Schrijven leren: ambacht, vorming of kunst - Cultuurnetwerk.nl

More documents

Recommendations

Info

94 De verpakking Om in feeststemming te blijven: een opdracht is een opdracht, maar het papiertje, de wikkel maakt uit of de opdracht ingewikkeld blijft of zich ontwikkelt tot een prachtig produkt. Uit alle verhalen blijkt hoe zorgvuldig docenten de verpakking kiezen. Geen moeilijke strik in een groep die de verbanden niet kent, geen eenvoudig puntzakje voor cursisten die allerlei punten al meester zijn. De mooiste ontdekking, waarmee ik het liefst meteen aan de slag wilde, vond ik die van Rinke Visser in De schrijfdocent als grenswachter, het werken met kunstkaarten en het overschrijden van grenzen. Hij ontdekt dat schilderijen zoals die van Munch, Klee, Appel, Kandinsky en Francis Bacon onverwacht een bepaalde emotionele laag kunnen raken door de lading die de schilder erin gelegd heeft. Daarom begint hij voortaan met realistische of impressionistische schilderijen die een andere, meer vertrouwde laag raken. De cursist en de docent raken gaandeweg gewend aan deze manier van werken, waarna de minder navolgbare zeggingskracht van abstracte en expressionistische schilderijen als bron gebruikt kan worden. Uiteraard kun je hevige emoties niet altijd voor zijn. Elke docent herkent wel iets in de beschreven situaties. Zoals die in het verhaal van Anneke Schenk Het particuliere draagt altijd iets universeels in zich, autobiografisch schrijven in een groep. Een cursist die zijn verhaal niet verder kan lezen omdat zij te geëmotioneerd is, wordt opgevangen door een andere cursist die het lezen overneemt: ‘Ik lees jouw verhaal voor, maar ik houd je hand vast; het is jouw verhaal.’ Een ander plaatst een gortdroge opmerking die de hele groep aan het lachen maakt, inclusief de geëmotioneerde persoon. Het werd mij duidelijk dat een cursus autobiografisch schrijven van mij als docent nog iets extra’s vereist: ik moet voortdurend zorgen voor veiligheid. Alert zijn. Elk gevoel van onvei- ligheid, hoe licht het signaal ook is, kan het schrijven blokkeren. Hoewel het niet voor de hand ligt dat ik ooit een situatie zal meemaken zoals Ada van der Does beschrijft in De oorlog zit altijd aan tafel, literaire vorming met joodse ouderen, onthoud ik wel haar uitspraak dat veiligheid hard nodig is wanneer de groepsleden niet zachtzinnig met elkaar omgaan. Haar cursisten zijn ronduit venijnig, uit verdediging; een gevoel van veiligheid verzacht en maakt dat ze zich kwetsbaarder durven opstellen. Doel bereikt Nadat ik alle routebeschrijvingen heb gelezen, waarvan ik er hier maar een paar fragmentarisch heb kunnen beschrijven, ben ik op het punt gekomen van mijn eigen plaats in het geheel. Ik heb veel situaties herkend en ik zal me die zeker herinneren in volgende voorkomende gevallen. Uit elk verhaal neem ik wel iets mee voor onderweg: de overgang van werkelijkheid naar fantasie van Hieke van Til; de dialoogaanpak van Els Doeleman; de aanpak van Machtelt van Thiel en Francisca Stam in hun groepen met een laag schrijfniveau, waarin ik veel raakvlakken zie met mijn lessen bij de basiseducatie; over de keuze van wel of geen theorie voorafgaand aan de schrijfopdracht van Peet van Duijnhoven; de vraag van Dana Constandse of het gemakkelijke schrijven op een cursus wel iets te maken heeft met het echte schrijven van het geploeter in alle eenzaamheid thuis. Doordat de verhalen een verbinding tot stand hebben gebracht met mijn eigen ervaringen, heb ik mijn volgende stappen beter kunnen overwegen. Ik kan ze met meer zekerheid zetten en ze bewuster aanpassen aan de snelheid en de conditie van degene die mee wil. Ook voor mij geldt wat Peet van Duynhoven in haar artikel tot besluit zegt: ‘Soms heb je uitwisseling nodig om te weten wat je zelf belangrijk vindt.’
