier Pieten van dorp naar dorp rijdt<br />

– per auto, want ‘Amerigo wordt hartstikke<br />

ziek <strong>als</strong> we in dit hondenweer<br />

met hem rond gaan rijden’, zo zal de<br />

<strong>Sint</strong> argwanende kinderen later op de<br />

dag geruststellen.<br />

<strong>De</strong> elf families zijn totaal verschillend.<br />

<strong>De</strong> ene vader is jong en heeft<br />

twee oorbellen, de andere vader zit in<br />

een keurig pak met het haar in een<br />

scheiding. Het ene huis staat blauw<br />

van de rook, terwijl moeder in het andere<br />

huis geërgerd ziet hoe al die Pieten<br />

met hun rondvliegende pepernoten<br />

een klerezooi van haar kraakheldere<br />

interieur maken. Het ene kind<br />

kruipt verlegen bij de <strong>Sint</strong> op schoot<br />

en zegt geen woord, andere peuters<br />

blijken zelfs met hoog bezoek ontzettend<br />

bijdehand.<br />

Zoveel verschillen, maar met <strong>Sint</strong>erklaas<br />

is de sfeer overal hetzelfde.<br />

Opa’s, oma’s, tantes, ooms, papa’s,<br />

mama’s: overal is een gezellig kringetje<br />

gebouwd rond het tapijt in de<br />

woonkamer, waar straks de zak met<br />

cadeautjes zal worden uitgepakt. <strong>De</strong><br />

open haard aan, de televisie een keertje<br />

uit, bakken met snoepgoed voor<br />

de opgewonden kinderen. Oma’s en<br />

moeders kijken verliefd naar hun<br />

(klein)kinderen. Die houden zich<br />

met heel andere zaken bezig.<br />

.......................................<br />

Raak stelde in zijn motie dat klokkenluiders<br />

een maatschappelijk belang<br />

dienen. Het kabinet zal zo snel mogelijk<br />

met een voorstel komen.<br />

111<br />

Overleden meisje mogelijk<br />

in Afrika besmet met tbc<br />

Het 19-jarige meisje uit Helmond dat<br />

zondag is overleden aan tuberculose<br />

heeft de besmetting waarschijnlijk in<br />

haar jeugd opgelopen in Afrika. Volgens<br />

de GGD is de kans groter dat ze de<br />

besmetting daar heeft opgelopen,<br />

omdat de ziekte daar meer voorkomt.<br />

<strong>De</strong> leerling uit 5 havo van het Dr. Knippenbergcollege<br />

werd vorige week in<br />

een ziekenhuis in de Brabantse plaats<br />

opgenomen. Slechts tien procent van<br />

<strong>Sint</strong>erklaas is in Nederland nog altijd<br />

populair. Sinds 2004 nam het aantal<br />

mensen dat de verjaardag van de heilige<br />

herdacht licht af, maar inmiddels<br />

is die daling gestopt. Volgens een peiling<br />

van TNS NIPO viert iets meer dan<br />

.......................................<br />

............................................................<br />

<strong>De</strong>pla persona non grata (2)<br />

<strong>De</strong>pla raakte onlangs in opspraak door een<br />

seksuele escapade met een gemeenteraadslid in<br />

de fietsenkelder van het gemeentehuis.<br />

Nieuws Binnenland<br />

Maskerade Kleding in Noord-Scharwoude kleedt ieder jaar honderden Pieten en hulpklazen. AMAURY MILLER<br />

de mensen die wordt besmet met de<br />

ziekte wordt er later ziek van. <strong>De</strong> ziekte<br />

is goed te behandelen <strong>als</strong> hij tijdig<br />

wordt ontdekt.<br />

111<br />

Gemeentehuis gaat toch<br />

geen pasfoto’s maken<br />

Baliemedewerkers op gemeentehuizen<br />

gaan toch geen pasfoto’s maken<br />

voor paspoorten en andere identiteitsbewijzen.<br />

<strong>De</strong> Tweede Kamer heeft<br />

een plan daarvoor van staatssecretaris<br />

van Binnenlandse Zaken Ank Bijleveld<br />

gisteren afgeschoten. <strong>De</strong> Kamer ziet<br />

niet in waarom gemeenten geld zouden<br />

moeten steken in de aanschaf van<br />

apparatuur en het opleiden van personeel.<br />

de helft van de Nederlanders dit jaar<br />

waarschijnlijk <strong>Sint</strong>erklaas. Daarmee<br />

is de <strong>Sint</strong> nog steeds geliefder dan zijn<br />

Amerikaanse tegenhanger Santa<br />

Claus, maar de voorsprong is nipt: 47<br />

procent gaat voor het feest rond Kerst,<br />

53 procent viert <strong>Sint</strong>erklaas. Het goede<br />

nieuws voor de goedheiligman is<br />

dat die voorsprong al jarenlang stabiel<br />

is. En het gemiddelde bedrag dat<br />

wordt uitgegeven aan cadeautjes<br />

stijgt: dit jaar is dat 133 euro, 13 euro<br />

...............................................................................<br />

Erik K. vermoordde zijn twee kinderen<br />

ACHTTIEN JAAR CEL VOOR<br />

GEZINSDRAMA HENGELO<br />

Een 45-jarige man die zijn twee zoontjes<br />

om het leven bracht in het Gelderse<br />

Hengelo moet achttien jaar de cel in.<br />

<strong>De</strong> rechtbank in Zutphen acht bewezen<br />

dat Erik K. samen met zijn 44-jarige<br />

vrouw in maart zijn kinderen van 11<br />

en 8 jaar vermoordde. Vervolgens probeerde<br />

het echtpaar zelfmoord te plegen.<br />

K. overleefde de overdosis medicijnen<br />

echter. Het paar besloot tot hun<br />

daad vanwege financiële problemen.<br />

Daarbij wilden de twee hun kinderen<br />

de schande besparen door de buurt<br />

met de nek te worden aangekeken.<br />

<strong>De</strong> vrouw zorgde <strong>als</strong> verpleegster<br />

voor de injectiespuiten en medicijnen<br />

waarmee de kinderen werden<br />

gedood. Tegen K., die wakker werd<br />

toen de politie enige dagen na de<br />

moord een bezoek bracht aan de woning,<br />

was twintig jaar cel geëist. <strong>De</strong><br />

rechtbank acht echter niet bewezen<br />

dat K. ook zijn vrouw heeft geholpen<br />

bij haar zelfdoding.<br />

...............................................................................<br />

Hoera voor de NS!<br />

<strong>De</strong> NS biedt ook goede service. In de maandagnachttrein van Schiphol<br />

naar Utrecht stopte de machinist op verzoek bij station Amstel,<br />

terwijl deze normaliter niet in de dienstregeling is opgenomen.

Binnenland Nieuws <br />

<br />

meer dan vorig jaar. Ook rond Dordrecht<br />

zijn de zakken goed gevuld.<br />

Omdat de <strong>Sint</strong> maar twintig minuten<br />

per adres heeft is er geen tijd om alle<br />

cadeautjes in het bijzijn van de goedheiligman<br />

uit te pakken. Daarom<br />

.....................................<br />

KORT<br />

111<br />

Onderzoek OM naar<br />

burgemeester Gerd Leers<br />

<strong>De</strong> rijksrecherche is een oriënterend<br />

onderzoek gestart naar burgemeester<br />

van Maastricht Gerd Leers (CDA).<br />

Het Openbaar Ministerie heeft<br />

daartoe opdracht gegeven na aangifte<br />

van oud-raadslid voor het CDA<br />

Gerard van Rens. Leers zou opzettelijk<br />

het ambtsgeheim hebben geschonden<br />

door de gemeenteraad in<br />

te lichten over de hoge schulden van<br />

Van Rens, waardoor hij chantabel<br />

zou zijn. Het betreft nog geen strafrechtelijk<br />

maar een oriënterend onderzoek,<br />

benadrukt de woordvoer-<br />

geeft hij alle kinderen één pakje, telt<br />

langzaam tot drie en dan mag het<br />

feest beginnen. In een mum van tijd<br />

zijn alle verpakkingen aan flarden<br />

gescheurd en laten de kinderen hun<br />

geschenk vol trots zien aan hun ouders.<br />

Een ‘hondentrimsalon’, Play-<br />

Mobil, treintjes, voetballen, sleepwagens,<br />

truien: de cadeaus zijn zonder<br />

uitzondering bescheiden. Of zou dat<br />

komen omdat de ‘grote’ cadeaus onderin<br />

de zak zitten?<br />

In hun lange loopbaan hebben de<br />

bejaarde heilige en zijn Hoofdpiet de<br />

nodige cadeaus voorbij zien komen.<br />

Piet: ‘Twee jaar geleden was ik bij een<br />

familie waar alle kleinkinderen – een<br />

stuk of zeven – een Nintendo DS kregen.<br />

Die dingen kosten een paar honderd<br />

euro. Niet normaal. Het grappige<br />

is wel dat juist die kinderen vaak<br />

het minst blij zijn met hun cadeau.<br />

Als je altijd al in de watten wordt gelegd<br />

is die ene spelcomputer niet zo<br />

bijzonder meer. Tegelijkertijd zie je<br />

ook kinderen die dolgelukkig zijn<br />

met een houten pop.’<br />

<strong>De</strong> rijkdom van de ouders speelt<br />

daarbij nauwelijks een rol. Natuurlijk<br />

.......................................<br />

der van het parket. Van Rens moest<br />

aftreden <strong>als</strong> fractievoorzitter en werd<br />

uit de fractie gezet. <strong>De</strong> CDA’er zou<br />

stelselmatig zijn belastingen niet betalen.<br />

Van Rens vroeg het Openbaar<br />

Ministerie om een diepgaand onderzoek<br />

naar de handelwijze van Leers.<br />

111<br />

Utrechtse raadsleden SP<br />

houden het voor gezien<br />

Twee SP-raadsleden in Utrecht, Caroline<br />

Sarolea en Marcel van den Tooren,<br />

hebben hun vertrek aangekondigd. Ze<br />

zijn het volgens de SP niet eens met de<br />

afdrachtregeling die binnen de partij<br />

geldt, meldt de partij in een verklaring.<br />

Eerder vertrok een ander SPraadslid<br />

al uit de fractie.<br />

..........................................................<br />

Stelende missionaris (1)<br />

Een nepmissionaris trekt stelend door het<br />

land. Hij zou geld, een telefoon en mp3-spelers<br />

hebben weten te stelen.<br />

Marten<br />

Blankesteijn<br />

zijn zeven spelcomputers alleen te<br />

betalen met een respectabel salaris,<br />

maar ook in relatief arme gezinnen<br />

wordt geregeld met dure cadeaus gestrooid,<br />

vertellen <strong>Sint</strong> en Piet op weg<br />

naar het volgende adres. Het valt de<br />

twee wel op dat families met één<br />

(klein)kind bijna net zoveel zakken<br />

met cadeaus hebben <strong>als</strong> families met<br />

veel kroost, maar dat die pakjes op<br />

een verdwaalde chocoladeletter na<br />

allemaal voor dat ene kind bedoeld<br />

zijn.<br />

Of er nou één kind bij is of tien: bij<br />

alle families is de <strong>Sint</strong> een groot succes.<br />

Zo ook bij het elfde en laatste<br />

bezoek. <strong>De</strong> tweejarige Bas is in de zevende<br />

hemel <strong>als</strong> hij even naast <strong>Sint</strong>erklaas<br />

mag staan en een stuk van de<br />

mantel om zich heen krijgt. ‘Nu ben<br />

je hulpsinterklaas!’, zegt de echte<br />

<strong>Sint</strong>. Bas straalt.<br />

In de gang stopt de vrouw des huizes<br />

<strong>Sint</strong>erklaas veertig euro toe.<br />

Zwart, natuurlijk. ‘Jullie waren geweldig’,<br />

fluistert ze. ‘Tot volgend<br />

jaar!’ 1<br />

Namen zijn om privacyredenen gefingeerd<br />

........................................................................................................................<br />

............................................................<br />

Vreemdeling<br />

in <strong>De</strong>n Haag<br />

Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor<br />

<strong>De</strong> <strong>Pers</strong> dagelijks verslag van zijn belevenissen in <strong>De</strong>n Haag.<br />

..............................................................................<br />

L<br />

Wladiwostok!<br />

eopold is een bruin café aan de<br />

overkant van het Plein, recht te-<br />

genover de Tweede Kamer. Op<br />

vrijdagmiddag wordt er druk geborreld,<br />

op een maandagavond zag ik er<br />

een tafereel dat me even terugbracht<br />

in de wereld van Wladiwostok!, de<br />

laatste roman van P.F. Thomése.<br />

Een man met een onderkin stond<br />

aan het hoofd van een statafel. Hij<br />

deed iets in iets en deed dat niet onaardig.<br />

Aan de tafel zaten twee jonge<br />

vrouwen op barkrukken tegenover<br />

elkaar. Ze leken wel geïnteresseerd in<br />

de branche waarin de man actief was,<br />

hadden daarin misschien al hun eerste,<br />

voorzichtige stappen gezet. Het<br />

café was leeg. Uit<br />

de radio kwam<br />

Marvin Gaye.<br />

Wladiwostok!<br />

is een roman over<br />

Fons Nieuwenhuijs,<br />

een journalist<br />

die in de communicatie<br />

is gegaan.<br />

Hij is bezig<br />

zijn vriend Hans Portielje ‘neer te zetten’<br />

in <strong>De</strong>n Haag, een vliegende start<br />

te helpen maken in de landelijke politiek.<br />

Er is veel drank in de roman,<br />

veel geilheid ook, het mooist is het<br />

boek in de beschrijving van het mannelijke<br />

tekort.<br />

<strong>De</strong> meiden vertelden elkaar verhalen<br />

en lachten daarna om het verlei-<br />

Merel van Leeuwen<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

<strong>De</strong> rechtbank in Haarlem heeft het<br />

voorarrest van een medeverdachte<br />

van Willem Holleeder geschorst. <strong>De</strong><br />

45-jarige Richard G. kwam gistermiddag<br />

op vrije voeten. Het Openbaar<br />

Ministerie (OM) eiste een paar weken<br />

geleden drie jaar celstraf tegen G. omdat<br />

hij zou hebben geholpen bij de<br />

afpersing van vastgoedhandelaar<br />

Kees Houtman.<br />

Volgens zijn advcoaat Rutger Lonterman<br />

heeft de rechtbank in aanloop<br />

naar de uitspraak nu al gemeend dat<br />

de straf voor G. onder de eis van het<br />

OM zal liggen. ‘Als het al tot een ver-<br />

Een man met een<br />

onderkin deed<br />

iets in iets en deed<br />

dat niet onaardig<br />

delijkst. In de stiltes daartussen<br />

maakte de man korte, provocerende<br />

opmerkingen. Hij was een man van<br />

de wereld. Hij kende alles en iedereen,<br />

de roddels, de verhalen, de<br />

trucs, hij wist wat hij deed. Af en toe<br />

liet hij zijn vingers kammend over<br />

zijn schedel gaan.<br />

<strong>De</strong> ober zette nieuwe glazen bier<br />

op de tafel. <strong>De</strong> man nam een slok.<br />

Daarna gooide hij er nog een schepje<br />

bovenop. Hij deed hij een paar<br />

onverwachte stappen achteruit,<br />

gooide zijn handen in de lucht,<br />

stootte een gespeeld verbaasde keelklank<br />

uit, en kwam toen weer terug,<br />

een elleboog op tafel, het warme<br />

hoofd hing tus-<br />

sen de blonde<br />

koppies van de<br />

meiden. Hij gedroeg<br />

zich <strong>als</strong>of<br />

het café afgeladen<br />

vol was,<br />

stoomde, swingde.<br />

We mochten<br />

hem allemaal<br />

zien, maar er was geen allemaal.<br />

Misschien was dat wel een treurig<br />

schouwspel: een man energie te<br />

zien spelen van wie je weet dat hij<br />

morgen spierpijn heeft. Ik dacht<br />

aan zijn auto, zijn carrière, echtgenote,<br />

bloeddruk, het lot van de man<br />

die zijn kracht verliest en tegenspartelt.<br />

1<br />

Rechtszaak<br />

Medeverdachte Holleeder vrij<br />

Rapport Rekenkamer schept geen duidelijkheid<br />

KOSTEN JOINT STRIKE FIGHTER<br />

NOG STEEDS NIET HELDER<br />

HH<br />

Stelende missionaris (2)<br />

<strong>De</strong> man belt aan <strong>als</strong> afgevaardigde van de<br />

congregatie Missionarissen van God en<br />

vraagt om onderdak.<br />

Het is onduidelijk wat de aanschaf van<br />

de Joint Strike Fighter (JSF), die de Nederlandse<br />

F16- straaljagers moet gaan<br />

vervangen, Nederland gaat kosten.<br />

Dat concludeert de Algemene Rekenkamer<br />

in een rapport dat gisteren<br />

openbaar werd gemaakt. <strong>De</strong> Algemene<br />

Rekenkamer verwacht niet dat het<br />

ministerie van <strong>De</strong>fensie ooit een volledig<br />

beeld krijgt van de kostprijs van<br />

een JSF-toestel.<br />

Het kabinet besluit in 2010 over ver-<br />

oordeling komt. Ik acht een vrijspraak<br />

niet uitgesloten’, aldus Lonterman.<br />

Volgens de raadsman heeft<br />

zijn cliënt ongeveer anderhalf jaar<br />

vastgezeten.<br />

Naast Holleeder zit nu nog een<br />

medeverdachte vast. Dat is René van<br />

D., ook verdachte in de zaak-Houtman.<br />

Het voorarrest van de overige<br />

vijf verdachten is in de loop van het<br />

proces geschorst. <strong>De</strong> Joegoslaaf Maruf<br />

‘Paja’ M. zit nog wel vast, maar op<br />

verdenking in een andere strafzaak.<br />

<strong>De</strong> rechtbank doet op 21 december<br />

uitspraak. Het OM eiste tegen<br />

Holleeder twaalf jaar celstraf voor het<br />

afpersen en bedreigen van drie vastgoedhandelaren.1<br />

vanging van de F16’s. <strong>De</strong> JSF is de belangrijkste<br />

kandidaat. Nederland<br />

heeft op dit moment beperkt inzicht<br />

in de totale kosten van het JSF-programma.<br />

Zo neemt het ministerie<br />

van <strong>De</strong>fensie bij de vervanging van<br />

de F16 niet de kosten van een samenwerkingsovereenkomst<br />

met andere<br />

landen mee. <strong>De</strong> PvdA betreurt het<br />

dat de alternatieven voor de JSF door<br />

de Algemene Rekenkamer volledig<br />

buiten beschouwing worden gelaten.<br />

In het coalitieakkoord wordt<br />

volgens de PvdA de mogelijkheid<br />

opengehouden om voor andere toestellen<br />

te kiezen. Zo zouden Eurofighters<br />

of Mirages alternatieven<br />

voor de JSF zijn.<br />

...............................................................................<br />

Vuurwerkbarometer<br />

<strong>De</strong> Nederlandse politie heeft van 12 tot en met 29 november circa<br />

37.000 kilo vuurwerk in beslag genomen. Dat is ruim veertigduizend<br />

kilo minder dan in dezelfde periode vorig jaar.<br />

7

8<br />

<br />

<br />

Indonesië Op Java zijn al twintig dorpen verwoest<br />

<strong>De</strong> hete modder blijft komen<br />

Modderstromen op het Indonesische<br />

Java hebben in anderhalf jaar<br />

tijd twintig dorpen van de kaart<br />

geveegd. Het gasbedrijf Lapindo<br />

zou onzorgvuldig naar gas hebben<br />

geboord.<br />

Arjan van Westen<br />

SIRING<br />

...<br />

Veertig kilometer voorbij Soerabaja,<br />

in het district Sidoarjo, borrelde in<br />

mei 2006 plotseling modder uit de<br />

grond. Nu is het ondergelopen gebied<br />

bijna zevenhonderd hectare<br />

groot. <strong>De</strong> modder heeft tienduizenden<br />

dakloos en werkloos gemaakt.<br />

<strong>De</strong> moddervulkaan blijft maar spuiten<br />

en de nooddijken moeten voordurend<br />

worden verplaatst.<br />

Het dorp Siring biedt een surrealistische<br />

aanblik. Van huizen is weinig<br />

meer te zien en de minaretten van<br />

de moskeeën steken nog net boven<br />

het modderige water uit. Af en toe<br />

vaart er een roeiboot tussen de daken.<br />

<strong>De</strong> afvalzoekende roeiers zitten<br />

helemaal onder de modder.<br />

Gedupeerden<br />

sprokkelen door<br />

het ramptoerisme<br />

een inkomen bijeen<br />

Het macabere landschap trekt ook<br />

ramptoeristen. Dat biedt enkele gedupeerden<br />

de kans een inkomen bijeen<br />

te sprokkelen. Vlakbij de nooddijk<br />

verkoopt Sari een speciale Lapindo<br />

ramp-dvd. Zijn huis in Siring is<br />

zes maanden geleden ondergelopen.<br />

Sari woont nu een opvangkamp.<br />

Op Sari en de afvalzoekers na is er<br />

nauwelijks nog economische activiteit<br />

in en rondom het modderdorp.<br />

Volgens milieuorganisatie Walhi is<br />

het gebied ernstig vervuild. Industrieterreinen<br />

kwamen ook onder de<br />

modder te staan, waardoor er veel giftige<br />

stoffen zijn verspreid. ‘Het is een<br />

milieuramp’, stelt Pius, die voor Walhi<br />

de zaak volgt.<br />

<strong>De</strong> modder wordt nu in de rivier<br />

gedumpt. Volgens gasbedrijf Lapindo<br />

is dat de beste oplossing. ‘Het graven<br />

van een kanaal naar zee is veel te<br />

Op de afvalzoekers na is er nauwelijks economische activiteit in en rondom het modderdorp. ARJAN VAN WESTEN<br />

duur’, stelt woordvoerster Yuni. Bewoners<br />

zijn overwegend tegen deze<br />

goedkope oplossing. ‘Ik eet nooit<br />

meer vis uit mijn geboortestreek’,<br />

zegt de 32-jarige Dodi, die voordat de<br />

modder kwam in Siring woonde.<br />

Hij werkte vroeger in een machinefabriek.<br />

Nu deze werkgever door<br />

de modder is vertrokken, gidst hij<br />

ramptoeristen of beroepsmatig geïnteresseerden<br />

rond het ondergelopen<br />

gebied. Je zit al gauw drie uur bij hem<br />

achterop de brommer om een indruk<br />

te krijgen van de ramp.<br />

Dodi blijft rustig en doet zijn best een<br />

nieuw leven voor zijn gezin op te<br />

bouwen. Hij schakelde tijdens de toer<br />

één keer over op het Engels: ‘Fuck Lapindo,<br />

Fuck SBY!’<br />

Hij is niet de enige die woedend is<br />

op het gasbedrijf en president Susilo<br />

Bambang Yudhoyono, die verweten<br />

wordt te weinig te doen. Saillant detail<br />

is dat de minister van Welzijnszorg<br />

de broer is van een grootaandeelhouder<br />

van Lapindo. Dodi weet<br />

zeker dat de regering en het gasbedrijf<br />

onder een hoedje spelen. Dat de regering<br />

heeft besloten dat Lapindo geen<br />

kanaal hoeft te graven, versterkt zijn<br />

scepsis.<br />

Lapindo gaf volgens milieuactivist<br />

Pius de mensen veel te weinig schadevergoeding<br />

en doet niets om de modderstroom<br />

te stoppen. ‘Het bedrijf<br />

weet hoe dat moet, maar Lapindo<br />

houdt het liever op een niet te stop-<br />

.....................................<br />

KORT<br />

111<br />

Verzamelaar betaalt 4,9<br />

miljoen voor Rolls uit 1904<br />

Op een autoveiling bij Bonhams in<br />

Londen is een Rolls-Royce uit 1904<br />

voor ruim 3,5 miljoen pond (4,9 miljoen<br />

euro) van de hand gegaan. Een<br />

particuliere verzamelaar uit Groot-<br />

Brittannië kocht de tweezitter, die<br />

slechts een motorvermogen heeft<br />

van 10pk. <strong>De</strong> Rolls is de oudste die<br />

nog bestaat. Geveild werd ook een<br />

speciaal voor koning Edward VIII gebouwde<br />

Buick, die ruim 90.000 pond<br />

(125.000 euro) opbracht. Edward, toen<br />

nog kroonprins, bestelde de auto in<br />

1935.<br />

............................................................<br />

Weer thuis (1)<br />

Twee meisjes uit Tsjechië die zijn verwisseld bij<br />

hun geboorte, zijn vlak voor hun eerste<br />

verjaardag herenigd met hun echte ouders.<br />

Achtergrond Buitenland<br />

pen mysterieus verschijnsel.’<br />

Walhi en Lapindo staan tegenover<br />

elkaar in de rechtszaal. <strong>De</strong> milieuorganisatie<br />

wil dat het gasbedrijf erkent<br />

dat er bij boringen geen veiligheidsmaatregelen<br />

zijn genomen, omdat<br />

Dodi weet zeker dat<br />

regering en<br />

gasbedrijf onder<br />

een hoedje spelen<br />

dat veel te duur was. Walhi beschuldigt<br />

Lapindo er verder van vanwege<br />

de rechtszaak in de milieubeweging<br />

te infiltreren.<br />

Bij het bedrijf vinden ze alle kritiek<br />

onterecht. ‘We krijgen overal de<br />

schuld van. Terwijl de kans klein is<br />

dat de modderstromen door ons zijn<br />

veroorzaakt’, aldus Yuni. Maar <strong>als</strong> Lapindo<br />

niet schuldig is, waarom gaf<br />

het dan een schadevergoeding aan de<br />

mensen? ‘Dat is onze sociale verplichting.<br />

We geven veel om het milieu<br />

en de maatschappij.’<br />

Wat de rechter ook besluit, de<br />

modder is met het aanwijzen van een<br />

schuldige niet gestopt. Bij Lapindo<br />

geloven ze niet meer in een snelle oplossing.<br />

Yuni: ‘Waarom we de modderstromen<br />

niet kunnen stoppen? Het is een<br />

natuurlijk fenomeen, veroorzaakt<br />

door een aardbeving. Volgens onze<br />

experts duurt het nog dertig jaar voordat<br />

het ophoudt.’<br />

Ondertussen rukt de hete modder<br />

op naar nieuwe dorpen. 1<br />

...............................................................................<br />

Iraakse soldaat wilde sigaret niet doven<br />

AMERIKAANSE MARINIER VOOR<br />

KRIJGSRAAD VOOR DOODSLAG<br />

Voor een Amerikaanse krijgsraad is<br />

maandag het proces begonnen van<br />

een marinier die is beschuldigd van<br />

doodslag op een Iraakse soldaat met<br />

wie hij op 31 december 2006 op wacht<br />

stond. Volgens de advocaat van korporaal<br />

<strong>De</strong>lano Holmes (21) speelde het<br />

voorval zich af nadat de Irakees in het<br />

donker zijn mobieltje had opengeklapt<br />

en een sigaret had opgestoken. <strong>De</strong> militairen<br />

hadden strikte orders om geen<br />

licht te maken, om niet het mikpunt te<br />

worden van sluipschutters. <strong>De</strong> soldaat<br />

weigerde de sigaret te doven en<br />

toen Holmes de peuk uiteindelijk uit<br />

zijn hand sloeg, vielen er over en<br />

weer klappen en belandden de twee<br />

al vechtend op de grond. Holmes<br />

voelde dat de soldaat naar zijn geweer<br />

greep en stak hem dood met<br />

zijn mes, waarna hij via de radio hulp<br />

inriep, aldus advocaat Steve Cook.<br />

Volgens de advocaat is het een duidelijk<br />

geval van noodweer.<br />

..........................................................<br />

Weer thuis (2)<br />

Ze zijn geboren in hetzelfde ziekenhuis, ten<br />

zuidoosten van Praag. <strong>De</strong> ouders namen per<br />

ongeluk elkaars baby mee.

