hangbuikzwijnen - Diergeneeskundig Memorandum

het beste om de biggen die er al zijn weg te
nemen van de agressieve zeug en later weer
terug te zetten.
Er kan eventueel ook een tranquillizer gegeven
worden, zoals azaperon. Azaperon heeft geen
nadelig effect op de nog ongeboren biggen en
op de partus. De pasgeboren biggetjes kunnen
er wel wat sloom van worden maar als ze goed
warm gehouden worden is dit geen probleem.
Aanbevolen hoeveelheid is 2 mg/kg, hetgeen
overeenkomt met 1 ml/20 kg lg.
Verzorging biggen
De biggen moeten ter wereld komen in een
kraamstal die schoon en tochtvrij is, met een
beschermd gebied zodat de biggen kunnen
vluchten bij agressie van de zeug. Ook moet
de ruimte warm genoeg zijn. Hypothermie
is een predisponerende factor voor doodliggen
en hypoglycaemie. Symptomen zijn o.a.
sloomheid, biggen die op een hoopje bij elkaar
liggen en niet meer drinken. Eventueel kan er
een warmtelamp opgehangen worden.
Er moet goed op gelet worden of de biggen
kunnen drinken, mogen drinken en genoeg te
drinken krijgen. Colostrumopname op de eerste
levensdag is erg belangrijk voor een goede
start. Zeugen hebben meestal 5, sommigen 6
paar tepels. Bij grote tomen met meer dan 10
biggen zal er bijgevoerd moeten worden.
De navelstrengen van de pasgeboren biggen
moeten worden ontsmet met jodiumoplossing.
Het knippen van tandjes bij biggen mag volgens
het Ingrepenbesluit (2001) niet routinematig
uitgevoerd worden. Beertjes kunnen al
in hun eerste levensweek gecastreerd worden
(zie chirurgische ingrepen).
Spenen
De zeug voedt haar biggen ongeveer 4-5 weken
voordat ze ze gaat spenen. Speenleeftijden
die door auteurs genoemd worden variëren
van 4-5 weken tot 7-8 weken. Spenen op 8
kg lichaamsgewicht wordt ook genoemd. De
biggen moeten al een tijdje vast voedsel eten
voordat ze gespeend mogen worden.
Men moet op tijd maatregelen nemen om ongewenste
dekkingen van jonge geltjes te voorkomen,
ze kunnen immers al vanaf 3 maanden
vruchtbaar zijn.
Uitblijven partus, verlengde dracht
Indien een zeugje langer dan 115 dagen draagt
D.M. 53e jaargang - No. 2 blz. 30
is er sprake van een verlengde dracht. Zeugjes
die meer dan 116 dagen dragen blijken vaak
niet drachtig te zijn.
Partusinductie
Dit kan geïndiceerd zijn bij een verlengde
dracht. Indien binnen 3 dagen voor de verwachte
partusdatum een dosis van 5 mg
PGF2a/zeug gegeven wordt bij het hangbuikzwijn,
zal dit bij 95% van de dieren de partus
op gang brengen binnen 24-30 uur.
Ongewenste dracht
Abortus kan worden opgewekt met een dosis
van 5 mg PGF2a na de 12e dag van de dracht.
Eerder zijn de corpora lutea er nog niet gevoelig
voor. Oestrus treedt binnen 3-5 dagen op
na toediening.
Dystocia
De meeste zeugen werpen probleemloos. Oorzaken
voor dystocia tijdens de partus kunnen
maternaal of foetaal zijn. Obesitas kan de partus
belemmeren. Indien er geen obstructies in
het geboortekanaal gevonden zijn, kan men
5-10 IU/zeug oxytocine geven (s.c. of i.m.).
Let op, de bijsluiters van dit product adviseren
vaak hoeveelheden van 20-40 IE/zeug. Dit
kan echter tot een zodanig contractie van de
uterus leiden dat de bloedvoorziening te kort
schiet en de biggen intra-uterien overlijden.
Indien het dier niet reageert, kan er in een later
stadium nog extra oxytocine toegediend worden.
In andere gevallen is meestal een sectio
caesaria de beste oplossing (zie chirurgische
ingrepen).
Agalactie
Agalactie kan meerdere oorzaken hebben zoals
een slechte conditie van de zeug, hypocalcaemie,
endotoxinen, infectie met E. coli of
Klebsiella spp., Staphylococcen spp., Streptococcen
spp. e.a.
Het ontdekken van agalactie gebeurt meestal
doordat de biggen aangeven dat ze niet genoeg
te drinken hebben. Ze blijven onrustig na het
zogen en proberen de zeug aan te zetten tot het
laten schieten van meer melk. Hierdoor kunnen
de tepels beschadigd raken. De mammapakketten
kunnen ontstekingsverschijnselen
vertonen. Er kunnen ook maar een of enkele
mammapakketten zijn die geen melk produceren.
De big die een dergelijk pakket heeft