hangbuikzwijnen - Diergeneeskundig Memorandum

gaand aan het plaatsen van een catheter wordt
het dier eerst gefixeerd d.m.v. een strop. Een
zeer effectieve, maar moeilijke en lawaaiige
methode. Vervolgens wordt een rubber
tourniquet geplaatst om de oorbasis. Daarna
wordt het oor dorsaal met alcohol ingewreven,
zodat de bloedvaten nog beter zichtbaar worden.
Er wordt dan een 3,8-5 cm (1½-2 inch)
lange, 20-22 gauge catheter (of butterfly) ingebracht,
afhankelijk van de grootte van de
vene. Nadat de catheter geplaatst is, moet
deze met een paar hechtingen worden vastgezet
en daarna vastgetaped. De tape wordt om
het hele oor gedraaid nadat er eerst een rolletje
verbandgaas aan de onderkant (concave
kant) van het oor is geplaatst. Hierbij moet de
tape niet proximaal van de punt van de catheter
worden geplakt, waardoor de vene zou
kunnen collaberen.
V. cephalica
Indien het niet lukt om de oorvene te gebruiken
kan geprobeerd worden om de V. cephalica
te bereiken, waarvoor eerst een kleine
incisie in de huid gemaakt wordt (cutdown
over the vene). De V. cephalica is lastig zichtbaar
te maken maar soms is de vene wel te
voelen.
V. saphena
De laterale V. saphena is wel goed zichtbaar
te maken maar er kunnen geen grote hoeveelheden
bloed uit afgenomen worden.
Intraperitoneale injecties
Intraperitoneale injectie kan onvermijdelijk
zijn als het niet mogelijk is om intraveneus te
injecteren, maar deze methode is in het algemeen
niet aan te bevelen. In vette dieren is er
ondanks de lengte van de naald een mogelijkheid
dat toch in het retroperitoneale vet wordt
geïnjecteerd. Dit heeft een vertraagde absorptie
tot gevolg. Er is ook altijd een kans dat er
een orgaan wordt aangeprikt of dat door irritatie
van de toegediende vloeistof peritonitis
en adhesie optreden. De plaats van injectie
is 2-5 cm van de middellijn, ter hoogte van
de navel. Bij jonge dieren wordt aangeraden
deze bij de achterhand vast te houden zodat
de kop naar beneden wijst en het darmconvoluut
in de richting van de longen zakt. De
kans op aanprikken van de darmen is zo het
kleinst.
Pediatrisch infuus in bot
Bij dieren waarbij het niet (meer) mogelijk is
om via oppervlakkige venen langere tijd infuus
of medicijnen toe te dienen, bestaat een
alternatieve methode voor systemische toediening
via een infuus in de mergholte van
botten. Dit is in de mediale metaphyse van de
tibia gedaan bij een Vietnamees hangbuikzwijn.
Bloedafname
*Kleine hoeveelheden
Hiervoor kunnen de oorvenen, de V. cephalica,
de V. saphena en de V. cava cranialis
worden gebruikt.
*Grotere hoeveelheden
Hiervoor is de V. cava cranialis het meest geschikt.
De bloedafname kan gedaan worden
bij een staand dier of bij een dier in rugligging.
De naald wordt ingestoken aan de rechterkant
van het sternum in het putje tussen
de punt van de schouder en het manubrium
sterni, zodat de N. vagus wordt vermeden. De
naald wordt gestoken in de richting van de tegenoverliggende
schouder.
Bij biggen kan dit met een vacutainer of een
22 gauge, 2,5 cm (1 inch) naald terwijl ze op
hun rug liggen. Bij oudere dieren moet de
naald langer zijn (3,8-5 cm/1½-2 inch). Er kan
zo 5 ml bloed van biggen tot 5 weken leeftijd
worden afgenomen. Bij hangbuikzwijnen
zwaarder dan 23 kg kan zonder problemen 10
ml bloed worden afgenomen.
De V. subcutanea abdominis (=V. epigastrica
cranialis superficialis) kan bij het staande
dier en bij het dier in zijligging gebruikt worden
voor snelle afname van 10-20 ml bloed.
De ader loopt dorsolateraal van de melklijst
en is goed palpabel na stuwing net achter de
elleboog.
Urine-afname
Het catheteriseren van een zeug is goed mogelijk
maar bij een beer of borg is het erg
moeilijk en vaak onmogelijk om de flexura
sigmoidalis te passeren.
Bij de zeug moet een dunne catheter (max. 2
mm) met behulp van een speculum worden
ingebracht. Bij een mannelijk varken kan
urine worden verkregen door de blaas via de
buikwand, craniaal van het os pubis te puncteren
als het dier op zijn rug ligt.
D.M. 53e jaargang - No. 2 blz. 9