Buitenland Nieuws <br />

<br />

Veiligheidsrapport Omstreden kernwapenprogramma<br />

Iran juicht, Bush knarsetandt en Israël volhardt<br />

Anderhalve dag na publicatie is het<br />

rapport van de Amerikaanse National<br />

Intelligence Estimate over Iran<br />

bijna net zo omstreden <strong>als</strong> het kernwapenprogramma<br />

van dat land.<br />

Eva Ludemann<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

<strong>De</strong> Iraanse staatstelevisie noemde het<br />

gisteren een grote triomf en een Amerikaanse<br />

nucleaire schuldbekentenis.<br />

<strong>De</strong> bevindingen van zestien Amerikaanse<br />

veiligheidsdiensten, samengevat<br />

in het rapport van de National Intelligence<br />

Estimate (NIE), stellen wat Iran<br />

sinds 2003 aldoor al heeft verklaard:<br />

Teheran werkt niet aan een geheim<br />

kernwapenprogramma.<br />

Expositie<br />

Ophef over bewerkte politiefoto’s van Bush en de zijnen<br />

In de VS is commotie ontstaan over het tentoonstellen van bewerkte mugshots (politiefoto’s) in de openbare bibliotheek van New York. Kunstenaars Nora<br />

Ligorano en Marshall Reese kregen te horen dat de foto’s verwarrend zouden zijn voor kinderen. ‘Straks denken ze nog dat die man een boef is.’ 1<br />

.....................................<br />

KORT<br />

111<br />

Rusland wuift kritiek<br />

op verkiezingen weg<br />

<strong>De</strong> kritiek die vanuit de internationale<br />

gemeenschap is geuit op het<br />

verloop van de Russische parlementsverkiezingen<br />

van zondag is<br />

ongeveer net zo geloofwaardig <strong>als</strong><br />

pseudo-wetenschap. Dat heeft het<br />

hoofd van de Russische kiesraad,<br />

Vladimir Tsjoerov, gisteren gezegd.<br />

Het Russische ministerie van Buitenlandse<br />

Zaken beschuldigde westerse<br />

verkiezingswaarnemers eerder al<br />

van partijdigheid. Waarnemers van<br />

het Gemenebest van Onafhankelijke<br />

Staten en van de Shanghai Samen-<br />

Het Witte Huis wringt zich in allerlei<br />

bochten om het nieuws over het rapport<br />

te spinnen. ‘Onze zorgen waren<br />

terecht, want Iran had eerst wél een<br />

kernwapenprogramma’, klinkt het<br />

vanuit Washington. ‘Het is dankzij de<br />

druk op Iran dat het zijn plannen<br />

voor kernwapens heeft laten varen.’<br />

Het is geen gemakkelijke draai die<br />

het Witte Huis moet maken. Slechts<br />

enkele weken geleden nog zei president<br />

Bush dat Iran op zoek was naar<br />

technologie om kernwapens te kunnen<br />

produceren. ‘We moeten de<br />

Iraanse plannen dwarsbomen om<br />

een <strong>De</strong>rde Wereldoorlog te voorkomen’,<br />

zei Bush apocalyptisch.<br />

<strong>De</strong> <strong>De</strong>mocraten roepen nu om een<br />

herziening van het beleid ten aanzien<br />

.......................................<br />

werkingsorganisatie bestempelden<br />

de verkiezingen <strong>als</strong> vrij en eerlijk, aldus<br />

het ministerie.<br />

111<br />

Nieuwe cao voor Duitse<br />

treinmachinisten<br />

<strong>De</strong> Duitse spoorwegen hebben gisteren<br />

met de bond van treinmachinisten<br />

een principeovereenkomst gesloten<br />

over een nieuwe cao, die tegen het<br />

einde van januari 2008 rond moet zijn.<br />

<strong>De</strong> voorzitter van de machinistenvakbond<br />

GDL, Manfred Schell, en de topman<br />

van <strong>De</strong>utsche Bahn, Hartmut<br />

Mehdorn, bereikten na vijftien uur<br />

overeenstemming over verscheidene<br />

essentiële aspecten van het nieuwe<br />

contract. Er komen per beroepssectie<br />

..........................................................<br />

Aforisme<br />

‘Hoe meer je de mensen leert kennen,<br />

hoe meer je honden waardeert.’<br />

Erik Satie<br />

van Iran. <strong>De</strong> Amerikaanse media reppen<br />

van een grote tegenslag voor<br />

Bush en de haviken in zijn regering.<br />

Zij spraken de afgelopen maanden<br />

juist steeds openlijker over militaire<br />

acties tegen Iran.<br />

<strong>De</strong> klap is zeker net zo hard aangekomen<br />

in Jeruzalem. Dat was vorige<br />

week al door Bush op de hoogte gesteld<br />

van het rapport, toen premier<br />

Olmert in Annapolis was voor de<br />

Midden-Oostenvredesconferentie.<br />

Israël is voorstander van een harde<br />

aanpak van Iran. Minister van <strong>De</strong>fensie<br />

Barak zei dat het rapport is gemaakt<br />

‘in een sfeer van onzekerheid’<br />

en dat Iran binnenkort zijn kernwapenprogramma<br />

weer oppakt. Minister<br />

van Infrastructuur Ben-Eliezer<br />

.......................................<br />

afzonderlijke regelingen voor salariëring<br />

en werkuren. Het akkoord maakt<br />

een einde aan een golf van spoorstakingen<br />

in Duitsland.<br />

111<br />

Al-Arabiya toont beelden<br />

van ontvoerde Brit in Irak<br />

<strong>De</strong> ontvoerders van vijf Britten in Irak<br />

hebben in een videoboodschap geëist<br />

dat Groot-Brittannië binnen tien dagen<br />

zijn troepen terugtrekt. <strong>De</strong> zender<br />

Al-Arabiya zond de beelden, waarop<br />

één van de veronderstelde gijzelaars<br />

te zien is, gisteren uit. <strong>De</strong> gijzelaar zei<br />

dat de beelden op 18 november zijn gemaakt.<br />

Achter hem was een banier te<br />

zien met daarop ‘Het Sjiitisch-Islamitisch<br />

Verzet in Irak’ .<br />

............................................................<br />

Het weer<br />

Teheran: 10°C / -3°C, zonnig<br />

Washington: 0°C / -4°C, sneeuw<br />

Khartoem: 37°C / 22°C, zonnig<br />

stelde simpelweg dat hij het rapport<br />

niet gelooft en dat Israël zijn campagne<br />

tegen Iran zal voortzetten.<br />

Het rapport over Iran is omstreden,<br />

zo<strong>als</strong> ook de NIE zelf omstreden<br />

is. Hoe kan het dat de NIE twee jaar<br />

geleden nog concludeerde dat Iran<br />

wél aan de ontwikkeling van kernwapens<br />

werkte? Hoe geloofwaardig is de<br />

intelligence van een organisatie die in<br />

2002 stellig zei dat Irak over biologische<br />

en chemische wapens beschikte<br />

en vergevorderd was in zijn programma<br />

voor kernwapens?<br />

Om manipulatie van inlichtingen<br />

zo<strong>als</strong> bij de aanloop van de oorlog<br />

naar Irak te voorkomen, eiste een senator<br />

uit Nevada al anderhalf jaar<br />

geleden dat de NIE zijn bevindingen<br />

...............................................................................<br />

Meer hulp om grootste bedreigingen af te wenden<br />

EILANDSTATEN LUIDEN<br />

NOODKLOK OP KLIMAATTOP<br />

Op de klimaatconferentie op het Indonesische<br />

eiland Bali hebben reële en<br />

potentiële slachtoffers van de klimaatverandering<br />

gisteren hun noodkreet<br />

laten horen. Als het water stijgt en je<br />

land is op sommige plekken maar honderd<br />

meter breed, waar vlucht je dan<br />

naartoe? Anote Tong, de president van<br />

de eilandstaat Kiribati richtte zich tot<br />

de deelnemers en riep hen op om de<br />

zwaarst getroffenen meer hulp te bieden<br />

om de grootste bedreigingen, zo-<br />

...............................................................................<br />

<strong>De</strong>primerende kerstsingle<br />

Het nummer We’re All Going To Die van Malcolm Middleton moet<br />

dé kersthit worden. Volgens de Britse muzikant zijn we kerstklokken,<br />

engelenkoortjes en liegende Cliff Richards inmiddels wel zat.<br />

9<br />

over Iran openbaar zou maken, wat<br />

maandag voor het eerst is gebeurd.<br />

Maar wie garandeert dat deze laatste<br />

informatie van de NIE wel correct is?<br />

Het Witte Huis kan niet om de bevindingen<br />

van de NIE heen en van<br />

een militaire operatie tegen Teheran<br />

zal het voorlopig niet komen, maar<br />

het is onwaarschijnlijk dat het op basis<br />

van dit ene rapport het Iranbeleid<br />

omgooit. Teheran blijft tegen de uitdrukkelijke<br />

wens van de VN-Veiligheidsraad<br />

in uranium verrijken. Volgens<br />

de NIE zou Teheran in 2015 een<br />

kernwapen kunnen maken, <strong>als</strong> het<br />

het gestaakte nucleaire programma<br />

toch weer oppakt. Over de intenties<br />

van Teheran zegt het rapport niets. En<br />

dus blijft de impasse bestaan. 1<br />

Onderzoek<br />

Finse<br />

scholieren<br />

het slimst<br />

Redactie buitenland<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

Finse studenten zijn het slimst, blijkt<br />

uit een wereldwijd onderzoek dat gisteren<br />

is gepubliceerd. Finland staat in<br />

de top-5 bij zowel wiskunde, scheikunde<br />

<strong>als</strong> begrijpend lezen. Ook<br />

Hong Kong en Zuid-Korea scoren opvallend<br />

hoog.<br />

Het driejaarlijkse Programma<br />

voor International Student Assessment<br />

(Pisa) onderzocht meer dan<br />

400.000 15-jarigen uit 57 landen. <strong>De</strong><br />

nadruk lag dit jaar op scheikunde,<br />

waarbij Finland <strong>als</strong> absolute winnaar<br />

uit de bus kwam, gevolgd door Hong<br />

Kong, Canada, Taiwan en Estland. Bij<br />

de begrijpend lezen-test scoorde<br />

Zuid-Korea het hoogst, gevolgd door<br />

Finland en Hong Kong. <strong>De</strong> beste wiskundestudenten<br />

komen uit Taiwan,<br />

wederom gevolgd door Finland en<br />

Hong Kong.<br />

<strong>De</strong> Organization for Economic<br />

Cooperation and <strong>De</strong>velopment<br />

(OECD) spreekt van ‘een enorme<br />

vooruitgang’ bij Zuid-Koreaanse studenten<br />

en bij Polen, dat op plek 9<br />

eindigde bij de leestest. <strong>De</strong> resultaten<br />

tonen ook voor het eerst aan dat<br />

Noord-Europese landen, die van<br />

oudsher goed scoren bij internationale<br />

studieonderzoeken, steeds meer<br />

concurrentie ondervinden van worden<br />

Aziatische landen. 1<br />

<strong>als</strong> de stijgende zeespiegel of toenemende<br />

droogte elders, te kunnen<br />

afwenden. Kleine eilandstaten zo<strong>als</strong><br />

Kiribati dringen aan op snelle maatregelen<br />

om te voorkomen dat zij onder<br />

water verdwijnen. Op de grootste<br />

klimaattop ooit overleggen zo’n<br />

tienduizend afgevaardigden en wetenschappers<br />

uit 190 landen de komende<br />

twee weken over nieuwe regels<br />

die in de plaats moeten komen<br />

van het klimaatverdrag van Kyoto.

10<br />

<br />

<br />

Turkije Recordaantal vlaggen tegen PKK<br />

Ruim 2,5<br />

miljoen<br />

meter vlag<br />

<strong>De</strong> strijd tegen de PKK is goed voor<br />

de Turkse vlaggenhandel. ‘Iedereen<br />

die met de vlag zwaait, is ervan<br />

overtuigd de enige echte Turkse<br />

waarden te verdedigen.’<br />

Fréderike Geerdink<br />

ISTANBUL<br />

...<br />

Waar Nederland bescheiden vlagt op<br />

30 april en 5 mei, is de Turkse nationale<br />

vlag altijd overal te zien. In<br />

waanzinnige afmetingen op openbare<br />

gebouwen, traag wapperend op<br />

het centrale Taksimplein en bij het<br />

Topkapipaleis in Istanbul, en de laatste<br />

tijd ook steeds meer in minivorm<br />

uit de ramen van woonhuizen.<br />

<strong>De</strong>monstranten, voor welk doel<br />

dan ook, dragen het rode doek met<br />

witte maan en ster per strekkende<br />

meter met zich mee. Vlaggenfabriek<br />

Günay Bayrak, de grootste in het<br />

land, kon de vraag dit jaar niet aan.<br />

‘Meer dan 100 procent groeien in een<br />

jaar bleek niet mogelijk’, zegt directeur<br />

Önder Günay.<br />

Tegengestelde meningen<br />

Opvallend is dat de Turkse vlag wordt<br />

ingezet om uiteenlopende en soms<br />

tegengestelde meningen kracht bij te<br />

zetten. <strong>De</strong> laatste weken wordt vaak<br />

rond begrafenissen van in het zuidoosten<br />

omgekomen militairen gedemonstreerd<br />

voor een inval van het<br />

Turkse leger in Noord-Irak om PKKbases<br />

aan te pakken. Maar ook bij een<br />

tegendemonstratie, onlangs in Istanbul,<br />

golfde het van de vlaggen.<br />

‘Beide groepen’, zegt Arus Yumul,<br />

hoogleraar sociologie aan de Bilgi<br />

Universiteit in Istanbul, ‘zien de<br />

Turkse waarden aangetast en verdedigen<br />

hun visie op het land met de vlag.’<br />

Voorstanders van ingrijpen verdedigen<br />

de volgens hen in gevaar zijnde<br />

nationale grenzen. Tegenstanders geloven<br />

dat militair ingrijpen over de<br />

grens de verschillende bevolkingsgroepen<br />

in Turkije alleen maar verder<br />

uiteen zal drijven en de eenheid van<br />

het land zal aantasten.<br />

In de vlag kun je alle waarden van<br />

het land terugvinden en eruit pikken<br />

wat voor jou van belang is, zegt Yumul.<br />

‘<strong>De</strong> vlag is het symbool van de<br />

staat, maar de mensen zijn natuurlijk<br />

onderdeel van die staat en voelen<br />

zich er vertegenwoordigers van. Ze<br />

eigenen zich de vlag toe en geven er<br />

hun persoonlijke betekenis aan.’<br />

Turkse waarden<br />

Vooral het afgelopen jaar is het hard<br />

gegaan met het vlagvertoon. Rond de<br />

parlementsverkiezingen in de zomer<br />

zwaaiden zowel overtuigde secularisten<br />

<strong>als</strong> aanhangers van de islamitische<br />

partij met de vlag. Nu zijn het de<br />

voor- en tegenstanders van ingrijpen<br />

in Irak die zich roeren. Tussendoor<br />

zijn daar nog de nationale feestdagen<br />

en af en toe een voetbalfeestje.<br />

‘<strong>De</strong> vlag is symbool geworden van<br />

zowel de seculiere orde <strong>als</strong> de Turkse<br />

religieuze identiteit en van respect<br />

voor de landsgrenzen. Iedereen die<br />

met de vlag zwaait, is ervan overtuigd<br />

de enige echte Turkse waarden te verdedigen’,<br />

zegt Yumul. In zekere zin<br />

toont het vlagvertoon juist de verdeeldheid<br />

in het land in plaats van de<br />

eenheid ervan te symboliseren.<br />

Gülsen Çitak koopt in het centrum<br />

van Üsküdar, een wijk aan de Aziatische<br />

kant van Istanbul, een flinke<br />

Turkse vlag met de afbeelding van vader<br />

des vaderlands Atatürk erop. Het<br />

kost hem vijftien lira, omgerekend<br />

zo’n acht euro. Waarom? ‘Vooral vanwege<br />

de martelaren’, zegt ze, doelend<br />

op de Turkse militairen die bijna dagelijks<br />

sneuvelen in de strijd tegen de<br />

In zekere zin toont het vlagvertoon juist de verdeeldheid in het land. VINCENT VAN DEN HOOGEN/HH<br />

PKK. Het is dezelfde reden waarom<br />

duizenden mensen in heel Turkije<br />

vlaggen voor of uit het raam hangen:<br />

nationalistische gevoelens zijn door<br />

de strijd flink aangewakkerd.<br />

Waarom Gülsen, een vrouw van in<br />

de vijftig, koos voor een vlag met de<br />

beeltenis van Atatürk kan ze niet precies<br />

verwoorden, maar vlagverkoper<br />

Ahmet Çorakçi verbaast het niets:<br />

‘Vrouwen kopen vaker een vlag met<br />

Atatürk erop. Hij heeft vrouwen rech-<br />

.......................................<br />

Birma<br />

GEVANGENEN<br />

VRIJGELATEN<br />

Als gebaar van goede wil aan de Verenigde<br />

Naties heeft de Birmaanse<br />

junta 8.585 gevangenen vrijgelaten.<br />

Dat meldden de Birmaanse staatsmedia<br />

gisteren. Volgens de oppositionele<br />

Nationale Liga voor <strong>De</strong>mocratie zijn<br />

onder de inmiddels vrijgelaten gevangenen<br />

enkele tientallen politieke gevangenen.<br />

Of er ook mensen worden<br />

vrijgelaten die zijn opgepakt tijdens<br />

de grootschalige protesten afgelopen<br />

zomer is nog onduidelijk.<br />

.......................................<br />

Aforisme<br />

<strong>De</strong> ouderdom is een beleefde<br />

mens. Hij klopt enkele malen<br />

aan. Goethe<br />

Achtergrond Buitenland<br />

ten gegeven en daarom is hij extra<br />

belangrijk voor hen.’<br />

Voor Ahmet en zijn verkoopmaat<br />

Ismail gaan de zaken prima. ‘<strong>De</strong> laatste<br />

maanden verkopen we flink meer<br />

vanwege het PKK-terrorisme’, zegt<br />

Ismail. ‘Maar eerlijk gezegd had ik<br />

liever géén terrorisme en een slechtere<br />

handel.’<br />

In de fabriek van Günay Bayrak,<br />

waar ook Ahmet en Ismail hun vlaggen<br />

vandaan halen, worden in razend<br />

.......................................<br />

KORT<br />

111<br />

25.000 vluchtelingen<br />

teruggekeerd naar Irak<br />

<strong>De</strong> afgelopen zes weken zijn 25.000<br />

tot 28.000 Iraakse vluchtelingen vanuit<br />

Syrië naar hun land teruggekeerd.<br />

Dat zijn er heel wat minder dan de<br />

46.000, die volgens de Iraakse en Syrische<br />

autoriteiten alleen al in oktober<br />

zouden zijn teruggekeerd. Dat<br />

zegt de Iraakse Rode Halvemaan. Bovendien<br />

constateerde de Rode Halvemaan<br />

dat het aantal repatrianten in<br />

de maand november terugliep, terwijl<br />

de autoriteiten beweerden dat de<br />

vluchtelingenstroom gestaag doorging.<br />

Volgens het rapport keerden<br />

tempo meters vlag op maat gesneden.<br />

Hoewel hier ook vlaggen van<br />

vele andere landen en bedrijfsvlaggen<br />

van de persen rollen, draait vooral<br />

de productie van de rood-witte<br />

Turkse vlag op volle toeren.<br />

Hoeveel Günay Bayrak er daarvan<br />

het afgelopen jaar geproduceerd<br />

heeft, weet eigenaar Önder Günay<br />

niet. Hij telt niet in aantallen: ‘We komen<br />

dit jaar uit op 2,5 miljoen meter<br />

vlag.’ 1<br />

......................................<br />

veel van de uit Syrië teruggekeerde<br />

vluchtelingen niet naar hun vroegere<br />

woonplaatsen en buurten terug,<br />

maar voegden zij zich bij het leger<br />

van honderdduizenden Irakezen die<br />

ontheemd zijn in eigen land.<br />

111<br />

Tientallen Italiaanse<br />

maffi osi opgepakt<br />

<strong>De</strong> Italiaanse politie heeft gisteren<br />

op Sicilië tientallen maffiosi gearresteerd,<br />

onder wie maffiabaas Vincenzo<br />

Santapaola. Santapaola werd<br />

ruim tien jaar geleden hoofd van de<br />

maffia in Catania, de grootste stad in<br />

het oosten van Sicilië. Hij volgde zijn<br />

vader Benedetto op, die toen al achter<br />

tralies belandde.<br />

...............................................................................<br />

Stunt<br />

Een test met rode rook voor stuntvliegtuigen in Singapore viel wat<br />

tegen voor boeren in de buurt van het vliegveld. 200 ton groente zitten<br />

nu onder de rode verf. Eén boer had 50.000 euro schade.

Buitenland Nieuws <br />

<br />

Duitsland<br />

Vliegveld Tempelhof dicht<br />

AP<br />

BERLIJN<br />

...<br />

Het historische Berlijnse vliegveld<br />

Tempelhof sluit in 2008. Het werd<br />

beroemd door de luchtbrug vlak na<br />

de Tweede Wereldoorlog.<br />

Een rechtbank in Leipzig heeft in<br />

hoger beroep bepaald dat het vliegveld<br />

nabij het centrum dicht moet.<br />

Verschillende vliegtuigmaatschappijen<br />

wilden Tempelhof openhouden.<br />

Hun rechten worden door de<br />

sluiting echter niet geschonden, want<br />

er zijn redelijke alternatieven voorhanden,<br />

oordeelde de rechtbank.<br />

In 1923 landden de eerste vliegtuigen<br />

op Tempelhof. Onder het naziregime<br />

werd het vliegveld uitgebreid<br />

tot een omvangrijk hoefvormig<br />

complex. <strong>De</strong> grote terminal is een van<br />

.......................................................................................................................................................................................................<br />

BORIS<br />

DITTRICH<br />

de prominentst overgebleven voorbeelden<br />

van de architectuur uit het<br />

interbellum. Toen de Sovjet-Unie in<br />

1948 West-Berlijn blokkeerde, stuurden<br />

de Verenigde Staten bijna een<br />

jaar lang goederen naar de inwoners<br />

van West-Berlijn. <strong>De</strong> vliegtuigen<br />

landden op Tempelhof.<br />

Het vliegveld, dat verlies draait,<br />

zal op 31 oktober volgend jaar dichtgaan.<br />

Nu landen er alleen nog kleine<br />

vliegtuigen die korte vluchten maken,<br />

omdat het te klein is voor veel<br />

moderne jetvliegtuigen.<br />

<strong>De</strong> luchtvaartmaatschappijen<br />

kunnen per 1 november 2008 gebruik<br />

maken van het vliegveld Schönefeld.<br />

Dat wordt uitgebreid en omgedoopt<br />

tot Berlin-Brandenburg International.<br />

<strong>De</strong> werkzaamheden<br />

moeten in 2011 afgerond zijn. 1<br />

Pakistan Eisen aan president Musharraf<br />

Sharif en Bhutto<br />

bundelen krachten<br />

<strong>De</strong> Pakistaanse oppositie maakt na<br />

nieuwe intimidaties een vuist tegen<br />

president Musharraf.<br />

Slobodan Lekic/AP<br />

ISLAMABAD<br />

...<br />

Na de Pakistaanse oppositieleider<br />

Nawaz Sharif is ook diens broer Shahbaz<br />

uitgesloten van de komende parlementsverkiezingen.<br />

Hij wordt beschuldigd<br />

van moord, in de tijd dat<br />

hij gouverneur was van de provincie<br />

Punjab.<br />

Nawaz Sharif werd deze week buitenspel<br />

gezet op basis van beschuldigingen<br />

van corruptie in 1999. Hij<br />

werd toen verbannen, maar keerde<br />

vorige week terug naar zijn vaderland.<br />

Sindsdien is hij president Musharrafs<br />

meest lawaaierige tegenstander. Hij<br />

noemde diens presidentschap illegaal<br />

en weigert ook afspraken te maken<br />

met de pas teruggetreden legerleider.<br />

Ook eist hij dat alle ontslagen<br />

rechters van het hooggerechtshof<br />

weer worden aangenomen. Musharraf<br />

verving hen toen het erop begon te<br />

lijken dat ze tegen zijn herverkiezing<br />

<strong>als</strong> president zouden besluiten.<br />

‘Wat Musharraf ook doet, laat hem<br />

zijn gang maar gaan’, zei Nawaz<br />

Sharif vanuit Abbottabad, in het<br />

noorden van het land. ‘Hij kan dreigen<br />

met de gevangenis, maar onze<br />

strijd gaat door.’<br />

Nawaz Sharif. HOLLANDSE HOOGTE<br />

In een blijk van eenheid verklaarden<br />

Sharif en Benazir Bhutto, de andere<br />

oppositieleider, dat de komende verkiezingen<br />

niet eerlijk zullen verlopen.<br />

<strong>De</strong> bijeenkomst in Bhutto’s huis<br />

in Islamabad was de eerste sinds beider<br />

terugkomst in Pakistan. Ook<br />

Bhutto verbleef lange tijd in het buitenland<br />

na beschuldigingen van corruptie.<br />

Volgens Sharif komt er op korte<br />

termijn een comité bijeen met vier<br />

leden van zowel Sharifs <strong>als</strong> Bhutto’s<br />

partij. Zij komen met eisen voor de<br />

regering en een deadline waaraan<br />

deze zich vervolgens moet houden.<br />

‘Onze belangrijkste eis is dat de regering<br />

de noodtoestand moet intrekken.<br />

Dat betekent ook dat de<br />

grondwet weer van kracht moet worden.’<br />

1<br />

<strong>De</strong> zaal in de New Yorkse boekenwinkel<br />

is tjokvol. Dave<br />

Eggers heeft met zijn boek<br />

What is the What? bij veel<br />

mensen een snaar geraakt. Ik weet<br />

een plaatsje achterin te bemachtigen.<br />

Schouder aan schouder sta ik met een<br />

Japanse vrouw.<br />

Ondertussen laat Eggers dia’s van<br />

Zuid-Soedan zien. Hij vertelt hoe hij<br />

met Valentino, de hoofdpersoon uit<br />

zijn boek, in aanraking is gekomen.<br />

Hoe hij gegrepen werd door zijn levensverhaal.<br />

En hoe hij geworsteld<br />

..........................................................<br />

Licht in het hoofd (1)<br />

Sommige mensen zijn te dom om aan de vrije<br />

samenleving te mogen deelnemen. Zo ook<br />

twee Duitse gevangenen.<br />

Duizenden mijnwerkers demonstreerden in Johannesburg. REUTERS<br />

Gortdroge statistieken<br />

Zuid-Afrika Staking mijnwerkers<br />

Kompels leggen werk<br />

neer om veiligheid<br />

Tienduizenden Zuid-Afrikaanse<br />

mijnwerkers hebben gisteren het<br />

werk neergelegd om aandacht te<br />

vragen voor hun veiligheid. Er gebeuren<br />

te veel ongelukken en de<br />

kompels zijn het zat.<br />

Elles van Gelder<br />

JOHANNESBURG<br />

...<br />

<strong>De</strong> 24-uursstaking werd uitgeroepen<br />

door de Nationale Bond van Mijnwerkers,<br />

een organisatie waarbij<br />

270.000 mijnwerkers zijn aangesloten.<br />

Duizenden mijnwerkers liepen<br />

gisteren mee in een protestmars door<br />

Johannesburg, met <strong>als</strong> einddoel de<br />

Chamber of Mines, een werkgeversorganisatie<br />

die grote goud- en platinamijnexploitanten<br />

verenigt. <strong>De</strong>ze<br />

herhaalde haar eerdere standpunt dat<br />

de eendaagse staking op ‘no work, no<br />

pay-basis’ is.<br />

In Zuid-Afrika zitten veel waardevolle<br />

stoffen in de grond. Honderdduizenden<br />

mijnwerkers dalen dage-<br />

heeft om het pakkend op te schrijven.<br />

<strong>De</strong> Japanse vrouw, ze lijkt op Yoko<br />

Ono, fluistert: ‘Je kan zijn verhaal met<br />

dat van Anne Frank vergelijken. Met<br />

dit soort persoonlijke getuigenissen<br />

beïnvloed je de machthebbers tenminste.<br />

Het maakt de oorlog en de<br />

schending van mensenrechten invoelbaar.<br />

Het blijven niet alleen maar van<br />

die gortdroge statistieken.’<br />

Ik moet haar gelijk geven. Tijdens de<br />

Thanksgivingsvakantie had ik me vier<br />

dagen lang in het boek verloren. Toen<br />

ik opkeek, was het zondagavond en<br />

............................................................<br />

Licht in het hoofd (2)<br />

Op de dag dat ze even met verlof konden, werden ze<br />

in een nabijgelegen schuur opgepakt voor het<br />

telen van grote hoeveelheden wiet.<br />

lijks af in de schachten om het goud,<br />

uranium, ijzererts, platina en de diamanten<br />

naar boven te halen. Dat gaat<br />

niet zonder risico. <strong>De</strong> dodenteller<br />

staat dit jaar al op 201, twee meer dan<br />

vorig jaar.<br />

Twee maanden geleden haalde de<br />

mijnbouw in Zuid-Afrika het wereldnieuws<br />

toen 3.200 mijnwerkers twee<br />

dagen vastzaten in de Elandsrandmijn<br />

in Carletonville, niet ver van<br />

Johannesburg. <strong>De</strong> mijnwerkers kwamen<br />

vast te zitten toen de stroom van<br />

de personeelsliften uitviel na een ongeval.<br />

Zij kwamen allemaal weer veilig<br />

boven en volgens eigenaar Harmony<br />

Gold was er geen sprake van<br />

nalatigheid. <strong>De</strong> vakbonden wezen<br />

echter op de slechte veiligheid en eisten<br />

verbetering. Kort na het Carletonville-incident<br />

kwamen bij een andere<br />

mijn 23 mijnwerkers om bij een<br />

brand.<br />

<strong>De</strong> Zuid-Afrikaanse president<br />

Thabo Mbeki vroeg na het vastzitten<br />

van de 3.200 mijnwerkers om een on-<br />

had ik een reis door Zuid-Soedan achter<br />

de rug. Ik was met Valentino, een<br />

jongetje van een jaar of 8, het oerwoud<br />

in gevlucht. We verborgen ons voor de<br />

Arabische milities uit Noord-Soedan.<br />

Zij hadden ons dorp in brand gestoken,<br />

de vrouwen verkracht en de mannen<br />

onthoofd. Een barre voettocht door de<br />

woestijn met honderden andere ‘lost<br />

boys’ eindigde in een vluchtelingenkamp<br />

in Kenia. En na jaren wachten<br />

accepteerde Amerika me <strong>als</strong> vluchteling.<br />

Na afloop volgt de signeersessie. Stapels<br />

What is the What? liggen op de<br />

grond voor het tafeltje. Als ik aan de<br />

beurt ben, zeg ik dat ik onder de indruk<br />

ben van zijn boek. ‘Wat voor werk doe<br />

...............................................................................<br />

Ook op deze dag...<br />

1933 - Het was een blije dag voor de Amerikanen. Eindelijk mocht<br />

er weer alcohol gedronken worden. Vandaag werd de ‘prohibition<br />

act’, het wettelijke verbod op alcohol na dertien jaar opgeheven.<br />

11<br />

derzoek naar de veiligheid in de<br />

Zuid-Afrikaanse mijnbouw. Ook de<br />

werkgeversorganisatie Kamer van<br />

Mijnen en het ministerie van Mineralen<br />

en Energie beloofden beterschap.<br />

Afgelopen weekend vielen weer<br />

drie doden. Een van hen stierf na een<br />

explosie, een ander werd meegesleurd<br />

door een machine, van de<br />

derde is de doodsoorzaak nog niet<br />

bekend gemaakt.<br />

Vooral het delven van goud is gevaarlijk.<br />

<strong>De</strong> kompels moeten voor<br />

het goud steeds dieper onder de<br />

grond, omdat alleen daar nog goud<br />

zit en winst valt te behalen voor de<br />

Zuid-Afrikaanse mijnen.<br />

Met de eendaagse staking zegt de<br />

vakbond hen een extra duwtje in de<br />

rug te willen geven om het niet bij<br />

woorden te laten maar de veiligheid<br />

snel te verbeteren. Hoge goudprijs of<br />

niet, de vakbond wil dat het delven<br />

van de waardevolle grondstof niet<br />

ten koste gaat van mensenlevens. 1<br />

je?’ vraagt Eggers. ‘Ik ben een van de<br />

directeuren bij Human Rights Watch’,<br />

zeg ik. Achter me wordt gemopperd.<br />

<strong>De</strong>ze uitwisseling duurt Yoko Ono en<br />

de rij boekenfans te lang. Maar dan<br />

zegt Eggers : ‘Tijdens het schrijven<br />

heb ik veel aan jullie rapporten met<br />

cijfers en statistieken gehad. Bedankt.’<br />

Hij zet zijn handtekening. Als<br />

ik wegloop, voel ik twee Japanse<br />

ogen in mijn rug. 1

12<br />

<br />

<br />

Rapport Zakelijke dienstverlening is groeisector<br />

Economie Rotterdam<br />

draait lekker, hoewel...<br />

Rotterdams grote kracht is ook zijn nadeel: het is een havenstad. HOLLANDSE HOOGTE<br />

