hangbuikzwijnen - Diergeneeskundig Memorandum

tuur van de poten. De methode van castreren
hangt dan af van de voorkeur van de chirurg.
Het toedienen van anaesthesie wordt voor
elke leeftijdsgroep aangeraden. Er kan op de
manier zoals bij honden gebruikelijk is gecastreerd
worden waarbij er geen incisie van
het scrotum plaatsvindt, de vaten en zaadstreng
wel worden afgebonden en de subcutis
en huid gehecht worden. Het risico van
castratie is een hernia inguinalis waarvoor
hangbuikzwijnen gepredisponeerd zijn. Het
is daarom raadzaam om beide liesringen te
sluiten tijdens de castratie met een horizontale
matrashechting en hierbij de stomp van
de zaadstreng mee te hechten.
Tot de pubertijd zou nog open gecastreerd
kunnen worden met incisie van het scrotum
en met kneuzen van de vaten en zaadstreng.
Indien de beren ouder zijn moeten de vaten
worden geligeerd zodat de kans op bloedingen
beperkt blijft.
Cryptorchidie
Cryptorche beertjes (binnenbeertjes) komen
bij hangbuikzwijnen regelmatig voor. De
cryptorche testikel is vaak in het lieskanaal
of bij de binnenste liesring te vinden. Er kan
eventueel met een haakje (zoals wordt gebruikt
bij een ovariëctomie bij poezen) geprobeerd
worden om de testikel in het lieskanaal
te retraheren. Indien dit niet lukt en de
testikel ligt intra-abdominaal kan het nodig
zijn om, net als bij de hond, een laparotomie
te doen.
Hernia inguinalis
Indien er een hernia inguinalis bestaat wordt
de incisie over de liesring gemaakt en worden
de darmen gereponeerd door draaiing van de
tunica vaginalis. Dan wordt de zaadstreng
e.d. afgebonden en verwijderd met de testikel
waarna de externe liesopening gesloten
wordt met matrashechtingen.
Hernia umbilicalis
De operatie van een hernia umbilicalis wordt
op dezelfde wijze als bij het gangbare varken
gedaan.
Ovariohysterectomie (OVH) / ovariëctomie
(OVE)
Er zijn verschillende redenen voor een OVH
bij een zeugje, zoals verandering van gedrag
en tijdelijke onzindelijkheid tijdens de oestrus,
of het voorkomen van dracht. De beste
leeftijd voor een OVH is na het begin van
de pubertijd, op 3,5 tot 8 maanden leeftijd.
OVH op een leeftijd van 6 tot 12 weken is
het veiligst. De techniek lijkt veel op die bij
de hond.
De incisie wordt iets meer caudaal van de navel
gemaakt in de ventrale middellijn omdat
de uterus meer naar caudaal ligt.
De ligamenten van het ovarium zijn minder
sterk bij het varken. De uterus is erg bros en
lijkt meer op de uterus van een konijn dan op
die van een teef. Bij jonge zeugjes van ongeveer
6 weken leeftijd is de uterus onontwikkeld
met een doorsnede van minder dan
2 mm en ligt opgekruld tussen de blaas en
het rectum. De bloedvoorziening ervan is
nog minimaal en het ligeren van bloedvaten
is dan niet altijd nodig.
Bij oudere of vette zeugen kan er rondom de
uterus, in het ligamentum latum, het omentum
en de subcutis veel vet afgezet zijn. Dit
vet kan lastig te stelpen bloedingen geven.
Het is te overwegen om dan een OVE te doen
in plaats van een OVH, omdat zeugen toch
niet snel een pyometra krijgen. Bij een OVH
bij oudere dieren worden de A. en V. ovarica
en de A. uterina wel zorgvuldig geligeerd.
Sectio caesaria
Bij een hangbuikzwijn zal er eerder een indicatie
voor een sectio zijn dan bij het gangbare
varken omdat manipulaties in de geboorteweg
bijna onmogelijk zijn vanwege de geringe
afmetingen en omdat ze vaak te dik zijn.
De operatiemethode is als die bij de gangbare
varkens. De voorkeur gaat uit naar een in de
flank, ondanks het feit dat de buikwand hier
vrij dik is en het vet de genezing kan benadelen.
Een incisie supramammair, parallel
en dorsaal van de mammae, craniaal van het
lieskanaal, en ventraal van de liesplooi is ook
mogelijk. Er zit op deze plaats weinig vet en
de biggen zullen deze plek met rust laten bij
de lactatie. Het hangt van de ervaring van de
chrirg af voor welke incisieplaats gekozen
wordt. Een incisie in de ventrale middellijn
verkort de operatietijd en is een mogelijkheid
als er geen levende biggen verwacht worden.
Levende biggen verstoren bij het zogen anders
de wondgenezing. Het is normaal dat bij
zeugen, die al enige tijd in partu zijn, er een
D.M. 53e jaargang - No. 2 blz. 9