hangbuikzwijnen - Diergeneeskundig Memorandum
hangbuikzwijnen - Diergeneeskundig Memorandum hangbuikzwijnen - Diergeneeskundig Memorandum
Hoofdstuk V: InfectIezIekten bIj HAngbuIkzwIjnen Er is niet veel bekend over de gevoeligheid van Vietnamese hangbuikzwijnen voor ziekten van gangbare varkens, maar in principe zijn ze gevoelig voor alle varkensziekten. Veelal zullen gezondheidsproblemen samenhangen met een verkeerde manier van houden of verzorgen. Vietnamese hangbuikzwijnen worden veel ouder dan het gemiddelde gangbare varken en er is weinig bekend over aandoeningen van oudere varkens. Voor afbeeldingen van de ziektebeelden wordt verwezen naar het “Handboek Varkensziekten”, bewerkt door Van der Valk en Vellenga. Zoals aangegeven staan de diagnostische mogelijkheden voor de diverse infectieziekten weergegeven in bijlage I. VIRUSZIEKTEN Vietnamese hangbuikzwijnen zijn gevoelig voor alle virusziekten die ook bij gangbare varkens voorkomen. Het verschil ligt in het feit dat hangbuikzwijnen meestal niet intensief gehouden worden, zodat de infectiedruk lager is. De kans dat ze in aanraking komen met een virus is kleiner. Men moet echter wel rekening houden met air-borne ziekten zoals Influenza en de ziekte van Aujeszky. De behandeling van virusziekten is net als bij andere diersoorten symptomatisch. Porcine Parvovirusinfecties PPV komt zeker voor bij hangbuikzwijnen. Parvovirus is een van de oorzaken van vruchtbaarheidsproblemen bij varkens. Het is een onderdeel van het SMEDI-syndroom en veroorzaakt o.a. embryonale sterfte en mummificatie. Vooral ongevaccineerde, nietimmune gelten of zeugen zijn gevoelig. De dieren zijn er zelf niet ziek van. Infectie vindt plaats door contact met gecontamineerde faeces. Het verloop en de symptomen zijn zoals beschreven voor gangbare varkens. Dit porcine parvovirus veroorzaakt geen diarree zoals D.M. 53e jaargang - No. 2 blz. 6 parvovirusinfecties doen bij honden. Er kan tegen parvovirusinfecties preventief worden geënt. De diagnose kan worden gesteld door parvovirus aan te tonen in het buikvocht van doodgeboren biggen middels een PCR en door het aantonen van antistoffen in het bloed van de zeug. Varkenspokken Dit is een virus dat wordt overgebracht door luizen en vliegen en het kan ook van big tot big gaan. Het virus tast de huid aan, waarbij de laesies vaak alleen aan de buikzijde zitten maar de pokken kunnen ook gegeneraliseerd voorkomen. De ziekte is zelflimiterend en therapie is daarom niet nodig, behandeling met topicale en parenterale antibiotica tegen eventuele secundaire bacteriële infecties is wel geïndiceerd bij ernstige gevallen. De ziekte duurt meestal drie tot vijf weken. Het virus is aan te tonen in de pokken. Varkens die lijden aan varkenspokken moeten niet worden geënt tegen andere ziekten, omdat ze tijdens de ziekte niet reageren op de enting. Er is geen vaccin tegen varkenspokken beschikbaar. Mond- en klauwzeer 3 Dit is een zeer besmettelijke virusziekte die de klauwen, uier, het mondslijmvlies en de wroetschijf aantast. Hierop verschijnen blaren, later worden dit pijnlijke zweren. Het beeld is niet te onderscheiden van een infectie met het onschuldige blaasjesziektevirus. Blaasjesziekte (Swine Vesicular Disease, SVD) 3 Deze ziekte is klinisch niet te onderscheiden van mond- en klauwzeer. In Nederland wordt verplicht bloed gecontroleerd op SVD bij alle varkens, met uitzondering van de hobbyvarkens. 3 Voor deze ziekte bestaat er een aangifteplicht. Bij verdenking contact opnemen met VWA: 0 - 3 232