Rotterdam wil een aantrekkelijke<br />

internationale stad zijn, maar in de<br />

praktijk blijkt dat nog steeds een<br />

lastige opgave.<br />

Eric Smit<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

<strong>De</strong> burn-out van zijn voorganger<br />

bracht hem op het pluche: Mark Harbers.<br />

Sinds april van dit jaar is hij Rotterdams<br />

wethouder Economie, Haven<br />

en Milieu. In die functie wordt hij<br />

dagelijks geconfronteerd met de onbarmhartige<br />

principes van het economisch<br />

darwinisme. Zijn stad Rotterdam<br />

moet vechten om het internationale<br />

bedrijfsleven aan te trekken, om<br />

zo het welvaren van de stad te bevorderen.<br />

Geen eenvoudige opgave, zo<br />

blijkt.<br />

Gisteren nam Harbers het rapport<br />

Economische Verkenning Rotterdam<br />

2007 in ontvangst. Het boekwerk dat<br />

voor de vijfde keer werd gepresenteerd<br />

bevat de belangrijkste economische<br />

cijfers over de havenstad.<br />

Het gaat goed met Rotterdam. Althans,<br />

dat is de belangrijkste conclusie<br />

die door de afdeling communica-<br />

tie uit het rapport wordt opgediept.<br />

‘Economische groei Rotterdam groter<br />

dan landelijk’, luidt de kop van het<br />

persbericht. Het betreft de groei in<br />

2006, van 3,3 procent. Feit is dat we<br />

ons in december 2007 bevinden en<br />

dat het economische groeicijfer van<br />

Rotterdam, nog geen 2 procent, alweer<br />

enige tijd onder het landelijke<br />

gemiddelde van 2,75 procent ligt.<br />

Hoe dan ook, de economie van<br />

Rotterdam groeit en dat is iets om positief<br />

over te zijn. Nog een positief<br />

punt is dat de belangrijkste groeibijdrage<br />

wordt geleverd door de sector<br />

zakelijke dienstverlening. Maar liefst<br />

vijftig procent van de toename van<br />

werkgelegenheid in Rotterdam is uit<br />

die hoek afkomstig. Traditionele sectoren<br />

<strong>als</strong> industrie, opslag en transport<br />

zullen krimpen en dat is een<br />

ontwikkeling die in Rotterdam wordt<br />

omhelsd.<br />

Niet voor niets luidt het thema van<br />

het rapport dit jaar: Rotterdam <strong>als</strong> internationale<br />

stad. <strong>De</strong> keuze van het<br />

thema heeft alles te maken met de<br />

ambitie van de havenstad om <strong>als</strong> vestigingsplaats<br />

voor het internationale<br />

bedrijfsleven aantrekkelijker te wor-<br />

DANK U SINTERKLAASJE!<br />

<br />

LowCall is: <br />

<br />

<br />

<br />

GA NAAR<br />

WWW.DEPERS.NL/<br />

LOWCALL<br />

EN BESTEL LOWCALL<br />

GRATIS!<br />

powered by debitel<br />

den. Grote internationaal opererende<br />

bedrijven groeien over het algemeen<br />

snel en brengen hoogwaardige<br />

werkgelegenheid met zich mee. Rotterdam<br />

wil er dan ook alles aan doen<br />

om deze bedrijven aan te trekken.<br />

<strong>De</strong> vraag is alleen: waar zijn de<br />

Rotterdammers die de beter betaalde<br />

functies bij deze bedrijven kunnen<br />

vervullen? Uit het rapport blijkt dat<br />

deze mensen zich nog niet in groten<br />

getale binnen de stadsgrenzen bevinden.<br />

‘Rotterdam heeft behoefte aan<br />

goed opgeleide, creatieve , ondernemende<br />

en kapitaalkrachtige mensen’,<br />

stelt het rapport dan ook.<br />

Rotterdams grote kracht is ook<br />

zijn nadeel: het is een havenstad.<br />

Sinds 2004 niet meer de grootste van<br />

de wereld, dat is Shanghai nu, maar<br />

nog steeds veruit de grootste van Europa.<br />

Het imago dat de Maasstad<br />

sinds mensenheugenis dan ook aankleeft<br />

is overeenkomstig met dat van<br />

de laagopgeleide havenarbeider. Dat<br />

beeld bevat nog steeds een belangrijke<br />

kern van waarheid. In vergelijking<br />

met de andere grote steden in<br />

Nederland scoort Rotterdam hoog<br />

op werkloosheidscijfers en laag op<br />

het gemiddelde inkomen van zijn<br />

inwoners. Wat hoopvol stemt, is dat<br />

Rotterdam steeds populairder wordt<br />

<strong>als</strong> woonplaats voor hoger opgeleiden,<br />

want saai is het er zeker niet. 1<br />

.......................................<br />

KORT<br />

111<br />

Nokia verwacht 10 procent<br />

groei volume mobieltjes<br />

Nokia, ’s werelds grootste producent<br />

van mobiele telefoons, verwacht dat<br />

het volume in de mobiele telefoonmarkt<br />

in 2008 met 10 procent zal toenemen<br />

ten opzichte van de verwachte<br />

1,1 miljard verkochte mobiele telefoons<br />

in 2007. Dat heeft het Finse concern<br />

gisteren bekendgemaakt tijdens de<br />

jaarlijkse investeerdersdag. <strong>De</strong> gemiddelde<br />

verkoopprijs zal daarbij naar<br />

verwachting afnemen, <strong>als</strong> gevolg van<br />

de toenemende impact van de verkopen<br />

in de opkomende markten en concurrentiefactoren.<br />

Nokia verwacht het<br />

............................................................<br />

Nieuws Economie<br />

Geld Nog geen paniek om personeelstekort<br />

Salaris blijft licht stijgen<br />

Redactie economie<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

Ondanks de schaarste op de arbeidsmarkt,<br />

blijven de salarisstijgingen<br />

beperkt. Dat concludeert het internationale<br />

onderzoeks- en adviesbureau<br />

Hay Group op basis van zijn jaarlijkse<br />

beloningsonderzoek onder meer dan<br />

tweehonderd grote en middelgrote<br />

ondernemingen, met in totaal<br />

200.000 werknemers.<br />

Werkgevers lijken nog niet in paniek<br />

te raken van het tekort aan personeel.<br />

‘Ondanks het feit dat personeelswerving<br />

moeilijker is geworden,<br />

houden ze het hoofd koel’, zegt Bart<br />

Godthelp, Manager Operations Reward<br />

Information Services bij Hay<br />

Group.<br />

‘Het valt op dat de trend van het<br />

meer toepassen van prestatiebeloning<br />

verder doorzet. Daarnaast is<br />

prestatiebeloning ook steeds meer op<br />

de langere termijn gericht.’ Volgens<br />

Hay Group doen werkgevers er goed<br />

aan om juist in tijden dat het econo-<br />

Redactie economie<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

FNV-voorzitter Agnes Jongerius luidt<br />

samen met haar vakcentralecollega<br />

René Paas (CNV) en de bondsvoorzitters<br />

Henk van der Kolk (FNV Bondgenoten),<br />

Edith Snoey (ABVAKABO<br />

FNV), Jaap Jongejan (CNV Bedrijvenbond)<br />

en Paul Koeslag (CNV Publieke<br />

Zaak) morgen om 9.00 uur op het<br />

Plein te <strong>De</strong>n Haag letterlijk en figuurlijk<br />

de noodklok over de omstreden<br />

Postwet. Met het gebimbam van het<br />

300 kilo wegende gevaarte willen<br />

FNV en CNV aandacht voor het vakbondsstandpunt.<br />

<strong>De</strong> Tweede Kamer<br />

behandelt die ochtend de wet. Ook<br />

een groot aantal postbodes is donderdagochtend<br />

van de partij.<br />

In een brief aan de Tweede Kamer<br />

– die tijdens de actie uitgedeeld wordt<br />

– constateert de vakbondstop dat er<br />

iets raars aan de hand is in Nederland.<br />

Enerzijds wordt alles uit de kast<br />

gehaald om 200.000 mensen aan het<br />

werk te helpen. Op andere plekken<br />

– in dit geval door het wettelijk vrijgeven<br />

van de postmarkt – wordt volwaardige<br />

werkgelegenheid vermalen<br />

tot pulparbeid.<br />

Vanaf 1 januari volgend jaar gaat<br />

de postmarkt volledig open. Sinds de<br />

liberalisering werd ingezet, zijn in de<br />

.......................................<br />

marktaandeel in 2008 verder uit te<br />

breiden en voorziet een operationele<br />

marge van 16-17 procent in de komende<br />

één tot twee jaar.<br />

111<br />

Philips neemt software<br />

bedrijf Emergin over<br />

Philips heeft het Amerikaanse Emergin<br />

overgenomen, een aanbieder van<br />

software die wordt gebruikt om medische<br />

alarmsignalen in ziekenhuizen<br />

snel door te geven. Dat heeft het bedrijf<br />

gisteren bekendgemaakt, zonder<br />

financiële details te geven. Philips<br />

denkt de overname in het vierde kwartaal<br />

van 2007 af te ronden. Emergin<br />

wordt onderdeel van het bedrijfsonderdeel<br />

van Philips dat zich bezighoudt<br />

misch goed gaat en er schaarste op de<br />

arbeidsmarkt is, langetermijnoplossingen<br />

in te zetten voor het behouden<br />

of aantrekken van mensen.<br />

Bijna de helft van de ondernemingen<br />

in het onderzoek heeft een of<br />

meerdere langetermijn variabele inkomensregelingen.<br />

In 2006 was dit<br />

nog 42 procent. Bij ondernemingen<br />

die een vorm van langetermijn variabel<br />

inkomen toepassen, is dit in de<br />

helft van de gevallen een aandelenoptieregeling.<br />

Daarnaast kiest een<br />

groeiend aantal ondernemingen voor<br />

de mogelijkheid van een langetermijn<br />

bonusregeling, met een contante<br />

uitkering van de bonus.<br />

Het jaarsalaris van ‘Jan Modaal’ is<br />

het afgelopen jaar 3,5 procent gestegen.<br />

Voor de hogere niveaus, zo<strong>als</strong><br />

ervaren profession<strong>als</strong> en managers, is<br />

dit zo’n 5 procent. Voor 2008 verwacht<br />

Hay Group een licht hogere<br />

salarisstijging. Dit wordt met name<br />

veroorzaakt door collectieve verhogingen,<br />

die veelal op basis van caoafspraken<br />

plaatsvinden. 1<br />

Bimbam Top FNV en CNV luiden noodklok<br />

Postwet deugt niet<br />

Henry Ward Beecher<br />

‘A church debt is the devil’s salary.‘<br />

postmarkt duizenden postbodes met<br />

volwaardige banen bij TNT verdwenen.<br />

Inmiddels werken 27.000 postbezorgers<br />

met een overeenkomst van<br />

opdracht bij de nieuwe postbedrijven<br />

Sandd, Selektmail en VSP (onderdeel<br />

van TNT). Ze worden onderbetaald<br />

en kennen ook geen werknemersverzekeringen.<br />

Daarmee blijft<br />

economische zelfstandigheid een<br />

fata morgana, zo meent de vakbondentop.<br />

1<br />

Agnes Jongerius. JAN LANKVELD/HH<br />

......................................<br />

met het monitoren van patiënten.<br />

111<br />

Telegraaf Media Groep<br />

70%-belang in WebRegio<br />

Telegraaf Media Nederland, onderdeel<br />

van Telegraaf Media Groep<br />

(TMG), neemt per 1 januari een belang<br />

van 70 procent in WebRegio<br />

Media. Een overnamesom wordt<br />

niet bekendgemaakt. WebRegio<br />

Media is met zeven regionale internetportalen<br />

een belangrijke aanbieder<br />

van online nieuws uit de regio’s<br />

Amsterdam, Groot Alkmaar, Kennemerland,<br />

West-Friesland en de Zaanstreek.<br />

TMG streeft naar marktleiderschap<br />

in lokale nieuwsvoorziening.<br />

..........................................................<br />

Nicole Kidman<br />

‘Salary stories are intrusive. Do you ask your<br />

neighbour what they earn for their job?’

Economie Nieuws <br />

<br />

Toscane<br />

Megatruffel van 330.000 dollar<br />

Het Europese truffelseizoen is begonnen. Afgelopen zaterdag werd in Macao<br />

een megatruffel geveild voor een bedrag van maar liefst 330.000 dollar.<br />

Het gevaarte van anderhalve kilo was afkomstig uit van het Italiaanse Toscane.<br />

Truffels kunnen in Rome wel 5.500 dollar per pond kosten. 1 REUTERS<br />

Intentieverklaring<br />

ACI wil belang in Spyker<br />

Novum<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

Spyker Cars heeft een intentieverklaring<br />

getekend met ACI. Dat schreef de<br />

bolidebouwer gisteren in een reactie<br />

op een artikel in <strong>De</strong> Financiële Telegraaf.<br />

Daarnaast is de onderneming<br />

met een groot aantal potentiële investeerders<br />

in gesprek.<br />

Victor Muller is in het kader van de<br />

herfinanciering niet voornemens zijn<br />

belang in Spyker te verkopen. Het is<br />

Spyker op dit moment niet bekend of<br />

ACI, dan wel een andere investeerder,<br />

op korte termijn een meerderheidsbelang<br />

wil verwerven in het bedrijf.<br />

Hugenholtz geeft aan dat hij niet<br />

verwacht dat ACI een meerderheidsbelang<br />

zal verwerven. Maar de bestuurder<br />

kon niet aangeven of ACI al<br />

een belang in Spyker bezit. Spyker<br />

meldt verder dat de verkopen de laatste<br />

twee jaar zijn toegenomen. ‘<strong>De</strong> in<br />

het Telegraaf-artikel genoemde aantallen<br />

en vermeende verkooplocaties<br />

zijn niet juist’, aldus het bedrijf. Volgens<br />

<strong>De</strong> Telegraaf werden door Spyker<br />

de afgelopen tijd in totaal veertien<br />

Spykers verkocht.<br />

Zo<strong>als</strong> eerder toegezegd zal Spyker<br />

hierover nadere informatie verschaffen<br />

in een persbericht dat op korte<br />

termijn zal worden uitgebracht, zodra<br />

de financiële afwikkeling van de<br />

verkoop van het Formule 1-team is<br />

afgerond. Op Euronext Amsterdam<br />

kreeg het aandeel Spyker vleugels.<br />

Rond 11.30 uur noteerde het aandeel<br />

bijna 46 procent hoger. Bij het scheiden<br />

van de markt stond de teller bijna<br />

60 procent hoger op 4,34 euro. 1<br />

.......................................................................................................................<br />

Investering had zeker duizend extra banen opgeleverd<br />

RYANAIR VOORLOPIG GEEN<br />

BASIS OP EINDHOVEN AIRPORT<br />

Vliegmaatschappij en prijsvechter<br />

Ryanair ziet voorlopig af van een<br />

thuisbasis op Eindhoven Airport. <strong>De</strong><br />

reden is de aanstaande invoering van<br />

een milieubelasting op vliegtickets.<br />

Commercieel directeur van de Ierse<br />

vliegmaatschappij David Gering<br />

heeft dat gisteren gezegd op BNR<br />

Nieuwsradio. Jaarlijks vliegen vanaf<br />

Eindhoven Airport een miljoen mensen<br />

met Ryanair. <strong>De</strong> maatschappij<br />

overwoog Eindhoven de status van<br />

thuisbasis te geven, waarmee dat aantal<br />

had kunnen verdubbelen. <strong>De</strong> miljoeneninvestering<br />

had volgens Gering<br />

zeker duizend extra banen op kunnen<br />

leveren voor Eindhoven Airport. Maar<br />

vanwege de milieubelasting die de<br />

Tweede Kamer wil gaan heffen op<br />

vliegtickets, zullen klanten uitwijken<br />

naar vliegvelden in het Duitse Weeze<br />

en het Belgische Charleroi waar goedkoper<br />

kan worden gevlogen, denkt de<br />

Ierse maatschappij.<br />

..........................................................<br />

Biologisch big business<br />

Nederlanders geven meer uit aan biologische<br />

producten dan ooit tevoren. <strong>De</strong> verwachte omzet<br />

bedraagt dit jaar 350 miljoen euro.<br />

Bankzaken <strong>De</strong> girale variant op de euro<br />

Vijf misverstanden over SEPA<br />

Nog 55 nachtjes slapen en dan moeten<br />

we allemaal geloven aan SEPA.<br />

Volgens de Nederlandse Vereniging<br />

van Banken bestaan er de nodige<br />

misverstanden over SEPA.<br />

Sharida Mohamedjoesoef<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

SEPA, ofwel de Single Euro Payments<br />

Area, kan het best worden omschreven<br />

<strong>als</strong> een girale standaard voor<br />

grensoverschrijdend betaalverkeer in<br />

Europa. Kortom, mensen kunnen<br />

een vakantiehuisje in Frankrijk straks<br />

op dezelfde manier betalen <strong>als</strong> een<br />

vakantiehuisje op Terschelling.<br />

Het is onder meer de bedoeling<br />

dat iedereen nieuwe betaalpassen<br />

krijgt waarbij de magneetstrip wordt<br />

vervangen door een chip. Ook krijgen<br />

we te maken met langere bankrekeningnummers.<br />

Volgens de Nederlandse Vereniging<br />

van Banken (NVB) bestaan er<br />

ten minste vijf misverstanden over de<br />

invoering van SEPA.<br />

Ruimtevaart NASA zit met een groot probleem<br />

Speeltje van 1 miljard blijft op aarde<br />

NASA gaat liever naar Mars dan dat<br />

het de Big Bang onderzoekt. Die<br />

beslissing kost een miljard euro.<br />

Marcel Hulspas<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

Wanneer morgen de Space Shuttle<br />

zijn lanceerplatform verlaat, met aan<br />

boord het Europese ruimtelaboratorium<br />

Columbus, gaat voor tientallen<br />

wetenschappers een lang gekoesterde<br />

droom in vervulling.<br />

Maar een heel andere groep zal die<br />

lancering met gemengde gevoelens<br />

volgen. Ook zij hebben jarenlang keihard<br />

gewerkt. Alleen, hun laboratorium<br />

mag niet naar boven. Sterker<br />

nog, hun peperdure paradepaardje,<br />

de Alpha Magnetic Spectrometer<br />

(AMS), gaat heel waarschijnlijk nooit<br />

de ruimte in. Een miljard euro heeft<br />

het ding gekost. Weggegooid geld.<br />

Toegegeven, Columbus is goedkoper.<br />

<strong>De</strong> European Space Agency heeft<br />

er slechts driekwart miljard euro voor<br />

neergeteld. Maar Columbus is gemaakt<br />

voor biologisch en biomedisch<br />

onderzoek. Nuttig maar doodsaai,<br />

vinden de bouwers van AMS. Zij<br />

willen kosmische straling meten uit<br />

de verste uithoeken van het heelal;<br />

straling die ons alles kan vertellen<br />

over de Big Bang.<br />

HH<br />

............................................................<br />

YouTube veruit het populairst<br />

Bijna 30 procent van de Amerikanen kijkt video’s<br />

via YouTube. Met ieder ruim 4 procent marktaandeel<br />

blijven Fox en Yahoo ver achter.<br />

1: Pinnen wordt duurder.<br />

‘Verschillende partijen vrezen een<br />

forse prijsverhoging <strong>als</strong> de banken<br />

over gaan naar de internationale merken<br />

zo<strong>als</strong> Maestro. Die vrees is niet<br />

terecht , omdat Nederlandse banken<br />

bilaterale afspraken maken over de<br />

onderlinge kostenverrekening.’<br />

2: Banken moeten een prijsgarantie<br />

afgeven voor pinnen.<br />

‘Het is de banken op grond van de<br />

mededingingswet verboden om gezamenlijke<br />

prijsafspraken te maken<br />

en/of prijsgaranties af te geven.‘<br />

3: Grote creditcardmaatschappijen<br />

gaan het betaalverkeer domineren.<br />

‘Integendeel. Wanneer de markt voor<br />

betaalproducten uitgroeit van 16<br />

miljoen Nederlanders tot ruim 300<br />

miljoen Europeanen, hebben winkeliers<br />

de keuze uit veel binnen- en buitenlandse<br />

aanbieders.’<br />

4: Pinautomaten nieuwe stijl worden<br />

zo laat mogelijk vervangen.<br />

Meer dan vijfhonderd geleerden uit<br />

zestig instituten in zestien landen<br />

hebben er hun tijd en geld ingestoken.<br />

Maar NASA ziet sinds twee jaar<br />

geen kans meer om het ding, dat nu<br />

in Genève in elkaar wordt gezet, ooit<br />

nog de ruimte in te schieten en aan<br />

het International Space Station te<br />

hangen.<br />

Er zijn gewoon te weinig Shuttlevluchten.<br />

<strong>De</strong> ramp met de Columbia<br />

in 2003 veroorzaakte een zware ver-<br />

...............................................................................<br />

ArcelorMittal wil de productie van gehard<br />

en ‘getemperd’ staal bij zijn plaatstaalfabrieken<br />

in de Verenigde Staten<br />

verhogen. Dat meldde het grootste<br />

staalbedrijf ter wereld gisteren. Het<br />

harden en ‘temperen’ van staal is een<br />

productieproces waarbij de sterkte en<br />

de hardheid van plaatstaal sterk toeneemt.<br />

Het staal is daardoor zeer geschikt<br />

voor bijvoorbeeld militaire<br />

transportmiddelen. <strong>De</strong> wereldwijde<br />

commerciële en militaire vraag naar<br />

...............................................................................<br />

Een slimme meid...<br />

Hoewel bijna eenderde van de vrouwen nog nooit over haar oudedagvoorziening<br />

heeft nagedacht, wil 83 procent eerder stoppen<br />

met werken. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van <strong>De</strong>lta Lloyd.<br />

13<br />

‘Winkeliers hebben nog tot uiterlijk<br />

2013 de tijd om hun betaalautomaten<br />

te vervangen door de nieuwe<br />

chiptermin<strong>als</strong>.’<br />

5: <strong>De</strong> PIN wordt onderdeel van de<br />

nieuwe chip.<br />

‘Hoe succesvol de PIN <strong>als</strong> zelfstandig<br />

merk ook is, het is te klein om een<br />

kans te maken <strong>als</strong> een van de pan-Europese<br />

betaalmiddelen. Hoe lang<br />

PIN nog bestaansrecht heeft, hangt af<br />

van de marktontwikkelingen.’<br />

Met name dit laatste punt is Ilya Bruggeman<br />

een doorn in het oog. <strong>De</strong> secretaris<br />

Betalingsverkeer van Platform<br />

<strong>De</strong>tailhandel Nederland vindt<br />

dat de Nederlandse banken te hard<br />

van stapel lopen: ‘Waarom zo veel<br />

haast om afscheid te nemen van een<br />

goed product. Het is een gegarandeerd<br />

betalingsmiddel, waar winkeliers<br />

en consumenten tevreden over<br />

zijn. Maar ja, de banken verdienen er<br />

gewoon te weinig aan. En dus, hup<br />

naar Maestro.' 1<br />

traging van het programma, en in<br />

2005 verkondigde president Bush dat<br />

het ruimtevaartprogramma zich<br />

voortaan moet richten op een bemande<br />

vlucht naar Mars.<br />

Prompt besloot NASA het aantal<br />

shuttlevluchten flink terug te brengen<br />

(in 2010 gaat het toestel het museum<br />

in). <strong>De</strong> tijd die resteert voor<br />

wetenschappelijk onderzoek moet<br />

voortaan worden besteed aan vragen<br />

<strong>als</strong>: hoe zullen astronauten het uithouden<br />

in de ruimte, en: kunnen ze<br />

hun eigen groente telen?<br />

Columbus sluit daar goed op aan.<br />

Natuurkundige en Nobelprijswinnaar<br />

Steven Weinberg is hels: ‘Dit<br />

ding kan werkelijk wereldschokkende<br />

ontdekkingen doen! Kunnen we<br />

eindelijk eens fundamentele wetenschap<br />

doen in de ruimte, en dan laat<br />

NASA het project gewoon in de<br />

streek!’<br />

<strong>De</strong> bouwers gaan met de moed der<br />

wanhoop door. Eind 2008 verhuist<br />

het instrument van Genève naar het<br />

Kennedy Space Center. Maar dan?<br />

Project Manager Mark Sistilli weet<br />

het ook niet meer: ‘We zoeken voortdurend<br />

naar mogelijkheden om dat<br />

ding toch mee te nemen, maar eerlijk<br />

gezegd zit NASA in een heel lastig<br />

parket.’ Een miljard euro down the<br />

drain. Wie neemt de beslissing? 1<br />

Commerciële en militaire vraag blijven hoog<br />

ARCELORMITTAL WIL STAAL-<br />

PRODUCTIE VS VERHOGEN<br />

dergelijke producten zal hoog blijven.<br />

‘We investeren in onze faciliteiten<br />

om te kunnen voldoen aan de<br />

vraag naar deze producten’, zo laat<br />

ArcelorMittal weten. Ook heeft het<br />

bedrijf gisteren bekendgemaakt dat<br />

Joseph Kinsch, president-commissaris<br />

van ArcelorMittal, aftreedt op<br />

de algemene aandeelhoudersvergadering<br />

van 13 mei 2008. President en<br />

bestuursvoorzitter Laksmhi Mittal<br />

neemt zijn functie over.

14<br />

<br />

<br />

OPEC-landen Wereld wacht met spanning op uitkomst van vergadering<br />

<strong>De</strong> ironie van de olieprijs<br />

Hogere olieproductie of niet? Dat is<br />

vandaag de grote vraag op de vergadering<br />

van olieministers van OPEClanden.<br />

Met een prijs van een kleine<br />

90 dollar per vat kijkt de wereld gespannen<br />

toe.<br />

Jan-Hein Strop<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

Er schuilt een mooie ironie in de ontwikkeling<br />

van de olieprijs die, zo<strong>als</strong><br />

bekend, op zeldzame hoogte staat.<br />

<strong>De</strong> olieprijs zakte de afgelopen dagen<br />

van bijna 100 dollar tot vlak onder de<br />

90 dollar per vat gisteren, in aanloop<br />

naar de vergadering van de OPEC –<br />

het kartel van olieproducerende landen<br />

– in Abu Dhabi. Daar wordt door<br />

olieconsumerende landen met spanning<br />

naar uitgekeken, omdat de<br />

OPEC onder druk staat de productie<br />

te verhogen, hetgeen normaal gesproken<br />

leidt tot een daling van de<br />

(hoge) prijs.<br />

Wat is de ironie? Omdat de markt<br />

Beurs<br />

DSM bouwt zichzelf om van een<br />

chemieconcern naar een concern<br />

met producten voor de voedings-<br />

en farmasector. Intussen grijpt<br />

het elke kans aan om zijn innovatieve<br />

kracht te benadrukken<br />

AMSTERDAM ...<br />

DSM lijkt in gedachten al helemaal<br />

bij de Olympische Spelen in 2008.<br />

Het bedrijf maakte gisteren bekend<br />

dat het de twee beste zeilteams van<br />

Nederland sponsort op weg naar<br />

het sporttoernooi in Peking. Op dezelfde<br />

dag werd bekend dat DSM<br />

samen met NOC*NSF speciale<br />

koelproducten heeft ontworpen<br />

die helpen bij het reguleren van de<br />

lichaamstemperatuur van Nederlandse<br />

sporters tijdens de Spelen.<br />

erop heeft geanticipeerd dat de OPEC<br />

besluit meer vaten uit het woestzijnzand<br />

te halen, is die verwachting al in<br />

de (gedaalde) prijs verwerkt, voordat<br />

de olieministers überhaupt daartoe<br />

hebben besloten. Maar de kans op<br />

een zo vurig gewenste productieverhoging<br />

is door de prijsdaling juist<br />

kleiner geworden! Bovendien heeft<br />

de zwakke dollar voor een afname<br />

van de olieopbrengsten gezorgd.<br />

Mocht de OPEC vandaag inderdaad<br />

besluiten de productie niet te<br />

verhogen, dan is het waarschijnlijke<br />

gevolg dat de olieprijs weer stijgt.<br />

Het is overigens niet vreemd dat<br />

speculanten zo reageren – het gaat<br />

net zo op de aandelenmarkt. Ook<br />

daar wordt vaak gehandeld op basis<br />

van verwachte informatie, zo<strong>als</strong> een<br />

besluit tot renteverlaging door de<br />

centrale bank. Voordat het besluit<br />

openbaar is gemaakt, laat de beurs<br />

vaak al een mooie plus zien.<br />

Over de vraag of de OPEC bereid is<br />

500.000 vaten extra op te pompen,<br />

Waarom kiest een chemiebedrijf ervoor<br />

om zich zo te profileren in de<br />

aanloop naar een groot sportevenement?<br />

<strong>De</strong> waarheid is dat DSM eigenlijk<br />

nauwelijks nog een chemieconcern<br />

is. <strong>De</strong> ombouwoperatie van<br />

topman Feike Sijbesma om zijn onderneming<br />

om te toveren in een ontwikkelaar<br />

van hoogwaardige kunststoffen<br />

voor voedings- en farmaciebedrijven<br />

is bijna voltooid.<br />

Tweede ombouwoperatie<br />

Het is niet de eerste keer dat DSM een<br />

complete metamorfose ondergaat.<br />

<strong>De</strong> onderneming werd in 1902 door<br />

de overheid opgericht <strong>als</strong> <strong>De</strong> Nederlandse<br />

Staatsmijnen. <strong>De</strong> hoeveelheid<br />

steenkolen die uit de mijnen<br />

kwam groeide zo snel, dat het lonend<br />

werd om het vrijkomende cokes-<br />

houden de verantwoordelijke ministers<br />

zich opvallend stil. <strong>De</strong> enige zekerheid<br />

is dat een productieverhoging<br />

niet is uitgesloten. Alleen de ha-<br />

Beurs vandaag <strong>De</strong> metamorfose van een chemiereus<br />

Identiteitscrisis DSM<br />

ovengas te verwerken tot ammoniak.<br />

Na de Tweede Wereldoorlog groeide<br />

deze chemieafdeling uit tot kernactiviteit,<br />

terwijl de productie van kolen<br />

geleidelijk afnam. In 1975 werd<br />

de laatste mijn gesloten.<br />

Inmiddels staat ook de bulkchemie<br />

met een jaaromzet van bijna 1,5<br />

miljard euro van DSM te koop en Sijbesma<br />

heeft half november aangegeven<br />

dat een aantal geïnteresseerde<br />

partijen zich gemeld heeft. Het kost<br />

nog een aantal maanden voordat<br />

deze activiteiten zijn losgeweekt van<br />

andere divisies, maar in de loop van<br />

2008 worden de onderhandelingen<br />

waarschijnlijk geopend.<br />

<strong>De</strong> nieuwe activiteiten, die de onderneming<br />

zelf aanduidt <strong>als</strong> Life Sciences<br />

and Performance Materi<strong>als</strong>,<br />

hebben een veel stabielere en voor-<br />

Nieuws Economie<br />

viken Venezuela en Iran, Amerika’s<br />

grote vijanden, hebben hardop geroepen<br />

dat het beleid ongewijzigd<br />

dient te blijven. Indonesië heeft zich<br />

<strong>als</strong> enige uitgesproken voor een productieverhoging,<br />

maar legt binnen de<br />

OPEC weinig gewicht in de schaal.<br />

<strong>De</strong> laatste tijd is het opmerkelijk<br />

eensgezinde standpunt van de OPEC<br />

geweest dat er voor de winter voldoende<br />

aanbod is en dat de hoge prijs<br />

................................................................................................................................................................<br />

