hangbuikzwijnen - Diergeneeskundig Memorandum

der weg te glijden. Hierbij kunnen kleine varkens
op de tafel worden gezet, grotere kunnen
beter op de vloer blijven staan en eventueel
op hun zijde worden gelegd, in welke positie
sommige varkens rustiger blijven. Dit wordt
soms vergemakkelijkt door het varken op zijn
buik te wrijven.
Fixatie
Jonge biggen kunnen op hun rug worden gelegd.
Door hierbij over de big heen te gaan
zitten en de voorpoten naar achteren te brengen
en tussen benen en biggelijf vast te klemmen,
is de big gefixeerd en kan door de zittende
persoon de kop tegen de grond geduwd
worden voor een goede houding van de hals
bij het afnemen van een bloedmonster.
Onhandelbare dieren zoals beren, kunnen
met een strop om hun neus en achter hun
hoektanden gehaakt worden gefixeerd. Niet
alle hangbuikzwijnen gaan er aan hangen
zoals gangbare varkens dat doen. Ze kunnen
ermee gaan vechten en zo zichzelf en de omstanders
verwonden.
Zeugen en beren zonder grote hoektanden
kunnen gefixeerd worden door ze op hun
achterste te zetten tussen de benen van degene
die ze vasthoudt(vergelijkbaar met de
methode bij schapen).
Er kan ook een z.g. Panepinto-sling 1 gebruikt
worden om een varken te fixeren. Dit is een
soort canvas hangmat in een metalen frame,
met 4 gaten in het canvas waar de poten van
het varken doorheen kunnen steken, zodat het
varken met zijn buik op het canvas hangt. Er
kan eventueel een vijfde gat in gemaakt worden
zodat er gemakkelijk bloed kan worden
afgenomen.
LICHAMELIJK ONDERZOEK
Het klinisch onderzoek moet zo rustig mogelijk
plaatsvinden. Varkens reageren goed op
de stem en vinden het meestal fijn om achter
de oren gekrabbeld te worden. Voedsel kan
eventueel gebruikt worden om het dier rustig
te houden tijdens het onderzoek en verder
moet de vloer of tafel niet glad zijn.
Het klinisch onderzoek begint met de inspectie
van o.a. de conditie van het dier (vooral op
obesitas letten), gedrag, bewustzijnsniveau,
lokomotie en ademhaling.
Hieronder volgen de aandachtspunten bij het
klinisch onderzoek van het Vietnamese hangbuikzwijn.
In tabel 2 worden enkele fysiologische
en anatomische waarden genoemd.
Tabel 2: enkele anatomische en fysiologische
waarden van het Vietnamese hangbuikzwijn.
variabele normaal waarde
ademfrequentie
-jonge big
-volwassen dier
20-50 /min.
13-20 /min.
rectale temperatuur 37,6 + 0,8 °C
hartfrequentie in rust
-pasgeboren big
-volwassen dier
200 /min.
70 /min.
gem. aantal tepels 10,7
speenleeftijd
(zie ook spenen)
4-6 weken
volwassen op
7-8 mnd tot 18
mnd
ouderdom 15-25 jaar
hoogte
van < 45 cm tot
60 cm
Huid, beharing, hoornige structuren
Let bij inspectie van de huid vooral op de
oren, de oksels en de huidplooien op de kop
en in de lies en op de aanwezigheid van ectoparasieten.
De klauwtjes moeten worden
bekeken evenals de stand van de poten.
Temperatuur
Temperaturen kan het beste aan het begin van
het onderzoek gedaan worden als het hangbuikzwijn
nog rustig is. Er is een dagvariatie
in de temperatuur van 0,5-0,9 °C. Voor
de juiste beoordeling van de patiënt dient de
temperatuur altijd op hetzelfde tijdstip gemeten
te worden.
Pols
De perifere pols kan bij het varken aan de A.
auricularis intermedius of aan de A. coccygea
opgenomen worden. Bij varkens < 50 kg
http://www.bhenrich.com/Transports/Panepinto_Slings/panepinto_slings.html: voor een afbeelding
van de Panepinto-sling
D.M. 53e jaargang - No. 2 blz. 7