hangbuikzwijnen - Diergeneeskundig Memorandum

hangbuikzwijnen - Diergeneeskundig Memorandum hangbuikzwijnen - Diergeneeskundig Memorandum

22.08.2013 Views

Foto : Stugge huid op de poten Formaat en gewicht De grootte van de Nederlandse hangbuikzwijnen en die in andere landen is niet te voorspellen vanwege kruisingen met andere rassen. Deze niet ras-zuivere dieren kunnen groter en zwaarder worden dan het oorspronkelijke varken Í (voor zover dat nog bestaat in Europa en de VS). In tabel 1 wordt een samenvatting gegeven van gewichten die in de literatuur zijn gevonden met de daarbij behorende leeftijden. Tabel 1: lichaamsgewicht op verschillende leeftijden leeftijd Geboortegewicht 2 maanden 4,5 3-4 maanden 7-8 maanden volwassen varken (C groter dan F) gewicht gewicht buiten oorspronkelijk Vietnam in kg ras Í in kg D.M. 53e jaargang - No. 2 blz. 0,450 0,113-0,60 15-20 7,3 30-40 90-100 11,4-100 (zeug) 9-70 (beer) Foto : Gottinger minipig 0 weken oud Bouw van het Vietnamese hangbuikzwijn (Í-type) Vietnamese hangbuikzwijnen hebben een korte gedrongen kop met een smal voorhoofd en een duidelijke indeuking bij de overgang naar de snuit en kleine, spits opstaande oren. De snuit is kort. Echter, de oren van Chinese Meishanvarkens en hun kruisingen zijn groot en zwaar en hangen zoals de oren van een spaniël. De ogen liggen diep in de oogkas, vooral bij oudere dieren. Varkens hebben geen tarsaalplaat in hun oogleden. De rug buigt wat door en de volumineuze buik hangt, wat zeer typerend is voor dit ras. Foto 6: Doorgezakte rug bij bonte hangbuikzwijntjes De buik raakt soms zelfs de grond, zeker bij drachtige of lacterende zeugen. Als de uier de grond raakt kan een zogenaamde tepellift nodig zijn. De poten zijn fijn gebouwd en kort en de voeten zijn plantigraad waarbij alle klauwen de grond raken. Dit is een aanpassing aan het moerasachtige gebied waar ze oorspronkelijk voorkomen. De structuur

van de spieren is lichter en kwetsbaarder dan die van gangbare varkens. De staart van een Vietnamees hangbuikzwijn is lang en recht met een kwastje aan het puntje. Kruisingen met gangbare varkens zijn vaak te herkennen doordat hun staart meer krult. Vietnamese hangbuikzwijnen hebben een klein scrotum, dat laag subpubisch wordt gedragen. Carpaalklieren Van alle gedomesticeerde zoogdieren zijn alleen varkens in het bezit van klieren op het caudomediale oppervlak van de carpus. Ze bestaan uit 3 tot 4 kleine maar wel zichtbare gaatjes in de huid, omringd door klierweefsel vlak onder de oppervlakte van de huid. Hun functie is niet duidelijk. Digestie-apparaat De maag van een hangbuikzwijn is relatief groot voor een varken. In het caecum worden de voedingsvezels gefermenteerd. Bovendien is het colon ascendens lang bij deze varkens. Gebit Het varken heeft een omnivorengebit. De tandformules bij het Vietnamese hangbuikzwijn zijn: Melkgebit 3i 1c 3p = 28 3i 1c 3p Volwassen gebit 3I 1C 4P 3M = 44 3I 1C 4P 3M Biggen worden geboren met 8 tandjes (2 x (i3 en c1) boven en onder. De melktandjes kunnen zwart zijn bij de geboorte. Wisselen begint op een leeftijd van ongeveer 8 maanden en duurt tot ongeveer 20 maanden leeftijd. De permanente hoektanden breken door op een leeftijd van 10-15 maanden bij zeugjes en beertjes. Ze groeien het hele leven door. De eerste premolaar van de bovenkaak en onderkaak wordt niet gewisseld. Foto 7: Permanent doorgroeiende hoektanden Gebitsafwijkingen Het ontbreken van P1 of p1 onder en/of boven komt vrij vaak voor. Indien deze tand wel doorbreekt, dan vindt dat plaats op een leeftijd van 6 maanden. Verder wordt het ontbreken van twee snijtanden en/ of M1 en P3 in de bovenkaak bij het Vietnamese hangbuikzwijn vaak gezien, evenals afwijkende tandvormen, afwijkende occlusie en polyodontie. Bloedwaarden bij het Vietnamese hangbuikzwijn Er is weinig literatuur waarin bloedwaarden van het Vietnamese hangbuikzwijn voorkomen. De bloedwaarden voor verschillende minivarkens die in laboratoriumonderzoeken worden gebruikt zijn beter bekend. Vaak worden de bloedwaarden van de gangbare varkens als referentie gebruikt. Voor ‘normaalwaarden’ bij hangbuikzwijnen en gangbare varkens wordt verwezen naar de handboeken. Verder kan het raadzaam zijn de referentiewaarden op te vragen, die het laboratorium dat het onderzoek uitvoert, hanteert. HANTEREN EN FIXATIETECHNIEK Hangbuikzwijnen zijn snel gestressed bij hanteren. Het aan de achterpoten vangen en omhoog tillen van hangbuikzwijnen moet worden afgeraden omdat hun spierstructuur licht is en de heup kan dislokeren. Ze moeten om dezelfde reden ook niet aan hun voorpoten worden opgetild. Biggen vastgrijpen juist achter de voorpoten bij hun borstkas kan wel. Jonge biggetjes kunnen net als puppies worden gehanteerd; wat oudere biggen kunnen onder de arm worden gedragen. Er moet op worden gelet dat het hangbuikzwijn bij een onderzoek stevig kan staan zon- D.M. 53e jaargang - No. 2 blz.