..............................................................................<br />

Het Panel<br />

STELLING:<br />

MIJN GEDULD IS BIJNA OP!<br />

111<br />

<strong>De</strong> ene dag een tikkie er bij en de volgende dat tikkie er weer af, kenmerkt<br />

zich de beurs nu al wekenlang. Zijwaarts bewegen heet dat in jargon. Hoe<br />

lang moet de beurs nog doorsudderen, voor u omkijkt naar alternatieven?<br />

Zo ja, waar denkt u dan aan? Obligaties, derivaten, grondstoffen of...?<br />

..............................................................................<br />

WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL<br />

Ali al-Naimi, de olieminister van Saoedi-Arabië. REUTERS<br />

.......................................<br />

.......................................<br />

‘Goede aandelen’<br />

MARK LEENARDS (FONDSMANAGER SBS INVEST-<br />

MENTS):<br />

111<br />

‘Oneens, de markt beweegt niet zijwaarts!<br />

Dit is de zwaarste correctie<br />

sinds mei 2006 en <strong>als</strong> het doorzet sinds<br />

eind 2002. Als de beurs zijwaarts beweegt,<br />

ga ik in aandelen zitten. Want<br />

dan wil iedereen graag snel groeiende<br />

bedrijven met een hoog dividendrendement,<br />

waar ik al tijden in zit.’ 1<br />

spelbare groei dan beleggers van<br />

DSM gewend zijn. <strong>De</strong> afgelopen tien<br />

jaar wisselden omzetstijgingen van<br />

30% en dalingen van 10% elkaar af,<br />

terwijl de winstmarge tussen de 0%<br />

en 10% schommelde. <strong>De</strong>ze wisselvalligheid<br />

staat in groot contrast met<br />

de omzetgroei van 5% die Sijbesma<br />

voor de komende jaren voorspelt.<br />

Kwestie van waardering<br />

Op de beurs krijgen innovatieve bedrijven<br />

met een stabiele groei een<br />

hogere waardering dan ondernemin-<br />

.......................................<br />

.......................................<br />

‘Obligaties’<br />

JOOP BRESSER (FONDSMANAGER DELTA LLOYD):<br />

111<br />

‘Voor de komende maanden hebben<br />

obligaties meer potentie dan aandelen.<br />

Vooral bedrijfsleningen in dollars<br />

hebben fraaie rendementen en de dollar<br />

kan over zes maanden meer waard<br />

zijn dan de sombere dollardenkers wel<br />

eens denken. Bij een goede keuze van<br />

debiteuren snijdt dan het mes aan<br />

twee kanten.’ 1<br />

is veroorzaakt door factoren die buiten<br />

de macht van de OPEC liggen.<br />

Het is de schuld van speculanten, roepen<br />

de kartelleden telkens weer.<br />

Een van de belangrijkste argumenten<br />

het aanbod toch op te voeren, is<br />

de Amerikaanse economie. <strong>De</strong> vrees<br />

bestaat dat de VS <strong>als</strong> gevolg van de<br />

kredietcrisis volgend jaar in een recessie<br />

belanden – iets waar zelfs het Midden-Oosten<br />

niet naar uitkijkt. 1<br />

gen waarvan de resultaten sterk<br />

fluctueren. <strong>De</strong> persberichten van<br />

DSM over nieuwe vindingen en<br />

producten lijken er dan ook deels<br />

op gericht om beleggers ervan te<br />

overtuigen dat de onderneming in<br />

de eerstgenoemde categorie thuishoort<br />

en niet meer gezien moet<br />

worden <strong>als</strong> chemieconcern.<br />

Tot het zover is, blijft de persberichtenmachine<br />

vrolijk draaien.<br />

Geen kans wordt onbenut gelaten<br />

om te benadrukken dat DSM een<br />

innovatief bedrijf is. 1<br />

......................................<br />

Arme AMX<br />

111<br />

Nederlandse midkapaandelen worden<br />

niet langer doodgeknuffeld op<br />

het Damrak. <strong>De</strong> AMX schoot in<br />

2006 nog met ruim 30% omhoog,<br />

maar dit jaar staat er een min van<br />

3,5% op de borden. <strong>De</strong> helft van dat<br />

verlies werd gisteren opgelopen<br />

toen beleggers massaal afscheid namen<br />

van aandelen zo<strong>als</strong> Boskalis,<br />

LogicaCMG en Océ, die elk met<br />

ruim 5% onderuit gingen. 1<br />

......................................<br />

......................................<br />

‘Gedoe om niets’<br />

CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS<br />

111<br />

‘Er zijn tijden dat de beurs stijgt,<br />

daalt en… niets doet. Laten we wel<br />

wezen, waarom zou de markt eigenlijk<br />

zo fors moeten bewegen? <strong>De</strong> bedrijfswinsten<br />

groeien met ongeveer<br />

4-6% per jaar over een langere termijn.<br />

Eigenlijk zouden we dit soort<br />

uitslagen per jaar ook in de koersen<br />

moeten zien.’ 1

Economie Nieuws <br />

<br />

Rallysport Dakarsport.com ‘is the best of the rest’<br />

Oranje karavaan naar Dakar<br />

Een grote groep Dakar-deelnemers<br />

heeft de handen ineengeslagen en<br />

gaat – oranje gekleurd – <strong>als</strong> één<br />

team richting fi nish.<br />

Edward <strong>De</strong>iters<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

‘Dit is net een gewoon bedrijf’, zegt<br />

Roland Rijpma in het Uithoornse<br />

kantoor van Dakarsport.com. ‘We<br />

zijn hier met 57 man. Rijders, monteurs,<br />

ondersteunend personeel en<br />

zelfs een arts.’<br />

Toch heeft dit bedrijf een ietwat<br />

ander mission statement dan de Unilevers<br />

en Philipsen van deze wereld:<br />

het richt zich geheel op het competitief<br />

uitrijden van de Dakar Rally.<br />

Met een aantal andere rallyfanaten<br />

richtte Rijpma in 2005 Dakarsport.com<br />

op om binnen enkele jaren<br />

een professioneel team te vormen.<br />

Dat lijkt aardig te lukken. In<br />

januari 2008 gaan ze van start <strong>als</strong> het<br />

op een na grootste team in Le Dakar.<br />

Het telt vier Bowlers Nemesis, twee<br />

racetrucks, een quad en acht motoren.<br />

Voor serviceverlening tijdens de<br />

wedstrijd zijn er vier assistentievrachtwagens<br />

en vier Toyota Landcruisers.<br />

Een schijntje<br />

Het totale budget bedraagt – exclusief<br />

afschrijvingen – zo’n 2 miljoen euro.<br />

‘Een rondje Dakar met een Bowlerrallyauto<br />

kost op ons niveau zo’n 3,5<br />

ton’, zegt Rijpma. ‘Dat is een schijntje<br />

vergeleken met bijvoorbeeld Volkswagen.<br />

Zij zijn het grootste team in Le<br />

Dakar 2008 en geven dertig miljoen<br />

euro uit. Toch zitten we qua professionaliteit<br />

vlak achter de fabrieksteams.<br />

The best of the rest, zeg maar.’<br />

Het merendeel van Dakarsport.com<br />

bestaat uit Nederlanders. Zo zijn<br />

trucker Hans Bekx, motorrijdster Mirjam<br />

Pol en motorracekampioen<br />

Jurgen van de Goorbergh van de partij.<br />

Daarnaast rijden nog wat buitenlandse<br />

motorrijders mee.<br />

Over het bedrijfsmodel is volgens<br />

Rijpma voor het eerst echt goed nagedacht.<br />

‘<strong>De</strong> meeste teams gaan technisch<br />

gedreven de Dakar in. Wij hebben<br />

het meer bedrijfsmatig aangepakt.<br />

We hebben nu een uniforme<br />

uitstraling – met veel oranje – en werven<br />

gezamenlijk alle sponsors. Vorig<br />

jaar was dat nog ieder voor zich. Verder<br />

zijn we heel druk met barterde<strong>als</strong>,<br />

merchandising en meet and greets. Er is<br />

zoveel mee te doen, voetbal heeft iedereen<br />

wel eens gezien in zo’n vipbak<br />

in het stadion. ’<br />

.......................................................................................................................<br />

..........................................................<br />

Dakar (1)<br />

<strong>De</strong> eerste Dakar Rally (of Parijs-Dakar Rally)<br />

vond plaats in 1979 en werd georganiseerd<br />

door de Fransman Thierry Sabine.<br />

HH<br />

‘Bij hoge snelheid zweeft zo’n auto eigenlijk een beetje.’<br />

In 2007 kwamen alle teams die onder<br />

de vleugels van Dakarsport reden<br />

over de finishstreep in Dakar. ‘Dat is<br />

een unieke prestatie’, zegt Rijpma,<br />

die zelf <strong>als</strong> rijder binnenkort voor de<br />

vierde keer aan de start verschijnt.<br />

Op de stoel naast hem splijt het<br />

gezicht van Chris Leyds zich in een<br />

brede grijns. ‘Slechts 43 procent van<br />

de deelnemers haalt het einde. Bij de<br />

rookies is dat zelfs maar 9 procent.’<br />

Leyds mag zich onderhand wel<br />

Dakarveteraan noemen. Dit wordt<br />

zijn achtste. Dit keer met BN’er Chris<br />

Zegers op de bijrijdersstoel. ‘Mijn<br />

score is vijf uit zeven’, zegt Leyds. ‘En<br />

ook dit jaar hoop ik weer heel in Dakar<br />

aan te komen. Die twee keer dat ik<br />

uitviel? Eh…de eerste keer was puur<br />

op ego. Ik lag er al in Frankrijk uit.<br />

Een beginnersfout, veel te hard gereden.<br />

Die Landcruiser zag er net zo<br />

plat uit <strong>als</strong> een Porsche. Een dure<br />

grap: ik had toen voor 100.000 euro<br />

een stoel gekocht in een team van<br />

Toyota. Die hadden zestien van die<br />

Landcruiserdiesels in de race.’ Hij vertrekt<br />

zijn gezicht in een pijnlijke grimas.<br />

‘Het jaar erna ging het mis op<br />

materiaal. Ze hadden één volgtruck<br />

en ik had geen prioriteit. Daar stond<br />

ik dan. Kapot en op 200 kilometer<br />

van nergens.’<br />

In theorie zit het nu wel goed met de<br />

spullen. Leyds heeft hoge verwachtingen<br />

van de 280 pk sterke Bowler<br />

Nemesis, een soort super Range Rover<br />

die flink van de anabolen heeft gesnoept.<br />

‘Het is voor het eerst dat ik<br />

meerijd in een auto die harder kan<br />

dan ikzelf.’<br />

In een nabijgelegen hal staat een<br />

exemplaar op de brug bij te komen<br />

van een slopende oefenrally in Marokko.<br />

Het ding is volledig uit elkaar<br />

Koelen lichaam kan prestatievermogen sporter verhogen<br />

DSM START KOELPRODUCTEN<br />

VOOR OLYMPISCHE SPORTERS<br />

DSM introduceert samen met<br />

NOC*NSF koelproducten die de Nederlandse<br />

sporters volgend jaar gebruiken<br />

tijdens de Olympische Spelen. <strong>De</strong><br />

producten helpen de sporters hun lichaamstemperatuur<br />

te reguleren in de<br />

warme weeromstandigheden in China.<br />

<strong>De</strong> warmte en hoge luchtvochtigheid<br />

tijdens de Chinese zomers hebben<br />

een grote invloed op het menselijke<br />

lichaam. Het bewust koelen van het<br />

lichaam onder dergelijke omstandig-<br />

............................................................<br />

Dakar (2)<br />

Sinds de rally begon vielen er 48 doden onder de<br />

deelnemers. Ook onder de toeschouwers vielen<br />

in de loop der jaren meerdere doden.<br />

geschroefd. Leyds lacht. ‘Die heeft nu<br />

1.200 kilometer op de teller. Een paar<br />

maanden geleden rolde hij gloednieuw<br />

uit de fabriek. En nu ziet het er<br />

dus al zo uit.’<br />

Butsen en krassen<br />

Her en der liggen onderdelen en het<br />

nagenoeg kale frame ziet er robuust<br />

uit, maar is al wel gepokt en gemazeld<br />

met butsen, krassen en zelfs roestplekken.<br />

Ook de kunststof carosserie-<br />

Links Dakar-veteraan Chris Leyds en rechts bijrijder en BN’er Chris Zegers.<br />

heden kan een belangrijke bijdrage<br />

leveren aan het prestatie- en herstelvermogen<br />

van de sporter, aldus DSM.<br />

In het kader van haar Olympische Innovatie<br />

Programma ontwikkelt het<br />

bedrijf een compleet koelconcept dat<br />

voor en tijdens de Olympische Spelen<br />

exclusief beschikbaar is voor de Nederlandse<br />

sporters. DSM gaat ook de<br />

twee beste zeilteams van Nederland<br />

sponsoren in hun aanloop naar de<br />

Olympische Zomerspelen in Beijing.<br />

...............................................................................<br />

Lehman Brothers neemt de activiteiten<br />

van Van der Moolen Specialists<br />

over in de VS. Dit maakten Lehman<br />

Brothers en Van der Moolen (VDM)<br />

gisteren bekend. Het gaat onder meer<br />

om de portefeuille van genoteerde bedrijven<br />

waarvoor VDM optreedt <strong>als</strong><br />

specialist. Daarnaast gaat het om bepaalde<br />

technologie met betrekking tot<br />

de New York Stock Exchange. Volgens<br />

VDM gaat ook het personeel van Specialists<br />

over naar Lehman. VDM doet<br />

...............................................................................<br />

Dakar (3)<br />

<strong>De</strong> Dakar Rally 2008 vindt plaats van 5 tot 20 januari.<br />

Meer dan 570 teams uit vijftig landen racen 9273 km door vijf<br />

landen. Iets meer dan 40 procent haalt de eindstreep.<br />

15<br />

delen zijn al behoorlijk gemarteld.<br />

‘Da’s alleen maar een soort schilletje’,<br />

zegt Leyds. ‘<strong>De</strong> plek voor de sponsors.<br />

Je kunt het er eventueel afrijden en<br />

met tape weer aan elkaar plakken.<br />

Stickers eroverheen en je ziet er niets<br />

meer van.’<br />

Zegers’ vuurdoop<br />

Het rallymonster kost <strong>als</strong> het de fabriek<br />

verlaat 180.000 euro. ‘Daar<br />

wordt nog voor enkele tienduizenden<br />

euro’s aan verspijkerd’, zegt<br />

Leyds. ‘We zijn nu al dertig punten<br />

aan het verbeteren. Dat gaat van<br />

draagarmen tot schokbrekers en kleinere<br />

dingen. Tijdens een oefenrally<br />

in Marokko kwamen we er bijvoorbeeld<br />

achter dat een essentiële bout<br />

van de achterwielophanging niet<br />

sterk genoeg was, daar wordt dan een<br />

andere oplossing voor bedacht.’<br />

Net <strong>als</strong> de Bowler had ook Zegers<br />

onlangs in Marokko zijn vuurdoop.<br />

‘Dat deed hij prima’, zegt Leyds. ‘Hij<br />

is <strong>als</strong> navigator de baas in de auto en<br />

moet mij coachen en begeleiden. Hij<br />

zit het grootste gedeelte van de rally<br />

op de instrumenten en in het routeboek<br />

te kijken. Ik heb wel vertrouwen<br />

in hem gekregen.<br />

‘Bij hoge snelheid zweeft zo’n<br />

auto eigenlijk een beetje. Daar kun je<br />

zeeziek van worden. Een van mijn<br />

eerdere bijrijders stapte bij de eerste<br />

keer kotsend uit de auto, maar Chris<br />

heeft het allemaal prima doorstaan.’<br />

<strong>De</strong> vraag waarom Leyds zich opnieuw<br />

aan de gevaren, het zand, de<br />

kuilen en het afzien van de rally<br />

blootstelt, ontlokt hem een luide<br />

lach.<br />

‘Het is òf een Harley, een paardenstaart<br />

en een jonge vriendin òf de Dakar.<br />

Doe mij maar het laatste.’ 1<br />

Transactie creëert nieuwe fi nanciële ruimte voor VDM<br />

LEHMAN BROTHERS KOOPT<br />

VAN DER MOOLEN SPECIALISTS<br />

Specialists voor niets de deur uit omdat<br />

deze transactie nieuwe ruimte<br />

creëert voor het handelsbedrijf. Als<br />

gevolg van het van de hand doen van<br />

het Specialists-onderdeel zal Van der<br />

Moolen Holding in het vierde kwartaal<br />

een last nemen voor een nettobedrag<br />

van 40 miljoen euro. <strong>De</strong> afronding<br />

van de transactie is nog onderhevig<br />

aan goedkeuring door de<br />

regulerende autoriteiten, maar<br />

wordt op 10 december verwacht.

16<br />

<br />

<br />

Ultramoderne centrales zijn veilig en effi ciënt<br />

Kernenergie<br />

moet voor<br />

snelle groeiers<br />

Landen <strong>als</strong> India en China hebben kolen- en<br />

kerncentrales hard nodig. Het Westen moet<br />

zijn neus daar niet voor ophalen.<br />

Vervolg van pagina 1 ...<br />

<strong>De</strong> oude argumenten tegen kernenergie<br />

hebben hun kracht zo langzamerhand<br />

verloren. Moderne kerncentrales,<br />

van de tweede en derde generatie,<br />

zijn extreem veilig en over twintig<br />

jaar verschijnen de eerste inherent<br />

veilige centrales.<br />

<strong>De</strong> opslag van kernafval hoeft helemaal<br />

geen probleem te zijn en de<br />

vrees dat terroristen of dictators<br />

dankzij kerncentrales atoombommen<br />

in handen krijgen, is nauwelijks<br />

nog relevant. Al-Qaida kan gemakkelijk<br />

zonder.<br />

Kernenergie is uiteraard niet de<br />

oplossing voor het energieprobleem<br />

waarmee de wereld de komende<br />

eeuw te maken krijgt. Maar het zou<br />

wel heel goed, tijdelijk, een deel van<br />

de oplossing kunnen zijn. <strong>De</strong> huidige<br />

voorraden uranium zijn beperkt,<br />

maar voldoende om een belangrijke<br />

bijdrage te leveren. Maar wat vooral<br />

belangrijk is: die voorraden zijn niet<br />

in handen van een beperkt aantal,<br />

politiek instabiele staten.<br />

Aardolievoorraden zijn nu al een<br />

bron van conflicten, en dat zal de komende<br />

decennia alleen maar erger<br />

worden. Snel groeiende economieën<br />

zo<strong>als</strong> China en India doen er daarom<br />

verstandig aan hun afhankelijkheid<br />

van olie zo snel mogelijk te verminderen.<br />

Zij missen echter de knowhow,<br />

het kapitaal en vooral: de tijd om over<br />

te kunnen schakelen op alternatieve,<br />

duurzame energiebronnen.<br />

Willen ze hun groei veilig stellen,<br />

dan zullen ze de komende decennia<br />

moeten inzetten op andere bronnen,<br />

en dat betekent: steenkool en kernenergie.<br />

In augustus 2005 verkondigde de<br />

president van India, A.P.J. Abdul Kalam,<br />

in een toespraak ter gelegenheid<br />

van de nationale onafhankelijkheidsdag<br />

dat India over 25 jaar ‘energieonafhankelijk’<br />

wil zijn.<br />

India is na China en Japan de<br />

grootste olieverbruiker van Azië. Op<br />

dit moment wordt 80 procent van de<br />

..............................................................................<br />

Productie moet voor 250.000 auto’s brandstof verzorgen<br />

EERSTE BIO-ETHANOLFABRIEK<br />

VAN EUROPA IN HARDENBERG<br />

In Hardenberg verrijst de komende<br />

jaren een voor Europa unieke bioethanolfabriek.<br />

Initiatiefnemer<br />

N2Energie BV en de gemeente hebben<br />

maandag de overeenkomst getekend<br />

en het project gepresenteerd.<br />

<strong>De</strong> fabriek moet jaarlijks voor<br />

250.000 auto’s brandstof produceren.<br />

Volgens een woordvoerder van<br />

de Overijsselse grensgemeente is de<br />

fabriek de eerste van haar soort in<br />

Europa en uniek omdat zij brandstof<br />

Een kerncentrale in India, dat 80% van zijn energiebehoefte importeert. AP<br />

produceert uit het afval van andere<br />

biomassafabrieken. Ook de verbruikte<br />

CO2-uitstoot wordt hergebruikt. Met<br />

de bouw van de fabriek is rond de vijftig<br />

miljoen euro gemoeid. Als de fabriek<br />

in 2010 af is, ontstaat er werkgelegenheid<br />

voor tachtig mensen. Bioethanol<br />

wordt gezien <strong>als</strong> milieuvriendelijk<br />

alternatief voor het gebruik aan<br />

fossiele brandstoffen. <strong>De</strong> bio-brandstof<br />

komt voort uit natuurlijke producten<br />

<strong>als</strong> suikerriet, tarwe en maïs.<br />

...............................................................................<br />

Hoe werkt kernenergie?<br />

In een kerncentrale wordt elektriciteit opgewekt door<br />

water te verwarmen door atoomsplitsing en met de stoom<br />

die dan ontstaat een turbine aan te drijven.<br />

energiebehoefte gedekt door de geimporteerde<br />

olie en gas. Een onaanvaardbare<br />

situatie, vond Kalam.<br />

<strong>De</strong> geïmporteerde olie en gas gaat<br />

vrijwel volledig op aan mobiliteit en<br />

stroomopwekking. Alternatieven<br />

voor geïmporteerde olie zijn er nauwelijks.<br />

India heeft een te verwaarlozen<br />

eigen olieproductie maar des te<br />

meer steenkool. <strong>De</strong> Indiase voorraad<br />

wordt geschat op 75 miljard ton.<br />

Steenkool omzetten in benzine is betrekkelijk<br />

eenvoudig. Voorlopig<br />

wordt de steenkool vooral verstookt<br />

in energiecentrales: tweederde van de<br />

........................................................................................................................<br />

.......................................<br />

Borssele<br />

Kerncentrale Borssele zorgt<br />

voor ongeveer 4 procent van<br />

onze stroomproductie.<br />

Achtergrond Wetenschap<br />

HH<br />

stroom komt van steenkool. Dat percentage<br />

zal de komende decennia alleen<br />

maar oplopen want op het gebied<br />

van zonne- en duurzame energie<br />

loopt India ver achter bij het Westen.<br />

India zal het komende decennium<br />

naar verwachting honderd kolengestookte<br />

centrales bijbouwen. Maar<br />

het is duidelijk dat de toenemende<br />

vraag naar stroom ook gedekt zal<br />

worden door middel van kernenergie.<br />

<strong>De</strong> nucleaire plannen die datzelfde<br />

jaar werden bekendgemaakt, gingen<br />

uit van een vertienvoudiging van<br />

de productie in vijftien jaar.<br />

Onderzoekers zijn gestuit op een genetische<br />

variant die de kans op een<br />

herseninfarct bij vrouwen die de pil<br />

slikken vergroot. Dat meldt het UMC<br />

Utrecht. Het was al bekend dat pilgebruik<br />

de kans op een herseninfarct<br />

vergroot. Onderzoekers van het UMC<br />

Utrecht en het Leids Universitair Medisch<br />

Centrum hebben nu een genvariant<br />

gevonden die samenhangt met<br />

een grotere kans op een herseninfarct.<br />

Die kans is negen keer zo groot bij<br />

<strong>De</strong> Indiase kerncentrales waren in<br />

2005 goed voor ruim 2.500 Megawatt,<br />

in 2012 moet dat 10.000 Mw<br />

zijn en in 2020 20.000 Mw.<br />

Volgens insiders is Frankrijk het<br />

grote voorbeeld: dat land is wat betreft<br />

zijn stroomvoorziening praktisch<br />

onafhankelijk van de olie-import.<br />

Pakweg zestig centrales wekken<br />

daar 80 procent van de stroom op en<br />

de prijs voor stroom is daar de afgelopen<br />

jaren alleen maar gedaald. Producent<br />

Électricité de France heeft<br />

plannen voor een verdere uitbreiding<br />

van haar nucleaire capaciteit.<br />

Stollingsfactor-gen botst met anticonceptiepil<br />

GENVARIANT VERGROOT RISICO<br />

INFARCT VROUW MET PIL<br />

vrouwen met de bewuste variant<br />

van het stollingsfactor-gen. Vrouwen<br />

met deze variant die ook de pil<br />

slikken hebben een twintig keer zo<br />

grote kans op een infarct. Afwijkingen<br />

in de stollingsfactor maken de<br />

vorming van bloedpropjes in de hersenen<br />

makkelijker. Het is volgens het<br />

UMC niet effectief om vrouwen die<br />

de pil slikken genetisch te screenen.<br />

Herseninfarcten komen namelijk bij<br />

vrouwen tot vijftig jaar weinig voor.<br />

...............................................................................<br />

Onverzekerbaar<br />

Kerncentrales zijn niet te verzekeren. <strong>De</strong> elektriciteitsproducenten<br />

slagen er niet in een verzekering af te sluiten die de risico’s van<br />

ongevallen indekt, omdat een ramp te grote gevolgen heeft.

Wetenschap Achtergrond<br />

In de provincie Zhengjiang staat een van China’s elf kerncentrales. REUTERS<br />

Het Indiase kernprogramma bestaat<br />

nu nog grotendeels uit reactoren van<br />

eigen ontwerp, maar om de vereiste<br />

groei te halen, worden nu driftig contacten<br />

gelegd met de Amerikanen en<br />

de Russen.<br />

Dankzij een recente ommezwaai<br />

in de Amerikaanse buitenlandse politiek<br />

kunnen General Electric en<br />

Westinghouse kerncentrales aan India<br />

gaan verkopen. <strong>De</strong> Indiërs willen<br />

niet afhankelijk zijn van een enkele<br />

supermacht. Afgelopen maand tekende<br />

de regering dan ook een principeovereenkomst<br />

met Rusland voor<br />

de gezamenlijke bouw van vier nieuwe<br />

kernreactoren bij Kudankulam<br />

(in de deelstaat Tamil Nadu).<br />

Een struikelblok is dat India zijn<br />

uranium zal moeten importeren, zodat<br />

er van een echte ‘energie-onafhankelijkheid’<br />

geen sprake zal zijn.<br />

En er bestaat het gevaar dat buurland<br />

Pakistan een uitbreiding van Indiaas<br />

nucleaire capaciteit zal beschouwen<br />

<strong>als</strong> een bedreiging. Goede, stabiele<br />

relaties met de (instabiele) buurman<br />

zijn daarom van groot belang.<br />

Ook de Chinese autoriteiten zullen<br />

hun economische groei proberen<br />

..............................................................................<br />

Onderzoek<br />

TURKSE TURK PRAAT ANDERS<br />

DAN NEDERLANDSE TURK<br />

HH<br />

Nederlandse Turken gebruiken de<br />

Turkse taal soms anders dan landgenoten<br />

die nog in Turkije wonen. Het<br />

gaat om zinsconstructies van met<br />

name vaste uitdrukkingen. Dit concludeert<br />

promovendus A. Seza Dogruöz<br />

van de Universiteit Twente.<br />

Zo ‘nemen’ Nederlandse Turken de<br />

trein (‘tren almak’), een letterlijke<br />

vertaling uit het Nederlands. In Turkije<br />

zeggen ze ‘trene binmek’: ‘in de trein<br />

stappen’.<br />

...............................................................................<br />

