Schrijven leren: ambacht, vorming of kunst - Cultuurnetwerk.nl

78
Creative writing is een standaard term, die
in de scholen gebruikt wordt om onderscheid
te maken tussen zakelijk en artistiek
schrijven. Wij zijn het niet eens met die
term, omdat hij impliceert dat er ook nietcreatief
schrijven zou bestaan en dat ontkennen
wij. Schrijven is per definitie creatief,
of het nou gaat om een roman, een
zakelijke tekst of een memorandum. Maar er
is natuurlijk wel een groot verschil tussen
artistiek en zakelijk schrijven. Wij zijn geïnteresseerd
in de artistieke invalshoek van
het schrijven: de verbeeldingskracht en de
ontwikkeling van die verbeeldingskracht.
Met onze term imaginative willen we benadrukken
dat onze benadering juist die verbeeldingskracht
en de ontwikkeling daarvan
centraal stelt.’
Is creative writing een aparte studierichting
aan de universiteit?
‘Vanaf de jaren zeventig wordt creative writing
aan de universiteiten bestudeerd. Het
schrijfproces is sinds die tijd op veel verschillende
manieren en met veel verschillende
invalshoeken beschreven. De onderzoekers
hebben een positieve bijdrage geleverd
aan de manier waarop je een schrijfprodukt,
zoals een essay of een kort verhaal, kunt
maken. Ze hebben zelfs bereikt dat je in het
leerproces van creative writing beoordeeld
kunt worden, er een graad in kunt behalen.
Het voordeel is dat studenten aangemoedigd
worden om aan het proces mee te doen. Het
nadeel is dat de onderzoeksverslagen wel
veel nieuwe termen hebben opgeleverd,
zoals free-writing, pre-writing, enzovoort,
maar geen nieuwe methoden of inhouden.’
Wie vindt u belangrijke onderzoekers op dit
gebied?
‘Ik heb een hekel aan goeroes. Je moet ieder
serieus onderzoek bestuderen. Linda Flower,
Nancy Atwell, Lucie Calking, Donald Graves,
Donald Murray, Peter Elbow en anderen
leveren op hun eigen manier een bijdrage
aan de dialoog over het begrijpen van literair
schrijven. Het is interessant dat veel
schrijvers intuïtief over hun schrijfproces
schrijven en daar komt T&W in beeld. Wij
zijn geen academici. Onze mensen zijn
levende en praktiserende schrijvers die hun
brood verdienen met schrijven en daarnaast
met het leren schrijven aan anderen. In en
door de praktijk groeit inzicht in dat proces.
Soms zijn die ideeën niet zo gestructureerd
als in de academische wereld, maar ze zijn
vaak wel praktisch en vernieuwend.’
Vertellen de schrijvers over hun eigen
boeken?
‘Er zijn schrijvers die een school of bibliotheek
bezoeken om met de kinderen over
hun boeken te praten, die voor te lezen en
er vragen over te beantwoorden. Maar ons
programma is anders. Allereerst: onze schrijvers
geven les in schrijven. Ten tweede werken
wij niet met kinderboekenschrijvers,
maar met schrijvers van literatuur voor volwassenen.
Dat materiaal moet natuurlijk wel
toegankelijk zijn voor kinderen.
Het waarom is hoofdzakelijk historisch
bepaald. T&W is opgericht aan het eind van
de jaren zestig door schrijvers die nogal
politiek geïnteresseerd waren. Zij vonden
dat schrijvers wat te zeggen hadden. De
oprichters gebruikten voor hun programma’s
materiaal dat ze zelf lazen, dat hen zelf had
beïnvloed. Het idee was - en dat is nog
steeds zo - dat literatuur toegankelijk moet
worden voor kinderen, dat ze zich ervoor
gaan interesseren.
Bovendien hebben veel van onze schrijvers
en dichters geen belangstelling voor kinderen
jeugdliteratuur; ze kennen die literatuur
niet. Ze vertellen over de zaken die hen
interesseren en dat is een belangrijk uitgangspunt
voor goed lesgeven. Je kunt niet
lesgeven over zaken die je niet interesseren,
wel over zaken die je aan het hart liggen.
We hebben overigens wel een programma
om jonge moeders kennis te laten maken