MARIET LEMS geeft cursussen gedichten en verhalen schrijven bij Stichting Basiseducatie Zoetermeer, Stichting Taal en Letteren in Den Haag, Schrijfkring Poëzie in Werkendam en Stichting voor Culturele Educatie Dordrecht. Ze publiceerde Een schaduw als bewijs (poëzie) in 1988, Een plooi in de afstand (poëzie) in 1990 en Het geheim van de knikkerkoning, een educatief kinderverhaal over glas voor het Glasmuseum Hoogeveen, 1993. 95
Page 1 and 2:
KATERNEN KUNSTEDUCATIE SCHRIJVEN LE
Page 3 and 4:
05 Redactioneel 07 ardi roelofs SCH
Page 5 and 6:
REDACTIONEEL Vanaf 1991 heeft het L
Page 7 and 8:
SCHRIJVEN LEREN: AMBACHT, VORMING O
Page 9 and 10:
schrijverschap. Een Raamleerplan Sc
Page 11 and 12:
werp: voor welke doelgroepen worden
Page 13 and 14:
komsten korte schrijfworkshops geve
Page 15 and 16:
Schrijfcursussen als ontmoetingspla
Page 17 and 18:
heel nauw opgevat, en betekent dan
Page 19 and 20:
Een verleidelijk gekras? De eigen-a
Page 21 and 22:
EEN APOLOGIE VOOR CREATIVE WRITING
Page 23 and 24:
desnoods ‘wil’, of drang ‘ene
Page 25 and 26:
hanteren, die weinig schrijvers zul
Page 27 and 28:
eeld dat de schrijfster van zichzel
Page 29 and 30:
Hier hebben we een foefje toegepast
Page 31 and 32:
HET MOET ALLEMAAL UIT JEZELF KOMEN
Page 33 and 34:
In beweging blijven Op een gegeven
Page 35 and 36:
1 Er heerste hongersnood bij de Ind
Page 37 and 38:
22 t/m 25) Waarom vertelt ze dat ze
Page 39 and 40:
plezier bewaakt duurde niet lang of
Page 41 and 42:
Mijn knie voelt zonder aandrang war
Page 43 and 44: SCHRIJVEN LEREN Willem van Toorn Ku
Page 45 and 46: en van een workshop. Ik wil het ove
Page 47 and 48: heb de les over dierenpoëzie gekoz
Page 49 and 50: De Amerikaan David Kolb stelt dat i
Page 51 and 52: al ook evalueren, dat wil zeggen er
Page 53 and 54: ALS EEN KATAPULT Chris Keulemans Op
Page 55 and 56: Schrijftraining In de afgelopen twi
Page 57 and 58: associaties die het voorwerp bij he
Page 59 and 60: En de Eskimo? Na een week of twee k
Page 61 and 62: LEF EN LOF HEEFT DE SCHRIJVER NODIG
Page 63 and 64: vragen als: hoe ziet de plaats erui
Page 65 and 66: gewijs opgebouwd en uiteindelijk sc
Page 67 and 68: BLOOTLEGGEN EN ONTWIKKELEN Suzanne
Page 69 and 70: ij medestudenten creative writing.
Page 71 and 72: gebruik korte passages, zonder bron
Page 73 and 74: teraar. Misschien bedenken ze waar
Page 75 and 76: NICK ROGERS is docent Engels op A-l
Page 77 and 78: SCHRIJVERS GEVEN LES IN SCHRIJVEN O
Page 79 and 80: met boeken voor baby’s en kleine
Page 81 and 82: nen verbeteren door om zich heen te
Page 83 and 84: DE METAFOOR MOET ‘KLOPPEN’ Anil
Page 85 and 86: een aantal denkprocessen; zo moet h
Page 87 and 88: Stelde de een bijvoorbeeld vragen o
Page 89 and 90: DE ZOEKTOCHT BINNEN HET SCHRIJFPROC
Page 91 and 92: metaaldetector goed te gebruiken is
Page 93: vaak ontroerende verhalen kwam een
Page 97 and 98: Monteith, Moira, en Robert Miles [e
Page 99: Katernen Kunsteducatie zijn een uit
show all

Schrijven leren: ambacht, vorming of kunst - Cultuurnetwerk.nl

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?