Duur, maar goedkoop<br />

Kerncentrales zijn enorm duur om te bouwen, maar zodra ze<br />

gebouwd zijn, produceren ze wel de goedkoopste elektriciteit, en<br />

vormen ze een stabiele en betrouwbare energiebron.<br />

In 2050 zal China tweehonderd<br />

kernreactoren tellen<br />

Peking wil voor kernenergie niet afhankelijk zijn van Amerika. REUTERS<br />

veilig te stellen door een intensiever<br />

gebruik van steenkool en kernenergie.<br />

China beschikt over ongeveer<br />

even grote voorraden steenkool <strong>als</strong><br />

India, en ook de Chinese elektriciteitsproductie<br />

is sterk van deze grondstof<br />

afhankelijk: 80 procent van de<br />

stroom komt uit kolengestookte centrales.<br />

<strong>De</strong> bouw daarvan gaat nu al in<br />

hoog tempo voort: in China zullen<br />

de komende tien jaar honderden kolengestookte<br />

centrales verrijzen. Het<br />

grote verschil met India is dat China<br />

wetenschappelijk en technisch op<br />

een hoger plan staat (en daar tegenover<br />

het argwanende Westen graag<br />

goede sier mee wil maken), zodat de<br />

centrales een stuk milieuvriendelijker<br />

worden.<br />

Afgelopen maand werd in Yuhuan,<br />

aan de kust van de provincie Zhejiang,<br />

een superkritische kolencentrale<br />

in gebruik genomen van 1.000 Mw,<br />

de derde centrale in wat uiteindelijk<br />

een complex van vier ultramoderne<br />

kolencentrales moet worden. Yuhuan<br />

krijgt een vermogen van 4.000 Mw<br />

(22 miljard KWh per jaar), en is daarmee<br />

vanaf volgend jaar de grootste<br />

stroomleverancier van China.<br />

Dankzij de nieuwste technieken<br />

kunnen superkritische centrales veel<br />

efficiënter zijn dan oude kolencentrales,<br />

en ze stoten daarbij veel minder<br />

CO 2 uit. Tegen de 60 procent van<br />

de energie in de kolen wordt benut,<br />

in plaats van rond de 40. Momenteel<br />

zijn tien van dergelijke ultramoderne<br />

kolencentrales in aanbouw, en er zullen<br />

er nog vele tientallen volgen.<br />

Ook op het gebied van kernenergie<br />

zet China hoog in. Het land beschikt<br />

momenteel over elf kerncentrales,<br />

afkomstig uit alle delen van de<br />

wereld: drie naar eigen ontwerp, twee<br />

Russische centrales, twee Canadese<br />

en vier Franse. Het gevolg hiervan was<br />

dat de Chinese overheid, die al in<br />

1980 had besloten tot een uitbreiding<br />

van de nucleaire capaciteit, geruime<br />

tijd niet kon kiezen waar ze<br />

nieuwe centrales zou bestellen.<br />

Europa heeft<br />

gemakkelijk praten<br />

met zijn enorme<br />

gasvoorraden<br />

In het recent gelanceerde Elfde Vijfjarenplan<br />

is nu echter vastgelegd dat de<br />

energieproductie door middel van<br />

kernenergie omhoog moet van de<br />

huidige 8 Mw naar 40 Mw in het jaar<br />

2020, te leveren door zo’n dertig reactoren.<br />

In een Amerikaanse studie<br />

naar de behoefte aan kernenergie op<br />

de langere termijn, The Future of Nuclear<br />

Power, werd geschat dat China<br />

tegen 2050 tweehonderd kernreactoren<br />

zal tellen. Chinese deskundigen<br />

schatten dat China tegen die tijd<br />

300.000 Mw atoomstroom zal produceren.<br />

<strong>De</strong> volledige huidige mondiale<br />

productie.<br />

In juli tekenden de Chinezen een<br />

contract met het Amerikaanse bedrijf<br />

Westinghouse voor de levering van<br />

het nieuwste type kernreactor, te bouwen<br />

in Sanmen, in het oosten van de<br />

provincie Zhengjiang. Een haalbaarheidsonderzoek<br />

werd vorige maand<br />

definitief goedgekeurd; de bouw begint<br />

in maart 2009. <strong>De</strong> centrale moet<br />

in 2013 gaan draaien. Westinghouse<br />

en de National Nuclear Power Tech-<br />

<br />

<br />

17<br />

Marcel<br />

Hulspas<br />

nology Co Ltd gaan in totaal vier centrales<br />

bouwen in Sanmen en nog vier<br />

in Shangdong (provincie Haiyang).<br />

<strong>De</strong> regering heeft met name Frankrijk<br />

en Rusland echter duidelijk gemaakt<br />

dat kernenergie geen exclusief<br />

Amerikaanse gelegenheid zal worden.<br />

Om de 40 Mw te halen, zullen<br />

nog veel meer kerncentrales nodig<br />

zijn, en zij komen vast ook aan de<br />

beurt. Vorige maand werd een overeenkomst<br />

bereikt met Frankrijk, over<br />

de levering van twee centrales.<br />

China wil ook een belangrijke bijdrage<br />

leveren aan de ontwikkeling<br />

van de nieuwste generatie kerncentrales,<br />

de vierde, die inherent veilig<br />

moeten worden en rond 2030 op de<br />

markt komen. In een van de voorstellen,<br />

de hogetemperatuur-reactor<br />

(HTR) wordt het uranium opgesloten<br />

in grafietkogels. Zelfs <strong>als</strong> de koelvloeistof<br />

in de centrale tijdens vol<br />

bedrijf in een keer wegvalt, kan de<br />

kern van een HTR-reactor niet oververhit<br />

raken en blijft de uranium opgesloten<br />

in de kogels.<br />

Het idee werd veertig jaar geleden<br />

bedacht in Duitsland, waar zo’n reactor<br />

meer dan twintig jaar in bedrijf is<br />

geweest. Toen de Duitse overheid de<br />

stekker uit het kernenergieprogramma<br />

trok, werd het concept voor een<br />

habbekrats verkocht aan de Chinezen.<br />

Sinds 2003 draait daar nu een<br />

prototype, de HTR-10.<br />

In het regeerakkoord van het kabinet-Balkenende<br />

IV is opgenomen dat<br />

er gedurende deze kabinetsperiode<br />

geen beslissing zal worden genomen<br />

over een nieuwe kerncentrale. Ook<br />

andere EU-landen (met uitzondering<br />

van Frankrijk) staan niet te springen<br />

<strong>als</strong> het om kernenergie gaat. Maar Europa<br />

heeft gemakkelijk praten met<br />

zijn enorme gasvoorraden. <strong>De</strong> knowhow<br />

en de bestuurlijke en economische<br />

infrastructuur maken het mogelijk<br />

om energie te besparen en binnen<br />

enkele decennia op grote schaal alternatieve<br />

energiebronnen in te zetten.<br />

<strong>De</strong> grote economische groeiers op<br />

deze planeet hebben weinig aan die<br />

milieuscenario’s. Hun zorgen zijn<br />

groter en urgenter. Dus kiezen zij<br />

voor minder aantrekkelijke, gemakkelijk<br />

beschikbare energiebronnen.<br />

Het is voor de toekomst van onze<br />

planeet verstandig om de ogen niet te<br />

sluiten voor de onaangename werkelijkheid<br />

en intensief te participeren<br />

in deze ontwikkelingen.<br />

Schone en veilige kolen- en kerncentrales<br />

zijn wat de wereldbevolking<br />

de komende decennia nodig heeft.<br />

Daar hoeft het Westen de neus niet<br />

voor op te halen. 1

18<br />

<br />

<br />

Moderne kunst Solo-expositie in het GEM<br />

Duistere doeken Daniel<br />

Richter maken indruk<br />

Daniel Richter is misschien nog<br />

niet wereldberoemd in Nederland,<br />

maar vult met gemak zijn eerste<br />

grote solo-tentoonstelling.<br />

Lennard Dost<br />

DEN HAAG<br />

...<br />

Hoewel de schilderijen in het GEM in<br />

<strong>De</strong>n Haag niet chronologisch, maar<br />

op kleur zijn gepresenteerd, geeft de<br />

eerste grote solotentoonstelling van<br />

Daniel Richter (Eutin, 1962) een<br />

goed beeld van de ontwikkeling die<br />

de Duitser de afgelopen dertien jaar<br />

heeft doorgemaakt. In de praktijk<br />

blijkt juist die kleurindeling uitermate<br />

handig. Nu hoef je niet eerst terug<br />

naar een andere zaal om oud en<br />

recenter werk te kunnen vergelijken.<br />

Daniel Richter heeft zich in korte<br />

tijd ontwikkeld tot een van de belangrijkste<br />

schilders van dit moment.<br />

Eind jaren negentig was hij verantwoordelijk<br />

voor de opleving van de<br />

Duitse schilderkunst, waarmee hij de<br />

weg plaveide voor jonge Duitse kunstenaars<br />

<strong>als</strong> Neo Rauch en Jonathan<br />

Meese. Omdat hij vaak teruggrijpt op<br />

de schilderkunstige traditie, reflecteert<br />

zijn solo-expositie ook op de<br />

geschiedenis van de schilderkunst.<br />

Zo zien we in Ferbenlaare (2005) en<br />

Alles ohne Nichts (2006-2007) op de<br />

achtergrond kleurenschema’s die verwijzen<br />

naar die van Richters beroemde<br />

naam – en landgenoot, de kunstenaar<br />

Gerhard Richter.<br />

.......................................................................................................................<br />

RECENSIE | OPERA<br />

DE MUZIEK<br />

OVERWINT<br />

...<br />

Dirk Koppes<br />

Opera om de opera? Achterhaald<br />

idee, <strong>als</strong> je het regisseur Peter Konwitschny<br />

vraagt. Hij is van de degelijke<br />

Duitse school, die nooit genoeg<br />

heeft aan beeld en geluid, maar zijn<br />

eigen filosofieën bij de kijker door de<br />

strot wil drukken. Bij Daphne (1938)<br />

van Richard Strauss weet hij zich nog<br />

lang in te houden.<br />

Richter houdt ook de populaire cultuur<br />

nauwlettend in de gaten, zie titels<br />

<strong>als</strong> 50 Cent en WUTANG. Terwijl<br />

de vallende mensen in Duueh (2003)<br />

memoreren aan degenen die op 11<br />

september 2001 van de daken van het<br />

brandende World Trade Center<br />

sprongen. In het schilderij Lonely Old<br />

Slogan zien we een linksextremist met<br />

jas waarop de tekst ‘Fuck The Police’<br />

is geschreven, een beeld uit Richters<br />

jeugd. Richter begaf zich in zijn tienerjaren<br />

in links-radicale kringen,<br />

maar ging nooit over tot het anarchisme.<br />

Dat was hem te idealistisch. Hij<br />

..........................................................<br />

‘Crash’-regisseur wil geld<br />

Oscarwinnaar Paul Haggis heeft filmproducent<br />

Bob Yari aangeklaagd wegens contractbreuk.<br />

Hij wil zo’n drie miljoen euro van hem zien.<br />

<strong>De</strong> schilderijen van<br />

Richter tonen<br />

een grimmige,<br />

onaangepast wereld<br />

had meer op met ‘het verraad, de bovenmenselijke<br />

worstelingen en de<br />

absolute onverdraagzaamheid’ van<br />

het communisme.<br />

Geheel in lijn met de Do-It-<br />

Yourself mentaliteit maakte hij pamfletten<br />

en startte een label dat zich<br />

richt op punk en hardcore bands. In<br />

de kelder van het GEM zijn uit deze<br />

periode een aantal platenhoezen en<br />

posters te zien. Ook in de kelder; een<br />

getekende stripcover van Robert<br />

Crumb, een foto van het verdeelde<br />

Duitsland, één van de Jugendbuch-<br />

<strong>De</strong>ze opera vertelt het lieflijke verhaal<br />

van natuurminnares Daphne, die belaagd<br />

wordt door schapen, herders,<br />

haar ouders en Apollo. Als de zonnegod<br />

zijn zin niet krijgt, verandert hij<br />

Daphne in een boom.<br />

Konwitschny brengt het allemaal onderkoeld<br />

in beeld, met Daphne <strong>als</strong> een<br />

soort Dorothy uit The Wizard of Oz, die<br />

over het podium dartelt. Sopraan Juanita<br />

Lascarro had geen enkele enscenering<br />

nodig om te overtuigen met<br />

haar fantastische stem.<br />

Jammer dat haar slotnoten <strong>als</strong> boom<br />

werden overschaduwd door geprojecteerde<br />

beelden uit het nazitijdperk.<br />

Strauss heeft zich namelijk niet ge-<br />

<strong>De</strong> werken Duueh (2003) en<br />

Capitain Jack (2006).<br />

woche en een installatie van zeven<br />

opgezette vossen, geschoten door<br />

Richters broer. Om je een beeld te geven<br />

van Richters leefwereld.<br />

In de jaren negentig maakt Richter<br />

abstracte schilderingen, waarvan de<br />

organische, psychedelische vormentaal<br />

ergens tussen graffiti en decoratief<br />

vlechtwerk in zit, rond de eeuwwisseling<br />

schakelt hij over op figuratieve<br />

vormen en warme, intense kleuren<br />

waar veel licht vanuit gaat. <strong>De</strong><br />

mensen, vaak moe, angstig en agressief,<br />

zijn op doek gezet <strong>als</strong>of ze worden<br />

bekeken vanuit de ogen van de<br />

Predator uit de film met Arnold<br />

Schwarzenegger. In zijn schilderijen<br />

op groot formaat toont Richter een<br />

grimmige, onaangepaste wereld<br />

waarin gevaar constant op de loer<br />

ligt.<br />

Het zijn vooral de duistere schilderijen<br />

van de laatste paar jaar, zo<strong>als</strong><br />

Dog Planet, Punktum en The Owners<br />

Historic Lesson, die vanwege het heftige<br />

kleurgebruik en de intensiteit<br />

waarmee is geschilderd indruk maken.<br />

<strong>De</strong> nette, abstracte werken uit<br />

Richters beginperiode doen vooral<br />

dienst <strong>als</strong> vorm- en kleurstudies. Pas<br />

vanaf het moment dat de kunstenaar<br />

overschakelt op figuratie, de zachte<br />

kleuren laat voor wat het is en de<br />

warmtebeelden hun entree maken,<br />

krijgt het werk een extra dimensie en<br />

daarmee meer betekenis. 1<br />

Tot en met 23 maart 2008 te zien in<br />

het GEM, <strong>De</strong>n Haag.<br />

noeg tegen Hitler verzet. Vindt Konwitschny.<br />

Gelukkig overwint de muziek,<br />

zo<strong>als</strong> dat hoort in een opera.<br />

Gaan, voor<br />

Daphne en<br />

de muziek.<br />

www.dno.nl<br />

............................................................<br />

Radiohead naar Amsterdam<br />

<strong>De</strong> populaire band Radiohead geeft op<br />

1 juli een openluchtconcert in het<br />

Amsterdamse Westerpark.<br />

Toekomstmuziek<br />

Wie: Santogold<br />

Wat: wat niet?<br />

Uit: Brooklyn, New York<br />

Job de Wit<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

Het moet raar lopen <strong>als</strong> de Amerikaanse<br />

zangeres Santogold niet een<br />

van de sensaties van 2008 gaat worden.<br />

Ze heeft nog geen single in de<br />

winkel maar de zes nummers op een<br />

promotioneel cd’tje dat reeds de ronde<br />

doet, verraadt een veelzijdig talent.<br />

Reggae, pop, rap, punk, dance en rock<br />

vallen samen <strong>als</strong>of het de gewoonste<br />

zaak van de wereld is; Nina Simone<br />

en de Bad Brains zijn twee van haar<br />

grootste invloeden. Maandag 10 december<br />

speelt ze voor het eerst in Nederland,<br />

in de kleine zaal van Paradiso.<br />

Claim to fame: afgelopen september<br />

vroeg Björk of Santi White alias Santogold<br />

haar voorprogramma wilde<br />

verzorgen in Madison Square Garden<br />

– dan weet je dat je op de goede weg<br />

zit. Eerder werkte de New Yorkse met<br />

producer Mark Ronson aan diens album<br />

Versions, <strong>als</strong> onbekende naam<br />

tussen Lily Allen en Amy Winehouse.<br />

<strong>De</strong> ex-zangeres van punkband Stiffed<br />

heeft inmiddels een flink platencontract<br />

dus het kan eigenlijk niet meer<br />

misgaan. Ze heeft het namelijk alle-<br />

Cultuur<br />

Nog geen single,<br />

maar wel al sensatie<br />

Redactie cultuur<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

<strong>De</strong> Brit Mark Wallinger (48) sleepte<br />

maandag met zijn kunstwerk State<br />

Britain de prestigieuze Turner Prize in<br />

de wacht. <strong>De</strong> uitreiking van deze Britse<br />

prijs voor beeldend kunstenaars<br />

onder de vijftig jaar vond dit jaar voor<br />

het eerst plaats in Tate Liverpool en<br />

werd uitgereikt door acteur, regisseur<br />

en kunstenaar <strong>De</strong>nnis Hopper.<br />

<strong>De</strong> prijs heeft in zijn 23-jarige bestaansgeschiedenis<br />

vaak voor controverse<br />

gezorgd. Wallinger, de oudste<br />

winnaar van de Turner Prize ooit,<br />

vormt hier met het openlijk politieke<br />

State Britain geen uitzondering op.<br />

Het werk, bestaande uit meer dan<br />

zeshonderd spandoeken, teddyberen<br />

en foto’s, is een replica van het ‘kamp’<br />

...............................................................................<br />

RECENSIE | TONEEL<br />

OVERSEKSTE GODEN EN<br />

SCHEURENDE AUTO’S<br />

...<br />

Robbert van Heuven<br />

Een groep Trojaanse vrouwen wacht<br />

tot ze <strong>als</strong> slaven naar Griekenland zullen<br />

worden afgevoerd. <strong>De</strong> Grieken<br />

hebben net de Trojaanse oorlog gewonnen<br />

en de stad vernietigd. <strong>De</strong><br />

jonge ploeg van Annette Speelt brengt<br />

de Griekse tragedie Trojaanse Vrouwen<br />

op locatie in de Scheveningse haven.<br />

Die keuze brengt iets van leven in<br />

.................................................<br />

maal: freaky bliep-dancehall met<br />

massieve beats (Creator), een catchy<br />

’80s-hit (L.E.S. Artistes), opzwepende<br />

reggae-punk (You’ll Find a Way), deinende<br />

dub-pop (Shove it). En dan zijn<br />

er de nog de dance-remixen. Een rits<br />

hippe producers werkte mee aan het<br />

voor 2008 geplande debuutalbum.<br />

Claim to fail: <strong>als</strong> de fans van No<br />

Doubt, M.I.A, Gorillaz en The Clash<br />

allemaal besluiten dat ze geen nieuwe<br />

muziek meer hoeven horen, heeft<br />

Santogold geen markt over. Die kans<br />

lijkt echter niet enorm groot. 1<br />

Prijsuitreiking<br />

Turner Prize kiest politiek<br />

dat vredesactivist Brian Haw bij Parliament<br />

Square in Londen bouwde en<br />

sinds 2001 gebruikt om tegen de oorlog<br />

in Irak te protesteren.<br />

Volgens de jury, zo meldt The<br />

Guardian, heeft State Britain de prijs<br />

onder andere te danken aan het direct<br />

herleidbare historische belang. Aan<br />

de Turner Prize is een geldbedrag verbonden<br />

van 25.000 pond (37.000<br />

euro). Wallinger is zeer vereerd met<br />

de prijs, maar het geldbedrag is in vergelijking<br />

met State Britain eerder een<br />

tegemoetkoming in de kosten te noemen.<br />

Om het winnende kunstwerk te<br />

maken moest er namelijk maar liefst<br />

90.000 Britse pond uit de portemonnee<br />

getrokken worden. State Britain<br />

staat op het moment opgeslagen,<br />

maar zal komend jaar in Parijs en<br />

Zwitserland te zien zijn. 1<br />

de materie. <strong>De</strong> tekst wordt opgeleukt<br />

met koddigheidjes <strong>als</strong> vergeetachtige<br />

en oversekste goden, scheurende<br />

auto’s en een vloekende zwerfster.<br />

Neemt Annette Speelt de tekst nu<br />

wel of niet serieus? Waarom spelen<br />

ze deze tekst eigenlijk? En waarom<br />

zit die zwerfster eigenlijk in de voorstelling?<br />

Gaan, voor de locatie en de koddigheidjes.<br />

...............................................................................<br />

Radiohead naar Amsterdam (2)<br />

<strong>De</strong> kaartverkoop voor het optreden begint zaterdag. Onlangs bracht<br />

de band het nieuwe album In the rainbows uit dat fans voor een<br />

willekeurig bedrag konden downloaden.

Cultuur<br />

Op zijn nieuwe album Toch? klinkt<br />

het <strong>als</strong>of Extince zijn raps zo uit de<br />

mouw schudt. Het duurde echter<br />

drie jaar voor die plaat er was.<br />

Job de Wit<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

Na zijn hit Spraakwater uit 1995<br />

duurde het drie jaar voor Extince zijn<br />

debuutalbum Binnenlandse Funk af<br />

had. Sindsdien brengt hij gemiddeld<br />

elke drie jaar een cd uit. Toch? is dus<br />

nummer vier.<br />

Dat is geen waanzinnig productieve<br />

staat van dienst voor een artiest<br />

die al tweeëntwintig jaar actief is. <strong>De</strong><br />

kwaliteit compenseert voor<strong>als</strong>nog de<br />

kwaliteit; de Brabander blijft onnavolgbaar.<br />

‘Ik werk niet per se aan een plaat.<br />

Het is niet: ik moet nú een album<br />

hebben, ik moet zó veel songs hebben.<br />

Zo werk ik niet. Doorgaans krijg<br />

ik geniale punchlines door...’ Lachend:<br />

‘Of niet. Maar <strong>als</strong> hij geniaal is, noteer<br />

ik ’em.’<br />

Tegen de tijd dat Extince geïnspireerd<br />

raakt, kneedt hij die invallen tot<br />

een song. ‘Het is niet echt uit te leggen.’<br />

Waar de jonge, succesvolle rapgeneratie<br />

van Ali B tot Opgezwolle regelmatig<br />

serieuze thema’s aansnijdt,<br />

blinkt Extince uit in grappige nummers<br />

over meisjes, over zichzelf of<br />

over niets in het bijzonder.<br />

‘Ook al zegt hij geen heel zware dingen,<br />

puur muzikaal gezien is het voor<br />

kids van vijftien best wel pittig’, zegt<br />

de Amersfoortse rapper Jiggy Djé, een<br />

van de gastrappers op Toch?<br />

‘Met ogenschijnlijk het grootste<br />

gemak doet hij dingen op beats die<br />

voor een heleboel mensen niet te bevatten<br />

zijn. Voor mensen van boven<br />

de 25 jaar betekent zijn nieuwe plaat<br />

een nieuwe dag in hiphop, maar ik<br />

vraag mij wel af wat het gaat doen bij<br />

de jongeren. Ik ben oprecht benieuwd<br />

naar wat er gaat gebeuren, omdat ik<br />

wil weten waar de hiphop naartoe<br />

gaat.’<br />

‘Ik volg het zo goed <strong>als</strong> ik kan’, zegt<br />

Extince over de vaderlandse scene. ‘Je<br />

moet ervoor waken dat het niet al je<br />

tijd in beslag neemt. Soms moet je<br />

ook eten en drinken, snap je? Ik heb<br />

het met computerspelletjes. Daar ben<br />

ik bewust mee gestopt. Ik kan van elf<br />

uur ’s avonds tot zeven uur ’s ochtends<br />

zitten spelen! Met hiphop is<br />

het net zo.’<br />

<strong>De</strong> rapper heeft geen vaste muzikale<br />

partner maar dat is geen probleem.<br />

Hij wordt ‘doodgegooid’ met<br />

.......................................................................................................................<br />

RECENSIE | MUZIEK<br />

WYCLEF JEAN<br />

PREEKT NIET<br />

...<br />

Gisèle Mambre<br />

Wyclef Jean - Carnival Vol. II: Memoirs<br />

Of An Immigrant (Sony BMG)<br />

<strong>De</strong>den Pras en Lauryn Hill, Wyclef<br />

Jean’s Fugees bloedbroeder en –zuster<br />

van weleer, nog mee op zijn debuutalbum<br />

Carnival Vol I, op het vervolg<br />

10 jaar later zijn ze niet van de<br />

partij.<br />

Dat Lauryn Hill niet meedoet, is op<br />

beats, zo<strong>als</strong> instrumentale hiphoptracks<br />

genoemd worden. Haast iedereen<br />

die er toe doet, wil met hem werken<br />

en Extince heeft de muziek dus<br />

voor het uitzoeken. ‘Wat voor beat<br />

past bij Extince? Elke beat die het op<br />

dat moment doet bij mij.’<br />

<strong>De</strong> Rotterdammer Terilekst is verantwoordelijk<br />

voor één nummer op<br />

Toch?, getiteld 5%. Hij samplede er<br />

een oude plaat van Rikkert Zuiderveld<br />

voor. Als de producer een week<br />

voor de cd-release om commentaar<br />

gevraagd wordt, is hij stomverbaasd<br />

om te horen dat het mede een opmerkelijke<br />

song is geworden omdat MC<br />

Miker G – inderdaad, die van The Ho-<br />

zich geen verrassing; Jean verklaarde<br />

onlangs nog te twijfelen aan haar psychische<br />

gesteldheid en dat van een<br />

reünie geen sprake kan zijn. Gelukkig<br />

heeft Wyclef een goedgevuld adressenboek<br />

en kon hij bellen met Paul Simon,<br />

Serj Tankian, Shakira, Mary J.<br />

Blige, Lil’ Wayne, Akon en Norah Jones<br />

voor een gastbijdrage aan zijn nieuwste<br />

sociaal commentaar Carnival Vol II:<br />

Memoirs Of An Immigrant. Carnival Vol<br />

II is een ongehoord goede mash-up<br />

van wereldmuziek geworden met reggae,<br />

zouk, akoestische folk, r&b,<br />

dancehall, latin en rock.<br />

Door de wervelende mix van stijlen<br />

worden de maatschappijkritische tek-<br />

..........................................................<br />

Concerten Mika afgelast<br />

<strong>De</strong> Britse popster Mika heeft twee concerten in<br />

Londen deze week afgezegd. Hij is getroffen<br />

door een virus en moet zijn stem rust gunnen.<br />

liday Rap – er op meedoet. ‘Serieus?<br />

Te gek, joh! Wat de fok?!’<br />

Zo kan het kennelijk gaan bij Extince.<br />

‘Je weet toch? Zo is hij. Hij is<br />

best wel vaag. Je geeft een beat en dan<br />

hoor je een hele tijd niets. Dat maakt<br />

ook niet uit, ik ken dat zelf. En na een<br />

tijdje lees je op internet dat het album<br />

over een maand in de winkel ligt.’<br />

Jarenlang werd, ondanks die wereldhit<br />

21 jaar geleden, niets van Miker<br />

G vernomen. Naar verluidt, raakte<br />

hij behoorlijk aan lager wal. Het leven<br />

van een dakloze gaat niet over rozen/<br />

Maar kom me niet vertellen da’k er zelf<br />

voor heb gekozen, rapt hij er zelf over.<br />

Eerst was ik op tv, toen met een rotgang<br />

sten op de cd nergens prekerig wat de<br />

dansbaarheid ervan zeer ten goede<br />

komt. Een aanrader.<br />

............................................................<br />

naar benee/Ze gunnen me succes maar<br />

ook de onderste tree.<br />

‘Ik sta er nog steeds van te kijken<br />

dat het mij is gelukt om hem te pakken<br />

te krijgen’, zegt Extince. ‘Dat hij<br />

naar de studio is gekomen en dat de<br />

opname nog dope is geworden ook!<br />

Het bleek dat die man nooit was gestopt<br />

met schrijven. Hij zit nog steeds<br />

vol met vuur om te spitten.’<br />

Miker G werd na zijn al te commerciële<br />

hit uitgekotst door de scene,<br />

iets waar Extince na Spraakwater tot<br />

op zekere hoogte zelf ook mee te maken<br />

kreeg. ‘Ik kreeg een hele lading<br />

kritiek over mij heen. Maar ik kan mij<br />

nog geen tiende indenken van wat hij<br />

<br />

<br />

Interview Nieuw album Extince<br />

Wachten op de geniale beat<br />

Extince: ‘Ik weet niet of men blij zou zijn <strong>als</strong> ik elk jaar met een album zou komen.’<br />

Nijholt hekelt <strong>De</strong> Leeuw(1)<br />

Toneelicoon Willem Nijholt is Paul de Leeuw<br />

meer dan zat. <strong>De</strong> Leeuw noemde in zijn<br />

uitzending een vrouw constant ‘kut’.<br />

...............................................................................<br />

RECENSIE | MUZIEK<br />

MEEZINGERS ZONDER<br />

SCHERPE RANDJES<br />

...<br />

Job de Wit<br />

‘Whoa oh-oh-oh oh-ho oh-ho-oh,<br />

why’s my life so boring?’ <strong>De</strong> hit Wonderwoman<br />

kan bijna niemand ontgaan<br />

zijn de laatste maanden. <strong>De</strong><br />

Utrechtse band Leaf had met de single<br />

een goed in het gehoor liggende meezinger<br />

te pakken. Een cynicus zou de<br />

vraag uit het refrein kunnen beantwoorden<br />

met: omdat er op het de-<br />

...............................................................................<br />

Nijholt hekelt <strong>De</strong> Leeuw (2)<br />

<strong>De</strong> 73-jarige acteur, die onlangs nog in de jury zat van het<br />

succesvolle programma Op zoek naar Evita, beklaagt zich ook over<br />

het gedrag van Nederlanders in het algemeen.<br />

19<br />

heeft doorstaan.’<br />

‘Mensen blij maken met muziek,<br />

dat is de kunst. Platen verkopen is<br />

vaak een kunstje dat gepaard gaat<br />

met een marketingplan. Extince is<br />

nooit een artiest geweest die gepaard<br />

ging met een marketingplan. <strong>De</strong> enige<br />

gedachte die ik er over heb, is dat je<br />

mensen niet dood moet gooien met<br />

Extince-producten. Ik weet niet of<br />

men blij zou zijn <strong>als</strong> ik elk jaar met<br />

een album zou komen. Ik ben inderdaad<br />

niet sneller gaan werken, maar<br />

ook niet langzamer.’ 1<br />

Toch? ligt vrijdag 7 december in de<br />

winkel.<br />

buutalbum Life’s a Beach (8Ball/Sony<br />

BMG) geen enkel scherp randje zit<br />

aan de muziek van Leaf, dat waarschijnlijk<br />

niet voor niets klinkt <strong>als</strong><br />

lief. En toch. <strong>De</strong> pretentieloosheid<br />

waarmee Leaf zijn popliedjes speelt,<br />

is aanstekelijk en veel liedjes zit opvallend<br />

goed in elkaar. <strong>De</strong> volgende<br />

hit heet Motherfucker. Edgy!<br />

Niet kopen, gewoon de radio aan laten<br />

staan.

