hangbuikzwijnen - Diergeneeskundig Memorandum

weggehaald, zodat de zwakste helft de kans
heeft om goed te drinken.
Indien de biggen niet bij de zeug kunnen
drinken moeten ze colostrum per fles of per
maagsonde toegediend krijgen, verdeeld over
2 tot 3 voedingen per 12 uur. Een humaan afkolfsysteem
kan eventueel worden gebruikt
om zeugencolostrum te verkrijgen.
-Alternatieven voor zeugencolostrum
Koeienbiest of geitenbiest is een goed alternatief
in nood. Dit geeft geen specifieke maar
wel a-specifieke afweer. Commercieel verkrijgbare
colostrumvervangende producten
geven geen goede bescherming.
-Maagsondevoeding
Een maagsonde kan van pas komen om
zwakke biggen te voeren die niet uit de fles
kunnen drinken. Een sonde van 25 tot 30 cm
lang, met een diameter van een dun rietje,
voldoet. Iedere 4 uur kan 10 - 20 cc melk
of melkvervanger toegediend worden. Eerst
dient de afstand tot de maag bepaald te worden.
De maagingang van het varken ligt ter
hoogte van de 10 e – 12 e rib, op de overgang
van het bovenste naar het middelste derde
van de flank. Door projectie van de loop van
de slokdarm op het lichaam kan geschat worden
of de sonde lang genoeg is of hoe ver de
sonde ingebracht moet worden.
-Flesvoeding en (bij-)voeding uit een bak
Flesvoeding geven is erg arbeidsintensief. De
eerste week moeten biggen 6 tot 8 maal per
dag de fles hebben. Daarom is het goed om
ze al vanaf de tweede dag te leren drinken
uit een lage bak die niet omvalt als ze erin
gaan staan. Binnen een week zullen biggen
geleerd hebben om eruit te drinken en kan
de flesvoeding gestaakt worden. De eerste
week wordt er iedere 2 tot 4 uur, 10 tot 15
ml verse melk of melkvervanger gegeven per
big. Daarna iedere 6 tot 8 uur. De hoeveelheid
melk in de bak moet zoveel zijn als de
toom in 15 tot 20 minuten opdrinkt. De bak
moet na iedere voeding schoongemaakt en
gedesinfecteerd worden.
*Melk - Vervangende melkproducten 2
Als eerste keus is er zeugenmelkvervanger
in poedervorm in de handel. Koeienmelk
(volle) of geitenmelk kan ook als vervanging
dienen, maar niet langer dan een week omdat
het vetgehalte erin lager is dan in zeugenmelk
(4 % versus 7% vet). Eventueel kan ook een
melkproduct voor baby’s (’infant formula’)
gebruikt worden.
Biggen die opgroeien met (bij-)voeding uit
een pan, kunnen na een week een klein handje
voer (’starter’) door de melk krijgen. Vanaf
3 weken leeftijd kan gemalen ’grower’ worden
verstrekt tot ze volwassen zijn.
-Hypoglycaemie
In de eerste levensweken is een big voor de
glucosevoorziening totaal afhankelijk van
melk, via opname van lactose en via gluconeogenese
vanuit het melkvet. Bij biggen die
te weinig melk binnen krijgen of die veel rillen
door onderkoeling kan hypoglycaemie
ontstaan. Vooral biggen tot 10 dagen oud zijn
er gevoelig voor. Symptomen zijn sloomheid,
nerveuze verschijnselen zoals fietsbewegingen
en later coma.
De therapie van hypoglycaemie bestaat uit
het verstrekken van een dextrose oplossing
oraal of een glucose oplossing parenteraal.
De vaten van hangbuikzwijnbiggen zijn erg
klein en daarom is intraveneuze toediening
lastig. Het intraperitoneaal toedienen van
de glucoseoplossing is dan het enige alternatief.
Er moet 1 tot 2 gram glucose per kg
lichaamsgewicht gegeven worden. Dit is bij
een big van 450 gram ± 10 ml van een 5%
glucose oplossing. Bij intraperitoneale toediening
mag de concentratie van de glucose
oplossing niet hoger zijn dan 5% i.v.m. de
kans op een aseptische peritonitis. Oraal kan
2 tot 3 ml van een 50% dextrose oplossing
4 tot 6 maal daags worden gegeven aan erg
zwakke biggen.
Preventie van hypoglycaemie bestaat uit het
goed op temperatuur houden van de biggen
vanaf de geboorte, zorgen voor een goede
biest- en melkvoorziening en indien nodig
bijvoeren van de biggen.
*Water
Ieder varken, ook de jonge, melkdrinkende
big moet altijd de beschikking hebben over
voldoende fris en schoon drinkwater. Als de
wateropname te laag is of als er sprake is van
relatief zout eten in combinatie met een tekort
aan drinkwater, kunnen ze last krijgen
van zoutintoxicatie of hypernatriëmie.
2 In Nederland bestaat er “Porcimilk” van Provimi en “Lactosafe” van Denkavit.
D.M. 53e jaargang - No. 2 blz. 2