van de spieren is lichter en kwetsbaarder dan<br />

die van gangbare varkens. De staart van een<br />

Vietnamees hangbuikzwijn is lang en recht<br />

met een kwastje aan het puntje. Kruisingen<br />

met gangbare varkens zijn vaak te herkennen<br />

doordat hun staart meer krult. Vietnamese<br />

<strong>hangbuikzwijnen</strong> hebben een klein scrotum,<br />

dat laag subpubisch wordt gedragen.<br />

Carpaalklieren<br />

Van alle gedomesticeerde zoogdieren zijn alleen<br />

varkens in het bezit van klieren op het<br />

caudomediale oppervlak van de carpus. Ze<br />

bestaan uit 3 tot 4 kleine maar wel zichtbare<br />

gaatjes in de huid, omringd door klierweefsel<br />

vlak onder de oppervlakte van de huid. Hun<br />

functie is niet duidelijk.<br />

Digestie-apparaat<br />

De maag van een hangbuikzwijn is relatief<br />

groot voor een varken. In het caecum worden<br />

de voedingsvezels gefermenteerd. Bovendien<br />

is het colon ascendens lang bij deze varkens.<br />

Gebit<br />

Het varken heeft een omnivorengebit. De<br />

tandformules bij het Vietnamese hangbuikzwijn<br />

zijn:<br />

Melkgebit 3i 1c 3p = 28<br />

3i 1c 3p<br />

Volwassen gebit 3I 1C 4P 3M = 44<br />

3I 1C 4P 3M<br />

Biggen worden geboren met 8 tandjes (2 x (i3<br />

en c1) boven en onder. De melktandjes kunnen<br />

zwart zijn bij de geboorte. Wisselen begint<br />

op een leeftijd van ongeveer 8 maanden<br />

en duurt tot ongeveer 20 maanden leeftijd.<br />

De permanente hoektanden breken door op<br />

een leeftijd van 10-15 maanden bij zeugjes en<br />

beertjes. Ze groeien het hele leven door. De<br />

eerste premolaar van de bovenkaak en onderkaak<br />

wordt niet gewisseld.<br />

Foto 7: Permanent doorgroeiende hoektanden<br />

Gebitsafwijkingen<br />

Het ontbreken van P1 of p1 onder en/of boven<br />

komt vrij vaak voor. Indien deze tand wel<br />

doorbreekt, dan vindt dat plaats op een leeftijd<br />

van 6 maanden. Verder wordt het ontbreken<br />

van twee snijtanden en/ of M1 en P3 in<br />

de bovenkaak bij het Vietnamese hangbuikzwijn<br />

vaak gezien, evenals afwijkende tandvormen,<br />

afwijkende occlusie en polyodontie.<br />

Bloedwaarden bij het Vietnamese<br />

hangbuikzwijn<br />

Er is weinig literatuur waarin bloedwaarden<br />

van het Vietnamese hangbuikzwijn voorkomen.<br />

De bloedwaarden voor verschillende<br />

minivarkens die in laboratoriumonderzoeken<br />

worden gebruikt zijn beter bekend. Vaak worden<br />

de bloedwaarden van de gangbare varkens<br />

als referentie gebruikt. Voor ‘normaalwaarden’<br />

bij <strong>hangbuikzwijnen</strong> en gangbare<br />

varkens wordt verwezen naar de handboeken.<br />

Verder kan het raadzaam zijn de referentiewaarden<br />

op te vragen, die het laboratorium<br />

dat het onderzoek uitvoert, hanteert.<br />

HANTEREN EN FIXATIETECHNIEK<br />

Hangbuikzwijnen zijn snel gestressed bij<br />

hanteren. Het aan de achterpoten vangen en<br />

omhoog tillen van <strong>hangbuikzwijnen</strong> moet<br />

worden afgeraden omdat hun spierstructuur<br />

licht is en de heup kan dislokeren. Ze moeten<br />

om dezelfde reden ook niet aan hun voorpoten<br />

worden opgetild. Biggen vastgrijpen juist<br />

achter de voorpoten bij hun borstkas kan wel.<br />

Jonge biggetjes kunnen net als puppies worden<br />

gehanteerd; wat oudere biggen kunnen<br />

onder de arm worden gedragen.<br />

Er moet op worden gelet dat het hangbuikzwijn<br />

bij een onderzoek stevig kan staan zon-<br />

D.M. 53e jaargang - No. 2 blz.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!