20<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

VIDEO<br />

RECLAME<br />

OP DVD<br />

ww.dvd-reclame.tk<br />

www.gooischevrouwen.nl<br />

...<br />

IBM heeft octrooi aangevraagd op<br />

een techniek om dvd’s te voorzien<br />

van reclame. Het idee is dat een<br />

klant bij aankoop of huur kan kiezen<br />

voor een dvd zonder reclame of<br />

een goedkopere mét. <strong>De</strong> slimmigheid<br />

is dat één en dezelfde dvd bekeken<br />

kan worden mét reclame<br />

door zuinige klanten, en zonder reclame<br />

door de rijke. Welke versie<br />

vertoond wordt zou afhangen van<br />

het ‘certifi caat’ dat bij de fysieke<br />

dvd is gekocht, en dat de vorm zou<br />

kunnen hebben van een code die<br />

met de afstandsbediening wordt ingetoetst.<br />

<strong>De</strong> reclame zelf kan op de<br />

dvd zijn vereeuwigd of via internet<br />

worden opgehaald. In het laatste geval<br />

zou iedere keer dat de dvd wordt<br />

bekeken een andere commercial<br />

kunnen worden vertoond.<br />

<strong>De</strong>rgelijke dvd’s zijn er nog lang niet.<br />

Het gaat om een patentaanvraag, dus<br />

er is nog geen patent, laat staan een<br />

product. <strong>De</strong> techniek zal niet werken<br />

met de huidige dvd, wel met de opvolger,<br />

Blu-Ray of hd-dvd. Het wordt<br />

ongetwijfeld een sport voor hackers<br />

om schijven goedkoop te kopen met<br />

reclame en toch af te spelen zonder.<br />

Het is de vraag hoe zo’n techniek toegepast<br />

zou worden: om films goedkoper<br />

te maken, of juist om de prijs<br />

van schijfjes zonder hinderlijke onderbrekingen<br />

te verhogen. Wat reclame<br />

met de prijs kan doen is sinds<br />

kort te zien bij RTL. Daar kun je afleveringen<br />

van Gooische Vrouwen via<br />

de site bekijken: vier uur lang voor<br />

€1,30, of gratis met reclame. 1<br />

.....................................<br />

KORT<br />

111<br />

Nu ook navigatiesysteem<br />

voor joggers<br />

Elektronicaproducent Medion komt<br />

met een navigatiesysteem dat joggers<br />

moet begeleiden bij het vinden<br />

van hun weg. <strong>De</strong> PNA235 is speciaal<br />

voor joggers ontworpen en is daarom<br />

schokbestendig, bestand tegen water<br />

en wordt geleverd met een speciale<br />

armband, waaraan de sporter zijn<br />

navigatiesysteem kan vastmaken.<br />

Leuk aan het systeem is dat de jogger<br />

na afloop zijn gelopen route kan bekijken<br />

op Google Earth. Behalve dat<br />

het apparaatje de jogger informeert<br />

over de te lopen weg, kan hij ook die-<br />

GADGET<br />

TITANEN-<br />

MOBIEL<br />

www.titanenmobiel.tk<br />

...<br />

Een mobieltje kan zo compleet niet<br />

zijn of er ontbreekt wel iets. Zeer<br />

complete toestellen die hier eerder<br />

zijn besproken zijn bijvoorbeeld de<br />

Nokia N95 (geen volledig toetsenbord)<br />

en de Sony-Ericsson P1i (geen<br />

satellietnavigatie). <strong>De</strong> iPhone heeft<br />

<strong>als</strong> grootste gebrek zijn trage dataverbinding<br />

(geen umts). Bij de<br />

TyTN II, uit te spreken <strong>als</strong> ‘Titan<br />

twee’, moet DiDi lang zoeken.<br />

Twee voorbeelden om aan te geven<br />

hoe volledig dit ding is uitgevoerd. Je<br />

kunt geloven in een aanraakscherm<br />

met vinger- of penbediening, in besturing<br />

met cursortoetsen of in een<br />

scrollwieltje zo<strong>als</strong> de Blackberry<br />

heeft. <strong>De</strong> TyTN II heeft alledrie. Een<br />

nadeel van een compleet toetsenbord<br />

is dat het ruimte kost op het toestel.<br />

Over het algemeen hebben mobieltjes<br />

met toetsenbord daarom een wat<br />

.......................................<br />

nen <strong>als</strong> een mp3-speler. Daarvoor<br />

heeft hij een geheugen van 2 GB. Het<br />

goedkoopste exemplaar van de<br />

PNA235 kost 319 euro.<br />

111<br />

Lekker in bad met<br />

duikbootradio<br />

Voor iedereen die graag radio luistert<br />

in bad, is er nu een radio op de markt in<br />

de vorm van een onderzeeër. <strong>De</strong> duikbootradio<br />

is zo uitgerust dat hij blijft<br />

dobberen op het water. <strong>De</strong> radio is<br />

verkrijgbaar in twee kleuren , geel en<br />

zwart. Hij is te bestellen op de Japanse<br />

website cataloger.jp, een site waarop<br />

ook radio’s in de vorm van een hondje<br />

of een schooltas kunnen worden besteld.<br />

..........................................................<br />

Populairste hits (1)<br />

Britney Spears is ook dit jaar de meest<br />

ingetypte zoekterm op Yahoo. <strong>De</strong> veelbesproken<br />

zangeres staat al jaren bovenaan.<br />

Digitale<br />

dingen<br />

door Herbert Blankesteijn<br />

kleiner scherm. Zo niet de TyTN II:<br />

het toetsenbord schuift aan de lange<br />

kant uit het apparaat. Het beeld kantelt<br />

daarbij automatisch van portret-<br />

naar landschapstand, wat nog prettiger<br />

leest ook. Zo heeft dit model een<br />

groter scherm én een groter toetsenbord<br />

dan de meeste concurrenten. Bij<br />

de voorganger, de TyTN zonder meer,<br />

bleven scherm en toetsenbord in elkaars<br />

verlengde, maar bij de ‘II’ is een<br />

scharnier toegevoegd waardoor een<br />

soort laptopstand ontstaat. <strong>De</strong> TyTN<br />

II is niet serieus langer of breder dan<br />

de rest, alleen wat dikker, pardon iets<br />

zwaarder gebouwd dan gemiddeld.<br />

Net <strong>als</strong> de N95 heeft-ie gps maar het<br />

is wel jammer dat er geen navigatiesoftware<br />

of kaartmateriaal aanwezig<br />

is. Die moet je er voor een aanzienlijk<br />

bedrag bij kopen terwijl de TyTN II<br />

toch al een van de duurste toestellen<br />

op de markt is: 649 euro. En o ja, het<br />

is een vreselijke naam om te typen,<br />

op welk toetsenbord dan ook.<br />

Gelukkig, toch nog wat te zeuren. 1<br />

E-BUSINESS<br />

3D-WINKEL<br />

www.brookstone.com<br />

www.kinset.com<br />

...<br />

<strong>De</strong> Amerikaanse hebbedingetjeswinkel<br />

Brookstone heeft een 3Dwinkel<br />

geopend. Na het installeren<br />

van wat extra (gratis) software kun<br />

je dwalen in een digitaal model van<br />

een winkel, de weg kwijtraken, tegen<br />

stellingen oplopen en meer van<br />

die gezellige aspecten van het fysiek<br />

winkelen.<br />

Tien jaar geleden deed het Nederlandse<br />

bedrijf Macropolis iets dergelijks.<br />

Om een lang verhaal kort te maken,<br />

in 2001 ging Macropolis failliet.<br />

<strong>De</strong> tijden zijn natuurlijk veranderd.<br />

Zo zijn de computers en de internetverbindingen<br />

sneller geworden, zodat<br />

het 3D-winkelen een stuk sneller<br />

........................................................................................................................<br />

............................................................<br />

Populairste hits (2)<br />

<strong>De</strong> tweede plek wordt bestreken door de WWE,<br />

oftewel World Wrestling Entertainment,<br />

gevolgd door diva Paris Hilton.<br />

kan. Maar veel dingen zijn ook hetzelfde.<br />

Mensen gaan in de eerste<br />

plaats niet voor één winkel apart software<br />

installeren. Ten tweede biedt<br />

winkelen in een 3D-omgeving op de<br />

pc niet dezelfde vreugde <strong>als</strong> winkelen<br />

in een echte winkel. Dat komt onder<br />

andere, en dat is het derde probleem,<br />

doordat 3D-besturing met de muis<br />

lastig is. Er is geen sprake van dat een<br />

3D-omgeving ‘intuïtief’ zou zijn of<br />

zoiets. Het is alleen maar meer gedoe,<br />

terwijl de thuiswinkelaar juist op<br />

zoek is naar gemak.<br />

Brookstone houdt hier vanzelf mee<br />

op. Over tien jaar zal er wel wéér iemand<br />

zijn die het probeert. 1<br />

HARDWARE<br />

PC<br />

ZONDER<br />

WINDOWS<br />

www.splashtop.com<br />

www.zonderwindows.tk<br />

...<br />

<strong>De</strong> volkswoede richt zich meestal op<br />

Windows, maar Linux en de Mac<br />

zijn geen haar beter: het kan minu-<br />

Vanaf de tweede helft van volgend<br />

jaar is het mogelijk gratis muziek te<br />

downloaden op je Nokia. <strong>De</strong> Finse telefoonproducent<br />

heeft hierover een<br />

deal gesloten met Universal. Je kunt<br />

dus alleen muziek beluisteren van<br />

bands en artiesten die onder contract<br />

staan bij de muziekmaatschappij. Nokia<br />

heeft wel kenbaar gemaakt nog in<br />

onderhandeling te zijn met andere<br />

platenmaatschappijen, zodat het scala<br />

aan te downloaden liedjes verrijkt<br />

Lifestyle<br />

ten duren voordat een computer<br />

klaar is voor gebruik. Dat is grotendeels<br />

verloren tijd. En dan hebben<br />

we het nog niet eens over de afsluittijden.<br />

Soms lijkt het een stuk beter<br />

te gaan na aanschaf van een nieuwe<br />

pc, maar <strong>als</strong> de noodzakelijke software<br />

eenmaal is geïnstalleerd ben<br />

je weer terug bij af. Kan dat echt niet<br />

anders?<br />

Natuurlijk kan dat. Dat de tijd er rijp<br />

voor is, blijkt uit het feit dat twee bedrijven<br />

tegelijkertijd met dezelfde<br />

oplossing komen. Het gaat om een<br />

afgeslankt besturingssysteem, aangevuld<br />

met enkele veelgebruikte toepassingen,<br />

dat niet op harde schijf<br />

staat maar in een chip. <strong>De</strong> chip in<br />

kwestie is het bios (basic input/output<br />

system), een chip die toch al een<br />

sleutelrol speelt bij het opstarten van<br />

de pc.<br />

In de nabije toekomst kunnen we bij<br />

het opstarten kiezen: meteen aan de<br />

slag met een beperkte verzameling<br />

software, of wat langer wachten op<br />

het laden van een compleet besturingssysteem,<br />

bijvoorbeeld Windows.<br />

<strong>De</strong> eerste die hiermee de markt<br />

heeft gehaald is Splashtop, een Amerikaanse<br />

startup. Splashtop geeft de<br />

gebruiker na een snelstartprocedure<br />

van luttele seconden de beschikking<br />

over een browser. Dat betekent dat je<br />

alles kunt doen wat met een browser<br />

mogelijk is, en dat is heel wat: mailen,<br />

chatten, bloggen, muziek afspelen<br />

en video zien, en zelfs tekstverwerken<br />

via Google Docs. Splashtop<br />

is al verwerkt in recente modellen<br />

van computerfabrikant Asus.<br />

<strong>De</strong> concurrentie bestaat uit Phoenix<br />

Technologies, de maker van de bewuste<br />

opstartchips voor pc’s (bios,<br />

basic input/output system). Phoenix’<br />

product heet HyperSpace en werkt in<br />

essentie hetzelfde. Phoenix speelt<br />

met de gedachte verschillende pakketten<br />

toepassingen aan te bieden<br />

voor verschillende doelgroepen op<br />

de markt, zo<strong>als</strong> studenten, gezinnen<br />

en kantoorpersoneel.<br />

Microsoft zit er niet op te wachten dat<br />

mensen zich leren redden zonder<br />

Windows. Het zou in Windows een<br />

snelstartprocedure kunnen inbouwen.<br />

Maar het kan ook druk uitoefenen<br />

op grote computerbouwers, die<br />

graag kwantumkorting willen op<br />

hun Windows-licenties, om géén<br />

Splashtop of HyperSpace te gebruiken.<br />

Dat laatste zou uiteraard in strijd<br />

zijn met de antitrustregels. Maar het<br />

is wel opvallend dat alleen Asus nog<br />

maar ‘om’ is. 1<br />

Nokia sluit deal met Universal<br />

GRATIS MUZIEK DOWNLOADEN<br />

OP JE MOBIELE TELEFOON<br />

wordt. Aan het gratis downloaden is<br />

wel een maximale limiet gesteld van<br />

een jaar. Naast de mogelijkheid tot<br />

het gratis downloaden van muziek<br />

heeft het bedrijf ook aangekondigd<br />

de radiodienst van de zogenoemde<br />

Nokia Music Store uit te breiden. Het<br />

feit dat Universal in zee gaat met Nokia<br />

kan minder goed uitpakken voor<br />

concurrent Apple, waar je via iTunes<br />

moet betalen voor dowloads op je<br />

mobiel.<br />

...............................................................................<br />

Populairste hits (3)<br />

Opmerkelijk is de vierde zoekterm in de ranglijst, Naruto. Het<br />

populaire Japanse mangafiguurtje heeft een eigen tekenfilmserie,<br />

die in Nederland te zien is op de kinderzender Jetix.

Lifestyle <br />

<br />

<strong>De</strong>sign with Conscience Kroonluchter met een missie<br />

Meer dan mooi spul<br />

op de eettafel<br />

Afval hoeft niet per se afval te zijn,<br />

dat bewijst <strong>De</strong>sign with Conscience.<br />

‘Bewuster en beter omgaan met<br />

mens en milieu, daar draait het om.’<br />

Geneviève van Velzen<br />

ROTTERDAM<br />

...<br />

In Vivid Gallery staan een zwarte fles<br />

en drie keramieken schalen. <strong>De</strong> zwarte<br />

en roze kralen op het robuuste aardewerk<br />

zijn opvallend. Het ontwerp<br />

van de fles en schalen is van kunstenares<br />

Hella Jongerius, de kralen van<br />

Peruaanse vrouwen waar ze mee samenwerkte.<br />

Resultaat: Beads & Pieces,<br />

een vierdelig serie die deel uitmaakt<br />

van het project <strong>De</strong>sign with<br />

Conscience. Beads & Pieces is meer<br />

dan mooi spul op de eettafel, zegt Enrico<br />

Bressan, medeoprichter van Artecnica,<br />

het bedrijf achter <strong>De</strong>sign<br />

‘Mijn sociaal<br />

bewustzijn is erg<br />

sterk omdat ik<br />

Nederlander ben’<br />

with Conscience. ‘Die Peruaanse<br />

vrouwen wonen in een gebied waar<br />

cocabladeren worden verbouwd voor<br />

de productie van cocaïne. Zij plukken<br />

die bladeren en blijven zo afhankelijk<br />

van de cocateelt. <strong>De</strong>sign with<br />

Conscience biedt ze een alternatief.’<br />

Bressan vat zijn project samen:<br />

‘Bewustwording in de breedste zin<br />

van het woord, daar draait het om.<br />

Bewuster en beter omgaan met milieu<br />

en mens. Kijk, ons afval komt terecht<br />

in ontwikkelingslanden. Via dit<br />

project willen we aangeven dat afval<br />

geen afval hoeft te zijn. Het kan een<br />

nieuw leven krijgen door het te recyclen.<br />

Dat bewustzijn willen we mensen<br />

in ontwikkelingslanden en westerse<br />

consumenten meegeven.’<br />

Maar het is ook belangrijk traditionele<br />

etnische ambachten te integreren<br />

in het werk van internationaal<br />

gerenommeerde ontwerpers. In de<br />

Rotterdamse galerie staat dan ook<br />

het werk van de Braziliaanse broers<br />

Humberto en Fernando Campana,<br />

die samen met Vietnamese artiesten<br />

verantwoordelijk zijn voor transNeomatic,<br />

schalen gemaakt van scooterbanden.<br />

In Zimbabwe zijn ambachtslieden<br />

de samenwerking aangegaan<br />

met ontwerper Stephen Burks, die<br />

meubels van staaldraad heeft ontwikkeld.<br />

<strong>De</strong> Nederlanders Tord<br />

Boontje en Emma Woffenden beten<br />

in 2005 de spits af met tranSglass.<br />

Onlangs ontwierp Boontje met huismoeders<br />

uit Rio de Janeiro een<br />

kroonluchter van katoen, organza en<br />

zijden bloemen.<br />

Boontje over ‘verantwoord design’:<br />

‘Het is te makkelijk je te omringen<br />

met luxeproducten die in slechte<br />

omstandigheden zijn gemaakt.<br />

Waarom zouden consumenten niet<br />

kunnen kiezen voor een product dat<br />

wel in goede omstandigheden is gemaakt?’<br />

Boontje zegt ‘altijd’ al een<br />

heel sterk sociaal bewustzijn te hebben.<br />

‘Dat komt omdat ik Nederlander<br />

ben. Nederland heeft vrijheid,<br />

democratie en sociale gelijkheid<br />

hoog in het vaandel, ik ben er mee<br />

opgegroeid. Als je dan eens in een fabriek<br />

in China komt en ziet wat daar<br />

gebeurt, wil je een alternatief bieden,<br />

onder andere via dit project.’<br />

Is dit geen gepreek? Iemand moet<br />

het doen, zegt de ontwerper. Boontje<br />

verwijst naar activist William Morris<br />

die in de negentiende eeuw voor arbeiders<br />

in Europa opkwam. ‘Die arbeiders<br />

hadden een armzalig bestaan.<br />

In China is het niet anders. Nu<br />

wij het hier erg goed hebben, betekent<br />

dat niet dat we klaar zijn en niet<br />

voor anderen op hoeven komen.’ 1<br />

<strong>De</strong>sign With Conscience duurt tot 13<br />

januari in Vivid Gallery Rotterdam<br />

TranSglass uit 2005.<br />

Beads & Pieces van Jongerius. Tord Boontje maakte een kroonluchter met Braziliaanse huismoeders.<br />

WEB 2.0?<br />

Kom bij ons bouwen aan Clixmaster 3.8!<br />

Ontvang bij start van je nieuwe baan één<br />

maandsalaris cadeau. Bouw aan een<br />

innovatief product. Maak deel uit van een<br />

gedreven en ambitieus team. Heb plezier<br />

in je werk. <br />

Doe het .NET even anders! Kom werken bij Modern Media.<br />

<br />

<br />

21

22<br />

<br />

<br />

...........................<br />

Nederland 1 Nederland 2 Nederland 3 RTL 4<br />

RTL 5<br />

17.00<br />

17:01 Kerst met Linus<br />

17:20 Het <strong>Sint</strong>erklaasjournaal<br />

jaaroverzicht 2007<br />

17:53 VVD<br />

17:59 EénVandaag<br />

18:00 NOS Journaal<br />

18:20 EénVandaag<br />

18:45 NOS Sportjournaal<br />

19:00 Lingo<br />

19:25 AVRO <strong>De</strong> Centrale Huisartsenpost<br />

20.00<br />

20:00 NOS Journaal<br />

20:30 Tussen kunst & kitsch<br />

21:25 KRO <strong>De</strong>tectives: Midsomer<br />

murders<br />

22.00<br />

23:05 Pauw & Witteman<br />

00:05 NOS Journaal<br />

00:20 Pauw & Witteman<br />

01:15 NOS Journaal<br />

...........................<br />

.......................................<br />

.......................................<br />

.......................................<br />

RTL 7 SBS 6 Net 5 Veronica<br />

RTL 8<br />

17.00<br />

17:45 Who’s next<br />

18:00 The A-Team<br />

18:55 Law & order<br />

19:50 <strong>De</strong> Pfaff s<br />

20.00<br />

20:30 The life of David Gale<br />

22.00<br />

22:55 Sport, levensgevaarlijk!<br />

23:55 RTL Poker: World Poker Tour<br />

...........................<br />

.......................................<br />

.......................................<br />

.......................................<br />

ÉÉN CANVAS BBC 1 BBC 2<br />

BBC World<br />

17.00<br />

17:00 Vrolijk Vlaanderen<br />

17:35 Buren<br />

18:00 Het journaal<br />

18:10 <strong>De</strong> rode loper<br />

18:35 Blokken<br />

19:00 Het journaal<br />

19:40 Man bijt hond<br />

20.00<br />

20:05 Joker- en lottotrekking<br />

20:10 Het weer<br />

20:15 Thuis<br />

20:45 Van Speijk<br />

21:55 Het leven zo<strong>als</strong> het is:<br />

Kinderziekenhuis<br />

22.00<br />

22:30 <strong>De</strong> laatste show<br />

23:15 Het journaal laat<br />

23:36 Winstverdeling joker en lotto<br />

23:37 KENO-uitslagen<br />

...........................<br />

.......................................<br />

.......................................<br />

.......................................<br />

ARD ZDF Discovery Channel National Geographic Eurosport<br />

17.00<br />

17:00 Tagesschau um fünf<br />

17:15 Brisant<br />

17:47 Tagesschau<br />

17:55 ARD vor acht<br />

19:50 Das Wetter im Ersten<br />

19:55 Börse im Ersten<br />

20.00<br />

20:00 Tagesschau<br />

20:15 <strong>De</strong>r FilmMittwoch im Ersten:<br />

Späte Aussicht<br />

21:45 Hart aber Fair<br />

22.00<br />

23:00 Tagesthemen<br />

23:28 Das Wetter im Ersten<br />

23:30 Fanatisch, fundamentalistisch,<br />

fromm<br />

00:15 Nachtmagazin<br />

00:35 Die Außenseiterbande<br />

02:05 Tagesschau<br />

02:10 Sturm der Liebe<br />

17.00<br />

17:00 NOS Journaal<br />

17:10 Geschenk uit de hemel<br />

17:35 MAX & Loretta<br />

18:25 That’s the question<br />

18:55 Man bijt hond<br />

19:25 Talenwonders! In Italië<br />

19:55 Equator<br />

20.00<br />

20:25 Netwerk<br />

20:55 AVRO Andermans veren<br />

21:25 Joris Pakketservice<br />

22.00<br />

22:00 NOS Journaal<br />

22:15 Nova/<strong>De</strong>n Haag vandaag<br />

22:50 Profi el<br />

23:30 VPRO’s Import: Milosevic on trial<br />

00:35 Nova/<strong>De</strong>n Haag vandaag<br />

17.00<br />

17:10 According to Jim<br />

17:35 The fl ying doctors<br />

18:30 Trauma NL<br />

19:00 Hart van Nederland - Vroege editie<br />

19:20 Shownieuws - Vroege editie<br />

20.00<br />

20:00 Trauma centrum<br />

20:30 1000 x geluk<br />

21:25 <strong>De</strong> grote verbouwing<br />

22.00<br />

22:30 Hart van Nederland - Late editie<br />

22:45 Piets weerbericht<br />

22:50 Shownieuws - Late editie<br />

23:20 Undercover in Nederland<br />

23:55 Nights from hell<br />

17.00<br />

17:05 Winnie the Pooh in het Disney<br />

Festival<br />

17:30 Dag <strong>Sint</strong>erklaas<br />

17:40 Op schok<br />

17:50 Spring<br />

18:05 Karrewiet<br />

18:15 Spring<br />

18:30 Go go stop<br />

18:50 En daarmee basta!<br />

19:10 Zap Jr. High<br />

19:25 Karrewiet<br />

19:35 Instant star<br />

20.00<br />

20:00 Terzake<br />

20:50 Kids<br />

22.00<br />

22:20 Terug naar Oosterdonk<br />

23:20 Spike revisited<br />

.......................................<br />

17.00<br />

17:00 heute - Wetter<br />

17:15 hallo deutschland<br />

17:45 Leute heute<br />

18:00 SOKO Wismar<br />

18:50 LOTTO Ziehung am Mittwoch<br />

19:00 heute<br />

19:20 Weerbericht<br />

19:25 Küstenwache im Einsatz -<br />

Patrouille auf der Ostsee<br />

19:40 Küstenwache<br />

20.00<br />

20:30 ZDF SPORTextra: Voetbal - UEFA<br />

Cup<br />

22.00<br />

22:45 Joachim Bublath<br />

23:15 Johannes B. Kerner<br />

00:20 heute nacht<br />

00:35 <strong>De</strong>r Bulle von Paris<br />

02:25 Joachim Bublath<br />

02:55 heute<br />

03:00 Johannes B. Kerner<br />

17.00<br />

17:00 NOS Jeugdjournaal.nl<br />

17:05 Moon en het wolvenmeisje<br />

17:23 Het <strong>Sint</strong>erklaasjournaal<br />

Jaaroverzicht 2007<br />

17:55 Willem Wever fl its<br />

18:00 SpangaS<br />

18:25 Het Klokhuis<br />

18:45 NOS Jeugdjournaal<br />

19:00 ONM<br />

19:21 NOS Journaal<br />

19:30 <strong>De</strong> wereld draait door<br />

20.00<br />

20:25 NOS UEFA Cup-voetbal: Nürnberg<br />

- AZ<br />

22.00<br />

22:50 NOS Sportjournaal<br />

23:10 NOS Journaal<br />

23:15 <strong>De</strong> nieuwste show<br />

23:40 Cinema.nl<br />

00:15 <strong>De</strong> wereld draait door<br />

01:15 NOS Journaal<br />

17.00<br />

17:15 Gilmore girls<br />

18:05 Charmed<br />

19:00 McLeod’s daughters<br />

20.00<br />

20:00 Sex and the city<br />

20:30 Het Blok: Finale<br />

22.00<br />

22:00 Outback Jack: Finale<br />

23:00 Tussen de oren<br />

00:00 NET 5. Doc: Wonderbaby’s: Leven<br />

met een prematuur<br />

17.00<br />

17:00 Animalia<br />

17:25 Thumb wrestling<br />

17:30 SMart<br />

18:00 Blue Peter<br />

18:25 Newsround<br />

18:35 Neighbours<br />

19:00 Nieuws en weerbericht<br />

19:30 Regionaal nieuws en weerbericht<br />

20.00<br />

20:00 The One show<br />

20:30 My family<br />

21:00 Watchdog<br />

21:30 Cars, cops and bailiff s<br />

22.00<br />

22:00 The nature of Britain<br />

22:50 The nature of Britain where you<br />

live<br />

23:00 Nieuws, regionaal nieuws en<br />

weerbericht<br />

23:25 Regionaal nieuws<br />

23:35 The National Lottery draws<br />

.......................................<br />

17.00<br />

17:00 Big, big bikes<br />

18:00 How it’s made<br />

18:30 Stunt junkies: Step up world record<br />

19:00 Mythbusters speci<strong>als</strong>: Hollywood<br />

on trial<br />

20.00<br />

20:00 Dirty jobs: Hot tar roofer<br />

21:00 Ultimate survival: African<br />

savannah<br />

22.00<br />

22:00 Football hooligans international:<br />

Turkey<br />

23:00 Biker build-off : Trevelen vs Scott<br />

Long<br />

00:00 Really big things<br />

01:00 Blueprint for disaster: Hong Kong<br />

inferno<br />

01:55 Zero hour: SAS: Mission impossible<br />

17.00<br />

17:05 As the world turns<br />

18:00 RTL Nieuws<br />

18:15 Editie NL<br />

18:35 RTL Boulevard<br />

19:30 RTL Nieuws<br />

19:55 RTL Weer<br />

20.00<br />

20:00 Goede tijden, slechte tijden<br />

20:30 CSI: New York<br />

21:30 Bones<br />

22.00<br />

22:25 4 in het land<br />

22:50 RTL Nieuws<br />

23:00 RTL Weer<br />

23:05 Jouw vrouw, mijn vrouw<br />

00:00 RTL Boulevard<br />

17.00<br />

17:10 Iggy Arbuckle<br />

17:35 Kim Possible<br />

18:00 Politieachtervolgingen<br />

18:10 The Simpsons<br />

19:05 Friends<br />

19:35 Spin city<br />

20.00<br />

20:00 Seinfeld<br />

20:30 NCIS<br />

21:30 Criminal minds<br />

22.00<br />

22:25 Profi ler<br />

23:15 Alias<br />

00:10 The Shield<br />

17.00<br />

17:30 Food poker<br />

18:15 The weakest link<br />

19:00 Eggheads<br />

19:30 Strictly come dancing: It takes two<br />

20.00<br />

20:00 Top gear<br />

21:00 Ben’s zoo<br />

22.00<br />

22:00 Heroes<br />

22:40 Heroes<br />

23:25 Heroes unmasked<br />

23:30 Newsnight<br />

00:15 Weerbericht<br />

00:20 Man stroke woman<br />

00:50 BBC Four on BBC Two: Charlie<br />

Brooker’s screenwipe<br />

01:20 BBC News 24<br />

03:00 Key stage: Bitesize revision: Science<br />

III<br />

.......................................<br />

17.00<br />

17:00 Crocodile chronicles: Forest crocs<br />

17:30 Michaela’s wild challenge<br />

18:00 Earth investigated: Telepathy<br />

19:00 Megastructures: Made of steel<br />

20:00 I didn’t know that<br />

20.00<br />

20:30 Seconds from disaster: Aircraft<br />

carrier explosion<br />

21:30 Earth investigated: Birth of the<br />

earth<br />

22.00<br />

22:30 World’s biggest cruise ship<br />

23:30 Air crash investigation: All engines<br />

failed!<br />

00:30 Gone to save the planet<br />

01:00 Earth investigated: Birth of the<br />

universe<br />

02:00 World’s biggest cruise ship<br />

03:00 Earth investigated: Telepathy<br />

TV-Gids<br />

.....................................<br />

17.00<br />

17:40 Jensen!<br />

18:25 Flodder<br />

18:55 The nanny<br />

19:25 <strong>De</strong> Gouden Kooi<br />

19:55 PostcodeLoterij: <strong>De</strong>al or no deal<br />

20.00<br />

20:30 Nine months<br />

22.00<br />

22:25 Jensen!<br />

23:10 <strong>De</strong> Gouden Kooi<br />

23:40 PostcodeLoterij: <strong>De</strong>al or no deal<br />

00:10 The king of Queens<br />

.....................................<br />

17.00<br />

17:00 Een plek onder de zon<br />

17:30 Oprah Winfrey show<br />

18:20 Dr. Phil<br />

19:10 Ally McBeal<br />

20.00<br />

20:00 Everybody loves Raymond<br />

20:30 Herman den Blijker: Herrie in het<br />

hotel<br />

21:30 TV Makelaar<br />

22.00<br />

22:30 As the world turns<br />

23:20 The nanny<br />

23:50 4 in het land<br />

00:15 RTL Nieuws<br />

00:25 RTL Weer<br />

00:30 Een plek onder de zon<br />

.....................................<br />

17.00<br />

17:00 World news today<br />

18:30 World business report<br />

18:45 Sport today<br />

19:30 World business report<br />

19:45 Sport today<br />

20.00<br />

20:00 World news today<br />

21:30 Our world<br />

22.00<br />

22:30 HARDtalk<br />

23:15 World business report<br />

23:45 Sport today<br />

00:30 HARDtalk<br />

01:00 News America<br />

02:30 World business report<br />

03:30 Fast track<br />

.....................................<br />

17.00<br />

17:00 WATTS<br />

17:15 Voetbal: UEFA Cup<br />

18:00 Eurogo<strong>als</strong> fl ash<br />

18:15 Wednesday selection<br />

18:20 Paardensport<br />

19:20 Riders club<br />

19:25 Wednesday selection guest<br />

19:30 Golf club<br />

19:35 Yacht club<br />

19:40 Wednesday selection<br />

19:45 Curling<br />

20.00<br />

20:00 Curling<br />

22.00<br />

22:00 Fight club<br />

00:30 Autosport: Rally

Service <br />

<br />

.........................................................<br />

ARGUS Kinderslavernij<br />

bij productie van <strong>Sint</strong>erklaas-chocolade<br />

..........................................................<br />

COLOFON<br />

...<br />

Reizen<br />

Dansen in<br />

Addis Abeba<br />

© 2007 - René Leisink<br />

Dagblad <strong>De</strong> <strong>Pers</strong> is een uitgave van Mountain Media BV<br />

uitgever Cornelis van den Berg hoofdredacteur Ben Rogmans adjuncthoofdredacteuren<br />

Frank Poorthuis, Dirk Koppes artdirector Marc de Kruijf<br />

marketing Chantal Arendsen distributie Dick van Geemen commercieel<br />

directeur Jerrel Oron finance Ruud Swart internet Rik Nizet druk Dijkman<br />

Offset Diemen, MGL Heerlen, NDC Leeuwarden en Janssen <strong>Pers</strong> Gennep<br />

...<br />

Dagblad <strong>De</strong> <strong>Pers</strong> is een onafh ankelijke, gratis kwaliteitskrant die circa 240<br />

keer per jaar verschijnt en verkrijgbaar is op NS-stations, in winkels, kantoren,<br />

in de horeca en op vele andere locaties.<br />

...<br />

Dagblad <strong>De</strong> <strong>Pers</strong> wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden.<br />