Ziekte van Aujeszky (Pseudo-Rabies) 3 Dit virus geeft aantasting van het centrale zenuwstelsel en pneumonie of storingen in de fertiliteit bij zeugen. Hierbij kan er sprake zijn van het SMEDI-syndroom. Katten, honden en runderen kunnen aangetast worden door het virus van Aujeszky, het verloop is vaak fataal. Het opvallendste symptoom bij honden en katten is jeuk. De jeuk wordt bij varkensachtigen niet gezien. Er kan tegen de Ziekte van Aujeszky gevaccineerd worden. Echter, de Productschappen Vee, Vlees en Eieren (PVE) bereiden op dit moment een verbod op vaccineren tegen de Ziekte van Aujeszky voor. Voor vragen m.b.t. vaccinatie tegen Ziekte van Aujeszky kan contact opgenomen worden met de PVE (079-3689100). Voor diagnostische mogelijkheden zie Bijlage 1 Klassieke varkenspest 3 Klassieke varkenspest komt voor in een acute en een chronische vorm. De symptomen van acute Klassieke varkenspest zijn koorts, oogontsteking, anorexie met verstopping en later diarree. De varkens vertonen hersenverschijnselen en krijgen puntbloedingen in de huid. De chronische vorm geeft een aspecifiek symptomenbeeld. Het klinische beeld wordt bepaald door de secundaire infecties. Er bestaat een vaccin maar er mag alleen onder bepaalde omstandigheden gevaccineerd worden tegen Klassieke varkenspest. Afrikaanse varkenspest 3 Deze infectieziekte komt klinisch en pathologisch overeen met de klassieke varkenspest. Er bestaat nog geen vaccin tegen Afrikaanse varkenspest. Afrikaanse varkenspest is in Nederland voorgekomen na het voeren van keukenafval. Rabies 3 Rabies komt in Nederland alleen in de grensstreek met Duitsland zeer zelden voor bij het gangbare varken. De meest opvallende symptomen zijn zenuwverschijnselen, zoals excitatie en verlammingen. Inclusion body rhinitis (IBR) Dit is een virale rhinitis bij varkens. Klinisch uit deze infectie zich als een acute, kortdurende rhinitis. De diagnose is te stellen door het aantonen van intracellulaire insluitlichaampjes bij microscopisch onderzoek van een neusswab. Er is geen therapie nodig omdat de ziekte zelflimiterend is. Drachtige, niet-immune zeugen die geïnfecteerd raken, kunnen verschijnselen vertonen die op het SMEDI-syndroom lijken. Er is geen vaccin beschikbaar Influenza Deze virusinfectie veroorzaakt bij het hangbuikzwijn een pneumonie. Het influenza Avirus infecteert varkens en mensen, het is een zoönose. Tegen Influenza kan gevaccineerd worden. Bij de gangbare varkensachtigen komen de volgende types Influenza voor: H 1 N 1 , H 1 N 2 en H 3 N 2 het is niet bekend of H 1 N 2 ook bij hangbuikzwijnen gediagnostiseerd is. Transmissible gastro-enteritis T.G.E. is een oorzaak van diarree bij varkens van alle leeftijden en is aangetoond bij Vietnamese hangbuikzwijnen. Bij een uitbraak van T.G.E. is het verstrekken van orale rehydratie vloeistoffen de enige therapie. Het is een ziekte met een hoge morbiditeit en een hoge mortaliteit. T.G.E. komt de laatste jaren in Nederland niet meer voor. Rotavirus Rotavirus is aangetoond bij Vietnamese hangbuikzwijnen. Rotavirusinfecties veroorzaken diarree en/of