hangbuikzwijnen - Diergeneeskundig Memorandum

onhygiënisch gebruik van instrumenten met
besmet bloed en intra-uterien overgebracht
worden. Therapeutisch kan men 20-30 mg
oxytetracycline/kg l.g. geven, gedurende 5
dagen. Therapie leidt echter niet tot eliminatie
van het agens.
AANDOENINGEN VAN HET
DIGESTIEAPPARAAT
Aangeboren afwijkingen
Gespleten verhemelte, mega-oesophagus,
atresia ani en een recto-vaginale fistel samen
met atresia ani bij zeugjes worden genoemd.
Atresia ani is erfelijk en varkens die er aan
lijden moeten worden uitgesloten van de fokkerij.
Neonatale diarree
Het optreden van diarree bij niet-gespeende
biggen hangt samen met een aantal factoren.
Predisponerend werken een slechte opname
van colostrum, een laag geboortegewicht, afkoeling,
slechte hygiëne en hoge infectiedruk.
Infectieuze verwekkers die genoemd worden
zijn E. coli, C. perfringens type C, rotavirusinfecties,
coccidiose veroorzaakt door Isospora
suis en de endoparasiet Strongyloides
ransomi.
Preventie bestaat uit het elimineren van predisponerende
factoren. Vaccinatie van drachtige
zeugen is bij problemen die door E. coli
en C. perfringens veroorzaakt worden een
mogelijkheid om deze bij volgende worpen te
voorkomen (zie verder hoofdstuk 5: Infectieziekten
bij hangbuikzwijnen).
Diarree rond het spenen
E. coli infecties rond het spenen kunnen 3
ziektebeelden veroorzaken. Naast speendiarree
kunnen ook oedeemziekte en endotoxinenshock
optreden t.g.v. E. coli. De biggen
met speendiarree lijden aan ernstige diarree,
die drie tot zeven dagen na het spenen begint.
Diarree bij oudere varkens
De verwekkers die bij neonatale diarree zijn
genoemd kunnen ook bij oudere dieren voorkomen,
maar zij hebben over het algemeen
meer weerstand of zijn immuun geworden.
Symptomen zullen daarom vaak milder zijn
of in het geheel niet optreden.
D.M. 53e jaargang - No. 2 blz. 36
Diarree bij oudere varkens wordt vooral veroorzaakt
door Salmonella en
B. hyodysenteriae (verwekker van varkensdysenterie)
maar ook endoparasieten zoals Ascaris
suum, Trichuris suis, Oesophagostomum
spp., Hyostrongylus rubidus en Strongyloides
ransomi kunnen diarree geven.
Campylobacter spp. zouden een rol kunnen
spelen in het Porcine Proliferatieve Enteritissyndroom.
Bij Vietnamese hangbuikzwijnen zijn in ieder
geval E. coli, C. perfringens, porcine rotavirus
en T.G.E. (Transmissible Gastroenteritis) aangetoond
bij darmaandoeningen.
De therapie bij diarree bestaat, afhankelijk van
de oorzaak, uit antibiotica en/of anthelmintica,
anticoccidia en het optimaliseren van de omstandigheden.
Rehydratie oraal of parenteraal
kan nodig zijn.
Maagulcera, gastritis
Maagulcera komen regelmatig voor bij hangbuikzwijnen
die een koolhydraatrijk dieet
krijgen. Bij hangbuikzwijnen, die met een speciaalvoer
voor minivarkens worden gevoerd
gecombineerd met een aanvullende vezelbron,
komen maagulcera weinig voor.
Er zijn verschillende factoren die gastritis en
maagulcera kunnen veroorzaken. Genoemd
worden het ontbreken van voldoende vezels
in het dieet, te fijn gemalen meel en stress. De
rode maagworm Hyostrongylus rubidus kan
ook gastritis en maagulcera met maagbloedingen
veroorzaken.
Symptomen die gezien worden zijn: niet eten,
sloom, pijnverschijnselen zoals tandenknarsen,
bleke slijmvliezen door anemie, hypothermie,
braken en droge donker gekleurde stinkende
faeces. Ulcera die perforeren kunnen peritonitis
en sterfte veroorzaken.
De therapie bestaat uit het voeren van een gemakkelijk
te verteren vloeibaar dieet, stress-
factoren verwijderen en het toedienen van cimetidine
of ranitidine. Cimetidine en ranitidine
behoren tot de H2-receptorblokkerende
antihistaminica en remmen overdadige maagzuursecretie.
Er is geen cimetidine-preparaat
geregistreerd voor het varken, wel voor de hond
(Zitac ® ). Sucralfaat (=Ulcogant), een humaan
middel, kan ook gegeven worden. Dit middel
vormt een complex met eiwitten aan het ulcusoppervlak,
waardoor de maagmucosa wordt
beschermd tegen inwerking van maagsap.