Ontvangt u dagelijks <strong>De</strong> <strong>Pers</strong> en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708<br />

of kijk op www.bezorgingdepers.nl. Aanmelden <strong>als</strong> bezorger kan op twee manieren:<br />

090o-INTERLANDEN (0900-4683752) of www.bezorgingdepers.nl.<br />

..............................................................................<br />

Anthony Fokkerweg 61<br />

1059 CP Amsterdam<br />

Tel. 020 - 3460560<br />

Fax. 020 - 3460596<br />

...........................................................<br />

HET WEER<br />

Vandaag<br />

Er steekt een stevige zuidwestelijke<br />

wind op, die aan<br />

de noordwestkust hard<br />

wordt, kracht 7. <strong>De</strong> bewolking<br />

overheerst en in de<br />

loop van de ochtend gaat<br />

het vanuit het westen regenen.<br />

Later in de middag<br />

wordt het vanuit die hoek<br />

weer droog, met enkele opklaringen.<br />

Het is zacht; rond<br />

12 graden.<br />

redactie@depers.nl<br />

distributie@depers.nl<br />

sales@depers.nl<br />

marketing@depers.nl<br />

Ethiopië<br />

Op de grootste openluchtmarkt van Afrika is alles te koop: van kamelen tot kalasjnikovs . REINOUT VAN DEN BERGH/HH<br />

Morgen<br />

Ook dan zullen de maximumtemperaturen<br />

vrijwel<br />

overal in de dubbele cijfers<br />

vertoeven, zo rond 10 of 11<br />

graden. <strong>De</strong> stevige wind<br />

houdt aan, vanuit het zuidwesten,<br />

en vooral in de<br />

middag en avond zal het in<br />

de meeste provincies regenen.<br />

In de landen rondom<br />

ons is het ook uitgesproken<br />

nat.<br />

............................................................<br />

Extremen van 5 december<br />

hoogste max. temp.: 15,0ºC in 2006<br />

laagste min. temp.: -15,9ºC in 1921<br />

..............................................................................<br />

WEERBERICHT NEDERLAND<br />

23<br />

Mathijs<br />

Rotteveel<br />

............................................................................................................................................<br />

Iedereen vraagt zich wel eens iets af over heel<br />

gewone dagelijkse dingen. al@din is de digitale<br />

vraag- en antwoorddienst van de openbare<br />

bibliotheken op aladin.bibliotheek.nl en<br />

geeft in samenwerking met Dagblad <strong>De</strong> <strong>Pers</strong><br />

antwoord op die vragen.<br />

Vragen stellen kan per e-mail, maar nu ook via<br />

de chatfunctie van al@din, op werkdagen van<br />

13.00 tot 17.00 uur én op dinsdag- en donderdagavond.<br />

D<br />

e auto die op de oudste weg<br />

rijdt, heeft voorrang. <strong>De</strong> be-<br />

langrijkste verkeersregel van<br />

Ethiopië is duidelijk, maar in de praktijk<br />

van Addis Abeba onuitvoerbaar.<br />

Hij stamt uit de tijd dat er nog maar<br />

een paar wegen door de hoofdstad<br />

liepen.<br />

Nu telt de stad officieel zo’n drie<br />

miljoen inwoners en in werkelijkheid<br />

ligt dat aantal nog eens twee miljoen<br />

hoger. Het aantal wegen in de stad is<br />

enigszins meegegroeid met het inwoneraantal.<br />

En welke weg lag er nu eerder?<br />

Die van mij of die van die Mercedes<br />

die van rechts komt aanscheuren?<br />

In het Ethiopische verkeer is daarom<br />

een nieuwe regel geëvolueerd, die<br />

nieuwkomers – <strong>als</strong> zij aan hun leven<br />

zijn gehecht – wonderbaarlijk snel<br />

accepteren: het grootste voertuig gaat<br />

voor. Voetgangers gaan opzij voor<br />

paardenkarren, die weer wijken voor<br />

oude Ladaatjes. <strong>De</strong>ze communistische<br />

volksauto’s worden lomp opzij<br />

geduwd door de nieuwe kapitalisten<br />

in hun enorme terreinwagens. Die<br />

moeten echter altijd alert blijven op<br />

de aftandse vrachtauto’s die door de<br />

hoofdstadse straten denderen.<br />

Je weg vinden in de hoofdstedelijke<br />

Mercato is net zo lastig en volgens<br />

de verhalen minstens even gevaarlijk.<br />

Het wordt de grootste openluchtmarkt<br />

van Afrika genoemd,<br />

waar alles te koop is: van kamelen tot<br />

kalasjnikovs.<br />

Om in de twee vierkante kilometer<br />

vol kraampjes, mensen, politie, honden,<br />

eten en stof je weg te vinden, is<br />

een gids onontbeerlijk. Zodra een<br />

Westerse toerist uit zijn auto stapt,<br />

dienen ze zich aan: kies maar uit. Ze<br />

WAAR KOMEN MARSEPEIN, TAAITAAI<br />

EN PEPERNOTEN VANDAAN?<br />

<strong>Sint</strong>erklaas is nu bekend <strong>als</strong> kindervriend<br />

maar vroeger was hij ook ‘huwelijksmakelaar’.<br />

<strong>De</strong> heilige <strong>Sint</strong>-Nicolaas was de beschermheer<br />

van het huwelijk en het gezin. Rond 5<br />

december konden jongens met een stuk<br />

marsepein een meisje hun liefde verklaren.<br />

<strong>De</strong>ze gewoonte van toen is vergelijkbaar met<br />

het sturen van een Valentijnskaart nu.<br />

Soms werd er geen marsepein gebruikt, maar<br />

speculaas. Het stuk koek dat een meisje dan<br />

kreeg, heette een ‘speculaasvrijer’.<br />

Soms werd een taaitaaipop gegeven, maar<br />

dat was <strong>als</strong> belediging bedoeld.<br />

Het strooien van pepernoten verwijst naar<br />

vroegere vruchtbaarheidsriten die in de sinterklaastijd<br />

werden opgevoerd. Het is te ver-<br />

leiden toeristen vol enthousiasme<br />

langs de kraampjes en ‘helpen’ fanatiek<br />

bij het onoverkomelijke onderhandelen.<br />

Na het winkelen begeleiden ze<br />

toeristen weer netjes naar hun auto,<br />

zonder maar om een fooi te vragen.<br />

Het is echter niet ondenkbaar dat ze<br />

die ophalen bij het kraampje waar de<br />

toerist zojuist zo’n mooie prijs voor<br />

zijn houtsnijwerkje heeft betaald.<br />

Ook in het nachtleven van Addis<br />

Abeba is een goede gids geen overbodige<br />

luxe. In de Afrikaanse vestigingsstad<br />

van veel internationale samenwerkingsorganisaties<br />

hebben de expats<br />

en de Ethiopische elite goed<br />

voor zichzelf gezorgd.<br />

<strong>De</strong> ongeveer 200.000 toeristen die<br />

jaarlijks Ethiopië bezoeken, landen<br />

meestal in de hoofdstad om zo snel<br />

mogelijk door te reizen naar historische<br />

trekpleisters <strong>als</strong> Axum, Gondar<br />

of de uitgehakte rotskerken van Lalibela.<br />

Als je wel de tijd neemt, kun je een<br />

avondvullend programma uitstippelen,<br />

beginnend met het eten van injera<br />

(zure pannenkoeken met vlees<br />

en groenten) in een traditioneel restaurant<br />

<strong>als</strong> Habesha. <strong>De</strong> muzikanten<br />

en dansers zwepen elkaar op tot een<br />

soort extase waarbij de dansers zo<br />

hard headbangen dat hun hoofd van<br />

hun schouders lijkt te vliegen.<br />

Na een borrel in een van de talloze<br />

kleine kroegjes eindigt het feest in de<br />

hipste disco van de stad. Tussen de<br />

sloppen, in de kelder van een nieuw<br />

flatgebouw zit de Jolly, waar de mooiste<br />

mensen van de stad onder het genot<br />

van een wodka-Red Bull of een St.<br />

George-biertje op de laatste dancehits<br />

de ochtend in dansen. 1<br />

gelijken met het gooien van confetti of rijst<br />

bij een bruiloft.<br />

Het idee dat <strong>Sint</strong>erklaas uit Spanje komt<br />

(en niet uit Turkije), heeft te maken met de<br />

handelsschepen die in de zestiende eeuw<br />

uit Spanje naar Nederland kwamen en allerlei<br />

kostbare geschenken en lekkernijen<br />

meebrachten. 1<br />

www.peuten.nl/juffrouwilona/sinterklaaszondercursorvolger.html<br />

www.anno.nl/anno/anno/i001416.html<br />

www.marypages.com/<strong>Sint</strong>Nicolaas.html<br />

..........................................................<br />

GRONINGEN Regen 12˚C<br />

AMSTERDAM Regen 12˚C<br />

MAASTRICHT Regen 12˚C<br />

VLISSINGEN Regen 12˚C

24<br />

SUDOKU <br />

<br />

<br />

4 7 3 8<br />

8 1 2 9 5<br />

9 6 1 8 2<br />

1 5 6<br />

2 8<br />

3 7 1 6<br />

4 9 5 8<br />

1 3 4<br />

8 3 9 4<br />

2 3 4<br />

8 9 1 5<br />

5 7<br />

2 9 7<br />

8 1<br />

4 8 6 2<br />

6 8 7 1<br />

5 4 6 3<br />

1 2 3 4 7<br />

3<br />

Puzzel met <strong>De</strong> <strong>Pers</strong><br />

ZWEEDS RAADSEL: CRYPTOGRAM<br />

OPLOSSINGEN VAN GISTEREN<br />

tegemoettredenmelkontromer<br />

straalvliegtuig<br />

toppunt<br />

slaapplaats<br />

gevangenis<br />

sierraad<br />

kloosterlinge<br />

WOLKEN<br />

3<br />

volk<br />

schrijfgerei<br />

loofboomwalgvogel<br />

oefenmeester<br />

vrouw v.<br />

Aegir<br />

Welk van de kleine wolkjes heeft precies dezelfde vorm<br />

<strong>als</strong> de grote wolk?<br />

Interlanden<br />

zoekt enthousiaste<br />

bezorgers<br />

5<br />

stap<br />

1<br />

rusttekenzenuwtrek<br />

vervoermiddel<br />

natuur<br />

loofboombuidelbeertje<br />

deel v.e.<br />

dynamo<br />

golfterm<br />

gehoorzaal<br />

1 2 3 4 5<br />

Surf naar BEZORGINGDEPERS.NL of bel 0900-INTERLANDEN<br />

bezorging op<br />

maandag tot en met vrijdag<br />

vóór 12.00 uur<br />

(vanaf 16 jaar)<br />

2<br />

4<br />

17<br />

16<br />

vlug<br />

huisdier<br />

1 2 3<br />

4 5<br />

9<br />

HORIZONTAAL: 1. Vaartuig voor afvallers? (8); 4. In de vierde<br />

boom zitten vogels (8); 6. Calvinistisch vlaggetje (4); 8. Ook in<br />

de hoedanigheid van drank (7); 9. Bewerk de grond tegen de<br />

pijn! (4); 10. Doorhaling van straling (8); 11. Die tweedrank<br />

kan hoofdpijn veroorzaken (8).<br />

VERTICAAL: 1. Haar kaart is verleidelijk (6); 2. Dit water is weg<br />

(6); 3. <strong>De</strong> baas van het adviescollege? (7); 5. Mooi hoedje? (7);<br />

6. Door een examen op een lager niveau (6); 7. Haar in een<br />

lange rij (6).<br />

17<br />

10<br />

24 16 8<br />

12<br />

6<br />

7<br />

19 20 6<br />

8<br />

10<br />

11<br />

7<br />

9 5 3 7 2<br />

8 1<br />

2 6<br />

6 7 5 1<br />

3 8<br />

11<br />

4 3<br />

7 6 5<br />

6 7<br />

9 2<br />

Cryptogram<br />

HORIZONTAAL:<br />

1. Koploper; 4. leenheer;<br />

6. Hugo; 8. typiste; 9.<br />

gade; 10. schijntje; 11.<br />

kaplaars.<br />

VERTICAAL:<br />

1. Kalong; 2. lengte; 3.<br />

poespas; 5. raschip; 6.<br />

hernia; 7. onheus.<br />

Zweeds<br />

-i-s-l-aonbeheerd<br />

-gas-stro<br />

sedan-sir<br />

-t-met-vbon-gesel<br />

-gok-giro<br />

benaderen<br />

-net-leng<br />

THEATER<br />

Brainsnack<br />

Bal 4. <strong>De</strong> ballen liggen op<br />

één rechte lijn en telkens<br />

op één cirkel. Bal vier ligt<br />

op twee cirkels.<br />

Bij onderstaande kakuro® vormen<br />

de getallen in de zwarte<br />

driehoekjes de som van cijfers<br />

van 1 tot en met 9, die horizontaal<br />

of verticaal in de aangrenzende<br />

vakjes worden ingevuld.<br />

<strong>De</strong> Sumbrero® links is<br />

een drieweg-kakuro® waarbij<br />

de getallen in de driehoekjes<br />

de som vormen van cijfers, die<br />

verticaal of diagonaal in de<br />

aangrenzende witte vakjes<br />

moeten worden ingevuld. <strong>De</strong> 0<br />

doet helemaal niet mee. Per<br />

som mag elk cijfer maar één<br />

keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld:<br />

4=1+3 of 3+1, maar niet<br />

0+4, 4+0 of 2+2.<br />

SUDOKU SUDOKU KAKURO ® <br />

9 6 4 1 8 3 7 5 2<br />

1 3 7 4 5 2 9 8 6<br />

5 8 2 9 7 6 1 4 3<br />

6 5 3 7 2 8 4 9 1<br />

8 4 1 5 6 9 3 2 7<br />

2 7 9 3 1 4 8 6 5<br />

4 1 5 2 9 7 6 3 8<br />

3 2 8 6 4 1 5 7 9<br />

7 9 6 8 3 5 2 1 4<br />

1 7 9 2 6 3 5 8 4<br />

4 8 3 9 7 5 6 2 1<br />

5 6 2 8 4 1 9 7 3<br />

9 4 8 3 5 2 1 6 7<br />

6 2 1 7 8 9 4 3 5<br />

7 3 5 4 1 6 8 9 2<br />

8 9 7 1 3 4 2 5 6<br />

3 1 6 5 2 8 7 4 9<br />

2 5 4 6 9 7 3 1 8<br />

Kakuro ® & Sumbrero ®<br />

SUMBRERO ® Kakuro® van gisteren<br />

4 15 24 30<br />

3 16<br />

4 17<br />

11<br />

16<br />

......................................................................................................................<br />

LEZERS<br />

COLUMN mijncolumn@depers.nl<br />

Schijnheiligman<br />

Marjan Klaver ...<br />

Dit jaar gaan we het jongste waarschijnlijk<br />

vertellen. We gaan haar<br />

vertellen dat we haar al zeven jaar<br />

staan voor te liegen. Over een of andere<br />

vent met een rode tabberd, mijter,<br />

lange witte baard en een stel<br />

zwarte knechten. Dat al haar mooie<br />

tekeningen en verlanglijstjes gewoon<br />

achter in de kast liggen. En dat<br />

ze al die jaren eigenlijk voor niets<br />

best wel wat bangig is geweest.<br />

We staan echter niet te zingen en te<br />

springen om dit te doen. Het opbiechten<br />

van al die leugens bij oudste<br />

dochter staat ons nog vers in het geheugen.<br />

We gingen toen tegenover<br />

haar zitten en zeiden dat we haar iets<br />

wilden vertellen. Oudste verschoot<br />

helemaal van kleur en met een bevend<br />

stemmetje vroeg ze ons of we gingen<br />

scheiden. We begonnen een beetje te<br />

lachen en zeiden dat dat niet het geval<br />

was. Maar de schrik stond nog steeds<br />

in haar ogen toen ze vroeg of ze dan<br />

misschien geadopteerd was. Weer<br />

schoten we in de lach en stelden haar<br />

gerust. We keken elkaar schaapachtig<br />

aan en wisten dat het dus niet erger<br />

kon worden.<br />

Intussen ontsnapte bij oudste een<br />

zucht van opluchting. Ook zij dacht dat<br />

het mee zou vallen. En toen zeiden we<br />

het: ‘<strong>Sint</strong>erklaas bestaat niet…’ Oudste<br />

kreeg een onbedaarlijke lachbui. Wat<br />

een grapjassen waren we toch. Eerst<br />

haar zo bang maken en dan dit geintje.<br />

11<br />

20<br />

16<br />

3 1 4 6<br />

1 2 2 1<br />

7<br />

3<br />

5 2 1 3<br />

3 1 2 1<br />

4 5 4 2<br />

Sumbrero® van gisteren<br />

25 18 13<br />

10<br />

12<br />

8<br />

12<br />

4 17<br />

2 9 4 5 8 3 7 6 1<br />

5 7 1 6 9 2 8 3 4<br />

3 8 6 7 4 1 9 2 5<br />

9 5 2 3 6 7 1 4 8<br />

1 3 8 2 5 4 6 9 7<br />

6 4 7 9 1 8 2 5 3<br />

7 6 3 1 2 5 4 8 9<br />

4 1 9 8 3 6 5 7 2<br />

8 2 5 4 7 9 3 1 6<br />

17<br />

9<br />

8<br />

7<br />

5<br />

12<br />

4<br />

8<br />

22 29 11<br />

7<br />

1<br />

15<br />

9<br />

6<br />

5<br />

4<br />

1<br />

16<br />

We zeiden het nog een keer. Dat de<br />

man die altijd de pakjes kwam brengen<br />

een verklede man was met een<br />

nepbaard. Het lachen verging haar<br />

en een pijnlijke stilte volgde. Een<br />

stilte voor een waanzinnige storm.<br />

‘$$%%#@^.’<br />

‘Hoe halen jullie het in je hoofd om<br />

mij al die jaren voor de gek te houden?<br />

Wat een liegbeesten zijn jullie!<br />

Dit kunnen jullie niet maken. IK<br />

HAAT JULLIE!!!’<br />

Er volgde weer een pijnlijke stilte, nu<br />

van onze kant. We lieten haar even<br />

uitrazen. Na een uur vloeken, schelden,<br />

stampvoeten en om zich heen<br />

meppen, kwam ze tot bedaren. We<br />

praatten er wat over, zij stelde vragen<br />

die we zo goed mogelijk probeerden<br />

te beantwoorden en toen<br />

kwam er wat berusting. Oké dan,<br />

maar ze zou ons dit nooit vergeven.<br />

1

Sport <br />

<br />

Hans Meyer moet het ontgelden in Nürnberg. JIRI BÜLLER/HH<br />

UEFA Cup Hans Meyer kan succes met FC Nürnberg goed gebruiken<br />

Zege op AZ is <strong>als</strong> doping<br />

Hans Meyer werkt bij een bijzondere<br />

club in een bijzondere stad. Nu de<br />

prestaties tegenvallen, ligt hij onder<br />

vuur. Winst tegen AZ vanavond<br />

zou de FC Nürnberg-trainer daarom<br />

zeer gelegen komen.<br />

Iwan Tol<br />

NÜRNBERG<br />

...<br />

In het centrum van Nürnberg staat<br />

traditioneel een omvangrijke kerstmarkt<br />

opgesteld. In de stad is het bij<br />

velen de vraag wie of wat eerder weg<br />

is: die markt of de trainer van de<br />

plaatselijke FC, Hans Meyer. <strong>De</strong> Duitser<br />

presteert ondermaats met zijn<br />

club (zestiende plek in de Bundesliga)<br />

en moet het ontgelden. Maar<br />

denk niet dat Meyer er wakker van<br />

ligt. ‘Ik slaap nog steeds prima’, zegt<br />

hij glimlachend.<br />

<strong>De</strong> 65-jarige trainer is gepokt en<br />

gemazeld in de voetballerij en weet<br />

dat de trainersstoel heet is bij slechte<br />

prestaties. Een zege, vanavond tegen<br />

AZ, zou zeer welkom zijn voor Meyer.<br />

‘Succes werkt <strong>als</strong> doping’, weet hij <strong>als</strong><br />

geen ander.<br />

Van 1996 tot 1999 stond Meyer<br />

onder contract bij FC Twente. <strong>De</strong><br />

Duitser kende een plezierige en succesvolle<br />

tijd in Enschede en nam er<br />

afscheid met de woorden: Ich bin ein<br />

..............................................................................<br />

Piet Keizer staakt tijdelijk zijn werkzaamheden<br />

<strong>als</strong> technisch adviseur<br />

van Ajax. Hij wil zijn gedachten over<br />

zijn functioneren bij de Amsterdammers<br />

ordenen, laat Ajax gisteren weten.<br />

<strong>De</strong> 64-jarige Keizer trad in april<br />

vorig jaar aan <strong>als</strong> adviseur van technisch<br />

directeur Martin van Geel. Hij<br />

was al enkele jaren voor Ajax actief<br />

<strong>als</strong> scout. In overleg met hoofd jeugdopleiding<br />

Jan Olde Riekerink is besloten<br />

dat Keizer zijn activiteiten bij<br />

Tükker. ‘Hollanders zijn communicatief<br />

en zeer sociaal, dat is fijn werken,’<br />

liet hij gisteren desgevraagd weten.<br />

‘Bovendien is een patatje met een delicatesse,<br />

haha...’ En met enige spot:<br />

‘Jullie zijn ook een beetje een raar<br />

volkje, want wie gaat er nu op vakantie<br />

met een caravan?’<br />

Voor Meyer is FC Nürnberg de<br />

laatste club van zijn lange trainersloopbaan,<br />

die in 1971 begon bij<br />

FC Carl Zeiss Jena in de voormalige<br />

DDR en hem onder meer voerde<br />

langs FC Karl Marx-Stadt, Union Berlin<br />

en Herta BSC.<br />

In Nürnberg kan Meyer zijn hart<br />

ophalen. Dagelijks rijdt hij langs tal<br />

van historische plekken in de stad,<br />

want Nürnberg had tijdens de Tweede<br />

Wereldoorlog, <strong>als</strong> een van de lieve-<br />

Voormalig linksbuiten blijft wel jeugdtrainer<br />

PIET KEIZER DOET TIJDELIJK<br />

STAPJE TERUG BIJ AJAX<br />

jeugdcomplex <strong>De</strong> Toekomst wel blijft<br />

uitvoeren. Twee weken geleden besloot<br />

de ledenraad van Ajax een commissie<br />

in het leven te roepen om het<br />

bestuursmodel en het technisch beleid<br />

van de club van de afgelopen tien jaar<br />

te onderzoeken. Het besluit kwam na<br />

een roerige periode waarin veel Amsterdamse<br />

fans gefrustreerd waren<br />

over de prestaties van de laatste jaren.<br />

Het rapport van de commissie wordt<br />

uiterlijk op 1 maart gepresenteerd.<br />

...............................................................................<br />

Oeps...<br />

<strong>De</strong> foto bij het artikel over het WK dansen<br />

(krant van maandag) is niet gemaakt door<br />

Amaury Miller, maar door Ivo van der Bent.<br />

lingssteden van Adolf Hitler, een bijzondere<br />

positie. Zo organiseerde de<br />

NSDAP van de nazi-leider jaarlijks<br />

zijn ‘Landestag’ in het immens grote<br />

stadion (Zeppelinplatz) dat nu nog<br />

steeds intact is en tegenover het<br />

E@sy Credit stadion ligt van FC<br />

Nürnberg.<br />

Hitler sprak er voor 400.000 mensen,<br />

weet Meyer. ‘Er is geen ontsnappen<br />

aan, maar ik ben er nu zo vaak<br />

langs gereden dat de betekenis van<br />

dat stadion langzaam verdwijnt. Om<br />

eerlijk te zijn: voetbal en de geschiedenis<br />

van nazi-Duitsland zijn aparte<br />

zaken. Het is goed dat het stadion <strong>als</strong><br />

monument bewaard is gebleven.<br />

Maar de stad gaat heel goed met zijn<br />

geschiedenis om. Daar hebben ze<br />

mijn hulp vast niet bij nodig.’ 1<br />

Van Gaal: ‘Nürnberg zal niet gaan aanvallen’<br />

Louis van Gaal kent Hans Meyer <strong>als</strong> een ‘zeer sympathiek en menselijk type’<br />

en verheugt zich op het weerzien met hem, vanavond in het E@sy Creditstadion.<br />

‘Als trainer van Ajax hadden we het altijd moeilijk bij FC Twente, weet<br />

ik nog,’ aldus Van Gaal. ‘Meyer had van FC Twente een goed georganiseerde<br />

en gedisciplineerde ploeg gemaakt.’<br />

<strong>De</strong> AZ-trainer verwacht niet dat Meyer zijn ploeg vanavond, ondanks het<br />

thuisvoordeel, aanvallend zal laten spelen. ‘Ik denk dat zij vanuit een gesloten<br />

organisatie opereren. Het is voor ons nu de tweede keer in korte tijd dat we<br />

tegen een ploeg moeten spelen voor wie het erop of eronder is. Vorige week<br />

Larissa, nu dus FC Nürnberg. Ze zullen er vol voor gaan, verwacht ik, ook al ligt<br />

de focus voor hen op de competitie’, aldus Van Gaal.<br />

.......................................<br />

KORT<br />

111<br />

Onderzoek naar zware<br />

tackle Olaf Lindenbergh<br />

<strong>De</strong> aanklager betaald voetbal onderzoekt<br />

een overtreding van Spartaan<br />

Olaf Lindenbergh. <strong>De</strong> middenvelder<br />

zou in de met 7-1 verloren wedstrijd<br />

tegen FC Utrecht een zware overtreding<br />

op Leroy George hebben gemaakt.<br />

Daarnaast start de aanklager een<br />

onderzoek naar het gedrag van RKCtrainer<br />

Zeljko Petrovic en teammanager<br />

Mario Ackermans van de Waalwijkse<br />

club. <strong>De</strong> twee zouden na het<br />

duel tegen Volendam scheidsrechter<br />

Björn Kuipers verbaal hebben aangepakt.<br />

.......................................<br />

Sport@depers.nl<br />

Voor uw tips, suggesties en<br />

op- of aanmerkingen kunt u<br />

op dit mailadres terecht.<br />

25

26<br />

<br />

<br />

Sef Vergoossen heeft zin in PSV<br />

Uiterlijk 1 januari staat Sef Vergoossen<br />

(60) met zijn koffers in Eindhoven.<br />

Hij wordt er de nieuwe hoofdtrainer<br />

van PSV. Voor slechts zes maanden,<br />

dat wel. <strong>De</strong> landskampioen ziet<br />

in de kosmopoliet een ideale tussenpaus<br />

voordat Huub Stevens volgend<br />

seizoen arriveert. ‘Dit is een unieke<br />

kans voor iemand die zijn leven aan<br />

voetbal heeft gewijd, maar nog nooit<br />

op het hoogste podium heeft gewerkt.’<br />

NAGOYA ...<br />

Op drie kwartier van Nagoya, het ‘<strong>De</strong>troit<br />

van Japan’, ligt het Toyota Sportcentre.<br />

Vanaf het trainingsveld, zo<br />

glad <strong>als</strong> een pooltafel, klinkt streng<br />

getetter in het Engels. Het accent is<br />

onmiskenbaar Hollands en van<br />

Dwight Lodewijks, Vergoossens eeuwige<br />

voetbalmaatje. Vergoossen zelf<br />

slaat het tafereel vanaf de zijlijn gade<br />

en wordt intussen bedolven onder<br />

cadeaus van fanatieke fans.<br />

Gaat u dit missen?<br />

‘Dit niet alleen. Het is natuurlijk geweldig,<br />

al die aandacht en warmte, de<br />

manier waarop de mensen hun helden<br />

vereren. Dat kennen wij niet.<br />

Laatst hing er in het stadion een spandoek.<br />

Het was aan de spelers gericht.<br />

‘Breng Sef naar Tokio’, een verwijzing<br />

naar het halen van de bekerfinale.<br />

Dat bestaat bij ons niet.’<br />

U heeft een geweldige relatie met<br />

de clubleiding in Japan. Afgelopen<br />

zomer werd u gepolsd voor een langer<br />

verblijf. U besloot anders?<br />

‘Op zich wilde ik wel. <strong>De</strong> fans, de sfeer<br />

en het feit dat ik nog steeds kon bouwen<br />

aan het team droegen daar aan<br />

bij. Maar ik ben zestig. Het is een keer<br />

mooi geweest. Ik moet ook eens aan<br />

andere dingen denken, aan mijn<br />

vrouw bijvoorbeeld. Zij heeft me altijd<br />

trouw gevolgd. Zonder morren.<br />

Maar <strong>als</strong> ik door zou gaan, dan zou<br />

het hier in Nagoya zijn. Heb ik ook<br />

tegen de club gezegd.’<br />

En toen kwam PSV.<br />

‘Ik zat ’s ochtends in de auto. Ging de<br />

telefoon. ‘He Sef, Jan (Reker) hier. We<br />

zoeken nog een interim-coach.’ Of ik<br />

daar voor voelde. Ik zei: ‘Je overvalt<br />

me een beetje. Ik ben nu op weg naar<br />

de training, laat me er even over nadenken.’<br />

In mijn hoofd stond ik al op<br />

de skipiste. Had ik eindelijk tijd voor.<br />

Moest de knop wéér om.’<br />

Wat gaf de doorslag?<br />

‘Kijk je hebt het wel over PSV. Een<br />

unieke kans voor iemand die zijn<br />

hele leven aan voetbal heeft gewijd,<br />

maar nog nooit op het hoogste po-<br />

.....................................<br />

KORT<br />

111<br />

Volleyb<strong>als</strong>ters ontlopen<br />

Rusland en Servië<br />

<strong>De</strong> Nederlandse volleybalvrouwen<br />

ontlopen bij het olympisch kwalificatietoernooi<br />

wereldtoppers Rusland<br />

en Servië. Bij het evenement,<br />

dat van 15 tot en met 20 januari<br />

plaatsvindt in het Duitse Halle, is<br />

Oranje ingedeeld bij Duitsland, Polen<br />

en Turkije. <strong>De</strong> nummers één en twee<br />

van de poules gaan door naar de<br />

kruisfinales. Alleen de winnaar van<br />

het toernooi plaatst zich voor de<br />

Olympische Spelen. Wereldkampioen<br />

Rusland is de grote favoriet voor<br />

de zege. <strong>De</strong> ploeg werd dit jaar derde<br />

.......................................<br />

..........................................................<br />

Schans springt in bij Namibië<br />

<strong>De</strong> Nederlander Arie Schans wordt bondscoach<br />

van Namibië. Hij was eerder trainer in<br />

Bhutan, China, Japan en Mozambique.<br />

Big in Japan<br />

‘Als ze me hadden gevraagd<br />

bondscoach van Oranje te worden,<br />

had ik het niet gedaan’<br />

Vergoossen <strong>als</strong> trainer/coach op de bank bij Genk, 2001. JIRI BULLER/HH<br />

