hangbuikzwijnen - Diergeneeskundig Memorandum

Hoofdstuk VII:
(non-)cHIRuRgIscHe IngRepen
Hieronder wordt een aantal ingrepen genoemd
bij hangbuikzwijnen. Het beschrijven
van de operatiemethoden gaat in het kader
van dit Memorandum te ver en hiervoor
wordt verwezen naar chirurgiehandboeken
en de genoemde artikelen. Bij hobbyvarkens
wordt vaker voor een chirurgische oplossing
van een probleem gekozen dan bij gangbare
varkens. Er is voor operaties bij varkens weinig
informatie beschikbaar; er worden vaak
methodes gebruikt uit de gezelschapsdierenpraktijk.
Tanden knippen bij pasgeboren biggen
Het knippen van tandjes bij biggen mag
volgens het Ingrepenbesluit (2001) niet routinematig
uitgevoerd worden. Als blijkt dat
de uiers van zeugen of oren of staarten van
de biggen verwond zijn, omdat het knippen
van tandjes niet is uitgevoerd, dan is knippen
wel toegestaan. Dit moet dan wel gebeuren
voordat de biggen zeven dagen oud zijn. Na
zeven dagen leeftijd mag het alleen indien
een geneeskundige noodzaak bestaat. Biggen
worden geboren met 4 snij- en 4 hoektanden.
De tanden worden net boven het
tandvlees afgeknipt zonder dit en de rest van
het mondslijmvlies te beschadigen. Hygiëne
moet in acht worden genomen. Een kleine,
scherpe draadkniptang kan ervoor worden
gebruikt. Een andere methode om de tandjes
in te korten is slijpen in plaats van knippen.
Bij het slijpen van de tandjes wordt de
pulpaholte niet geopend, de kans op infecties
wordt daarmee verkleind.
Hoektanden verwijderen bij de
(gecastreerde) beer
Hoektanden van beren zijn gevaarlijk voor
mensen en dieren. Deze tanden blijven groeien
en het is daarom beter dat ze worden verwijderd.
Zeugen en gecastreerde beren hebben
ook hoektanden die doorgroeien maar ze
worden niet zo groot en gevaarlijk als bij een
ongecastreerde beer. Voor het verwijderen
van de hoektanden moet het dier gesedeerd
D.M. 53e jaargang - No. 2 blz.
en/of geanaestheseerd worden. Er kan een
draadzaag, een tandboor of diamantslijpschijf,
of een Gigli-draad gebruikt worden.
Scherpe randen kunnen glad gemaakt worden
met een dremel of vijl. De tanden moeten
afgezaagd worden tot op het tandvlees. Dit
moet afhankelijk van de groeisnelheid iedere
6 tot 24 maanden gebeuren. Extractie van
deze tanden is erg moeilijk.
Pedicuren
Het pedicuren van de klauwen van hangbuikvarkens
is regelmatig nodig omdat ze anders
te lang worden of een verkeerde stand krijgen.
Vooral dieren die niet veel beweging krijgen
en weinig op harde bodem lopen moeten geholpen
worden. Ook de bijklauwen kunnen te
lang worden. De normale stand van de klauwen
is een rechte lijn vanaf het carpo-metacarpale
gewricht tot de punt van de teen en de
hele zool van de klauw heeft contact met de
bodem. De gereedschappen zijn dezelfde als
die bij het pedicuren van schapen en koeien
worden gebruikt.
Castratie
Castratie van beren is aan te bevelen omdat
intacte beren moeilijk te hanteren en zelfs
gevaarlijk kunnen zijn en een sterke geur
verspreiden. Er moet altijd vóór de castratie
gecontroleerd worden op het bestaan van een
hernia inguinalis of cryptorchidie.
De techniek van castreren hangt af van de
leeftijd van de big. Sommige eigenaren vinden
het zielig om jonge beertjes te laten castreren
en bieden deze pas op oudere leeftijd
aan als er gedrags- of andere problemen zijn
of omdat ze ze nu ”oud genoeg” vinden. Het
beste is om de beertjes op een leeftijd tussen
de 2 dagen en 2 maanden, vóór hun pubertijd,
die op ongeveer 8 – 10 weken leeftijd
begint, te castreren. Varkens jonger dan een
week kunnen gecastreerd worden met een
open castratie. Hierbij moeten de hangbuikzwijnen
niet aan hun achterpoten opgetild
worden, in verband met de zwakke struc-