Schrijven leren: ambacht, vorming of kunst - Cultuurnetwerk.nl

80
ren zelf halen wat er in zit. Je moet natuurlijk
niet je kop in het zand steken voor de
hedendaagse cultuur die kinderen beïnvloedt.
Daar mag je best enig tegenwicht
tegen bieden, anders krijg je alleen maar
verhalen over Ninja turtles of dinosaurussengevechten.
Het verschilt van schrijver tot schrijver. Dat
is de kracht van ons programma. Wij hebben
geen voorschriften. Onze schrijvers moeten
wel degelijk over basiscriteria beschikken.
Ze moeten kinderen respecteren, naar ze luisteren.
Maar we leggen ze geen manier van
werken op. Ze schrijven toch ook niet allemaal
op dezelfde manier of ze vinden toch
ook niet dezelfde literatuur even interessant?
We vertellen ze wel dat bepaalde literatuur
bij kinderen over het algemeen goed
werkt. Het werk van William Carlos Williams
bijvoorbeeld wordt veel gebruikt omdat het
simpel en toegankelijk is. Het leent zich bij
uitstek voor het werken met kinderen.’
Over welke kwaliteiten beschikken jullie
schrijvers/leraren?
‘Onze leraren zijn enthousiast over het werk
van de kinderen. Ze zijn geïnteresseerd in
wat de kinderen te zeggen hebben, niet in
de ‘fouten’ die ze maken. Onze leraren zijn
natuurlijk ook niet verantwoordelijk voor
grammatica of taalontwikkeling. We zoeken
mensen die iets te zeggen hebben. Aan de
ene kant willen we bij kinderen de mythe
van het schrijven, het mysterie, ‘ontmaskeren’
en aan de andere kant duidelijk maken
dat er wel degelijk sprake is van een mysterie.
We willen kinderen leren dat er ook bij
hen een artiest van binnen zit, dat ook zij
kunnen schrijven.’
Zijn er programma’s om het literair lezen te
stimuleren?
‘Er is in ons land een beweging, the whole
language movement, die behoorlijk ingang
heeft gevonden. De aanhangers houden niet
van ‘bedacht’ taalonderwijs. Zij gebruiken
als basis een tekstboek met goede, dat wil
zeggen literaire teksten. En met die teksten
wordt van alles gedaan: lezen, discussiëren,
dramatiseren, enzovoort. Uitgangspunt is
dat het lezen van kinderen gebaseerd moet
zijn op interesse. Waar kun je een kind beter
mee motiveren dan met een goede tekst?
Vroeger werden verhaaltjes geconstrueerd
rondom woorden die kinderen moesten kennen.
Die verhaaltjes zijn meestal oersaai.
Het is dom om zo met kinderen te werken.
Je moet ze goede literatuur geven, geen
schaapachtige verhaaltjes.’
Zijn er programma’s om schrijver te worden?
‘Het is een oude vraag of je iemand kunt
leren schrijver te worden. Volgens mij word
je schrijver door een combinatie van graag
willen, talent en geluk. Tegenwoordig kun je
op universitair niveau een cursus schrijven
volgen. Daar geven gewoonlijk beroemde
schrijvers les. Dat trekt studenten, maar
vaak zien ze de betreffende man of vrouw
nooit, laat staan dat ze er les van krijgen.
De opleiding garandeert niet dat je schrijver
wordt, net zomin als een conversatorium
garandeert dat je musicus wordt. Sommige
mensen wijzen deze schrijfprogramma’s af.
Schrijven is een talent, menen ze, en om
schrijver te worden heb je geen cursussen
nodig. Maar er zijn wel degelijk technieken
die zeer succesvol zijn gebleken. Veel schrijvers
praten over leraren die hun wezenlijke
instrumenten hebben meegegeven.’
Waarom geven jullie boeken en een tijdschrift
uit?
‘Omdat we onze leraren na het beëindigen
van onze programma’s materiaal willen kunnen
aanbieden dat ze kunnen gebruiken of
uitproberen. Onze boeken worden over het
hele land verkocht. Ze worden ook gekocht
door mensen die onze schrijvers niet kennen.
Ik denk dat goede leraren altijd op
zoek zijn naar materiaal. Sommige leraren
realiseren zich niet dat zij hun lesgeven kun-