maken het dier vatbaar voor secundaire bacteriële darminfecties. De therapie moet zich richten op de behandeling van deze secundaire infecties. Porcine enterovirus infecties Dit virus is een belangrijke oorzaak van het SMEDI-syndroom bij hangbuikzwijnen (zie hoofdstuk reproductie). PMWS / Wegkwijnziekte Postweaning Multisystemic Wasting Syndrome is in 1991 en 1995 voor het eerst in Canada beschreven. In 2000 traden in Nederland de eerste gevallen op. De ziekte wordt veroorzaakt door het porcine circovirus type 2. Het tast vooral jonge dieren vanaf 6 weken leeftijd aan en de symptomen zijn divers. Anemie, icterus, anorexie, groeivertraging, ademhalingsproblemen en diarree zijn beschreven. Onder de aangetaste dieren kan de D.M. 53e jaargang - No. 2 blz. 7
- Page 1 and 2: IN DIT NUMMER ”HANGBUIKZWIJNEN”
- Page 3 and 4: Van de Redactie Sommige lezers zull
- Page 5 and 6: Inhoudsopgave Hangbuikzwijnen Van d
- Page 7 and 8: fertiliteitsproblemen - niet infect
- Page 9 and 10: PMWS/Wegkwijnziekte 47 PRRS-virus 4
- Page 11 and 12: de auteurs H.M.G. (Hetty) van Beers
- Page 13 and 14: Voorwoord In de Verenigde Staten va
- Page 15 and 16: * Het Vietnamese hangbuikzwijn in E
- Page 17 and 18: van de spieren is lichter en kwetsb
- Page 19 and 20: der weg te glijden. Hierbij kunnen
- Page 21 and 22: gaand aan het plaatsen van een cath
- Page 23 and 24: weggehaald, zodat de zwakste helft
- Page 25 and 26: aan een volwassen zeug, 2-2,5% van
- Page 27 and 28: IJzertekort bij jonge biggen Biggen
- Page 29 and 30: Foto 0: Vechtende varkens Om deze g
- Page 31 and 32: van de oestrus is voldoende. De met
- Page 33 and 34: gekozen zal het slechter doen dan z
- Page 35 and 36: wen. Soms hebben ze last van conjun
- Page 37 and 38: ingrijpen. Preventief is het voorko
- Page 39 and 40: Verder worden antacida, parenterale
- Page 41 and 42: gezien bij hangbuikzwijnen. Trichlo
- Page 43 and 44: Abcessen Abcessen ontstaan uit klei
- Page 45 and 46: spoelen uit de ogen worden verwijde
- Page 47: Ochratoxicosis, veroorzaakt door oc
- Page 51 and 52: tis en pericarditis. Staphylococcus
- Page 53 and 54: Bordetella bronchiseptica zie Atrof
- Page 55 and 56: optreedt 1 tot 4 weken later. Er ku
- Page 57 and 58: Hoofdstuk VI: sedAtIVA en AnAestHet
- Page 59 and 60: dien er sprak is van hypothermie (l
- Page 61 and 62: tuur van de poten. De methode van c
- Page 63 and 64: Hoofdstuk VIII: VAccInAtIes Vaccina
- Page 65 and 66: Hoofdstuk Ix: wettelIjke Aspecten H
- Page 67 and 68: xylazine, and Telazol-ketamine-xyla
- Page 69 and 70: Agens Bepaling 1 materiaal Bepaling
- Page 72: EEN GEZAMENLIJKE UITGAVE VAN:
Hoofdstuk V:<br />
InfectIezIekten bIj<br />
HAngbuIkzwIjnen<br />
Er is niet veel bekend over de gevoeligheid<br />
van Vietnamese <strong>hangbuikzwijnen</strong> voor ziekten<br />
van gangbare varkens, maar in principe<br />
zijn ze gevoelig voor alle varkensziekten.<br />
Veelal zullen gezondheidsproblemen samenhangen<br />
met een verkeerde manier van houden<br />
of verzorgen. Vietnamese <strong>hangbuikzwijnen</strong><br />
worden veel ouder dan het gemiddelde<br />
gangbare varken en er is weinig bekend over<br />
aandoeningen van oudere varkens. Voor afbeeldingen<br />
van de ziektebeelden wordt verwezen<br />
naar het “Handboek Varkensziekten”,<br />