dium heeft gewerkt. Maar <strong>als</strong> ze hadden<br />

gezegd: Teken voor drie jaar, dan<br />

had ik het echt niet gedaan. Dat ‘interim’<br />

was een goed compromis. Mijn<br />

vrouw en zoon vonden het geen probleem.<br />

Dus heb ik Jan Reker teruggebeld<br />

dat ik er open voor stond. Voor<br />

hem betekende dat overmorgen in<br />

Eindhoven zijn. Maar zo werkt het<br />

niet. We zaten tenslotte nog in de<br />

competitie en in het bekertoernooi.<br />

Dwight zou uiteraard mee verhuizen<br />

en samen hebben we het hier op tafel<br />

gelegd. Een korte meeting kan ik je<br />

verklappen. ‘NEE’, klonk het resoluut.<br />

We stonden zo weer op de gang.<br />

Uiteindelijk heeft PSV contact met de<br />

club gezocht en zijn ze eruit gekomen.<br />

Dwight en ik maken het hier af<br />

en dan gaan we naar Eindhoven. Het<br />

ligt dus aan het resultaat in het beker-<br />

op het EK en was in 2004 verliezend<br />

finalist op de Olympische Spelen. Rusland<br />

is ingedeeld in een poule met<br />

Roemenië, Kroatië en Servië, de nummer<br />

twee van het EK en derde op het<br />

WK. Morgen vindt de loting plaats<br />

voor het kwalificatietoernooi van de<br />

mannen in het Turkse Izmir. Daar<br />

wordt van 7 tot en met 13 januari gespeeld<br />

om één ticket voor Peking.<br />

111<br />

Middenvelder Afellay<br />

blijft tot 2011 bij PSV<br />

PSV kan ook de komende seizoenen<br />

beschikken over Ibrahim Afellay (21).<br />

<strong>De</strong> middenvelder tekende gisteren een<br />

verbintenis tot medio 2011 bij de Eindhovenaren.<br />

In het sterk verbeterde<br />

toernooi wanneer ik kom. Uiterlijk<br />

na 1 januari dus.’<br />

Voelde u zich bezwaard? U had tenslotte<br />

gezegd dat u wilde stoppen.<br />

Nu ging u opeens bij PSV aan de<br />

slag.<br />

‘Ja, dat was een beetje lullig, dat vonden<br />

zij ook. Maar nu vinden ze het<br />

prachtig. Hun coach gaat tenslotte<br />

naar een echte topclub, dus dat straalt<br />

ook op hen af. Net <strong>als</strong> vroeger met<br />

Arsène Wenger. Voor hij naar Arsenal<br />

vertrok, werkte hij hier. Vonden ze<br />

helemaal te gek.’<br />

Is PSV nog wel een topclub?<br />

‘Ja, ik denkt het wel. Wie de afgelopen<br />

drie jaar bij de laatste acht van Europa<br />

hoort, mag dat stellen. Dat het nu<br />

dan even niet lekker loopt, doet daar<br />

.......................................<br />

contract is een gelimiteerde transfersom<br />

opgenomen. <strong>De</strong> eenmalig international<br />

lag tot 2010 vast bij PSV. Omdat<br />

Ajax en enkele buitenlandse clubs<br />

interesse zouden hebben, maakte PSV<br />

haast het contract te verlengen.<br />

111<br />

Van der Kieft vervangt<br />

geblesseerde Verheijen<br />

Arjen van der Kieft is voor de wereldbekerwedstrijden<br />

in Heerenveen komend<br />

weekeinde aangewezen <strong>als</strong><br />

vervanger van de geblesseerde Carl<br />

Verheijen. <strong>De</strong> Nederlandse schaatser<br />

kampt met een diepe vleeswond, maar<br />

maandag werden er tijdens een onderzoek<br />

geen ernstige beschadigingen<br />

geconstateerd.<br />

............................................................<br />

‘Ik haat Ronaldo’ (1)<br />

Cristiano Ronaldo blijft het favoriete pispaaltje<br />

van de Engelse voetbalfans. Op Google wordt<br />

regelmatig gezocht op ‘I hate Ronaldo’.<br />

niets aan af. PSV is top en geen subtop.<br />

En wat ik belangrijk vind is de<br />

continuïteit. In Eindhoven hebben<br />

ze toch een klimaat gecreëerd waar<br />

jong talent weet door te stromen. Met<br />

jonge spelers <strong>als</strong> Afellay, Aissati, Marcellis<br />

en Bakkal heb je wel een basis<br />

voor de toekomst.’<br />

Topclubs hebben ambities. Is Sef<br />

Vergoossen ambitieus genoeg voor<br />

PSV?<br />

‘Hoezo zou ik niet ambitieus genoeg<br />

zijn?<br />

U hebt ooit bedankt voor de functie<br />

van Hoofd Opleidingen bij Ajax.<br />

En naar eigen zeggen ontbeerde u<br />

de status voor een echte topclub <strong>als</strong><br />

Ajax of Feyenoord. Hebt u die status<br />

nu dan wel?<br />

‘Je moet alles in de tijd bezien. Kennelijk<br />

moet je eerst in het buitenland<br />

vertoeven en roepen dat je stopt, om<br />

in beeld te komen bij een topclub.<br />

Vroeger werd ik nooit gevraagd. Sinds<br />

ik ben vertrokken wel 25 keer. Zo<br />

werkt het dus. Er ging ooit een gerucht,<br />

nogma<strong>als</strong> een gerucht, dat ik<br />

Advocaat zou opvolgen <strong>als</strong> bondscoach.<br />

Ik wist daar uiteraard niets<br />

van. Het werd Van Basten, maar stel<br />

dat ze me hadden gevraagd, dan had<br />

ik het niet gedaan. Kansloze missie.<br />

Mijn status leent zich er niet voor om<br />

door alle 17 miljoen ‘voetbalkenners’<br />

te worden geaccepteerd. En in de tijd<br />

van dat aanbod uit Amsterdam stond<br />

ik elders onder contract. Punt.’<br />

Is de keuze voor PSV ook cultureel<br />

bepaald? Had u ook ja gezegd <strong>als</strong><br />

Ajax op de stoep had gestaan?<br />

‘In de loop der jaren heb ik een uitste-<br />

Sport<br />

kend contact met PSV opgebouwd. Ik<br />

ken er veel mensen en de ambiance<br />

spreekt me aan. Iets waar ik wel gevoelig<br />

voor ben. Maar <strong>als</strong> Ajax aan de<br />

deur had geklopt had ik geen nee gezegd.’<br />

U bent een coach die de groep altijd<br />

boven het individu plaatst. In de<br />

subtop is dat eenvoudiger dan bij<br />

een topclub, waar vedetten nogal<br />

eens het verschil maken. U zult<br />

moeten schipperen.<br />

‘Het team maakt het individu sterker.<br />

Niet andersom. Er zijn uitzonderingen,<br />

maar daar lopen er wereldwijd<br />

maar een paar van rond. Stan Valkx<br />

zei altijd over Romario: ‘Als hij er<br />

zondag drie inschiet, mag ‘ie elke dag<br />

naar de disco.’ Bij MVV hadden we<br />

vroeger Alloi Agu. <strong>De</strong> beste doelman<br />

waar ik ooit mee heb gewerkt. In Ni-<br />

...............................................................................<br />

Alle aanvragen van huidige teams gehonoreerd<br />

PROTOUR GAAT VERDER MET<br />

ACHTTIEN WIELERPLOEGEN<br />

HH<br />

Het aantal wielerploegen met een<br />

ProTour-licentie wordt teruggebracht<br />

van twintig naar achttien.<br />

Wielerunie UCI besloot gisteren alle<br />

aanvragen van de huidige teams te<br />

honoreren. Omdat de aanvraag van<br />

Unibet.com voor een nieuwe licentie<br />

niet op tijd was ingeleverd, verdwijnt<br />

de zonder hoofdsponsor verkerende<br />

ploeg met het opgedoekte Discovery<br />

Channel uit de ‘Champions League<br />

van het wielrennen’.<br />

...............................................................................<br />

‘Ik haat Ronaldo’ (2)<br />

‘I hate Ronaldo’ is zelfs één van de populairste zoekopdrachten van<br />

2007. <strong>De</strong> Portugees dankt zijn ‘status’ aan een ruzie met Wayne<br />

Rooney, die hij op het WK in 2006 een rode kaart aansmeerde.

Sport <br />

<br />

Sef Vergoossen heeft in Japan veel fanatieke fans. JENS OLDE KATER<br />

geria, zijn thuisland, was hij helemaal<br />

het mannetje. Als zo’n jongen nu iedere<br />

zondag punten voor je pakt, laat<br />

je hem op maandag toch lekker op de<br />

massagetafel liggen. Zoiets moet je<br />

aanvoelen. Iedereen in zijn waarde<br />

laten.’<br />

En <strong>als</strong> Lazovic straks te laat op de<br />

Herdgang komt?<br />

Lachend: ‘Lazovic werkt zich het lazarus.<br />

Moet je maar eens opletten. Hij<br />

heeft dus goede intenties. Dat hij vanuit<br />

zijn cultuur soms fouten maakt,<br />

prima.’<br />

Kunt u in een halfjaar een team<br />

bouwen?<br />

‘Ik hoef geen team te bouwen, dat<br />

staat er al. Ik denk dat de groep, zeker<br />

na de zeperd in Turkije, alleen maar<br />

hechter is geworden. Ik moet alleen<br />

.....................................<br />

KORT<br />

111<br />

Voorzitter Barcelona wil<br />

Ronaldinho zien spelen<br />

FC Barcelona-voorzitter Joan Laporta<br />

gaat er vanuit dat Ronaldinho snel<br />

weer in de basis staat bij de Catalaanse<br />

club. ‘Hij is geen bankzitter, hij<br />

is een van de belangrijkste spelers<br />

van onze ploeg’, zei hij gisteren. Trainer<br />

Frank Rijkaard had de sterspeler<br />

in de laatste twee duels van Barça tot<br />

verrassing van velen naar de bank<br />

verwezen. Ronaldinho lag de laatste<br />

weken onder vuur in de Spaanse<br />

sportpers omdat hij dit seizoen met<br />

een lichte vormcrisis kampt. ‘Door<br />

blessures, interlands en andere om-<br />

nog maar toegevoegde waarde hebben.<br />

Ik ga er heus het ei niet opnieuw<br />

uitvinden.’<br />

Hebt u al contact met Jan Wouters<br />

gehad?<br />

‘Ja. Allereerst heb ik hem succes gewenst,<br />

want hij wilde helemaal niet<br />

<strong>als</strong> hoofdcoach werken. Ik spreek<br />

hem elke week. Zo leren we elkaar beter<br />

kennen, want ik wil hem er straks<br />

gewoon bij hebben. Samen met<br />

Dwight. Dan zijn we met z’n drieën.<br />

Dat vind ik ideaal.’<br />

Stel dat u over zes maanden met<br />

een schaal rondloopt?<br />

‘Daar ga ik wel vanuit ja.’<br />

Is het niet jammer dat Stevens dan<br />

komt?<br />

‘Nee, dat is mijn eigen keuze. Ik zal<br />

.......................................<br />

standigheden heeft hij niet goed kunnen<br />

trainen en zijn ritme nog niet gevonden’,<br />

oordeelt Laporta. ‘Maar ik<br />

geloof niet dat Ronaldinho op de bank<br />

moet zitten. Hij is heel belangrijk voor<br />

Barcelona, en Rijkaard weet dat ook.’<br />

111<br />

FC Groningen licht optie<br />

op middenvelder Lovre<br />

FC Groningen maakt ook de komende<br />

seizoenen gebruik van de diensten<br />

van Goran Lovre. <strong>De</strong> noorderlingen<br />

hebben gisteren de tweejarige optie<br />

gelicht in het huidige aflopende contract<br />

van de 25-jarige Servische middenvelder.<br />

Daardoor speelt de oudspeler<br />

van Anderlecht tot de zomer<br />

van 2010 in Groningse dienst.<br />

..........................................................<br />

Look-a-like Chilavert (1)<br />

Rogerio Ceni, de doelman van voetbalclub Sao<br />

Paulo, is verkozen tot ‘Speler van het Jaar’<br />

in de Braziliaanse competitie.<br />

Jens<br />

Olde Kalter<br />

hem graag helpen en van advies dienen.’<br />

Welke bagage neemt u mee naar<br />

huis?<br />

‘Ik heb hier bevestigd gekregen dat je<br />

<strong>als</strong> team naar grote hoogte kunt<br />

groeien. Ik heb leren omschakelen.<br />

Dat geldt dus ook de ander kant op.<br />

Ik kan in Nederland niet op de discipline<br />

terugvallen die ik hier gewend<br />

ben. Als ik dat wil moet ik lekker hier<br />

blijven.<br />

‘Ik moet in Eindhoven mensen<br />

managen. Allemaal aparte karakters,<br />

met verschillende achtergronden en<br />

culturen. Het gaat echt niet om de bal<br />

naar links of naar rechts schieten. Het<br />

gaat om het laten functioneren van al<br />

die deelbelangen in het geheel. Als ik<br />

dat na dertig jaar niet begrijp, kan ik<br />

beter thuisblijven.’ 1<br />

........................................................................................................................<br />

HH<br />

............................................................<br />

Look-a-like Chilavert (2)<br />

Ceni houdt niet alleen de ballen eruit, hij schiet<br />

ze er ook zelf in. Sao Paulo werd mede dit seizoen<br />

kampioen door zeven treffers van de keeper.<br />

Voetbal Foppe: ‘Ik wil eerst naar de Spelen’<br />

Oranje kan op zoek<br />

naar nieuwe leider<br />

Marco van Basten neemt na het EK<br />

afscheid van een Nederlands elftal<br />

waarmee hij nooit zijn belofte heeft<br />

kunnen inlossen. Een langer verblijf<br />

was dan ook voor geen enkele<br />

partij écht bespreekbaar.<br />

Stephan Wageman<br />

AMSTERDAM<br />

...<br />

Toen Marco van Basten in 2004 <strong>als</strong> de<br />

nieuwe bondscoach van het Nederlands<br />

Elftal zijn geloofsbrieven ontvouwde,<br />

was de herinnering aan zijn<br />

gestenigde voorganger Dick Advocaat<br />

bijna meteen vervlogen. Van Basten<br />

richtte zich tot het volk en sprak over<br />

een visie die door bijna heel Nederland<br />

werd gedragen. Zijn beloftes<br />

waren precies in overeenstemming<br />

met de onderbuikgevoelens van het<br />

publiek, dat na de defensieve en<br />

schuchtere Advocaat verandering<br />

eiste. Het klonk ook allemaal goed:<br />

• Van Basten (1): ‘<strong>De</strong> doelstelling<br />

moet zijn: goed, attractief en initiatiefrijk<br />

voetbal. Van achteruit dominant<br />

spelen.’<br />

• Van Basten (2): ‘Voetbal moet weer<br />

een plezier worden.’<br />

• Van Basten (3): ‘Het gaat wel om de<br />

prestatie, maar de intentie moet zijn<br />

voor wedstrijden te zorgen waar het<br />

publiek en de spelers plezier in hebben.<br />

Dat moeten we met z’n allen<br />

uitstralen.’<br />

Nu, drie jaar later, is er helemaal niets<br />

meer over van de overtuigende rede<br />

van de nieuwe bondscoach. Het<br />

draagvlak voor Oranje is, ondanks<br />

een redelijke lijst van resultaten, zelden<br />

zo miniem geweest <strong>als</strong> op dit mo-<br />

34-jarige tennisster geïnspireerd door Davenport<br />

MONICA SELES MOGELIJK<br />

TERUG OP DE TENNISBAAN<br />

Monica Seles overweegt haar rentree<br />

te maken in het professionele tenniscircuit.<br />

<strong>De</strong> 34-jarige Amerikaanse tennisster<br />

kwam na haar uitschakeling op<br />

Roland Garros in 2003 niet meer in actie<br />

door een hardnekkige voet- en rugblessure.<br />

Seles pakt mogelijk in maart<br />

tijdens het toernooi van Key Biscane<br />

haar racket weer op. Seles zegt nooit<br />

officieel afscheid te hebben genomen.<br />

<strong>De</strong> Amerikaanse zegt in de Los Angeles<br />

Times geïnspireerd te zijn door de re-<br />

...............................................................................<br />

Look-a-like Chilavert (3)<br />

Ceni scoorde vijf strafschoppen en twee vrije trappen. Daarmee<br />

treedt hij in de voetsporen van zijn Zuid-Amerikaanse collega José<br />

Chilavert uit Paraguay, die ook regelmatig doel trof.<br />

27<br />

ment. Van Basten stuntelde in zijn<br />

selectiebeleid, met zijn opstellingen,<br />

met zijn tactiek, met zijn verhoudingen<br />

met Nederlands beste voetballers<br />

en vooral met zijn structurele ontkenning<br />

dat onder zijn leiding Oranje<br />

geen stap vooruit is gekomen. Al<br />

was het nog zo zwart (Albanië-uit),<br />

Van Basten zag bijna altijd een witte<br />

kern.<br />

Hoewel de KNVB naar buiten toe<br />

uitspreekt graag verder met Van Basten<br />

te zijn gegaan, was die optie onmogelijk.<br />

<strong>De</strong> laatste maanden is er –<br />

ook intern in het Nederlands Elftal<br />

en in Zeist – steeds meer kritiek op de<br />

bondscoach gekomen. Zijn relatie<br />

met de dragende spelers van Oranje<br />

is fragiel, een gevolg van zijn chronische<br />

gebrek aan managementcapaciteiten.<br />

Je kunt een kind slechts een<br />

paar keer terechtwijzen, wie dat te<br />

vaak doet ziet zijn gezag afnemen en<br />

wordt niet meer serieus genomen.<br />

Intussen staat Foppe de Haan<br />

hoog op de kandidatenlijst om Van<br />

Basten na het EK op te volgen. Zelfs<br />

Louis van Gaal denkt dat de KNVB<br />

een beroep op de Fries gaat doen. ‘Ik<br />

verwacht dat de KNVB intern gaat kijken<br />

voor een opvolger voor Van Basten.<br />

<strong>De</strong> KNVB heeft zelf een succesvolle<br />

coach in dienst namelijk,’ liet<br />

hij weten, zonder de naam Foppe de<br />

Haan te noemen.<br />

<strong>De</strong> Haan zelf is voorzichtig. ‘Ik<br />

heb nu eerst één doel en dat is naar de<br />

Olympische Spelen. Vroeger had ik<br />

de ambitie bondscoach te worden,<br />

maar ik ben nu een stukje verder. Bovendien<br />

vind ik ook dat mijn omgeving<br />

een rol speelt bij de eventuele<br />

mogelijkheid bondscoach te worden.’1<br />

Van Basten en Van ‘t Schip nemen afscheid van Oranje. PICS UNITED<br />

cente comeback van haar landgenote<br />

Lindsay Davenport, die haar carrière<br />

tijdelijk beëindigde vanwege een<br />

zwangerschap. <strong>De</strong> in het voormalig<br />

Joegoslavië geboren tennisster, die<br />

in haar loopbaan negen keer een<br />

grandslamtoernooi won, maakte al<br />

een keer eerder haar rentree. Nadat<br />

ze in april 1993 door een fan van Steffi<br />

Graf met een mes in haar schouder<br />

werd gestoken, was ze meer dan<br />

twee jaar uit de roulatie.

UITSLAGEN NOVEMBER 2007<br />

Winnende bankrekeningnummers BankGiro Loterij<br />

Eindcijferprijzen: gewonnen prijzen ingedeeld op eindcijfers van meespelende rekeningnummers.<br />

Speelkans: een eindcijferprijs waarmee u een extra speelkans wint voor de trekking van januari 2008.<br />

Geldprijzen worden automatisch overgemaakt op uw rekeningnummer. Winnaars van overige prijzen ontvangen schriftelijk bericht.<br />

HOOFDPRIJZEN<br />

€ 50.000,-<br />

495653438 01<br />

0<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

0<br />

1<br />

2<br />

€ 10.000,-<br />

4228211 02<br />

580498611 01<br />

7475354 02<br />

476487056 04<br />

434181099 01<br />

lotnummer<br />

€ 500.000,-<br />

5980444 01<br />

€ 25.000,-<br />

335514154 05<br />

1198388 01<br />

€ 5.000,-<br />

392401 04<br />

1746501 04<br />

5169701 01<br />

705794 04<br />

810172925 01<br />

PEUGEOT 107<br />

574086781 03<br />

2815357 03<br />

EINDCIJFERPRIJZEN<br />

eindcijfer(s) prijs (€) eindcijfer(s) prijs (€)<br />

800 8<br />

720 10<br />

8530 20<br />

2630 25<br />

0730 10<br />

4460 20<br />

60 7<br />

4290 30<br />

1 speelkans<br />

1 speelkans<br />

7521 10<br />

1541 25<br />

2312 25<br />

8812 25<br />

7152 20<br />

7082 30<br />

782 10<br />

982 15<br />

8913 25<br />

9223 25<br />

343 10<br />

2053 30<br />

0673 10<br />

7873 30<br />

293 10<br />

0904 30<br />

024 10<br />

9134 30<br />

3454 25<br />

264 8<br />

5<br />

6<br />

7<br />

8<br />

9<br />

585 15<br />

495 8<br />

695 10<br />

4716 30<br />

626 15<br />

8266 25<br />

66 7<br />

5666 30<br />

1866 10<br />

2966 30<br />

2176 20<br />

686 10<br />

986 15<br />

396 8<br />

6317 30<br />

647 10<br />

3697 30<br />

4308 30<br />

608 10<br />

708 10<br />

6048 25<br />

148 8<br />

7358 25<br />

6078 20<br />

7898 30<br />

229 15<br />

39 7<br />

8449 10<br />

3769 30<br />

9379 30<br />

MILJOENEN WINNEN MET UW REKENINGNUMMER?<br />

Zo simpel is het:<br />

1. Uw rekeningnummer is uw lotnummer<br />

2. <strong>De</strong> trekking is maandelijks<br />

3. Prijzen worden automatisch op uw rekening gestort<br />

0<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

LOTNUMMERPRIJZEN<br />

lotnummer prijs (€) lotnummer prijs (€)<br />

2505400 01 100<br />

527884510 01 250<br />

4858920 01 450<br />

446804630 02 50<br />

4331340 01 450<br />

500604940 02 250<br />

262250 01 1.000<br />

935574360 02 250<br />

1504560 03 100<br />

1197760 01 450<br />

570127270 02 450<br />

2646080 01 250<br />

4065890 01 450<br />

356816990 01 450<br />

414082001 01 450<br />

162130201 04 450<br />

392401 04 5.000<br />

1746501 04 5.000<br />

5169701 01 5.000<br />

4228211 02 10.000<br />

580498611 01 10.000<br />

174348711 02 100<br />

7086921 02 50<br />

3015431 01 450<br />

415941 05 450<br />

1829651 09 450<br />

527494461 02 1.000<br />

979672171 02 250<br />

317150081 01 250<br />

3413791 01 50<br />

454365632 03 100<br />

7401942 03 50<br />

366131052 03 250<br />

6931462 01 450<br />

886169372 01 450<br />

2749382 03 1.000<br />

517818582 01 1.000<br />

6414682 01 100<br />

607574682 02 50<br />

346114403 01 100<br />

553223313 04 100<br />

523118813 01 100<br />

495334723 01 50<br />

2802923 01 450<br />

2254333 01 50<br />

315533 03 50<br />

6052543 02 450<br />

522427383 01 450<br />

4829593 01 100<br />

977373304 01 450<br />

2487904 01 450<br />

146082214 01 450<br />

130600814 02 450<br />

5676814 01 450<br />

5335724 01 100<br />

131608924 02 250<br />

2928634 02 250<br />

1465344 02 250<br />

5980444 01 500.000<br />

335514154 05 25.000<br />

7475354 02 10.000<br />

5957064 20 250<br />

4083464 01 450<br />

306512564 10 100<br />

4854774 01 450<br />

5<br />

6<br />

7<br />

8<br />

9<br />

807251984 02 100<br />

3371694 01 100<br />

705794 04 5.000<br />

3170994 02 250<br />

342760505 02 250<br />

674705025 02 250<br />

810172925 01 5.000<br />

920477135 02 450<br />

574635 01 450<br />

6128935 01 250<br />

566545 02 250<br />

2813955 01 1.000<br />

538026065 01 100<br />

1553165 01 50<br />

5322265 01 250<br />

881191175 03 250<br />

4797475 01 1.000<br />

154695 01 250<br />

308819616 02 50<br />

5718746 01 100<br />

476487056 04 10.000<br />

3535656 01 100<br />

3875876 02 100<br />

422480886 01 100<br />

4812986 02 50<br />

435801007 01 450<br />

588214507 02 100<br />

1718507 01 450<br />

532878507 02 1.000<br />

2577807 01 450<br />

3075127 01 100<br />

2252427 01 250<br />

409859737 05 450<br />

935117547 01 1.000<br />

436948877 02 450<br />

2024497 01 450<br />

1694497 01 450<br />

1015997 01 450<br />

652925308 02 1.000<br />

151780218 01 250<br />

5468528 01 450<br />

495653438 01 50.000<br />

970538 01 450<br />

3304538 01 100<br />

1683968 01 100<br />

2969178 01 50<br />

170433978 01 100<br />

131321188 03 100<br />

1198388 01 25.000<br />

5116198 02 250<br />

362816719 04 100<br />

427129 01 250<br />

470810629 01 50<br />

457183039 02 50<br />

224349 01 250<br />

667749 01 50<br />

1571949 01 1.000<br />

434181099 01 10.000<br />

985844299 01 250<br />

lotnummer lotnummer lotnummer lotnummer<br />

2291200 02<br />

7154410 01<br />

943964520 01<br />

1821730 01<br />

2758930 09<br />

456302840 04<br />

2079550 07<br />

375887660 01<br />

305280 01<br />

1882780 18<br />

329460501 01<br />

313047111 01<br />

2414941 01<br />

3049151 04<br />

5562651 01<br />

5635461 02<br />

7833861 01<br />

691403171 02<br />

135618371 03<br />

2123281 05<br />

160178002 05<br />

140712 01<br />

858861712 06<br />

8998022 08<br />

2241722 01<br />

461299232 03<br />

566832 05<br />

1861042 01<br />

515173142 01<br />

2783342 15<br />

3879842 01<br />

963741152 01<br />

CULTUURREIZEN WEEK 44 T/M 48<br />

3<br />

4<br />

986734152 02<br />

304171352 02<br />

387048952 10<br />

1354062 02<br />

168867362 01<br />

657702862 01<br />

824222962 01<br />

980412072 01<br />

868818372 01<br />

2786972 01<br />

951232282 02<br />

816282 02<br />

2662192 01<br />

302358692 26<br />

830104992 01<br />

2790103 01<br />

384218903 03<br />

612633063 03<br />

341873373 01<br />

2866773 01<br />

337065683 02<br />

4961393 06<br />

102541493 02<br />

506714004 02<br />

328263214 01<br />

3623514 08<br />

114882614 02<br />

4605124 02<br />

598035524 04<br />

841620334 05<br />

432114734 01<br />

5<br />

6<br />

832805734 01<br />

486397734 01<br />

605314934 02<br />

749144 03<br />

916051544 02<br />

4180644 02<br />

915001454 01<br />

946556474 01<br />

7572974 01<br />

257504494 02<br />

548229694 03<br />

174335105 01<br />

2153705 09<br />

5552415 02<br />

113603525 06<br />

886126835 01<br />

1084045 02<br />

4434255 01<br />

4812665 07<br />

4127375 01<br />

416669875 01<br />

987388975 02<br />

833728695 04<br />

1253816 01<br />

9040536 08<br />

2225656 01<br />

485756 13<br />

2767876 01<br />

840583486 01<br />

6244586 01<br />

375063196 01<br />

7<br />

8<br />

9<br />

991107 01<br />

331600307 01<br />

569125707 02<br />

2018517 01<br />

296348627 01<br />

366837 11<br />

942953347 01<br />

498697347 06<br />

2506157 02<br />

5002457 01<br />

4748497 03<br />

412019108 01<br />

101333218 02<br />

1637128 02<br />

527893528 03<br />

147632838 01<br />

2053248 01<br />

139913068 02<br />

101014368 01<br />

1235968 02<br />

506847578 03<br />

6221998 01<br />

117703109 01<br />

2348809 01<br />

176955739 03<br />

4604049 01<br />

304207659 01<br />

874952069 01<br />

3869 01<br />

475609689 01<br />

432213899 01<br />

Bel 0909-0025(15cpm)<br />

of ga naar www.bankgiroloterij.nl<br />

KIJK VOOR DE<br />

OVERIGE PRIJZEN OP<br />

WWW.BANKGIROLOTERIJ.NL<br />

RUSLAND!<br />

Viktor Vasnetsov - Grey Wolf, 1889 (detail)<br />

Robert Falk - Vrouw in rode jurk, 1918 (detail)<br />

Viktor Vasnetsov - Snegoerotsjka, het sneeuwmeisje, 1899 (detail)<br />

Het grootste land van Europa, zelfs van de wereld.<br />

Met een bewogen geschiedenis en vol van tradities.<br />

Drie musea staan momenteel in het teken van dit<br />

prachtige land: Het Joods Historisch Museum, de<br />

Hermitage Amsterdam en het Groninger Museum.<br />

Een uitgelezen kans dus om in één van deze drie<br />

musea te genieten.<br />

Als u er dan toch bent, ga dan meespelen in de<br />

BankGiro Loterij. Want onder de aanmeldingen tijdens<br />

deze tentoonstellingen verloten we een mooie reis<br />

naar Rusland, met natuurlijk een bezoek aan de<br />

wereldvermaarde Hermitage in St. Petersburg!<br />

Kijk voor meer informatie op www.russischewinter.nl.<br />

Groninger Museum<br />

vanaf 15 december t/m 6 april 2008<br />

Hermitage Amsterdam<br />

t/m 5 mei 2008<br />

Joods Historisch Museum<br />

t/m 10 februari 2008<br />

PRIJZENPAKKET DECEMBER<br />

€ 500.000<br />

€ 50.000<br />

2x € 25.000<br />

5x € 10.000<br />

5x € 5.000<br />

100 cultuurreizen<br />

en ruim 200.000 andere (geld)prijzen<br />

LO 700/0088/021552. <strong>De</strong> uitslagen die op deze pagina vermeld worden zijn onder voorbehoud van druk- en typfouten en geslaagde incasso. Aan deze pagina kunnen geen rechten worden ontleend.

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!