bewerkt door Van der Valk en Vellenga.<br />
Zoals aangegeven staan de diagnostische<br />
mogelijkheden voor de diverse infectieziekten<br />
weergegeven in bijlage I.<br />
VIRUSZIEKTEN<br />
Vietnamese <strong>hangbuikzwijnen</strong> zijn gevoelig<br />
voor alle virusziekten die ook bij gangbare<br />
varkens voorkomen. Het verschil ligt in het<br />
feit dat <strong>hangbuikzwijnen</strong> meestal niet intensief<br />
gehouden worden, zodat de infectiedruk<br />
lager is. De kans dat ze in aanraking komen<br />
met een virus is kleiner. Men moet echter wel<br />
rekening houden met air-borne ziekten zoals<br />
Influenza en de ziekte van Aujeszky. De behandeling<br />
van virusziekten is net als bij andere<br />
diersoorten symptomatisch.<br />
Porcine Parvovirusinfecties<br />
PPV komt zeker voor bij <strong>hangbuikzwijnen</strong>.<br />
Parvovirus is een van de oorzaken van<br />
vruchtbaarheidsproblemen bij varkens. Het<br />
is een onderdeel van het SMEDI-syndroom<br />
en veroorzaakt o.a. embryonale sterfte en<br />
mummificatie. Vooral ongevaccineerde, nietimmune<br />
gelten of zeugen zijn gevoelig. De<br />
dieren zijn er zelf niet ziek van. Infectie vindt<br />
plaats door contact met gecontamineerde faeces.<br />
Het verloop en de symptomen zijn zoals<br />
beschreven voor gangbare varkens. Dit porcine<br />
parvovirus veroorzaakt geen diarree zoals<br />
D.M. 53e jaargang - No. 2 blz. 6<br />
parvovirusinfecties doen bij honden. Er kan<br />
tegen parvovirusinfecties preventief worden<br />
geënt. De diagnose kan worden gesteld door<br />
parvovirus aan te tonen in het buikvocht<br />
van doodgeboren biggen middels een PCR<br />
en door het aantonen van antistoffen in het<br />
bloed van de zeug.<br />
Varkenspokken<br />
Dit is een virus dat wordt overgebracht door<br />
luizen en vliegen en het kan ook van big tot<br />
big gaan. Het virus tast de huid aan, waarbij<br />
de laesies vaak alleen aan de buikzijde zitten<br />
maar de pokken kunnen ook gegeneraliseerd<br />
voorkomen. De ziekte is zelflimiterend en<br />
therapie is daarom niet nodig, behandeling<br />
met topicale en parenterale antibiotica tegen<br />
eventuele secundaire bacteriële infecties is<br />
wel geïndiceerd bij ernstige gevallen. De<br />
ziekte duurt meestal drie tot vijf weken. Het<br />
virus is aan te tonen in de pokken. Varkens<br />
die lijden aan varkenspokken moeten niet<br />
worden geënt tegen andere ziekten, omdat ze<br />
tijdens de ziekte niet reageren op de enting.<br />
Er is geen vaccin tegen varkenspokken beschikbaar.<br />
Mond- en klauwzeer 3<br />
Dit is een zeer besmettelijke virusziekte die<br />
de klauwen, uier, het mondslijmvlies en de<br />
wroetschijf aantast. Hierop verschijnen blaren,<br />
later worden dit pijnlijke zweren. Het<br />
beeld is niet te onderscheiden van een infectie<br />
met het onschuldige blaasjesziektevirus.<br />
Blaasjesziekte (Swine Vesicular Disease,<br />
SVD) 3<br />
Deze ziekte is klinisch niet te onderscheiden<br />
van mond- en klauwzeer. In Nederland wordt<br />
verplicht bloed gecontroleerd op SVD bij alle<br />
varkens, met uitzondering van de hobbyvarkens.<br />
3 Voor deze ziekte bestaat er een aangifteplicht. Bij verdenking contact opnemen met VWA: 0 - 3 232
Change language